Balıklara Altın Atan Padişah
kaynağı değiştir]
- ^abBaki Tezcan (). The Second Ottoman Empire: Political and Social Transformation in the Early Modern World. Cambridge: Cambridge University Press. s.&#; ISBN&#;&#;
- ^Öztuna, Yılmaz, Başlangıcından Zamanımıza Kadar Türkiye Tarihi, 8. cilt, Hayat Kitapları, s.
- ^abSakaoğlu, Necdet, Bu Mülkün Sultanları, Alfa Yayınları, s.
- ^abDanışman, Zuhuri, Osmanlı İmparatorluğu Tarihi IX, Yeni Matbaa, , İstanbul, s.
- ^abcTürkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, cilt: 31, s.
- ^ASVe, SDC, filza 60, fol. 11r (18 Eylül tarihli rapor)
- ^Akşit, Niyazi () Padişahlarla Osmanlı Tarihi, İstanbulːDilek Yayınevi, Sayfa:
- ^Ordinaryüs Prof. İsmail Hakkı Uzunçarşılı, Osmanlı Tarihi III. Cilt 1. Kısım: II. Selim'in Tahta Çıkışından Karlofça Andlaşması'na Kadar, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Sayfa:
- ^E. van Donzel, Islamic Desk Reference: Compiled from the Encyclopaedia of Islam, Brill Academic Publishers, s.
- ^Necdet Sakaoğlu, Bu Mülkün Sultanları (küçük boy), Oğlak Bilimsel Kitaplar, baskı, s.
- ^Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedi, cilt: 19, s. 9
- ^Refik, Ahmed, Osmanlı Devrinde Hoca Nüfuzu, Toplumsal Dönüşüm Yayınları, s.
- ^Naima Tarihi II, Bahar Matbaası, İstanbul, , s.
- ^Afyoncu, Erhan, Muhteşem Valide - Kösem Sultan, Yeditepe Yayınevi, s. 94
- ^Danışman, Zuhuri, Osmanlı İmparatorluğu Tarihi IX, Yeni Matbaa, , İstanbul, s.
- ^Danışmend, İsmail Hami, İzahlı Osmanlı Tarihi Kronolojisi, Cilt: III, Türkiye Yayınları, s.
Dış kaynaklar[değiştir birinci mustafa
sultan birinci mustafa yılında manisa'da doğdu. babası sultan üçüncü mehmed, annesi handan sultan'dır. sultan birinci mustafa güzel yüzlü, seyrek sakallı, sarı benizli ve iri gözlü bir padişahtı. iki defa padişahlık yaptı. sinirli bir yapıya sahipti.
sultan birinci mustafa, ağabeyi sultan birinci ahmed'in padişahlığı süresince, 14 yıl sarayın bir odasında hapis hayatı yaşadı. o devirde bu gerekli görülüyordu. aksi halde şehzadeler devlet yönetimine karışıyor, hatta padişahı devirmek için harekete bile geçebiliyor ve devlet birliği tehlikeye düşüyordu. buna meydan vermemek için şehzadeler "izale" olunur veya bir odaya kapatılırdı. sultan birinci ahmed tahta geçtiğinde kardeşini öldürtmemiş, ancak sarayda mahpus tutulmuştur. kafes hayatı denilen bu süre sonunda sultan birinci mustafa osmanlı hanedanının en büyük erkek evladı olması dolayısıyla tahta çıkarılmış fakat kısa sürede dengesiz hareketleri görüldüğünden ulema, asker ve devlet erkanının ittifakı ile hal edilmiştir. sultan genç osman'ın tahttan indirilip katlinden sonra bir kez daha cülus etmişse de 1,5 yıl sonra tekrar tahttan indirilmesi icab etmiştir.
sultan birinci mustafa ile birlikte kardeş katli nadiren görülmüş, artık şehzadeler sarayda kafes ardında tahta geçecekleri günü beklemeye başlamışlardır. tabii valide sultanlar, şehzade anaları arasında rekabetler başlamış, her biri bir vezire ve diğer gruplara dayanarak entrikalarla padişah değiştirmeye çalışmışlardır.
