Bebeklerde Tek Göz Sulanması
Bebeklerdeki göz çapaklanmasına anne sütü mucizesi!
Bebekler o kadar hassastır ki, birçok sağlık problemiyle karşı karşıya kalmaları kaçınılmazdır. Doğdukları andan itibaren, birçok hastalıkla mücadele etmek zorunda kalan bebeklerin en sık karşılaştığı sorunlardan biri de göz çapaklanmasıdır. Avrasya Hastanesi’nden Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dr. Mehmet Ali Talay, bebeklerde rastlanılan çapaklanma problemini ve tedavi yöntemlerini anlattı.
Bebeklerin göz çapaklanması
Bebeklerde sıklıkla görülen bir problem olan göz çapaklanması, gözyaşı kanallarındaki tıkanmadan meydana gelir. Gözyaşının görevi, gözlerin göz çukurunda rahatlıkla hareket etmesini sağlamaktır. Gözyaşları bu görevini tamamladıktan sonra gözyaşı kanalları yardımıyla burnun içerisine akar. Bu süreçte bir tıkanıklık meydana geldirse çapaklanma ortaya çıkar. Bebeklerin göz kanalı çok küçük olduğu için sıklıkla tıkanması normal bir durumdur.
Bu belirtiler çapaklanmaya işaret ediyor
- Gözde sarı ya da yeşil renkte akıntı,
- Uyku sırasında kirpiklerin birbirine yapışması,
- Şişmiş göz kapakları,
- Göz aklarında kızarıklık
- Göz kapaklarında ve kirpiklerde kurumuş iltihap,
- Gözde sulanma,
Bebeklerin gözü neden çapaklanır?
Daha önce de belirttiğimiz gibi göz çapaklanmasının ana nedeni tıkanıklıktır. Ancak birçok başka sebep çapaklanma ile sonuçlanabilir. Bunlar;
- Kirpik dibi iltihabı: Bu sağlık problemi bebeklerde sık rastlanmayan bir durumdur. Gözde ve göz çevresinde kuruluğun oluşması, kirpik dibinde kurumaya ve iltihaba yol açmonash.pw dibi iltihabının geçmesi için doktorun verdiği merhem ve kremler kullanılabilir.
- Göz nezlesi: Bebeklerde sık görülen bir problem olan göz nezlesi, gözlerde şişkinlik, kızarıklık ve çapaklanmaya yol açabilir. Göz nezlesinin tedavisinde antibiyotiklerden yararlanılır. Ancak özellikle de yeni doğan bebeklerde antibiyotik kullanımı tamamen doktor kontörlünde olmalıdır. Bunun dışında ılık ve ıslak bir bezle gözleri temizleyip ardından soğuk kompres uygulanabilir.
Ne zaman doktora gidilmeli?
Eğer bebek hasta görünüyorsa mutlaka doktora başvurulmalıdır. Bunun dışında;
- Göz kapağı normalden fazla şişmiş ve kızarmışsa,
- Bulanık görüyorsa, (Nesneleri ayırt etmekte zorlanıyorsa)
- Göz ağrısı varsa,
- Ve normalin üzerinde ateşi varsa doktora gitme vakti gelmiş demektir.
Bebeklerde göz çapağı nasıl geçer?
Eğer bebeğiniz çapaklanma problemi yaşıyorsa öncelikle çapağı temizlemeniz gerekir. Bunun için pamuklu bir bezi ıslatarak bebeğinizin gözlerinizi nazikçe silebilirsiniz. Göz çapaklanmalarına iyi gelen diğer bir yöntem ise anne sütüdür. Mucize bir besin olan anne sütünü, doktorunuzun da izniyle bebeğinizin çapaklanana bölgelerine damlatabilirsiniz. Anne sütü antibiyotik bir etki yaratacağından, çapaklanma sorunun azalmasını sağlayacaktır. Anne sütünü temiz bir pamuk ya da bezle göz çevresine yedirerek, bebeğin daha hızlı iyileşmesini sağlayacaktır.
Gözyaşı kanallarının tıkalı olması durumunda çapaklanma devam edecektir. Bebeğinizin kanallarının tıkalı olduğunu ise göz pınarlarının altındaki kabartılardan anlayabilirsiniz. Böyle bir problemle karşılaştığınızda ise masaj yöntemini deneyebilirsiniz. Ellerinizi sabunlu suyla yıkadıktan sonra parmak uçlarınızla gözden buruna doğru hafifçe dairesel hareketler yapın. Bu hareketi tek seferde 10 kere tekrarlayın ve günde 5 kez uygulayın. Tüm bunların dışında doktorunuzun vereceği antibiyotikli göz damlalarını ve merhemi düzenli olarak kullanmayı ihmal etmeyin.
