silik küçükten büyüe herkes görülebilen bir cilt rahatszldr. silik genellikle scakln artmasyla birlikte kendini gösterir. Özellikle yaz aylarnda ve scak havalarda daha sk görülür. Yetikinlerde görüldüü kadar bebeklerde de görülebilen bir cilt sorunudur. Bebekleri çok huzursuz eden bir durum olduu için ebeveynlerin bu konuda dikkat etmesi ve önlem almas büyük önem arz eder.
Bebeklerde isilik çok sk görülen cilt hastalklarndan biridir. Özellikle yenidoan bebeklerde görülme skl daha fazladr. Yenidoan bebeklerin ciltleri çok hassastr. Dolaysyla her türlü cilt hastala kar savunmaszdr. Miliaira olarak da tabir edilen isilik, özellikle scak yaz aylarnda ortaya çkan bir hastalktr. Scak havalarda ter gözenekleri çok daha çabuk tkanr ve bu tkanma sonucu cilt üzerinde krmz veya pembe tonlarda kabartlar meydana gelir. Bu kabartlar ar kanmaya sebep olur. Ar kanma da baka cilt hastalklarnn olumasna zemin hazrlar. Bebeklerde görülen isilik de bebee rahatszlk ve huzursuzluk veren bir durumdur. Bebeklerde görülen en yaygn isilik belirtileri u ekildedir:
Yukarda yer alan belirtilere yüksek ate, iddetli ar gibi problemlerde ekleniyorsa vakit kaybetmeden bebein doktora götürülmesi büyük önem tar. silik, basit tedavi yöntemleriyle geçen bir cilt hastaldr. Ancak bu belirtilere ek baka belirtiler de görüldüünde bir çocuk doktoruna danlmas tavsiye edilir.
Bebeklerde görülen isilik bazen hafif bazen daha skntl olabilir. Pek çok ebeveyn bebeimin yüzünde isilik eklinde kzarklk var yorumunu yapar. Yüzde görülen her kzarklk isilik olmayabilir. Bebeklerde isiliin görüldüü yerler yetikin bireylerden farkldr. Yetikin bireylerde genellikle boyun altnda, göüs ksmnda, göbekte veya kollarda görülür. Ayrca iç çamarnn temas ettii yerlerde de görülme skl vardr. Bebeklerde ise daha çok popo ksmnda ve kask bölgesinde görülür. Ancak bu bölgeler dnda bebeklerde yüzde isilik de görülebilir. Bununlar birlikte koltuk alt, boyun ksm, göüs bölgesi veya dirsek içi bölgesinde de görülme durumu mevcuttur. silik, terleme sonucu ter gözeneklerinin tkanmas sonucu oluur. Terlemeye neden olan unsurlar ortadan kalktnda isilik problemi de geçer.
Yaz aynn baz zamanlarnda hava scaklnda çok fazla art gözlemlenir. Bu scaklk ister istemez terlemeye neden olur. Bebeklerde terleme sonucu isilik meydana gelir. Bebeklerde isilik es geçilmemesi gereken bir cilt problemidir. Tedavi edilmedii sürece bebein huzursuz olmasna sebep olur. Çocuk doktorlar, bebeklerdeki isilik sorununa çözüm için cildi skmayacak pamuklu ve ince giysilerin giydirilmesini önerir. Ayrca bebein bulunduu ortamn serin tutulmas önemlidir. Belirli aralklarla bebekleri lk suyla ykamak da iyi gelir. silik önlenmedii takdirde daha ciddi salk sorunlarna yol açabilir. Bu yüzden ebeveynlerin bu konuda çok dikkatli olmas büyük önem tar.
silik, yeni doan bebeklerde çok sk rastlanlan bir cilt sorunudur. Bebeklerde popoda isilik en yaygn görülen bölgedir. Yeni doan bebeklerde görülme sklnn fazla olmasnn sebebi ter kanallarnn tam anlamyla gelimemesinden kaynakldr. Geliimini henüz tamamlamam olan ter kanallar daha çabuk tkanr ve bu da bebekte isilik oluumuna neden olur. Cilt serinletildii zaman isilik problemi de zamanla kaybolur. Yeni doan bebeklerde isilik probleminin geçmesi için yaplmas gerekenler u ekildedir:
Bebeklerde isilik çounlukla boyun, koltuk alt, göüs, ba, popo, dirsek içi gibi bölgelerde görülse de yüzde de görülebilir. Yüz bölgesi de terlemenin en youn yaand bölgelerden biridir. Yüzde oluan isilik bebein kanmasna ve huzursuz olmasna yol açar. Bunu önlemek için bebein yüzünün belirli aralklarla lk suyla ykanmas ve bebein serin bir ortamda tutulmas gerekir.
