Kızıl Hastalığı Bulaşıcılığı Kaç Gün Sürer

Dr. Dilşah Başkol Elik, Dr. Seichan Memetali, Dr. Gamze Şanlıdağ İşbilen, Dr. Buse Kenanoğlu Ketenoğlu, Dr. Aysun Yalçı, Dr. Meltem Işıkgöz Taşbakan, Dr. İrfan Şencan

1-) Strep A ile birlikte kızıl hastalığı da gündeme gelmeye başladı. Kızıl hastalığı tam olarak nedir? Streptokok enfeksiyonu ile bağlantısını nasıl açıklamak gerekiyor?

Kızıl hastalığı strep A olarak bilinen grup A streptokok veya Streptoccus pyogenes bakterisinin eritrojenik toksin oluşturan formlarının sebep olduğu döküntülü bir hastalıktır. Bu hastalık daha önce bu toksine karşı antitoksin oluşturmamış kişilerde ortaya çıkar. Genellikle boğaz ağrısı, ateş, halsizlik, kas eklem ağrıları ve tipik döküntü ile seyreden bir enfeksiyon hastalığıdır. Döküntü genellikle belirtiler ortaya çıktıktan sonraki ilk iki günde ortaya çıkabileceği gibi belirtilerden önce ve belirtilerden sonraki yedi gün içinde de ortaya çıkabilir. Öksürük, ses kısıklığı, burun akıntısı olmaması ile karakterizedir. Bu bulgular genellikle soğuk algınlığı gibi viral enfeksiyonlarda daha sıktır. Bademcikler şişmiş, kızarık ve eksuda dediğimiz beyaz bir zar ile kaplanmıştır. Vakaların yarısından çoğunda boyundaki lenf bezlerinde büyüme görülür. Döküntü genellikle tüm vücutta yaygın olarak bulunur. Ayak tabanı ve avuç içinde döküntü yoktur ve ağız çevresinde de cilt rengi daha açık görülür. Döküntülerden sonra ciltte haftalar aylar süren özellikle el ve ayak parmak uçlarında daha fazla olan soyulmalar ortaya çıkar.

Kızıl hastalığı tedavi edilmediği takdirde ölümcül de olabilecek komplikasyonlara neden olabilir. Bu nedenle tedavisiz bırakılmamalıdır.

2-) Türkiye’de en son üç ilde Strep A vakasına rastlandı. Resmi olarak açıklandı. Aslında bu enfeksiyon zaten vardı. Kızıl hastalığı şu an görülüyor mu? Kızıl’da bir artış var mı? Ya da yaşanır mı? Biraz detaylandırabilir misiniz?

Ülkemizde de Ankara, İstanbul ve İzmir’de vakaların olduğu bildirildi. Aslında bu enfeksiyon yaş çocuklarda sık olarak görülmekte ancak Avrupa’da ölümcül vakaların kümelenmesi nedeni ile dikkat çekmeye başlamıştır. Strep A vakalarının artması ile kızıl hastalığında da artış olabilir. Daha önce Strep A’nın toksin oluşturan suşları ile karşılaşmamış kişilere bu enfeksiyonun bulaşması durumunda olgu sayılarında artış görülebilir.

3-) Şu anda İngiltere, Hollanda ve İrlanda gibi bazı Avrupa ülkelerinin alarmda olmalarının bir nedeni de kızıl vakalarının çok artmış olması. Bu durum endişelenilecek bir durum mu? Artan kızıl vakaları hangi sonuçları ortaya çıkarabilir?

Kızıl vakaları uygun şekilde tedavi edilmezse süpüratif ve süpüratif olmayan komplikasyonlara neden olabilir. Kızıla neden olan toksinler aynı zamanda birer ‘süperantijen’dir. Süper antijenler kişinin bağışıklık sistemini fazla uyararak çeşitli hastalıklara neden olabilir.

