Gaitada Kan Gelmesinin Nedenleri

Sindirim sistemi kanaması, nedeni ne olursa olsun, ciddiyetle değerlendirilmesi gereken klinik bir tablodur. Sebebine yönelik değerlendirmeye geçmeden hastanın genel durumu düzeltilmeli, aktif kanama durdurulmalı ve tekrarından korunmalıdır.

- Sindirim sistemi kanamaları beş şekilde ortaya çıkar:

1- Hematemez (kanlı kusma) kırmızı veya kahverengi olabilir.

2- Melena (dışkının siyah gelmesi) parlak, yapışkan, siyah ve kötü kokuludur.

3- Hematoşeziya (makattan kırmızı kan gelmesi) dışkıyla karışık veya ayrı olabilir.

4-Dışkıda gizli kan, kimyasal reaksiyonla ortaya çıkarılabilir.

5- Belirgin bir bulgu olmaksızın, hastanın baş dönmesi, solunum güçlüğü, göğüs ağrısı veya tansiyon düşüklüğü gibi bulgularla gelmesi.

Dışkıda kan, belirgin ya da gizlidir. Belirgin kan, kişinin dışkının üzerinde kırmızı renkli kan görmesidir, buna ‘hematoşezi’ veya ‘kanlı dışkılama’ adı verilir. Mide ve onikiparmak bağırsağından olan yavaş kanamalarda, mide asidiyle kanın birleşmesi sonucunda kırmızı renkli yerine siyah veya katran renginde çok kötü kokulu bir dışkı gelir ve buna da ‘melena’ adı verilir. Gizli kan, kişinin gözle göremeyeceği şekilde sızıntı tarzındadır. Bu ancak, dışkının bazı özel tetkikleriyle anlaşılır.

Neden olur?

Hastalık hakkında yönlendirici olabilecek bazı kanama şekilleri şunlardır:

- Makatta kanamayla ağrı olması: Bu tip ağrı, genelde anal fissürlere yani çatlaklara bağlı olarak ortaya çıkmaktadır. Anal fissürde dışkılama, bir cam parçası çıkarır gibi yırtılır tarzda ağrıya neden olur ve kanama çok yoğun değildir.

- Makatta kanamayla yanma hissi olması: Daha çok hemoroit hastalığını düşündürmektedir. İleri evre hemoroitlerde, hemoroit dokusunun dışarıya sarkması da görülebilmektedir.

- Damlama şeklinde kanama görülmesi: Dışkılamayla tetiklenen bu kanama tipi, hemen her zaman ileri evre hemoroidal hastalığa bağlıdır.

- Ağrısız makat kanaması: Bu tip kanamalar hemoroit, polipler ya da rektal kanser gibi birçok hastalıkla ilişkili olabilmektedir.

- Gaitada çizgi tarzında kan görülmesi: Bu tip kanamalar da hemoroit, polip ve rektal kanser gibi anüse yakın hastalıklardan kaynaklanabilmektedir.

- Tuvalet kâğıdında kan görülmesi: Yine fissür, hemoroit gibi bir hastalığa işaret etmektedir.

- Makatta pıhtılı kanama olması: Gastrointestinal sistemin herhangi bir yerinden anjiodisplazi, divertiküler hastalık gibi nedenlerle ciddi kanama olduğunu göstermektedir. Bu vakalar, detaylı değerlendirme ve tedavi için vakit kaybedilmeden proktoloji konusunda uzman doktorlara yönlendirilmelidir.

- Ciddi kabızlık sonucunda makatta rektal kanama olması: Mutlaka rektosel yani bağırsak fıtıklaşması, divertiküler hastalık ve tümör gibi altta yatan bir duruma işaret etmektedir. Hastalık kesinlikte tespit ve tedavi edilmelidir.

Ne tür belirtilere yol açar?

- Halsizlik.

- Uyuklama hali.

- Merdiven, yokuş çıkma gibi egzersizlerde nefes nefese kalma.

- Kansızlık veya demir eksikliği bulunması: Kadınlarda yüzde , erkeklerde ise yüzde oranında belirlenir.

Testi nasıl gerçekleştirilir?

Gözle görülemeyen sindirim sistemi kanamalarında gizli kan testi yapılır. 50 yaşın üzerindeki kişilerde düzenli olarak yıllık veya iki yıllık aralıklarla dışkıda yapılması durumunda, bağırsak kanseri riskinin yüzde oranında azaldığı bilinmektedir. Günümüzde yapılan gizli kan testi, insan hemoglobinine duyarlı olduğu için gıda ve ilaçlardan etkilenmemektedir.

Hangi tetkikler istenir?

