Atatürk Ün Katıldığı Cepheler

Ulu Önder Gazi Mustafa Kemal Atatürk&#;ün askerlik hayatı boyunca katıldığı savaşlar ve yer aldığı cepheler ile ilgili bilgiler. Cepheden cepheye Mustafa Kemal Atatürk.

Mustafa Kemal, kurmay yüzbaşı olarak öğrenimini tamamladıktan sonra ilk görev bölgesi olan Şam&#;a atandı. Burada gizli siyasi faaliyetlerini başlatmanın yollarını aradı. Kendisi gibi memleketin durumuna üzülen arkadaşlarıyla beraber Vatan ve Hürriyet Cemiyeti&#;ni kurdu ve bu cemiyetin Beyrut, Yafa ve Kudüs&#;te örgütlenmesi için çalışmalar yaptı. Kısa süre sonra Fransız ihtilali&#;nin getirdiği yenilikçi düşüncelerin daha etkili olduğu Makedonya&#;da örgütlenmenin daha doğru olacağını düşündü. Bu nedenle, cemiyetin merkezini Selanik&#;e taşıdı.

Şam, Manastır ve Selanik Günleri

Selanik&#;te kaldığı dört aydan sonra Şam&#;a döndü ve topçu stajını tamamladı. Bu görevin sonunda da kolağası rütbesine yükseltildi. Aynı yıl, önce Şam&#;daki Ordu Kurmay Heyeti&#;ne daha sonra merkezi Manastır&#;da bulunan 3. Ordu&#;ya atandı. Bu sıralarda, Selanik&#;teki Vatan ve Hürriyet Cemiyeti üyelerini de içine almış olan İttihat ve Terakki Cemiyeti faaliyet halinde idi. Mustafa Kemal de Selânik&#;e geldikten sonra bu cemiyete dahil olarak hizmet görmeye başladı. Memleketin istibdat idaresinden kurtarılması ve yapılacak yenilikler onun da temel düşüncesiydi. Selanik&#;e gelişini takiben kısa bir süre sonra 22 Haziran &#;de Üsküp-Selanik arasındaki demiryolu müfettişliği de 3. Ordu Karargâhındaki görevine ek olarak kendisine verildi. Bu dönemde Rumeli&#;de faaliyet gösteren İttihat ve Terakki Cemiyeti II. Abdülhamit&#;i, Anayasası&#;nı yeniden yürürlüğe koymaya ve kapatılan Meclis-i Mebusan&#;ı tekrar toplantıya çağırmaya zorlamaktaydı. İttihat ve Terakki Cemiyeti&#;nin bu girişimleri adım adım II. Meşrutiyetin ilânını hazırladı.

23 Temmuz tarihinde II. Meşrutiyet ilân edildiği zaman Mustafa Kemal, kolağası rütbesiyle Selanik&#;te askerî görevini sürdürmekte, bir yandan da İttihat ve Terakki Cemiyeti içinde çalışarak İstanbul&#;daki siyasi gelişmeleri yakından izlemekteydi. Mustafa Kemal II. Meşrutiyet gibi büyük bir inkılâbı takiben yapılanları yeterli görmüyor; memlekette daha büyük ve daha köklü değişikliklerin gerçekleştirilmesi gerektiğine inanıyordu. Onun görüşleri İttihat ve Terakki Cemiyeti ileri gelenlerinin görüş ve düşünceleriyle uyuşmuyordu. Buna rağmen fikirleriyle zamanın söz sahibi kişilerini uyarmaktan da çekinmiyordu. II. Meşrutiyet&#;in ilânının üzerinden henüz bir yıl geçmemişti ki İstanbul&#;da 13 Nisan &#;da bu harekete karşı, gerici çevrelerce desteklenen büyük bir isyan gelişti. Mustafa Kemal, 31 Mart Olayı olarak bilinen bu isyanı bastırmak üzere Rumeli&#;de oluşturulan Hareket Ordusu&#;nun Kurmay Başkanlığı&#;na getirildi ve bu ordu ile 19 Nisan tarihinde istanbul&#;a geldi.

Hareket Ordusu&#;nun gerek yoldaki gerekse İstanbul&#;daki sevk ve idaresinde Kurmay Başkanı olarak önemli hizmetler yaptı. Hareket Ordusu&#;nun İstanbul&#;a girdiği gün halka hitaben yayınladığı bildiriyi de kendisi yazmıştı. Hareket Ordusu&#;nun duruma hâkim olmasından sonra II. Abdülhamit tahttan indirildi, yerine Sultan Mehmet Reşat getirildi.

Mustafa Kemal, bu gerici olayın bastırılmasından sonra istanbul&#;da çok kalmayarak 16 Mayıs &#;da tekrar Selanik&#;e döndü. Bu sıralarda Selanik ve çevresinde yapılan manevralarda, tatbikatlarda düşünce ve görüşlerini cesaretle savunuyor, bu ise bazı üstlerinin dikkatini çekerken bazılarının da tahammülsüzlüğüne sebep oluyordu. Kendisi, bir yandan da askerî eğitim konuları üzerinde telif ve tercüme eserler hazırlıyordu.