4-) Kızıl hastalığı bulaşıcı mı? Hangi durumlarda bulaşıcılığı çok yüksek? Biraz detaylandırabilir misiniz?

Kızıl hastalığı elbetteki bulaşıcı bir hastalıktır. Yakın temasla bulaşmaktadır. Korunmada en önemli kural hasta kişilerle yakın temas kurmamak ve el hijyenidir. Bilinen bir aşısı yoktur.

5-) Uzmanlar Strep A’nın koronavirüs gibi bir salgın haline dönüşmesinin mümkün olmadığını söylüyor. Fakat öte yandan enfeksiyonun görüldüğü ülke sayısı da artıyor. Kızıl geniş çaplı bir salgına dönüşebilir mi?

Strep A ve kızıl hastalığının koronavirüs gibi bir salgına dönüşmesi mümkün değil çünkü antibiyotiklerle kolayca tedavi edilebilen bir hastalıktır. Tedavide kullanılan antibiyotiklerin erken başlanması ve yeterli süre kullanılması hem hastalığın yayılımını durdurur hem de gelişebilecek komplikasyonları engeller.

6- Kızıl hastalığı ile ortaya çıkabilecek komplikasyonlar neler? Uzun vadeli sağlık sorunlarına sebep olabilir mi? Yoksa tedavi ile tamamen ortadan kalkar mı?

Kızıl hastalığı genellikle ılımlı seyreden bir hastalıktır ancak grup A streptokokkal farenjitte olduğu gibi süpüratif olan ve süpüratif olmayan komplikasyonlara yol açabilir. Süpüratif komplikasyonlar (sinüzit,adenit, otit, retrofarengeal ve peritonsiller abseler, sellülit) erken dönemde ortaya çıkarken süpüratif olmayan komplikasyonlar (akut romatizmal ateş, poststreptekokal glomerülonefrit) uzun dönemde ortaya çıkabilir. Antibiyotik tedavisi ile komplikasyonların oranı azalır ancak risk tamamen ortadan kalkmaz.

7-) Kızıl hastalığı belirtileri nelerdir?

Boğaz ağrısı, ateş, halsizlik, kas eklem ağrıları ve tipik döküntü ile seyreden bir enfeksiyon hastalığıdır

8-) Kızıl hastalığı nasıl teşhis ediliyor? Biraz bu aşamalardan bahsedebilir misiniz?

Kızıl hastalığının tanısı klinik belirtilere göre konulur. Farenjit semptomları olan bir hastada pozitif bir mikrobiyolojik test (boğaz kültürü, hızlı polimeraz zincir reaksiyonu testleri) ile desteklenebilir. Viral enfeksiyonların belirti ve semptomlarının olmaması da tanıya gitmekte fayda sağlar (örn. burun akıntısı, gözde kızarıklık, öksürük, ses kısıklığı, ishal, veziküler lezyonlar..). Fakat viral enfeksiyon özelliklerinin de varlığı grup A streptekokal farenjiti tanısını engellemez.

9-) Kızıl Hastalığının tedavi yöntemi nedir? Hastalığı önlemek için nasıl adımların atılması gerekiyor?

Antimikrobiyal tedavi, boğazda organizmanın varlığı kültür veya hızlı antikor testleri ile doğrulandıktan sonra semptomatik farenjiti olan çocuklar ve yetişkinler için endikedir.

Antimikrobiyal tedavinin amaçları

(1) Akut romatizmal ateşin önlenmesi

(2) Süpüratif komplikasyonların önlenmesi

(3) Klinik belirti ve bulguların iyileştirilmesi

(4) Grup A β'nın bulaşmasını azaltmak için enfektivitenin hızla düşürülmesidir.

Tedavisinde

Erişkinlerde Benzatin penisilin G milyon ünite kasiçi tek doz ya da

Penisilin V, günde kez mg oral , 10 gün süreyle kullanımı önerilir.

Penisilin alerjisi olan hastalarda azitromisin mg, 5 gün süreyle, klaritromisin günde iki kez mg, 10 gün süreyle önerilir.

