Infak Nedir

Helâl yollarla elde edilen malı, ihtiyaca ve dinin gerekli ya da hoş görüldüğü yerlere harcama, sarfetme. Allah`ın bir rızık olarak verdiği görünür-görünmez (zahir-batın) nimetleri yayma.Kelime arapça kökenli olmakla beraber, Islami bir terim muhtevası kazandığından bütün müslüman halklar tarafından aynı kapsamla kullanılır olmuştur. Arapçadaki kökü "ne-fe-ka" fiilidir. Bu kök "çıkma" ve "gitme"yi ifade eder. Arap tavsanının çıkış deligine "nâfika", imandan çıktığı için ya da kalbinden iman çıktığı için insana "münafık", pantolonda ayağın çıkış yerine "neyfak", azığın bitip tükenmesine "infak" yerin altından çıkış yeri olan tünele "nafak" denir ki, bunların hepsinin kök, mana ile ilişkisi vardır. Insanın şeran bakmakla yükümlü olduğu kimselere elinden çıkarıp vermekle yükümlü olduğu malı mükellefiyete de "nafakâ` denir ki, bunun da bu kökle ilişkisi açıktır.

Terim olarak giriş paragrafındaki anlamların tümünü bünyesinde bulunduran "infak" tanımdan da anlaşılacağı gibi, insanın sahip olduğu bilgiyi (faydalı ilmi) yayma ve öğretme anlamına da gelir. Mesela Kur`an-ı Kerim`in daha ilk girişinde (2/3) kurtuluşa eren mü`minlerden sözeden, "bizim kendilerine rızık olarak verdiklerimizden infak ederler" ayeti "infak" a bu anlamı da yüklemiştir. Ve bu ayet aslında "infak" ta bulunması gereken özelliklere de"işareti" ile dikkat çeker: Ayette ki "min = den" eki, infak edenin sahip olduğu herşeyi verip yoksul kalmasını ve savurganlık etmesini değil, bir kısmını vereceğini, "mâ = şey" ifadesi, sadece maddi varlıktan değil, ilim gibi manevi varlıklardan da infak edileceğini, Allah`ın "bizim rızık olarak verdiklerimiz" ifadesi, "infak" ta başa kakma ve minnet duygusunun olamayacağını, çünkü verenin aslında Allah`ın malından verdiği, "infak ederler" ifadesi de, hem başka harcamalar için değil ihtiyaç (nafaka) için verirler, hem de, verdikleri çok az olmayıp bir ihtiyacı karşılayacak kadar olur anlamına verir ki, "infak"ın asıl özellikleri de bunlardır. Bu nitelikleri taşıyan "infak"ın yapıldığı yön (cihet) zaman ve şartlar itibari ile kendi içinde bir meratibi (hiyerarşisi) vardır. Mesela bir yönüyle "infak"ın farz, (vacip) ve mendup olanları vardır ki, bu sıralamaya göre "infak"ın farz olanlarının başında zekat gelir. Insanın kendine bakması ve çoluk çocuğuna yapacağı harcama (nafaka) da ikinci derecede farz olan "infak" tır. Üçüncü farz "infak" ise cihat için yapılacak harcamadır. Bütün çeşitleriyle sadakalar ise "infak"ın mendup (hoş ve arzulanan) kısmını oluşturur. (Kurtubî I/179) "Infak"ın tüm çeşitleri ile ilgili olarak Kur`an-ı Kerim`de ikiyüze yakın ayet-i kerime vardır ki bu, islam toplumundaki maddi transfer, mülkiyet seyyaliyeti, servet törpülenmesi, gelir hatta servet dağılımı, olandan olmayana transfer (sosyal güvenlik ödeneği) kısaca sosyal adaletin hangi boyutlarda motive edildiğinin belirgin bir göstergesidir, "infak"ın mekruh ve haram olanı ise olmaz. Çünkü bu terimin anlamı bütünüyle olumludur. Mekruh ya da haram olan harcamalara "infak" değil "israf`, "savurganlık" vs. denir.

Ancak "infak"in sadece teberru (tatavvu) şeklindeki harcamalara denebileceği, zekatı içine almayacağı da söylenmiştir. Fakat birinci görüş daha doğrudur.( Razî 2/3. )