İttihat ve Terakki İle Anlaşmazlıkları

O, II. Meşrutiyet&#;in ilan edilmesinden sonra ordunun İttihat ve Terakki ile sıkı ilişkisinin ve siyasete karışmasının tehlikelerini sezinlemeye başlamış, bu görüşlerini 22 Eylül &#;da Selanik&#;te toplanan İttihat ve Terakki Büyük Kongresi&#;nde açıkça dile getirmişti. Fakat cemiyetin önde gelenleri onun bu görüşlerini paylaşmadılar.

Mustafa Kemal de kendisini cemiyetten uzak tutarak doğrudan doğruya askeri görevler verdi. İttihat ve Terakki ile anlaşmazlığı ve aralarının açılması böyle başladı. Mustafa Kemal, Selanik&#;teki görevini başarı ile yürütürken yılı eylül ayında askeri manevraları izleme amacıyla Fransa&#;ya gönderildi. Burada Fransız ordusunu ve komutanlarını yakından tanıdı.

Selanik&#;e dönüşünden kısa süre sonra Mart &#;de Arnavutluk&#;ta bir isyan çıktı. Bu isyanı bastırmak üzere düzenlenen, harekâtta Harbiye Nazırı Mahmut Şevket Paşa&#;nın yanında görev aldı.

Mustafa Kemal, 15 Ocak &#;de 3. Ordu Karargâhı&#;ndaki görevinden alınarak önce 5. Kolordu Karargâhı&#;nda, daha sonra yine Selanik&#;te bulunan Piyade Alayı&#;nda görevlendirildi. Bu atamadaki amaç, kendisine kıta hizmeti gördürerek onu başarısızlığa sürüklemek, bu suretle şevk ve hevesini bir ölçüde kırmaktı. Ama O, bu görevde de büyük başarılar gösterdi; eskiden olduğu gibi yine komutanlarının, arkadaşlarının sevgi ve saygısını kazandı.

İstanbul&#;a Tayin Oluyor

Selanik garnizonundaki subaylar gittikçe onun etrafında toplanıyordu. Bu durum 3. Ordu Müfettişliğinin hoşuna gitmedi. Onu Selanik&#;teki görevinden alarak 27 Eylül tarihinde İstanbul&#;da Genelkurmay Başkanlığı&#;nda bir göreve tayin ettiler. İstanbul&#;a gelerek bir süre Genelkurmay Başkanlığı&#;nda çalıştı.

Trablusgarp Günleri Başlıyor

5 Ekim &#;de İtalyanlar Trablusgarp&#;a hücum ederek istilâ hareketlerine başlamışlardı. Mustafa Kemal, bu bölgede görev almak üzere 15 Ekim &#;de istanbul&#;dan ayrıldı. Trablusgarp&#;a geldikten sonra bir süre Tobruk ve Derne bölgelerinde gönüllülerden oluşan mahalli kuvvetlerin başında bulundu ve başarılı bir mücadele verilmesini sağladı. 12 Mart &#;de Derne Komutanlığı&#;na getirildi. Bu sıralarda 27 Kasım tarihinde binbaşılığa terfi etti.

yılı Ekim ayında Balkan Savaşları başlamıştı. Mustafa Kemal, 24 Ekim &#;de Trablusgarp&#;tan hareket ederek İstanbul&#;a geldi. 21 Kasım &#;de Gelibolu&#;da bulunan Bahr-i Sefid Boğazı Ku-vay-ı Mürettebesi Komutanlığı Harekât Şubesi Müdürlüğü&#;ne atandı. Gelibolu&#;ya geldi.

Bolayır Kolordusu Kurmay Başkanlığı

Olaylar süratle gelişmiş, baba memleketi Selanik düşmüş, Bulgar Ordusu ilerleyerek Çatalca&#;ya kadar gelmişti. Bu kötü vaziyet kendisini çok üzdü. Bu cephede bir süre sonra Bolayır Kolordusu Kurmay Başkanlığı&#;na getirildi. Bu görevde iken, Dimetoka ve Edirne&#;nin düşmandan geri alınışında önemli bir rol üstlendi.

Mustafa Kemal, Balkan Savaşları&#;ndan sonra, 27 Ekim tarihinde Sofya Askeri Ataşeliği&#;ne atandı. 11 Ocak tarihinden itibaren Belgrat ve Çetine Ataşemiliterliklerini yürütme görevi de kendisine verildi. Sofya Ataşemiliterliği&#;ne atandığı günlerde yakın arkadaşı Ali Fuat(Cebesoy) da Sofya Elçiliği&#;ne atanmıştı. Mustafa Kemal, Sofya Ataşemiliterliği esnasında, 1 Mart tarihinde yarbaylık rütbesine terfi etti.

yılı ocak sonlarına kadar Sofya&#;da kaldı. Bu sıralarda 1 Ağustos &#;te Almanya&#;nın Rusya&#;ya savaş ilan etmesiyle I. Dünya Savaşı başlamıştı. Mustafa Kemal gelişen siyasi ve askeri olayları büyük bir dikkatle izlemekte; bir taraftan da görüş ve düşüncelerini Harbiye Nezareti&#;ne bildirmekteydi. Ona göre, katılma zorunlu hale gelmedikçe Osmanlı Devleti bu büyük savaşın dışında kalmalıydı. Ancak hızla gelişen olaylar, 29 Ekim &#;te Osmanlı Devleti&#;ni de ister istemez ittifak Devletlerinin yanında savaşa girmek zorunda bıraktı. Mustafa Kemal, bu gelişmeler üzerine Başkomutanlıktan kendisine savaşta aktif bir hizmet istediyse de uzun süre bu isteği yerine getirilmedi. Nihayet ısrarı üzerine, kendisini 20 Ocak tarihinde, Tekirdağ&#;da oluşturulacak Tümen Komutanlığı&#;na tayin ettiler.