- Dışkıda gizli kan testi

- Kan sayımı (kansızlık varlığında)

- Anoskopi

- Rektoskopi

- Sigmoidoskopi

- Kolonoskopi

- Sanal kolonoskopi

- Kapsül endoskopisi

Her rektal kanama yakınması bulunan hastanın, bu durumu açıklayan hemoroit, fissür gibi hastalıkları bilinse dahi bir iç hastalıkları-gastroenteroloji veya genel cerrahi uzmanı tarafından incelenmesi gerekmektedir. Kanamanın şiddeti, yani gelen miktarı çok değişiklik gösterebilir. Çoğunlukla az miktarda ve kendiliğinden duran kanamalar oluşur. Pek çok hasta birkaç damla taze kan geldiğini veya tuvalet kâğıdına az miktarda süründüğünü ifade eder. Bazen de biraz daha fazla ama kendiliğinden duran kanama tariflenir. Bu tip hafif olanlarda, acilen hastaneye yetişmek gibi bir gereklilik yoktur, muayene ve basit tetkikler sonrası tanı konup tedavi yapılır.

Rektal kanama, daha şiddetli de olabilir. Orta şiddette bir kanamada daha çok miktarlarda taze veya pıhtılı kan gelebilir, bu gaita ile birlikte ya da kendiliğinden yaşanabilir. Ağır yaşananlarda ise, hasta çok kan kaybedebilir. Orta veya ağır şiddetteki rektal kanamalarda, aşırı kan kaybına bağlı halsizlik, baş dönmesi, çarpıntı, bayılma hissi, gerçekten bayılmalar ya da hastada tansiyon düşüklüğü oluşabilir. Nadiren hastayı şoka sokacak kadar şiddetli kanamalar görülebilir. Orta veya ağır şiddettekiler, hastaneye yatırılarak takip ve tedavi edilmelidir. Şoka girecek kadar şiddetli olanlarda, acilen hastaneye yatırılıp kan transfüzyonları yapılması gereklidir.

Rektal kanama yani halk arasında bilinen şekli ile rektal kanama hayatının bir döneminde neredeyse her insanın başına gelmiş bir sorundur. Makat bölgesinden kan gelmesi sorunu gastrointestinal sistemin yani sindirim sisteminin herhangi bir aşamasında ortaya çıkan bir sorunla alakalı olabilmektedir.

Örneğin midede oluşan bir kanama sorunu dışkılama esnasında fark edilebilir. Ancak kan mideden bağırsaklara gelip dışkılama ile atılana kadar kırmızı görüntüsünü kaybederek daha farklı bir renk alabilir. Bu nedenle mide kanaması sorunlarında kanlı dışkının yanı sıra siyah veya koyu yeşilimsi dışkı da bulgular arasında değerlendirilmektedir Ancak hemoroid gibi sindirim sisteminin son kısmında oluşan bir hastalığa bağlı olarak ortaya çıkan kanamalar daha belirgindir. Bu tür kanamalar dışkıda kolaylıkla fark edilebilir ya da tuvalette damlama şeklinde görülebilir.

Bu yazıda makattan kan gelmesine neden olan durumlar ve hastalıklar ayrıntılı olarak ele alınacaktır. Kanamaya neden olan durumların ve belirtilerinin bilinmesi sayesinde kişiler doktora başvurana kadar kendi kendilerine önlem alabileceklerdir. Makatta kanama basit bir sağlık sorununun habercisi olabildiği gibi kanser gibi ciddi sağlık sorunlarının da habercisi olabilmektedir. Bu nedenle makatta kanama şikayeti görülmesi halinde mutlaka uzman bir doktora başvurulması önerilmektedir.

Makatta Kanama Neden Olur?

Sindirim sisteminin herhangi bir aşamasında ortaya çıkan hastalıkların kanama bulgusu makattan kan gelmesi olarak kendini göstermektedir. Kanamaların büyük çoğunluğu anüs ve rektum kaynaklı olan kanamalardır.

Makattan kan gelmesi durumu 3 ana başlık altında toplanarak incelenebilir. Sindirim sisteminin üst kısmından yani mideden kaynaklı kanamalar, bağırsakta ortaya çıkan hastalıklara bağlı olarak ortaya çıkan ve makat hastalıklarına bağlı olarak ortaya çıkan kanamalardır. 

Makatta Kanama Hangi Sıklıkta Görülür?