Kızıl hastalığını önlemek için henüz bilinen bir aşı yoktur. Bu nedenle kızıl hastalığı önleme strateji ve yöntemleri, genel olarak enfeksiyonlara karşı alınan standart önlemlerle aynıdır. Özellikle ellerin doğru şekilde yıkanmasına dikkat edilmelidir.

) Hastalık büyük oranda çocuklarda görülüyor. Bunun sebebi nedir? Yetişkinlerde görülme sıklığı nedir?

Kızıl çoğunlukla A grubu beta hemolitik streptokoklardan kaynaklanan endotoksin aracılı bir hastalıktır. yaş arası çocuklarda sık görülür. Bu yaşın üzerindeki bireylerin çoğu endotoksinle daha önce karşılaşmış ve bağışıklık kazanmıştır. Bu sebeple erişkinlerde oldukça nadir görülür.

Kaynaklar

1. seafoodplus.info
2. seafoodplus.info
3. Mandell, Douglas, and Bennett’s Principles and Practice of Infectious Diseases

Kızıl hastalığı, A grubu streptokok bakterilerinin neden olduğu bir enfeksiyon hastalığıdır. Vücudun büyük bir bölümünde parlak ve kırmızı bir döküntü ile birlikte kendini belli eder. Boğaz ağrısı, yüksek ateş, döküntü ve baş ağrısıyla birlikte seyredebilir. Özellikle yaş arası çocukları etkileyen bu hastalık, yetişkinlerde de görülebilir. Erken dönemlerde tedavi edilmesi ile birlikte iyileşmeyi hızlandırır.

Kişiden kişiye öksürük veya hapşırma gibi yollarla bulaşabilir. Hastalığın geçmiş dönemlerde ortaya çıkardığı ciddi durumlar, günümüzde uygulanan antibiyotik tedavileriyle birlikte azalma göstermiştir. Yine de tedavinin yapılması ve ertelenmemesi gerekir. Tedavinin yapılmadığı durumlarda böbrek hastalıklarına ve vücutta ciddi farklı sorunlara neden olabilir. 

Kızıl Hastalığı Belirtileri Nelerdir?

Enfeksiyona neden olan bakterilerin vücuda girmesinden yaklaşık 2 ila 4 gün içinde belirtiler meydana gelebilir. Vakalarda görülen ilk semptomlar genellikle ateş ve boğaz ağrısıdır.
En yaygın görülen semptom ise ciltte meydana gelen ve hastalığa adını veren kızıl döküntülerdir. Bu döküntüler ilk olarak boyun ve göğüs çevresinde ortaya çıkabilir. Daha sonra sırt, kol, bacak ve yüz bölgelerine ilerleyerek yayılabilir. 
Kasık, koltuk altı, dirsek, diz ve boyundaki deri kıvrımları daha parlak bir kırmızılıkta olabilir. Ağız çevresinde soluk bir halka meydana gelebilirken, dilde şişlik, kabarıklık ve çilek benzeri bir kırmızılık görünür. Ancak çoğu vakada hastalığın erken dönemlerinde dilde beyaz bir tabaka görülmektedir.
Yüz ve dilde ortaya çıkan kırmızılık ve kızarıklık süresi yaklaşık 6 ila 7 gün arasındadır. Belirtilerin azalma göstermesinin ardından, cildin etkilenen bölümlerinde soyulmalar yaşanabilir. 
Bunların yanı sıra hastalığın kızarıklık dışında farklı semptom ve belirtileri de vardır. Kızıl hastalığı belirtileri genellikle şu şekilde sıralanabilir:

• Ateş (38 derece ve üzeri)
• Titreme
• Baş ağrısı
• Boğaz ağrısı ve yutma güçlüğü
• Mide bulantısı ve kusma
• Vücut ve kas ağrıları
• İştah kaybı
• Boğazda şişme, kızarma, beyaz ve sarı lekeler

Kızıl Hastalığı Neden Olur?