Mustafa Kemal, bu tayin üzerine Sofya&#;dan ayrılarak İstanbul&#;a döndü, derhal yeni görev yerine hareket ederek tümenini kurdu. Bu tümen kısa süre sonra görülen lüzum üzerine 25 Şubat &#;te Tekirdağ&#;dan Maydos (Eceabat)&#;a nakledildi. Mustafa Kemal burada, Tümen&#;e ek olarak 9,&#;Tümen&#;in iki Piyade Alayı ve bazı topçu birlikleri de emrine verilerek Maydos Mıntıkası Komutanı olarak görev yaptı.

Çanakkale Cephesi

Gelibolu Yarımadası&#;nda önemli olaylar oluyordu, ingiliz donanması 18 Mart günü Çanakkale Boğazı&#;nı geçmeye teşebbüs ettiyse de kıyı topçusunun başarılı savunması karşısında ağır kayıplar verdi. Donanmasıyla boğazı geçemeyen düşman, bu defa Gelibolu Yarımadası&#;nı bir çıkarma ile zorlamaya karar verdi. Olaylar bu şekilde gelişirken, Genelkurmay Başkanlığı da 23 Mart tarihinde Gelibolu&#;da 5. Ordu&#;nun kurulmasına karar vermiş, komutanlığına da Alman Generali Liman Von Sanders&#;i atamıştı.

Liman Von Sanders, muhtemel düşman taarruzuna karşı kuvvetlerini üç gruba ayırarak planını yapmıştı. Mustafa Kemal bu plan gereğince 18 Nisan günü tümeniyle Bigalı&#;ya geçti. Düşman birlikleri 25 Nisan günü Seddülbahir ve Arıburnu bölgesinden ilk çıkarma harekâtına başladı. Ancak çıkarma harekatının ilk günü, karşılarında Mustafa Kemal&#;i gördüler.

Mustafa Kemal, çıkarmanın başladığını görür görmez, kuvvetlerini hızla Bigalı&#;dan Conkbayırı&#;na sevk etti. Arıbur-nu&#;ndan Conkbayırı&#;na ilerleyen ingiliz kuvvetleri, o gün, Mustafa Kemal&#;in komuta ettiği Tümen kuvvetlerinin taarruzuyla geri çekilmek zorunda kaldı.

Conkbayırı taarruzunda Türk askeri görülmemiş bir inanç ve cesaretle savaşıyor, tarihin en büyük kahramanlık sahneleri sergileniyordu. Dâhi komutan, kumandanlara verdiği emre şu tarihi cümleleri de eklemişti: &#;Ben, size taarruz emretmiyorum; ölmeyi emrediyorum! Biz ölünceye kadar geçecek zaman zarfında yerimize başka kuvvetler ve kumandanlar geçebilir!&#;

Düşman kuvvetlerinin 25 Nisan günü başlattığı çıkarma harekâtı, 26 ve 27 Nisan günleri de devam etti. İlerlemek isteyen ingilizlerle yer yer şiddetli çarpışmalar oldu; ancak her taarruz Türk askerinin kahramanca savunması karşısında başarısız kaldı.

Mustafa Kemal, Çanakkale Cephesi&#;ndeki bu üstün başarıları üzerine 1 Haziran &#;de albaylık rütbesine terfi etti.

Düşman, Çanakkale&#;de başarı sağlayamamasına, ilerleme gösterememesine rağmen, yeni bir çıkarma yapmakta kararlıydı. Düşünülen çıkarmanın gerçekleşebilmesi için, her şeyden önce ilk direnç hatlarını oluşturan Arıburnu ve Seddülba-hir&#;deki Türk kuvvetlerinin yerlerinden sökülmesi gerekiyordu, ingilizler bu amaçla 6 ve 7 Ağustos tarihlerinde, takviyeli kuvvetlerle yeni bir taarruz daha denediler; düşman kuvvetleriyle, kuvvetlerimiz arasında şiddetli muharebeler oldu. Ancak, Mustafa Kemal&#;in aldığı önlemler sayesinde düşmanın bu taarruzu da başarısız oldu.

Arıburnu ve Seddülbahir&#;deki taarruz devam ederken İngilizler 6 Ağustos akşamı Çanakkale&#;nin güney kıyılarına da asker çıkararak ilerlemeye başladı. Böylece Anafartalar bölgesi de ansızın kritikleşti. Gelişen bu buhranlı durum üzerine Liman Von Sanders&#;in emriyle komuta değişikliği yapıldı.

Anafartalar Grubu Komutanlığı&#;na 8 Ağustos tarihinde Albay Mustafa Kemal getirildi.

9 Ağustos tarihinde komutayı ele alan Mustafa Kemal, beklemeksizin aynı gün yaptığı taarruzla ilerleyen İngiliz kuvvetlerini tekrar çıkarma yaptıkları kıyılara itti. Aynı günün akşamı Conkbayırı bölgesine geçerek, buradaki kuvvetleri de 10 Ağustos sabahı taarruza geçirdi. Böylece düşmanın ilerlemesine imkân verilmemiş, aksine tutunduğu mevzilerden tamamen çıkarılarak Anafartalar bölgesine tam anlamıyla hâkim olunmuştu.

