lifebox güvenli mi / деловой турецкий | PDF

Lifebox Güvenli Mi

lifebox güvenli mi

деловой турецкий

ГАЛИАКБАРОВА

ДЕЛОВОЙ
ТУРЕЦКИЙ ЯЗЫК
Практикум
Министерство образования и науки Российской Федерации
Уральский федеральный университет
имени первого Президента России Б. Н. Ельцина

Н. М. Галиакбарова

Деловой ТУРЕЦКИЙ ЯЗЫК

Практикум

Рекомендовано методическим советом УрФУ


в качестве учебно-методического пособия для студентов,
обучающихся по программе бакалавриата и магистратуры
по направлению подготовки
«Востоковедение и африканистика»

Екатеринбург
Издательство Уральского университета

УДК (07)
ББК Ш
Г

Р е ц е н з е н т ы:
кафедра восточных языков и культур Пятигорского
государственного лингвистического университета
(заведующий кафедрой кандидат педагогических
наук, доцент И. Д. Ибрагимов);
Е. А. О г а н о в а, кандидат филологических наук, доцент
кафедры тюркской филологии Института стран Азии и Африки
(Московский государственный университет)

Н ау ч н ы й р ед а кто р
В. А. Кузьмин, доктор исторических наук, профессор,
заведующий кафедрой востоковедения
Уральского федерального университета

Галиакбарова, Н. М.
Г Деловой турецкий язык : практикум : [учеб.-метод. пособие] /
Н. М. Галиакбарова ; [науч. ред. проф. В. А. Кузьмин] ; М-во образо-
вания и науки Рос. Федерации, Урал. федер. ун-т. — Екатеринбург :
Изд-во Урал. ун-та, — с.
ISBN
Учебно-методическое пособие ориентировано на развитие у студентов старших
курсов бакалавриата и магистратуры навыков делового общения на турецком языке,
необходимых для осуществления профессиональной деятельности.
Предназначено для использования на практических занятиях, а  также для
самостоятельной работы.
УДК (07)
ББК Ш

© Уральский федеральный университет,


ISBN © Галиакбарова Н. М.,
От автора

Торгово-экономические отношения между Российской Федерацией


и Турецкой Республикой в настоящее время динамично развиваются как
на государственном уровне, так и в сфере частного бизнеса. Турецкие
предприниматели активно выходят на российский рынок, предлагая
свои товары и услуги, особенно в качестве строительных подрядчиков.
Российские компании также экспортируют в Турцию свою продукцию.
Соответственно в наших странах растет число предприятий различных
форм собственности, осуществляющих внешнеэкономическое со-
трудничество. В связи с этим ощущается острая потребность в специ-
алистах, владеющих турецким языком в его деловом аспекте. Однако
до сих пор в России не издавались учебные пособия, направленные на
формирование навыков общения на турецком языке именно в сфере
бизнеса. Данное учебно-методическое пособие призвано эту лакуну
заполнить.
Цель пособия — дать студентам представление о деловом турецком
языке и привить навыки его использования, преимущественно в пись-
менном общении. Кроме того, наличие пояснений к применяющимся
в практикуме экономическим терминам формирует начальные знания
об особенностях проведения международных коммерческих операций.
Практикум состоит из 6 разделов, в некоторой степени моделиру-
ющих ситуации, с которыми может столкнуться в своей деятельности
выпускник-востоковед. Именно поэтому открывает пособие раздел
«Трудоустройство», включенный в него материал позволит студенту
научиться составлять свое резюме и ориентироваться в объявлениях о
работе. В разделах «Официальная переписка» и «Деловая переписка»
даны общие правила составления писем на турецком языке, помещены
их шаблоны и образцы. В  разделе «Внешнеторговая документация»
представлены основные характеристики и образцы используемых
в экспортно-импортных операциях документов: счета-проформы, сче-

3
та-фактуры, упаковочного листа, накладных. В разделе «Транспортная
документация» сгруппированы материалы, связанные с организацией
перевозки грузов. Наконец, одной из самых сложных задач в работе
переводчика — переводу договоров — посвящен раздел «Контракт-
ная документация», в  котором приведены примеры двух наиболее
распространенных в  российско-турецком деловом сотрудничестве
контрактов — договор на выполнение субподрядных работ и договор
о поставках.
Каждый текст для перевода сопровождается списком основных
терминов, а также устойчивых оборотов и клише. Все вышеуказанные
лексические единицы в текстах графически выделены (подчеркнуты)
и истолковываются только в том значении, в котором они использованы.
Знаком «/» разделены синонимичные слова, знаком «//» — синонимич-
ные выражения. Если имя существительное оканчивается на глухую
согласную (ç, k, p, t), то в скобках справа от слова отмечается, проис-
ходит ли озвончение этой согласной при присоединении аффикса, на-
чинающегося с гласной. Также в скобках справа от существительного
указываются случаи удвоения согласной, выпадения узкой гласной,
нарушения сингармонизма гласных при присоединении аффикса
с начальной гласной. Уже введенные в оборот лексические единицы
в списках к последующим текстам отсутствуют. При необходимости
студент может обратиться к словарям, помещенным в конце книги.
В них в алфавитном порядке сгруппированы все приведенные в списках
слова, обороты и их производные.
В практикуме использованы аутентичные тексты из турецких
источников (фрагменты из учебных пособий по делопроизводству,
документы, размещенные на информационных ресурсах справочного
характера) и примеры из реальной переводческой практики автора.
Об особенностях делового общения
на турецком языке

Официально-деловой стиль турецкого языка имеет свои граммати-


ческие, лексические и т. д. особенности.
В плане грамматики этому стилю присуща следующая специфика.
1. Преимущественное преобладание страдательного залога даже
в  тех ситуациях, когда субъект действия указан; в  таких случаях
употребляется служебное слово taraf, к которому добавляется аффикс
принадлежности соответствующего лица и аффикс исходного падежа.
Например: Mesajınız tarafımızdan alınmıştır. — Ваше сообщение нами
получено.
2. Преобладание предложений со сказуемым в 3-м лице, обуслов-
ленное, в частности, использованием страдательного залога.
3. К именному сказуемому всегда присоединяется аффикс сказу-
емости -DIr.
4. Употребление специфических временных форм глагола: для
выражения настоящего времени вместо аффикса времени на -(I)yor,
как правило, используется аффикс -mAktA. Например: Şirketimiz
danışmanlık hizmetleri vermektedir. — Наша компания оказывает кон-
салтинговые услуги. Прошедшее категорическое время с аффиксом -DI
заменяют конструкцией, состоящей из аффикса прошедшего времени
на -mIş и аффикса сказуемости -DIr (поскольку, как было указано выше,
в деловом стиле преобладают предложения со сказуемым в 3-м лице,
эта конструкция обычно имеет вид -mIştIr); к  окончанию будущего
категорического времени -AcAk добавляется аффикс сказуемости -DIr
(-AcAktIr).
5. Использование перифрастических форм глагола, в основном от
основы прошедшего времени на -mIş в сочетании с причастием на -DIk
и на -(y)An от вспомогательного глагола olmak (göndermiş olduğunuz
mektup — отправленное Вами письмо) или с формами глагола bulunmak
(mallar sevkedilmiş bulunmaktadır — товар отгружен).

5
Для лексического состава делового турецкого языка характерны
терминологическая лексика и устойчивые словосочетания термино-
логического характера:
— существительное + существительное (birim fiyatı — цена за
единицу продукции, sözleşmenin konusu — предмет договора);
— прилагательное + существительное (ana müteahhit — генераль-
ный подрядчик, ticari fatura — счет-фактура);
— глагол + существительное (malı teslim almak — принимать груз,
malı teslim etmek — доставлять груз).
Более подробно особенности деловой терминологии в  турецком
языке раскрываются в  текстах практикума, в списках новых слов и
оборотов, а также в прилагаемых словарях.
Раздел 1
Трудоустройство

1. Переведите на русский язык следующие резюме.


А)1
ÖZGEÇMIŞ

DENİZ METİN
Yeni Mah. Cevizli Cad. № 23/4 Gaziosmanpaşa — İstanbul
0 () 45 67, 0 () 45 67
[email protected]

Kişisel Bilgiler
Doğum Tarihi ve Yeri: 09/03/, İstanbul
Medeni Hali: Bekar
Uyruk: T.C.
Eğitim
Lisans: Boğaziçi Üniversitesi İşletme Bölümü –
Lise: Atatürk Anadolu Lisesi –
Katıldığım Eğitim ve Seminerler
İnsan Kaynakları Yönetimi Sertifika Programı
(İstanbul Teknik Üniversitesi) Ocak
Yönetimde İnsan İlişkileri
(Verim Eğitim & Danışmanlık) Mart
Sunum Becerileri
(Ufuk Eğitim Akademisi) Temmuz

1
Составлено на основе: CV Örnekleri [Электронный ресурс]. URL: https:// seafoodplus.infokleri.
seafoodplus.info%2Fdosya%2Fsatis-pazarlama-cv-ornegidocx&ei=s86ZUvasK8jV4wTcqoCABw&usg
=AFQjCNFVnMBy6RVgC4sNAJba0PfolbsRCQ&bvm=bv,seafoodplus.info (дата обращения:
).

7
İş/Staj Deneyimlerim
1. Şekerbank Eylül — Mart
Staj: İnsan kaynakları işe alım departmanı
Mevcut aday veri tabanından yararlanarak uygun adaylara ulaşılması
2. Biomed İlaç Eylül — Mart
Staj: İnsan kaynakları departmanı
Yeni başlayan personellerin oryantasyon programının hazırlanması
Yabancı Dil
İngilizce: Okuma: İyi, Yazma: İyi, Anlama: İyi (TOEFL Puan: 85)
Almanca: Okuma: İyi, Yazma: Orta, Anlama: Orta
İlgi Alanlarım
Felsefe ve Psikoloji
Kişisel Gelişim (NLP)
Referanslar
1. Doç. Dr. Fuat ÖZTÜRK (Boğaziçi Üniversitesi İşletme Bölümü
Öğretim Görevlisi)
E-posta: [email protected]
2. Prof. Dr. Stefan KOCH (Boğaziçi Üniversitesi İşletme Bölüm Başkanı)
E-posta: [email protected]

Б)2
AHMET ÖRNEK
Abdi İpekçi Cad. Başa Sok. No/7 Teşvikiye, İstanbul
Ev: 0 () 99 99, İş: 0 () 49 30, Cep: 0 () 53 03
E-posta: [email protected]
Kişisel Bilgiler
Uyruğu: T.C.
Doğum Yeri: İstanbul
Doğum Tarihi: 01/11/
Askerlik Durumu: 11/–02/ arasında yedek subay olarak
Medeni Durum: Evli
Eğitim Durumu
Yüksek Lisans: –, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, İşletme
Bölümü
Lisans: –, Marmara Üniversitesi, İngilizce İşletme Bölümü

2
Составлено на основе: CV Örnekleri [Электронный ресурс]. URL: seafoodplus.infokleri.
seafoodplus.info (дата обращения: ).

8
Lise: –, Avusturya Erkek Lisesi
İş Deneyimi
12/ Türkiye İş Bankası Teşvikiye Şubesi
Fon Yönetimi Bölümü Müdür Yardımcısı
— Pazarlama departmanı yönetimi (12 kişi)
— Yıllık pazarlama bütçesinin hazırlanması ve takibi (yaklaşık 4 mil-
yon $)
— Pazar araştırma, kampanya, promosyon ve reklam faaliyetlerinin
yönetilmesi
— Stok durumunun değerlendirilmesi ve yurtdışı siparişlerin belirlenmesi
— Tanıtım stratejilerinin belirlenmesi ve uygulanması
— Fuar çalışmaları
— Mevcut dağıtım kanallarının yönetimi, yeni dağıtım kanallarının
oluşturulması
07/–12/ Adabank
Yatırım Bankacılığı Bölümü Yetkili Uzman
— Satış stratejilerinin belirlenmesi
— Tanıtım materyallerinin hazırlanması ve basımı
— Dağıtım kanallarının oluşturulması
— Pazar araştırma ve reklam faaliyetlerinin yönetilmesi
— XYZ ürününün pazara başarı ile lansmanı
Eğitim ve Seminerler
02/ Satış Teknikleri semineri (Zirve Eğitim A.Ş.)
09/ Pazarlama Stratejileri (Hedef Eğitim A.Ş.)
5/ Zaman Yönetimi (SPL Eğitim A.Ş.)
11/ Etkin Yöneticilik Semineri (Lider Eğitim A.Ş.)
Yabanci Dil
İngilizce: İleri seviyede
İspanyolca: Başlangıç seviyesinde
Bilgisayar
Windows NT, Microsoft Office; Excel, Word, PowerPoint, Access,
İnternet
İlgi Alanları
Gezi, internet, gitar çalmak
Referanslar
Ali Yavuz, Adabank A.Ş. Genel Müdürü. Tel.: 0 () 66 55
Suna Yılmaz, Türkiye İş Bankası Teşvikiye Şubesi Fon Yönetimi Bö-
lümü Müdürü. Tel.: 0 () 12 00

9
Новые слова и обороты
özgeçmiş — резюме
kişisel bilgiler — личные данные
medeni hal (li) — семейное положение
uyruk (ğu) — гражданство
işletme bölümü — факультет менеджмента
insan kaynakları yönetimi — управление персоналом
sunum becerileri — навыки проведения презентаций
iş deneyimi — опыт работы
staj — практика, стажировка
işe alım departmanı — отдел набора персонала
veri tabanı — база данных
insan kaynakları departmanı — отдел кадров
referans — рекомендация
yedek subay — офицер запаса
şube — филиал, отделение
müdür yardımcısı — заместитель директора
pazarlama departmanı — отдел маркетинга
stok durumunun değerlendirilmesi — контроль наличия товара на
складе
tanıtım stratejileri — стратегия продвижения
dağıtım kanallarının yönetimi — управление каналами сбыта
tanıtım materyalleri — рекламно-информационные материалы
ürünün pazara lansmanı — выпуск на рынок продукта (товара)
eğitim ve seminerler — дополнительное образование
A.Ş. (anonim şirket (ti)) — акционерная компания, акционерное
общество
bilgisayar — (здесь) владение ПК
genel müdür — генеральный директор

2. Используя примеры резюме из упражнения 1 и нижеприведенную


форму, составьте свое резюме на турецком языке.

Özgeçmiş
Ad, Soyad
İletişim Bilgileri
Ev Adresi
Cep Telefonu, Ev Telefonu, E-posta

10
Kişisel Bilgiler
Doğum Tarihi ve Yeri
Medeni Hali, Cinsiyet
Askerlik
Uyruk
Eğitim Bilgileri
Doktora: Okul Adı, Bölüm Adı, Ülke, Şehir, Mezuniyet Tarihi
Yüksek Lisans: Okul Adı, Bölüm Adı, Ülke, Şehir, Mezuniyet Tarihi
Lisans: Okul Adı, Bölüm Adı, Ülke, Şehir, Mezuniyet Tarihi
Lise: Okul Adı, Ülke, Şehir, Mezuniyet Tarihi
Staj Bilgileri: Şirketin Adı, Şirketin Sektörü, Şirketteki Görev Alanı,
Başlangıç Tarihi, Bitiş Tarihi, Staj Süresi, Ülke, Şehir, İş Tanımı
İş Deneyimleri: Şirketin Adı, Şirketin Sektörü, Şirketteki Görev Alanı,
Organizasyondaki Yeri (Eleman, İşci, Ofis Elemanı, Orta Düzey Yönetici,
Uzman, Uzman Yardımcısı), Pozisyon Adı, İşe Başlama Tarihi, İşten Ayrılma
Tarihi, Çalışma Şekli (Yarı Zamanlı, Tam Zamanlı, Dönemsel, Sözleşmeli),
Ülke, Şehir, İş Tanımı
Yetkinlikler
Yabancı Diller
Bilgisayar Bilgisi: Kullanılan Programlar, Kullanılan Ofis Araçları
(Faks, Fotokopi, Yazıcı, Tarayıcı)
Kurs ve Seminerler: Kurs/Seminer Konusu, Kurs/Seminer Adı, Eğitim
Kurumu, Süresi, Başlangıç Tarihi
Sertifikalar
Sınavlar: Sınav Adı, Sınavı Yapan Kurum, Notu, Sınav Tarihi
Ek bilgiler
Sürücü Ehliyet Sınıfı, Çocuk, Sağlık Problemi, Seyahat Edebilir, Si-
gara Kullanımı, Çok Uluslu Şirket Deneyimi, Yurtdışı Deneyimi, Alınan
Burslar / Ödüller
Sosyal/Sportif Etkinlikler
Alışveriş, Alternatif Sporlar, Aşçılık, Bilgisayar, Bilim / Teknoloji, Çev-
re / Ekoloji, Dans, Finans, Gönüllü Hizmetler, Güzel Sanatlar, Hayvanlar,
İnternet, İş Dünyası, Kitap, Moda, Müzik, Oto, Politika, Sağlık / Fitness,
Satranç, Seyahat, Sinema, Spor, Tiyatro, TV, Yemek
Referanslar
Ad, Soyad, Şirketin Adı, Pozisyon Adı, Telefon, E-posta

11
Новые слова и обороты
cinsiyet (ti) — пол
iş tanımı — должностные обязанности
eleman — сотрудник
ofis elemanı — офис-менеджер
orta düzey yönetici — руководитель среднего звена
uzman — специалист
çalışma şekli — форма занятости, график работы
yarı zamanlı — неполный рабочий день
tam zamanlı — полный рабочий день
dönemsel — сезонный
yetkinlikler — навыки
ofis araçları — офисная оргтехника
yazıcı — принтер
tarayıcı — сканер
sürücü ehliyet sınıfı — категория водительского удостоверения
seyahat edebilir — (здесь) готовность к командировкам

3. Переведите на русский язык следующие объявления о работе.


A)3
KİBA KİMYA A.Ş.
İHRACAT SATIŞ UZMANI
İş Tanımı
Dış ülke müşteri ilişkileri yönetimi, sipariş alımı ve sevkiyat süreçlerinin
yürütülmesi ve takibi, yeni pazar oluşturma, fuar ve mevcut müşterilerin
ziyareti gibi faaliyetlerde firmanın temsil edilmesi.
Aranan Nitelikler
— Üniversite mezunu,
— Çok iyi derecede İngilizce bilgisi,
— MS Office programlarını iyi derecede kullanabilen,
— Ankara’da ikamet eden,
— Sağlık ve yurt dışı seyahat engeli olmayan,
— Askerlik görevini tamamlamış adaylar.
Tercih nedenleri
— Rusça dil bilgisi,
— Dış ticaret bilgisi.

3
Составлено на основе: seafoodplus.info [Электронный ресурс]. URL: seafoodplus.inforis.
com/ilan/ (дата обращения: ).

12
Б)4
TEKOM MİMARLIK A.Ş.
İthalat-İhracat Sorumlusu
İş Tanımı
— İthalat, ihracat ve gümrük birimlerinden sorumlu olmak
— İthalat süreçlerini takip etmek, ilgili raporlamaları üst yönetime
sunmak
— İthalat süreçlerini optimum olarak düzenlemek
— Güncel mevzuatı takip edip, gerekli operasyonel düzenlemeleri
yapmak
— Gümrük idareleri, ihracatçı birlikleri, ticaret ve sanayi odaları,
bankalar ile bağlantıda olmak
— Fuarları takip etmek
Aranan Nitelikler
— En az 5 yıl alanında tecrübeli,
— İthalat, ihracat, gümrük ve dış ticaret operasyonu süreçlerine hakim,
— Dış ticaret ödeme ve teslim şekillerine vakıf,
— Uluslararası nakliye konusunda deneyimli,
— En az üniversite mezunu,
— Çok iyi derecede İngilizce bilen; Rusça ve / veya Almanca tercih
sebebidir,
— MS Office programlarını iyi düzeyde kullanabilen,
— İnsan ilişkilerinde başarılı ve uyumlu,
— İletişim becerisi yüksek,
— Sorumluluk sahibi, analitik düşünebilen,
— Ekip ruhuna sahip, zamanı etkin kullanabilen, iş takibi ve paylaşımı
yeteneklerine sahip, kendine güvenen, kişisel gelişimine önem veren ve
araştırmacı,
— İstanbul’da ikamet eden fakat seyahat engeli olmayan.

4
Составлено на основе: seafoodplus.info [Электронный ресурс]. URL: seafoodplus.inforis.
com/ilan/mono-mimarlik-a-s/ithalat-ihracat-sorumlusu/ (дата обращения: ).

13
В)5
Seratur Servis Turistik A.Ş.
İstanbul Sabiha Gökçen Havalimanı Duty Free Mağazamızda Satış Tem-
silciliği pozisyonlarında aşağıda belirtilen niteliklerde adaylar aranmaktadır.
Aranan Nitelikler
— En az meslek yüksek okul mezunu olan,
— İleri düzeyde en az 1 yabancı dil bilen (İngilizce, Rusça, Almanca,
Fransızca vs.),
— Vardiyalı çalışabilecek,
— Satış becerileri yüksek,
— İletişimi güçlü,
— Takım çalışmasına uygun,
— İstanbul Anadolu Yakası’nda ikamet eden.
Ek Bilgiler
Organizasyondaki Yeri: Eleman
Çalışma Şekli: Tam zamanlı
Çalışma Yeri: İstanbul — Asya — Türkiye

Новые слова и обороты


ihracat satış uzmanı — менеджер по экспорту
müşteri ilişkileri yönetimi — работа с клиентами
sevkiyat süreçlerinin yürütülmesi ve takibi — осуществление и
отслеживание отгрузок товаров
aranan nitelikler — (здесь) требования
üniversite mezunu — высшее образование
MS Office programlarını iyi derecede kullanabilen — уверенный
пользователь ПК, знание программ MS Office6
ikamet etmek — проживать
yurt dışı seyahat engeli olmayan — (здесь) готовность к зарубежным
командировкам
tercih nedenleri — желательно
dış ticaret bilgisi — знание внешнеэкономической деятельности
ithalat-ihracat sorumlusu — менеджер по импорту и экспорту

5
Составлено на основе: seafoodplus.info [Электронный ресурс]. URL: seafoodplus.inforis.
com/ilan/setur-servis-turistik-a-s/satis-temsilcisi/ (дата обращения: ).
6
В объявлениях о работе на турецком языке требования к кандидатам, как правило,
указываются в форме прилагательных и причастий, а на русском языке — в форме
существительных, поэтому в данном списке приводятся контекстные соответствия.

14
ithalat, ihracat ve gümrük birimleri — отделы импорта, экспорта и
таможенного оформления
güncel mevzuat (tı) — текущее законодательство
gümrük idaresi — таможенное управление
ihracatçı birliği — ассоциация экспортеров
ticaret ve sanayi odası — торгово-промышленная палата
en az 5 yıl alanında tecrübeli — опыт работы в  соответствующей
сфере не менее 5 лет
dış ticaret ödeme ve teslim şekillerine vakıf — знание Инкотермс (Inco-
terms — Международные правила толкования коммерческих терминов)
nakliye — транспортировка, перевозка
iletişim becerisi yüksek — коммуникабельность
ekip ruhuna sahip // takım çalışmasına uygun — умение работать
в коллективе
satış temsilciliği — должность продавца-консультанта
vardiyalı çalışmak — работать посменно

4. Переведите на турецкий язык следующие объявления о работе.


А)
«Полет, ГК». Менеджер по развитию продаж в странах СНГ и
зарубежья
Обязанности
— Реализация продукции ЗАО «Полет» в странах СНГ и зарубежья.
— Поиск новых заказчиков, развитие и удержание клиентской базы.
— Определение стратегий по продвижению продукции, поиск
дополнительных каналов сбыта.
— Маркетинг в  регионе. Сбор информации о положении на
внешнем рынке‚ аналитические отчеты.
— Подготовка и проведение семинаров, выставок, презентаций.
Требования
— Высшее техническое образование.
— Успешный опыт продаж на зарубежных рынках (предпочтительно
Ближний Восток, Азия, Южная Европа).
— Владение ПК на уровне опытного пользователя (знание 1С).
— Языки: английский (арабский или турецкий приветствуются).
— Отличные коммуникативные навыки. Опыт ведения деловых
переговоров. Умение находить нестандартные решения.

15
— Опыт проведения презентаций на иностранном языке будет
являться преимуществом.
Условия
График работы — пять дней в неделю‚ с  до
Место работы — г. Санкт-Петербург.

Б)
«Этопласт» — торгово-производственная компания со   %
иностранным капиталом, на рынке — 13 лет. Основное направление
деятельности — поставка на российский рынок труб и технического
оборудования для систем водоснабжения, канализации и отопления
собственного производства и от ведущих европейских производителей.
Компания приглашает на работу менеджера по работе с клиентами
со знанием турецкого языка.
Требования
— Женщина от 23 до 35 лет (не курящая).
— Высшее образование (или неоконченное в/о).
— Опыт работы с клиентами.
— Уверенный пользователь ПК, знание программы 1С.
— Знание турецкого языка — ОБЯЗАТЕЛЬНО!!!
— Коммуникабельность, активность.
Обязанности
— Взаимодействие с клиентами.
— Подготовка необходимых первичных документов.
— Консультирование по ценам, наличию продукции на складе.

В)
«Адвокатский кабинет адвоката Мустафаева Эмина Сахиб
оглы». Ассистент руководителя
Обязанности
— Ответы на телефонные звонки, прием факсов.
— Составление документов на русском, турецком языках.
— Письменный перевод документов и синхронный перевод.
— Оказание помощи руководителю и сотрудникам компании.
Требования
— Гражданство РФ.
— Прописка Москва, Московская обл.
— Пол — женский.

16
— Возраст от 22 до 30 лет.
— Опыт работы секретарем, офис-менеджером от одного года.
— Знание MS Word, MS Excel, владение офисной оргтехникой,
грамотная устная и письменная речь.
— Знание языков: турецкий (деловой) — свободно.