Diğer bir yönden "infak"ın hiyerarşisini Allah Rasülü (s.a.) bir hadisleriyle açıklar: "Gelip, bir dinarım var (ne yapayım?) diye soran birisine: kendine harca (infak et) buyurdu. Iki dinarım varsa? Ev halkına harca. Üç dinarım varsa? Hizmetçine (çalıştırdıklarına) harca. Dört dinarım varsa? Ebeveynine harca. Beş dinarım varsa? Yolunlarına harca. Altı dinarım varsa? Allah yolunda harca, buyurdu" el-Bakara suresi 2/215. ayeti bu hiyararşiye daha net bir sıra çizer: "Ne infak edeceklerini sana sorarlar. De ki, hayır olarak infak ettiklerinizi ebeveyninize, yakınlarınıza, yetimlere, yoksullara ve yolda kalmışlara (harcayın)" Bir başka hadis-i şerif aynı derecelemeye değişik sartlara göre biraz değişik bir sıra çizer: "kişinin infak deceği en hayırlı para (dinar) çoluk çocuğuna harcadığı, Allah yolunda (cihadda) bineğine harcadığı, yine Allah yolunda arkadaşlarına harcadığı paradır." Bir diğerinde ise: "Allah yolunda (cihadda) infak ettiğin bir dinar, bir köle azat etmek için infak ettiğin bir dinar, bir yoksula sadaka olarak verdiğin bir dinar ve çoluk çocuğuna harcadığın bir dinardan ecri en büyük olanı çoluk çocuğuna harcadığındır"( Kurtubî I/179) denir.

Rasülullah`ın hadislerinde de her çeşidiyle "infak" vurgu ile tavsiye ve teşvik görür. O herkesin, yarım hurma ile de olsa kendisini kurtarması gerektiğini, sadakanın rızkı çogaltacağını, ömrü ve malı artıracağını, Rabbin gazabını dindireceğini, zafere sebep olacağını, malın bereketi olduğunu söyler. Zaten Allah da (c.c.) yapılan bir infakın yerinin Allah tarafından doldurulacağını haber verir. (34/39) Yine Allah Rasulü (s.a.) "infak" etmeyenin rızkının daraltılacağını, cömertliğin Allah`ın ahlakından olduğunu, yoksullara arka çıkmanın kötü ölümü engelliyeceğini, sadakanın (bir paratöner gibi) belayı önlediğini... bildirir.Kısaca bütün çeşitleriyle infak Islamın ikinci temel unsuru, "köprüsü" ve dünyayı düzene koyma aracı olarak görülür.

İnfak zekat veya nafaka gibi anlamlar üzerinden ifade edilen bir kelimedir. İslamiyet'te çokça geçen bu kelimenin anlamını tüm Müslümanların mutlaka bilmesi gerekir

İNFAK NEDİR?

İslam Hukuku üzerinden de değerlendirilen ve anlamı pek çok yerde araştırılan kelimelerden birisi de İnfak kelimesidir. İnfak farklı anlamları ile birlikte ifadeye sahip bir kelimedir. Özellikle kişilerin bakmakla sorumlu oldukları insanlara vermesi gereken nafakayı ifade etmektedir. Bu anlam dışında Müslümanların Allah rızasını kazanmak amacı ile farz olan zekatı vermesi üzerinde de açıklanmaktadır. 

Her Müslümanın mutlaka terine getirmesi gereken görevlerinden birisi de zekat vermektir. Burada İnfak kelimesi de bu anlamda kullanılır. Müslümanların yerine getirmesi gereken zekat görevi üzerinden İnfak kelimesi değerlendirilmektedir.

TDK SÖZLÜK ANLAMI NE DEMEK?

İslamiyet üzerinden Müslümanların yapması gerektiği yardım, zekat olarak ifade edilen İnfak kelimesinin Türk Dil Kurumu sözlüklerinde de anlamı araştırılmaktadır. Türk Dil Kurumu sözlüklerinde infak kelimesinin anlamı şu şekilde ele alınmaktadır:

- Nafaka verip bir kimsenin geçimini sağlama.

Türk Dil Kurumunda İnfak kelimesi nafaka vermek anlamını taşımaktadır. Bununla beraber maddi yönden yardıma muhtaç kişiler için onların masraflarını karşılamak şeklinde de bir tanımlama yapmak mümkündür.

Daha çok Allah rızası için Müslümanların yaptığı zekat olarak da İnfak kelimesi nitelendirilir. Günümüzde farklı zamanlarda veya isteğe bağlı olarak yılın herhangi bir zamanında İnfak yardıma muhtaç olan kişiler için gerçekleştirilmektedir.

İNFAK KİMLERE VERİLİR?

İnfak iki farklı anlam üzerinden değerlendirilir. Birincisi bakmakla yükümlü olduğu kişilere verilen nafaka olarak tanımlanmaktadır. İkincisi ise Müslümanların vermesi gereken zekat olarak açıklanır. Bu tanımlara göre infakın kimlere verileceği de merak konusu olmaktadır.

İnfak bir kişinin bakmakla zorunlu olduğu bireylere vermesi gereken nafakadır. Yani bir kişi kime bakmak ile yükümlü ise İnfak o kişiye verilmektedir. Yani diğer bir deyiş ile vermekle zorunlu olduğu yardım olmaktadır.

Aynı zamanda infak fakirlere ve yardıma muhtaç olan kişilere de verilir. İnfak Müslümanların gerçekleştirmesi gereken zekat olarak da tanımlanmaktadır. Bu doğrultuda her Müslüman bütçesine uygun bir şekilde ihtiyacı olan kişilere destek sağlar. Bunu maddi ve manevi bir şekilde gerçekleştirebilir.