Mustafa Kemal, 25 Nisan taarruzunda olduğu gibi 9 ve 10 Ağustos taarruzlarında da bizzat ateş hattında bulunmuş, buradan emirler vermiş, bu davranışı yanındaki subay ve erler için ifadesi imkânsız cesaret kaynağı olmuştu.

Conkbayırı&#;nda kalbini hedef alan bir kurşun, cebindeki saate çarpıp geri döndüğünden mutlak bir ölümden kurtulmuştu. Bu muharebelerde gösterdiği kahramanlık, kararlılık ve yüksek komuta kudreti, kendisine memleket içinde ve dışında büyük ün sağlamıştır. Artık o, Anafartalar Kahramanı olarak anılmaya başlanmıştı. Aylarca süren çıkarma ve savaşlar sonucu ilerleme kaydedemeyen İngilizler; nihayet yılı aralık sonunda müttefikleriyle beraber Çanakkale&#;den çekilmişlerdi.

Düşmanların Çanakkale Boğazı&#;nı geçememesi, İstanbul&#;un işgalini önlemiş, İngilizlerin, Marmara ve Karadeniz üzerinden müttefikleri Rusya ile bağlantı kurma hayallerini yıkmıştı. Bütün bu olaylar, bir anlamda, I. Dünya Savaşı&#;nın akışını etkiliyor, dünya tarihinin de yönünü değiştiriyordu. Bu savaşlarda İtilaf devletleri, insan, araç ve gereç yönünden Osmanlı&#;dan çok üstündü. Ancak onların unuttukları nokta, Türk askerinin tarihsel kahramanlığı ve bu kahramanlığı yönlendiren Mustafa Kemal faktörü idi.

Mustafa Kemal, Çanakkale Muharebeleri&#;nin eski şiddetini kaybettiği yılının son aylarında, son bir taarruzla düşmanı tutunduğu kıyılardan da sökerek onu tam mağlûp duruma düşürmek görüşündeydi. Ancak bu teklifi, ordu komutanı Liman Von Sanders tarafından, düşmanın da kıyıdan yapacağı topçu ateşinin ağır kayıp verdirebileceği endişesiyle benimsenmedi. Artık bu cephede yapacak bir şey kalmamıştı. Mustafa Kemal, 10 Aralık &#;te Anafartalar Grubu Komutanlığı&#;nı, Fevzi (Çakmak) Paşa&#;ya bırakarak izinli olarak Çanakkale&#;den ayrıldı ve İstanbul&#;a döndü.

Mustafa Kemal, 27 Ocak &#;da karargâhı Edirne&#;de bulunan Kolordu Komutanlığı&#;na atandı.

Kısa süre sonra bu Kolordu&#;nun aynı isimle Diyarbakır taşınması kararı üzerine yine Kolordu Komutanı olarak 11 Mart &#;da Diyarbakır-Bitlis-Muş Cephesi&#;ne tayin edildi. Mustafa Kemal, 26 Mart &#;da Diyarbakır&#;a gelerek komutayı ele aldı. 1 Nisan &#;da generallik rütbesine yükseltildi. Diyarbakır&#;a geldikten sonra kısa bir hazırlık yaptı ve 3 Ağustos sabahı emrindeki kuvvetleri Bitlis ve Muş yönünde taarruza geçirdi.

Ruslarla iki tümenimiz arasında taarruz ve karşı taarruz şeklinde şiddetli çarpışmalar oldu. Nihayet 8 Ağustos sabahı Muş, aynı günün akşamı Bitlis kuvvetlerimiz tarafından düşman işgalinden kurtarıldı. Muş, ne yazık ki 25 Ağustos &#;da tekrar Rusların eline geçti. Mustafa Kemal Paşa, Aralık &#;da Ahmet İzzet Paşa&#;nın izinli Liman Von Sanders ile olarak bir süre istanbul&#;a gitmesi üzerine vekâleten 2. Ordu Kumandanlığı&#;na tayin edildi. Mustafa Kemal Paşa, 2. Ordu Komutanlığı sırasında, 14 Mayıs &#;de Muş&#;u ikinci defa Rus işgalinden kurtardı.

Karargâhı Diyarbakır&#;da olan bu ordunun Kurmay Başkanı Albay İsmet (İnönü) Bey&#;di. Büyük Komutanın İnönü ile yakından tanışması, emir komuta zinciri içinde çalışması bu tarihlere rastladı.

Mustafa Kemal Paşa,14 Şubat &#;de Hicaz Kuvve-i Seferiyesi Komutanlığı&#;na atanması üzerine Şam&#;a giderek Sina Cephesi&#;ni teftiş ettiyse de 5 Mart tarihinde Diyarbakır&#;da 2. Ordu&#;ya vekâleten komutan olarak atandı. Tekrar Diyarbakır&#;a dönen Mustafa Kemal Paşa, 16 Mart &#;de asil olarak 2. Ordu Komutanlığı&#;na getirildi. Fakat bu görevde de çok kalmayarak 5 Temmuz tarihinde Yıldırım Orduları Grubu Komutanlığı&#;na bağlı olarak Halep&#;te kurulması kararlaştırılan, 7. Ordu&#;nun başına getirildi. Bu cephenin idaresi Falkenhein adlı bir Alman generaline verilmişti. Mustafa Kemal Paşa, 15 Ağustos günü Halep&#;e gelerek göreve başladı. Fakat bir süre sonra General Falkenhein ile aralarında askeri görüşler ve uygulanacak harekat bakımından anlaşmazlık çıktı, bu anlaşmazlık sonucu Ekim başlarında istifa etmek zorunda kaldı.

