Meningokok Aşısı Kaçıncı Ayda Yapılır

Meningokok Nedir?

Meningokok hastalığı, Neisseria meningitidis bakterisinin neden olduğu, saatler içerisinde ölümle veya görme, işitme sorunları, beyin hasarı, karaciğer, böbrek yetmezliği ve uzuv kaybı ile sonuçlanabilen akut bakteriyel bir hastalıktır.

Enfeksiyon; menenjit ve septisemi (kan zehirlenmesi) olarak görülebilir. Bebekler ve ilk 5 yaştaki çocuklar bağışıklık sistemlerinin gelişmemiş olması ve bakterinin ülkemizde küçük yaş grubunda daha sık görülmesi nedeniyle en önemli risk grubunu oluşturmakla birlikte, ergenlerde ikinci en sık görüldüğü dönemi oluşturur. Hastalığa en sık yol açan bakteri serogrupları A, B, C, W ve Y olmakla birlikte, ülkelere ve yıllara göre değişkenlik göstermektedir. Tipik hastalık bulguları ani başlangıçlı ateş, döküntü, baş ağrısı, ense sertliği, bilinç değişikliği, kas ağrısı, eklem ağrısı, bulantı ve kusma olabilir.

Nasıl Bulaşır?

Meningokok bakterisi sadece insan tarafından taşınır ve geçiş bu yolla gerçekleşir. İnsanlarda, bakteri boğaz ve/veya burunda taşınır. Taşıyıcılık yaşa göre değişmekle birlikte en sık ergenlerde görülür ve sigara içenlerde artmış taşıyıcılık oranları bildirilmektedir. Bakteri solunumdan yayılan damlacık yoluyla bulaşır. Düzenli, uzamış yakın temasla risk artar. Kuluçka süresi en sık gün olarak bildirilmekle birlikte, 1 ile 10 gün arasında değişir. Bağışıklık sistemini baskılayan hastalıklar, bazı ilaç tedavileri, dalağın alınmış olması veya işlev görmemesi hastalık riskini arttırır. Ayrıca kalabalık yaşam ortamı (hac, askeriye, yurt), üst solunum yolunun viral enfeksiyonları ve meslek nedeniyle bakteriyle temas diğer risk faktörleri arasındadır

Meningokok Hastalığı Nasıl Önlenir?

Meningokok hastalığının önlenmesindeki en etkili yol aşılanmadır. Meningokok hastalığına yol açan tüm serogruplara karşı koruyucu tek bir aşı bulunmamaktadır. Ülkemizde bu serogruplara karşı koruma sağlayan 2 grup (ACYW ve B aşıları) meningokok aşısı ruhsatlıdır. Bu aşılarda koruyucu bağışıklık yanıtı yaş gruplarına göre küçük farklılıklar göstermekle birlikte her 10 kişiden ’unda (ortalama 8’inde) tüm aşı dozları tamamlandıktan 1 ay sonra gerçekleşmektedir. Mevcut kanıtlar koruyuculuk düzeyinin en az 5 yıl sürdüğünü göstermektedir. Tüm aşılar meningokok bakterisinin bazı kısımlarını içermekte olup, canlı etken bulunmamaktadır.

Aşılama Şeması Nasıldır?

Ülkemizde ruhsatlı Men ACWY aşıları:

• Menactra (Sanofi Pasteur)
• Menveo (Glaxo Smith Kline)
• Nİmenrix (Pfizer)
• Men ACWY aşıları rutin çocukluk çağı aşılarının çoğuyla birlikte aynı anda uygulanabilir. Ancak, Menactra bazı pnömokok alt tiplerine aşı cevabını engellemesi nedeniyle 13 valanlı pnömokok (PCV) aşısıyla aynı anda tercih edilmemelidir. İdeal olarak önce PCV13’ün uygulanması en az 1 ay süre sonra Menactra aşısının uygulanması önerilir.

Meningokok B (Men B) aşıları: Bexsero ve Trumenba markasıyla 2 adet MenB aşısı bulunmakla birlikte ülkemizde yalnızca Bexsero ruhsat alarak kullanıma girmiştir.

Bexsero (GSK) aşısı MenB alt tipine karşı 4 antijen içerir. Aşı, diğer MenACWY aşılarıyla veya diğer çocukluk çağı aşılarıyla aynı anda uygulanabilir. Aşıyla 2 yaş altı çocuklarda ateş görülmektedir. İngiltere ve Avustralya’da bu etki diğer aşılarla birlikte yapıldığında daha fazla görüldüğü için 2 yaş altında aşı yapılırken parasetamol (ateş düşürücü) kullanılması önerilmektedir.

Aşının Yan Etkileri Nelerdir?

Aşılanan kişilerin çoğunda ciddi yan etki ile karşılaşılmamaktadır.