Новые слова и обороты


менеджер по развитию продаж — satış geliştirme müdürü
страны СНГ — BDT ülkeleri
реализация продукции — ürün satışı
клиентская база — müşteri tabanı // veri tabanı
продвижение продукции — ürün tanıtımı
маркетинг в регионе — bölgesel pazarlama
высшее техническое образование — universitelerin ilgili teknik
bölümlerinden mezun
торгово-производственная компания — ticaret ve sanayi şirketi
трубы и техническое оборудование для систем водоснабжения,
канализации и отопления — temiz su, pis su ve kalorifer tesisatı boruları
ve ekipmanı
ведущий — önde gelen
менеджер по работе с клиентами — müşteri hizmetleri temsilcisi //
müşteri ilişkileri sorumlusu
женщина от 23 до 35 лет — 22–35 yaş arası bayan
опыт работы с клиентами — müşteri ilişkilerinde deneyimli
консультирование по ценам, наличию продукции на складе — ürün
fiyatları ve stokları hakkında müşterileri bilgilendirmek
синхронный перевод — simültane tercüme
прописка — ikamet kaydı; (здесь) ikamet eden
офис-менеджер — ofis elemanı
грамотная устная и письменная речь — konuşması ve yazması düzgün

5. Составьте объявление о приеме на работу секретаря в строи-


тельную компанию «Yenigün».
Раздел 2
Официальная переписка

1. Прочитайте и переведите на русский язык следующие


рекомендации по написанию официальных писем на турецком языке.
Resmi Mektuplar
Devlet dairelerinin kendi aralarında veya kişilerle devlet daireleri ara-
sında yazılan mektuplardır. Bu tür mektuplarda, konunun uzunluğuna göre
tam veya yarım sayfa boyutunda çizgisiz, beyaz kağıtlar kullanılır. Anlatım
ciddi ve ağırbaşlı olmalıdır. Konu dışında ayrıntılara ve özel isteklere yer
verilmez. Konu en açık ve yalın biçimde ele alınır. Üst makam yetkilisi alt
makamdakine yazdığı yazıyı «rica ederim», alt makamdaki üst makamdakine
«bilgilerinize saygıyla sunarım» veya «arz ederim» şeklinde bitirmelidir.
Resmi Yazışmalarda Dikkat Edilecek Noktalar:
— Kağıdın üst yanından iki santim aşağıda ve ortada olmak üzere yazının
çıktığı dairenin adresi bulunur;
— Sağ üst köşeye tarih konur;
— Yazıya başlamadan, hangi tarih ve sayılı yazıya cevap olarak yazıl-
dığı belirtilir;
— Yazının ilk paragrafında sorun veya konu ortaya konur;
— Gelişme paragraflarında, bizim konu hakkındaki görüşümüz belirtilir,
bizden istenilen bilgiler verilir;
— Sonuç bölümünde, yazının gönderildiği makamın durumuna göre
(alt makam, üst makam) yazı, rica ya da sunu biçimlerinden biriyle bitirilir;
— Resmi yazıyı tamamlayan evraklar, metnin sol alt kısmına, sıra
numarası verilerek belirtilir;
— Kağıdın sol en alt köşesine yazıyı daktilo edenle, konuyla ilgili bölüm
şefinin ad ve soyadlarının ilk harfleri yazılır.1

1
Düşünce Türleri [Электронный ресурс]. URL: seafoodplus.info
alar/64/02//dosyalar/_12/_seafoodplus.info (дата обращения: ).

18
Новые слова и обороты
resmi mektup — официальное письмо
devlet daireleri — государственные учреждения
anlatım — стиль изложения
üst / alt makam yetkilisi — представитель вышестоящей / нижестоящей
инстанции

2. Переведите на русский язык образец официального письма.

19
Новые слова и обороты
Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü — Главное управление
по охране культурного наследия и по делам музеев
sivil girişim hareketi — движение гражданской инициативы
evrak takip formu — форма учета документов
takdirle karşılamak — одобрять
sivil toplum kuruluşu — общественная организация
yadsınamayacak — неоспоримый, несомненый
yetki ve sorumluluk alanı dışında — вне компетенции, полномочий
MEB (Milli Eğitim Bakanlığı) — министерство образования
YÖK (Yükseköğretim Kurulu) — Совет по высшему образованию
Vakıflar Genel Müdürlüğü — Главное управление фондов

3. Переведите на турецкий язык следующее письмо.

Управление образования
Администрации города Екатеринбурга
Директору общественной организации «Диалог»
А. Т. Галиевой
На № 83 от
№ /
О проведении фестиваля «Культурное наследие
народов Урала: диалог поколений»

Уважаемая Алина Тимуровна!


Управление образования рассмотрело Ваше письмо
с  предложением о проведении культурно-образовательных
мероприятий в рамках фестиваля «Культурное наследие народов
Урала: диалог поколений». Прежде всего, позвольте поблагодарить
Вас за эту важную инициативу по сохранению и передаче молодежи
национальных ценностей культуры. В целом одобряя изложенный
Вами план мероприятий, предлагаем рассмотреть этот вопрос
при участии специалистов Управления культуры Администрации
города Екатеринбурга.
С уважением и надеждой на дальнейшее плодотворное
сотрудничество.
Заместитель начальника Управления Е. С. Ушакова

20
Новые слова и обороты
диалог поколений — kuşaklar arası diyalog (gu)
культурно-образовательные мероприятия — kültür ve eğitim etkin-
likleri

4. Прочитайте и переведите на русский язык рекомендации


по написанию заявления, шаблон и образец заявления.
А)

Dilekçe
Bir konuda üst makamın bilgilendirilmesi amaçlanmışsa «… durumu
bilgilerinize saygılarımla arz ederim», üst makamın bir sorunu çözmesi, bir
işlemi başlatması isteniyorsa «gereğini saygılarımla arz ederim», yapılacak
bir işlem için izin isteniyorsa «izninizi saygılarımla arz ederim» gibi saygı
ifadeleriyle son bulmalıdır.

Б)
Hitap edilen makam,
KENT
Sorunun, durumun ya da dileğin ifade edildiği paragraflar

(İmza)
Tarih
Ad Soyad
Ekler:
Adres:

21
В)
Dilekçe Örneği:
Sanat Tarihi Bölümü Başkanlığı’na
ANKARA

Bölümünüz no’lu öğrencisiyim. – ders yılı güz dö-


neminde alarak F2 notuyla kaldığım SANT kodlu XX. Yüzyıl Sanatı
adlı dersi bu yıl tekrar almam gerekmektedir. Devam zorunluluğunu daha
önce yerine getirdiğimden, – ders yılı güz döneminde bu derse ait
devam zorunluluğumun kaldırılması için gereğini saygılarımla arz ederim.
(İmza)

Arzu YILDIRIM

Ek: – ders yılı güz dönemine ait karne örneği2

Новые слова и обороты


dilekçe — заявление
işlem — процедура, формальность
devam zorunluluğu — обязательное посещение
karne örneği — копия зачетной книжки

5. Переведите на турецкий язык следующее заявление.


Декану исторического факультета
Бабушкину В. И.
от студентки 3-го курса
Приходько Светланы Андреевны
Заявление
Прошу освободить меня от посещения занятий по
физической культуре в осеннем семестре /14 учебного года
в связи с состоянием здоровья.
г. (Подпись)
Приложение: медицинская справка

2
Mektup Örnekleri [Электронный ресурс]. URL: seafoodplus.info
ornekleri/ (дата обращения: ).

22
Новые слова и обороты
в связи с состоянием здоровья — sağlık durumu nedeniyle
медицинская справка — sağlık raporu
Раздел 3
Деловая переписка

1. Прочитайте и переведите на русский язык рекомендации


по написанию деловых писем.

İş Mektubu
İhracatçı şirketlerin ithalatçılara gönderdikleri iş mektupları,
ithalatçının ihracatçı ile ilgili olumlu izlenimler edinmesine, iyi iş ilişkileri
kurulmasına ve yeni pazarlar yaratılmasına katkıda bulunacak ilk fak-
tördür. Bu yazışmalarla ithalatçı, henüz karşı karşıya gelmediği ihracatçıyı
değerlendirmeye çalışacaktır. Dolayısı ile yazılacak iş mektuplarına ayrı bir
özen gösterilmesi gerekmektedir.
Yazılacak mektup, mantığa uygun bir sıra ile düzenli bir şekilde
hazırlanmalıdır. Bu tür mektuplar belli ilkeler ve kurallar çerçevesinde
oluşturulmaktadır. Bu kurallar; başlık, sayı, tarih, konu, adres, hitap, ilgi,
metin, kapanış cümlesi, imza ve ek olarak ifade edilmektedir. İş yazılarının
tümünde belirtilen bu bölümlerin bulunması zorunluluğu yoktur. Sözü edilen
hususların ayrıntıları ve diğer fiziksel özellikler mektubu yazan kuruluşun
tercihine göre değişiklik göstermektedir.
— Başlık; yazıyı gönderen kuruluşa ait bilgileri kapsar: şirket adı,
unvanı, iletişim adresi, telefon, faks numarası, e-posta ve elektronik ağ
adresi, şirket logosu vb. Başlık, kağıda basılı (matbu) olur ve kağıdın üst
bölümünde yer alır. Başlığı basılı kağıtlara «başlıklı (antetli) kağıt» denir.
Şirketin iletişim bilgileri kağıdın alt bölümüne de yazılabilir.
— Sayı; şirketin dosyalama sistemine göre verilen kayıt ve dosya nu-
marasıdır. Sayı başlığın iki satır aşağısına ve sol marjdan başlanarak yazılır.
— Tarih; başlığın sol satırından iki satır aşağıya «sayı»nın hizasına ve
sağ marjda yazılır.
— Konu; yazının taşıdığı ana fikrin çok kısa bir özetidir. Konu sayının
(sayı yoksa tarihin) iki satır altına ve sol marjdan başlanarak yazılır. Konu
sözcüğünden sonra iki nokta üst üste (:) işareti konulur.
24
— Adres; yazının gönderileceği şirketin veya kişinin bulunduğu yeri
belirten bölümdür. Adres, tarihten veya varsa «konu»nun son satırından
sonra yazılır. Adresin bütün satırları sol marjdan başlar. Birinci satırına
şirketin adı ya da kişinin adı ve soyadı yazılır. Kişilerin ad ve soyadının
başına «Sayın» sözcüğü eklenir. İkinci satıra kişinin görev yaptığı şirket ya
da şirketin adresi yazılır.
— Hitap; yazının gönderildiği kurum, kuruluş ve kişi ile bunların bu-
lundukları yeri belirtir. Bu bölüm adresten sonra üç satır atlanarak ve sol
marjdan başlanarak yazılır. Hitaptan sonra virgül konulur. Kişiye hitaplarda
«Sayın» sözcüğünden sonra kişinin soyadı yazılır. Genel hitaplarda kişi adı
belirtilmeyerek «Sayın İlgili», «Sayın Müşterimiz», «Sayın Abonemiz» gibi
hitaplar yazılabilir.
— İlgi; yazının önceki bir yazıya ek veya karşılık olduğunu veya bazı
belgelere başvurulması gerektiğini belirten bölümdür. İlgi, hitaptan sonra
iki satır alta yazılır. Sol marjdan başlanarak yazılır. İlgi sözcüğünden sonra
iki nokta üst üste (:) işareti konulur.
— Saygı ifadesi metin bölümünden sonra iki satır aşağıdan yazılır. Saygı
ifadesi «Saygılarımla» ya da «Saygılarımızla» şeklinde ifade edilir. Saygı
ifadesinden sonra virgül konur.
— İmza ad ve soyadın üstüne atılır. Saygı sözcüğünden sonra iki
satır aralık bırakılır, firma ismi büyük harflerle yazılır. İkinci satıra
imzayı atacak olan kişinin unvanı yazılır, satır boşluk bırakılır, yazıyı
imzalayacak olan kişinin ad ve soyadı yazılır. Gerekirse unvanın sonuna,
«v» (vekaleten) veya «a» (adına) kısaltması yazılır. İmzalayanın yazıyı
kendisi adına değil, başkası adına veya vekaleten imzaladığı anlaşılır.
— Ek; yazıları tamamlayan belgeleri, gerektiğinde bunların sayılarını ve
niteliklerini gösteren bölümdür. Ek, imza bölümünden sonra 1–4 satır boşluk
bırakılarak, sol marjdan başlanarak yazılır. Ek birden çoksa numarandırıla-
rak gösterilir. Ek sözcüğünden sonra iki nokta üst üste (:) işareti konulur.1

Новые слова и обороты


ihracatçı — экспортер
ithalatçı — импортер
ilke — принцип
çerçevesinde — в рамках

1
Şen O., Ünlü Bayramlı O. Mesleki Yazışmalar. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi,
[Электронный ресурс]. URL: seafoodplus.info (дата обращения:
).

25
başlık (ğı) — (здесь) шапка
sayı — (здесь) номер (исх. №)
hitap (bı) — обращение
ilgi — (ссылка) на …
ek (ki) — приложение
unvan — название, наименование
iletişim adresi — контактный адрес
basılı (matbu) — напечатанный
başlıklı (antetli) kağıt (dı) — фирменный бланк
dosyalama sistemi — система регистрации документов
satır — строка
marj — поле (листа бумаги)
hiza — уровень
konu — заголовок, тематика (при переводе на русский язык следует
опустить само слово «заголовок» и в  соответствии с  правилами
деловой переписки, принятыми в России, указать тематику письма
в предложном падеже, например: «О доставке товара», «Об оплате
счета» и т. п.)
Sayın İlgili — форма обращения, используемая в случае, если имя
адресата неизвестно; в переводе на русский язык можно использовать
выражения: «Уважаемые господа!» или «Добрый день!»
vekaleten — исполняющий обязанности
adına — от имени, за (кого-либо)

2. Прочитайте и переведите на русский язык рекомендации


по написанию рекламного письма, шаблон и образец такого письма.
А)
Satış Mektupları
Bir mal veya hizmeti halka tanıtmak, beğendirip satılmasını sağlamak
amacıyla yazılan yazılara satış mektubu denir.
İyi bir satış mektubunda bulunması gereken hususlar:
— Satış mektuplarında satılmak istenilen mal veya hizmetin benzerle-
rinden üstünlükleri veya farklılıkları belirtilmelidir,
— Renkli ve kaliteli görüntülerle hedef kitlenin dikkatini çekecek şe-
kilde hazırlanmalıdır,
— Müşterinin hemen sipariş verebilmesi için gerekli katalog, teklif
formu, teklif için gerekli bilgiler ve sipariş kolaylıkları satış mektubu ile
birlikte sunulmalıdır,
26
— Potansiyel müşteriyi satılmak istenen mal veya hizmete ihtiyacı
olduğuna ve harekete geçmeye ikna etmelidir.
İthalatçıyı bilgilendirebilecek daha detay bilgileriniz varsa, örneğin:
Bir ülkeyi ziyaret edecekseniz ve görüşmeyi planladığınız yeni firmalar
mevcut ise, ziyaret öncesi firmanızı ve ürünlerinizi tanıtıcı bir bilgi mektubu
gönderebilirsiniz.
Aynı ülkede halihazırda temasta bulunduğunuz, referans olabilecek
düzeyde iyi firmalar olabilir. İthalatçıyı bu konuda bilgilendirebilirsiniz.
Hazır ürün örnekleriniz olabilir ve bunları numune olarak mektubunuzla
birlikte gönderebilirsiniz2.
Firmanın mevcut koşulları ve ihracat konusundaki deneyimlerine göre
mektupta yer alabilecek ilave hususlar olabilir. Aşağıdaki çeşitli cümleler
mektuba ilave edilebilecek alternatif ifadelere örnek teşkil etmektedir.
Firma, üretim konusunda ihtisaslaşmış olabilir ve özel sipariş kabul
edebilir.
«Özel sipariş kabul edilebilir.»
Firma, ihracatta deneyim sahibi olduğunu belirtebilir.
«İhracatta, özellikle Avrupa piyasalarında deneyimimiz vardır.»
İthalatçı ülkenin bulunduğu ülke piyasasına özellikle girme isteği vur-
gulanabilir.
«Son zamanlarda ülkenizden, ürünlerimize yönelik çok sayıda talep
aldığımız için, ürünlerimizin ülkenizde tanınmış bir ithalatçı/toptancı
tarafından dağıtımının yapılmasını planlamaktayız.»3

2
Büro Yönetimi ve Sekreterlik. İş Mektubu Modulü. Ankara: T.C. Milli Eğitim Bakanlığı,
[Электронный ресурс]. URL: seafoodplus.info
buroyonetim/moduller/seafoodplus.info (дата обращения: ).
3
Gülsoy E. İhracatta Yazışma Örnekleri. Ankara: T.C. Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığı
İhracat Geliştirme Etüd Merkezi, [Электронный ресурс]. URL: seafoodplus.info
tr/mehmetali-paylan/files//12/Mesleki-%C4%B0ngilizce-de-Yaz%C4%B1%C5%9Fma-
%C3%seafoodplus.info (дата обращения: ).

27
Б)
(İthalatçı firmanın ismi ve adresi)
Sayın (ithalatçının ismi),
Biz (ürünün ismi) ihracatçısıyız ve size kendimizi ve ürünlerimizi
tanıtmak istiyoruz.
Bu mektup ile birlikte size firma broşürümüzü ve ürün kataloğumuzu
gönderiyoruz. Bunlar, size sunduğumuz kalite ve ürün özelliklerini temsil
etmektedir. Halihazırda ülkenizde müşterilerimiz bulunmaktadır. Ekte bi-
zimle iş yapmakta olan firmaların bir listesini bulabilirsiniz.
Ben (tarih) tarihinde ülkenizde bulunacağım ve ülkenizde (süre) kalmak
niyetindeyim. Orada bulunduğum süre içinde sizi ziyaret etmek istiyorum.
Sizin için uygun olan zamanı bana bildirmenizden dolayı memnuniyet
duyacağımı belirtirim.
En yakın zamanda görüşmek üzere teyidinizi bekliyorum.
Saygılarımla,
(İhracatçının ismi)
Ek:
— Firma Listesi,
— Broşür ve Ürün Kataloğu.4

В)
Satış Mektubu Örneği:
YAPISAL TASARIM HİZMETLERİ A.Ş.
Sayın İlgili,
Büromuz tarihinde çalışmalarına başlamıştır. Özellikle
endüstri yapıları, yüksek yapılar, iş hanları, yönetim binaları, okul kam-
püsleri ve su yapıları konusunda proje hizmetleri ve sürekli danışmanlık
hizmetleri vermektedir. Ayrıca taşıyıcı sistem sorunu olan yapılarda
takviye ve iyileştirme işlerine yönelik proje ve kontrolluk hizmetleri
de yapmaktadır. Referanslarımızdan bazıları ekte verilmiştir.
Bilgilerinizi rica ederim.
Yusuf B. TIMBIR
Genel Müdür
Ek: Referanslar Listesi

4
Gülsoy E. İhracatta Yazışma Örnekleri.

28
AKAR MAKİNA ELEKTRİK
15 Mayıs

Sayın Cahit ŞENEL


SANKO MAKİNA
Ostim/ANKARA

Makine elektriği alanında dev olan Schneider Electric, Omron,


Siemens gibi markaların Türkiye temsilciliğini yürütmekteyiz.
Ekte sunulan katalog ve fiyat listelerinde de göreceğiniz gibi
ihtiyacınız olan tüm elektronik ürünlerin tedariki konusunda sizlere
yardımcı olmak istemekteyiz.
İhtiyacınız olduğu takdirde siparişlerinizi bekler, çalışmalarınızda
başarılar dileriz.
Saygılarımızla,
Ahmet KILIÇ
Müdür

Ek: Ürün Kataloğu5

Новые слова и обороты


satış mektubu — рекламное письмо
üstünlük (ğü) — преимущество
hedef kitle — целевая аудитория
teklif formu — бланк заказа
ikna etmek — убеждать
temasta bulunmak — иметь контакты
ürün örnekleri / numuneleri — образцы продукции
ihtisaslaşmak — специализироваться
-mAk niyetinde olmak — намереваться, планировать
teyit (di) — подтверждение
iş hanı — офисное здание, бизнес-центр
yönetim binası — административное здание
su yapısı — гидротехническое сооружение
danışmanlık hizmetleri — консалтинговые услуги

5
Büro Yönetimi ve Sekreterlik. İş Mektubu Modulü.

29
taşıyıcı sistem — несущая конструкция
takviye — укрепление
temsilciliğini yürütmek / yapmak — являться представителем
fiyat listesi — прайс-лист
ürünlerin tedariki — поставка продукции

3. Переведите на турецкий язык следующее письмо.

ООО «Гидравлика-ФП»
г.

Дорогие друзья!
Компания «Гидравлика-ФП» — ведущая российская маши-
ностроительная фирма с более чем летней историей, специ-
ализирующаяся на изготовлении и продаже на рынках России
и международном рынке различных видов гидравлического
оборудования. Мы рады предложить Вашему вниманию новый
каталог продукции, производимой нашей компанией. Вы смо-
жете получить более подробные сведения о нашей компании
на сайте seafoodplus.info
Надеемся на дальнейшее сотрудничество.

С уважением,
заместитель генерального директора Д. А. Яшин

Приложение: каталог продукции

Новые слова и обороты


машиностроительная фирма — makine şirketi
гидравлическое оборудование — hidrolik ekipman
надеемся на дальнейшее сотрудничество — işbirliğimizin devamını
dileriz // işbirliği ümidiyle

4. Составьте рекламное письмо от фирмы «Evyap», производителя


изделий бытовой химии.

30
5. Прочитайте и переведите на русский язык рекомендации по
написанию письма-запроса, шаблон и образец такого письма.
А)
İstek Mektupları
Satın alma niyetinin; bilgi, yardım, randevu, örnek broşür, indirim veya
fiyat listesi gibi parasız sunulan hizmetlerin talebi ile ifade edildiği yazılara
istek mektupları denir.
İyi bir istek mektubunda bulunması gereken hususlar:
— Satın alma niyetini açıkca belirtmelidir,
— Satın alma kapasitesi ve potansiyeli konularında güven vermelidir,
— İstek konusu; satıcının, gelecekteki müşterilerine öngördüğü veya
benzeri hizmetler olmalıdır,
— İstek konusunun kolay sunulması için gerekli ortam (açık adres,
telefon, e-posta, faks) hazırlanmalıdır.
Bilgi Talebine Cevap
İthalatçı firma, firmanız hakkında bilgiyi çeşitli kaynaklardan
(uluslararası tanıtım kataloglarından, vermiş olduğunuz reklamdan,
uluslararası ticari kuruluşlardan vb.) almış olabilir ve sizden ürünleriniz ve
fiyatlarınız gibi çeşitli konularda bilgi talebinde bulunabilir.6

Büro Yönetimi ve Sekreterlik. İş Mektubu Modulü.


6

31
Б)
Uluslararası Ticaret Fuarlarına Katılma İsteği
(Katılmak İstenen Fuar
Fuar İdaresinin ismi ve adresi)
Sayın İlgili,
(ürün ismi) üreticisi ve ihracatçısı olan firmamız (fuar ismi) Fuarı’na
katılmayı düşünmektedir. Bu amaç için gerekli olan formları ve katılımcılar
için gerekli bilgileri bize temin ederseniz müteşekkir kalırız. Gelişmekte olan
ülkelerin katılımcılarına sağlanan kamu veya özel mali yardım programları
hakkında bilgi almayı da istemekteyiz.
İlginize şimdiden teşekkür ederim.
Saygılarımla,
(imza)

(Talepte bulunan firmanın ismi ve adresi)


Sayın (ilgilinin ismi ve soyismi),
(Ürün ismi) konusundaki talebinize teşekkür ederiz. İlgi duyduğunuz
ürünleri içeren tanıtım broşürümüz ve fiyat listemiz ilişiktedir.
Yardımcı olabileceğimiz herhangi bir husus olduğunda lütfen bizi bil-
gilendiriniz. İlginize teşekkür ederiz.
Saygılarımla,
(imza)

32
В)
İstek Mektubu Örneği:

TAYPA LOJİSTİK
20 Ekim
ÇINARCIK REKLAM
Adakale Sokak № 15/5
Çankaya/ANKARA

Firmamız yılbaşı etkinlikleri için promosyon ürünleri


hazırlatmayı planlamaktadır. Ürün broşürlerinizi ve fiyat listesini
adresimize göndermenizi rica ediyoruz.
İlginize teşekkür ederiz.

Saygılarımızla,
Mehmet ERTAN
Halkla İlişkiler Müdürü

Alınteri Bulvarı No: 21 Ostim/ANKARA


Tel.: 0 () 34 Faks: 0 () 34 29
E-posta: [email protected]
seafoodplus.info

Новые слова и обороты


istek mektubu — письмо-запрос
satın alma kapasitesi — покупательная способность
temin etmek — доставлять, предоставлять, снабжать
müteşekkir kalmak — быть признательным
kamu — государственный
mali — финансовый
ilginize (şimdiden) teşekkür ederiz — (заранее) благодарим за про-
явленный интерес
yılbaşı etkinlikleri — новогодние мероприятия
promosyon ürünleri — рекламно-сувенирная продукция
halkla ilişkiler müdürü — начальник отдела по связям с обществен-
ностью

33
6. Переведите на турецкий язык следующее письмо.

ООО «Торгоборудование»
Директору ООО «Рейон»
г-ну Али Мутлу
Исх. № 21 от 16 декабря г.
Наша компания заинтересована в приобретении продукции
Вашей фабрики.
Просим Вас предоставить информацию о технических
характеристиках продукции, образцы и прайс-лист. Прайс-лист,
ссылку на сайт фабрики, сведения об условиях сотрудничества и
сроках исполнения заказа просим выслать на адрес электронной
почты: [email protected] или почтой по адресу: г. Москва,
ул. Измайловская, д. 3.
Директор по маркетингу С. В. Шишкин

Новые слова и обороты


информация о технических характеристиках продукции — ürünlerin
teknik özellikleri
сведения об условиях сотрудничества и сроках исполнения заказа —
işbirliği şartları ve sipariş hazırlama süresine ait bilgiler

7. Запросите в письме от имени компании «Урал-текстиль», про-


изводящей шторы, каталог тканей у фирмы «Yıldız».