Makatta kanama şikayeti için hastaların büyük çoğunluğu kanamaya ek olarak hayat kalitesini düşüren ciddi şikayetler görmedikçe doktora başvurmamaktadır. Bu nedenle sorunun görülme sıklığı net olarak bilinememektedir. Ancak buna rağmen yapılan toplum temelli birçok çalışma, rektal kanama prevalansının (görülme sıklığının) % 13 ila% 34 arasında olduğunu göstermiştir. Tüm bu verilere ek olarak hastaların yalnızca %40 ının makatta kanama şikayeti için doktora başvurduğu kaydedilmiştir.[1]

Eslick ve arkadaşlarınayaptığı araştırma da; erkekler ve kadınlar arasında rektal kanama görülme sıklığında önemli bir fark bulunmamıştır. Kadınlarda 18 ila 39 yaş gruplarında ve 60 yaşın üzerinde daha yüksek rektal kanama görülürken, erkeklerde 40 ila 49 yaş grubunda daha yüksek kanama görülmüştür.[2]

Makatta Kanamaya Neden Olan Anal Bölge Hastalıkları

• İç Hemoroid (Basur)
• Makat Çatlağı
• Anal Fistül
• Kondilom (Makat Siğili)
• Makat Kanseri
• Soliter Rektal Ülser
• Poliplerler
• Kolon Kanseri

Makatta kanama şikayetinin görülmesinde en sık karşılaşılan nedenler anal bölge hastalıklarıdır. Bu  nedenle yazı da ilk olarak anal bölgede ortaya çıkan ve kanamaya neden olan hastalıklar ele alınacaktır.

Hemoroid ( Basur)

Hemoroid toplumda sıklıkla görülen bir makat hastalığıdır. Halk arasında daha çok basur ismi ile bilinmektedir. Basur, anal kanalda bulunan damarsal yapıların ıkınma ve basınca bağlı olarak genişleyerek makat dışına sarkmasına bağlı olarak oluşmaktadır. Oluşan bu yapılarak hemoroid (basur) memeciği ismi verilmektedir.

Hemoroid (Basur) Türleri

Basur hastalığı memeciklerin oluşma konumuna göre 2 sınıfa ayrılmaktadır. Memecikler makatın kenarında oluşmuş ise bunlara dış basur olarak sınıflandırılmaktadır. Memecikler anal kanalın içinde oluşup dışarı sarkıyorsa ise iç hemoroid olarak sınıflandırılmaktadır.

Dış hemoroidler kanamata neden olmazlar. Ancak iç hemoroidler genel olarak kanama şikayetine neden olurlar.Dışkılama esnasında dışkının genişleyen damarlara teması kanama şikayetinin oluşmasına neden olmaktadır. Ayrıca ileri düzeyde olan tromboze hemoroidlerde genişleyen damar yapıları patlayarak kanamaya neden olmaktadır.

Basur Kansere Dönüşür Mü?

Hemoroidler ne kadar ilerlerse ilerlesin kanserleşme görülmez. Ancak yaşanan kanama şikayeti en başından beri kanser belirtisi olup, hemoroid ile karıştırılabilir. Bu nedenle hemoroid teşhisinin mutlaka uzman bir doktor tarafından konulması ve  45 yaşın üzerindeki kişilerde kolorektal polipler veya kanser gibi diğer kanama nedenlerini ortadan kaldırmak için esnek sigmoidoskopi veya kolonoskopi yapılması önerilmektedir.[3]

Hemoroid Belirti ve Şikayetleri

Hemoroidler iç ve dış olmak üzere 2 türe ayrılmaktadır. Dış hemoroidler makat çevresinde oluşan hemoroidlerdir. Makat kenarında oluşan memecik dışında bir şikayete neden olmazlar. Bu memecik hastada hem estetik hem de fiziksel olarak rahatsızlığa neden olabilmektedir.

İç hemoroidler ise hastalığın ilerleme düzeyine göre farklı belirti ve şikayetlere neden olmaktadır. İlk evre hemoroidlerde kanama şikayeti görülmektedir. Hastalığın ilerlemesi ile birlikte makattan sarkan memecikler görülür. Memeciklerin makattan sarkması ile birlikte hastalarda kaşıntı, dolgunluk hissi, ağrı gibi şikayetlerde görülmeye başlamaktadır. Hastalığın ileri evrelerinde ise sürekli olarak makattan sarkmış halde bulunan memecikler görülür. Bu memeciklerin makat kasları tarafından sıkıştırılması hastalarda şiddetli ağrıya  neden olmaktadır.

Bu nedenle hemoroid hastalığının yaşam kalitesini düşürmeden kolaylıkla tedavi edilebilmesi için erken dönemde doktora başvurulması önerilmektedir. Erken dönemde tespit edilen basurlar ameliyatsız yöntemlerle tedavi edilebilmektedir.

Anal Fissür ( Makat Çatlağı)

Makatta kanamanın en sık karşılaşılan nedenlerinden birisi de anal fissür yani bilinen adı ile makat çatlağı/yırtığıdır. Makat çatlağı kendisi küçük, risksiz ancak hayat kalitesini etkileyecek düzeyde ağrı ve acıya neden olan bir hastalıktır.

Makat çatlağının oluşmasında en temel neden kabızlıktır. Kabızlık dışkının sertleşmesine neden olur. Sertleşen dışkı ise anal kanaldan geçişi esnasında anüs derisinde deformasyona neden olarak yara ve yırtık oluşmasına neden olmaktadır. Anüs bölgesinde çok fazla sinir ucu bulunmasından dolayı makat bölgesinde ortaya çıkan küçük bir yara bile şiddetli ağrıya neden olmaktadır.