Kendisine tekrar Diyarbakır&#;daki eski görevi teklif edildiyse de kabul etmeyerek istanbul&#;a geldi. 7 Kasım &#;de Genel Kurmay Karargâhı&#;nda görevlendirildi. Kısa bir süre sonra Veliaht Vahdettin Efendi&#;yle birlikte Alman karargâhını ve Alman cephelerini ziyaret etmek üzere Almanya seyahatine çıktı.

15 Aralık Ocak tarihleri arasında gerçekleşen bu seyahat sırasında Mustafa Kemal, Alman askeri çevrelerinde incelemeler yaparak Alman imparatoru II. Wilhelm ve devrin tanınmış komutanlarıyla görüştü. Onlara, hoşlanmasalar da I. Dünya Savaşı&#;nın muhtemel sonuçları hakkındaki görüşlerini açıkça ifade etti.

Mustafa Kemal Paşa, 20 gün süren Almanya seyahatinden istanbul&#;a döndükten bir süre sonra böbrek rahatsızlığı nedeniyle Karlsbad&#;a giderek tedavi gördü. 13 Mayıs &#; 4 Ağustos tarihleri arasında gerçekleşen bu seyahat dönüşü General Falkenhein&#;in yerine Yıldırım Orduları Grubu Komutanlığı&#;na getirilmiş olan General Liman Von Sanders&#;in emrindeki 7. Ordu&#;ya Ağustos &#;de tekrar komutan oldu ve 15 Ağustos günü Halep&#;e geldi.

Mustafa Kemal Paşa, bu cephede İngilizlere karşı başarılı savunma savaşları yaptı.

Takviyeli İngiliz kuvvetleri karşısındaki başarısı ve azmi sayesinde, bu bölgedeki Türk Ordusu dağılmaktan kurtarılmış; büyük bir düzen içinde Halep&#;e kadar çekilme başarısını göstermişti. Ancak bu sıralarda I. Dünya Savaşı, Almanya ve müttefikleri aleyhine gelişiyordu. 29 Eylül tarihinde Bulgaristan savaştan çekilmiş, 4 Ekim tarihinde de Almanya ateşkes istemişti,İistanbul&#;da Talat Paşa Kabinesi istifa etmiş, yeni kabineyi Ahmet İzzet Paşa kurmuştu. Bu gelişmeler karşısında Mustafa Kemal Paşa yetkili makamlara, askerî ve siyasî önerilerine devam ettiyse de yine kabul ettiremedi.

30 Ekim tarihinde Osmanlı Devleti, itilâf Devletleri ile Mondros Mütarekesini imzalayarak I. Dünya Savaşı&#;ndan çekildi. Mustafa Kemal Paşa, Mondros Mütarekesi&#;nin imza edildiği günün ertesi, 31 Ekim tarihinde Yıldırım Orduları Grubu Komutanlığı&#;na getirildiyse de artık yapacak bir şey kalmamıştı. 7 Kasım tarihinde bu Grup Kumandanlığımın da Padişah iradesiyle kaldırılması üzerine Adana&#;dan hareketle 13 Kasım günü istanbul&#;a geldi. Artık Türkiye, mütareke şartlarını yaşıyordu ve kendisi de Harbiye Nezareti emrine verilmiş bir ordu komutanıydı.

İŞGAL YILLARINDA MUSTAFA KEMAL

Memleket ve milletin içinde bulunduğu şartlar ağırdı. Büyük bir savaş sonunda, mağlup bir devlet olarak 30 Ekim &#;de &#;Mondros Mütarekesi&#; adı verilen şartları ağır bir anlaşma imzalanmış, bu anlaşma şartlarına dayanılarak memleketin birçok bölgesi galip devletlerce işgal edilmiş, ordumuz dağıtılmış, bütün silâh ve cephane galip devletlerin emrine verilmişti. Osmanlı tamamen parçalandığı gibi, Türkün anayurdu, Anadolu da galip devletler arasında paylaşılıyordu.

İtalyanlar Antalya&#;ya çıkmıştı, iskenderun, Adana, Mersin, Antep, Maraş, Urfa, Fransız işgali altındaydı. Kars&#;ta ingilizler idareyi ele almıştı. Trakya işgal altındaydı. Düşman donanması istanbul sularında demirlemişti. Çanakkale ve İstanbul boğazları tutulmuştu, istanbul Hükümeti İtilâf Devletleri&#;nin baskı ve kontrolü altındaydı. Padişah ve hükümet, düşmanlara alet olmuş, aciz ve şaşkın bir vaziyette sadece kendileri için emniyet ve kurtuluş yolu aramaktaydılar. Anadolu&#;nun her şehrinde yabancı subaylar dolaşıyor, İtilâf Devletleri temsilcisi sıfatıyla direktifler veriyorlardı. Yunanlılar da İzmir&#;i işgal hazırlıkları ile meşguldü; bu yolda büyük çaba harcıyorlar, İtilâf Devletleri&#;ni ikna etmeye çalışıyorlardı.