8. Прочитайте и переведите на русский язык рекомендации по на-


писанию письма-заказа и образец такого письма.
А)
Sipariş Mektupları
Satın alınmak istenilen malın gönderilmesi ve hizmetin yapılması için
yazılan yazılara sipariş mektupları denir.
İyi bir sipariş mektubunda bulunması gereken hususlar:
— Talep edilen mal veya hizmetin cinsi, kalitesi, rengi, miktarı, stok
numarası, ölçüsü gibi bilgiler açıkca belirtilmelidir,
— Teslim alma yeri ve şartları açıkca belirtilmelidir, önceden belirlenmiş
veya rutin şartlar gerektiğinde tekrar hatırlatılmalıdır,
— Ödeme şekli ve zamanı belirtilmelidir,

34
— Satın almayı taahhüt etmek anlamında olduğundan açık, anlaşmazlık
yaratmayacak, net ifadeler kullanılarak yazılmalıdır.7

Б)8
SİPARİŞ PUSULASI Sipariş verenin
Adı ve Soyadı…………….
ALINAN SİPARİŞİN TESLİM
ÖDEME ŞEKLİ
YERİ VE
CİNSİ ADEDİ ÖLÇÜSÜ NİTELİKLERİ PEŞİN-TAKSİT
ŞARTLARI

Maliyet hesap edilmek üzere Atölye Şefliğine …/…/…


Sayman
Adı Soyadı
İmza
MALZEMENİN
MİKTARI ÖLÇÜSÜ FİYATI TUTARI
CİNSİ
TL TL

Toplam
Genel üretim gi-
derlerinde % …
Kar % …den
Hesap edilen maliyet ve sipariş bedeli yukarıda gösterilmiştir.
Kabulümdür.
…/…/… …/…/…
Müşteri Atölye şefi
Adı Soyadı Adı Soyadı
İmza İmza
Yukarıda yazılı siparişin …TL bedelle ve % peşin alınmak şartıyla
yapılması uygundur. …/…/…
Yönetim Kurulu Başkanı Sayman Üye Üye
Adı Soyadı Adı Soyadı Adı Soyadı Adı Soyadı
İmza İmza İmza İmza

7
Büro Yönetimi ve Sekreterlik. İş Mektubu Modulü.
8
Pazarlama ve Perakende. Ankara: T.C. Milli Eğitim Bakanlığı, 87 s. [Электронный
ресурс]. URL: seafoodplus.info
(дата обращения: ).

35
В)9
Sipariş Mektubu Örneği:

ONAT AKÜ
17 Eylül
Sayı: ATB

Sayın Ahmet KILIÇ


AKAR Makina Elektrik
Ostim
Fabrikamızın ihtiyacı ile ilgili, müdürlüğümüzün 10/09/ tarih ve
ATB sayılı istek mektubuna karşılık vermiş olduğunuz tekliften,
aşağıdaki cins, miktar ve fiyatı yazılı malzemelerin firmanızdan alınması
uygun görülmüştür.
Aşağıda yazılı malzemeler faturalarıyla birlikte Depo Sorumlusu Ali
Gültekin’e teslim edilmesini rica ederim.
Sabri KARATAŞ
Satın Alma Müdürü

S.N. CİNSİ MİKTARI BİRİM F TUTARI

TOPLAM
FATURA BİLGİLERİMİZ
VERGİ DAİRESİ: OSTİM VERGİ DAİRESİ
VERGİ KİMLİK NO:
ADRES: Kabataş Sokak No: 18 OSTİM
Tel.: 0 () 80 Faks: 0 () 80

9
Büro Yönetimi ve Sekreterlik. İş Mektubu Modulü.

36
Новые слова и обороты
sipariş mektubu — письмо-заказ
malın cinsi — наименование товара
stok numarası — номенклатурный номер, артикул
ölçü — (здесь) единица измерения
teslim alma yeri ve şartları — место и условия поставки
rutin — обычный, стандартный
ödeme şekli ve zamanı — форма и сроки оплаты
taahhüt etmek — брать обязательство
anlaşmazlık yaratmak — вызывать разногласия, конфликт
sipariş pusulası — бланк заказа
sipariş veren — заказчик
peşin — наличные
taksitle — в рассрочку
maliyet hesap edilmek üzere — для расчета себестоимости
atölye şefliği — начальник цеха
sayman — бухгалтер
sipariş bedeli — стоимость заказа
kabulümdür — согласовано
fatura — счет-фактура, инвойс
depo sorumlusu — кладовщик
satın alma müdürü — начальник отдела снабжения
S.N. (sıra numarası) — порядковый номер (№)
birim f. (fiyatı) — цена за единицу продукции
tutar — сумма
toplam — итого
fatura bilgileri — реквизиты
vergi dairesi (V.D.) — налоговое управление
vergi kimlik No — индивидуальный номер налогоплательщика
(ИНН)

37
9. Переведите на турецкий язык следующее письмо.

ООО «Водяной»

Директору ООО «Халим Хидросан»

Исх. № /13 от 27 сентября г.


В соответствии с Вашим коммерческим предложением от
г. просим Вас принять заказ на поставку деталей
в следующем ассортименте и количестве:

Коли- Цена, Сумма,


№ Код детали Наименование чество, долл. долл.
шт. США США
1. Кран 29,54 8 
2. Двигатель 78,25 15 
3. Насос 53,00 10 
Система автоматиче-
4. 1 ,00
ского водоснабжения
Итого 35 

Условия поставки: CPT-Екатеринбург. Просим Вас выслать


нам счет-проформу и указать сроки поставки товара.

Начальник отдела снабжения О. Е. Лысенко

Новые слова и обороты


коммерческое предложение — fiyat teklifi
система автоматического водоснабжения — temiz su pompaistasyonu
CPT (от сокр. англ. Carriage Paid To — фрахт / перевозка оплачены
до) — международный торговый термин Инкотермс, использующийся
для обозначения условий поставки груза и указывающий, что продавец
обязан оплатить расходы, связанные с перевозкой товара до названного
пункта назначения
счет-проформа — proforma fatura
сроки поставки — teslim süresi

38
Составьте заказ на джинсы нескольких моделей в  фирме
«Stilmen».

Прочитайте и переведите на русский язык шаблоны писем,


связанных с выполнением заказа.
А)
Siparişin Kabulü
Sayın (…),
(Ürün ismi) sevkiyat ile ilgili (…) tarihli siparişinizi aldığımızı teyit
ederiz.
Sevkiyat (…) tarihli teklifimizde yer alan koşullara uygun olarak
yapılacaktır. Siparişiniz, teslimatı yapılmak üzere (…) tarihinde hazırlanmış
olacaktır.
Saygılarımızla,
(imza)
Б)
Siparişin Reddi
Sayın (…),
Sevkiyat talebinizi içeren (…) tarihli siparişinizi aldık.
Maalesef, şu anda siparişinizi teslim edebilecek durumda değiliz; çünkü
önümüzdeki (…) ay için üretimimizin tümü satılmıştır.
Siparişinizi karşılayamamaktan ötürü üzgünüz; ancak stoklar müsait
olduğunda sizinle temasa geçeceğiz.
Saygılarımızla,
(imza)

В)
Üretimin Başladığını Bildirme
Sayın (…),
(…) tarihli (ürün ismi) gönderilmesine ilişkin siparişlerinizle ilgili
olarak, sipariş verdiğiniz malların şu anda üretilmekte olduğunu ve (…)
tarihine kadar gönderilmeye hazır olacaklarını size bildirmek isteriz.
Saygılarımızla,
(imza)

39
Г)
Sevkiyatın Bildirilmesi
Sayın (…),
(…) tarihinde (no) ile sipariş edilen mallar bugün sevkedilmiştir. Mallar
(şirket ismi) aracılığıyla, TIR’la (fiyat)’a FOB olarak sevkedilmiştir.
Bu sevkiyattan memnun kalacağınızı umar, başka siparişlerinizi de
bekleriz.
Saygılarımızla,
(imza)

Д)
Ödemenin Gecikmesi Durumunda Bilgi Yazısı
Sayın (…),
(…) tarihli siparişinizle ilgili mallar (…) tarihinde sevkedilmiş
bulunmaktadır.
Şartlarımıza göre, ödemenin sevkiyatın yapılmasından () gün
sonra yapılması gerekiyordu, ancak henüz tarafımıza herhangi bir ödeme
ulaşmamıştır.
Bu nedenle, acilen (…) tutarındaki parayı ödemenizi rica ediyoruz.
Ödemeye ilişkin teyidinizi bekliyoruz.
Saygılarımızla,
(imza)10

Новые слова и обороты


sevkiyat (tı) — поставка, отгрузка
(…) tarihli siparişinizi aldığımızı teyit ederiz — подтверждаем
получение Вашего заказа от (…)
koşullara uygun olarak — в соответствии с условиями
ret (ddi) — отказ
siparişinizi teslim edebilecek durumda değiliz — мы не можем
поставить заказанный Вами товар
temasa geçmek — связаться
sevketmek — отправлять, отгружать

10
Gülsoy E. İhracatta Yazışma Örnekleri.

40
TIR (от сокр. фр. Transports Internationaux Routiers — междуна-
родная дорожная перевозка) — грузовой автомобиль, который идет
международным транзитом
FOB olarak — на условиях FOB (от сокр. англ. Free On Board —
международный торговый термин Инкотермс, использующийся для обо-
значения условий поставки груза и указывающий, что продавец обязан
доставить товар в порт и погрузить на указанное покупателем судно)
ödemenin gecikmesi — задержка оплаты
acilen — срочно

Переведите на турецкий язык следующее письмо.

Уважаемый Мурат Сечкин!


В соответствии с условиями подписанного нами контрак-
та после получения Вашего письма от г. о начале
изготовления заказанного нами оборудования мы произвели
оплату в  сумме 10  долларов США г. Просим
Вас подтвердить получение оплаты и сообщить, когда товар
будет готов к отправке.

С уважением,
Анна Сергеева

Прочитайте и переведите на русский язык рекомендации по


написанию письма-уведомления об отправке и образец такого письма.

Bir Belgenin veya Bir Malın Gönderildiğini Bildiren Mektuplar


Kurumun mal veya hizmet konusunda yükümlülüğünü yerine getirdiğini
(gönderdiğini) gösteren yazılara gönderme yazısı denir.
Gönderilen şey; malın kendisi, mal ya da bir hizmete ait katalog, harita,
rapor, fizibilite, kitap, broşür, kıymetli evrak vb. belge olabilir. Gönderme
yazısı, söz konusu gönderilerden karşı tarafı haberdar etmek için yazılır.
Gönderme yazılarında dikkat edilmesi gereken hususlar:
— Gönderme bilgilerinin (hangi ulaşım aracı ile, ne zaman yola
çıkarıldığı) açıkca belirtilmesine,
— Gerekiyorsa alındığının bildirilmesi istemine,
— Varsa, ulaşım sigortası veya muhtemel aksaklıklar ile ilgili bilgi
verilmesine,
41
— Muhtemel teslim alma zamanı ve şartlarından bahsedilmesine dikkat
edilmelidir.

Belge ve Mal Gönderildiğini Bildiren Mektup Örneği:

KARTAL LOJİSTİK
02 Nisan
Ahmet GÜRAY
Kara Dış Ticaret
Kılıçlar Bulvarı No: 15
Yenibosna/İSTANBUL

19 Mart tarihli mektubunuzda istemiş olduğunuz elek-


tronik yön bulma cihazlarını 22 Mart tarihinde fatura ve
diğer belgeleri ile birlikte göndermiş bulunmaktayız. Ürün bedeli
olan TL’nin banka hesabımıza en kısa sürede yatırılmasını
rica ederiz.
Göstermiş olduğunuz ilgiye şimdiden teşekkür ederiz.
Saygılarımızla,
Semra AYDIN
Satış Müdürü11

Новые слова и обороты


yükümlülüğünü yerine getirmek — выполнять обязательство
gönderme yazısı — письмо-уведомление об отправке
fizibilite — экономическое обоснование
kıymetli evrak (kı) — ценные бумаги
söz konusu — упомянутый
-DAn haberdar etmek — уведомить, известить о чем-либо
ulaşım sigortası — страхование на период перевозки
yön bulma cihazı — навигатор
satış müdürü — заведующий отделом продаж, менеджер по продажам

11
Büro Yönetimi ve Sekreterlik. İş Mektubu Modulü.

42
Переведите на турецкий язык следующее письмо.

Уважаемая г-жа Эсин!


Сообщаем Вам, что рекламные проспекты, которые Вы
запрашивали в  письме от г., были отправлены по
Вашему адресу службой доставки DHL. Вы можете отследить
посылку по номеру Надеемся, что эти материалы
будут полезны в Вашей работе в качестве представителя нашей
компании.
С уважением,
Константин

Новые слова и обороты


службой доставки DHL — DHL kargo ile göndermek
отследить посылку по номеру () — gönderiyi () numarasından
takip etmek

Напишите уведомление об отправке партии лимонов от имени


фирмы «Lider Grup» фирме «Orange» с  просьбой оплатить товар
в соответствии с отправленным счетом.

Прочитайте и переведите на русский язык рекомендации по на-


писанию письма-уведомления о получении, а также благодарственного
письма и образец такого письма.

Alındığını Bildirme ve Teşekkür Mektupları


Gönderilen mal veya hizmete ait çek, bono, sözleşme, kontrat, rapor gibi
önemli, kıymetli ve yenilenmesi zor belgelerin alındığını bildiren yazılara
alındı yazısı veya mektupları denir. Kişi veya şirketlere memnuniyet bildir-
mek amacıyla yazılan yazılara teşekkür mektubu denir.
Alındı mektuplarının yazılmasındaki amaç, yüz yüze yapılamayan
alışverişlerin tamama erdirilmesi ve kayıt altına alınmasıdır:
Alındı mektuplarında dikkat edilecek hususlar:
— Teslim alınan mal veya hizmet belgelerinin siparişe uygun olup
olmadığına,
— Mal veya hizmet belgelerinin eksik, kırık, tahrip görmüş olup
olmadığına,

43
— Gönderilenler; sipariş ve beklentilere uygun ise teslim alındığının
ve memnuniyetin nezaketle ifade edilmesine,
— Gönderilenler; siparişe, beklentilere, ön anlaşmalara uygun değil
veya eksik ya da zarar görmüşse durumun uygun dille ifade edilmesine ve
en makul çözüm önerisi sunulmasına dikkat edilmelidir.

Alındığını Bildirme ve Teşekkür Mektubu Örnekler:


Sayın Arınç,

Sipariş ettiğimiz KN kodlu 10 adet Beko marka buzdolabını taahhüt


etmiş olduğunuz tarihinden önce aldık. Siparişlerimizin temin ve
teslimatında göstermiş olduğunuz ilgiye teşekkür eder, iyi çalışmalar dileriz.

Saygılarımızla,
Eskişehir Beko Bayi
Harun Tuncel

DERMAN TIP MERKEZİ


Kurtuluş Caddesi 35 / 9
Avcılar / İSTANBUL

Sayı: /BK 21/10/

Gülgün MUTLU
Eczacıbaşı İlaç Sanayi
Avcılar/İSTANBUL

Sayın Mutlu,

Hastanemizin açılışında göstermiş olduğunuz ilgi


ve yardımlarınızdan dolayı çalışanlarımız ve şahsım adına
teşekkürlerimizi sunar, işlerinizde başarılar dileriz.

Saygılarımızla,
Esin YILDIRIM
Başhekim12

12
Büro Yönetimi ve Sekreterlik. İş Mektubu Modulü.

44
Новые слова и обороты
teşekkür mektubu — благодарственное письмо
bono — вексель
alındı yazısı — письмо-уведомление о получении
yüz yüze yapılamayan alışverişlerin tamama erdirilmesi ve kayıt altına
alınması — завершение и учет заключаемой заочно сделки
tahrip görmek — получать повреждение
nezaketle — вежливо
adet (di) — штука
bayi (ii) — дилер, представитель
çalışanlarımız ve şahsım adına teşekkürlerimizi sunarız — благодарю
от имени сотрудников и от себя лично

Переведите на турецкий язык следующее письмо.

ООО «Дрим-Тур»
Генеральному директору «Ильк Фуарджылык»
Мехмет Шенсой

Уважаемый г-н Мехмет Шенсой!


Благодарим сотрудников компании «Ильк Фуарджылык» за
профессионализм, проявленный при организации работы стенда
нашей фирмы на выставке «Международный туризм — ».
Мы надеемся на дальнейшее развитие нашего сотрудничества.
Желаем Вам и Вашей компании успехов в работе.

С уважением,
генеральный директор Д. Е. Мосин

Новые слова и обороты


проявлять профессионализм — profesyonellik göstermek
организация работы стенда — standın organizasyonu

45
Прочитайте и переведите на русский язык образец письма-
претензии.

Sayın Vladimir İgoreviç Petrov,


Eylül ve Ekim ayları boyunca tamamladığımız işlerden
dolayı çalışmalarımızın karşılığı olan paraları, tarafımıza defalarca
söz vermiş olmanıza rağmen henüz ödememiş durumdasınız.
Sizlerle daha önce yapmış olduğumuz görüşmeler neticesinde,
bugünün ekonomik şartları göz önünde bulundurularak planladığı-
nız ödeme planı teklifinize olumlu bakarak, bize vermiş olduğunuz
sözleri yerine getirmenizi bekledik; ancak sözleriniz bugüne kadar
yerine getirilmediği gibi ağırlaşan maddi durumumuzun da görme-
mezlikten gelinmesi bizi son derece üzmüştür. Bu bağlamda,
Size vermiş olduğumuz faturalardan dolayı oluşan KDV ve
vergi borçlarımızın tarihi geçmesine rağmen henüz ödeyemediğimiz,
Malzeme temin ettiğimiz firmaların bize olan alacaklarını uzun
süreden beri ödeyemediğimiz,
İşin, gerek kaliteli olmasını ve gerekse de süresinde tamamlan-
masını sağlamak için zor şartlar altında gece gündüz çalıştırdığımız
personellerimizin iki aydan beri ücretlerini ödeyemediğimiz,
Bu gecikmelerden dolayı oluşacak cezai durumların tarafımıza
büyük bir mali külfet getireceği, sizlerin de bilgisi dahilindedir.
Bütün bu olumsuzluklardan dolayı, 2 aydan beri yürütmüş
olduğumuz hizmetin devamı için hiçbir imkanımız kalmamıştır ve
ödemelerimiz tamamlanıncaya kadar çalışmaya ara vermek zorunda
kaldığımızı bildirmek istiyoruz. Bu durum, gösterdiğimiz çaba ve
özveriye karşılık bize verdiğiniz sözlerin uzun süreden beri yerine
getirilmediğinden dolayı ortaya çıkmıştır.
Bu arada, ekipleri geri gönderdiğimiz takdirde yeniden toparla-
manın güç olacağı ve zaman alacağı için olabilecek gecikmelerden
dolayı sorumlu olamayacağımızı ve gerek devlet kuruluşlarından
gerekse de özel kuruluşlardan gelebilecek cezai müeyyideler için
haklarımızın saklı tutulacağı hususlarının da bilinmesini rica
ederiz.
Saygılarımızla,
Zafer YEŞİLOVA
Yönetim Kurulu Başkanı

46
Новые слова и обороты
göz önünde bulundurularak — учитывая, принимая во внимание
görmemezlikten gelmek — игнорировать
KDV (katma değer vergisi) — НДС (налог на добавленную стоимость)
alacak (ğı) — долг (с кого-либо); кредит
cezai durumlar / müeyyideler — штрафные санкции
mali külfet (ti) — финансовые трудности
haklarını saklı tutmak — сохранять за собой право
yönetim kurulu başkanı — председатель совета директоров,
председатель правления

Переведите на турецкий язык следующее письмо.


ООО «Водяной»
Директору ООО
«Халим Хидросан»
Исх. № /13 от 17 декабря г.
На прошлой неделе нами получен наш заказ, который был
отгружен Вами 9 декабря г. По факту приемки товара на
склад нами обнаружено следующее несоответствие:
Код Количество Фактическое Недос-
№ Наименование
детали по инвойсу количество тача
1 Кран 9
2 Двигатель 1
3 Насос 20 20 —
Комплект системы
Нет
4 автоматического 1 1
в наличии
водоснабжения
Обращаем Ваше внимание, что нами не получен комплект
системы автоматического водоснабжения, который был указан
в инвойсе. Фактически в инвойсе числилось 26 коробок, нами
были приняты 24 коробки.
Просим Вас уточнить, был ли отгружен Вами комплект
системы автоматического водоснабжения.
Также просим Вас все недопоставленные детали отгрузить
со следующим заказом бесплатно.
С уважением,
заместитель директора О. Е. Лысенко
47
Новые слова и обороты
по факту приемки товара — mal kabulü sırasında
фактическое количество — fiili miktar
недостача — eksiklik (ği)
бесплатно — bedelsiz olarak

Переведите на русский язык следующие выражения.


Mektuplarda Yer Alabilecek Cümle Kalıpları
A-Bilgi isteğine karşılık teklifte bulunma
1) Size aşağıdaki teklifi yapmak istiyoruz.
2) Bilgi isteyen mektubunuza teşekkür eder, size aşağıdaki teklifi yap-
mak isteriz.
B-Fiyat bildirme
1) Fiyatlarımızın tümü ilişikteki fiyat listesinde belirtilmiştir.
2) (…) tarihli bilgi isteyen mektubunuza cevap olarak aşağıdaki fiyatları
veriyoruz
3) Fiyatlarımıza ambalajlama dahildir. (dahil değildir.)
4) Fiyatlarımıza sigorta dahildir. (dahil değildir.)
5) Fiyatlarımıza ambalajlama, sigorta ve navlun dahildir.
6) Fiyatlarımız aşağıda görüldüğü gibidir:
6a) Fabrikadan teslim (fiyatı)
6b) Fabrika teslimi ambalajlama dahil
6c) Vagonda teslim
6d) Geminin bordasında teslim
6e) Kamyonda teslim
6f) Eve/işyerine teslim
6g) (…) tren istasyonunda teslim
6h) (…) limanında teslim
6i) Fiyat ve navlun
6j) Fiyat, sigorta ve navlun
6k) Fiyat, sigorta ve navlun, gümrük masrafları hariç
6l) Fiyat, sigorta ve navlun, gümrük masrafları dahil
6m) Fiyat, sigorta, havayolu taşıma ücreti
6n) Fiyat, sigorta, navlun ve komisyon
6o) Paketlenmiş
6p) Depoda teslim
C-Teklifin geçerliliği
1) Fiyatlarımız (…) tarihine kadar geçerlidir.

48
2) Fiyatlarımız ancak bugünkü hammadde fiyatlarında değişiklik
olmadığı takdirde geçerlidir.
3) Bu teklifinize (…) hafta süreyle bağlı kalacağız.
4) Faturayı sevkiyat yapıldığı tarihteki fiyatlar üzerinden düzenleyeceğiz.
D-Kalite ve garanti
1) Ürünlerimiz fabrika çıkışından önce dikkatli bir kalite kontrolünden
geçirilmektedir.
2) Kaliteleri yüksek olduğundan ürünlerimiz dış piyasalarda çok
aranmaktadır.
3) Makinelerimize (…) yıllık garanti veriyoruz.
4) Ürünlerimizin tümü garanti belgeriyle teslim edilmektedir.
5) Hatalı parçaları teslimattan sonra (…) aya kadar ücretsiz olarak
değiştirmeyi garanti ediyoruz.
E-Ambalajlama
1) Mallarımızın ambalajlanması şöyledir:
1a) Sandıklar
1b) Konteynerler
1c) Variller
1d) Mukavva
1e) Sepetler
1f) Balyalar
1g) Paletler halinde
2) Ambalajlama giderleri fiyata dahildir.
3) Ambalajlama giderleri fatura edilecektir.
4) Sandıklar iade edilemeyebilir.
5) Boş sandıkları iade ettiğiniz taktirde fatura edilmiş ambalajlama
giderlerinin yarı tutarı geri ödenecektir.
6) Ambalajlama, talimatlarınıza kesin bir biçimde uyularak yapılacaktır.
7) Ambalajlamamız uzun yol sevkiyatına uygundur.
F-Teslim süresi
1) Malları derhal teslim edebiliriz.
2) Teslimat gelecek hafta sonuna kadar yapılabilir.
3) En erken bir ay sonra teslimat yapabiliriz.
4) Teslimat için belirttiğiniz tarihi teyit ederiz.
5) Kesin bir teslim tarihi vadedemeyiz.
6) Malları üretmemiz için (…) güne ihtiyacımız vardır.
7) Mümkün olan en kısa zamanda teslim edebilmek için elimizden
geleni yapacağız.
Раздел 4
Внешнеторговая документация

1. Прочитайте и переведите на русский язык рекомендации по


составлению счета-проформы и образец такого счета.