sultan birinci mustafa, çok dindar bir insandı. sadaka vermeyi çok severdi. hatta sarayın havuzuna hizmetçilerin toplaması için para atardı. saraydaki hayatını ibadet ederek, dini eserler okuyarak geçiriyordu. tahta geçmesi için ikinci kez davet edildiği zaman, odasında kuran-ı kerim okuduğunu ve padişahlık istemediğini bildirmişti.
sultan birinci mustafa ikinci padişahlığının başlamasından yıl sonra 10 eylül tarihinde şeyhülislam fetvası ile tekrar tahttan indirildi. fetvanın gerekçesi olarak da "akli dengesi tam olmayan birisinin halife olamayacağı" gösterildi. sultan birinci mustafa tahttan indirildikten 16 yıl sonra, 20 ocak günü sinir hastalığından dolayı topkapı sarayında vefat etti.
(bkz: deli ibrahim/#)
annesi sanılanın aksine handan sultan değildir. kaynaklar bu konuda bize net bir şey söylemez, kendisinin üçüncü mehmet'in ya mahpeyker adlı bir cariyesinden (mahpeyker kösem sultan'la karıştırılmamalıdır) ya da adı bilinmeyen başka bir cariyesinden doğmuş olduğu belirtilir. annesi çoğu yerde yalnızca "birinci mustafa'nın annesi" olarak anılır. bilinen tek gerçek birinci mustafa'nın annesinin handan sultan olmadığıdır.
beşinci murat ile beraber kafadan kontak padişahlardan biridir.
hobileri arasında havuzdaki balıklara ''onlarında ihtiyacı var'' gerekçesiyle para atmak, atlarla kavga etmek, sarayda amaçsızca sağa sola koşuşturmak gibi abukluklar varmış. sıyırık olduğu için kimseyle evlenmemiş ve çocuğu olmayan tek padişah olarak kayıtlara geçmiştir.
o da değilde koskoca osmanlı, böyle bir adama nasıl 2 sene dayandı ben onu merak ettim. iki defa tahta çıkmış bir de. ikinci defa tahta çıkaran da yeniçeriler olmuş, adam manyak istediğimiz gibi kullanırız ehehe diye düşündüler sanırım. ama tahta çıktıktan sonra osmanlı ileri gelenleri en fazla 1 sene dayanabilmiş. muhtemelen en sonunda şeyhülislam dellenip ''yeter lan bıktım bu deliden ülkenin amına koydu'' deyip indirtti tahttan.
kardeş katlinden yırtan ilk şehzade idi. abisi birinci ahmetekber ve erşed sistemini getirince öldürülmekten kurtulmuş sonradan tahta da çıkmıştır. şehzadeliği döneminde de hiç bir zaman tahtta gözü olmamış devlet işlerinden uzak durmuş ama onu kullanmak isteyenlerin zoru ile 2 kez tahta çıkmıştır. kaynaklarda ince ve zarif biri olduğu söylenir. deliliğine gelince. bütün gençliği daracık bir odada her an öldürülme korkusu ile geçmiş, tahtta olan yiğeni yeniçeriler tarafından paramparça edilmiş birinin aklı ne kadar yerinde olursa onunki de o kadar yerindeydi.
sultan mustafa-yı evvel ya da deli mustafa olarak bilinir.
kardeşinin yerine tahta geçen padişahlarını ilkidir.
