Komünite Ekolojisi Slayt

EKOLOJİ Ufuk Yiğit • Ekoloji organizmaların diğer organizmalarla ve etraflarındaki fiziksel ortam ile nasıl etkileşim içinde olduklarını inceleyen bir bilim alanıdır. • Organizmaların yeryüzünde dağılımı ve yoğunluğu hem biyotik (canlı organizmalarla ilgili) hem abiyotik (canlı olmayan) fiziksel faktörler tarafından şekillenir. • Ekoloji; organizma, popülasyon, topluluk, ekosistem ve biyosfer olmak üzere çeşitli düzeylerde ele alınır. Ekosistemlerin Fonksiyonları • Düzenleyici Fonksiyonlar • Habitat Fonksiyonu • Üretim Fonksiyonu • Bilgi Fonksiyonu Biyotik ve Abiyotik Faktörler • Ekolojinin temel hedeflerinden biri, fiziki ortam içinde yaşayan canlı varlıkların dağılımını ve bolluğubu anlamaktır. Örneğin arka bahçenizde veya mahalledeki parkta, Dünya'nın öbür ucunda Khan Academy kullanan arkadaşınızın bahçesindekilerden çok daha farklı bir bitki, hayvan ve mantar kümesi vardır. Doğadaki bu örüntüler organizmalar arasındaki etkileşimler kadar, organizmalar ile fiziksel ortam arasındaki etkileşimler tarafından yönlendirilir. • Örnek : • Küfün gelişebilmesi için belki de bir miktar suya ihtiyacı vardır, ve bu su yalnızca duşta bulunur. Suyun mevcut olması, organizmaların dağılımını etkileyen abiyotik yani cansız faktöre bir örnektir. • Küf belki de, şifonyerdeki değil duş alırken vücudunuzdan yere dökülen ölü deri hücrelerinden besleniyor olabilir. Başka organizmaların sağladığı besin maddelerinin mecvut olması, dağılımı etkileyen biyotik yani canlı faktöre bir örnektir. Ekotop – Cansız Çevre • Ekosistemdeki cansız varlıkları ve sistemleri ifade eden kelimedir. Tanımlar • Organizma: Organizma alanında çalışan ekolojistler adaptasyonları inceler; bunlar doğal seleksiyonla ortaya çıkan yararlı özelliklerdir ve organizmaların belirli bir yaşam alanında yaşamasına imkan verir. Bu adaptasyonlar morfolojik, fizyolojik veya davranışsal olabilir. • Popülasyon: Bir popülasyon aynı zamanda, aynı alanda yaşayan, aynı türe ait bir grup organizmadır. Popülasyon ekolojistleri popülasyonların büyüklüklerini, yoğunluklarını ve yapılarını ve zaman içinde nasıl değiştiklerini araştırırlar. Popülasyonların Kendine Ait Özellikleri • Popülasyon yoğunluğu • Doğum oranı • Ölüm oranı • Yaş dağılımı • Büyüme hızı • Popülasyon büyüklüğü 3 ana etkenin etkisi altındadır. • 1-Göçler 2-Doğum oranı 3-Ölüm oranı Popülasyon Büyüklüğünde Meydana Gelen Ani Artış ve Azalmalar. • Türdeki azalmalar. • Yaşam ortamı kayıpları. • Yabancı türlerin alana sokulması. • Soy içi üreme gerçekleşmesi. • İnsanların Popülasyonlar Üzerindeki Etkisi • Nesli tüketme. Tanımlar • monash.pwarın birisi fayda görürken diğeri ne fayda nede zarar görür. • monash.pw iki ortak fayda görür. • monash.pwarın biri fayda görürken diğeri zarar görür. • Predesyon.Tüketim Türleri. Avlanma Otlanma Ekolojik Süksesyon • Bir kommünitenin çok veya az şekilde çeşitli müdahalelerle değişime uğramasıdır. • Birincil süksesyon-Primer • İkincil süksesyon- Sekonder • Bir komünite uzun süre değişmeden kalıyorsa o kommünite klimaks haline gelmiştir. Tanımlar • Klimaks. Belirli bir alanda yaşayıp gelişen bitki ve hayvan