PROFORMA FATURA

Proforma fatura bir teklif faturasıdır. Hiçbir mali yükümlülük yarat-


mamaktadır. Bu fatura karşılığı mal sevkiyatı yapılmaz ve para ödenmez.
En önemli amacı, ihracatçının ürününün bu fatura ile ithalatçıya teklif
edilmesidir.
Proforma fatura, alıcı ile satıcı arasında gerçekleşen anlaşmanın en
pratik kanıtıdır. Bu fatura, satıcı tarafından alıcı adına düzenlenen ve yapı-
lan anlaşma ile ilgili her türlü detayı gösteren ön faturadır. Satış akreditifli
yapılacaksa, ihracatçı proforma fatura düzenlemek zorundadır.
Proforma fatura, iş sonunda kesilecek kesin satış faturasının (Ticari
Fatura) bir ön taslağıdır. Teklif yapmak isteyen firma kendi başlıklı kağıdına
hazırlayacağı proforma fatura üzerinde en azından; alıcının adı, adresi, pro-
forma fatura tarih ve numarası, «PROFORMA FATURA» ibaresi, yaklaşık
mal miktarı, detaylı açıklaması, paketleme özellikleri, nakliye özellikleri,
sevkiyat periyodu, tahmini yükleme ve boşaltma limanları, malın menşei,
birim ve toplam fiyat ile ilgili bilgileri mutlaka belirtmelidir.
Proforma faturada belirtilen satış koşullarının alıcı tarafından uygun
bulunması durumunda, alıcının verdiği sipariş üzerine proforma fatura kesin
satış faturasına dönüştürülür.1

1
Proforma Fatura [Электронный ресурс]. URL: seafoodplus.info (дата
обращения: ).

50
Proforma Fatura Örneği:
İhracatçı Firma Adı:
Adresi:
Telefon:
Faks:
PROFORMA FATURA
Alıcı
Firma Adı: Tarih:
Adres: Proforma Fatura No:

Ülke: Telefon:

Menşe Ülke Önerilen Sevk Tarihi Paket No. Boyutlar Ağırlık

Varış Ülkesi Taşıma rotası /Taşıyıcı

Teslim Şekli Ödeme Şekli

Miktar Malın Tanımı G.T.İ.P. No. Birim Fiyat Toplam Fiyat

Ara Toplam
Elleçleme

Navlun
Diğer
Toplam

Новые слова и обороты


mali yükümlülük (ğü) — финансовое обязательство
(fatura) kesmek — выписывать (счет-фактуру)
kesin satış faturası — окончательный счет-фактура
paketleme — упаковка

51
yükleme ve boşaltma limanları — порты погрузки и выгрузки
malın menşei — страна происхождения товара
ihracatçı firma — компания-экспортер
alıcı — покупатель
G.T.İ.P. No (Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu Numarası) —
классификационный код товаров по Товарной номенклатуре
внешнеэкономической деятельности (ТНВЭД)
ara toplam — промежуточный итог
elleçleme — обработка (грузов)
navlun — фрахт

2. Прочитайте и переведите на русский язык рекомендации по


составлению счета-фактуры и образец такого счета.
Fatura; satılan bir malın niteliği, ölçüsü ile birim satış fiyatını ve top-
lam bedeli gösteren bir belgedir. Faturaların mümkün olduğunca kapsamlı
olmasına, bilgilerin açıkça belirtilmesine ve kısıtlı düzeyde yabancı dil
bilgisi olan birisinin dahi anlayabileceği düzeyde anlaşılır ve basit olmasına
dikkat edilmelidir.
Ticari fatura, uluslararası ticarette kullanılan en temel belgelerden
birisi olup ihracatçı tarafından düzenlenmektedir. Ticari faturalar; Proforma
faturaya, siparişe, kontrat veya sözleşmeye istinaden satıcı tarafından düzen-
lenen mal veya hizmetin satışını gösteren belgelerdir. Ticari fatura; gümrük
işlemlerine, döviz transfer ve taahhütlerine esas olarak alınan kesin faturadır.
Ticari faturada bulunması gereken bilgiler aşağıda açıklanmıştır.
— Faturanın tarihi,
— Mal/hizmet cinsi,
— Satıcının ve alıcının isim/unvan ve adresleri,
— Ödeme şekli,
— Malların menşei,
— Teslim şekli,
— Mal veya hizmetin birim fiyatı, miktarı, tutarı,
— Malların ağırlığı, ebatları, miktarı,
— Sevkiyatın şekli,
— Mallara ilişkin ambalaj özellikleri, numara vb. detay açıklamalar,
— Düzenleyenin imzası bulunması gerekir.
— Navlun ve sigorta prim tutarları,
— Yükleme ve boşaltma yerleri, ticari faturalarda yer alması gereken
önemli noktalardır.

52
Resmi faturada; ihracatçının unvanı ve adresi, yükleme yeri, boşaltma
yeri, malın menşei, brüt ve net ağırlığı, fatura tarih ve no’su, muhabir ve aracı
banka, toplam miktar ve mal bedeli toplamı ile teslim şekli, yeri, para birimi
yazılmalıdır. Resmi fatura, fiili ihracatı müteakip ilgili dönemde, ihracatçının
bağlı bulunduğu Vergi Dairesine, Gümrük Beyannamesinin İhracatçı Nüshası
ile birlikte verilerek KDV iade veya mahsup talebinde bulunulur.2

Resmi Fatura Örneği:


SATICI TİCARET UNVANI
İMALAT SAN. TİC. LTD. ŞTİ. T.C. FATURA
Mithatpaşa Cad. No: 18/6 MALİYE Seri: A
Kızılay/ANKARA BAKANLIĞI Sıra
Tel.:

Mithatpaşa V.D. İrsaliye Tarihi: …/…/20…


İl Kodu 37 İrsaliye No: …
Sayın:
Müşteri bilgileri yazılır
Vergi Dairesi: Hesap no: Tarih:.…/…/20………….

MALIN CİNSİ BİRİM MİKTAR BİRİM FİYAT KDV % TUTAR

TOPLAM
İSK %
NET TUTAR
YALNIZ: KDV %
GENEL TOPLAM

Новые слова и обороты


ticari fatura — счет-фактура
gümrük işlemleri — таможенные операции
döviz transferi — перечисление валюты
malların ağırlığı, ebatları, miktarı — вес, габариты, количество товара

2
Ticari Fatura [Электронный ресурс]. URL: seafoodplus.info (дата
обращения: ).

53
ambalaj — упаковка
sigorta primi — (здесь) страховая премия
ihracatçının unvanı — название компании-экспортера
brüt ağırlık (ğı) — вес брутто
net ağırlık — вес нетто
muhabir ve aracı banka — банк-корреспондент и банк-посредник
gümrük beyannamesi — таможенная декларация
ihracatçı nüshası — экземпляр для экспортера
KDV iadesi veya mahsubu — возврат или зачет НДС
maliye bakanlığı — министерство финансов
İSK (iskonto) — скидка
net tutar — сумма нетто
yalnız — (здесь) прописью
genel toplam — общий итог

3. Переведите на турецкий язык счет-фактуру (см. с. 55).

Новые слова и обороты


общество с ограниченной ответственностью (ООО) — limited şirket
(Ltd. Şti.)
КПП (код причины постановки на учет) — tescil kodu
грузоотправитель — gönderen
грузополучатель — alıcı
платежно-расчетный документ — fatura belgesi
имущественное право — mülkiyet hakkı
акциз — tüketim vergisi
главный бухгалтер — muhasebe müdürü

4. Прочитайте и переведите на русский язык рекомендации по


составлению упаковочного листа.
Çeki listesi, ticari fatura kapsamı eşyanın çeşitli cins ve türde ve çeşitli
ağırlıktaki kaplara konulması halinde, her kapta hangi miktarda eşya
bulunduğunu göstermek amacıyla düzenlenen bir belgedir.
Çeki listesi satıcı veya gönderici tarafından fatura ile birlikte
hazırlanabileceği gibi, beyan sahibi tarafından da hazırlanabilir.
Bu belge yabancı gümrüklerde malın gümrük makamları tarafından
örnekleme yöntemi ile kontrol edilmesini sağlamaktadır. Ayrıca yabancı

54
СЧЕТ-ФАКТУРА № от 15 августа г.

Продавец: Общество с ограниченной ответственностью «Ортекс»


Адрес: , г. Москва, Ракетный бульвар, 5
ИНН/КПП продавца: /
Грузоотправитель и его адрес:
Грузополучатель и его адрес:
К платежно-расчетному документу № от
Покупатель: ООО «Чемпион»
Адрес: , г. Москва, ул. Щепкина, 18
ИНН/КПП покупателя: /
Стоимость
Стоимость
Наименование товаров
Цена товаров (ра-
товара Еди- (работ,
Ко- (тариф) бот, услуг), Нало- Страна Номер
(описание выполнен- ница В том услуг),
ли- за еди- имуще- говая Сумма проис-
ных работ, из- числе имуще- таможенной
че- ницу ствен- став- налога хож-
оказанных услуг), мере- акциз ствен- декларации
ство измере- ных прав, ка, % дения
имущественного ния ных прав,
ния всего без
права всего с уче-
налога
том налога
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
Футболка мужская шт. 50 ,00 20 ,00 — 18 3 ,00 23 ,00 Турция
Футболка женская шт. 40 ,00 14 ,00 — 18 2 ,00 16 ,00 Турция
Костюм спортивный шт. 20 1 ,00 36 ,00 — 18 6 ,00 42 ,00 Турция
Всего к оплате 12 ,00 82 ,00
Руководитель организации (подпись) Хасанов Р. Х. Главный бухгалтер (подпись) Курочкина В. И.

55
alıcılar, ihracatçı tarafından kendilerine gönderilecek ambalaj listesine göre
malları çeşitli perakende veya toptan satış yerlerine gönderebilmektedir.
Ambalaj listeleri alıcının kendi iç dağıtımında bu açıdan yardımcı olmaktadır.
Çeki listesi hangi bilgileri içerir?
— Çeki listesi ayrı bir belge olarak hazırlanıyorsa hangi faturaya
karşılık geldiğinin bilinmesi açısından, faturanın referans numarası ve tarihi
belirtilmelidir.
— Her bir tip ürün için kaç paket olduğu (paket sayısı) belirtilmelidir.
— Paketlerin her birisi numaralandırılır. Çeki listesinde de her bir ürün
için kaç kutu varsa bunların numaraları da ayrı bir sütunda belirtilmelidir.
— Her bir paketin içinde ne olduğu açıkça ifade edilmelidir.
— Her bir paketin dıştan dışa ölçüleri çeki listesinde yer almalıdır.
— Her bir paketin brüt ağırlığı belirtilmelidir.
— Malların nasıl paketlendiği belirtilmelidir. Eğer mallar palete
yerleştirilmişse bu belirtilmeli, eğer özel taşıma koşulları gerekli ise bu
gösterilmelidir.
— Paket üzerinde adres ve numaralar mutlaka bulunmalıdır.
— Yükleme konusu toplam paket sayısı,
— Metreküp olarak yüklemenin toplam hacmi,
— Yükün ambalaj hariç net ağırlığı,
— İhraç konusu yüklemenin toplam brüt ağırlığı, belirtilmelidir.3

Новые слова и обороты


çeki listesi — упаковочный лист
kap (bı) — тара
beyan sahibi — декларант
perakende veya toptan satış — розничная или оптовая продажа
dıştan dışa ölçü — габаритные размеры
palet (ti) — паллета, поддон
metreküp (bü) — кубический метр

3
Çeki Listesi [Электронный ресурс]. URL: seafoodplus.info (дата
обращения: ).

56
5. Переведите на русский язык текст, помещенный на упаковочном
листе.

İhracatçı Firmanın
Başlıklı Kağıdına
düzenlenecek
Alıcı Firmanın Adı Adresi

Çeki Listesi
Fatura No: / Tarih:

Net Brüt
Palet Paletteki Toplam Koli İçi
Mal Cinsi Ağırlık Ağırlık
No. Koli Sayısı Adet Adet
(kg) (kg)
1–9 Fırın Izgara Teli 24 65
Isıya Dayanıklı
10 12
Kauçuk Conta Profili
11 Fırın Çakmağı 30
12 Kablo Grubu 5
Toplam

Новые слова и обороты


koli — упаковка, коробка
fırın ızgara teli — решетка плиты
kauçuk conta profili — уплотняющий резиновый профиль
fırın çakmağı — блок розжига плиты
kablo grubu — жгут проводов

57
6. Переведите на турецкий язык текст, помещенный на упако-
вочном листе.
Отправитель груза: ИНН УПАКОВОЧНЫЙ ЛИСТ/
ООО «Газаппаратура»
г. Москва, ул. Вавилова, 25 ФАКТУРА №………
Тел.: ()
Получатель груза:
«АКАР Макине Электрик»
Черкезкёй, ул. Истикляль, 11
Тел.: +90 () 64 43
Кол-
Кол-
Иденти- во
Наиме- во Кол- Вес Вес
№ фикацион- коро- Стои-
нование в ко- во нетто, брут-
ме- ный номер ТНВЭД бок на мость,
товара роб- (шт.) кг то,
ста товара пал- US $
ке кг
лете
(шт.)
(шт.)
Решетка
1 65 24 ,6
плиты
Газовый
2 30 10 93 99
кран

Общий вес нетто ,6 кг, общий вес брутто кг, общая стоимость
$
Дата: г.

7. Прочитайте и переведите на русский язык информацию о видах


транспортных накладных и образец накладной.
Konşimento; taşıma senedi olarak da bilinen, üzerinde yükleyici, alıcı
bilgileri başta olmak üzere söz konusu ticari işlemle ilgili her türlü bilginin
yer aldığı kıymetli evraktır.
Kara Yolu Taşıma Senedi; uluslararası nitelikteki CMR (Convention
Marchandises Routiers) anlaşmasının hükümlerini kabul eden ülkelerce
kullanılan bir karayolu taşıma belgesidir ve taşımanın CMR hükümlerine
göre yapıldığını gösterir. Navlun komisyoncusu veya taşımacılık şirketi
tarafından alıcının adına düzenlenir. Malların belirtilen şartlarla taşınmak
üzere, iyi durumda teslim alındığını ve taşıma sözleşmesinin yapıldığını
gösteren hukuki bir delildir.
Üç orijinal nüsha olarak düzenlenir. Birincisi yükletene verilir, ikincisi
mallara eşlik eder, üçüncüsü de taşımacıda kalır. Yükleten, mallar yolda iken
taşımacıya talimat vererek taşımayı durdurma, teslim yerini değiştirme veya
58
malların belgede ismi yazılı alıcıdan başka bir şahsa teslimini isteme hakkına
sahiptir. Bu hak, belgenin ikinci orijinalinin belgede adı yazılı alıcıya verilmesi
üzerine hükümden düşer. Anılan, hakkını kullanmak istediğinde yükleten bel-
genin birinci orijinalini taşımacıya ibraz etmelidir. Bu durumda yeni talimat
belgeye kaydedilir. Yükleten aynı zamanda taşımacıya garanti vermelidir.
Hava Yolu Taşıma Senedi; (Airwaybill/AWB) Havayolu şirketlerince
düzenlenen ve malların taşınmak üzere teslim alındığını gösteren makbuzdur.
Mallar üzerinde tasarruf etme yetkisi vermez. Varış havalimanında gümrük
işleminin tamamlanmasından sonra mallar belgede ismi yazılı alıcıya teslim
edilir. Alıcı yerine alıcının bankası adına da düzenlenebilir. Bu durumda
banka varış yerindeki havayolu şirketine vereceği yazılı talimatla malları
alıcıya teslim ettirir. Hava yolu taşıma senedi biri alıcıya, biri yükletene, biri
de havayolu şirketine ait olmak üzere 3 orijinal ve 9 kopya olarak düzenlenir.
Bankalara ibraz edilen nüsha 3 numaralı yükleten nüshasıdır. Belgede yer
alan bilgiler: Uçuş sefer sayısı ve tarihi, malın cinsi ve miktarı, alıcının adı,
yükletenin adı, navluna ait kayıt ve havayolu şirketinin kaşe ve imzasıdır.
Deniz Yolu Taşıma Senedi; bu belge bir gemi şirketinin veya onun yet-
kili acentesinin veya yükleme limanında acentesi yoksa gemi kaptanının malı
yükletene verdiği, emre ve nama düzenlenebilen ve belge konusu malların
taşınmak üzere kabul edildiğini gösteren bir makbuz ve aynı zamanda yükle-
me kaydı konduğunda bir taşıma sözleşmesidir. Belirtilen malın mülkiyetini
de temsil eder ve belgenin ciro edilmesiyle mal el değiştirir. Konşimentoda
aşağıda yazılı bilgiler bulunur:
— Taşıyanın adı ve soyadı veya ticaret unvanı,
— Kaptanın adı ve soyadı,
— Geminin adı ve uyruğu,
— Yükletenin adı ve soyadı veya ticaret unvanı,
— Alıcının adı ve soyadı veya ticaret unvanı,
— Yükleme limanı,
— Boşaltma limanı veya buna dair talimat alınacak yer,
— Gemiye yüklenen veya taşınmak üzere teslim alınan malların cinsi,
ölçüsü, sayı veya tartısı, markaları ve dıştan belli olan hal ve nitelikleri,
— Navluna ait şartlar.
Taşıma irsaliyesi; araç sahibi tarafından, bir ücret karşılığında yük (eşya,
mal) taşıyan gerçek veya tüzel kişi olan nakliyecilerin taşıdıkları eşya için
düzenledikleri bir belgedir.4

4
Konşimentolar [Электронный ресурс]. URL: seafoodplus.info (дата
обращения: ).

59
Taşıma İrsaliyesi Örneği:

T.C. TAŞIMA İRSALİYESİ


Mükellefin: MALİYE
Adı Soyadı/Unvanı BAKANLIĞI Seri:
Adresi 35 Sıra No:
Vergi D. — T.C. Kim. No
Tarih: …/…/…
Malı Tevdi Eden :
“ “ “ V.D. — T.C. No
Gönderilenin Adı Soyadı
“““ V.D. — T.C. No
Gideceği Yer / Adres
Sürücünün Adı Soyadı
“““ V.D. — T.C. No
Aracın Plaka seafoodplus.info Malın Ambara Giriş Tarihi: …/…/…

Alınan Nakliye
Malın Cinsi Ambalaj Adet Kg Fiyatı Tutarı
Ücreti

TL Nakliye Bedeli Ödeyiniz.

Yukarıda cins ve miktarı yazılı emtiayı (…) teslim etmek üzere tamamen
ve sağlam olarak teslim aldım. Mallarda vukuu bulacak her türlü zarar ve
ziyanı ödemeyi şimdiden kabul ederim.

Malı Teslim Eden Malı Teslim Alan Malı Teslim Alan


Şoför Müşteri

Новые слова и обороты


konşimento // taşıma senedi — коносамент, накладная
yükleyici / yükleten — грузоотправитель
alıcı — (здесь) грузополучатель
başta olmak üzere — прежде всего
kara yolu taşıma senedi — автотранспортная накладная
hüküm (kmü) — положение (закона, соглашения)

60
navlun komisyoncusu — агент по фрахту
taşımacılık şirketi — транспортная компания
delil — доказательство
üç orijinal nüsha olarak — в трех оригинальных экземплярах
taşımacı — перевозчик
hükümden düşmek — терять силу
ibraz etmek — предъявлять
hava yolu taşıma senedi — авианакладная
makbuz — расписка, квитанция
mallar üzerinde tasarruf etme yetkisi — право собственности на товар
uçuş sefer sayısı ve tarihi — номер и дата рейса
kaşe — печать, штамп
deniz yolu taşıma senedi — морская накладная
yetkili acente — уполномоченный агент, официальный представитель
emre yazılı konşimento — ордерный коносамент
nama yazılı konşimento — именной коносамент
mülkiyet (ti) — собственность
ciro etmek — индоссировать, делать передаточную надпись
el değiştirmek — перейти в другие руки
irsaliye — накладная
gerçek veya tüzel kişi — физическое или юридическое лицо
mükellef — налогоплательщик
tevdi etmek — вручать, вверять
aracın plaka seafoodplus.info — номер автомобиля
emtia — товары
vuku bulmak — происходить, иметь место
ziyan — ущерб, вред
Раздел 5
Транспортная документация

1. Прочитайте и переведите на русский язык переписку заказчика


с представителями транспортных компаний.
А)
Sayın İlgili,
Lütfen aşağıda detayları belirtilen mal için tarafımıza navlun
fiyat teklifi geçer misiniz?
Kutu Ebatları: 43 × 22,5 × 28,5 cm.
Koli sayısı: 8 adet.
Gross Ağırlık: kg.
Mal cinsi: Seramik lamba duyu.
Havalimanı: FUZHOU/ÇİN.
Havalimanı: Atatürk — İstanbul.
Saygılarımla,
Nazmiye YÜCE
Pazarlama Müdürü
Sega Elektrik Metal Gaz Endustri San. & TİC. Ltd Şti.
Huzur Hoca Cd. Zırhlıoğlu İş Mrk. No: 57 Kat: 4 D: 8
İçerenköy — İstanbul/Türkiye
Tel.: 0 () 42 52  Fax: 0 () 46 50

62
Б)
Sayın Nazmiye YÜCE,
Sizlere ekte tarafımızdan istemiş olduğunuz fiyat teklifimizi
sunuyoruz. Teklifimizle ilgili değerli yorumlarınızı bekleriz.

Bilgilerinize
Teşekkürler
Ferdihan
Tay Uluslararasi Nakliyat
Tel./Fax: 0 () 71 70 — 0 () 38 27

В)
Merhabalar,
Talebinize istinaden navlun çalışmamız ektedir. Yorumunuza
sunarım.
Teşekkürler.

Pelin ÖZ
Satış ve Pazarlama Müdürü
Balnak Logistics Group
Fax: 0 () 15 35
[email protected]
seafoodplus.info

Г)
Merhabalar,
Navlun teklifimiz tarafınıza ulaştı mı? İnceleme şansınız oldu
mu? Yorumunuzu beklerim.
Teşekkürler.
Pelin ÖZ

Новые слова и обороты


seramik lamba duyu — керамический патрон для лампы
-A istinaden — основываясь, в соответствии

2. Прочитайте и переведите на русский язык коммерческие


предложения транспортных компаний.

63
А)


SEGA ELEKTRİK LTD. ŞTİ.

YÜKLEME YERİ : FUZHOU (Xiamen/Kuala Lumpur/İstanbul)


VARIŞ YERİ : İSTANBUL
DÖVİZ KURU : USD / KGS

Tarafımızdan istemiş olduğunuz toplam 8 koli, 43 cm × 22,5 cm × 28,5 cm


ölçülerinde genel ağırlığı kg olan yükünüzün FUZHOU hava limanından
İSTANBUL havalimanına kadar FOB bazdaki uçak ile teklifimiz aşağıdaki
gibidir.
Vermiş olduğumuz teklifimiz Malaysia Havayolları ile ve aktarmalı servis
vermektedir. Aktarma bölgesi K. Lumpur’dan İstanbul’a uçuşları haftanın iki
günü cuma ve pazar günlerindedir. Tahmini taşıma süresi ise 4–5 gün arasındadır.

HAVAYOLU NAVLUN BEDELİ:


MALAYSİA HAVAYOLLARI: ,40 USD ( kg × 4,90 USD)

VARIŞTA OLUŞAN MASRAFLAR:


Dbch Bedeli: 25,00 USD KONŞİMENTO
Ordino Bedeli: ,00 USD KONŞİMENTO

Teklifimiz ikinci bir işar’a kadar geçerlidir. Havayollarınca yapılacak


değişiklikler tarafınıza iletilecektir.
Teklifimiz yanıcı, parlayıcı, patlayıcı ve değerli maddeler için geçerli
değildir.
Yüklemelerden en az 3 iş günü önce tarafımıza sipariş vermenizi rica ederiz.
Navlun ve ordino ödemeleri ordino tesliminde nakit veya firma çekiniz ile
tahsil edilecektir. TL ödemelerde Garanti Bankası Günlük Döviz Satış Kuru
geçerlidir.
Saygılarımızla,
Merkez ofis: Kartaltepe Mh. Ahmet Doğan sk. Soyyiğit evleri B Blok No: 4/18
Bakırköy/İSTANBUL
Tel.: 0 () 71 70 — 0 () 38 27
Web adres: seafoodplus.info E-mail:[email protected]

64
Б)

15/01/

HAVAYOLU İTHALAT TEKLİFİMİZ

FOB FUZHOU-İSTANBUL
Döviz Cinsi Havayolu + kg
USD EK/KA 4,65

YAKIT ZAMMI ÜCRETİ: navluna dahil


GÜVENLİK ÜCRETİ: navluna dahil
Ordino: 85 USD + KDV

HAVAYOLU GENEL ŞARTLARIMIZ

Navlun 1 cbm = kg bazı üzerinden hesaplanır. IATA kurallarına göre


metreküp veya kilogram cinsinden yüksek olan baz alınır.
Ordino ücretimiz: USD 85,- +KDV
Taşıma ücreti, ödeme günündeki İş Bankası döviz satış kuru üzerinden
peşin veya çek karşılığı olarak tahsil edilir. Banka transfer komisyonu olarak
min. USD 10,- olmak üzere %3 tahsil edilmektedir. Navlun tutarı döviz bazında
ödendiğinde, transfer komisyonu alınmaz.
Teklifimiz IATA’nın yanıcı, patlayıcı, tehlikeli ve bozulabilir kargo
taşımalarını kapsamaz.
İhracatçılarınızdan, havayollarından ve mücbir sebeplerden kaynaklanan
gecikme ve aksaklıklardan firmamız hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Teklifin geçerlilik süresi: 31/01/

Teklifimizi uygun karşılanmasını diler, size titiz bir hizmet verebilmek için
değerli nakliye siparişlerini bekleriz.

65
Новые слова и обороты
aktarmalı — с перегрузкой (грузов)
aktarma bölgesi — пункт перегрузки
tahmini taşıma süresi — предполагаемые сроки транспортировки
varışta oluşan masraflar — сборы, подлежащие оплате по прибытии
груза
Dbch bedeli — сбор (DB — за инкассирование издержек; СН —
за очистку и обработку при отправлении)
ordino bedeli — сбор за ордер доставки
işar — письменное извещение, уведомление
nakit (kdi) / peşin veya firma çeki ile tahsil etmek — взимать налич-
ными или чеком фирмы
TL ödemelerde Garanti Bankası günlük döviz satış kuru geçerlidir —
оплата в турецких лирах производится по курсу банка «Гаранти» на
день оплаты
yakıt zammı ücreti — топливный сбор
güvenlik ücreti — сбор за безопасность
transfer komisyonu — комиссия за перевод
mücbir sebepler — форс-мажор, обстоятельства непреодолимой силы
mücbir sebeplerden kaynaklanan gecikme ve aksaklıklardan firmamız
hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz — наша компания не несет ответ-
ственности за задержку или сбои в доставке груза, вызванные форс-
мажорными обстоятельствами

3. Составьте письмо-запрос транспортной фирме «Albatrans»


о стоимости авиаперевозки запчастей для газовых плит в количестве
24 коробки весом кг из Стамбула в Екатеринбург.
Раздел 6
Контрактная документация

1. Прочитайте и переведите на русский язык следующий договор.

TEM — TAŞERON
«MEGA FAMILY CENTER» PROJESİ İŞ YAPIM
PROTOKOLÜ
1. TARAFLAR
Bu protokol, mekanik işler taahhüdü TEM (Açık adres ve unvanı işbu
protokolün imza sayfasındadır.) tarafından yüklenilen Rusya’nın Ekaterin-
burg şehrindeki Mega Family Center işi kapsamında, TEM ile TAŞERON
(Açık adres ve unvanı işbu protokolün imza sayfasındadır.) arasında aşağıda
belirtilen işlerinin yapımı için düzenlenmiştir.

Новые слова и обороты


taşeron — субподрядчик
iş yapım protokolü — протокол о выполнении работ
mekanik işler taahhüdü — подряд на выполнение механических работ
açık adres — полный почтовый адрес
yüklenmek — брать на себя (обязательство)
protokol (…) ile (…) arasında aşağıda belirtilen işlerinin yapımı için
düzenlenmiştir — договор заключен между (…) и (…) о нижеследующем

2. İŞİN KAPSAMI
İşbu protokol muhteviyatı işler;
IKEA Garaj Alanı
Isıtma ve Soğutma Borulama İşleri,
Isıtma ve Soğutma Kanal İşleri,
Yangın Borulama İşleri,
Yağmur Suyu Borulama İşleri, Temiz ve Pis Su Borulama İşleridir.