çocuğu olmamı, darüssaade ağasının ve annesinin teşviklerine karşın kızlara ve kadınlara ilgi duymamıştır.
osmanlı padişahlarının en cahili olduğu ve okuma-yazması olmadığı ileri sürülür.
saltanatı - yılları arasındadır.
ancak birinci mustafa , - yılları arasındaki genç osman' ın saltanatından sonra - yıllarında ikinci kez tahta çıkmıştır.
yılında ölmüştür.
tema :
(bkz: osmanlı şehzadeleri)
kendisinin divan toplantısında milletin kavuğunu devirip yuvarlayarak eğlendiğini, bunlar genel olarak duyulduğunda ise vezir-i azam'ın 'deli değildir velidir, her gece rüyasında peygamber efendimizi görür' dediğini okumuştum. akli dengesi ne derece yerindeydi, doğuştan mı problem vardı, kafes hayatından, ölüm korkusundan mı sıyırdı bilmek mümkün değil artık. osmanlının yönetim sistemine kızıp 'deli adamı memleketin başına geçirmişler' diye kızmak gelmez içimden, hikayesi pek bir hüzünlü gelir bana.
karşısına oturttuğu enderun oğlanlarına sabahtan akşama kadar inci dizdiren, eteğini öpmek üzere eğilen vezirin başına tekme atıp kavuğunu savuran, elindeki altın dolu keseleri haliç'e döken, at üstünde duramayan, selamlamak üzerine arasına karıştığı halka dil çıkarıp el kol hareketleri yapan, ağzından "gel, git, al, ver, su, ekmek" gibi kısa sözlerden başka şey çıkmadığı rivayet edilen osmanlı padişahı.
(bkz: tecemmu cemahiriyesi)
çocuğu olmayan tek padişah değildir. ikinci süleyman, birinci mahmut, üçüncü osman ve üçüncü selim'in de çocuğu yoktur. genç yaşta tahta çıkıp katledilen ikinci osman'ın da öldürüldüğünde çocuğu yokken ölümünden altı ay sonra ikizleri olmuştur.
ekşi sözlük kullanıcılarıyla mesajlaşmak ve yazdıkları entry'leri
takip etmek için giriş yapmalısın.
I. Mustafa
I. Mustafa, ikinci saltanatı sırasında Veli Mustafa olarak anılmıştır.[1] (Osmanlı Türkçesi: مصطفى الأول) (d. Manisa – ö. 20 Ocak , Topkapı Sarayı, Konstantiniyye), Osmanlı padişahı ve İslam halifesidir. Akli dengesi yerinde olmayan I. Mustafa'nın ilk saltanatı 96 gün, ikinci saltanatı ise 1 yıl 3 ay 22 gün sürdü.[2] Psikolojik rahatsızlığının zamanla geçeceğini savunanların ısrarıyla padişah yapıldı.[3] Menfaatlerini I. Mustafa'nın padişahlığının devamında gören kimseler, onun keramet sahibi bir veli olduğunu iddia ediyordu.[4] Aklî zayıflığı nedeniyle padişahlık yapamayacağı anlaşılan I. Mustafa'nın tahttan indirilmesi sağlandı. Bulunduğu odanın kapıları üstüne kapatılarak hapsedilen I. Mustafa'nın yerine II. Osman tahta çıkarıldı.[5] I. Mustafa'nın ikinci kez tahta oturması ise II. Osman'ın öldürülmesiyle sonuçlanan ayaklanma ile oldu.
Hayatı[değiştir
nest...
birinci mustafa
sultan birinci mustafa yılında manisa'da doğdu. babası sultan üçüncü mehmed, annesi handan sultan'dır. sultan birinci mustafa güzel yüzlü, seyrek sakallı, sarı benizli ve iri gözlü bir padişahtı. iki defa padişahlık yaptı. sinirli bir yapıya sahipti.