ETİKETLER: anne, anne sütü, bebek, bebek hastalıkları, çapak, çapaklanma, çocuk hastalıkları, göz akıntısı, göz sağlığı, yeni doğan
Bebeklerde Göz Yaşarması ve Tedavisi
Korneanın oksijen ve besin ihtiyaçlarının karşılanması ile net bir görüş için göz yüzeyine gözyaşı salgılanmasına ihtiyaç vardır. Bu nedenle düzenli olarak göz yüzeyine salgılanan gözyaşı, ince kanallar ile toplanarak gözyaşı kesesi ve gözyaşı kanalı üzerinden düzenli olarak burun boşluğuna akıtılmaktadır.
Yeni doğan bebeklerin, %30’unda gözyaşı kanalı henüz açık değildir. Fakat hayatın ilk ayında genellikle belirgin bir gözyaşı salgısı olmadığı için bu süre zarfında bebekte belirgin göz sulanması görülmez. 1. ayın sonunda, bu oran %10’a düşmektedir. Gözyaşı kanalının açılmadığı bu bebeklerde, birinci ayın sonundan itibaren, artan gözyaşı salgısına bağlı olarak, gözlerde çapaklanma ve sulanma fark edilmeye başlanır.
Göz sulanması şikâyeti olan bebeklerde akılda tutulması gereken en önemli ayırıcı tanı, doğuştan göz tansiyonu bulunan olgulardır. Bu tür olgularda görülen sulanma ve ışık rahatsızlığı, bebeklerde görülen göz tansiyonunun gözyaşı kanalı tıkanıklığı ile karışmasına neden olmaktadır. Bu nedenle, gözlerinde sulanma olan bebeklerin zaman geçirilmeden bir göz hekimine başvurmalarında fayda vardır.
Gözyaşı kanalı tıkanıklığı bulunan olguların %90’ında, birinci yılın sonuna kadar, herhangi bir müdahaleye gerek kalmadan kanal kendiliğinden açılmaktadır. Bu nedenle, gözyaşı kanalı tıkalı olan bebeklerin cerrahi müdahaleleri genellikle 1 yaşına kadar ertelenmektedir. Bunun bir istisnası, sık tekrarlayan, ağır gözyaşı kesesi iltihabı geçirilmesidir. Bu tür olgularda, müdahale daha erken sürede (bebek 6 aylık olunca) uygulanabilir.
Kanalın kendiliğinden açılmasını beklerken, gözyaşı kesesi bölgesine baskı ve masaj yapmak iyileşme sürecini hızlandıracaktır. Masaj sayesinde, gözyaşı kesesi içerisindeki basınç artmakta ve bu sayede genellikle kanalın kapalı olan alt ucundaki tıkanıklık açılmaktadır. Bu uygulama, ayrıca kese içerisinde biriken göz yaşını da düzenli olarak boşaltacağı için enfeksiyon riskini de azaltacaktır. Masajın etkili olabilmesi için, gözyaşı kesesi üzerinde doğru noktaya uygulanması gereklidir. Burun yan kemiği üzerine yapılacak masajın hiçbir etkisi yoktur. Masajı yaparken, göz ile burunun birleştiği noktada bulunan göz pınarının üzerine, yumuşak noktaya baskı uygulamak gereklidir. Aksi takdirde bu masajın gözyaşı kesesi üzerinde bir etkisi olmayacaktır.
Müdahale gereken olgularda ise, maske anestezisi altında, kanal içine sondalama yapılmaktadır. Bu durumda, anne – babalar genellikle çocuklarına müdahale edilmesinden korkmaktadırlar. Fakat bu müdahale göz açısından oldukça risksiz ve başarı şansı tecrübeli ellerde çok yüksektir. Bu işlem esnasında uygulanan anestezi miktarı da çok düşük dozlarda olduğu için anestezinin riski yok denebilecek kadar azdır. Bunlara ek olarak, bu müdahalenin geciktirilmesi, başarı şansını da azaltmaktadır. Bu nedenler ile kanalın kendiliğinden açılmayacağı düşünülen olgularda, kanal içine sondalama işleminin geciktirilmeden yapılmasında fayda vardır.