Dışkılama esnasında dışkının makattan geçişi esnasında yara ve yırtığa temas etmesi kanama ve cam çiziyormuş gibi bir ağrıya neden olmaktadır. Tıpkı basur hastalığında olduğu gibi anal fissür hastalığında görülen kanda taze kandır. Yani parlak kırmızı renktedir. Ya dışkılama sonrası peçetede görülür. Ya da tuvalete damlama şeklinde görülür.

Makat Çatlağı Türleri

Anal fissür yaranın yerleşim düzeyine göre akut ve kronik olmak üzere 2 sınıfa ayrılarak incelenmektedir. Yara yüzeysel ise akut anal fissür olarak sınıflandırılır. Bu aşamadan görülen şikayetler şiddetli olmasına karşın birkaç dakika içerisinde geçmektedir. Yaranın derin yerleşimli olduğu kronik fissürlerde ise şikayetler hem şiddetlidir hem de şikayetler uzun süre devam etmektedir.

Makat Çatlağı Belirti ve Şikayetleri

Akut ve kronik makat çatlağı şikayetlerinde görülen belirti ve şikayetler aynıdır. Yalnızca kronik dönemde şikayetler daha uzun süreli görülmektedir. Hastaların büyük çoğunluğunda görülen makat çatlağı belirtileri şunlardır; makatta ağrı, acı (hastaların neredeyse tamamı yaşanan acıyı cam kesiyormuş gibi şeklinde tarif etmektedir), kanama, kaşıntı ve kronikleşen vakılarda hemoroid memeciğine benzer memecik oluşmasıdır.[4]

Perianal Fistül ( Makatta Akıntı)

Makatta kanamaya neden olan hastalıkların başında basur ve makat çatlağı gelmektedir. Ancak onlar kadar sık olmasa da perianal fistül hastalığında makattan kan gelmesine neden olabilmektedir.

Perianal fistül vakıalarının bir çoğun anal bölgede oluşan apselerin kendi kendine patlamasına bağlı olarak oluşmaktadır. Fistül en temel olarak şu şekilde tarif edilebilir; anal bölgede oluşan apselerin kendi kendine patlaması sonucu bağırsak ve cilt arasında oluşan iki ucu açık kanallardır.

Yapılan araştırmalarda perianal fistül teşhisi konulan hastaların yaklaşık olarak %70 inde perianal apse olduğu tespit edilmiştir. [5]

Apsenin patlaması ile birlikte apsenin içindeki sıvı cilt dışına çıkmak ister ve buna bağlı olarak fistül kanalını oluşturur. Makat bölgesi hastalıkları arasında en zorlu olan hastalıktır.

Oluşan kanaldan devamlı olarak akıntı gelir. Bu durumda hastaların yaşam kalitesini önemli ölçüde düşürür. Akıntıya bağlı olarak sürekli ıslaklık hissi, kaşıntı ve kötü koku şikayetleri görülür.

Her hastada olmasa da bazı hastalarda fistül kanalının anüse yakın kısmına dışkı temas etmesine bağlı olarak kanama şikayeti görülebilir. Anal fistül kaynaklı kanamalarda tıpkı hemoroid ve anal fissür hastalığında olduğu gibi açık kırmızı renklidir.

Perianal Fistü Belirtileri Nelerdir?

Makat çevresinde hissedilen ağrı, şişlik, yanma, iltihabi akıntı ve şiddetli kaşıntı, iltihaplanmaya bağlı olarak kötü koku ve ateş gibi belirtiler anal fistül hastalığının habercisi olabilir.

Anal Fistül Kansere Dönüşür Mü?

Anal fistül hastalığı eğer uzun yıllar tedavi edilmez ise düşük bir ihtimalde olsa kanserleşme riski bulunmaktadır. [6]

Kondilom (Anal ve Genital Siğil)

Kondilomlar aslında toplumda herkesin bildiği siğillerden farksızdır. Ancak bu siğiller vücudumuzun diğer alanlarında çıkan siğillere göre daha tehlikeli ve can sıkıcıdır.

Siğiller HPV ismi verilen bir virüse bağlı olarak ciltte oluşan lezyonlardır. HPV nin den fazla türü bulunmaktadır. HPV nin türü siğilin vücudun neresinde konumlanacağı ve özellikleri ile doğrudan alakalıdır.

Kondilom Kansere Dönüşür Mü?

Bahsi geçen tip HPV den yaklaşık olarak 40 tanesi anal ve genital bölge siğilleri ile ilişkilendirilmektedir. Herhangi bir siğilin kanserleşme riski bulunmaz. Ancak anal ve genital bölgede bulunan siğilleri tipine bağlı olarak kanserleşme eğilimi bulunmaktadır.