Bebeklerde bebek ya veya yal merhemler çok sk kullanlr. Ancak bu ürünler ter gözeneklerinin çabuk tkanmasna neden olur. Bu sebepten dolay isilii olan bebeklerde bu tür ürünlerin kullanlmamas tavsiye edilir. Bebeklerin serin bir ortamda bulundurulmas da önemlidir. Ayrca klima, vantilatör gibi serinleten cihazlar kullanlrken bu cihazlarn direkt bebein üstüne gelmemesine dikkat edilmesi gerekir.
Pek çok çocuk doktoru, tuzlu su yani deniz suyunun isilik problemine çözüm olduunu belirtir. silik özellikle yaz aylarnda ortaya çka bir cilt problemidir. Bebeklerde de oldukça sk görülen bir durumdur. Ebeveynlerin eer frsatlar varsa isilik olan bebeklerini denize sokmalar önerilir. Deniz suyu tuzlu olduundan isilii geçirmenin yan sra piik problemi sorununu da ortadan kaldrr.
silik tedavisinde kullanlan pek çok krem vardr. Bebeklerde görülen isilik çounlukla birkaç basit önlem alnarak kendiliinden geçer. Ancak baz durumlarda önlem alnmasna ramen isilik sorunu devam edebilir. silik sorununun belirtileri arasnda yer alan kant veya yanma hissi devam ederse, bu durum bir enfeksiyonun varln iaret edebilir. Ebeveynlere bebeklerindeki isilik ikâyetlerinin arttn fark ettikleri anda doktora gitmeleri önerilir. Doktor bebekte oluan isiliin türüne göre cildi serinleten krem veya losyon verebilir. Bu krem veya losyonun doktorun tavsiye ettii ekilde kullanlmas gerekir. Bu ürünler bebekteki isilik problemini büyük ölçüde azaltmaya yardmc olur.
ANASAYFAYA DÖNMEK ÇN TIKLAYINIZ
İsilik, tıbben miliaria olarak isimlendirilen, derideki ter bezi kanallarının herhangi bir seviyede tıkanmasına bağlı olarak görülebilen çeşitli döküntülere denir. İsilik bebeklerde sıklıkla ateşli hastalık sonrası, sıcak ve nemli ortam, aşırı terleme ve hava almayan kıyafetlere bağlı görülmektedir. Normal şartlar altında vücut çevresel sıcaklığın artmasına karşı, ısı dengesini sağlamak için fazla ısıyı ter bezlerinden salgılanan ter ile birlikte dışarıya atar. Terin buharlaşması vücudun soğumasını sağlar. Ancak ter kanallarındaki tıkanıklık nedeniyle dışarıya atılamayan ter, cildin alt katmanlarından üst tabakasına sızarak kızarıklık ve devamında kabarıklıklarla seyreden döküntülere yol açar.
İsilik, ter bezi kanalı tıkanıklık seviyesine göre yüzeyelden derine sırayla miliaria kristallina, miliaria rubra, miliaria profunda olarak üçe ayrılır.
Miliaria kristallina, en sık görülen ve en hafif isilik tipidir. Ciltteki ter kanallarının üst tabakasındaki tıkanmaya bağlıdır. Cildin yüzeyinde sıvı ile dolu küçük şeffaf ter kabarcıkları ile seyreder. Kaşıntı veya ağrı görülmez. Özellikle yenidoğanlarda sık görülür.
Miliaria rubra, ciltteki ter kanallarının orta seviyede tıkanıklığına bağlı kırmızı kabarık döküntülerle seyreder. Bu tip isiliğin belirtileri arasında kaşıntı, batma ve karıncalanma hissi, etkilenen bölgede terleme olmaması ile ciltte iltihaplanma görülmesi sayılmaktadır. Lezyonların iltihaplanması durumunda bakteriyel enfeksiyon gelişmiş kabul edilir ve tabloya miliaria püstüloza denir.
Miliaria profunda ise isiliğin en nadir görülen tipidir. Bu isilik tipi, ter kanallarının cildin daha derin tabakasında, yani dermiste tıkanması ile görülür. Miliaria profunda tipik olarak bebeklerden çok yetişkinlerde görülür ve tıbbi müdahale gerektirir.
