Dihibrit Nedir
İki karakter bakımından heterozigot genotipe sahip bireyler dihibrit olarak adlandırılır. İki karakter bakımından heterozigot olan bireyler arasında yapılan çaprazlamaya dihibrit çaprazlama denir.
Dihibrit çaprazlamaya örnek olarak bezelyelerde çiçek rengi ve tohum şekli karakterleri verilebilir. Çiçek rengi karakterine ait mor çiçek aleli M, beyaz çiçek aleli m; tohum şekli karakterinde yuvarlak tohum aleli D, buruşuk tohum aleli d ile gösterilebilir.
Homozigot mor çiçekli ve yuvarlak tohumlu (MMDD genotipli) bezelye ile homozigot beyaz çiçekli ve buruşuk tohumlu (mmdd genotipli) bezelye çaprazlandığında oluşan F₁ dölünün mor çiçekli ve yuvarlak tohumlu (MmDd) olduğu görülmüştür. F₁ dölünün kendileştirilmesiyle oluşan F₂ dölündeki bezelyenin ’unun mor yuvarlak, ’inin mor buruşuk, ’ünün beyaz yuvarlak ve 34’ünün beyaz buruşuk tohumlu olduğu görülmüştür. F₂’deki bezelyelerin yaklaşık olarak 9/16’sı (/) mor yuvarlak, 3/16’sı (/) mor buruşuk, 3/16’sı (/) beyaz yuvarlak, 1/16’sı (34/) beyaz buruşuk tohumludur.
Mendel elde ettiği bu sonuçları değerlendirerek dihibrit çaprazlamada fenotip oranının olduğunu belirlemiştir.
Mendel F₂’ deki bu sonuçları değerlendirerek bağımsız açılım ilkesini ortaya koymuştur. Bu ilkeye göre farklı karakterlerin alelleri gametlere birbirlerinden bağımsız dağılırlar. Bu nedenle özelliklerin ortaya çıkardığı fenotipler yeni bireylerde tahmin edilen oranlarda ortaya çıkar. F₁ dölündeki heterozigot bezelyeler (MmDd) mayozla ¼ MD, ¼ Md, ¼ mD, ¼ md şeklinde 4 çeşit gamet oluşturur.
Dihibrit çaprazlamada F1 dölünden elde edilen gametler Punnett karesine yerleştirilir. Punnett karesine yerleştirilen gametler çaprazlanarak F2 dölü elde edilir.
Dihibrit çaprazlamalarda 4 çeşit fenotip oluşur ve fenotip oranı ’dir. Monohibrit ve dihibrit çaprazlamanın bütün fenotip ve genotip çeşitliliği olasılığın 2. ilkesi uygulanarak önceden tahmin edilebilir.
Post Views
MONOHİBRİT ÇAPRAZLAMA
Bir karakter bakımından heterozigot olan bireylere monohibrit denir. İki monohibrit bireyin çaprazlanmasına ise monohibrit çaprazlama denir.
DİHİBRİT ÇAPRAZLAMA
İki karakter bakımından heterozigot olan bireylere dihibrit denir. İki dihibrit bireyin çaprazlanmasına dihibrit çaprazlama denir.
1)Homozigot sarı tohumlu bezelyeler ile homozigot yeşil tohumlu bezelyelerin çaprazlanması sonucunda elde edilen F1 ve F2 döllerinin genotip ve fenotiplerini yazınız. (Sarı tohumlu bezelye geni yeşil tohumlu bezelye genine baskındır.)
Punnet Karesi
2) Homozigot sarı ve düzgün tohumlu bezelyeler ile homozigot yeşil ve buruşuk tohumlu bezelyelerin çaprazlanması sonucunda elde edilen f1 ve f2 dölünün fenotip ve genotiplerini yazınız. (Sarı tohum geni yeşil tohum genine; düzgün tohum geni buruşuk tohum genine baskındır.)
Punnet Karesi
Sorular
3) Aşağıdaki çaprazlamalardan hangisinin fenotip ayrışım oranı ’dir?
A) Aa x Aa
B) Aa x aa
C) aa x aa
D) AA x AA
E) AA x Aa
4) Heterozigot mor çiçekli iki bezelyenin çaprazlanması sonucunda oluşan bezelyelerin bazılarının beyaz çiçekli olduğu görülmüştür.
Buna göre;
I. Mor çiçek geni beyaz çiçek genine baskındır.
II. Oluşan bezelyelerin ¼ ’ü beyaz çiçeklidir.
III. Beyaz çiçekli bezelyelerin oluşma olasılığı ¼ ’tür.
verilenlerden hangisi her zaman doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve III E) I, II ve III
5) Bir canlı türünde A ve B genleri homozigot baskın olarak bir araya geldiklerinde canlının ölümüne sebep olmaktadır.
Bu canlıdan AaBb genotipli iki birey çaprazlanırsa sağlıklı bireylerin fenotip ayrışım oranı aşağıdakilerden hangisidir? (A ve B baskın genlerdir.)
A)
B)
C)
D)
E)
6) Aşağıdakilerden hangisi dihibrit çaprazlama örneğidir?
A) Aa x Aa
B) AaBb x CcDd
C) Aa x Bb
D) AaBb x AaBb
E) AaBbCc x AaBbCc