67
Новые слова и обороты
işin kapsamı — объем работ
işbu protokol muhteviyatı işler — предмет настоящего договора
ısıtma ve soğutma borulama işleri — установка трубопроводов
системы отопления и охлаждения
ısıtma ve soğutma kanal işleri — установка каналов системы
отопления и охлаждения
yangın borulama işleri — установка труб противопожарной системы
yağmur suyu borulama işleri — установка водосточных труб
temiz ve pis su borulama işleri — установка труб водопровода и
канализации

3. İŞİN BEDELİ
Bu Protokolde tarif edilen işler birim fiyatlı olup, toplam bedeli (…)
USD’dır. Bu fiyatlar SÖZLEŞME süresince sabit birim fiyatlardır. SÖZ-
LEŞME süresi boyunca, TAŞERON birim fiyatlarda değişiklik talebinde
bulunamaz. Bu bedel, mücbir sebepler (doğal afetler, siyasi olaylar vb.)
haricindeki iş süresinin uzaması halinde dahi ekli birim fiyatlar ile sabit
olup, işçilik, teknik + idari kadro, genel giderler, el aleti ve kar dahildir.

Новые слова и обороты


işin bedeli — стоимость работ, стоимость договора
bu protokolde tarif edilen işler birim fiyatlı olup, toplam bedeli (…) —
стоимость работ по настоящему договору определяется ценой за еди-
ницу выполняемых работ и составляет (…)
sabit — фиксированный
haricindeki — за исключением
ekli — указанный в приложении
bedel işçilik, teknik  +  idari kadro, genel giderler, el aleti ve kar
dahildir  — стоимость включает оплату труда рабочих, технического
и административного персонала, общие расходы, ручной инструмент
и прибыль

4. İŞİN BAŞLAMA TARİHİ VE SÜRESİ


İşbu protokol muhteviyatı işin başlama tarihi, protokolün imzalandığı
tarihten itibaren TAŞERON’un TEM’e 5 iş günü içerisinde vereceği Kesin
Teminat Mektubunun TEM’e teslim edildiği tarih olup, işin süresi (…)
aydır. Kesin Teminat mektubunun TEM’e teslim edilmesi 5 iş gününü aşar

68
ise TAŞERON’un bu protokoldeki yükümlülüklerinin başlama tarihi, pro-
tokolün imzalandığı tarihtir.

Новые слова и обороты


işin başlama tarihi ve süresi — сроки начала и выполнения работ
kesin teminat mektubu — гарантия исполнения обязательств по
контракту

5. HAKEDİŞ VE ÖDEMELER
Protokolde bahsi geçen işler ile ilgili hakedişler; her ay sonu, o ay
içerisinde yapılan imalatlara göre şantiyede tanzim edilecek, TEM şantiye
sorumluları ve TAŞERON yetkililerince imzalanacaktır. Hakediş ödemeleri,
Ana Müteahhit’in ilgili ay hakedişini TEM’e ödemesini takip eden 7 gün
içerisinde yapılır. Ödemeler; fatura tarihindeki Merkez Bankası ortalama
kuru esas alınarak, RUBLE olarak yapılacaktır.
İşbu protokolde bahsi geçen işlere ait ödemeler, TAŞERON’a aylık
hakedişler şeklinde yapılacaktır.

Новые слова и обороты


hakediş — акт приемки выполненных работ
o ay içerisinde yapılan imalatlara göre — в соответствии с выполнен-
ным в данном месяце объемом работ
(hakediş) tanzim etmek — составлять (акт приемки выполненных
работ)
şantiye — строительная площадка
şantiye sorumlusu — прораб
yetkili — полномочный представитель
hakediş ödemeleri — платежи за выполненные работы
ana müteahhit (di) — генеральный подрядчик
Merkez Bankası ortalama kuru esas alınarak — по среднему курсу
Центрального банка
protokolde bahsi geçen işler — работы, указанные в договоре

6. TAŞERON’UN YÜKÜMLÜLÜKLERİ
TAŞERON, TEM tarafından verilecek iş programına uygun olarak
belirlenen ve ilerleyen aşamada gerektiği sayıda, kaliteli ve nitelikli usta
temin edecektir.

69
Malzemelerin yüklenmesi ve boşaltılması, saha içinde yatay ve
düşey nakliyelerinin yapılması (çatıya konacak klima santralı ve fan üniteleri
için TEM vinç desteğinde bulunacaktır), tüm malzeme ve ekipmanlarının
(mekanik ve teknolojik) montajı, gerekli testlerin yapılması ve tüm montajı
yapılmış imalatlarla ilgili TEM’le birlikte yerel idarelere ve İşveren’e akt
karşılığı teslimi, TAŞERON’un sorumluluğundadır.
TAŞERON bu işlerle ilgili olarak; tüm el aletleri, iskele, sarf
malzemeleri (elektrot, kesme taşı, oksijen vb.) temin etmekle yükümlüdür.
TAŞERON’un çalıştıracağı elemanlar, şantiyedeki TEM bünyes-
indeki çalışan ekipler ve diğer disiplinler ile tam bir uyum içerisinde
çalışacaklardır. Şantiye huzurunu bozucu davranışlar sergileyen ve tarif
edilen işi gereği gibi yapmayıp işi savsaklayan TAŞERON elemanları, TEM
şantiye sorumlularınca TAŞERON’a bildirilecek ve bu elemanların aynı gün
şantiyeyi terk etmeleri TAŞERON tarafından sağlanacaktır.
TEM’in protokolde bahsi geçen işlerde kullanmak üzere
TAŞERON’a teslim edeceği malzemeler şantiye ambarından tutanak ile
verilecek olup, bu malzemeler ile ilgili kayıp, çalıntı ve imalat hatasından
kaynaklı tahribat ve zayilere ilişkin bedeller, tespit edildiği ilk ayki
TAŞERON hakedişinden kesilecektir.
TAŞERON’un çalıştıracağı elemanların şantiyeye ulaşımları, yata-
cak yerleri ve tüm sağlık masrafları TAŞERON’a ait olup, yemekleri TEM
tarafından Ana Müteahhit’in TEM’e sağladığı koşullarda karşılanacaktır.
TAŞERON, elemanlarına ödeyeceği ücretleri Rusya’da yürürlükteki mev-
zuatlarca ödeyecektir. Bu ücretler ile ilgili tüm sigorta primleri ve ilgili
masraflar TAŞERON’a aittir.
TAŞERON iş sırasında ve sonunda isyerindeki kendi imalatlarından
kaynaklanan çöplerin temizliğinden sorumludur. TAŞERON’un bu
duyarlılığı göstermemesi durumunda TEM’in, Ana Müteahhit ile bu prob-
lemden kaynaklı parasal kayıpları TAŞERON’dan kesilir.
TAŞERON ve elemanları, şantiyede işveren ve Ana Müteahhit’in
koyacağı her türlü güvenlik kuralına uymak zorundadır. Buna rağmen
işçilerin uğrayacağı ve TAŞERON’un sorumluluğunda olduğu taraflarca
mutabık kalınan iş kazası sebebi ile doğacak sorumluluğun tamamı
TAŞERON’a aittir.
Bu protokolün imzalanması ile birlikte doğabilecek tüm lokal vergi
ve harçlar TAŞERON’a aittir.
TAŞERON, işin tamamını veya bir kısmını hiçbir suretle başkasına
devredemez. TEM’in yazılı onayı olmadan alt taşeronlar kullanamaz.

70
TAŞERON, işin yapımı esnasında kullandığı ekipmanları TEM’in yazılı
onayı olmadan şantiye dışına çıkaramaz. Aksi yapıldığı takdirde TEM’in
protokolü feshetme hakkı doğar.
Fen, Rus SNIP ve GOST ve IKEA standartları gereği olarak vasıfları
protokol gereğince belirli şartlara haiz olmayan imalat ve işçilik, TEM,
Ana Müteahhit veya İşveren tarafından bozdurulabilir. Bozdurulan kısım
için ayrıca ücret ödenmeyeceği gibi, harcanan malzeme bedeli ve işçilik
TAŞERON’a ait olmak üzere yeniden yaptırılır. Bu yüzden doğan gecik-
meler, işin bitme süresinin uzatılmasını gerektirmez. Ayrıca gecikme süresi
için protokoldeki ceza hükümleri uygulanır.

Новые слова и обороты


yükümlülük (ğü) — обязательство
iş programı — календарный график производства работ
kaliteli ve nitelikli usta temin etmek — обеспечивать квалифициро-
ванными мастерами
saha — площадка
yatay ve düşey nakliyeler — горизонтальная и вертикальная транс-
портировка
klima santralı ve fan üniteleri — центральный воздушный конди-
ционер и вентиляционная установка
vinç (ci) — подъемный кран
malzeme ve ekipmanlar — материалы и оборудование
montajı yapılmış imalatlarla ilgili yerel idarelere ve İşveren’e akt
karşılığı teslimi — сдача произведенных работ представителям местных
органов власти и заказчику по акту
iskele — строительные леса
sarf malzemeleri — расходные материалы
kesme taşı — отрезной круг
şantiye huzurunu bozucu davranışlar sergilemek — нарушать порядок
на стройплощадке
işi gereği gibi yapmayıp işi savsaklama — ненадлежащее и несвоев-
ременное исполнение работ
ambar — склад
tutanak ile verilmek — выдаваться по акту
kayıp, çalıntı ve imalat hatasından kaynaklı tahribat ve zayilere ilişkin
bedeller — стоимость повреждений и ущерба, вызванного утратой,
кражей или производственным браком

71
hakedişten kesmek — производить удержание из суммы платежа за
выполненные работы
Rusya’da yürürlükteki mevzuatlarca — в соответствии с действующим
российским законодательством
sigorta primi — (здесь) страховой взнос
masraflar -A ait — расходы несет
duyarlılık göstermek — проявлять сознательность
güvenlik kuralı — правило безопасности
mutabık kalmak — соглашаться, согласовать
iş kazası — несчастный случай на производстве
sorumluluğun tamamı -A aittir — вся ответственность лежит на
devretmek — передавать (полномочия, дела и т. п.)
yazılı onayı olmadan — без письменного согласия
alt taşeron — субподрядчик, нанимаемый субподрядчиком
aksi yapıldığı takdirde — в противном случае
protokolü feshetme hakkı — право расторгнуть договор
vasıfları protokol gereğince belirli şartlara haiz olmayan imalat ve
işçilik, TEM, Ana Müteahhit veya İşveren tarafından bozdurulabilir — если
качество выполненных работ не соответствует требованиям, указанным
в  договоре, фирма «ТЕМ», Главный Подрядчик или Заказчик могут
потребовать произвести демонтаж
ceza hükümleri — штрафные санкции

7. İŞİN GECİKMESİ VE GECİKME CEZASI


TAŞERON, işin bitimini geciktirmesi halinde, gecikilen her gün için
protokol bedelinin %1 (yuzde bir)’i tutarında ceza kesilir. Bu cezaların top-
lamı protokol bedelinin %10 (yüzden on)’unu geçemez. Gecikme cezaları
toplamının protokol bedelinin %10’unu geçmesi halinde TEM işbu proto-
kolü TAŞERON’un kusuruna binaen feshedebilir veya gecikme cezasını
uygulayarak TAŞERON’u işe devam ettirebilir.

Новые слова и обороты


işin gecikmesi ve gecikme cezası — задержка срока сдачи выполнен-
ной работы и штраф за задержку
gecikilen her gün için — за каждый день просрочки
kusuruna binaen — по вине

72
8. PROTOKOLÜN FESHİ
TAŞERON veya TEM protokol ve eklerindeki vecibelerden herhangi
birisine uymadığı takdirde, karşı tarafı bu hükümlere uymaya davet eder. Bu
davet yazılı bir ihtarla yapılır. Bu ihtarname ile karşı tarafa 7 (yedi) takvim
günü süre tanınır. Tanınan bu süre protokol süresine tesir etmeyeceği gibi
gecikme cezasına da engel değildir. Bu süre icerisinde karşı taraf ihtarname
hükümlerine uymazsa, başka ihtar ve merasime gerek kalmaksızın TAŞERON
veya TEM protokolü feshetmeye yetkilidir. TAŞERON’un iflası veya aleyhine
protokol kapsamının %15’ini aşan icrai takipler olması ve davalar açılması,
TEM’in Ana Müteahhit ile yapılan sözleşmesinin iptal edilmesi halinde de
TEM, TAŞERON’un protokolünü tek taraflı feshetme hakkına haizdir.
TEM’in protokol hükümlerini ihlal etmesi halinde de TAŞERON’un
protokolü feshetme hakkı saklıdır.

Новые слова и обороты


vecibe — обязательство
hükümlere uymaya davet etmek — призывать к соблюдению условий
договора
yazılı ihtar // ihtarname — письменное предупреждение
tesir etmek — влиять
merasim — процедура
iflas — банкротство
icrai takip (bi) — долговой иск
tek taraflı feshetme hakkına haiz — имеет право в одностороннем
порядке расторгнуть договор
ihlal etmesi halinde — в случае нарушения

9. TEMİNATLAR VE GARANTİ SÜRESİ


TAŞERON yüklenmiş olduğu işleri, TEM’den Ana Müteahhit ve
İşveren’in istediği standartlarda, yürürlükteki şartnamelere, projelere ve
iş programına uygun olarak yapmayı kabul, taahhüt ve garanti etmiş olup,
hatalı ve projeye uygun olmayan imalatlarını ek bir hakediş talep etmeksizin
yeniden yapmayı da taahhüt etmiştir. TAŞERON bu taahhüdü için, TEM’e
protokol bedelinin %5’i tutarında Kesin Teminat Mektubunu/Şirket Çeki,
Senedini protokolün imzalanmasını müteakip 5 iş günü içerisinde verecektir.
Protokolde bahsi geçen işlerin garanti süresi, Geçici Kabulden sonra 1
yıl olup TAŞERON’un TEM’e verdiği Kesin Teminat, İşin Kesin Kabulü
yapıldığında TAŞERON’a iade edilecektir.

73
Garanti süresi boyunca, normal aşınmanın dışında, işçilik hatalarından
kaynaklanan hasarların bedelsiz giderilmesi TAŞERON’un sorumluluğun-
dadır.

Новые слова и обороты


garanti süresi — гарантийный срок
şartname — контракт; техническое задание
senet (di) — вексель
geçici kabul — временная приемка, промежуточная приемка
kesin kabul (lü) — окончательная приемка
normal aşınma — нормальный износ
işçilik hatası — низкое качество работ, брак
hasar — ущерб
işçilik hatalarından kaynaklanan hasarların bedelsiz giderilmesi — без-
возмездное устранение недостатков и возмещение ущерба, вызванного
низким качеством работ

UYUŞMAZLIKLARIN HALLİ


TAŞERON’un yapacağı işler hakkında, taraflar arasında yapılan işbu
protokolde aksine düzenleme bulunmayan hükümler ve konular hakkında
TEM’in Ana Müteahhit ile aralarında yapılan sözleşme ve eklerinde bulunan
hükümler aynen geçerlidir.
Taraflar arasında bu protokol ile ilgili olarak doğacak uyuşmazlıklar
Rusya’da geçerli tahkim mevzuatına göre Moskova’da tahkim yoluyla
halledilecektir.

Новые слова и обороты


uyuşmazlıkların halli — разрешение споров
işbu protokolde aksine düzenleme bulunmayan hükümler — если иное
не предусмотрено данным договором
tahkim mevzuatı — арбитражно-процессуальное законодательство
Rusya’da geçerli tahkim mevzuatına göre tahkim yoluyla  — подле-
жат решению в арбитражном порядке, установленном действующим
законодательством РФ

SÖZLEŞMENİN EKLERİ


ANA SÖZLEŞME’nin bu sözleşme ekindeki kısımları ve ekleri,
EK-1 Mekanik Tesisat İşlere ait birim fiyat listesi

74
EK-2 Verilmiş ve verilecek tüm tatbikat ve detay projeleri
EK-3 ANA SÖZLEŞME’deki İş Programına uygun tanzim edilen
bu SÖZLEŞME ekindeki İş Programı
EK-4 Ekip-Adam Programı
SÖZLEŞME’nin tabii ekleridir.

Новые слова и обороты


mekanik tesisat işlere ait birim fiyat listesi — лист расценок на меха-
нико-монтажные работы
tatbikat projesi — рабочий проект
detay projesi — деталировочный проект
ekip-adam programı — график потребности в рабочих кадрах
sözleşmenin tabii ekleridir — являются неотъемлемой частью до-
говора

TEBLİGAT ADRESLERİ


TAŞERON ve TEM aşağıda gösterdikleri adresleri kanuni ikametgah
olarak beyan etmişlerdir. Adreslerdeki değişiklikler en geç 7 (yedi) gün
içinde diğer tarafa bildirilecektir.
İşbu protokol 4 sayfadan ibaret olup, taraflarca okunup, kabul edilerek
1 asıl, 1 suret olarak 21 Aralık tarihinde taraflarca Rusya’nın Ekate-
rinburg şehrinde imzalanmıştır.

Новые слова и обороты


tebligat adresi // kanuni ikametgah — юридический адрес
beyan etmek — декларировать, заявлять
asıl (slı) — оригинал
suret (ti) — копия

2. Переведите на турецкий язык следующий договор.

ДОГОВОР НА ВЫПОЛНЕНИЕ СУБПОДРЯДНЫХ РАБОТ

г. Екатеринбург 14 октября г.

Настоящий договор заключен между Обществом с ограниченной


ответственностью «СТРОЙТЕХМОНТАЖ», именуемым в  дальней-
шем «Генеральный подрядчик», в  лице Директора Викторова И. С.,

75
действующего на основании Устава, и Обществом с  ограниченной
ответственностью «ИНСА ИНШААТ», именуемым в  дальнейшем
«Субподрядчик», в  лице Генерального директора Тюркмен А., дей-
ствующего на основании Доверенности № от   г.,
о нижеследующем.

Новые слова и обороты


договор на выполнение субподрядных работ — taşeron sözleşmesi
настоящий договор заключен между () и () о нижеследующем —
bir taraftan () ile diğer taraftan () arasında aşağıdaki şartlar dahilinde
işbu sözleşme akdedilmiştir
именуемый в дальнейшем () — bundan sonra () olarak anılacaktır
общество с ограниченной ответственностью () в лице () действу-
ющего на основании Устава — () Limited Şirketi adına Ana Sözleşmesine
uygun olarak hareket eden ()
доверенность — vekaletname

1. Предмет договора
Предметом настоящего договора является выполнение Суб-
подрядчиком комплекса работ по монтажу фундамента и стен здания
торгового центра «Аквамарин», находящегося по адресу: Россия,
г. Екатеринбург, пр. Космонавтов, д. 26, в объемах и сроках, согласо-
ванных сторонами в настоящем договоре, и по согласованной в нем
же стоимости.
По поручению Генерального подрядчика Субподрядчик принима-
ет на себя выполнение всех работ, предусмотренных приложением 1,
являющимся неотъемлемой частью настоящего договора.
Субподрядчик для выполнения работ в  соответствии с  при-
ложением 1 обеспечивает поставку материалов, перечисленных в при-
ложении 2, являющемся неотъемлемой частью настоящего договора.

Новые слова и обороты


предмет договора — Sözleşmenin Konusu
по поручению Генерального подрядчика Субподрядчик принимает
на себя выполнение работ — Taşeron, Ana Müteahhit tarafından yükletilen
işleri yapmayı kabul ve taahhüt eder

76
2. Стоимость договора
Стоимость работ по настоящему договору определяется
договорной ценой в соответствии с проектно-сметной документацией,
выданной Генеральным подрядчиком, и составляет на момент
подписания договора 5   (пять миллионов) руб. с учетом НДС
15 %.
В случае если объемы работ превысят проектное количество,
указанное в  приложении 1, этот дополнительный объем работ
должен быть отражен в  дополнительном соглашении, которое
станет приложением к настоящему договору, с указанием стоимости
дополнительных работ.
Если по причинам, не зависящим от Субподрядчика, произойдет
изменение сроков выполнения работ, что повлечет за собой увеличение
их стоимости, то такое изменение также должно быть отражено
в дополнительном соглашении к настоящему договору.

Новые слова и обороты


договорная цена — tarafların anlaştığı fiyat
проектно-сметная документация — proje ve keşif evrakları
дополнительный объем работ — ek iş kapsamı

3. Платежи и расчеты
Расчеты за выполненные Субподрядчиком работы произво-
дятся на основании договорных цен на комплекс работ, подлежащих
выполнению субподрядной организацией, согласованных Генеральным
подрядчиком.
Оплата выполненных работ производится на основании актов о
приемке выполненных работ в течение 5 дней после их представления
Генеральному подрядчику.
Окончательный расчет производится в течение 7 дней с мо-
мента окончания и сдачи работ и подписания приемосдаточного акта,
подтверждающего выполнение полного комплекса работ, предусмо-
тренного настоящим договором.

Новые слова и обороты


окончательный расчет — kesin hesap (bı)
приемосдаточный акт — kesin kabul tutanağı

77
4. Сроки выполнения работ
Работы, предусмотренные настоящим договором, должны
быть начаты не позднее 01 декабря г. и закончены не позднее
31 августа г.
5. Обязательства Субподрядчика
Для выполнения условий настоящего договора Субподрядчик
обязуется:
Выполнить предусмотренные настоящим договором работы
в объеме, указанном в приложении 1, и в сроки, указанные в п. ,
в  соответствии с  утвержденной проектной документацией и сдать
указанные работы в порядке, установленном строительными нормами
и правилами. Обеспечить совместно с Генеральным подрядчиком ввод
в действие производственных мощностей и объектов.
Устранять все дефекты в работах.
Доставлять все необходимые для выполнения работ материалы
и комплектующие, осуществлять их приемку, разгрузку, складирование
и передачу для производства работ.
Взять на себя риск случайной утраты или повреждения стро-
ительных материалов и комплектующих.
Обеспечить выполнение необходимых противопожарных ме-
роприятий и мер по технике безопасности.
Обеспечить высокое качество работ и применяемых материалов
(в случае их поставки Субподрядчиком) с гарантией на 1 год с момента
подписания приемосдаточного акта о выполнении работ.
Получить все разрешения и лицензии, необходимые для про-
изводства работ, являющихся предметом настоящего договора.

Новые слова и обороты


утвержденная проектная документация — onaylanmış projeler
в порядке, установленном строительными нормами и правилами —
inşaat standart ve kurallarına uygun olarak
ввод в действие — işletmeye açma // devreye sokma
производственные мощности и объекты — tesis ve binalar
устранять дефекты в работах — imalat hatalarını gidermek
складирование — depolama / ambarlama
взять на себя риск — riskini üstlenmek
противопожарные мероприятия и меры техники безопасности —
yangına karşı tedbirler ve iş güvenliği önlemleri
разрешения и лицензии — izin ve ruhsatlar
78
6. Обязанности Генерального подрядчика
Генеральный подрядчик обязуется передать Субподрядчику
в  установленном порядке проектную (проектно-сметную) докумен-
тацию.
Генеральный подрядчик обязуется передавать Субподрядчику
строительные материалы и оборудование, необходимые для произ-
водства работ, если иное не предусмотрено условиями настоящего
договора.
Генеральный подрядчик обязуется обеспечить оплату всех про-
изведенных работ в сроки и на условиях, предусмотренных настоящим
договором.
Генеральный подрядчик обязан осуществить приемку работ и
подписание приемосдаточного акта в течение 3 дней с момента предъ-
явления Субподрядчиком выполненных работ к сдаче.

Новые слова и обороты


если иное не предусмотрено — aksi öngörülmediği takdirde
предъявлять к сдаче — kabule sunmak

7. Разрешение споров
Все споры и разногласия, которые могут возникнуть из настоя-
щего договора или в связи с ним, по возможности будут решаться путем
переговоров между сторонами. При выполнении настоящего договора
стороны будут руководствоваться действующим законодательством по
строительству и особыми условиями к настоящему договору.
В случае если разногласия не могут быть решены путем пере-
говоров, они подлежат решению в органах государственного арбитража.

Новые слова и обороты


действующее законодательство по строительству — yürürlükteki
inşaat mevzuatı
особые условия — özel hükümler

8. Ответственность сторон
Стороны несут ответственность за взятые на себя обязательства
согласно действующему законодательству.
За задержку Генеральным подрядчиком оплаты выполненных
работ он выплачивает Субподрядчику штраф в размере 0,5 % суммы
задержанного платежа за каждый день просрочки.
79
За невыполнение Субподрядчиком работ в соответствии с ка-
лендарным графиком или с  ненадлежащим качеством Генеральный
подрядчик имеет право производить удержание из очередной суммы
платежа за выполненные работы до 5 % их стоимости до устранения
Субподрядчиком отставаний по срокам и ликвидации претензий к ка-
честву выполнения работ.
За невыполнение работ в соответствии с настоящим договором
в  указанные сроки Субподрядчик платит Генеральному подрядчику
штраф в размере 0,5 % стоимости общего объема работ по настоящему
договору за каждый день задержки.
За срыв по вине Генерального подрядчика приемки работ
в  сроки, указанные в  настоящем договоре, Генеральный подрядчик
уплачивает Субподрядчику штраф в размере 0,01 % общей стоимости
выполненных работ за каждый день просрочки сверх трех дней.
При задержке начала выполнения работ в установленные до-
говором сроки Субподрядчик уплачивает Генеральному подрядчику
неустойку в размере 0,5 % стоимости общего объема работ по настоя-
щему договору за каждый день просрочки.
Уплата штрафов и неустоек, а также возмещение убытков не
освобождают стороны от исполнения своих обязательств по настоя-
щему договору.

Новые слова и обороты


ликвидация претензий к  качеству выполнения работ — imalat
hatalarının giderilmesi
срыв — zamanında gerçekleştirilmemesi
неустойка — gecikme cezası
возмещение убытков — tazminatın ödenmesi

9. Форс-мажор
При возникновении обстоятельств, которые делают полностью
или частично невозможным выполнение договора одной из сторон,
а именно: пожар, стихийное бедствие, военные действия всех видов,
замена текущего законодательства и другие возможные обстоятель-
ства непреодолимой силы, не зависящие от сторон, сроки выполнения
обязательств продлеваются на то время, в течение которого действуют
эти обстоятельства.

