Çanakkalede Kaç Kişi Öldü

Çanakkale Savaşı&#;nda Bin Şehit Verdiğimiz İddiası Genelkurmay Kayıtlarına Göre Doğru Değil

Çanakkale Savaşındaki Şehit Sayısı Sanılsa Da Genelkurmay Kaynaklarına Göre Çanakkale&#;de Verilen Şehit Sayısı &#;tür.

Bugün 18 Mart. Çanakkale Zaferimizin yıl dönümü. Şehitlerimizin ruhu şad olsun.

Vatan uğruna hayatını esirgemeyen şehitlerimizi anmak adına güzel bir gün, 18 Mart Şehitleri Anma Günü ve 18 Mart Çanakkale Zaferi Yıl Dönümü.

Ancak, Çanakkale Savaşı&#;ndaki şehit sayısına ilişkin tam bir karmaşa mevcut. Çanakkale Savaşı’nda bin şehit verdiğimiz bilgisi kamuoyunda yaygın bir kanaattir.

Çoğu köşe yazarı ezberden konuşarak / bin şehit verdiğimizi aktarıyor. Ancak,  askeri kaynaklar şehit sayısının o kadar olmadığını belirtiyor.

Genelkurmay&#;ın askerî tarih ile ilgili birimi olan Genelkurmay Başkanlığı Askeri Tarih Araştırmaları Strateji Etüdler Daire Başkanlığı&#;na (ATASE) göre Çanakkale&#;deki şehit sayımız tarih kitaplarında öğretildiği ya da köşe yazarlarının belirttiği gibi bin değil, 57 bindir.

Cemal Güven’in “Çanakkale Muharebelerinde Türk Ordusunun Zayiatı” başlıklı makalesinde de incelendiği üzere Çanakkale’deki şehit sayımız bin değil ’tür. Yani, rakam ile söylentiler arasında yaklaşık binlik fark var.

ATASE tarafından yürütülen araştırma, bu farkın askeri kayıtlardaki &#;kayıp&#; ifadesinin yanlış yorumlanmasından kaynaklandığını ortaya koymuştur. Cephede şehit düşen 55 bin kişinin ismini tek tek belirleyen Genelkurmay Başkanlığı, &#;kayıp&#; ifadesinin hastalık, esirlik, kaybolan, kaçan, sakat kalan, yaralanan, sonradan savaşamayacak duruma düşenleri kapsadığına dikkat çekmiştir. Buna göre, şehit olarak ifade edilen bin kişiden bini resmi kayıtlarda &#;kayıp&#; olarak görünüyor. Araştırmada kayıp bin askerin yaklaşık 20 bininin hastalık sonucu kaybolduğu bilgisi kesinlik kazanırken, askerlerden 10 bininin, savaş sırasında firar ettikleri ya da esir düştükleri sanıldığı iddia edilmektedir. Kalanların ise, yaralı olduğu ve savaşamayacak duruma düştüğü için kayıtlara &#;kayıp&#; olarak geçildiği tahmin edilmektedir.

Tespit edilen diğer kaynaklardaki bilgiler ise şu şekilde:

• Korgeneral Selahattin Çetiner&#;in &#;Çanakkale Savaşı Üzerine Bir İnceleme&#; adlı kitabında da şehit sayısı 57 bin 84 olarak belirtilmiştir.
• Muzaffer Albayrak ile Tuncay Yılmazer&#;in &#;Sorularla Çanakkale Muharebeleri&#; isimli kitabında cephede hayatını kaybedenlerle daha sonra yaraları dolayısıyla vefat edenlerin toplam sayısının olduğu aktarılmakta.
• ABD&#;li askeri tarihçi Edward Erickson&#;un &#;Birini Dünya Savaşı&#;nda Osmanlı ordusunu inceleyen &#;Size Ölmeyi Emrediyorum&#; adlı kitabına göre subay ile 56 bin 48 askerin şehit olduğu, subay ve 95 bin askerin yaralandığı, 27 subay ve 11 bin askerin kayıp listesine geçtiği belirtilmekte.