Görüntüde etrafı kırmızı içi sıvı dolu kabarcıklara ek olarak kaşıntı, batma ve karıncalanma hissi, terleyememe daha ciddi durumlarda iltihaplı döküntülere ek olarak ateş, titreme, bulantı ve ağrı gibi belirtiler gözlenebilir.
İsilik tedavisinde ilk adım hemen her zaman cildi serinletmek ve terlemeyi önleyici adımları atmaktır. Sık ılık duş aldırmak, cildi tahriş etmeyecek pamuklu ve ince kıyafetler giydirmek ve ortamı serin tutmak esastır.
İsilik normal şartlar altında kendiliğinden ve sorunsuz bir şekilde iyileşir. İsiliğin daha hafif türleri için isilik görülen bölgeyi serin ve temiz tutmak, aynı zamanda da aşırı ısınmayı önlemek bu iyileşme sürecini hızlandırabilir. Normal şartlar altında cildin soğumasıyla birlikte isilik hızla iyileşir. Ancak nadiren şiddetli vakalarda tıbbi topikal tedavilere başvurmak gerekir.
İsilik tedavi edilmezse tıkanıklık derinleşebilir, tablo giderek ciddileşebilir ve medikal tedavilere başvurmak gerekebilir.
Yenidoğanlarda da isilik gözlenebilir. Bunun nedeni, yenidoğan bebeklerin ter kanallarının tam olarak gelişmemiş olmasıdır. Olgunlaşmamış ter kanalları kolaylıkla tıkanabilir. Bebek özellikle ısı kaynaklarına çok yakın duruyorsa, çok sıkı ve kalın giydirilmiş ise veya ateşi varsa, yaşamın ilk haftasında isilik geliştirebilir.
İsilik belirtileri bebeklerde özellikle terlemenin çok yoğun olduğu baş boyun bölgesi, yüz ve goğüste görülür. Bez değişiminin yeterli sıklıkta yapılmadığı durumlarda bez bölgesinde de isilik gözlenebilir.
İsilikten etkin bir şekilde korunabilmek için öncelikle aşırı kalın giyimden kaçınmak gerekir. Yaz aylarında yumuşak, hafif ve pamuklu giysileri tercih etmek etkili olur. Kış aylarında ise özellikle çocuklara sadece bir yetişkinin ihtiyacı olacak kadar kalınlıkta kıyafetler giydirilmelidir. Bununla birlikte cildi tahriş edebilecek sıkılıkta ve sertlikte kıyafetlerden kaçınılmalıdır. Sıcak havalarda, doğrudan güneş ışığının etkisinden uzakta, gölgede veya serin bir odada vakit geçirilmelidir. Oda sıcaklığı C civarında, nem oranı ise yüzde 50 civarında tutulmalıdır. Aynı şekilde uyku alanı serin tutulmalı ve iyi havalandırılmalıdır. Gözenekleri tıkayabilen yağlı merhemler veya bebek yağları kullanmaktan kaçınmak önemlidir.
İsilik özellikle yenidoğan döneminde yenidoğan aknesi, su çiçeği, bakteriyel diğer enfeksiyonlar ile karışabilirken, daha ileriki yaşlarda infantil akne, toksik deri döküntüleri ve folikülit gibi durumlarla karışabilir.
*Bu içeriğin geliştirilmesinde Tıbbi Direktörlük katkı sağlamıştır.
*Web sitemizdeki bilgiler kişileri tanı ve tedaviye yönlendirme amacı taşımaz. Tanı ve tedaviye yönelik tüm işlemlerinizi doktorunuza danışmadan uygulamayınız. İçeriklerde Acıbadem Sağlık Grubu'nun tedavi edici sağlık hizmetlerine yönelik bilgiler yer almamaktadır.
Tıp dilinde miliare olarak adlandırılan isilik ter kanalarının tıkanması sonucu oluşan bir çeşit cilt döküntüsüdür. Sıcaklığın artması ile birlikte vücut ısı dengesini sağlamak için fazla ısıyı ter bezleri yardımıyla dışarıya atar. Aşırı terleme, ter kanallarında tıkanıklığa ve kistlere yol açar. Ter dışarıya atılamaz ve alttaki cilt katmanlarından cildin üst tabakasına sızarak kızarıklıklar oluşturur.