Nihayet 15 Mayıs &#;da bu gayelerine eriştiler. Olayların bu şekilde gelişeceğini Mustafa Kemal, önceden sezinlemişti.

Nitekim Mondros Mütarekesi&#;nden beş gün sonra, 5 Kasım &#;den itibaren Harbiye Nezareti&#;nden Mondros Mütarekesi gereğince ordulara terhis emirleri gelmeye başladı. Atatürk, aynı gün Adana&#;dan Sadrazam Ahmet İzzet Paşa&#;ya ilk ikaz telgrafı nı çekti; &#;Ciddî olarak arz ederim ki gereken tedbirleri almadıkça orduyu terhis etmeyiniz/ Şayet orduları terhis edecek ve ingilizlerin her dediğine boyun eğecek olursak düşman ihtiraslarının önüne geçmeye imkân kalmayacaktır&#;. Bu, Atatürk&#;te, her şey bitti sanılan bir zamanda da kurtuluş umudunun sönmediğini, birçok kişinin düştüğü üzüntü ve umutsuzluğa asla kendisini kaptırmadığını gösterdi.

Fakat acıdır ki Mustafa Kemal Paşa tarafından yapılan bütün bu haklı itirazlar etkisiz kaldı ve ordunun terhisine süratle devam edildi. Çünkü genel kanaat, İtilâf Devletleri ile herhangi bir mücadeleye giremeyeceğimiz, böyle bir mücadelenin aleyhimize sonuçlanacağı yönündeydi. O halde İtilâf Devletleri&#;ni gücendirmeyecek, Mondros Mütarekesi şartlarını yerine getirecektik. İstanbul Hükümeti&#;nin görüşü ve davranışı bu yolda idi. Bu ortamda Mustafa Kemal Paşa ordu müfettişi olarak Samsun&#;a gönderildi. İstanbul Hükümeti&#;nin Mustafa Kemal&#;i Anadolu&#;ya gönderiş gerekçesi ise Samsun ve çevresindeki asayişsizliği yerinde görüp incelemek ve tedbir almaktan ibaretti.

Hükümete verilen İngiliz raporlarında, bu bölgede Türklerin, Rumlara karşı gerilla hareketine giriştikleri ve bölgenin asayişini bozdukları bildirilmekte ise de durum tam tersine idi. Bu bölgede, Pontus Rum Devleti kurma amacına yönelik geniş bir Rum faaliyeti vardı. Baskı gören Rumlar değil, Türklerdi. Rum Patrikhanesi&#;nden idare edilen Mavri Mira Cemiyeti bu bölgede kurduğu çetelerle Türk köylerini basıyor, katliamlar yapıyor, yerli halkı yıldırmak istiyordu. Bu girişimlere karşı vatansever Türkler de aralarında çeteler oluşturmuşlar, bölgedeki Rumlarla mücadeleye başlamışlardı. Bütün bu gerçeklere rağmen, Mustafa Kemal Paşa&#;ya verilen talimat gereğince bölgedeki Türklerin direnmeleri önlenecekti. Mustafa Kemal Paşa, görevi kabul etmek için Ordu Müfettişliği sıfatı ve geniş yetkiler istedi, istanbul Hükümeti bu istekleri kabul etti.

Anadolu&#;ya Geçiyor

Saray ve istanbul Hükümeti, Mustafa Kemal Paşa&#;nın bu görevi yapacağını sanmıştı. Oysa Mustafa Kemal&#;in düşünceleri tamamen başka idi. Ama bu görev, kuşkuları çekmeksizin Anadolu&#;ya geçmek için değerlendirilmesi gereken bir fırsattı. Kendisine verilen yetkileri de, geri alınıncaya kadar milletin çıkarları adına kullanmak vicdanî bir davranıştı. Aslında olayların akışı da kısa zamanda bunu ispatlayacaktı. Mustafa Kemal Paşa, istanbul&#;dan ayrılmadan önce başta sadrazam olmak üzere kabine üyelerinin hemen hepsiyle ve en sonunda padişahla görüşmüştü. Fakat bu kişilerin hiçbirinde memleketi içinde bulunduğu durumdan kurtaracak bir enerji, bir umut ışığı görmemiş, görememişti. İstanbul Hükümeti&#;nin ve padişahın davranışlarında İtilâf Devletleri&#;ni gücendirmemek görüşünün ağır ezikliğini hissetti. Oysa onların kararlarına uymak değil, karşı koymak gerekiyordu.İşte Anadolu&#;ya bu amaçla gidiyordu.

Mustafa Kemal Paşa&#;nın İstanbul&#;dan ayrılırken yakın arkadaşlarına söylediği şu sözler bu bakımdan büyük önem taşımaktadır: &#;Düşman süngüsü altında milli birlik olamaz. Ancak hiir vatan topraklarında memleketin istiklâli ve milletin hürriyeti için çalışılabilir. Bu gayeyi gerçekleştirmek üzere Anadolu &#;ya gidiyorum &#;.