Korgeneral Selahattin Çetiner&#;in &#;Çanakkale Savaşı Üzerine bir İnceleme&#; adlı kitabında yer alan Çanakkale&#;deki Beşinci Ordunun 25 Nisan Ocak tarihleri arasındaki kayıplarına ilişkin veriler şu şekilde:

5 inci ORDUNUN 25 NİSAN &#;TEN 9 OCAK &#;YA KADAR VERDİĞİ ZAYİAT

Kaynak: T.S.K tarihi, Osmanlı Devri, 1. Dünya Harbi İdari Faaliyetler ve Lojistik, Gnkur. Basımevi X. Cilt, ss:
Görsel: Bora Yavuzkaya

Milli Savunma Bakanlığı tarafından yayınlanan 5 ciltlik &#;Şehitlerimiz&#; adlı kitapta Çanakkale&#;de şehit olanların yaş aralığı doğum tarihleri dikkate alınarak hazırlanan bir istatistiğe göre Çanakkale&#;de şehit olanlar arasında yaş arası % 40, yaş arası % 33, yaş arası % 25, yaş arası ise % 2&#;dir. Milli Savunma Bakanlığı Arşiv Müdürlüğü&#;nün kişilik &#;Çanakkale Şehitleri Listesi&#;nde doğumlu 25, doğumlu 9, doğumlu 12, doğumlu 2 şehidin varlığı görülmektedir. Çanakkale Savaşı&#;nda şehit olan bu genç askerlerin büyük çoğunluğunun gönüllü olduğu ileri sürülmektedir. Çanakkale Muharebelerinde her ne kadar zorunlu ya da gönüllü askerlik mevzuatında sırasıyla 18 ve 17 yaş altının orduya alınamayacağı belirtilse de, Çanakkale şehitlerine ilişkin hazırlanan listelerde bu yaşlardan daha genç askerlerin şehit olduğu bilgisine rastlanılmaktadır.

Çanakkale Şehitlerinin Sayısının Bin Olduğunu İddia Eden Köşe Yazarları

Çanakkale şehitlerinin sayısını ezberden yanlış aktaran köşe yazarları kimlermiş bakalım:

Ahmet Taşgetiren&#;in Star Gazetesindeki 19 Mart tarihli &#;Çanakkale’den çağımıza ruh nakli&#; başlıklı yazısından:

"10 bin, 20 bin, 50 bin, bin değil, dile kolay, bin canı feda ederek kurulan bir ruh – kalb – gönül – iman - cehd - cihad seddidir Çanakkale."

Ahmet Taşgetiren, 2 yıl önce 15 Mart tarihinde Star Gazetesi&#;nde  yayınlanan &#; yıl sonra Çanakkale&#;ye bakış&#; başlıklı neredeyse tamamı aynı yazısında aynı satırları kullanmıştı.

Bülent Erandaç&#;ın Takvim Gazetesinde 19 Mart günü yayınlanan &#;Çanakkale&#;den 15 Temmuz&#;a&#; başlıklı yazısından:

"Çanakkale Geçilmez" destanı bin vatan evlâdımızın, şehâdet şerbetini içmesi neticesinde gerçekleşmişti.."

Saadet Oruç&#;un Star Gazetesindeki 19 Mart tarihli &#;Çanakkale ruhu ve bugünkü saldırılar&#; başlıklı yazısından:

"Askeri zayiat sayımız bin."

Sadullah Özcan&#;ın Milat Gazetesinde 19 Mart günü yayınlanan &#;Balkan-Çanakkale Ortadoğu ve bütünlük&#; başlıklı yazısından:

"O zaman verdiğimiz bin şehidimizin şahadetini de bu zaferi bize bahşeden diğer gazilerimizi de anlayamayız."

Hüseyin Öztürk, 20 Ağustos tarihinde Vakit Gazetesi’ndeki “Türkiye Müslüman Ruhlara Emanettir” başlıklı köşe yazısında Çanakkale Savaşı’nda verdiğimiz şehit sayısını baya yüksek aktarmış:

“Haçlıların kabullenemediği bir başka nokta da Gelibolu Yarımadası’nda; Vatan için, Allah için Kur’an için şehit olmuş bin Müslüman ruhların varlığıdır.”