80
Если обстоятельства непреодолимой силы действуют в течение
более двух месяцев, любая из сторон вправе отказаться от дальнейшего
выполнения обязательств по договору, причем ни одна из сторон не
может требовать от другой возмещения возможных убытков.
Сторона, оказавшаяся не в состоянии выполнить свои обязатель-
ства по настоящему договору, обязана незамедлительно известить дру-
гую сторону о наступлении или прекращении действия обязательств,
препятствующих выполнению ею этих обязательств.
Уведомление направляется по юридическому адресу, указанному
в договоре.

Новые слова и обороты


возможные убытки — olası zarar
незамедлительно — derhal

Особые условия


Договор вступает в силу с момента его подписания сторонами.
Любые изменения и дополнения к настоящему договору дей-
ствительны в том случае, если они совершены в письменной форме и
подписаны обеими сторонами.
Ущерб, нанесенный третьему лицу в результате производства
работ по вине Субподрядчика, компенсируется Субподрядчиком, а по
вине Генерального подрядчика — Генеральным подрядчиком. Расходы
по возмещению ущерба, нанесенного третьему лицу по непредвиден-
ным причинам, несет Генеральный подрядчик.
Прочие условия

Юридические адреса и реквизиты сторон

Новые слова и обороты


третье лицо — üçüncü kişi
компенсировать — tazmin etmek
непредвиденные причины — beklenmedik sebepler
прочие условия — diğer hükümler

81
3. Прочитайте и переведите на русский язык следующий договор.

SATIŞ SÖZLEŞMESİ
1. TARAFLAR
Bir tarafta, OYKA KAĞIT AMBALAJ SANAYİ ve TİCARET A.Ş.
(kısaca Alıcı olarak adlandırılacaktır), diğer tarafta ORTAK GİRİŞİM
(kısaca Satıcı olarak adlandırılacaktır) aşağıdaki sözleşme şartlarını tespit
etmişlerdir.
2. SÖZLEŞMENİN KONUSU
Satıcı’nın «Yuvarlak kağıtlık odun teknik şartnamesi» çerçevesinde
muhtelif tonluk gemiler halinde Alıcı’nın Liman/Limanlarına uygun olarak
yüklenmiş gemilerin; Alıcı’ya harekete hazır olarak Rusya Federasyonu /
Novorossisk limanında teslim işidir.
3. SÖZLEŞME MİKTARI
Satıcı Alıcı’ya teknik şartnameye uygun m/ton Yuvarlak
kağıtlık odun (kısaca mal olarak adlandırılacaktır) satacaktır.
Alıcı ve Satıcı karşılıklı olarak anlaşarak sözleşme süresini ve
miktarını ek bir protokolle uzatabilir.
4. TEKNİK ŞARTNAME
Odunun türü Pinus Yumuşak Odun
Odun çapı 10–40 cm (%5 oranında 8’e kadar izin)
Odun boyu 1–6 m
Dış kabuk Dış kabuk olmayacak

Yoğunluk kg/m³ Ortalama kg/m³

5. SÖZLEŞMENİN SÜRESİ
Deneme amaçlı gelecek olan malın başlangıç süresi; 21 Ocak
tarihinde başlar, 11 Şubat tarihinde biter.
6. FİYAT
Malın 1 metrik tonluk birim fiyatı Alıcı’nın Karadeniz’deki limanına
hareket edecek gemilere yüklenmiş olarak FOB Novorossisk / Rusya Federa-
syonu, $ metrik/ton’dur (altmış iki ve 00 ABD Doları metrik/ton’dur).
Malın Birim fiyatı yaş yoğunluğu en fazla kg/m3 için geçerlidir.
Malı nakledecek Gemileri Satıcı veya Alıcı tedarik edecektir. Gemi /
gemileri Satıcı tedarik ettiğinde Alıcı’dan gemi navlunu fiyatını onay konu-
sunda en fazla 24 saat bekleyecektir.
82
Gemi navlun fiyatına onay gelmediğinde veya Alıcı’nın tedarik ettiği
gemi yükleme limanına yanaşmadığında; malın liman işgaline ait ek
masrafları Alıcı fatura karşılığı ödeyecektir.
7. ÖDEME
Proforma Fatura karşılığı miktar; Satıcı’nın hesabına Banka akre-
ditifi şeklinde.
Gemi Navlun ücretlerini Alıcı ödeyecektir.
8. TESLİM TARİHİ
Deneme partisi Kabuksuz Yuvarlak Kağıtlık Odunların teslimat süresi
taraflarca belirlenecektir.
9. TESLİM ŞEKLİ
Satıcı; malı kendi limanında (Novorossisk / Rusya Federasyonu)
Alıcı’nın limanına nakledecek gemilere yükleyecektir.
Alıcı’nın tedarik edeceği Gözlemci Firma tüm kontrolleri Satıcı’nın
yükleme limanında yapacaktır.
Satıcı’nın tüm sorumluluğu; Gözlemci Firma’nın denetimi bitti-
ğinde ve yüklenmesi biten geminin Alıcı’nın Limanına hareket ettiğinde
bitecektir.
Malın Satıcı’nın yükleme limanı ile Alıcı’nın boşaltma limanı
arasındaki yolculuk sigortaları Alıcı tarafından yapılacaktır.
TARAFLARIN SORUMLULUKLARI
Satıcı, kendi kapsamında yapacağı tüm uygulamalar sırasında
çıkabilecek olan problemlerden ve güvenlikten sorumlu olacaktır.
Satıcı’nın malda Teknik şartname dahilinde oluşacak hata ve
noksanlıklar görüldüğü takdirde, Satıcı hatalı malı derhal Alıcı’nın isteği
doğrultusunda değiştirecektir. Bu durumda Satıcı hiçbir şekilde zarar, ziyan
ve bedel talebinde bulunmayacaktır.
Alıcı ve Satıcı karşılıklı mutabakata vararak bu sözleşmenin idari
bölümlerine ek yapabilirler veya değiştirebilirler.
Alıcı aleyhine oluşacak işbu sözleşmede belirtilen termin planına
Alıcı ve Satıcı (mücbir sebepler hariç) uymak zorundadır.
SÖZLEŞMENİN FESHİ VEYA CEZAİ ŞARTLAR
Sözleşmenin imzalanmasından sonra belirtilen sürede Satıcı malın
sevkiyatına başlamadığı ve planlanan temrin planına uymadığı takdirde
Satıcı’ya 5 iş günü süre verilir.
Satıcı’ya süre verilmesine rağmen malın sevkiyatına devam
etmediği takdirde sözleşme gereğince taahhüdünü yerine getirmemiş sayılır.
Alıcı’nın sözleşmeyi tek taraflı feshetme hakkı saklıdır.

83
Satıcı gerekli miktarı sevketmediği veya sözleşmenin diğer mad-
delerinde belirtilen şartlara uymadığı takdirde, Alıcı hiçbir ihtara gerek
duymaksızın sözleşmeyi tek taraflı olarak feshedebilecektir. Taraflar karşılıklı
olarak fiyat ve diğer koşullar değiştiği takdirde karşılıklı olarak anlaşma
yoluna giderler. Anlaşma sağlanamadığı takdire karşılıklı sözleşme olarak
feshedilecektir.
MÜCBİR SEBEPLER
Resmi makamların alacakları zorunlu hal kapsamına girebilecek karar-
lar, yangın, deprem, sel, fırtına ve şiddetli kış gibi doğal afetler, Alıcı’nın
işyerinde ilan edilecek grev, lokavt ile savaş, ihtilal, abluka hali, zorunlu
sebepler nedeni ile işin devamına ihtiyaç veya imkan bulunmadığı takdirde
Alıcı işi kısmen veya tamamen durdurmaya yetkilidir. Satıcı bundan dolayı
hiçbir zarar, ziyan ve tazminat talebinde bulunmayacağını peşinen kabul eder.
Ancak bu durumlarda Satıcı’nın iş durduruluncaya kadar yapmış olduğu
masraflar ve işler, alt siparişlerin iptali masrafları kendisine ödenecektir.
Ayrıca taraflar bir araya gelip işin devam edip etmeyeceğine ve devamının
hangi şartlar altında olacağına karar vereceklerdir. Söz konusu mücbir se-
bepler Satıcı için de geçerlidir.
UYUŞMAZLIKLARIN ÇÖZÜM MERCİİ
İşbu sözleşmenin uygulanmasından doğabilecek her türlü anlaşmazlığın
çözümünde () Mahkemeleri ve icra daireleri yetkili olacaktır.
TEBLİGAT ADRESİ
Satıcı’nın kanuni ikametgahı olarak aşağıda belirtilen adresine yapılacak
tebligatın bizzat Satıcı tarafına yapılmış olacağını, adres değişikliklerini
en geç 7 gün içerisinde yazılı olarak Alıcı’ya bildireceğini, aksi halde
sözleşmede belirtilen adresine yapılacak her türlü tebligatın da tarafına
yapılmış olacağını kabul, beyan ve taahhüt eder.
SÖZLEŞME YÜKÜMLÜLÜK TARİHİ
İşbu sözleşme 15 madde ve 1 nüsha olarak hazırlanmış olup; taraflarca
13 Ocak tarihinde karşılıklı olarak imzalanmıştır.

Новые слова и обороты


satış sözleşmesi — договор поставки
kısaca ALICI/SATICI olarak adlandırılacaktır — в дальнейшем име-
нуемый «Заказчик» / «Поставщик»
yuvarlak kağıtlık odun — круглый лес, используемый для произ-
водства бумаги
teknik şartname — технические условия, спецификация

84
muhtelif tonluk gemiler — суда различного тоннажа
metrik ton (m/ton) — метрическая тонна
pinus yumuşak odun — мягкая древесина хвойных пород
çap (pı) — диаметр
yoğunluk (ğu) — плотность
nakletmek — перевозить, транспортировать
deneme partisi — пробная партия
denetim — проверка
noksanlık (ğı) — дефект
termin planı — график, сроки
resmi makamlar — официальные власти
zorunlu hal (li) — форс-мажорные обстоятельства
grev — забастовка
lokavt (tı) — локаут
ihtilal (li) — волнения, беспорядки
abluka — блокада
tazminat talebinde bulunmak — требовать компенсацию
merci (ii) — инстанция
icra dairesi — исполнительный орган суда
bizzat — лично
madde — статья

4. Переведите на турецкий язык следующий контракт.

Контракт № 31/
на поставку газетной бумаги
г. Нижний Новгород 15 декабря г.

Открытое акционерное общество «Волжская бумага», именуемое


в дальнейшем Продавец, в лице генерального директора Билялова Р. С.,
действующего на основании Устава, с  одной стороны, и Общество
с ограниченной ответственностью «Люкс Матбаа Тиджарет ве Санаи»,
в лице председателя совета директоров Ахметоглу Т., действующего
на основании Устава, именуемое в дальнейшем Покупатель, с другой
стороны, заключили настоящий контракт о нижеследующем.

85
1. Предмет контракта
Продавец продал, а Покупатель купил газетную бумагу, именуемую
в дальнейшем «товар», на условиях СИФ Трабзон в количестве, ассорти-
менте, по ценам и срокам, указанным в приложении 1, которое является
неотъемлемой частью настоящего контракта.
2. Цена
Цена устанавливается в  размере (четырехсот) долл. США
согласно приложению 1. В цену товара включены стоимость тары,
упаковки и маркировки, погрузки товара на борт судна, таможенной
«очистки» товара для его вывоза, страховки, фрахта.
3. Страховка и риск гибели товара
Продавец обязан заключить договор морского страхования от
риска гибели или повреждения товара во время перевозки.
Риск случайной гибели товара лежит на Продавце товара и
переходит на Покупателя после пересечения товаром борта судна
в порту отправления.
4. Сроки и условия поставки
Поставка товара по настоящему контракту должна быть про-
изведена в срок с 15 января г. по 15 февраля г. согласно при-
ложению 1 к настоящему контракту.
В случае непоставки или недопоставки товара в  срок, ука-
занный в п. настоящего контракта, Покупатель может установить
дополнительный срок для исполнения Продавцом своих обязательств.
5. Платеж
Платеж по настоящему контракту осуществляется Покупателем сле-
дующим образом: Покупатель переводит на счет Продавца авансовый
платеж в размере 50 % (пятидесяти процентов) от суммы настоящего
контракта. Оплата Покупателем оставшейся суммы в размере 50 % (пя-
тидесяти процентов) от стоимости контракта осуществляется течение
5 (пяти) дней после получения следующих документов:
— счет Продавца в 3 экземплярах;
— комплект коносаментов на имя Покупателя;
— спецификация в 3 экземплярах;
— сертификат качества в  3 экземплярах, представленный Про-
давцом;
— страховой полис — один оригинал и две фотокопии;
— упаковочный лист в 1 экземпляре.

86
6. Качество товара и гарантия
Качество отгружаемого товара должно полностью соответствовать
технической спецификации к настоящему контракту.
Приемка товара производится:
— по количеству мест (согласно количеству, указанному в  на-
кладной),
— по количеству изделий (согласно спецификации и упаковочным
листам),
— по качеству (согласно качеству, указанному в спецификации).
7. Санкции
Со стороны Продавца:
Если поставка товара не будет производиться в установленные
в контракте сроки, Продавец оплачивает Покупателю штраф, исчис-
ленный в стоимости недопоставленного в срок товара из расчета 5 %
(пять процентов) стоимости за каждый день опоздания.
В случае поставки дефектного товара и / или товара, не со-
ответствующего по своему качеству условиям контракта, Продавец
платит Покупателю штраф в  размере 20 % (двадцати процентов) от
первоначальной стоимости забракованного товара.
Уплата штрафа не освобождает продавца от обязанности
выполнения контракта.
Со стороны Покупателя:
Если оплата товара не будет производиться в установленные
в контракте сроки, Покупатель оплачивает Продавцу штраф, исчислен-
ный в стоимости не оплаченного в срок товара из расчета 5 % (пять
процентов) стоимости за каждый день просрочки.
Уплата штрафа не освобождает Покупателя от обязанности
выполнения контракта.
8. Форс-мажор
Стороны освобождаются от ответственности за частичное
или полное неисполнение обязательств по настоящему Договору, если
это неисполнение явилось следствием обстоятельств непреодолимой
силы, возникших после заключения договора в  результате событий
чрезвычайного характера.
В период действия непреодолимой силы и других обстоя-
тельств, освобождающих от ответственности, обязательства сторон
приостанавливаются и санкции за неисполнение обязательств в срок
не применяются.
87
9. Споры
Все споры и разногласия, которые могут возникнуть по на-
стоящему контракту или в связи с ним, разрешаются сторонами путем
переговоров. В случае неурегулирования спорных вопросов при по-
мощи переговоров спор передается на разрешение Арбитражного суда
г. Нижний Новгород.
Применимым правом по данному контракту является законо-
дательство Российской Федерации.
Прочие условия
Ни одна из сторон не вправе передавать свои права и обязан-
ности по контракту третьим лицам без письменного на то согласия
другой стороны.
Всякие изменения и дополнения к настоящему контракту будут
действительны лишь при условии, если они совершены в письменной
форме и подписаны уполномоченными на то лицами обеих сторон.
Настоящий контракт составлен в 2 экземплярах на русском и турец-
ком языках, причем оба текста аутентичны и имеют одинаковую силу.
Контракт вступает в силу с момента получения Продавцом авансового
платежа.
Юридические адреса сторон и реквизиты сторон

Продавец:

Покупатель:
Турецко-русский словарь

A
abluka — блокада
acilen — срочно
açık adres — полный почтовый адрес
adet (di) — штука
adına — от имени, за (кого-либо)
ağırlık (ğı) — вес
brüt ağırlık — вес брутто
net ağırlık — вес нетто
aksi yapıldığı takdirde — в противном случае
aktarma — перегрузка (грузов)
aktarmalı — с перегрузкой (грузов)
aktarma bölgesi — пункт перегрузки
alacak (ğı) — долг (с кого-либо); кредит
alıcı — покупатель; заказчик; грузополучатель
kısaca ALICI/SATICI olarak adlandırılacaktır — в  дальнейшем
именуемый «Заказчик» / «Поставщик»
alındı yazısı — письмо-уведомление о получении
ambalaj — упаковка
ambar / depo — склад
depo sorumlusu — кладовщик
depolama / ambarlama — складирование
ana müteahhit (di) — генеральный подрядчик
anlaşmazlık (ğı) — разногласия, спор, конфликт
anlaşmazlık yaratmak — вызывать разногласия, конфликт
anlaşmazlıkların çözümü / uyuşmazlıkların halli — разрешение споров
asıl — оригинал
atölye — цех
atölye şefi — начальник цеха

89
B
banka — банк
aracı banka — банк-посредник
muhabir banka — банк-корреспондент
banka akreditifi — банковский аккредитив
banka transferi — банковский перевод
basılı / matbu — напечатанный, печатный
başlık (ğı) — шапка (письма)
başlıklı / antetli kağıt — фирменный бланк
başta olmak üzere — прежде всего
bayi (ii) — дилер, представитель
bedel — стоимость, цена
işin bedeli — стоимость работ; стоимость договора
bedelsiz — безвозмездный
beyan etmek — декларировать, заявлять
beyan sahibi — декларант
bono / senet (di) — вексель

C
ceza — штраф
ceza hükümleri // cezai durumlar / müeyyideler — штрафные санкции
cinsiyet (ti) — пол
ciro etmek — индоссировать, делать передаточную надпись

Ç
çalışma şekli — форма занятости, график работы
çeki listesi — упаковочный лист
() çerçevesinde — в рамках (чего-либо)

D
dağıtım — распределение
dağıtım kanallarının yönetimi — управление каналами сбыта
danışmanlık hizmetleri — консалтинговые услуги
delil — доказательство
deneme partisi — пробная партия
denetim — проверка
devlet dairesi — государственное учреждение
devretmek — передавать (полномочия, дела и т. п.)
dış ticaret (ti) — внешнеэкономическая деятельность
dış ticaret bilgisi — знание внешнеэкономической деятельности
90
dış ticaret ödeme ve teslim şekillerine vakıf — знание Инкотермс (In-
coterms — Международные правила толкования коммерческих терминов)
dilekçe — заявление
döviz — валюта
döviz transferi — перечисление валюты

E
ek (ki) — приложение
ekli — указанный в приложении
sözleşmenin tabii eki — неотъемлемая часть договора
ekip (bi) — команда, бригада
ekip ruhuna sahip // takım çalışmasına uygun — обладающий умением
работать в коллективе
ekip-adam programı — график потребности в рабочих кадрах
ekipman — оборудование
hidrolik ekipman — гидравлическое оборудование
eleman — сотрудник
elleçleme — обработка (грузов)
evrak (kı) — документ
kıymetli evrak — ценные бумаги

F
fatura — счет-фактура, инвойс
fatura bilgileri — реквизиты
fatura kesmek — выписывать счет-фактуру
kesin satış faturası — окончательный счет-фактура
ticari fatura — счет-фактура
proforma fatura — счет-проформа
-I feshetmek — расторгнуть, аннулировать
protokolü feshetme hakkı — право расторгнуть протокол
tek taraflı feshetme hakkına haiz — имеет право в одностороннем
порядке расторгнуть договор
fiyat (tı) — цена, стоимость
fiyat listesi — прайс-лист
birim fiyatı — цена за единицу продукции
fiyat teklifi — коммерческое предложение
tarafların anlaştığı fiyat — договорная цена
(bir şey) fiyata dahil — (что-либо) входит в стоимость
fizibilite — экономическое обоснование

91
FOB olarak — на условиях FOB (от сокр. англ. Free On Board —
международный торговый термин Инкотермс, использующийся для
обозначения условий поставки груза и предусматривающий, что продавец
обязан доставить товар в порт и погрузить на указанное покупателем судно)
Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu Numarası (G.T.İ.P. No)  —
классификационный код товаров по Товарной номенклатуре
внешнеэкономической деятельности (ТНВЭД)

G
gecikme — задержка, просрочка
ödemenin gecikmesi — задержка оплаты
gecikme cezası — штраф за задержку; неустойка
gerçek kişi — физическое лицо
gönderme yazısı — письмо-уведомление об отправке
grev — забастовка
gümrük (ğü) — таможня
gümrük beyannamesi — таможенная декларация
gümrük idaresi — таможенное управление
gümrük işlemleri — таможенные операции
güvenlik (ği) — безопасность
güvenlik kuralı — правило безопасности
güvenlik ücreti — сбор за безопасность
iş güvenliği önlemleri — меры техники безопасности

H
-DAn haberdar etmek — уведомить, известить (о чем-либо)
hakediş — акт приемки выполненных работ
hakediş ödemeleri — платежи за выполненные работы
hakediş tanzim etmek — составлять акт приемки выполненных работ
hakedişten kesmek — производить удержание из суммы платежа
за выполненные работы
halkla ilişkiler — связи с общественностью
halkla ilişkiler müdürü — начальник отдела по связям
с общественностью
hedef kitle — целевая аудитория
hesap (bı) — расчет; счет
kesin hesap — окончательный расчет
hitap (bı) — обращение
hüküm (kmü) — положение, условие (закона, соглашения); законность,
сила
92
hükümden düşmek — терять силу
hükümlere uymaya davet etmek — призывать к соблюдению условий
договора
işbu protokolde aksine düzenleme bulunmayan hükümler — если иное
не предусмотрено данным договором
diğer hükümler — прочие условия
özel hükümler — особые условия

İ
ibraz etmek — предъявлять
icra — исполнение
icra dairesi — исполнительный орган суда
icrai takip — долговой иск
iflas — банкротство
ihlal etmesi halinde — в случае нарушения
ihracat (tı) — экспорт
ihracat satış uzmanı — менеджер по экспорту
ihracatçı — экспортер
ihracatçı birliği — ассоциация экспортеров
ihracatçı firma — компания-экспортер
ihracatçı nüshası — экземпляр для экспортера
ihtisaslaşmak — специализироваться
ikamet etmek — проживать
iletişim — коммуникации, связь
iletişim adresi — контактный адрес
iletişim becerisi yüksek // iletişimi güçlü — коммуникабельный
ilgi — отношение, связь; интерес
ilgi — (ссылка) на ()
ilginize (şimdiden) teşekkür ederiz — (заранее) благодарим за
проявленный интерес
imalat (tı) — изготовление, производство
imalat hatası — производственный брак, дефект
imalat hatalarının giderilmesi — ликвидация претензий к качеству
выполнения работ
insan kaynakları — людские ресурсы, кадры
insan kaynakları departmanı — отдел кадров
insan kaynakları yönetimi — управление персоналом
irsaliye — путевой лист, накладная
iskonto — скидка
iskele — строительные леса

93
istek mektubu — письмо-запрос
-A istinaden — основываясь, в соответствии
iş — работа, труд, производство, дело, бизнес
iş deneyimi / tecrübesi — опыт работы
en az 5 yıl alanında tecrübeli — имеющий опыт работы
в соответствующей сфере не менее 5 лет
iş tanımı — должностные обязанности
işe alım departmanı — отдел набора персонала
iş hanı — офисное здание, бизнес-центр
iş kazası — несчастный случай на производстве
iş programı — календарный график производства работ
iş yapım protokolü — протокол о выполнении работ
işin başlama tarihi ve süresi — сроки начала и выполнения работ
işin kapsamı — объем работ
ek iş kapsamı — дополнительный объем работ
işi gereği gibi yapmayıp işi savsaklama — ненадлежащее и
несвоевременное исполнение работ
işar — письменное извещение, уведомление
işbu — данный, настоящий
işçilik (ği) — качество работы; вознаграждение за труд, за выполненную
работу
işçilik hatası — низкое качество работ, брак
işlem — процедура; операция; формальность
işletme — эксплуатация; предприятие; менеджмент
işletme bölümü — факультет менеджмента
işletmeye açma — ввод в действие
ithalat (tı) — импорт
ithalat ihracat sorumlusu — менеджер по импорту и экспорту
ithalat, ihracat ve gümrük birimleri — отделы импорта, экспорта и
таможенного оформления
ithalatçı — импортер

K
kabul (lü) — приемка
geçici kabul — промежуточная приемка
kesin kabul — окончательная приемка
kabule sunmak — предъявлять к сдаче
kabulümdür — согласовано
kap (bı) — тара
kaşe — печать, штамп

94
kaşe basmak / vurmak — ставить печать
kesin teminat mektubu — гарантия исполнения обязательств по
контракту, гарантийное письмо
koli — упаковка, коробка
konşimento — коносамент
emre yazılı konşimento — ордерный коносамент
nama yazılı konşimento — именной коносамент
kur — курс
döviz kuru — курс иностранной валюты
fatura tarihindeki () Bankası ortalama kuru esas alınarak — по
среднему курсу банка () на день выписки счета
ödeme günündeki () Bankası döviz satış kuru üzerinden — по курсу
банка () на день оплаты
TL ödemelerde () Bankası günlük döviz satış kuru geçerlidir  —
оплата в турецких лирах производится по курсу банка () на день оплаты

L
lokavt (tı) — локаут

M
madde — статья, пункт (договора); вещество
makam — инстанция; власти
üst / alt makam yetkilisi — представитель вышестоящей / нижесто-
ящей инстанции
makbuz — расписка, квитанция
mal — товар
malın cinsi — наименование товара
malın menşei — страна происхождения товара
hatalı mal — бракованный товар
mali — финансовый
mali külfet — финансовые трудности
mali yükümlülük — финансовое обязательство
Maliye Bakanlığı — министерство финансов
maliyet (ti) — себестоимость
maliyet hesap edilmek üzere — для расчета себестоимости
malzeme — материал
sarf malzemesi — расходный материал
masraflar -A ait — расходы несет
medeni hal (li) / durum — семейное положение
metreküp (bü) — кубический метр

95
metrik ton (m/ton) — метрическая тонна
mevzuat (tı) — законодательство
güncel mevzuat — текущее законодательство
yürürlükteki mevzuat — действующее законодательство
Rusya’da yürürlükteki mevzuatlarca — в соответствии с действую-
щим российским законодательством
tahkim mevzuatı — арбитражно-процессуальное законодательство
mutabık kalmak — соглашаться, согласовать
karşılıklı mutabakata varmak — достигать взаимной договоренности
mücbir sebepler — форс-мажор, обстоятельства непреодолимой силы
müdür — директор
müdür yardımcısı — заместитель директора
genel müdür — генеральный директор
genel müdürlük (ğü) — главное управление
muhasebe müdürü — главный бухгалтер
mükellef — налогоплательщик
mülkiyet (ti) — собственность, имущество
mülkiyet hakkı — имущественное право
müşteri — клиент, покупатель, заказчик
müşteri ilişkileri yönetimi — работа с клиентами
müşteri hizmetleri temsilcisi // müşteri ilişkileri sorumlusu —
менеджер по работе с клиентами
müşteri tabanı // veri tabanı — клиентская база
müteşekkir kalmak — быть признательным
çalışanlarımız ve şahsım adına teşekkürlerimizi sunarız — благодарю
от имени сотрудников и от себя лично