Bazı tip HPV lerin kanserleşme eğilimi yüksektir. HPV türleri ve kanser ilişkisi hakkında detaylı bilgi almak için tıklayınız.

Makat kanseri ve HPV arasındaki ilişkinin incelendiği bir çalışmadan hastaların %88 inden HPV virüsüne rastlanmıştır. [7] Makat kanseri gibi rahim ağzı kanseri vakıalarının da büyük çoğunluğunda HPV virüsüne rastlanmaktadır.

Her kondilom kansere neden olur denemez. Ancak makat ve rahim ağzı kanseri vakıalarının büyük çoğunluğundan HPV virüsüne rastlanmaktadır. Anal bölgede bulunan siğiller makat çevresinde ya da anal kanalın içerisinde bulunabilir. Makat çevresinde bulunanlar hastanın kendisi tarafından kolaylıkla teşhis edilebilir. Ancak makat içerisinde bulunan siğilleri hasta kendisi teşhis edemeyebilir.

Makat içerisinde bulunan siğiller sert dışkının geçişine bağlı olarak kanama şikayeti yaşanmasına neden olabilir. Onun dışında kendiliğinden kanama eğiliminde değillerdir.

Makat Kanseri

Sindirim sisteminin son kısmında oluşan kanserlere makat kanseri ya da anal kanser ismi verilmektedir. Makat kanseri genellikle kolon kanseri ile karıştırılabilmektedir. Ancak ikisi çok farklıdır. Ve makat kanseri çok daha nadir görülmektedir.

Nadir görülen bir kanser türü olmasına karşın HPV bulaşanlarda ve fistül hastalarında kanserleşme riski daha fazladır. Bu kişiler arasında daha sık görülmektedir. Araştırmalar bu kişiler makat kanseri riskinin %15 daha fazla olduğunu tespit etmiştir. [8]

Makatta kanama şikayeti birçok farklı hastalıkla ilişkilendirilmektedir. Ancak bunlar arasında en riski olanı makat kanseridir. Özellikle bir haftadan uzun süren makatta kanama şikayetleri kanser açısından düşündürücüdür. Bu nedenle başta uzun süren kanamalar olmak üzere her türlü kanama şikayeti için uzman bir doktora başvurulması önerilmektedir.

Makatta Kanamaya Neden Olan Bağırsak Hastalıkları

Makatta kanamanın başlıca nedeni makat bölgesinde ortaya çıkan hastalıklardır. Ancak bağırsaklarda ortaya çıkan hastalıklarda makattan kan gelmesine neden olabilmektedir. Bu hastalıklardan başlıcaları şunlardır; soliter rektal ülser, polipler, kolon kanseri, crohn hastalığı, ülseratif kolit, ve amipli dizanteridir.

Soliter Rektal Ülser

Soliter rektal ülser nadir görülen ve tedavisi zorlu bir hastalıktır. Tuvalet alışkanlıklarında düzensizlik, makatta kanama, ağrı, mukuslu akıntı gibi şikayetlerle kendini göstermektedir. Hastalık temel olarak rektumda oluşan ülser olarak tanımlanabilir. Neden ortaya çıktığı kesin olarak bilinmemektedir ancak pelvik taban kaslarının bilinçsiz olaral kasılmasının makatta sarkmaya ve kan akımının yavaşlamasına bağlı olarak ortaya çıktığı düşünülmektedir. [9]

Polipler

Makattan kan gelmesine neden olan bir diğer sorunda bağırsaklarda ortaya çıkan poliplerdir. Polipler organların iç yüzeyine doğru büyüyen lezyonlardır. Makattan kan gelmesine ise kalınbağırsak polipleri neden olmaktadır. Poliplerin büyük çoğunluğu hastalarda hayatın boyunca herhangi bir şikayete neden olmazlar. Yalnızca büyüyen ve makata yakın konumlu olan polipler dışkı da musku gibi şikayetlere neden olmaktadır. Yine bu polipler nadiren de olsa makatta kanama şikayetine neden olabilmektedirler. [10]

Bağırsak kanseri hastaları arasında yapılan araştırmalarda hastaların %90 adenomatöz tipte kalın bağırsak poliplerine rastlanmıştır. [11]

Kolon Kanseri

Kolon kanseri oluşumunda bağırsakta ortaya çıkan poliplerin de etkisi bulunmaktadır. Zaman içerisinde büyüyen polipler yayılarak tümör halini almaktadır.

Kolonda kanser oluşması zamanla kolonon çapının daralmasına neden olmaktadır. Bu durumda hasta da kronik kabızlığa neden olmaktadır. Ayrıca ek olarak dışkının kalınlığının incelmesi, dışkılama sonrasında kanama, karın ağrısı ve iştahsızlık da kolon kanseri belirtileri arasındadır. [12]

Crohn Hastalığı ve Ülseratif Kolit

Crohn hastalığı ve ülseratif kolit bağışıklık sistemi ile alakalı hastalıklardır. Her ikisi de inflamatuar bağırsak hastalıkları olarak sınıflandırılır. Crohn hastalığı ağızdan anüse kadar olan sindirim kanalının herhangi bir bölümünde oluşan iltihaplardır. Ülseratif kolit ise kalınbağırsağın mukozasında ortaya çıkan iltihaplanmalar olarak tanımlanabilir.