İsilik; miliare kristalina, miliare rubra ve miliare profunda olmak üzere üçe ayrılır. Cilt üzerinde içi sıvı dolu ve pullu kesecikler miliare kristalina, cilt üzerindeki içi sıvı dolu keseciklerin etrafı pembe izle çevriliyse miliare rubra ve cilt ile aynı renkte küçük şişlikler ise miliare profunda olarak adlandırılır. Kaşıntıya neden olan isilik, zaman zaman ciltte yanma ve acı hissi yaratır. Özellikle yeni doğan bebeklerde isilik yaygın olarak görülür ve açık tenli sarışın bebeklerde oluşma riski daha yüksektir.
Normal şartlarda vücut fazla ısıyı kolayca ter bezleri yardımıyla dışarıya atabilir. Ancak aşırı sıcağa maruz kalma, bazı gıdalar, alerji gibi etkenler aşırı terlemeye neden olabilir. Kış aylarında giyilen kumaşların cinsi ve aşırı giyinme gibi sebepler de terlemeyi artırabilir. Ayrıca aşırı egzersiz yapma, enfeksiyonlar, yüksek ateş, stres, aşırı dar ve hava geçirmeyen kıyafetlerin kullanılması da isilik nedenleri arasında sayılabilir. Bebeklere kalın ve sıkı kıyafetler giydirmek, fazla nemlendirici kullanmak da isilik oluşumuna zemin hazırlar. Sık sık altlarının değiştirilmemesi, kullanılan bezin pamuklu dokuya sahip olmaması ve sabun ile şampuan kalıntıları da ter bezlerinin tıkanmasına ve isilik oluşumuna neden olabilir.
İsilik genellikle kollarda, iç çamaşırının değdiği lastikli bölgelerde, göbek ve göğüs bölgelerinde, deri kıvrımlarının oluştuğu bölgelerde oluşur. Bunlara ek olarak diz kapağı arkası, burun, göz kapağı ve alın bölgesi de işliğin yaygın olarak konumlandığı bölgelerdir. Bebeklerde ise isilik en çok popo bölgesinde görülür. İsilik terlemeyi sağlayan faktörlerin ortadan kaldırılmasını takip eden gün içinde kendiliğinden geçer. Bebek teni yetişkinlere oranla daha hassas olduğu için bu süre 7 ila 10 gün arasında değişiklik gösterebilir. Bu sürenin sonunda deri döküntülerinde azalma olmazsa ateşli bir enfeksiyon, virüs ya da alerji kaynaklı olduğu düşünülebilir. Özellikle isilik ile birlikte ateş, kusma, mide bulantısı, halsizlik, bilinç kaybı gibi semptomlarda söz konusu ise güneş çarpmasından şüphelenilebilir. Böyle bir durumda vakit kaybetmeden en yakın sağlık kuruluşuna gidilmelidir.
İsilik tedavisi için öncelikli olarak terlemeye neden olan faktörlerin ortadan kaldırılması gerekir. Teri emen pamuklu kıyafetleri tercih etmek, her gün duş almak, sıcak ortamlardan uzak durmak gibi basit önlemler ile isilik kendiliğinden birkaç gün içinde geçebilir. İsilik olan bölgelerin lifle ovalanması kızarıklıkların yayılmasına neden olabilir. Cilt ph’ını dengeleyen temizlik ürünleri ile bedeni yıkamak ve özellikle vücudun boğumlu bölgelerini iyice kurulamak isilik oluşumunu engelleyebilir. Bebeklerin altını sık sık temizlemek ve iyice kuruduktan sonra altını bağlamak isiliğin tedavisinde önemli bir noktadır. İsilik için doktorun önerisi olmadan herhangi bir losyon, parfüm, krem, şampuan ve sabun kullanmak deri döküntülerinin daha da yayılmasına neden olabilir. Kızarıklıkların olduğu bölgede şiddetli kaşıntılar ve ağrı var ise soğuk kompresler şikayetlerin azalmasını sağlayabilir. Hastalığın tedavisinde önerilen yöntemlerden biri de deniz suyudur. Deniz suyu, ter bezlerindeki tıkanıklıkların açılmasını sağlayarak isilik problemini ortadan kaldırmaya yardımcı olabilir. Ağır seyreden isilik hastalığının tedavisinde doktor kontrolü altında isilik ilaçları ve kremleri kullanılabilir.