N
nakit (kdi) / peşin para — наличные деньги
nakit / peşin veya firma çeki ile tahsil etmek — взимать наличными
или чеком фирмы
nakliye — транспортировка, перевозка
nakliyeci — перевозчик
nakletmek — перевозить, транспортировать
navlun — фрахт
navlun bedeli / ücreti — стоимость транспортировки
navlun komisyoncusu — агент по фрахту
nitelik (ği) — качество, свойство
adaylarda aranan nitelikler — требования к кандидатам
niyet (ti) — намерение

96
-mAk niyetinde olmak — намереваться, планировать
noksanlık (ğı) — дефект
normal aşınma — нормальный износ
nüsha — экземпляр
üç orijinal nüsha olarak — в трех оригинальных экземплярах

O
ofis araçları — офисная оргтехника
ofis elemanı — офис-менеджер
ordino — ордер доставки, деливери-ордер
ordino bedeli — сбор за ордер доставки

Ö
ödeme — оплата, платеж
ödeme şekli ve zamanı — форма и сроки оплаты
ödeme emri — платежный ордер
ölçü — единица измерения; размер
dıştan dışa ölçü — габаритные размеры
örnek (ği) — копия
karne örneği — копия зачетной книжки
özgeçmiş — резюме

P
paketleme — упаковка
palet (ti) — паллета, поддон
pazarlama — маркетинг
pazarlama departmanı — отдел маркетинга
bölgesel pazarlama — маркетинг в регионе
peşin — наличные деньги; авансом
proje — проект
detay projesi — деталировочный проект
tatbikat projesi — рабочий проект
proje ve keşif evrakları — проектно-сметная документация
onaylanmış projeler — утвержденная проектная документация
promosyon ürünleri — рекламно-сувенирная продукция

R
referans — рекомендация
referans mektubu — рекомендательное письмо

97
resmi — официальный
resmi makamlar — официальные власти
resmi mektup — официальное письмо
ret (ddi) — отказ
rutin — обычный, стандартный

S
sabit — фиксированный
saha — площадка
satın alma — закупка, покупка
satın alma kapasitesi — покупательная способность
satın alma müdürü — начальник отдела снабжения
satış — продажа, сбыт
satış mektubu — рекламное письмо
satış sözleşmesi — договор поставки
satış müdürü — заведующий отделом продаж, менеджер по продажам
satış temsilcisi — торговый представитель; продавец-консультант
satış geliştirme müdürü — менеджер по развитию продаж
perakende satış — розничная продажа
toptan satış — оптовая продажа
taksitle satış — продажа в рассрочку
sevkiyat (tı) — поставка, отгрузка
sevkiyat süreçlerinin yürütülmesi ve takibi — осуществление и
отслеживание отгрузок товаров
sevketmek — отправлять, отгружать
sıra numarası (S.N.) — порядковый номер (№)
sigorta — страховка, страхование
sigorta primi — страховая премия; страховой взнос
sigorta poliçesi — страховой полис
ulaşım sigortası — страхование на период перевозки
sipariş — заказ
sipariş bedeli — стоимость заказа
sipariş mektubu — письмо-заказ
sipariş pusulası — бланк заказа
sipariş veren — заказчик
sivil toplum kuruluşu — общественная организация
sorumlu — ответственный
-DAn sorumlu tutmak — считать ответственным (за что-либо)
-DAn sorumlu tutulmamak — не нести ответственность (за что-
либо)

98
sorumluluk (ğu) — ответственность, обязательство
sorumluluğun tamamı -A aittir — вся ответственность лежит на
(ком-либо)
sözleşme — договор, соглашение, контракт
sözleşmenin konusu — предмет договора
bir taraftan () ile diğer taraftan () arasında aşağıdaki şartlar dahilinde
işbu sözleşme akdedilmiştir — настоящий договор заключен между () и
() о нижеследующем
Ana Sözleşme — устав
staj — практика, стажировка
stok (ku) — запас товаров; склад
stok durumunun değerlendirilmesi — контроль наличия товара на
складе
stok numarası — номенклатурный номер, артикул
suret (ti) — копия
tasdikli suret — заверенная копия

Ş
şantiye — строительная площадка
şantiye sorumlusu — прораб
şartname — контракт; техническое задание
teknik şartname — технические условия, спецификация
şirket — компания
anonim şirket (ti) (A.Ş.) — акционерная компания, акционерное
общество (ОАО)
limited şirket (Ltd. Şti.) — общество с ограниченной ответствен-
ностью (ООО)
ticaret ve sanayi şirketi — торгово-производственная компания
() Limited Şirketi adına Ana Sözleşmesine uygun olarak hareket
eden () — общество с ограниченной ответственностью () в лице (),
действующего на основании Устава
şube — филиал, отделение

T
taahhüt (dü) — подряд, обязательство
taahhüt etmek — брать обязательство
taahhüdünü yerine getirmek — выполнять свое обязательство
mekanik işler taahhüdü — подряд на выполнение механических
работ

99
taşeron, Ana Müteahhit tarafından yükletilen işleri yapmayı kabul ve
taahhüt eder — по поручению Генерального подрядчика Субподрядчик
принимает на себя выполнение работ
tahkim — арбитражный
Rusya’da geçerli tahkim mevzuatına göre tahkim yoluyla hallet-
mek  — решать в  арбитражном порядке, установленном действующим
законодательством РФ
tanıtım — продвижение (товара, услуги), реклама
tanıtım materyalleri — рекламно-информационные материалы
tanıtım stratejileri — стратегия продвижения
taşeron — субподрядчик
taşeron sözleşmesi — договор на выполнение субподрядных работ
alt taşeron — субподрядчик, нанимаемый субподрядчиком
taşıma — транспортировка
taşımacı — перевозчик
taşımacılık şirketi — транспортная компания
taşıma senedi — накладная
deniz yolu taşıma senedi — морская накладная
hava yolu taşıma senedi — авианакладная
kara yolu taşıma senedi — автотранспортная накладная
tazminat (tı) — компенсация
tazminat talebinde bulunmak — требовать компенсацию
tazmin etmek — компенсировать
tebligat adresi // kanuni ikametgah — юридический адрес
temas — контакт; связь
ile temasa geçmek — связываться (с кем-либо)
ile temasta bulunmak — иметь контакты (с кем-либо)
temin etmek — доставлять, предоставлять, снабжать
kaliteli ve nitelikli usta temin etmek — обеспечивать квалифициро-
ванными мастерами
temsilci — представитель
-In temsilciliğini yürütmek / yapmak — являться представителем
teslim — поставка; передача; сдача
teslim etmek — передавать; доставлять
teslim alma yeri — место поставки, пункт назначения
teslim süresi — сроки поставки
teslim şekli — условия поставки
teslim almak — принимать, получать
teşekkür mektubu — благодарственное письмо
teyit (di) — подтверждение


-I teyit etmek — подтверждать
TIR (от сокр. фр. Transports Internationaux Routiers — международная
дорожная перевозка) — грузовой автомобиль, который идет международным
транзитом
ticaret ve sanayi odası — торгово-промышленная палата
toplam — итог, сумма; итого; общий
ara toplam — промежуточный итог
genel toplam — общий итог
tutanak (ğı) — акт
tutanak ile verilmek — выдаваться по акту
kesin kabul tutanağı — приемосдаточный акт
tutar — сумма
net tutar — сумма нетто
tüzel kişi — юридическое лицо

U
unvan — название, наименование
ticaret unvanı — фирменное наименование
uyruk (ğu) — гражданство
uzman — специалист

Ü
ücret (ti) — плата, оплата
yakıt zammı ücreti — топливный сбор
ürün — продукция
ürün örnekleri / numuneleri — образцы продукции
ürünlerin tedariki — поставка продукции
ürünün pazara lansmanı — выпуск на рынок продукта (товара)
üstlenmek — обязываться, принимать на себя обязательства, брать
подряд
riskini üstlenmek — взять на себя риск

V
vekaletname — доверенность
vergi — налог
vergi dairesi (V.D.) — налоговое управление
vergi kimlik No — индивидуальный номер налогоплательщика
(ИНН)
katma değer vergisi (KDV) — налог на добавленную стоимость (НДС)


KDV iadesi veya mahsubu — возврат или зачет НДС
tüketim vergisi — акциз

Y
yazılı — письменный
yazılı ihtar // ihtarname — письменное предупреждение
yazılı onayı olmadan — без письменного согласия
yetki — компетенция, полномочие; право
yetki ve sorumluluk alanı dışında — вне компетенции, полномочий
yetkili — полномочный представитель; имеющий право
yetkili acente — уполномоченный агент, официальный пред-
ставитель
yetkinlik (ği) — навык
yönetim — управление, руководство
orta düzey yönetici — руководитель среднего звена
yönetim kurulu başkanı — председатель совета директоров,
председатель правления
yönetim binası — административное здание
yük (kü) — груз
yükleyici / yükleten / gönderen — грузоотправитель
yükleme ve boşaltma limanları — порты погрузки и выгрузки
yüklenmek — брать на себя (обязательство)
yükümlülük (ğü) — обязательство
yükümlülüğünü yerine getirmek — выполнять обязательство

Z
zorunlu hal (li) — форс-мажорные обстоятельства
zarar / ziyan / hasar — ущерб, вред, убытки
zarar görmek — нести убытки, терпеть ущерб
zarar karşılamak — возмещать убытки
Русско-турецкий словарь

А
акциз — tüketim vergisi
адрес — adres
контактный адрес — iletişim adresi
полный почтовый адрес — açık adres
юридический адрес — tebligat adresi // kanuni ikametgah
акт — tutanak (ğı)
выдаваться по акту — tutanak ile verilmek
акт приемки выполненных работ — hakediş
составлять акт приемки выполненных работ — hakediş tanzim
etmek
арбитраж — tahkim
решать в арбитражном порядке — tahkim yoluyla halletmek

Б
банк — banka
банк-посредник — aracı banka
банк-корреспондент — muhabir banka
банковский аккредитив — banka akreditifi
банковский перевод — banka transferi
банкротство — iflas
безопасность — güvenlik (ği)
правило безопасности — güvenlik kuralı
сбор за безопасность — güvenlik ücreti
меры техники безопасности — iş güvenliği önlemleri
бесплатно — bedelsiz / ücretsiz olarak
бизнес-центр — iş hanı / merkezi
бланк (фирменный) — başlıklı / antetli kağıt (dı)
шапка на фирменном бланке — başlık (ğı)
бригада; команда — ekip (bi)


В
в порядке, установленном строительными нормами и правилами —
inşaat standart ve kurallarına uygun olarak
валюта — döviz
перечисление валюты — döviz transferi
ввод в действие — işletmeye açma // devreye sokma
вексель — bono / senet (di)
вес — ağırlık (ğı)
вес брутто — brüt ağırlık
вес нетто — net ağırlık
внешнеэкономическая деятельность — dış ticaret (ti)
знание внешнеэкономической деятельности — dış ticaret bilgisi
в противном случае — aksi yapıldığı takdirde

Г
габаритные размеры — dıştan dışa ölçü / ebatları
гарантия — garanti
гарантия исполнения обязательств по контракту, гарантийное
письмо — kesin teminat mektubu
гарантийный срок — garanti süresi
генеральный подрядчик — ana müteahhit (di)
по поручению Генерального подрядчика Субподрядчик принимает
на себя выполнение работ — Taşeron, Ana Müteahhit tarafından yükletilen
işleri yapmayı kabul ve taahhüt eder
главный бухгалтер — muhasebe müdürü
главное управление — genel müdürlük (ğü)
государственное учреждение — devlet dairesi
грамотная устная и письменная речь — konuşması ve yazması düzgün
гражданство — uyruk (ğu)
график производства работ — iş programı
график потребности в рабочих кадрах — ekip-adam programı
график работы; форма занятости — çalışma şekli
груз — yük (kü)

деловой турецкий

ГАЛИАКБАРОВА

ДЕЛОВОЙ
ТУРЕЦКИЙ ЯЗЫК
Практикум
Министерство образования и науки Российской Федерации
Уральский федеральный университет
имени первого Президента России Б. Н. Ельцина

Н. М. Галиакбарова

Деловой ТУРЕЦКИЙ ЯЗЫК

Практикум

Рекомендовано методическим советом УрФУ


в качестве учебно-методического пособия для студентов,
обучающихся по программе бакалавриата и магистратуры
по направлению подготовки
032100 «Востоковедение и африканистика»

Екатеринбург
Издательство Уральского университета
2014
УДК 811.512.161(07)
ББК Ш163.12-933
Г157

Р е ц е н з е н т ы:
кафедра восточных языков и культур Пятигорского
государственного лингвистического университета
(заведующий кафедрой кандидат педагогических
наук, доцент И. Д. Ибрагимов);
Е. А. О г а н о в а, кандидат филологических наук, доцент
кафедры тюркской филологии Института стран Азии и Африки
(Московский государственный университет)

Н ау ч н ы й р ед а кто р
В. А. Кузьмин, доктор исторических наук, профессор,
заведующий кафедрой востоковедения
Уральского федерального университета

Галиакбарова, Н. М.
Г157 Деловой турецкий язык : практикум : [учеб.-метод. пособие] /
Н. М. Галиакбарова ; [науч. ред. проф. В. А. Кузьмин] ; М-во образо-
вания и науки Рос. Федерации, Урал. федер. ун-т. — Екатеринбург :
Изд-во Урал. ун-та, 2014.— 118 с.
ISBN 978-5-7996-1300-6
Учебно-методическое пособие ориентировано на развитие у студентов старших
курсов бакалавриата и магистратуры навыков делового общения на турецком языке,
необходимых для осуществления профессиональной деятельности.
Предназначено для использования на практических занятиях, а  также для
самостоятельной работы.
УДК 811.512.161(07)
ББК Ш163.12-933

© Уральский федеральный университет, 2014


ISBN 978-5-7996-1300-6 © Галиакбарова Н. М., 2014
От автора

Торгово-экономические отношения между Российской Федерацией


и Турецкой Республикой в настоящее время динамично развиваются как
на государственном уровне, так и в сфере частного бизнеса. Турецкие
предприниматели активно выходят на российский рынок, предлагая
свои товары и услуги, особенно в качестве строительных подрядчиков.
Российские компании также экспортируют в Турцию свою продукцию.
Соответственно в наших странах растет число предприятий различных
форм собственности, осуществляющих внешнеэкономическое со-
трудничество. В связи с этим ощущается острая потребность в специ-
алистах, владеющих турецким языком в его деловом аспекте. Однако
до сих пор в России не издавались учебные пособия, направленные на
формирование навыков общения на турецком языке именно в сфере
бизнеса. Данное учебно-методическое пособие призвано эту лакуну
заполнить.
Цель пособия — дать студентам представление о деловом турецком
языке и привить навыки его использования, преимущественно в пись-
менном общении. Кроме того, наличие пояснений к применяющимся
в практикуме экономическим терминам формирует начальные знания
об особенностях проведения международных коммерческих операций.
Практикум состоит из 6 разделов, в некоторой степени моделиру-
ющих ситуации, с которыми может столкнуться в своей деятельности
выпускник-востоковед. Именно поэтому открывает пособие раздел
«Трудоустройство», включенный в него материал позволит студенту
научиться составлять свое резюме и ориентироваться в объявлениях о
работе. В разделах «Официальная переписка» и «Деловая переписка»
даны общие правила составления писем на турецком языке, помещены
их шаблоны и образцы. В  разделе «Внешнеторговая документация»
представлены основные характеристики и образцы используемых
в экспортно-импортных операциях документов: счета-проформы, сче-

3
та-фактуры, упаковочного листа, накладных. В разделе «Транспортная
документация» сгруппированы материалы, связанные с организацией
перевозки грузов. Наконец, одной из самых сложных задач в работе
переводчика — переводу договоров — посвящен раздел «Контракт-
ная документация», в  котором приведены примеры двух наиболее
распространенных в  российско-турецком деловом сотрудничестве
контрактов — договор на выполнение субподрядных работ и договор
о поставках.
Каждый текст для перевода сопровождается списком основных
терминов, а также устойчивых оборотов и клише. Все вышеуказанные
лексические единицы в текстах графически выделены (подчеркнуты)
и истолковываются только в том значении, в котором они использованы.
Знаком «/» разделены синонимичные слова, знаком «//» — синонимич-
ные выражения. Если имя существительное оканчивается на глухую
согласную (ç, k, p, t), то в скобках справа от слова отмечается, проис-
ходит ли озвончение этой согласной при присоединении аффикса, на-
чинающегося с гласной. Также в скобках справа от существительного
указываются случаи удвоения согласной, выпадения узкой гласной,
нарушения сингармонизма гласных при присоединении аффикса
с начальной гласной. Уже введенные в оборот лексические единицы
в списках к последующим текстам отсутствуют. При необходимости
студент может обратиться к словарям, помещенным в конце книги.
В них в алфавитном порядке сгруппированы все приведенные в списках
слова, обороты и их производные.
В практикуме использованы аутентичные тексты из турецких
источников (фрагменты из учебных пособий по делопроизводству,
документы, размещенные на информационных ресурсах справочного
характера) и примеры из реальной переводческой практики автора.
Об особенностях делового общения
на турецком языке

Официально-деловой стиль турецкого языка имеет свои граммати-


ческие, лексические и т. д. особенности.
В плане грамматики этому стилю присуща следующая специфика.
1. Преимущественное преобладание страдательного залога даже
в  тех ситуациях, когда субъект действия указан; в  таких случаях
употребляется служебное слово taraf, к которому добавляется аффикс
принадлежности соответствующего лица и аффикс исходного падежа.
Например: Mesajınız tarafımızdan alınmıştır. — Ваше сообщение нами
получено.
2. Преобладание предложений со сказуемым в 3-м лице, обуслов-
ленное, в частности, использованием страдательного залога.
3. К именному сказуемому всегда присоединяется аффикс сказу-
емости -DIr.
4. Употребление специфических временных форм глагола: для
выражения настоящего времени вместо аффикса времени на -(I)yor,
как правило, используется аффикс -mAktA. Например: Şirketimiz
danışmanlık hizmetleri vermektedir. — Наша компания оказывает кон-
салтинговые услуги. Прошедшее категорическое время с аффиксом -DI
заменяют конструкцией, состоящей из аффикса прошедшего времени
на -mIş и аффикса сказуемости -DIr (поскольку, как было указано выше,
в деловом стиле преобладают предложения со сказуемым в 3-м лице,
эта конструкция обычно имеет вид -mIştIr); к  окончанию будущего
категорического времени -AcAk добавляется аффикс сказуемости -DIr
(-AcAktIr).
5. Использование перифрастических форм глагола, в основном от
основы прошедшего времени на -mIş в сочетании с причастием на -DIk
и на -(y)An от вспомогательного глагола olmak (göndermiş olduğunuz
mektup — отправленное Вами письмо) или с формами глагола bulunmak
(mallar sevkedilmiş bulunmaktadır — товар отгружен).

5
Для лексического состава делового турецкого языка характерны
терминологическая лексика и устойчивые словосочетания термино-
логического характера:
— существительное + существительное (birim fiyatı — цена за
единицу продукции, sözleşmenin konusu — предмет договора);
— прилагательное + существительное (ana müteahhit — генераль-
ный подрядчик, ticari fatura — счет-фактура);
— глагол + существительное (malı teslim almak — принимать груз,
malı teslim etmek — доставлять груз).
Более подробно особенности деловой терминологии в  турецком
языке раскрываются в  текстах практикума, в списках новых слов и
оборотов, а также в прилагаемых словарях.
Раздел 1
Трудоустройство

1. Переведите на русский язык следующие резюме.


А)1
ÖZGEÇMIŞ

DENİZ METİN
Yeni Mah. Cevizli Cad. № 23/4 Gaziosmanpaşa — İstanbul
0 (530) 123 45 67, 0 (212) 123 45 67
[email protected]

Kişisel Bilgiler
Doğum Tarihi ve Yeri: 09/03/1990, İstanbul
Medeni Hali: Bekar
Uyruk: T.C.
Eğitim
Lisans: Boğaziçi Üniversitesi İşletme Bölümü 2009–2014
Lise: Atatürk Anadolu Lisesi 2005–2009
Katıldığım Eğitim ve Seminerler
İnsan Kaynakları Yönetimi Sertifika Programı
(İstanbul Teknik Üniversitesi) Ocak 2013
Yönetimde İnsan İlişkileri
(Verim Eğitim & Danışmanlık) Mart 2012
Sunum Becerileri
(Ufuk Eğitim Akademisi) Temmuz 2010

1
Составлено на основе: CV Örnekleri [Электронный ресурс]. URL: https:// www.cvornekleri.
gen.tr%2Fdosya%2Fsatis-pazarlama-cv-ornegi-1.docx&ei=s86ZUvasK8jV4wTcqoCABw&usg
=AFQjCNFVnMBy6RVgC4sNAJba0PfolbsRCQ&bvm=bv.57155469,d.bGE (дата обращения:
30.06.2013).

7
İş/Staj Deneyimlerim
1. Şekerbank Eylül 2011 — Mart 2012
Staj: İnsan kaynakları işe alım departmanı
Mevcut aday veri tabanından yararlanarak uygun adaylara ulaşılması
2. Biomed İlaç Eylül 2010 — Mart 2011
Staj: İnsan kaynakları departmanı
Yeni başlayan personellerin oryantasyon programının hazırlanması
Yabancı Dil
İngilizce: Okuma: İyi, Yazma: İyi, Anlama: İyi (TOEFL Puan: 85)
Almanca: Okuma: İyi, Yazma: Orta, Anlama: Orta
İlgi Alanlarım
Felsefe ve Psikoloji
Kişisel Gelişim (NLP)
Referanslar
1. Doç. Dr. Fuat ÖZTÜRK (Boğaziçi Üniversitesi İşletme Bölümü
Öğretim Görevlisi)
E-posta: [email protected]
2. Prof. Dr. Stefan KOCH (Boğaziçi Üniversitesi İşletme Bölüm Başkanı)
E-posta: [email protected]

Б)2
AHMET ÖRNEK
Abdi İpekçi Cad. Başa Sok. No:12/7 Teşvikiye, 80200 İstanbul
Ev: 0 (212) 347 99 99, İş: 0 (212) 373 49 30, Cep: 0 (532) 977 53 03
E-posta: [email protected]
Kişisel Bilgiler
Uyruğu: T.C.
Doğum Yeri: İstanbul
Doğum Tarihi: 01/11/1970
Askerlik Durumu: 11/1993–02/1995 arasında yedek subay olarak
Medeni Durum: Evli
Eğitim Durumu
Yüksek Lisans: 1991–1993, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, İşletme
Bölümü
Lisans: 1987–1991, Marmara Üniversitesi, İngilizce İşletme Bölümü

2
Составлено на основе: CV Örnekleri [Электронный ресурс]. URL: http://www.cvornekleri.
gen.tr/dosya/satis-pazarlama-cv-ornegi-2.docx (дата обращения: 30.06.2013).

8
Lise: 1982–1987, Avusturya Erkek Lisesi
İş Deneyimi
12/1998 Türkiye İş Bankası Teşvikiye Şubesi
Fon Yönetimi Bölümü Müdür Yardımcısı
— Pazarlama departmanı yönetimi (12 kişi)
— Yıllık pazarlama bütçesinin hazırlanması ve takibi (yaklaşık 4 mil-
yon $)
— Pazar araştırma, kampanya, promosyon ve reklam faaliyetlerinin
yönetilmesi
— Stok durumunun değerlendirilmesi ve yurtdışı siparişlerin belirlenmesi
— Tanıtım stratejilerinin belirlenmesi ve uygulanması
— Fuar çalışmaları
— Mevcut dağıtım kanallarının yönetimi, yeni dağıtım kanallarının
oluşturulması
07/1996–12/1998 Adabank
Yatırım Bankacılığı Bölümü Yetkili Uzman
— Satış stratejilerinin belirlenmesi
— Tanıtım materyallerinin hazırlanması ve basımı
— Dağıtım kanallarının oluşturulması
— Pazar araştırma ve reklam faaliyetlerinin yönetilmesi
— XYZ ürününün pazara başarı ile lansmanı
Eğitim ve Seminerler
02/2000 Satış Teknikleri semineri (Zirve Eğitim A.Ş.)
09/1999 Pazarlama Stratejileri (Hedef Eğitim A.Ş.)
5/1999 Zaman Yönetimi (SPL Eğitim A.Ş.)
11/1998 Etkin Yöneticilik Semineri (Lider Eğitim A.Ş.)
Yabanci Dil
İngilizce: İleri seviyede
İspanyolca: Başlangıç seviyesinde
Bilgisayar
Windows NT, Microsoft Office; Excel, Word, PowerPoint, Access,
İnternet
İlgi Alanları
Gezi, internet, gitar çalmak
Referanslar
Ali Yavuz, Adabank A.Ş. Genel Müdürü. Tel.: 0 (212) 321 66 55
Suna Yılmaz, Türkiye İş Bankası Teşvikiye Şubesi Fon Yönetimi Bö-
lümü Müdürü. Tel.: 0 (212) 450 12 00

9
Новые слова и обороты
özgeçmiş — резюме
kişisel bilgiler — личные данные
medeni hal (li) — семейное положение
uyruk (ğu) — гражданство
işletme bölümü — факультет менеджмента
insan kaynakları yönetimi — управление персоналом
sunum becerileri — навыки проведения презентаций
iş deneyimi — опыт работы
staj — практика, стажировка
işe alım departmanı — отдел набора персонала
veri tabanı — база данных
insan kaynakları departmanı — отдел кадров
referans — рекомендация
yedek subay — офицер запаса
şube — филиал, отделение
müdür yardımcısı — заместитель директора
pazarlama departmanı — отдел маркетинга
stok durumunun değerlendirilmesi — контроль наличия товара на
складе
tanıtım stratejileri — стратегия продвижения
dağıtım kanallarının yönetimi — управление каналами сбыта
tanıtım materyalleri — рекламно-информационные материалы
ürünün pazara lansmanı — выпуск на рынок продукта (товара)
eğitim ve seminerler — дополнительное образование
A.Ş. (anonim şirket (ti)) — акционерная компания, акционерное
общество
bilgisayar — (здесь) владение ПК
genel müdür — генеральный директор

2. Используя примеры резюме из упражнения 1 и нижеприведенную


форму, составьте свое резюме на турецком языке.