Her iki hastalıkta da ortak belirti olarak makattan kan gelmesi şikayeti görülebilmektedir. Ek olarak karın ağrısı, kanlı dışkılama, kasılma, kronik kabızlık, ateş, istahsızlık, kilo kaybı ve kadınlarda düzensiz adet döngüsü gibi şikayetler görülebilmektedir.

Ülseratif kolit ve crohn hastalığı sıklıkla birbirine karıştırılabilmektedir. İki hastalığı benzerlikleri ve farklılıkları hakkında detaylı bilgi almak için tıklayınız.

Amebiyazis (Amipli Dizanteri)

Amipli dizanteri hastalığının en belirgin bulgusu kanlı ishaldir. Bulaşıcı bir hastalıktır. Yetişkinlerde kısa sürede kolaylıkla tedavi edilebilir. Ancak çocuklarda ve bebekler için riskli bir hastalıktır.

Entomoeba histolytica ismi verilen bir amip yüzünden bağırsaklardan oluşan bir hastalıktır. Kanlı ishale ek olarak İştah azlığı, kilo kaybı, kusma şikayetleri de görülmektedir.

Amipli dizanteri hastalığında görülen kanamalar hastalığın oluşum yerine göre hem açık renkli kanama şeklinde, hem de mide kanamasında olduğu gibi koyu renkte görülebilir.

Makatta Kanamaya Neden Olan Mide Hastalıkları

Makatta kanamaya neden olan bir diğer durum ise mide kanamasıdır. Mide kanamasından kaynaklanan durumlardaki kanama hemoroid ya da makat çatlağı gibi açık renkli kan değildir. Çünkü mideden gelen kan bağırsakları da geçerek makata ulaşır. Bu aşamada kan artık açık kırmızı rengini kaybeder. Dışkıda parlak siyah renkte kendisini gösterir.

Gastrointestinal kanama iki geniş kategoriye ayrılabilir: üst ve alt kısımdan kaynaklanan kanamalar. Üç ana başlık altında incelenebilir. Hematemez (kanlı kusma), melena (kanlı dışkı) ve hematokezya dediğimiz (parlak kırmızı kan) şeklinde ayrılmaktadır.[13]

Midede oluşan bir kanama makatta ulaşana kadar koyu renkli bir hal alır. Makattan başlayan bir kanama ise parlak ve kırmızı renklidir.

Makatta Kanamaya Neden Olan Diğer Durumlar

Makat hastalıkları ve bağırsak hastalıkları dışında anal bölgede ortaya çıkan travmalarda makattan kan gelmesine neden olmaktadır. Anal ilişki ve anüse yabancı cisim sokulması da makattan kan gelmesine neden olmaktadır. Hatta anal ilişki makat çatlağı oluşmasına da neden olabilmektedir.

Makatta Kanama İçin Hangi Doktora Gidilir?

Makattan kan gelmesi çoğunlukla anal bölgede ortaya çıkan hastalıklarla alakalıdır. Bu nedenle anal bölge hastalıklarında uzman bir doktora gidilmesi faydalı olacaktır.

Anal bölge hastalıkları genel cerrahi ana bilim dalı içerisinde incelenmektedir. Ancak genel cerrahi çok geniş bir alan olmasından dolayı anal bölge hastalıkları proktoloji alt branşında incelenmektedir. Bu nedenle proktoloji alanında uzman bir genel cerrahın tercih edilmesi önerilir.

Kaynakça

[1] Sabry, A. O., & Sood, T. (). Rectal Bleeding. StatPearls [Internet].

seafoodplus.info

[2] Eslick, G. D., Kalantar, J. S., & Talley, N. J. (). Rectal bleeding: epidemiology, associated risk factors, and health care seeking behaviour: a population‐based study. Colorectal Disease, 11(9),

seafoodplus.info

[3] seafoodplus.info

[4] Schlichtemeier, S., & Engel, A. (). Anal fissure. Australian prescriber, 39(1),

seafoodplus.info#:~:text=An%20anal%20fissure%20is%20a,the%20posterior%20or%20anterior%20position.