Hüseyin Öztürk, Yeni Akit Gazetesinde 27 Şubat günü yayınlanan &#;Teşkilat-ı Mahsusa&#;nın Kafkasya Misyonu ve Operasyonları&#; başlıklı yazısında Çanakkale Savaşı&#;na dair bilindik bir hatayı tekrarlamış:

Hasan Karakaya&#;nın Yeni Akit Gazetesi&#;nde &#;Destanın yılı&#; Dünyayı yenenlerin, yenildiği yer: Çanakkale!&#; başlıklı 25 Aralık tarihli yazısından:

“Bir-iki günde bozguna uğratacaklarını” zannettikleri “Ümmet’in askerleri”, öyle bir “direniş” gösterirler, öyle “taarruz”larda bulunurlar ki;“Londra ve Paris’te yapılan hesapların, Çanakkale’ye uymayacağını”gösterirler!..“ bin şehit” verirler ama,“Çanakkale’nin geçilemeyeceğini” gösterirler!..

Rahim Er&#;in Türkiye Gazetesi&#;nde 24 Kasım tarihinde yayınlanan &#;Orası Çanakkale&#; başlıklı yazısından:

"Biz, Çanakkale'de bin şehit verdik. 53 bin şehit de İkinci Çanakkale'de vermeyelim."

Hasan Celal Güzel&#;in Radikal Gazetesi&#;nde 21 Mart tarihinde yayınlanan &#;Çanakkale içinde vurdular beni&#; başlıklı yazısından:

"Sadece Çanakkale’de bin şehit veren ve hiçbir meşakkate aldırmadan büyük bir imanla mücadelesine devam eden bu Aziz Millet, önüne çıkarılan Ermeni iftiralarına müstehak değildir."

Mustafa Mutlu&#;nun Vatan Gazetesi&#;nde 18 Mart tarihinde yayınlanan &#;18 Mart &#;ten ve 30 Ekim &#;den almamız gereken ders&#; başlıklı yazısından:

"18 Mart Çoğu öğretim çağında bin subayımızın, erimizin ve erbaşımızın şehit düştüğü Çanakkale Zaferi’nin 97’nci yıldönümü"

Hakan Albayrak&#;ın Karar Gazetesi&#;nde 7 Ekim tarihinde yayınlanan &#;Sarıkamış Yalanları ve Fatma&#;nın Mahzunluğu&#; başlıklı yazısından:

"Çanakkale’de bin şehit verdiğimiz söyleniyor. Bu rakam iftiharla zikrediliyor. Peki, o harbi kaybetseydik ne olacaktı? “Enver Paşa bin askerimizi Çanakkale’de yok yerde kırdırdı” diye tezvirat yapılacaktı!"

Elvan Alkaya&#;nın Yenişafak Gazetesi&#;nde 4 Temmuz tarihinde yayınlanan &#;Çanakkale&#;de bayram namazı&#; başlıklı yazısından:

"Bu bayram metrekaresine mermi düşmüş, bin şehit verdiğimiz Çanakkale Savaşı'nı ve diğer kahramanlık destanlarımızı, milli duygularımızı yeniden gözden geçirerek, birlik olma vaktidir."

Yavuz Bahadıroğlu&#;nun Yeni Akit Gazetesi&#;nde 10 Ağustos &#;da yayınlanan &#;Türkiye üzerine İngiliz Projeleri (4)&#; başlıklı yazısından:

"Nihayet Batı (önce Rus çarlığı) alnımıza “Hasta Adam” damgasını vurup, son öldürücü darbeyi indirmek üzere, ordularını Çanakkale’ye yığdılar: Fakat olmadı: bin şehit vererek Çanakkale Savaşı’nı kazandık."