topluluklarının erişmiş oldukları ekolojik sirkülasyonun en son aşaması veya en yüksek noktasıdır. • Habitat. Bir türün doğal olarak yaşadığı ve ürediği yerdir. • Tümonash.pw aralarında üreyip verimli döller verebilen ve bir ortak atadan gelen benzer bireylerin oluşturduğu topluluğa denir. Tanımlar • Topluluk: Bir topluluk belli bir alanda yaşayan farklı türlerin tüm popülasyonlarını içerir. Topluluk ekolojistleri popülasyonlar arasındaki etkileşim ve bu etkileşimlerin topluluğu nasıl şekillendirdiğine odaklanırlar. • Ekosistem: Bir ekosistem bir alandaki topluluk ve topluluğu etkileyen abiyotik faktörlerin tümünden oluşur. Ekosistem ekolojistleri genellikle enerji akışı ve besin maddelerinin döngüsüne odaklanırlar. • Biyosfer: Biyosfer Dünya gezegenidir ve bir ekolojik sistem olarak görülür. Biyosfer düzeyinde çalışan ekolojistler ekosistemler arası küresel örüntülerin etkileşimini -örneğin, iklim ve türlerin dağılımı- ve Dünya'nın tamamını etkileyen iklim değişikliği gibi olguları araştırabilirler. Tanımlar • Biyotop:Belirli canlı toplumlarının birlikte yaşamlarını sürdürebilmek için uygun çevresel koşullara sahip farklı boyut ve karakterdeki alanlardır. • Biyotip:Aynı soydan gelen bireylerdir. • Tür Zenginliği:Kommunitenin sahip olduğu biyolojik çeşmonash.pwite içerisinde bulunan tür sayısını ifade eder. • Dominant(Baskın):Tür içerisinde en fazla bolluğa sahip olan canlılardır. Tanımlar Ekolojik Niş:Bir canlı bireyin veya popülasyonun yaşam mekanı ile birlikte yaşamını sürdürebilmesi için gereksinim duyduğu ekolojik isteklerin tümünün ifadesidir. Asıl Niş Gerçekleşen Niş Bir türün rekabet veya diğer Bir türün rekabet gibi sınırlayıcı etkiler altında engelleyici faktörlerin olmadan sahip olduğu en sınırlaması sonucunda doğada geniş yaşam alanında gerçekleştirebildiği niştir. yapabildiği faaliyetlerdir. Niş Genişliği Bir türün işgal ettiği niş boyutudur. Niş Örtüşmesi Belli bir niş alanının farklı türler tarafından beraberce işgal edildiği yerlerdir. Tanımlar • monash.pwi bir ekosistemde bulunan bitkilerin tümüdür. • monash.pwi bir ekosistemde bulunan hayvanların tümüdür. • monash.pw bölgede yaşama koşulları birbirlerine benzeyen bitki türlerinin yaşama şeklidir. • monash.pw ekosistem arasındaki geçiş bölgesidir. Kısaca Ekoloji Canlıların birbirleri ile ve çevreleri ile olan ilişkilerini inceleyen bir bilim dalıdır. Canlılar dendiği zaman insan, hayvan ve bitkilerden oluşan topluluklar ifade edilmektedir. Çevre, bir canlının yaşaması ve neslini devam ettirebilmesi için gerekli olan uygun ortamdır. Bu ortam hava, su, toprak ve ışık gibi faktörlerden oluşur. Bugünlerde sıkça kulağa çalışan ekosistem ifadesi ise, canlı ve cansız çevrenin tamamını ifade etmek için kullanılır. Ekoloji-Peyzaj Mimarlığı İlişkisi • Peyzaj içerisindeki ekosistemlerin bütününü veya belirli bir kısmını yapı ve fonksiyonlarını coğrafik ve ekolojik bakış açısıyla inceleyebilmek adına ekoloji peyzaj mimarlığı meslek disiplini içerisinde önemli yer kaplar. • Sürdürülebilir planlama kararlarının alınmasında ve doğal kültürel peyzaj kaynak değerlerinin korunmasında ekolojik yaklaşım gerekmektedir. 