Sondalama ile başarı şansı %90’ın üzerindedir. Bu uygulamaya rağmen başarılı olunamayan olgularda ise, gözyaşı kanalına bir silikon tüp takılarak kanalın açık kalması sağlanabilir. Silikon tüp kanal içinde genellikle ay süre ile bırakılmaktadır. Tüpün yerleştirilmesi sırasında kanal içinin balon ile genişletilmesi de başarı şansını oldukça arttırmaktadır. Günümüz teknolojisi ile bu tür uygulamalar artık kolaylıkla yapılabilmektedir. Bu tür uygulamaların neticesinde, günümüzde bebeklerdeki göz sulanması problemi genellikle yüksek başarı oranları ile tedavi edilebilmektedir.
Prof. Dr. Ümit Beden
Göz Hastalıkları Uzmanı
Oküloplastik ve Orbital Cerrahi
monash.pw
Göz Bilgi Portalı
- Anasayfa
- Göz Hastalıkları Bilgi Portalı
Bebeklerde Göz Sulanması / Doğuştan Gözyaşı Kanal Tıkanıklıkları
Normalde gözyaşı bezlerinden sürekli salgılanan gözyaşı, göz yüzeyinde ince bir film (tabaka) oluşturarak gözü sürekli ıslak tutar, yıkar, temizler ve bu şekilde gözün bütünlük ve saydamlığını korur ve sonrasında da göz yaşı kanalları vasıtasıyla buruna boşaltılır.
Normalde alt ve üst göz kapakları kenarlarında 'punktum' adı verilen iki küçük delikle başlayan gözyaşı boşaltıcı kanal sisteminin buruna açıldığı uca yakın olarak ince bir membran kısmı (buna Hasner kapakcığı denilir) en son olarak ve doğumla birlikte açılır. Ancak ender olmayarak bazı yenidoğan bebeklerde (% ) kanalın alt ucundaki bu ince membran açılmamış olarak kalabilir.
Bu bebeklerin gözü ya da gözlerinin sulanması, gözyaşının tam salgılanmaya başladığı 3 haftalıktan sonra daha belirginleşir ve bu bebeklerin gözlerinin sanki ağlıyormuş gibi sürekli sulu sulu olduğu gözlenir. Zaman içinde gelişen ikincil enfeksiyonlar sulanmanın yapışkan ve mükopürülan bir karaktere dönmesine yol açar. Sürekli çapaklı, yapışık ve sulanan gözlerle klinik olarak tanı koymak çok zor değildir. Bu olguların büyük çoğunluğunda, yaşamın ilk aylarında, söz konusu ince membranın kendiliğinden açılması ile buruna normal drenaj (boşalma) başlar ve sulanma geçer. Bu dönemde aile tarafından gözyaşı kese bölgesine yapılacak masaj hem biriken sekresyonun boşaltılmasını, temizlenmesini sağlar, hem de mekanik basınç etkisi ile membranın açılmasını kolaylaştırabilir ve çabuklaştırabilir.
Tıkanıklık döneminde gözler çapaklı bırakılmamalı, bu yapışkan koyu sekresyon sürekli temizlenmeli (salin ya da en iyisi kaynatılmış soğutulmuş su ile yıkama) gerektiğinde ikincil enfeksiyonlar için dönem dönem uygun antibiyotikli damlalar kullanılmalıdır.
Daha önce belirtildiği gibi bu bebeklerde kanalın kendiliğinden (spontan) açılma ihtimali çok yüksek oranda olduğundan genellikle en az bir yaşına kadar beklenir. Eğer sorun bir yaşından sonra da hala devam ediyorsa, genel anestezi altında invaziv girişimler (sondalama ve gerekirse entübasyon) planlanabilir. Her ne kadar bir yaşından önce de ( aylık bebeklere) anestezisiz olarak sondalama işleminin yapılması önerilebiliyorsa da dokuların henüz çok gelişmediği küçücük bebeklerde yapılacak girişim kanallarda iatrojenik yaralanma ve kalıcı tıkanıklık oluşturma riski taşıdığından bu görüş çok genel kabul görmemektedir.
Bir yaşından sonra genel anestezi altında yapılacak probing (sondalama) işlemi ve gerekirse ek olarak yapılan silikon tüp yerleştirilmesi işlemlerinin başarı oranları oldukça yüksektir.
Yenidoğanlarda göz sulanması ender ama bazan çok ciddi olabilen başka nedenlerden de kaynaklanabilir.