MenACWY aşısına bağlı en sık ateş, baş ağrısı, saat içerisinde geçen aşı yerinde kızarıklık bildirilmektedir. Menveo aşısının enjektör kapağı doğal kauçuk içermekle birlikte, lateks alerjisi olanlarda alternatif bir aşının kullanımı önerilir.

MenB aşısına bağlı >C ateş tek başına yapıldığında % arasında görülürken, >C ateş %’inde görülmekte, diğer aşılarla birlikte yapıldığında >C ateş %’sinde, >C ateş ise %’inde görülmektedir. Aşıya bağlı huzursuzluk, yeme alışkanlığında değişme, ishal, döküntü, enjeksiyon yerinde kızarıklık, şişlik görülmekle birlikte İngiltere’de 3 milyon aşı uygulamasına bağlı ciddi yan etki ile karşılaşılmamıştır.

Meningokok Aşısı Hakkında Daha Fazla Bilgiye Nereden Ulaşabilirim?

1. seafoodplus.info
2. Gökçay G, Beyazova U. İlk beş yaşta çocuk sağlığı izlemi. İstanbul, Nobel Kitabevi;

Referanslar:

1. Meningococcal vaccines for Australians. National Centre for immunization Research Surveillance (NCIRS) fact sheet June seafoodplus.info 04/Meningococcal_FactSheet_April_seafoodplus.info, erişim 7th July Parikh SR.
2. Effectiveness and impact of a reduced infant schedule of 4CMenB vaccine against group B meningococcal disease in England: a national observational cohort study. Lancet ;
3. Martinon-Torres F. Reduced schedules of 4CMenB vaccine in infants and catch-up series in children: Immunogenicity and safety results from a randomised open-label phase 3b trial. Vaccine ; 35(28):
4. Arribas JMM, Martinez AC, Horn M, Porcuna XMP, Reigada MCO, Bermudez JM ve ark. Safety and immunogenicity of the quadrivalent meningococcal serogroups A, C, W and Y tetanus toxoid conjugate vaccine coadministered with routine childhood vaccines in European infants. Pediatr Infect Dis J ; ee
5. Cutland CL, Nolan T, Halperin SA, Kurugol Z, Ahmed K, Perrett KP ve ark. Immunogenicity and safety of one or two doses of the quadrivalent meningococcal vaccine MenACWY-TT given alone or with the valent pneumococcal conjugate vaccine in toddlers: a phase III, open-label, randomised study. Vaccine
6. Dbaibo G, Favila JCT, Traskine M, Jastorff A, Wielen MV. Immunogenicity and safety of MenACWY-TT, a meningococcal conjugate vaccine, co-administered with routine childhood vaccine in healthy infants: a phase III, randomized study. Vaccine ;
7. Center for Disease Control and Prevention. Vaccine information statements. seafoodplus.info, erişim 5th July
8. American Academy of Pediatrics. Pneumococcal infections. In: Kimberlin DW, Brady MT, Jackson MA, Long SS, eds. Red Book Report of the Committee on Infectious Diseases. 31st ed. Itasca, IL: American Academy of Pediatrics;
9. American Academy of Pediatrics. Meningococcal infections. In: Kimberlin DW, Brady MT, Jackson MA, Long SS, eds. Red Book Report of the Committee on Infectious Diseases. 31st ed. Itasca, IL: American Academy of Pediatrics;

“Bilgilendirme broşürleri Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Dönem 3 öğrencilerinin (Özge Atış, Uğur Girgiç, Nouraldin Kharausha, Zuhal Şahin) yılında Sosyal Pediatri Bilim Dalın’da Prof. Dr. Perran Boran danışmanlığında &#;Çocukluk çağı hastalıkları aşıları hakkında aile bilgi düzeyleri ve inançlarının araştırılması&#; başlıklı Introduction to Clinical Practice (ICP) projesi kapsamında hazırlanmış, yılında İstanbul Sosyal Pediatri Ekibi tarafından güncellenmiştir.”

Category: Çocuk Sağlığı ve AşılarBy Çocuk Sağlığı Derneği

Author: Çocuk Sağlığı Derneği

Çocuk Sağlığı Derneği, yılında İstanbul Üniversitesi'nde görevli Prof. Dr. Cihad Tahsin Gürson ve Prof. Dr. Olcay Neyzi önderliğinde bir grup çocuk hekimi ve çocuk sağlığı konusuna ilgi duyan yardımseverler tarafından kurulmuştur yılındaki kuruluşu sırasında Derneğimiz, "İstanbul Çocuk Sağlığı Derneği" olarak adlandırılmış ve tarih ve 6/ kanunla "Kamu Yararına Dernek" statüsünü kazanmıştır.