16 Mayıs günü Bandırma vapuru ile İstanbul&#;dan hareket eden Mustafa Kemal Paşa, 19 Mayıs sabahı Samsun&#;da Anadolu topraklarına ayak bastı.

Padişah ve hükümetini saran bu umutsuzluğa rağmen, milletimiz, haksız işgal ve istilâlara karşı yurdu müdafaa yolunda her çabayı gösteriyor; memleketin çeşitli yörelerinde düşmanla mahalli kuvvetler arasında çarpışmalar oluyordu. Diğer taraftan düşmana karşı koymak ve kurtuluş çareleri aramak üzere Anadolu&#;da yer yer milli teşkilâtlar oluşturuluyordu. Ancak bütün bu kuruluşlar, ayrı ayrı çalışmaları nedeniyle istenilen ölçüde etkili olamıyorlar, bütün memleketi kapsayan bir hareket ve birlik gösteremiyorlardı.

Mütareke Türkiye&#;si, aklın alamayacağı derecede karışıktı. Bölgesel direniş hareketlerine öncülük eden Müdafaa-i Hukuk, Muhafaza-i Hukuk, Redd-i İlhak gibi cemiyetlerin yanı sıra özellikle istanbul&#;da güya kurtuluş çareleri arayan yüzlerce cemiyet kurulmuştu. İngiliz Muhipleri Cemiyeti, VVilson Prensipleri Cemiyeti, Türk-Fransız Muhipleri Cemiyeti, bunların başlıcalarıdır. Kurtuluş çareleri değişikti. Bir kısmı İngilizlerin, bir kısmı Fransızların himayesini istiyordu, bir kısmı Amerikan mandasını öneriyordu. Bir kısım kimseler de Mondros Mütarekesi gereğince padişah ve halife için hükümranlık hakkı tanınan küçük bir bölgede Osmanlı Devleti&#;ni sembolik olarak devam ettirme düşüncesinde idiler. Memleketin içinde bulunduğu karışıklıktan istifade eden bazı cemiyetler de vatan toprakları üzerinde millî birliği parçalayıcı faaliyetlere girişmişlerdi.

Bu durum karşısında ciddi ve gerçek karar ne olabilirdi? Tarih kültürü çok geniş olan ve tarihten sonuç çıkarmasını çok iyi bilen Atatürk, gerçek kararı sezmekte gecikmedi. Bu vaziyet karşısında bir tek karar vardı. O da milli egemenliğe dayanan, kayıtsız şartsız bağımsız yeni bir Türk Devleti kurmak idi. Atatürk&#;e göre önemli olan Türk Milleti&#;nin haysiyetli ve şerefli bir millet olarak yaşamasıydı. Ne kadar zengin ve refah içinde olursa olsun, istiklâlden mahrum bir millet, medeni insanlık karşısında uşak olmak mevkiinden yüksek bir muameleye lâyık görülemezdi. Yabancı bir milletin himaye ve efendiliğini kabul etmek, insanlık vasıflarından yoksunluğu, acizlik ve miskinliği itiraftan başka bir şey değildi. Halbuki Türk&#;ün haysiyet ve gururu çok yüksek ve büyüktü. Böyle bir millet esir yaşamaktansa mahvolsun daha iyiydi. Öyleyse Milli Mücadele&#;nin parolası Ya istiklâl ya ölüm! olacaktı.

Artık Anadolu&#;ya geçerek Millî Mücadele bayrağını açmak gerekiyordu.

İşte bu sıralarda, Mustafa Kemal Paşa&#;yı istanbul&#;dan uzaklaştırmak amacıyla, kendisine Ordu Müfettişliği teklif edildi. Mustafa Kemal Paşa, kendisine geniş yetkiler tanıyan bu görevi kabul etti. 19 Mayıs &#;da Samsun&#;a çıkışından ölümüne kadar geçen süreçte Atatürk Türk Milleti&#;nin bağımsızlığı ve mutluluğu için çalıştı.

Atatürk&#;ün 57 yıllık kısa hayatına baktığımız zaman, Türk Milleti&#;ni çağdaş medeniyet seviyesinin üzerine çıkarmak için yaptığı çalışmalar ve bu uğurda harcanan bir ömür görülmektedir.

Bugün milletçe yas tutup ağlamak yerine En büyük eserimdir diye her zaman övündüğü Türkiye Cumhuriyeti Devleti&#;nin kurucusu yüce önder Atatürk&#;ü, hayatını ve eserlerini, ilke ve inkılaplarını tekrar gözden geçirip onu daha iyi anlamaya çalışmalıyız. Böylece devletimizin hangi şartlarda bugüne geldiğini ve Atatürk&#;ün emanetlerini daha ileriye götürmek için bizlere ne gibi görevler düştüğünü daha iyi kavrarız.