Doğumdan sonraki ilk günlerde ortaya çıkan kanlanma ile birlikte göz sulanma ve iltihaplanması doğum yollarından bulaşan bir enfeksiyon (gonokok, klamidya) veya doğum sırasında kullanılan povidon gibi ajanların (gümüş nitrat artık terkedildi) kimyasal irritasyonuna bağlı olabilir. Uygun anbiyotikli damla ve pomatlarla hem profilaksi (korunma), hem de tedavisi yapılır. Sistemik antibiyotik gerekebilir.
Yine ender ancak ciddi bir klinik koşul olan doğuştan glokomlu (göz tansiyonu) çocuklarda gözlerin büyümesine (buftalmus) göz sulanması da eşlik edebilir. Başlangıçta 'kocaman, güzel gözlü' bebek olarak nitelendirilebilen bu bebeklerde ışıktan rahatsızlık ile birlikte oluşan göz sulanması doğuştan göz tansiyonu olasılığını akla getirmelidir.
Göz yüzeyindeki herhangi bir yabancı cisim sulanma ve kanlanmanın nedeni olabilr.
Ayrıca, yine çok sık olmayan değişik göz yüzeyi hastalıkları ışıktan rahatsız olma ve göz sulanmasına neden olabilirler. Yapılacak basit bir klinik muayene, sulanmanın nedeninin genellikle çok zorlanılmadan belirlenmesini sağlayacaktır.
Sonuç olarak bebeklerde göz sulanmasının nedeni gecikmeden belirlenmeli, uygun tedavi ve izlem sürdürülmelidir.
Bu sayfadaki tıbbi bilgi ve tıbbi görseller tıp mensubu olmayan kişiler için rahatsız edici olabilir ve bu sitenin 18 yaşın altında kişilerce asla kullanılmaması önerilir.
Copyrights © monash.pw Tüm hakları saklıdır. Maxantalya
Bebeklerde Gözyaşı Kanal Tıkanıklığı
Gözyaşının çoğu gözlerin üst dış kısmında bulunan ana gözyaşı bezinden salgılanır. Göz yüzeyine yayılan gözyaşı gözü korur, rahat açılıp kapanmasını sağlar ve görmenin kaliteli olması için gereklidir.
Bir kısmı buharlaşan gözyaşı, alt ve üst göz kapaklarımızın iç kısmında yer alan gözyaşı kanalcıklarıyla önce gözyaşı kesesine, buradan da gözyaşı kanalıyla buruna akar. Ağladığımızdaburnumuzun akmasının sebebi budur.
Gözyaşı kanalcıklarında veya kanalında tam veya tam olmayan bir tıkanıklık gözde sulanma ve çapaklanma şeklinde bulgu verir. Sulanma soğukta, rüzgarda, gün ışığında veya gribal enfeksiyonlarda artabilir.
Anne karnında gözyaşı kanalının buruna açıldığı yerde ince bir zar vardır. Bu genellikle doğumla beraber açılır. Bebeklerin en az %20’sinde gözde sulanma şikayeti olur fakat %85 ilk 1 yıl içinde açılır.
Tedavide öncelikle yapılması gereken masajdır. Doğru ve düzenli bir masajla %90’ı geçen oranlarda başarı bildiren yayınlar mevcuttur. Sulanmayla beraber çapaklanma da varsa antibiyotikli damlalar verilir. Bir yaşına kadar açılmayan gözyaşı kanalı tıkanıklığında gözyaşı kanalının açılması için sondalama (probing) işlemi gerçekleştirilir.
Yaklaşık 10 dakika süren bu işlemde, gözyaşı kanalı metal bir sonda (prob) yardımıyla mekanik olarak açılmaktadır. Anestezi altında yapılan sondalamada herhangi bir yara izi ya da dikiş olmamaktadır. Kanal tıkanıklığı işlemden sonra gerilemediyse ikinci bir sondalama uygulanabilmektedir.
Göz sulanması olan bebeklerde tek sebep gözyaşı kanalı tıkanıklığı değildir. Konjenital glokom denilen doğumsal göz tansiyonu, kronik konjonktivit, kapak bozuklukları, kornea hastalıkları da göz sulanmasına sebep olabilir. Bu nedenle gözlerinde sulanma ve/veya çapaklanma olan tüm bebekler ayrıntılı göz muayenesinden geçmelidir.
Instagram’da bizi takip etmek için tıklayınız.