Çocuklarınız için aşı takvimi

Doğumdan hemen sonra Hepatit B aşısı ile başlayan aşılar; kalıcı sağlık sorunlarından, kişinin hayatlarına bile mal olabilen birçok hastalıktan büyük oranda koruyor. Peki ama çocuklarda ne zaman hangi aşının yapılması gerekiyor? Bu aşılarla hangi hastalıklar önlenebiliyor? 

Hangi ayda, hangi aşılar yapılmalı?

Hepatit B aşısı: Hepatit B virüsüne karşı koruyuculuk sağlıyor. Hepatit B virüsü karaciğer iltihabı anlamına gelen “hepatit” hastalığına neden olabiliyor. Virüs akut hepatite yol açtığı gibi, kronikleşerek kronik hepatit ve karaciğer kanserine yol açabiliyor. Aşı doğumdan hemen sonra, 1. ve 6. aylarda olmak üzere 3 kez yapılıyor. 

BCG (Verem-Tüberküloz aşısı): Verem en bilinen şekliyle akciğerleri tutuyor. Bunun yanı sıra menenjit, kemik iltihabı, idrar yolları ve böbrek iltihabı gibi hastalıklara da neden olabiliyor. Aşı 2. ayda yapılıyor.

Boğmaca, difteri, tetanoz aşısı: Boğmaca özellikle küçük çocuklarda ağır ve inatçı öksürük nöbetleriyle seyreden tehlikeli bir hastalık. Öksürük nöbetleri öyle şiddetli oluyor ki bazen bebek nefes almakta büyük güçlük çekebiliyor. Doğumdan sonraki ilk 2 ay içinde bebekler henüz aşılanmadıkları için anne, baba ve bakıcı gibi bebekle yakın temasta olan kişilerin koruma amaçlı olarak doğum öncesinde aşılanmaları öneriliyor. Tetanoz iskelet kaslarında ciddi kasılmalarla kendini gösteren ve ölümcül olabilen bir hastalık. Yenidoğantetanozundan korumak için birincil aşılaması eksik olan her hamileye son doz en geç doğumdan 2 hafta önce olacak şekilde 1 ay arayla 2 doz yapılıyor. Difteri (Kuşpalazı) üst solunum yollarında tıkanıklığa kadar gidebilen bir hastalık. Kalp tutulumu ile ölümcül olabilen kalp yetmezliği ve sinir tutulumu ile de felce yol açabiliyor. Boğmaca, difteri ve tetanoz aşıları, karma aşı içinde 2, 4, 6, aylar ve yaş arasında yapılıyor.

Çocuk felci aşısı: Aşının 2 çeşidi var. İnaktif (ölü virüsten olan) aşı karma aşının içinde 2, 4, 6, aylar ve yaş arasında, canlı (zayıflatılmış virüsten yapılan) aşı ise 6 ve aylarda ağızdan yapılıyor. Çocuk felci günümüzde başarılı aşı kampanyaları ile dünyadan silinme noktasına gelmiş durumda. 

Kızamık, kızamıkçık ve kabakulak aşısı: Ateş ve tüm vücutta yoğun döküntülerle kendini gösteren kızamık, hastalık sırasında orta kulak iltihabı, zatürre ve akut beyin iltihabına neden olabildiği gibi,hastalık sonrasında da GallianBarre Sendromu ve SubakutSklerozanPanensefalit hastalığına yol açabiliyor. Kızamıkçık daateş, lenf bezlerinin büyümesi ve vücutta ince döküntülerle karakterize bir hastalık. Çocukta ciddi enfeksiyona neden olmasa da hamile kadına bulaşması sonucunda düşük ve ölü doğuma yol açabiliyor. Ayrıca bebekte beyin, kalp ile göz dahil tüm vücudu tutabilen bir hastalık tablosu oluşseafoodplus.infolak ise tükürük bezlerini tutan ve yanaklarda şişlik ve ateşle kendini gösteren bir hastalık. Hastalık sırasında görülebilen beyin ve zarlarının iltihabı, testis iltihabı ve kadında yumurtalıkların iltihabı yol açtığı önemli soruları oluşturuyor. Kızamık, kızamıkçık ve kabakulak aşısı 9 ve aylar ile yaş arasında karma aşı olarak yapılıyor.

Pnömokok aşısı: Pnömokok bakterisi zatürrenin yanı sıra orta kulak iltihabı, menenjit ile kemik iltihabı gibi hastalıklara da neden olabiliyor. Aşı 2, 4, 6 ve aylarda yapılıyor.

Su çiçeği (Varisella) aşısı: Suçiçeği vücutta ateş, sulu ve kaşıntılı döküntü ile karakterize bir hastalık. Yenidoğan bebekler ve erişkinlerde ağır hastalık tablosu oluşturabiliyor. Örneğin beyincik ve beyin iltihabı ciddi problemler oluşturabiliyor. Nadiren de GullianBarresendromu yapabiliyor. Aşı 12 ay ve yaş arasında uygulanıyor.