3-) ÇANAKKALE CEPHESİ : 1.Dünya savaşı sırasında savunma cephesi olan Çanakkale cephesi Osmanlı Devleti açısında en önemli cephelerden biridir. İngiliz ve Fransız donanmaları Çanakkale boğazını geçip, müttefiki Rusya'ya yardım götürebilecek aynı zamanda Osmanlı'nın başkenti olan İstanbulu işgal edip Osmanlıyı savaş dışı bırakmak istiyorlardı. Bundan doalyı 18 Mart deniz savaşları yaşanmıştır fakat Türk ordusunun savunması karşısında ağır kayıplar verince amaçlarına ulaşamamışlardır. Donanması ağır kayıp veren İtilaf devletleri Gelibolu'ya asker çıkarma kararı aldı ve 25 Nisan 'de Arıburnu'na asker çıkardı. Mustafa Kemalin komutası altındaki Tümen Conkbayırı'nda düşman kuvvetlerini durdurdu. Bu başarının ardından monash.pw'e albaylık rütbesi verildi. İtilaf devletleri bu yenilgiyle büyük itibar kaybetti ve Ağustos'a kadar hiçbirşey yapamadılar ve Ağustos'ta yeniden taaruza geçtiler Anafartalar grubu Ağustos'ta Anafartalar savaşını kazandı Anafartalar grubu komutanlığında ise yine Mustafa Kemal vardı. Mustafa Kemal bu zaferlerin ardından 17 Ağustosta Kireçtepe'de 21 Ağustos'ta ise monash.pwtalar zaferini kazandı. Çanakkale savaşında büyük başarılara imza atan Mustafa Kemal adını bu savaşla iyice duyurmayı başarmıştı. Çanakkale savaşları sırasında Osmanlı askeri kayıp verilmiştir. Çanakkale savaşları Osmanlı'nın kesin zaferi ile sonuçlanmıştır.

4-)KAFKAS (DOĞU) CEPHESİ : Ruslar senelerinde doğuda Türk ordusunu karşı Ermenilerin desteği ile taaruzlarına devam ediyorlardı. Ruslar Of-Bayburt hattının doğusuna kadar ilerleyip Erzurum'u işgal etmişlerdi. Osmanlı Devleti bu işgallerden son derece rahatsızdı ve Erzurum'u acilen düşman kuvvetlerinden geri almanın gerektiğini biliyorlardı. Bu nedenle monash.pw buraya yönlendirme kararı aldılar. Bu monash.pwn içinde Mustafa Kemal Atatürk'ün emri alıtnda olan Kolordu'da bulunuyordu. Mustafa Kemal 26 Mart 'da Diyarbakıra ulaşmıştı ve görevine başladı. 

   Rus saldırıları durmadan şiddetli bir biçimde devam ediyordu ve Rus kuvvetleri Bitlis, Muş, Van çevresine kadar girmiş bu bölgeleri işgal etmişlerdi. Ruslar parçalar halindeki Türk ordularını ayrı ayrı yenmeyi planlıyordu ve Mustafa Kemal'in başında bulunduğu 8.Tümen kulp boğazına sıkışmıştı. Ruslar 8.Tümen'in karşısına üç,dört tabur asker bırakarak başka bir taaruzu hedefliyorlardı. Mustafa Kemal bunu sezip, 8.Tümen'i taaruza geçirdi ve Muşu geri almayı başardı. Düşman çevrilme korkusuyla baş başa kaldı ve 5.Tümen'de Bitlisi geri aldı Rus orduları Ahlat'a kadar çekilmek zorunda kaldılar. Mustafa Kemal'in Kolordusu burada da başarılara imza atmış Mustafa Kemal'in adı doğuda da duyulmuştu. 

5-) Filistin Cephesi : Bu cephe 1.Dünya savaşının en tartışmalı cephesidir ve hakkında bir çok yalan yanlış bilgiler ortaya atılmıştır. Mustafa Kemal Filistin'de monash.pwn başındaydı. Bu cephede başarısız olunda ve bu başarısızlıklardan dolayı da Mustafa Kemal'e günümüzde kendini tarihçi sanan insanlar tarafından asılsız iftiralarda bulunuldu. Mustafa Kemal'in Filistin cephesinden kaçtığı yalanı, Mustafa Kemal'in esir düştüğü yalanı ve bölgeyi maddi çıkarlar doğrultusunda İngilizler'e sattığıa yalanı. Bunların iftira ve yalan olduğu bir çok kaynakta mevcuttur. İnternetden de yapacağınız araştırmalar ile daha geniş bilgilere ulaşabilirsiniz.

6-) Kurtuluş Savaşı : Osmanlı Devleti I.Dünya savaşını kaybetmişti ve Mondros mütarekesini imzaladı. Bu ağır antlaşma ile Anadolu'da İtiliaf devletleri tarafından hızlıca başlayan işgal harketleri başladı. Anadolunun hemen hemen her yeri işgal edilmişti. Mustafa Kemal bu durumun içinden İstanbul Hükümetinin çıkamayacağını anlamış ve Anadoluya geçerek Kurtuluş Savaşını başlatmıştır. Batıda Yunanlar ve İtalyanlar, güneyde Fransızlar, doğuda ise Ermeniler ile savaşılmıştır. Mustafa Kemal Amasya'da genelge yayınldı. Erzurum ve Sivas'da kongreler yaparak Ankaraya geldi 23 Nisan 'de Bütük Millet Meclsini açtı. Sakarya meydan muharebesi ile "Başkomutanlık" ünvanının aldı ve 9 Eylül 'de "ORDULAR İLK HEDEFİNİZ AKDENİZ'DİR İLERİ" komutunu vererek ordumuzdan kaçan Yunan askerlerini denize döktü. Bu savaşta tüm cephelerden savaşla ayrılmayı başaran Türk Ordusu daha sonra Sevr antlaşması yerine Lozan antlaşmasını yaptı.