[5] Carr, S., & Velasco, A. L. (). Fistula In Ano. In StatPearls [Internet]. StatPearls Publishing.

seafoodplus.info

[6] Takahashi, R., Ichikawa, R., Ito, S., Mizukoshi, K., Ishiyama, S., Sgimoto, K., &#; & Sakamoto, K. (). A case of metastatic carcinoma of anal fistula caused by implantation from rectal cancer. Surgical case reports, 1(1),

seafoodplus.info

[7]seafoodplus.info#:~:text=Among%20HPV%2Drelated%20cancers%2C%20anal,HPV%20type%20identified1%2C

[8] seafoodplus.info?option=com_content&view=article&id=anues-kanseri&catid=kanser-tuerleri&Itemid=

[9]AYGÜN, C., & BAHÇECİOĞLU, İ. H. Soliter Rektal Ülser Sendromu.

seafoodplus.info

[10] Eminler, A. T., SAKALLI, M., Kader, I. R. A. K., AYYILDIZ, T., KESKİN, M., GÜLTEN, İ. Y. M., … & NAK, S. G. (). Gastroenteroloji ünitemizdeki kolonoskopik polipektomi sonuçlarımız. akademik gastroenteroloji dergisi, 10(3),

seafoodplus.info

[11] Recio-Boiles, A., Waheed, A., & Cagir, B. (). Cancer, colon. In StatPearls [Internet]. StatPearls Publishing.

seafoodplus.info

[12] Ellidokuz, E., Kundak, I., AKPINAR, H., Abdullah, O. K. A. N., BEKTASER, C., FUZUN, M., &#; & GONEN, O. (). KOLOREKTAL POLİP VE KANSER LOKALiZASYONU ARASINDAKi iLiSKi. Kocatepe Tıp dergisi, 4(1).

seafoodplus.info

[13] DiGregorio, A. M., & Alvey, H. (). Gastrointestinal Bleeding.

seafoodplus.info

Op. Dr. Adil Altınsoy

Merhabalar ben genel cerrahi uzmanı Doktor Adil Altınsoy Ankara&#;da proktoloji ve medikal estetik alanında hasta kabul ediyorum. Bana ulaşmak için 75 47 numaralı telefonu arayabilir ya da aşağıda yer alan WhatsApp butonuna tıklayarak yazabilirsiniz.

Sindirim sisteminin sonunda bulunan ve dışkının vücuttan atılmasını sağlayan sindirim kanalı açıklığına anüs(makat) denir. Anüsün görevi, besin maddelerinin vücudumuz tarafından kullanılmayan bölümlerinin dışarı atılmasını sağlamaktır. Anüs yapısında sinir, damar ve kaslar bulundurur. Bu yapısı sayesinde boşaltılmak üzere burada toplanan dışkı kontrollü bir şekilde dışarıya atılır. Makat bölgesindeki çok duyarlı sinirler sayesinde gaz, sıvı ve katı dışkı arasında ayrım yapılabilmektedir. Burada bulunan hemoroitlerin yumuşak damarlarla dolu memeleri ise anüsten gaz ve gaita kaçmasını önler. Makatta kanama ya da alt sindirim sistemi kanaması, sindirim sistemi kanamalarının %25ini oluşturmaktadır. Bireylerin yaşam kalitesini düşüren, tuvalet ve beslenme alışkanlıklarını olumsuz yönde etkileyen makat hastalıkları belirtilerinin başında makatta kanama yer almaktadır. Makattan kan gelmesi, kabızlık ya da hemoroid gibi rahatsızlıkların belirtisi olabileceği gibi ciddi sağlık sorunlarının da habercisi olabilmektedir. Genellikle hastalar bu belirtilerle ilgili konuşmaktan çekinmekte, çoğu zaman doktora gitmekte gecikmektedir. Bu durum altta yatan hastalığın ilerlemesine ve tedavi sürecinin uzamasına neden olabilmektedir.

Kanama; gaitada çizgi şeklinde, tuvalet yaparken damla damla, ağrılı ya da ağrısız, pıhtılı, tuvalet kağıdında veya taze kan şeklinde görülebilmektedir.

•Makatta kanama ile birlikte ağrı olması durumunda anal fissür (makat çatlağı) düşünülmektedir. Anal fissür, dışkılama sırasında ve sonrasında şiddetli ağrıya yol açtığı gibi makatta kanamaya da neden olabilmektedir. Hastalar şikayetlerin de makatlarında yırtılma ve kesilme gibi hissettiklerini dile getirirler.

•Anal apse rahatsızlığında makatta bulunan şişlikte iltihaplı akıntı görülmektedir. Buna ek olarak yanma, kızarıklık, kaşıntı, ağrı ve makatta kanama da belirtiler arasındadır.

•Hemoroidal hastalıklar her ne kadar evre ve derecesine göre değişse de görülen belirtiler hemen hemen aynıdır. Ağrı, şişlik, kaşıntı ve makatta kanama ile kendini gösteren hemoroid hastalığında kanama çoğunlukla tuvalet kağıdında, tuvalet ve gaita üzerinde parmak kırmızı kan şeklinde görülür.