Hepatit A aşısı: Hepatit A virüsü sarılık bulantı kusma halsizlik gibi bulguları olan akut hepatit tablosuna sebep oluyor. Nadiren de olsa karaciğer yetmezliğine yol açabiliyor. Aşı 18 ve aylarda yapılıyor.

Rotavirüs aşısı: Rotavirüs çocuklarda en sık görülen ishale sebep oluyor. Özellikle 1 yaşından küçük bebeklerde kusma, ishal, ateş ve iştahsızlıkla seyreden, süresi 1 hafta 10 günü bulabilen ağır bir hastalık tablosu yaptığı için önemli. Rota virüsü için iki aşı mevcut. Bu aşılar 6 aydan önce 2 ay arayla yapılıyor. Bunlardan biri 2 doz diğeri 3 doz uygulanıyor.

Meningokok aşısı:  Meningokok bakterisi ağır bir hastalık tablosu olan vemeningokoksemi denilen hastalığa sebep olabiliyor. Aşının aylarda 2 doz veya aydan itibaren tek doz yapılabilen 2 çeşidi mevcut

İnfluenza virüs (grip aşısı): Ateş kas ağrıları öksürük boğaz ağrısı yapan ve bazen zatürreye sebep olan bir tablo oluşturuyor. Her yıl ekim sonu ile kasım aylarında yapılması öneriliyor.

Human Papilloma Virüs (HPV) aşısı: HPV genital bölgede siğiller ve kadınlarda rahim ağzı kanserine sebep olabilen bir virüs. 9 yaşından itibaren 3 doz yapılıyor.
 

Aşı takvimi eksiksiz tamamlanmalı

Aşılar, sadece kişisel sağlığı ilgilendiren hastalıklarla ilgili koruma sağlamayıp, halk sağlığını tehdit edebilecek bulaşıcı hastalıklarda da koruma sağlar. Bu nedenle aşılar kişisel tercihlere bırakılmamalı, devletin önerdiği aşı takviminin eksiksiz tamamlanması sağlanmalıdır.

 Enfeksiyon sorunlarının önüne geçilebilmesi için bebeklere pek çok aşı uygulaması yapılmaktadır. Sağlık Bakanlığı takvimine göre aşıların belirli zamanları bulunur. Uygulanan bu aşılardan birisi de menenjit aşısıdır.

Bebeklerde Menenjit Aşısı Ne Zaman Yapılır?

 Bebeklik döneminden yetişkinlik dönemine kadar meydana gelebilecek hastalıklardan birisi de Meningokok hastalığıdır. Fakat bu hastalık özellikle bebeklerde ciddi tehlike oluşturmaktadır. Özellikle salgın bir hastalık olmasından dolayı dikkat edilmesi gereken önemli sağlık sorunları arasında yer almaktadır.

 Meningokok gibi önemli hastalık ile birlikte pek çok hastalığın önüne geçilebilmesi için menenjit aşısı uygulanmaktadır. Genellikle 2 yaş altı bebeklere uygulanan menenjit aşısı 9 ile 23 aylık dönemi arasında 3 ay ara ile iki doz uygulanmaktadır. Menenjit aşısı kasa içerisine enjeksiyon şeklinde gerçekleştirilir ve deri altında gerçekleştirilmektedir.

 Fakat bazı durumlarda menenjit aşısının vurulması doğru değildir. Bu karar uzman doktorlar tarafından karar verilmektedir. Menenjit aşısı şu durumlarda bebeklere uygulanmamaktadır:

 - Menenjit aşısı içerisinde bir maddeye alerjisi olan bebeklere bu aşı uygulanmamaktadır.

 - Gullian-barre sendromu olan bebeklerde bu aşı uygulanmamaktadır.

 - Bebeklerde herhangi bir beyin hastalığı teşhisi konulmuş ise bu aşı uygulanmamaktadır.

Menenjit Aşısının Yan Etkileri Var Mıdır?

 Menenjit aşısı hakkında en çok merak edilen konulardan birisi de yan etkileridir. Menenjit aşısının bazı ufak yan etkileri görülebilir. Bu yan etkiler hafif reaksiyon şeklinde gerçekleşmektedir. Aşının yapıldığı yerde bir veya iki gün küçük kızarıklıklar ve ağrılar görülebilmektedir. Fakat bu reaksiyonlar büyük etki yaratmaz.

 Menenjit aşısından sonra en sık görülen yak etkilerden birisi ateştir. Hafif ateş şeklinde ortaya çıkan bu durum çocukların yaklaşık %2'sinde görülmektedir. Bunlar dışında menenjit aşısında yan etkiler bulunmamaktadır. Menenjit aşısı 2 yaş altı bebeklere uygulanır ve bu sayede pek çok enfeksiyonun da önüne geçilmiş olunur.