Hakkı Arslan&#;ın Türkiye Gazetesi&#;nde 19 Eylül tarihinde yayınlanan &#;19 Eylül darbesi!&#; başlıklı yazısından:

"Ben bu kültür yenilgisini Çanakkale’ye benzetiyorum. 18 Mart ’de “Çanakkale geçilmez” demek için bin şehit verdik. Ama 13 Kasım ’de İngiliz gemileri tek kurşun atmadan İstanbul’u işgal etti"

Yine Hakkı Arslan&#;ın &#;Çanakkale&#;yi anlamak&#; başlıklı 20 Mart tarihli yazısından:

"Evet Seyit Onbaşı'nın kahramanlığı unutulmaz bir semboldür. Ama ya gerisi? Evet, çok kanlı savaş oldu, peki ya niçin? Sonuçları nasıl oldu? Evet, bin şehit verdik, peki karşılığı ne oldu?"

Ahmet Sevgi&#;nin Yeniçağ Gazetesi&#;nde 21 Mart günü yayınlanan &#;Çanakkale Zaferi yahut analar ağlamasın&#;&#; başlıklı yazısından:

"Peki, o zaman Çanakkale'de şehit düşen bin Mehmetçiğe ne diyeceğiz? -Hâşâ sümme hâşâ- enayiliklerine doymasınlar, keşke kaçsalardı mı diyeceğiz?"

Hanefi Bostan&#;ın Yeniçağ Gazetesi&#;nde 20 Mart tarihinde yayınlanan &#;Çanakkale Ruhu Yeniden Dirilmeli&#; başlıklı yazısından:

" bin şehidin verildiği Çanakkale Savaşlarında yansıtılan millî ruha bugün eskisinden daha fazla ihtiyacımız bulunmaktadır."

Ünal Bolat&#;ın Türkiye Gazetesi&#;nde 17 Eylül tarihinde yayınlanan &#;Ya anıt mezarı varsa?&#; başlıklı yazısından:

"Çünkü orada şehit düşen bir benim ceddim değildi ki, şehit vermişiz Çanakkale'de."

Ahmet Doğrusözlü&#;nün Türkiye Gazetesi&#;nde 21 Mart tarihli &#;Çanakkale Zaferinin ma&#;nevî yönü &#; başlıklı yazısından:

"Çanakkale Zaferi, İngilizlere , Fransızlara askere mal oldu; biz de şehit verdik."

Ahmet Anapalı&#;nın Yeni Akit&#;te 14 Mart tarihinde yayınlanan &#;18 Mart Zaferi Koca Bir Yalandır… Zaferin Gerçek Tarihi 18 Mart değil, 9 Ocak ’dır&#;&#; başlıklı yazısından:

"Ben yaralanırsam benim de üstüme basın ve ilerleyin. Zira ben size öyle yapacağım” diyen kahramanlık heykeli Yüzbaşı Atıf’ı ve bu toprakları kanı ile sulayan vatan evladını bugün kim tanıyor ve hatırlıyor…? Hiç kimse…"

Talat Atilla&#;nın Güneş Gazetesi&#;nde 12 Mayıs tarihinde yayınlanan &#;Nuh Tufanı çocukları!&#; başlıklı yazısından:

"Kurtuluş savaşında, Türkiye’nin yetişmiş genç beyinleri ekin gibi biçildi. Sadece, Gelibolu’da, bin şehit verdik."

Orhan Karataş&#;ın Ortadoğu Gazetesi&#;nde 25 Nisan tarihinde &#;Bu kafaya göre Çanakkale&#;de boşuna direndik&#; başlıklı yazısından:

"Bu ihanet güruhuna göre, ülkenin varlığı ve birliği için direnmek, bu uğurda şahadeti göze almak beyhudedir. Çünkü bunu yaparsanız kan akar. Teslim olacaksınız, istenileni vereceksiniz ve böylece her şey yolunda gidecek. Bunlara kalırsa Çanakkale direnişi de boşuna olmuştur. bin vatan evladının toprağa düşmesine hiç gerek yoktu."

Abbas Güçlü&#;nün Milliyet Gazetesi&#;nde 25 Mart tarihinde &#;Çanakkale&#;nin bilinmeyenleri&#; başlıklı yazısından:

"Cephede ölenlerin sayısı 50 küsur bin. 76 bin civarında doğrudan savaş nedeniyle şehidimiz var. Ama toplam kayba baktığınız zaman bin civarında. Karşı tarafta da bin civarında."