sultan birinci mustafa, ağabeyi sultan birinci ahmed'in padişahlığı süresince, 14 yıl sarayın bir odasında hapis hayatı yaşadı. o devirde bu gerekli görülüyordu. aksi halde şehzadeler devlet yönetimine karışıyor, hatta padişahı devirmek için harekete bile geçebiliyor ve devlet birliği tehlikeye düşüyordu. buna meydan vermemek için şehzadeler "izale" olunur veya bir odaya kapatılırdı. sultan birinci ahmed tahta geçtiğinde kardeşini öldürtmemiş, ancak sarayda mahpus tutulmuştur. kafes hayatı denilen bu süre sonunda sultan birinci mustafa osmanlı hanedanının en büyük erkek evladı olması dolayısıyla tahta çıkarılmış fakat kısa sürede dengesiz hareketleri görüldüğünden ulema, asker ve devlet erkanının ittifakı ile hal edilmiştir. sultan genç osman'ın tahttan indirilip katlinden sonra bir kez daha cülus etmişse de 1,5 yıl sonra tekrar tahttan indirilmesi icab etmiştir.
sultan birinci mustafa ile birlikte kardeş katli nadiren görülmüş, artık şehzadeler sarayda kafes ardında tahta geçecekleri günü beklemeye başlamışlardır. tabii valide sultanlar, şehzade anaları arasında rekabetler başlamış, her biri bir vezire ve diğer gruplara dayanarak entrikalarla padişah değiştirmeye çalışmışlardır.
sultan birinci mustafa, çok dindar bir insandı. sadaka vermeyi çok severdi. hatta sarayın havuzuna hizmetçilerin toplaması için para atardı. saraydaki hayatını ibadet ederek, dini eserler okuyarak geçiriyordu. tahta geçmesi için ikinci kez davet edildiği zaman, odasında kuran-ı kerim okuduğunu ve padişahlık istemediğini bildirmişti.
sultan birinci mustafa ikinci padişahlığının başlamasından yıl sonra 10 eylül tarihinde şeyhülislam fetvası ile tekrar tahttan indirildi. fetvanın gerekçesi olarak da "akli dengesi tam olmayan birisinin halife olamayacağı" gösterildi. sultan birinci mustafa tahttan indirildikten 16 yıl sonra, 20 ocak günü sinir hastalığından dolayı topkapı sarayında vefat etti.(bkz: deli ibrahim/#)
annesi sanılanın aksine handan sultan değildir. kaynaklar bu konuda bize net bir şey söylemez, kendisinin üçüncü mehmet'in ya mahpeyker adlı bir cariyesinden (mahpeyker kösem sultan'la karıştırılmamalıdır) ya da adı bilinmeyen başka bir cariyesinden doğmuş olduğu belirtilir. annesi çoğu yerde yalnızca "birinci mustafa'nın annesi" olarak anılır. bilinen tek gerçek birinci mustafa'nın annesinin handan sultan olmadığıdır.
beşinci murat ile beraber kafadan kontak padişahlardan biridir.
hobileri arasında havuzdaki balıklara ''onlarında ihtiyacı var'' gerekçesiyle para atmak, atlarla kavga etmek, sarayda amaçsızca sağa sola koşuşturmak gibi abukluklar varmış. sıyırık olduğu için kimseyle evlenmemiş ve çocuğu olmayan tek padişah olarak kayıtlara geçmiştir.
o da değilde koskoca osmanlı, böyle bir adama nasıl 2 sene dayandı ben onu merak ettim. iki defa tahta çıkmış bir de. ikinci defa tahta çıkaran da yeniçeriler olmuş, adam manyak istediğimiz gibi kullanırız ehehe diye düşündüler sanırım. ama tahta çıktıktan sonra osmanlı ileri gelenleri en fazla 1 sene dayanabilmiş. muhtemelen en sonunda şeyhülislam dellenip ''yeter lan bıktım bu deliden ülkenin amına koydu'' deyip indirtti tahttan.kardeş katlinden yırtan ilk şehzade idi. abisi birinci ahmetekber ve erşed sistemini getirince öldürülmekten kurtulmuş sonradan tahta da çıkmıştır. şehzadeliği döneminde de hiç bir zaman tahtta gözü olmamış devlet işlerinden uzak durmuş ama onu kullanmak isteyenlerin zoru ile 2 kez tahta çıkmıştır. kaynaklarda ince ve zarif biri olduğu söylenir. deliliğine gelince. bütün gençliği daracık bir odada her an öldürülme korkusu ile geçmiş, tahtta olan yiğeni yeniçeriler tarafından paramparça edilmiş birinin aklı ne kadar yerinde olursa onunki de o kadar yerindeydi.
sultan mustafa-yı evvel ya da deli mustafa olarak bilinir.
kardeşinin yerine tahta geçen padişahlarını ilkidir.