Merhaba arkadaşlar size bu yazımızda Biyoloji Konuları hakkında bilgi vereceğiz. Yazımızı okuyarak  bilgi sahibi olabilirsiniz. Popülasyon Ekolojisi Nedir? sorusunun cevabı aşağıda sizleri bekliyor&#;

Belirli bir bölgede yaşayan aynı türe ait bireylerin oluşturduğu topluluğa popülasyon denir. Her bir komünite çok sayıda popülasyondan oluşur. Bir ormandaki meşe ağaçları, bir şehirdeki insanlar birer popülasyon örneğidir. Popülasyonu oluşturan bireyler benzer çevre koşullarından etkilenir, bulundukları ortamın besin kaynaklarını ortak kullanırlar.

Popülasyonun yoğunluğu, büyüklüğü, dağılımı ve yaş dağılımı popülasyon dinamiğini meydana getirir.

Popülasyon Yoğunluğu

Birim alan ya da hacimdeki birey sayısına popülasyonun yoğunluğudenir.

Doğum ve ölüm oranı, içe ve dışa göçler popülasyon yoğunluğunu etkileyen faktörlerdir. Doğum ve içe göçler popülasyon yoğunluğunu arttırır. Ölüm ve dışa göçler popülasyon yoğunluğunu azaltır.

Popülasyona birim zamanda üreme sonucu katılan birey sayısına doğum oranı; popülasyondan birim zamanda ölüm sonucu ayrılan birey sayısına ise ölüm oranı denir.

Doğum ve ölüm oranı ölçüldüğünde elde edilen veriler, popülasyonun büyüklüğünün zaman içinde nasıl değişeceğini tahmin etmemizi sağlar.
<h3>Popülasyonun Büyüklüğü

Belirli bir zaman diliminde, popülasyonu oluşturan birey sayısı popülasyonun büyüklüğünü belirler. Uygun çevre şartlarının bulunduğu ortama yerleşen bir türün, ortamın uygunluğu derecesinde, sayısında artma veya azalma görülür. Çevre şartları ve biyotik faktörler popülasyonun büyüklüğünü denetler.

Popülasyonlar bulunduğu ortamda sınırsız çoğalamaz. Popülasyon büyüklüğünü rekabet, av-avcı ilişkisi, sıcaklık, yağış, besin v.b faktörler etkiler. Belirli özelliklere sahip bir yaşama ortamında bulunabilecek en fazla birey sayısı taşıma kapasitesini belirler.

Popülasyonda birey sayısı taşıma kapasitesine yaklaştıkça çevre direnci artar, popülasyonun büyüme hızı yavaşlar. Popülasyonun artışını engelleyen ekolojik faktörler çevre direncini oluşturur.

Belirli bir zamanda, popülasyonlarda görülen değişmeler büyüme eğrileri ile açıklanır.

Böcekler gibi hızlı çoğalma potansiyeline sahip bireylerden oluşan popülasyonlarda birey sayısı geometrik olarak artar. Bu tip popülasyonlarda “J”’ tipi büyüme eğrisi oluşur. Çevresel sınırlar nedeniyle bazı popülasyonlarda birey sayısı geometrik olarak artmaz. Bu tip popülasyonlarda “S” tipi büyüme eğrisi görülür.

S tipi büyüme eğrisinde başlangıçta birey sayısı az olduğundan popülasyondaki büyüme hızı yüksektir. Birey sayısı taşıma kapasitesine yaklaştıkça büyüme yavaşlar, doyma noktasına ulaşarak dengelenir.

Popülasyon Dağılımı

Bir popülasyondaki bireylerin belirli bir alandaki yerleşme biçimidir. Popülasyonu oluşturan bireyler temel olarak üç tip dağılım gösterir:

Rasgele dağılım: Çevrenin her köşesinde koşulların aynı olması ve rekabet eğilimi olmayan popülasyonlarda gözlenen dağılımdır. Popülasyonu oluşturan bireyler yaşam için en uygun alanı seçerler.

Düzenli dağılım: Doğada oldukça nadirdir. Zor çevresel şartlarda bireyler arasında yetersiz kaynaklar için rekabet söz konusuysa görülür. Bireyler birbirlerine nispeten eşit uzaklıkta bulunurlar.

 Kümeli dağılım: Doğada en sık görülen dağılım biçimidir. Bireyler bir araya gelerek gruplar oluşturur. Örneğin bazı hayvan türleri belirli sayıda bireylerden oluşan gruplar (sürüler) oluşturacak şekilde bir araya gelirler. Doğada en sık görülen dağılım biçimidir. Bireyler bir araya gelerek gruplar oluşturur. Örneğin bazı hayvan türleri belirli sayıda bireylerden oluşan gruplar (sürüler) oluşturacak şekilde bir araya gelirler.