•Polip denildiğinde hücrelerin normalden fazla çoğalarak oluşturduğu dokular aklımıza gelmektedir. Vücudun pek çok bölgesinde oluşabilen polipler, kalın bağırsağın iç kısmında oluşursa kalın bağırsak polipleri olarak adlandırılır. Obezite, hareketsiz yaşam, sigara kullanımı ve stres, ülseratif kolit, Crohn hastalığı kalın bağırsak poliplerinin oluşma nedenidir. Göbek bölgesinde ağrı, kabızlık ya da ishal, dışkı renginde farklılık ve makattan kan gelmesi kalın bağırsak poliplerinin belirtileridir. Dışkıda kan görülmesi oldukça yaygındır. Kolon kanseri gibi ciddi hastalıkların oluşumuna neden olan poliplerin tedavi edilmesi çok önemlidir.

•Huzursuz bağırsak sendromu diye bilinen ırrıtabl bağırsak sendromunda ishal, kabızlık, şişkinlik, kilo kaybı ve makattan kan gelmesi görülmektedir. Hastalığın asıl sebebi bilinmemekle birlikte stres, beslenme düzensizliği ve hormonal değişimlerin bu rahatsızlığı tetiklediği gözlemlenmiştir.

•Rektum, bağırsağın son kısmına verilen addır. Bu bölgedeki poliplerden kaynaklanan rektum kanserinde ishal, kabızlık, aşırı gaz, ağrı, gaitada kan ve makattan kan gelmesi gibi belirtiler görülmektedir. Kanserin evre ve derecesine göre tedavi planlanmaktadır.

Hemoroidal hastalıklar, anal fissür ve diğer sık görülen iyi huylu makat hastalıklarında sıklıkla kanama görülse de genellikle cerrahi işlem uygulanmadan tedavi edilebilmektedir. Rektum kanseri açısından değerlendirilen hastalarda makat kanaması iyi huylu makat hastalıklarına oranla daha az görülmektedir. Ani kilo kaybı, ileri yaş ve karın ağrısı gibi belirtiler gösteren hastalar bağırsak kanseri açısından daha detaylı değerlendirilmelidir. Unutmayalım ki erken teşhis hayat kurtarır.

Bazı hastalıklarda erken tanı olması açısından vücut bir takım belirtiler gösterir. Bu belirtiler nedeni ile de hastalanan her hangi bir organın durumu ortaya çıkarılabilmektedir. Dışkıda kan görülmesi bu belirtilerden bir tanesidir. Oldukça önemli olan bu durum sindirim sistemi ile ilgili bir problemin oluşmasında sinyal vermiş olabilir. Dışkının kıvamı, şekli ve rengi hastalık habercisi olabilmektedir.

Dışkıda kanın ortaya çıkması sindirim sistemindeki bir rahatsızlık ya da bir yaralanma durumunda ortaya çıkmaktadır. Kanın kırmızı renkte olması on iki parmak bağırsağından sonraki organlarda olan bir kanama neden olabilir. Dışkı katran renginde çok kokuyorsa on iki parmak bağırsağı ve mideden kaynaklanıyor ihtimali vardır. Dışkıda az görülen kan ancak testle anlaşılabilmektedir. Dışkıda gizli kan olması ihtimalinde uyuklama, merdiven çıkarken yorulma, kansızlık, demir eksikliği ve halsizlik belirtileri oluşabilmektedir.

Dışkıda Kan Görülmesi Nedenleri

• Makatta fistül (apse) olması
• Kabızlık sonucu ve zorlama ile oluşan çatlaklar
• Makatta fistül (apse) olması
• Basur (hemoroid),
• Bağırsak kanseri ve bağırsaklarda iltihaplanma
• Rektum kanseri,
• Makat kanseri,
• Yemek borusu kanseri,
• İnce bağırsak tümörleri,
• Mide kanseri,
• Yemek borusu varisleri,
• Bağırsak damarlarında tıkanıklığa bağlı hastalıklar
• Mide kanaması,
• Çölyak hastalığı nedeniyle oluşan bağırsaklar çatlama
• Onikiparmak bağırsağında kanama,

Dışkıda kan görülmesine eşlik eden; karın ağrısı, mide bulantısı, mide krampları, kusma, şişkinlik, iştahsızlık, kilo kaybı, vücutta çeşitli ağrılar, ani sıkışma, yorgunluk hissi ve rektumda ağrı dışkıyı tutamama ve ishal gibi belirtilerde ortaya çıkar.

Bunun yanında ayrıca; kuvvet kaybı, bilincinin bozulması zihinde bulanıklık, oryantasyon bozuklukları, yüksek ateş, baş dönmesi, nabız yüksekliği, karında aşırı sertleşme ve şiddetli ağrı, nefes darlığı, bayılma, kırmızı veya siyah renkli kusma gibi aciliyet gerektiren belirtiler oluşabilir. Bu durumda hemen hekime gitmek gerekmektedir.