çocuğu olmamı, darüssaade ağasının ve annesinin teşviklerine karşın kızlara ve kadınlara ilgi duymamıştır.
osmanlı padişahlarının en cahili olduğu ve okuma-yazması olmadığı ileri sürülür.
saltanatı - yılları arasındadır.
ancak birinci mustafa , - yılları arasındaki genç osman' ın saltanatından sonra - yıllarında ikinci kez tahta çıkmıştır.
yılında ölmüştür.
tema :
(bkz: osmanlı şehzadeleri)kendisinin divan toplantısında milletin kavuğunu devirip yuvarlayarak eğlendiğini, bunlar genel olarak duyulduğunda ise vezir-i azam'ın 'deli değildir velidir, her gece rüyasında peygamber efendimizi görür' dediğini okumuştum. akli dengesi ne derece yerindeydi, doğuştan mı problem vardı, kafes hayatından, ölüm korkusundan mı sıyırdı bilmek mümkün değil artık. osmanlının yönetim sistemine kızıp 'deli adamı memleketin başına geçirmişler' diye kızmak gelmez içimden, hikayesi pek bir hüzünlü gelir bana.
karşısına oturttuğu enderun oğlanlarına sabahtan akşama kadar inci dizdiren, eteğini öpmek üzere eğilen vezirin başına tekme atıp kavuğunu savuran, elindeki altın dolu keseleri haliç'e döken, at üstünde duramayan, selamlamak üzerine arasına karıştığı halka dil çıkarıp el kol hareketleri yapan, ağzından "gel, git, al, ver, su, ekmek" gibi kısa sözlerden başka şey çıkmadığı rivayet edilen osmanlı padişahı.
(bkz: tecemmu cemahiriyesi)
çocuğu olmayan tek padişah değildir. ikinci süleyman, birinci mahmut, üçüncü osman ve üçüncü selim'in de çocuğu yoktur. genç yaşta tahta çıkıp katledilen ikinci osman'ın da öldürüldüğünde çocuğu yokken ölümünden altı ay sonra ikizleri olmuştur.
ekşi sözlük kullanıcılarıyla mesajlaşmak ve yazdıkları entry'leri
takip etmek için giriş yapmalısın.
I. Mustafa
I. Mustafa, ikinci saltanatı sırasında Veli Mustafa olarak anılmıştır.[1] (Osmanlı Türkçesi: مصطفى الأول) (d. Manisa – ö. 20 Ocak , Topkapı Sarayı, Konstantiniyye), Osmanlı padişahı ve İslam halifesidir. Akli dengesi yerinde olmayan I. Mustafa'nın ilk saltanatı 96 gün, ikinci saltanatı ise 1 yıl 3 ay 22 gün sürdü.[2] Psikolojik rahatsızlığının zamanla geçeceğini savunanların ısrarıyla padişah yapıldı.[3] Menfaatlerini I. Mustafa'nın padişahlığının devamında gören kimseler, onun keramet sahibi bir veli olduğunu iddia ediyordu.[4] Aklî zayıflığı nedeniyle padişahlık yapamayacağı anlaşılan I. Mustafa'nın tahttan indirilmesi sağlandı. Bulunduğu odanın kapıları üstüne kapatılarak hapsedilen I. Mustafa'nın yerine II. Osman tahta çıkarıldı.[5] I. Mustafa'nın ikinci kez tahta oturması ise II. Osman'ın öldürülmesiyle sonuçlanan ayaklanma ile oldu.