Sınıf Biyoloji Konuları için Tıklayınız

Sınıfta Yer Alan Diğer Ders ve Konuları için Tıklayınız

Komünite Ekolojisi

✔ Komünite: Bir alan ya da habitat içerisinde bulunan tüm popülasyonların oluşturduğu topluluktur.

✔ İndikatör (gösterge) tür: Bir komünitedeki çevre değişikliklerinden  çok çabuk etkilenin türdür.
Örneğin, Alabalıklar temiz ve oksijeni bol sularda yaşar. Bir su ekosisteminde alabalıkların çok olması o bölgenin temiz ve oksijeni bol olduğunu gösterir. Denizanaları, kirli sularda yaşarlar. Bir su ekosisteminde denizanalarının çoğalması o bölgenin kirli olduğunu gösterir.

✔ Baskın (dominant) tür: Bir komünitede sayıca diğer canlılardan daha fazla yani toplam biyokütlesi en fazla olan türdür.

​

✔ Kilit taşı tür: Komüniteyi kontrol eden türdür. Kilit taşı türün, ortamdan uzaklaştırılması komünitedeki diğer canlıları çok büyük ölçüde etkiler.

Örneğin, Bir deniz yıldızı türü bir çeşit midye ile beslenmektedir. Bu komüniteden deniz yıldızının çıkartılması durumunda midyeler kontrolsüzce artar. Bunun sonucunda sayısı .çok artan midyeler mercan kayalıklarına zarar verir.

✔ İstilacı tür: Doğal yaşam alanları olmayan bir komüniteye girerek burada çoğalan türlerdir. İstila ettikleri komünitenin yapısını bozarlar.

✔ Ekoton: Komşu komüniteler arasındaki geçiş bölgeleridir. Bu bölgelerde canlı çeşidi fazla olmasına rağmen rekabet nedeni ile canlı sayısı azdır.

​

KOMÜNİTELERDE REKABET

Ortamın sınırlı kaynakları için canlılarda görülen yarıştır. Tür içi ya da türler arası rekabet olarak görülebilir.

✔ Tür içi rekabet; besin, yaşam alanı ve üreme için görülürken; türler arası rekabet; besin ve yaşam alanı için görülür. Türler arası rekabet üreme amacıyla gerçekleşemez. Çünkü farklı türler arasında üreme yapılmaz. Ayrıca beslenme şekli farklı olan türler arasında besin için rekabet görülmez.

​

✔ Paramecium aurelia ve Paramecium caudatum aynı besin ortamına bırakılırsa P. aurelia, P. caudatum’a göre rekabette daha başarılı olur.

​

Av – Avcı İlişkisi

Bir canlının başka bir canlıyı beslenme amaçlı yakalamasına avlanma denir. Yenilen canlıya av, yiyen canlıya ise avcı (predatör) denir. Bir canlı hem av hem de avcı olabilir. Av bu durumdan zarar görürken, avcı yarar görmektedir. Ancak bu durum parazitlik değildir.

​

SİMBİYOTİK YAŞAM

✔ En az iki farklı türün beslenme amacı ile bir araya gelerek oluşturdukları beslenme ilişkisidir.

✔ Mutualizm (+/+): Bir arada yaşayan türlerin her ikisinin de bu ilişkiden yarar görmesi durumudur. Bu canlılar birbirinden ayrıldıklarında yaşamaya devam edebiliyorlarsa bu ilişkiye protokooperasyon (gevşek mutualizm); edemiyorlarsa sıkı mutualizm denir.

Örneğin;

   Baklagiller ve köklerinde yaşayan azot bağlayıcı bakterilerin oluşturduğu nodül yapısı mutualizmdir. Bakteriler bitkiye azot sağlarken bitki de bakteriyi besler ve yaşam alanı sağlar.

   İnsanların bağırsağında yaşayan B ve K vitamini üreten bakteriler ile insan arasındaki ilişki mutualizmdir. İnsan bakterisayesinde sindirim, bağışıklık gibi olayları gerçekleştirir. Bakteri ise beslenir ve barınma sağlar.

​

   Timsah ve kürdan kuşu arasındaki ilişki mutualizmdir. Timsah yemek yedikten sonra ağzını açar ve ağzına gelen kuş timsahın ağzının içine kalan besin artıkları ile beslenir. Timsah ise ağzını temizletmiş olur.