Kızıl hastalığı nedenleri arasında ilk sırada, boğaz ağrısına yol açan bakteri türleri gelir. Bakteriler kişiden kişiye hava veya temas yoluyla bulaşarak enfeksiyona neden olur. Enfekte olan kişinin öksürmesi ya da hapşırması sonucunda damlacıklar aracılığıyla farklı kişilere bulaşarak yayılabilir. Ayrıca hastalığı olan kişilerle yakın bir temas kurulması enfeksiyonun bulaşmasına neden olur.
Bakterilere maruz kalan kişilerde belirtilerin ortaya çıkması süresi genellikle 2 ila 4 gün arasındadır. Hastalık, yetişkinlere oranla 5 ila 15 yaş arasındaki çocuklarda daha fazla yaşanmaktadır. Bu nedenle çocukluk çağı hastalığı olarak da bilinmektedir. 
Bakterilerin neden olduğu bu hastalık, ağız ya da solunum gibi yollarla bulaşabilir. Ayrıca, aynı aile içinde ya da kalabalık yerlerde enfekte kişilerle yakın temasta bulunma gibi durumlarda da kolayca yayılabilir.

Kızıl Hastalığı Komplikasyonları

Kızıl hastalığı komplikasyonları nadir olarak görülür. Bakterilerin vücuda girmesi durumunda tek bir bölgede kalmayıp farklı yerlere de yayılması birtakım komplikasyonlara neden olabilir. 
Nadir de olsa oluşabilecek komplikasyonlar şu şekildedir:

• Bademciklerin çevresinde apseler
• Boyun bölgesinde şişmiş lenf bezleri
• Kulak, sinüs ve cilt enfeksiyonları
• Akciğer enfeksiyonları
• Böbrek hasarı
• Eklem iltihabı
• Romatizmal ateş

Romatizmal ateş, kalbi, beyni, eklemleri ve cildi etkileyen bir hastalık olduğu için ciddi ve önemli bir durumdur.

Kızıl Hastalığı Tanısı

Hastalığa tanı konulması için öncelikle kişinin yaşadığı şikayetleri ve belirtileri doktora aktararak doktoru bilgilendirmesi gerekir. Sonrasında kişiye uzman tarafından fiziki bir muayene yapılır. Muayene sırasında kişinin boğazı, bademcikleri ve dili incelenir.
Doktor, boğazda bulunan lenf düğümlerinde genişleme olup olmadığı belirlemek için de bir muayene yapabilir. Son olarak da kişinin vücudundaki kızarıklıkların incelenmesi ve değerlendirilmesi yapılır.
Muayene sonrası hastalığın varlığından şüphe eden doktor, boğaz kültürü isteyebilir. Hastanın boğazından bir örnek alınır ve incelemek üzere laboratuvara gönderilir. 

Kızıl Hastalığı Tedavisi

Kızıl hastalığı tedavisi genellikle antibiyotik kullanılarak yapılır. Antibiyotikler, hastalığa yol açan bakterileri yok ederek bağışıklık sistemini güçlendirir ve bakterilerle mücadele etmesini sağlar. 
Antibiyotik kullanımına şikayetler ve semptomlar ortadan kalksa bile, doktorun söylediği süre zarfında bırakılmadan devam edilmesi gerekir. Aksi halde, bakteriler komplikasyonlara yol açabilir ve hastalığın süresini uzatabilir. 
Yaşanan boğaz ağrısını azaltmak ve ateşi düşürmek için farklı ilaçlar da doktor tarafından önerilebilir ve reçete edilebilir. Kişinin cildinde kaşıntı gibi sorunların olması halinde doktor losyon önerebilir.

Sayfa içeriğinde yer alan bilgiler yalnızca bilgilendirme amaçlıdır. İlgili sayfada tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren öğeler yer almamaktadır. Tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz.