Ayağı Dışa Basmak

Düz tabanlık (Pes Planus): Düz taban tıbbi ismi ile ''pes planus'' ayak uzun kavsinin çökmesi anlamına gelir. Normal ayak yere basarken ayağın iç kenarı yere temas etmez, düz tabanlık olması halinde ise bu iç kenar yere temas etmeye başlar. Bu çökme değişik derecelerde olabildiği gibi kavsin tamamen ters dönmesi ile ileri derecelerde de ortaya çıkabilir. Çocuk hastalar en sık ortopedi polkliniklerine travma nedeni ile, ikinci sıklıkta ise düz tabanlık şikayeti ile getirilir ve ebebeynler için endişe verici bir durumdur. Anne babalar arasında yeni doğan veya yeni yürüyen çocuklarının düztaban olup olmadıkları konusundaki endişeleri yaygındır. Normal bir ayakta görülmesi gereken iç kavsi kendi çocuklarında göremeyince endişelenirler. Çoğunlukla çocuk yürüme çağına geldiğinde aileler tarafından içe basma şikayeti ile hekime başvuru olur. Ortopedi doktorunun muayenesi ile düz tabanlık tanısı konulur. Yürümeye başlayan çocukların ayakları genellikle doğumdan itibaren bulunan yağ yastıkçığı nedeni ile tombul görünümlüdür ve ayak tabanında kavis görülmez. Vücut ağırlığını yere aktaran ayaklar çocuklarda çok önem taşır. Genel olarak çocukların % inde düztabanlık vardır. Bunun en önemli nedeni ayak tabanında bulunan ve 3 yaşına kadar azalarak devam eden yağ yastıkçığı varlığı ve ayak bileğini tutan bağların henüz tam gelişmemiş olmasıdır. 3 yaşından itibaren yağ yastığının kaybolması ve ayak bağlarının güçlenmeye başlaması ile 8 yaşına kadar genellikle çocuklarda ayak kavsi normal şeklini alır.

Düz tabanlığın 2 tipi vardır. Bunlardan birincisi fleksible yani esnek düz tabanlık olup, ayak havada iken ayak kavisi görülür, ayak yere basınca taban düzleşir. Bu durum zararsız düz tabanlıktır. Genetik yatkınlık yok ise 7 yaşından sonra ayak bağlarının yeterli güce ulaşması ile düzelir. Genetik yatkınlık söz konusu ise yani anne, baba veya yakın akrabalardan birinde düz tabanlık var ise o zaman 7 yaşından sonra da düz tabanlık kalıcı olarak devam edebilir. Diğer, tip ise rijid yani sert düz tabalıktır. Bu tipte hastanın ayağı gerek yere basarken gerekse yere basmadığı zaman ayak iç kavisinin olmadığı görülür. Düz tabanlığın en önemli tipi budur. Ayakbileği kemiklerinin aralarındaki uyumun bozulması sonucu ortaya çıkar ve erken tedavi edilmesi kalıcı sakatlıkları önleyebilir. Yapılan muayene sonucunda düz tabanlığın esnek tip mi yoksa sert tip mi olduğu tespit edilir. Esnek tip düz tabanlık hakkında aileye bu durumun önemli bir durum olmadığı, genetik geçiş yok ise 8 yaşına gelindiğinde düzeleceği hakkında bilgi verilir. Sert tip ise radyolojik tetkiklere(röntgen- bilgisayarlı tomografi gibi) baş vurularak sebebi hakkında araştırma yapmak gerekir. Sert tip düztabanlık sebebleri arasında tıbbi olarak ''vertikal talus'' olarak adlandırılan durumun tespit edilmesi durumunda derhal cerrahi tedavi gerekebileceği hakkında aileye bilgi verilir. Bu hastalığın tedavi edilmemesi ileri yaşlarda ciddi ayak deformitelerine yol açar ve yürümeyi bozar.

Düz tabanlık tedavisi için çocukların ev içinde ve devamlı ayakkabı giymesi sakıncalıdır. Ayaklar düzgün gelişsin diye ayakkabı giydirilmez. Ayakkabı ayağın gelişmesini, kemik ve kasların kuvvetlenmesini önler. En iyisi ev içinde çorap-patik-çıplak ayakla dolaşmasıdır. Düz tabanlığın düzelmesi için bebek ve çocuklara giydirilen ortopedik ayakkabıların ve tabanlıkların hiç yararı yoktur. Yanlış ve gelişigüzel ayakkabı giydirmek sakıncalıdır. Çocuklar için yürüme döneminde ideal ayakkabı sert tabanlı, topuklu, içten destekli, sert kenarlı ayakkabılardır. Bunlara yürüyüş ayakkabısı denir.

Şunu vurgulamak gerekir ki, yaşına kadar ailelerin çocuğum düz taban endişesiyle doktor doktor dolaşması, stres çekmesi ve para harcaması gereksizdir.

İçe Basma (Intoeing): Normalde yürürken ayak düz veya hafif dışa dönüktür. Bazen çocuklarda yürürken ayak ucunda içeri dönüklük olduğunu görürüz. Bu çok sık görülen bir durumdur. Özellikle çocuklar yürürken koşarken daha belirgin hale gelir. İki yaşına geldiğinde bu durum büyük oranda düzelir. Bu durum aileleri son derece rahatsız etmektedir. Aileler çocuk yürümeye başlar başlamaz genelde hekime başvururlar. İki yaşında düzelmeyen çocuklarda da gene bu durum büyük oranda yaşlarına kadar kendiliğinden düzelir ve herhangi bir tedaviye ihtiyaç göstermez. Bu durumun daha hızlı düzelmesi için herhangi bir ortez alçı ya da özel yapım ayakkabı yoktur.

İçe basmaya neden olan durumlar şunlardır:

1) Tibia (kaval kemiği) içe dönüklüğü: Bu durum tibia kemiğinde olması gereken hafif bir dışa dönüklüğün olmamasından kaynaklanır. Genellikle 4 yaşa kadar kendiliğinden düzelir. yaş arasındaki içe basmanın en sık nedenidir. Eğer bu durum 8 yaş üstünde halen devam ediyorsa bazı durumlarda ameliyat ile düzeltilmesi gerekebilir.

2) Kalçada femur boyun açısının artmış olması: yaş arasındaki çocuklarda içe basmanın en sık nedenidir. Bu durum da genellikle 8 yaş üstünde düzelir. 8 yaş üstünde aşırı derecede içe dönüklük ve kalça hareketlerinde dışa dönmede aşırı kısıtlılık varsa bilgisayarlı tomografi gibi özel yöntemlerle ölçüm yapılıp cerrahi tedavi planlanabilir.

3) Düz tabanlık: Düz tabanlığı olan çocuklar yürüken ayaklarını içeri döndürerek daha iyi denge sağlayabilirler. Denge sorunu olan ve ağrı şikayeti olan çocuklarda tabanlık kullanılabilir. Ancak akılda tutulmalıdır ki tabanlıklar sadece şikayetleri ortadan kaldırabilir, düz tabanlığı tedavi etmezler.

4) Metatarsus adduktus: Ayağın uç kısımının içe dönük olması durumudur. Bebeğin anne karnındaki pozisyonu ile ilişkilidir. Vakaların çoğu kendiliğinden düzelir. Bebek doğduktan sonra aylarda düzelmeyen vakalarda aile genellikle bu durumu farkeder ve doktora başvurur. Genellikle bu hastalara germe egzersizleri verilir. Dirençli ya da sert olgularda alçı veya özel ayakkabılar ile tedavi edilirler. Bu hastalarda cerrahi tedavi nadiren gerekli olur.

5) Çocuklarda çarpı bacak-O bacak deformiteleri: Genellikle 6 yaşa kadar düzelir. Düzelmeyen olgularda uygun tedaviler planlanır.

Neden böyle yürüyor?

Çocuklarda doğar doğmaz fark edilen ya da zamanla gelişen basış bozukluğu aileleri endişelendiriyor. Bugün birçok sorun cerrahi müdahaleye gerek kalmadan, düzenli takip ve birtakım önlemlerle düzelebiliyor. Çocuklarda en sık görülen basış bozukluğu düztabanlık ve yüksek tabanlılıktır. Düztabanlık, çocuğun ayağına yandan bakıldığında ayağın ortasındaki bölgenin normalden daha fazla yere temas etmesi olarak tanımlanıyor. Özellikle kilolu çocuklarda bunu anlamak oldukça zor oluyor. Yüksek tabanlılık ise ayak çukurunun normalden daha yüksek olmasını ifade ediyor. Düztaban olan çocukların topukları genellikle dışa, yüksek taban olanlarınki ise içe doğru dönük oluyor. Her ikisi de genetik problemler ama özellikle yüksek tabanlılık bazı nörolojik hastalıklara eşlik edebiliyor. Çocuğun çıplak ayak yürümesi sırasında ayağın duruşu ile havuz ve deniz kenarındaki ayak izlerine bakmak bu sorunların tespitinde yol gösterici olabiliyor. Annede veya babada böyle bir problem varsa çocuğun değerlendirilmesi öneriliyor. Tabandaki oyukluk 14 yaşına kadar gelişmesi nedeniyle bu döneme kadar görülen bazı sıkıntılar zaman içinde ilerleyebileceği gibi gerileyebilir de.

Basış bozukluğu tedavisi ne zaman yapılmalı?

Basış bozukluğu olan çocukların büyük bölümünde tedaviye gerek olmuyor. Çocuğun ayak başparmağı geriye doğru çekildiğinde ayağın içindeki kavisin artması bu sorunun sadece yumuşak dokulardan kaynaklandığını, kemik sorun olmadığının göstergesidir. Her basış sorunu mutlaka tedaviyi veya tabanlık kullanmayı gerektirmiyor. Kullanılan tabanlık basış sorununu kalıcı olarak düzeltmiyor, sadece (eğer varsa) çocuğun ağrısını gideriyor. Çocuk ayakta çok kalmaya bağlı taban, baldır veya bacak ağrısı çekmiyorsa genelde özel tabanlık kullanmak zorunda olmayıp, çocuğu özel egzersizler yapmaya ve mümkün olduğunca çıplak ayakla yürümeye teşvik etmek gerekiyor. Bir uzmana başvurulduğunda sadece ayak tabanının değil, kalça, diz ve tüm bacak, ayak kaslarının değerlendirilmesi gerekiyor. Çünkü sorun sadece tabandan değil, diğer eklemlerden de kaynaklanabiliyor ve sorun saptanan bölgeye göre tedavi planı yapılması gerekiyor.q1

Sağlıklı tabanlar için&#x;

Ayakkabı giydirmekte aceleci olmayın, ilk bir yaşta ayakkabı giydirmeyin. İki yaşa kadar esnek tabanlı ayakkabılar kullanın. Daha sağlıklı diye düşünerek çocuğa rahat etmediği ayakkabılar giydirmeyin. Çıplak ayak yürüme antrenmanları yapın. Çocuğunuzu özellikle yumuşak zeminde ve kuru kumda yürütün. Ayakta bulunan kasları güçlendirmek için; topukta yürüme, parmak ucunda yürüme, dış yanda yürüme, iç yanda yürüme, ayak parmaklarının arasında misket alıp bir yerden bir yere götürme gibi egzersizler yapın. Bu egzersizleri barındıran bale ve jimnastikten yararlanın.

Basış bozukluğu doğar doğmaz fark edilebiliyor

Basış bozukluklarının tamamı doğumsaldır ancak bazıları doğar doğmaz bazılarının ise çocuk büyüdükçe fark edilir. Anne karnında ultrasonografi ile tespit edilen rahatsızlıklarda aileye çocuğun basışında eğrilik ya da majör ayak kemiklerinde sorun olacağının bilgisi doğumdan önce veriliyor. Ultrasonografi ile saptanan ve en sık görülen sorun çarpık ayaktır. Çarpık ayak, ayağın arka bölümü aşil tendonunun çekmesine bağlı olarak içe doğru dönükken, ayağın ön tarafının dışa doğru dönük olmasını ifade ediyor. Bu çocuklar tedavi edilmezse hep ayağın dışına basıyorlar, ayağı normal kullanamıyorlar ve ciddi ameliyatlar geçirmeleri gerekiyor. Bu nedenle doğar doğmaz alçılama ile tedavi ediliyorlar. Haftada bir değiştirilen yaklaşık beş-altı alçı ile yavaş yavaş pozisyon değiştiriliyor. Aşil tendonundaki gerginlik devam ederse basit bir cerrahi müdahale de gerekebiliyor.

Ayağın içe ya da dışa dönüklüğü de ayağın iç ya da dış taraftaki kemiklerinin gelişim bozukluğuna bağlı olarak oluşuyor. Bu durum dikkatli bir çocuk doktoru muayenesinde fark edilip ortopedi uzmanına yönlendiriliyor. Topuğun içe veya dışa dönük olmasının da doğar doğmaz tanı konulabilecek hastalıklar arasında yer alır, alçı ve aşil tendonu gevşetme işlemi ile tedavi edilebiliyor.

Çocuklarda içe ya da dışa basma bozuklukları da görülebiliyor. Sıklıkla içe basmaya yani ayak ön tarafının içe doğru olmasına rastlanıyor. Çocukların ayak yapıları erişkinden farklı oluyor ve zamanla gelişiyor. Normal bir erişkinde de iki ayak dümdüz yan yana konulduğunda 15 derece açıyla yanlara açık duruyor. Çocuklarda içe basma bir sorun ise bu genellikle ayaktan değil, kalça kemiğinden kaynaklanıyor. Bütün çocuklarda kalça kemiği 45 derece açı ile öne dönük oluyor ve erişkinlikte bu açı 15’e düşüyor. Ancak bazı çocuklarda kalçanın öne dönüklüğü ve buna bağlı içe basma devam edebiliyor. Bu çocuklara müdahale edilmez, takip yeterli oluyor. Erişkinlikte halen normale dönmediyse ve kişinin şikayeti yoksa yine tedavi edilmiyor. Ancak günlük hayatı etkileyecek ağrı varsa cerrahi düşünülebiliyor. Dışa basma da yine kalçadan kaynaklanıyor ve sadece takip gerektiriyor.

Basış problemleri, ailelerin çocuklarının sağlıkları ile ilgili en büyük endişelerinden biridir. Parmakların içe dönük (in-toeing) veya dışa dönük (out-toeing) yürümesi genellikle ailesel yatkınlık gösterir ve aile bireylerinden birisinde de görülen bir özelliktir.

İçe dönük yürüme doğal seyir içinde düzelir. Bu durumlarda W oturuşu dediğimiz oturuş şekli görülebilir. Uygun izlem veya öneriler ile durum kontrol edilir. Aileleri endişelendiren bir diğer durum da basış sırasındaki ayak yapısıdır. Çocuk ayaklarının tombul ve yağ dokusunun fazla olması, eklemlerin ve bağların doğumdan gelen hormonlarla esnek olması veya ailesel yatkınlık nedenleriyle içe bastığı, topukların dışa döndüğü gözlenebilir.

Yapılması gereken ilk şey esnek taban çökmesini (pes planus / düz tabanlık) sorunlu olabilecek diğer durumlardan ayırmaktır. Bu, basit bir muayene ile olasıdır. Esnek tip pes planus için nadiren tabanlık önerilir. Doğal seyir içinde genellikle iyileşir ve nadiren sorun yaratır. Sorunlu olabilecek ve muayene ile saptanabilecek tipleri için ise cerrahi tedaviler vardır ve başarılı sonuçlar alınır.

Basış Bozukluğu Nedir?

Basış bozukluğu nedir sorusunun yanıtı şu şekilde verilebilir; Bir ayakta ya da ayaklarda doğuştan ya da sonradan meydana çıkabilen anomalilere bağlı olarak yük dağılımında ve/veya yürüyüşte oluşan sorunlara genel olarak basış bozukluğu denir. İçe basma, dışa basma, çökmüş taban, yüksek kavisli ayaklar basış bozukluklarının en sık görülen basış bozukları olarak sıralanabilir.

Basış Bozukluğu Neden Olur?

Ayaklarda oluşabilecek basış bozukluğu, omurgamızı birinci dereceden etkileyeceği için duruş bozukluklarını da beraberinde getirir. Bu tip sağlık bozuklukları genetik olabilir, doğuştan olabildiği gibi genellikle çocukluk çağlarında kusurlu yere basma, biçimsiz ayakkabılar giyme sonucu da meydana çıkabilir.

Dışa Basma Neden Oluşur?

Bu tip sorunlar herkesin hayatının bir döneminde mutlaka denk geldiği ya da yaşadığı sorunlardır. Ayak basış problemlerinden birisi de dışa basma olarak karşımıza çıkmakta. Basış problemleri arasında yer alan dış basma, genetik faktörlerin etkili olduğu gibi, dış etkenlere de bağlı olarak oluşabilir.

Dışa basma sebepleri şu şekilde sıralanabilir;

• Ayakların geniş olması
• Bacak uzunluklarının farklı olması
• Ayak bileğinin dayanıklılığının az ya da fazla olması
• Kas gruplarında görülebilen güçsüzlük
• Skolyoz, kifoz gibi omurga hastalıkları
• Postür(duruş) bozuklukları
• Kas gruplarının bütün olarak hareket edememesi gibi etmenler dışa basma bozukluğunu etkilemekte olan nedenleri olarak gösterilebilir.

Ayakları İçe Basmak Nasıl Düzelir?

Ayak tarak kemiklerinde içe dönüklük problemi 2 farklı sebepten kaynaklanabilir. Fizik muayene ile sebep kolaylıkla anlaşılabilir. Pozisyon olarak içe doğru dönük duran ayak tarak kemikleri yaşla beraber kendiliğinden düzelebilir. Eğer ayaklarda kemiksel içe dönüklük problemi varsa bu durum sadece cerrahi müdahale ile düzeltilebilir.

Yetişkinlerde İçe Basma Düzelir mi?

Pronasyon basış olarak isimlendirilen içe basma, mekanik bir ayak deformitesi durumudur. İçe basma (pronasyon ayak) problemi doğuştan ya da sonradan ortaya çıkabilir. Pronasyon ayak problemleri ameliyatsız, acısız bir şekilde uygun medikal destek ürünleri ve egzersiz ile beraber uzman bir fizyoterapist desteği ile iyileştirilebilir.

İçe Basma Kaç Yaşında Düzelir?

İçe basma durumu genellikle yaşlarına kadar düzelir. Bu yaşlarda ve aşırı dönüklüğü olanlarda çocuğun tekrar muayene edilerek özel film çekilerek ameliyat edilmesi gerekli olabilir.

Ayak Neden Yan Basar?

Ayağın topuk bölümünün ve yan kısmının vücut yükünü taşıması, basış bozukluklarını meydana çıkarmaktadır. Bu problemi yaşayan bireylerde, giyilen ayakkabıların topuk dış yan bölümleri ve yan kenarlarının daha önce aşınmaya başlar. Yanlış ayakkabı seçimi bu basış probleminin artmasına sebep olabilmektedir.

Yamuk Basmak Nasıl Düzelir?

Pozisyon olarak içe doğru dönük olan ayak tarak kemikleri yaşla beraber kendiliğinden düzelir. Eğer kemiksel bir içe dönüklük durumu var ise bu durum sadece ameliyat yolu ile düzeltilebilir. Diğer durumlarda içe basma kendiliğinden düzelmektedir. Çocuklarda içe basma ağrı yapan bir şikayet değildir.

Çarpık ayak hakkında detaylı bilgi almak için tıklayın.

Günlük aktivitelerinizde, yürüyüşünüzde, yaptığınız sporlarda arka planda çalışan mucizevî sistemler vardır. Bu sistemin en önemli unsurlarından biri ise ismini sıkça andığımız, kas iskelet sisteminizle beraber vücut kinetik zinciridir. Kinetik zincir içerisinde birbiriyle mükemmel uyumla çalışan birçok kemik, eklem ve kas yapısı barındırır. Bu düzende oluşan küçük bir bozukluk tüm vücudu etkisi altına alabilir ve hayat konforunda olumsuz etkiler yaratabilir.

Basış bozukluğu nedir?

Ayakta doğuştan ya da sonradan oluşabilen anomalilere bağlı olarak yük dağılımında ve yürüyüşte oluşan problemlere genel olarak basış bozukluğu denir. İçe basma, dışa basma, çökmüş taban, yüksek kavisli ayaklar basış bozukluğunun temellerini oluşturur.

Dayanılmaz bel ağrılarının sebebi basış bozukluğu olabilir mi?

Bel ağrıları hayatımızı ciddi oranda sınırlandırabilen bir ağrı çeşididir. İş hayatımızı, spor hayatımızı hatta uyku düzenimizi bile olumsuz anlamda etkiler. Basış bozukluklarıyla beraber, bel bölgesindeki hayati eklemlerin üzerinde ciddi bir baskı oluşur. Zaten çeşitli sebeplerle ( Fıtık başlangıcı, skolyoz… vb.) bel ağrısı çeken kişilerin ağrı miktarını dayanılmaz seviyelere taşıyabilir.

Bel ağrısı, diz ağrısı kalça ağrısı hatta boyun ağrılarınızın sebebinin bile basış bozukluğundan kaynaklı olabileceğini unutmayınız.

Çok çabuk yoruluyorum…

Günlük hayatınızda ya da spor hayatınızda bu cümleyi çok sık kuruyor olabilirsiniz. Aslında bu durumu kabullenerek hayatınıza devam etseniz de, çabuk yorulmanızın sebebi ayak tabanındaki yanlış yük dağılımı olabilir. Yanlış yük dağılımı ve ayak tabanındaki fazla gerginlik, ayağın ağırlığı absorbe edici mekanizmasının işlevini baskılar. Bu durum da ayak ve bilek ağrılarıyla başlayarak, özellikle diz ve kalça eklemlerini baskı altına alır ve vücutta yorgunluk hissedilmeye başlar.

Kişiye özel ark destekli tabanlıklarla tüm vücut kinetik zincirine destek verebilirsiniz. Basış bozukluklarından kaynaklı problemlerinize çözüm bulmak mümkün. Sağlık ve konfor hayat kalitesi için vazgeçilmezdir.