    Likenler, algler ile mantarların bir araya gelerek oluşturduğu topluluktur. Algler mantarlardan aldığı inorganik madde ile organik madde sentezlerken, mantarlar ise alglerden aldığı organik maddeyi kullanır.

✔ Kommensalizm (+/0): Bir arada yaşayan türlerden biri bu ilişkiden yarar görmesi, diğerinin ise etkilenmediği durumdur. Yani birlikteliği oluşturan canlılardan biri diğerine zarar vermeden fayda sağlar.

Örneğin;
  Köpekbalığına tutunan küçük balıklar köpekbalığının yiyeceklerinin artıklarından faydalanması. Bu durumun köpek balığına fayda ya da zararı yoktur.

   Aslan ve kaplan gibi canlıların avlarının artıkları ile beslenen çakallar.

   Bazı bitkilerin tohumları hayvanların derisine yapışarak onunla beraber dağılır. Hayvana hiçbir fayda ya da zararı yokken, kendisinin üremesini sağlar.

​

✔ Parazitzm (+/-): Bir arada yaşayan türlerden birinin bu iişkiden yarar, diğerinin ise zarar görmesi durumudur. Virüsler, bakteriler, bazı amipler, palzmodium ve mantarlar parazit olabilir. Ayrıca bazı bitkiler ve hayvanlar da parazit olabilmektedir.

Bitki Parazitleri: Bitkiler üzerinde beslenen parazitlerdir. Kendileri de bitkidir. Yarı ve tam parazit olmak üzere iki gruba ayrılır.

      Yarı parazitler: Üzerinde yaşadıkları bitkinin ksilemlerine emeç yollayarak inorganik maddelerinden faydalanırlar. Klorofil pigmentine sahip olduklarından fotosentez yapabilirler. (Ökse otu)

     Tam parazitler: Üzerinde yaşadıkları bitkinin ksilem ve floemine emeç yollayarak hem inorganik hem de organik maddelerinden faydalanırlar. Klorofilleri olmadığından fotosentez yapamazlar. Çok fazla çoğaldıklarında bitkinin ölümüne neden olabilirler. (Canavar otu)

​

Hayvan Parazitleri: Sindirilmiş besinlerin hazır olarak bulunduğu vücut yapılarındaki besinlerle beslenirler. Ayrıca vektör olabildiklerinden hastalıkları yayarak hastalıklara yol açarlar.

      İç (Endo) parazit: Hayvanların içinde yaşarlar. Kan ya da bağırsak içerisinde bulunurlar. Sindirim sistemleri gelişmemiştir. Üreme sistemleri ve tutunma organları iyi gelişmiştir. (Bağırsak solucanı, tenya, karaciğer kelebeği…)

       Dış (Ekto) parazit: Vücudun dışına yerleşerek kan emerler. Sindirim sistemleri gelişmiştir. (Bazı eklem bacaklılar…)

​

 ✔ Amensalizm (-/0): Canlılardan birinin etkilenmediği diğerinin ise zarar gördüğü birlikteliktir.

Örneğin;

Ceviz ağacından yayılan kimyasal maddelerin etrafındaki bitkilerin ölmesine neden olması

​

SÜKSESYON:

Bir komünitede çeşitli faktörlerle baskın türün zamanla değişmesidir.

Süksesyon iki şekilde gerçekleşir.

✔ Birincil (Primer) Süksesyon: Toprağın hiç oluşmadığı, canlı yaşamının bulunmadığı alanlarda görülen süksesyondur. Süksesyon sonucunda komünitede bir denge oluşur. Buna klimaks denir. Çevre şartlarında çok ciddi değişiklik olmadığı sürece klimaks devam eder.

Örneğin, buzulların erimesi sonucunda toprağın olmadığı kutup bölgelerinde toprak oluşumu ile başlayan bu durum primer süksesyona örnektir.

✔ İkincil (Sekonder) Süksesyon: İnsan müdahalesi, aşırı otlatma ve yangın gibi nedenlerle toprak yapısı bozulmadan komünitenin bozulması ile görülen süksesyondur. Bu süksesyonda toprak yapısı bozulmadığından toprak oluşumu görülmeden diğer evreler aynı sıralama ile gerçekleşir.

​