Burak Kılanç&#;ın Akşam Gazetesi&#;nde 13 Mart tarihinde yayınlanan &#;Slovakya, Galatasarat, Çanakkale&#; başlıklı yazısından:

"Sanırım bu ülke vatandaşı olup da Çanakkale Savaşı'nda yaşananlardan etkilenmeyen, Çanakkale'yi içselleştirmeyen yoktur. 'teki ülke nüfusu düşünüldüğünde savaşta verilen bin şehit, her ailede bir ya da birkaç kayıp yaşanması anlamına geliyor. Benim ailemde de durum farklı değil."

Ahmet Kekeç&#;in Star Gazetesi&#;nde 19 Mart tariihnde yayınlanan &#;Anlamsız savaş, öyle mi Çetin Bey?&#; başlıklı yazısından:

"Peki, neden bin ölü ya da şehit verdiğimiz; galibi ve mağlubu olmayan bu “anlamsız” savaşı her yıl “zafer” olarak kutluyoruz?" "Çanakkale’de şehit düşmüş yüzbinlerce Mehmet’in iniltisi ruhunu muazzep etmiş. Sabaha kadar gözünü kırpmadan yatağın içinde dönüp durmuş."

İlaveten, Mustafa Armağan da Yeni Şafak Gazetesindeki &#;Çanakkale’de Kemalist mitolojinin örttüğü bir yenilgi&#; başlıklı 19 Mart tarihli yazısında Çanakkale Savaşı&#;nın verilen şehit sayısı göz önünde bulundurulduğunda bir yenilgi olduğunu şu satırlarla öne sürmüştü:

"Çanakkale’de Kemalist mitolojinin örttüğü bir yenilgi [] Velhasıl resmi tarihte kahramanlığı ebedileştirilmek istenen Mustafa Kemal'e başarısızlık zinhar yakıştırılmaz. Böylece Çanakkale düğümü bir türlü açılmaz ve 'Açamıyorsan örteceksin' kuralı işler. Lakin kaçış yok. Yüzleşeceksiniz. İnatçı da olsalar efsanelerin bir ömrü vardır. Çanakkale üzerine örtülen Kemalist mitolojinin ömrü bitiyor."

Diriliş Postası&#;ndanki 17 Mart tarihli &#;Bu virüs koronadan daha tehlikeli&#; başlıklı yazısıyla Recep Yeter:

"Sadece 81 ilden değil, Bakü’den Üsküp‘e, Halep‘ten Gazze’ye tüm gönül coğrafyamızdan gelen bin evladımız bu topraklara düşman ayağı basmasın diye Çanakkale’de kahramanca canını feda etti."

Çanakkale Savaşı&#;na değinmişken, şehit sayısı ile ilgili olmasa da savaşı yöneten komutanla ilgili bir hatayı da aktaralım&#;

Fehmi Koru, Habertürk Gazetesi&#;nde 26 Kasım tarihinde yayınlanan &#;Bugün dersimiz tarih&#; başlıklı köşe yazısında, okuyucularına tarih dersi vermek isterken bir hataya düşmüş:

İngiltere, Fransa ve Rusya ile savaşmakta olan Almanya, Osmanlı Devleti’nin de yanında yer almasını istemekte, aralarındaki askeri ittifakı bunu sağlamak amacıyla kullanmaktadır. Alman generali Liman von Sanders, Osmanlı’nın Genelkurmay Başkanı’dır. Gemilerin Karadeniz’e çıkarılması, Rusya’daki hedeflerin dövülmesi bu sebeple zor olmamıştır.

Liman von Sanders, Osmanlı&#;da 1. ve 5. Ordu komutanlıklarını üstlendi; ancak, Osmanlı Genel Kurmay Başkanı değildi. Bronsart von Schellendorf Paşa, Alman askeri misyonunun parçası olarak Osmanlı Genelkurmay başkanlığı görevini üstlenmişti.

'En önemli dönüm noktalarından'

'Churchill, Osmanlı'yı çökertmek istiyordu'

'Kurtuluş Savaşı'nın ön safhası'

'Savaşın gerçek tarihi yazılmalı'