Özgeçmiş
Ad, Soyad
İletişim Bilgileri
Ev Adresi
Cep Telefonu, Ev Telefonu, E-posta

10
Kişisel Bilgiler
Doğum Tarihi ve Yeri
Medeni Hali, Cinsiyet
Askerlik
Uyruk
Eğitim Bilgileri
Doktora: Okul Adı, Bölüm Adı, Ülke, Şehir, Mezuniyet Tarihi
Yüksek Lisans: Okul Adı, Bölüm Adı, Ülke, Şehir, Mezuniyet Tarihi
Lisans: Okul Adı, Bölüm Adı, Ülke, Şehir, Mezuniyet Tarihi
Lise: Okul Adı, Ülke, Şehir, Mezuniyet Tarihi
Staj Bilgileri: Şirketin Adı, Şirketin Sektörü, Şirketteki Görev Alanı,
Başlangıç Tarihi, Bitiş Tarihi, Staj Süresi, Ülke, Şehir, İş Tanımı
İş Deneyimleri: Şirketin Adı, Şirketin Sektörü, Şirketteki Görev Alanı,
Organizasyondaki Yeri (Eleman, İşci, Ofis Elemanı, Orta Düzey Yönetici,
Uzman, Uzman Yardımcısı), Pozisyon Adı, İşe Başlama Tarihi, İşten Ayrılma
Tarihi, Çalışma Şekli (Yarı Zamanlı, Tam Zamanlı, Dönemsel, Sözleşmeli),
Ülke, Şehir, İş Tanımı
Yetkinlikler
Yabancı Diller
Bilgisayar Bilgisi: Kullanılan Programlar, Kullanılan Ofis Araçları
(Faks, Fotokopi, Yazıcı, Tarayıcı)
Kurs ve Seminerler: Kurs/Seminer Konusu, Kurs/Seminer Adı, Eğitim
Kurumu, Süresi, Başlangıç Tarihi
Sertifikalar
Sınavlar: Sınav Adı, Sınavı Yapan Kurum, Notu, Sınav Tarihi
Ek bilgiler
Sürücü Ehliyet Sınıfı, Çocuk, Sağlık Problemi, Seyahat Edebilir, Si-
gara Kullanımı, Çok Uluslu Şirket Deneyimi, Yurtdışı Deneyimi, Alınan
Burslar / Ödüller
Sosyal/Sportif Etkinlikler
Alışveriş, Alternatif Sporlar, Aşçılık, Bilgisayar, Bilim / Teknoloji, Çev-
re / Ekoloji, Dans, Finans, Gönüllü Hizmetler, Güzel Sanatlar, Hayvanlar,
İnternet, İş Dünyası, Kitap, Moda, Müzik, Oto, Politika, Sağlık / Fitness,
Satranç, Seyahat, Sinema, Spor, Tiyatro, TV, Yemek
Referanslar
Ad, Soyad, Şirketin Adı, Pozisyon Adı, Telefon, E-posta

11
Новые слова и обороты
cinsiyet (ti) — пол
iş tanımı — должностные обязанности
eleman — сотрудник
ofis elemanı — офис-менеджер
orta düzey yönetici — руководитель среднего звена
uzman — специалист
çalışma şekli — форма занятости, график работы
yarı zamanlı — неполный рабочий день
tam zamanlı — полный рабочий день
dönemsel — сезонный
yetkinlikler — навыки
ofis araçları — офисная оргтехника
yazıcı — принтер
tarayıcı — сканер
sürücü ehliyet sınıfı — категория водительского удостоверения
seyahat edebilir — (здесь) готовность к командировкам

3. Переведите на русский язык следующие объявления о работе.


A)3
KİBA KİMYA A.Ş.
İHRACAT SATIŞ UZMANI
İş Tanımı
Dış ülke müşteri ilişkileri yönetimi, sipariş alımı ve sevkiyat süreçlerinin
yürütülmesi ve takibi, yeni pazar oluşturma, fuar ve mevcut müşterilerin
ziyareti gibi faaliyetlerde firmanın temsil edilmesi.
Aranan Nitelikler
— Üniversite mezunu,
— Çok iyi derecede İngilizce bilgisi,
— MS Office programlarını iyi derecede kullanabilen,
— Ankara’da ikamet eden,
— Sağlık ve yurt dışı seyahat engeli olmayan,
— Askerlik görevini tamamlamış adaylar.
Tercih nedenleri
— Rusça dil bilgisi,
— Dış ticaret bilgisi.

3
Составлено на основе: Yenibiris.com [Электронный ресурс]. URL: http://www.yenibiris.
com/ilan/291901 (дата обращения: 22.09.2011).

12
Б)4
TEKOM MİMARLIK A.Ş.
İthalat-İhracat Sorumlusu
İş Tanımı
— İthalat, ihracat ve gümrük birimlerinden sorumlu olmak
— İthalat süreçlerini takip etmek, ilgili raporlamaları üst yönetime
sunmak
— İthalat süreçlerini optimum olarak düzenlemek
— Güncel mevzuatı takip edip, gerekli operasyonel düzenlemeleri
yapmak
— Gümrük idareleri, ihracatçı birlikleri, ticaret ve sanayi odaları,
bankalar ile bağlantıda olmak
— Fuarları takip etmek
Aranan Nitelikler
— En az 5 yıl alanında tecrübeli,
— İthalat, ihracat, gümrük ve dış ticaret operasyonu süreçlerine hakim,
— Dış ticaret ödeme ve teslim şekillerine vakıf,
— Uluslararası nakliye konusunda deneyimli,
— En az üniversite mezunu,
— Çok iyi derecede İngilizce bilen; Rusça ve / veya Almanca tercih
sebebidir,
— MS Office programlarını iyi düzeyde kullanabilen,
— İnsan ilişkilerinde başarılı ve uyumlu,
— İletişim becerisi yüksek,
— Sorumluluk sahibi, analitik düşünebilen,
— Ekip ruhuna sahip, zamanı etkin kullanabilen, iş takibi ve paylaşımı
yeteneklerine sahip, kendine güvenen, kişisel gelişimine önem veren ve
araştırmacı,
— İstanbul’da ikamet eden fakat seyahat engeli olmayan.

4
Составлено на основе: Yenibiris.com [Электронный ресурс]. URL: http://www.yenibiris.
com/ilan/mono-mimarlik-a-s/ithalat-ihracat-sorumlusu/286749 (дата обращения: 22.09.2011).

13
В)5
Seratur Servis Turistik A.Ş.
İstanbul Sabiha Gökçen Havalimanı Duty Free Mağazamızda Satış Tem-
silciliği pozisyonlarında aşağıda belirtilen niteliklerde adaylar aranmaktadır.
Aranan Nitelikler
— En az meslek yüksek okul mezunu olan,
— İleri düzeyde en az 1 yabancı dil bilen (İngilizce, Rusça, Almanca,
Fransızca vs.),
— Vardiyalı çalışabilecek,
— Satış becerileri yüksek,
— İletişimi güçlü,
— Takım çalışmasına uygun,
— İstanbul Anadolu Yakası’nda ikamet eden.
Ek Bilgiler
Organizasyondaki Yeri: Eleman
Çalışma Şekli: Tam zamanlı
Çalışma Yeri: İstanbul — Asya — Türkiye

Новые слова и обороты


ihracat satış uzmanı — менеджер по экспорту
müşteri ilişkileri yönetimi — работа с клиентами
sevkiyat süreçlerinin yürütülmesi ve takibi — осуществление и
отслеживание отгрузок товаров
aranan nitelikler — (здесь) требования
üniversite mezunu — высшее образование
MS Office programlarını iyi derecede kullanabilen — уверенный
пользователь ПК, знание программ MS Office6
ikamet etmek — проживать
yurt dışı seyahat engeli olmayan — (здесь) готовность к зарубежным
командировкам
tercih nedenleri — желательно
dış ticaret bilgisi — знание внешнеэкономической деятельности
ithalat-ihracat sorumlusu — менеджер по импорту и экспорту

5
Составлено на основе: Yenibiris.com [Электронный ресурс]. URL: http://www.yenibiris.
com/ilan/setur-servis-turistik-a-s/satis-temsilcisi/261249 (дата обращения: 22.09.2011).
6
В объявлениях о работе на турецком языке требования к кандидатам, как правило,
указываются в форме прилагательных и причастий, а на русском языке — в форме
существительных, поэтому в данном списке приводятся контекстные соответствия.

14
ithalat, ihracat ve gümrük birimleri — отделы импорта, экспорта и
таможенного оформления
güncel mevzuat (tı) — текущее законодательство
gümrük idaresi — таможенное управление
ihracatçı birliği — ассоциация экспортеров
ticaret ve sanayi odası — торгово-промышленная палата
en az 5 yıl alanında tecrübeli — опыт работы в  соответствующей
сфере не менее 5 лет
dış ticaret ödeme ve teslim şekillerine vakıf — знание Инкотермс (Inco-
terms — Международные правила толкования коммерческих терминов)
nakliye — транспортировка, перевозка
iletişim becerisi yüksek — коммуникабельность
ekip ruhuna sahip // takım çalışmasına uygun — умение работать
в коллективе
satış temsilciliği — должность продавца-консультанта
vardiyalı çalışmak — работать посменно

4. Переведите на турецкий язык следующие объявления о работе.


А)
«Полет, ГК». Менеджер по развитию продаж в странах СНГ и
зарубежья
Обязанности
— Реализация продукции ЗАО «Полет» в странах СНГ и зарубежья.
— Поиск новых заказчиков, развитие и удержание клиентской базы.
— Определение стратегий по продвижению продукции, поиск
дополнительных каналов сбыта.
— Маркетинг в  регионе. Сбор информации о положении на
внешнем рынке‚ аналитические отчеты.
— Подготовка и проведение семинаров, выставок, презентаций.
Требования
— Высшее техническое образование.
— Успешный опыт продаж на зарубежных рынках (предпочтительно
Ближний Восток, Азия, Южная Европа).
— Владение ПК на уровне опытного пользователя (знание 1С).
— Языки: английский (арабский или турецкий приветствуются).
— Отличные коммуникативные навыки. Опыт ведения деловых
переговоров. Умение находить нестандартные решения.

15
— Опыт проведения презентаций на иностранном языке будет
являться преимуществом.
Условия
График работы — пять дней в неделю‚ с 09:00 до 18:00.
Место работы — г. Санкт-Петербург.

Б)
«Этопласт» — торгово-производственная компания со 100  %
иностранным капиталом, на рынке — 13 лет. Основное направление
деятельности — поставка на российский рынок труб и технического
оборудования для систем водоснабжения, канализации и отопления
собственного производства и от ведущих европейских производителей.
Компания приглашает на работу менеджера по работе с клиентами
со знанием турецкого языка.
Требования
— Женщина от 23 до 35 лет (не курящая).
— Высшее образование (или неоконченное в/о).
— Опыт работы с клиентами.
— Уверенный пользователь ПК, знание программы 1С.
— Знание турецкого языка — ОБЯЗАТЕЛЬНО!!!
— Коммуникабельность, активность.
Обязанности
— Взаимодействие с клиентами.
— Подготовка необходимых первичных документов.
— Консультирование по ценам, наличию продукции на складе.

В)
«Адвокатский кабинет адвоката Мустафаева Эмина Сахиб
оглы». Ассистент руководителя
Обязанности
— Ответы на телефонные звонки, прием факсов.
— Составление документов на русском, турецком языках.
— Письменный перевод документов и синхронный перевод.
— Оказание помощи руководителю и сотрудникам компании.
Требования
— Гражданство РФ.
— Прописка Москва, Московская обл.
— Пол — женский.

16
— Возраст от 22 до 30 лет.
— Опыт работы секретарем, офис-менеджером от одного года.
— Знание MS Word, MS Excel, владение офисной оргтехникой,
грамотная устная и письменная речь.
— Знание языков: турецкий (деловой) — свободно.

Новые слова и обороты


менеджер по развитию продаж — satış geliştirme müdürü
страны СНГ — BDT ülkeleri
реализация продукции — ürün satışı
клиентская база — müşteri tabanı // veri tabanı
продвижение продукции — ürün tanıtımı
маркетинг в регионе — bölgesel pazarlama
высшее техническое образование — universitelerin ilgili teknik
bölümlerinden mezun
торгово-производственная компания — ticaret ve sanayi şirketi
трубы и техническое оборудование для систем водоснабжения,
канализации и отопления — temiz su, pis su ve kalorifer tesisatı boruları
ve ekipmanı
ведущий — önde gelen
менеджер по работе с клиентами — müşteri hizmetleri temsilcisi //
müşteri ilişkileri sorumlusu
женщина от 23 до 35 лет — 22–35 yaş arası bayan
опыт работы с клиентами — müşteri ilişkilerinde deneyimli
консультирование по ценам, наличию продукции на складе — ürün
fiyatları ve stokları hakkında müşterileri bilgilendirmek
синхронный перевод — simültane tercüme
прописка — ikamet kaydı; (здесь) ikamet eden
офис-менеджер — ofis elemanı
грамотная устная и письменная речь — konuşması ve yazması düzgün

5. Составьте объявление о приеме на работу секретаря в строи-


тельную компанию «Yenigün».
Раздел 2
Официальная переписка

1. Прочитайте и переведите на русский язык следующие


рекомендации по написанию официальных писем на турецком языке.
Resmi Mektuplar
Devlet dairelerinin kendi aralarında veya kişilerle devlet daireleri ara-
sında yazılan mektuplardır. Bu tür mektuplarda, konunun uzunluğuna göre
tam veya yarım sayfa boyutunda çizgisiz, beyaz kağıtlar kullanılır. Anlatım
ciddi ve ağırbaşlı olmalıdır. Konu dışında ayrıntılara ve özel isteklere yer
verilmez. Konu en açık ve yalın biçimde ele alınır. Üst makam yetkilisi alt
makamdakine yazdığı yazıyı «rica ederim», alt makamdaki üst makamdakine
«bilgilerinize saygıyla sunarım» veya «arz ederim» şeklinde bitirmelidir.
Resmi Yazışmalarda Dikkat Edilecek Noktalar:
— Kağıdın üst yanından iki santim aşağıda ve ortada olmak üzere yazının
çıktığı dairenin adresi bulunur;
— Sağ üst köşeye tarih konur;
— Yazıya başlamadan, hangi tarih ve sayılı yazıya cevap olarak yazıl-
dığı belirtilir;
— Yazının ilk paragrafında sorun veya konu ortaya konur;
— Gelişme paragraflarında, bizim konu hakkındaki görüşümüz belirtilir,
bizden istenilen bilgiler verilir;
— Sonuç bölümünde, yazının gönderildiği makamın durumuna göre
(alt makam, üst makam) yazı, rica ya da sunu biçimlerinden biriyle bitirilir;
— Resmi yazıyı tamamlayan evraklar, metnin sol alt kısmına, sıra
numarası verilerek belirtilir;
— Kağıdın sol en alt köşesine yazıyı daktilo edenle, konuyla ilgili bölüm
şefinin ad ve soyadlarının ilk harfleri yazılır.1

1
Düşünce Türleri [Электронный ресурс]. URL: http://mebk12.meb.gov.tr/meb_iys_dosy-
alar/64/02/731137/dosyalar/2012_12/20103030_yazntrleri.pdf (дата обращения: 25.09.2013).

18
Новые слова и обороты
resmi mektup — официальное письмо
devlet daireleri — государственные учреждения
anlatım — стиль изложения
üst / alt makam yetkilisi — представитель вышестоящей / нижестоящей
инстанции

2. Переведите на русский язык образец официального письма.

19
Новые слова и обороты
Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü — Главное управление
по охране культурного наследия и по делам музеев
sivil girişim hareketi — движение гражданской инициативы
evrak takip formu — форма учета документов
takdirle karşılamak — одобрять
sivil toplum kuruluşu — общественная организация
yadsınamayacak — неоспоримый, несомненый
yetki ve sorumluluk alanı dışında — вне компетенции, полномочий
MEB (Milli Eğitim Bakanlığı) — министерство образования
YÖK (Yükseköğretim Kurulu) — Совет по высшему образованию
Vakıflar Genel Müdürlüğü — Главное управление фондов

3. Переведите на турецкий язык следующее письмо.

Управление образования
Администрации города Екатеринбурга
Директору общественной организации «Диалог»
А. Т. Галиевой
На № 83 от 06.04.2013
27.04.2013 № 386/04-13
О проведении фестиваля «Культурное наследие
народов Урала: диалог поколений»

Уважаемая Алина Тимуровна!


Управление образования рассмотрело Ваше письмо
с  предложением о проведении культурно-образовательных
мероприятий в рамках фестиваля «Культурное наследие народов
Урала: диалог поколений». Прежде всего, позвольте поблагодарить
Вас за эту важную инициативу по сохранению и передаче молодежи
национальных ценностей культуры. В целом одобряя изложенный
Вами план мероприятий, предлагаем рассмотреть этот вопрос
при участии специалистов Управления культуры Администрации
города Екатеринбурга.
С уважением и надеждой на дальнейшее плодотворное
сотрудничество.
Заместитель начальника Управления Е. С. Ушакова

20
Новые слова и обороты
диалог поколений — kuşaklar arası diyalog (gu)
культурно-образовательные мероприятия — kültür ve eğitim etkin-
likleri

4. Прочитайте и переведите на русский язык рекомендации


по написанию заявления, шаблон и образец заявления.
А)

Dilekçe
Bir konuda üst makamın bilgilendirilmesi amaçlanmışsa «… durumu
bilgilerinize saygılarımla arz ederim», üst makamın bir sorunu çözmesi, bir
işlemi başlatması isteniyorsa «gereğini saygılarımla arz ederim», yapılacak
bir işlem için izin isteniyorsa «izninizi saygılarımla arz ederim» gibi saygı
ifadeleriyle son bulmalıdır.

Б)
Hitap edilen makam,
KENT
Sorunun, durumun ya da dileğin ifade edildiği paragraflar

(İmza)
Tarih
Ad Soyad
Ekler:
Adres:

21
В)
Dilekçe Örneği:
Sanat Tarihi Bölümü Başkanlığı’na
ANKARA

Bölümünüz 9346789 no’lu öğrencisiyim. 2012–2013 ders yılı güz dö-


neminde alarak F2 notuyla kaldığım SANT 237 kodlu XX. Yüzyıl Sanatı
adlı dersi bu yıl tekrar almam gerekmektedir. Devam zorunluluğunu daha
önce yerine getirdiğimden, 2013–2014 ders yılı güz döneminde bu derse ait
devam zorunluluğumun kaldırılması için gereğini saygılarımla arz ederim.
(İmza)
12.10.2013
Arzu YILDIRIM
9346789
Ek: 2012–2013 ders yılı güz dönemine ait karne örneği2

Новые слова и обороты


dilekçe — заявление
işlem — процедура, формальность
devam zorunluluğu — обязательное посещение
karne örneği — копия зачетной книжки

5. Переведите на турецкий язык следующее заявление.


Декану исторического факультета
Бабушкину В. И.
от студентки 3-го курса
Приходько Светланы Андреевны
Заявление
Прошу освободить меня от посещения занятий по
физической культуре в осеннем семестре 2013/14 учебного года
в связи с состоянием здоровья.
05.09.2013 г. (Подпись)
Приложение: медицинская справка

2
Mektup Örnekleri [Электронный ресурс]. URL: http://www.calismakitabicevabi.com/mektup-
ornekleri/ (дата обращения: 20.09.2013).

22
Новые слова и обороты
в связи с состоянием здоровья — sağlık durumu nedeniyle
медицинская справка — sağlık raporu
Раздел 3
Деловая переписка

1. Прочитайте и переведите на русский язык рекомендации


по написанию деловых писем.

İş Mektubu
İhracatçı şirketlerin ithalatçılara gönderdikleri iş mektupları,
ithalatçının ihracatçı ile ilgili olumlu izlenimler edinmesine, iyi iş ilişkileri
kurulmasına ve yeni pazarlar yaratılmasına katkıda bulunacak ilk fak-
tördür. Bu yazışmalarla ithalatçı, henüz karşı karşıya gelmediği ihracatçıyı
değerlendirmeye çalışacaktır. Dolayısı ile yazılacak iş mektuplarına ayrı bir
özen gösterilmesi gerekmektedir.
Yazılacak mektup, mantığa uygun bir sıra ile düzenli bir şekilde
hazırlanmalıdır. Bu tür mektuplar belli ilkeler ve kurallar çerçevesinde
oluşturulmaktadır. Bu kurallar; başlık, sayı, tarih, konu, adres, hitap, ilgi,
metin, kapanış cümlesi, imza ve ek olarak ifade edilmektedir. İş yazılarının
tümünde belirtilen bu bölümlerin bulunması zorunluluğu yoktur. Sözü edilen
hususların ayrıntıları ve diğer fiziksel özellikler mektubu yazan kuruluşun
tercihine göre değişiklik göstermektedir.
— Başlık; yazıyı gönderen kuruluşa ait bilgileri kapsar: şirket adı,
unvanı, iletişim adresi, telefon, faks numarası, e-posta ve elektronik ağ
adresi, şirket logosu vb. Başlık, kağıda basılı (matbu) olur ve kağıdın üst
bölümünde yer alır. Başlığı basılı kağıtlara «başlıklı (antetli) kağıt» denir.
Şirketin iletişim bilgileri kağıdın alt bölümüne de yazılabilir.
— Sayı; şirketin dosyalama sistemine göre verilen kayıt ve dosya nu-
marasıdır. Sayı başlığın iki satır aşağısına ve sol marjdan başlanarak yazılır.
— Tarih; başlığın sol satırından iki satır aşağıya «sayı»nın hizasına ve
sağ marjda yazılır.
— Konu; yazının taşıdığı ana fikrin çok kısa bir özetidir. Konu sayının
(sayı yoksa tarihin) iki satır altına ve sol marjdan başlanarak yazılır. Konu
sözcüğünden sonra iki nokta üst üste (:) işareti konulur.
24
— Adres; yazının gönderileceği şirketin veya kişinin bulunduğu yeri
belirten bölümdür. Adres, tarihten veya varsa «konu»nun son satırından
sonra yazılır. Adresin bütün satırları sol marjdan başlar. Birinci satırına
şirketin adı ya da kişinin adı ve soyadı yazılır. Kişilerin ad ve soyadının
başına «Sayın» sözcüğü eklenir. İkinci satıra kişinin görev yaptığı şirket ya
da şirketin adresi yazılır.
— Hitap; yazının gönderildiği kurum, kuruluş ve kişi ile bunların bu-
lundukları yeri belirtir. Bu bölüm adresten sonra üç satır atlanarak ve sol
marjdan başlanarak yazılır. Hitaptan sonra virgül konulur. Kişiye hitaplarda
«Sayın» sözcüğünden sonra kişinin soyadı yazılır. Genel hitaplarda kişi adı
belirtilmeyerek «Sayın İlgili», «Sayın Müşterimiz», «Sayın Abonemiz» gibi
hitaplar yazılabilir.
— İlgi; yazının önceki bir yazıya ek veya karşılık olduğunu veya bazı
belgelere başvurulması gerektiğini belirten bölümdür. İlgi, hitaptan sonra
iki satır alta yazılır. Sol marjdan başlanarak yazılır. İlgi sözcüğünden sonra
iki nokta üst üste (:) işareti konulur.
— Saygı ifadesi metin bölümünden sonra iki satır aşağıdan yazılır. Saygı
ifadesi «Saygılarımla» ya da «Saygılarımızla» şeklinde ifade edilir. Saygı
ifadesinden sonra virgül konur.
— İmza ad ve soyadın üstüne atılır. Saygı sözcüğünden sonra iki
satır aralık bırakılır, firma ismi büyük harflerle yazılır. İkinci satıra
imzayı atacak olan kişinin unvanı yazılır, 2-3 satır boşluk bırakılır, yazıyı
imzalayacak olan kişinin ad ve soyadı yazılır. Gerekirse unvanın sonuna,
«v» (vekaleten) veya «a» (adına) kısaltması yazılır. İmzalayanın yazıyı
kendisi adına değil, başkası adına veya vekaleten imzaladığı anlaşılır.
— Ek; yazıları tamamlayan belgeleri, gerektiğinde bunların sayılarını ve
niteliklerini gösteren bölümdür. Ek, imza bölümünden sonra 1–4 satır boşluk
bırakılarak, sol marjdan başlanarak yazılır. Ek birden çoksa numarandırıla-
rak gösterilir. Ek sözcüğünden sonra iki nokta üst üste (:) işareti konulur.1

Новые слова и обороты


ihracatçı — экспортер
ithalatçı — импортер
ilke — принцип
çerçevesinde — в рамках

1
Şen O., Ünlü Bayramlı O. Mesleki Yazışmalar. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi, 2012
[Электронный ресурс]. URL: http://ds.anadolu.edu.tr/eKitap/BYA203U.pdf (дата обращения:
15.09.2013).

25
başlık (ğı) — (здесь) шапка
sayı — (здесь) номер (исх. №)
hitap (bı) — обращение
ilgi — (ссылка) на …
ek (ki) — приложение
unvan — название, наименование
iletişim adresi — контактный адрес
basılı (matbu) — напечатанный
başlıklı (antetli) kağıt (dı) — фирменный бланк
dosyalama sistemi — система регистрации документов
satır — строка
marj — поле (листа бумаги)
hiza — уровень
konu — заголовок, тематика (при переводе на русский язык следует
опустить само слово «заголовок» и в  соответствии с  правилами
деловой переписки, принятыми в России, указать тематику письма
в предложном падеже, например: «О доставке товара», «Об оплате
счета» и т. п.)
Sayın İlgili — форма обращения, используемая в случае, если имя
адресата неизвестно; в переводе на русский язык можно использовать
выражения: «Уважаемые господа!» или «Добрый день!»
vekaleten — исполняющий обязанности
adına — от имени, за (кого-либо)

2. Прочитайте и переведите на русский язык рекомендации


по написанию рекламного письма, шаблон и образец такого письма.
А)
Satış Mektupları
Bir mal veya hizmeti halka tanıtmak, beğendirip satılmasını sağlamak
amacıyla yazılan yazılara satış mektubu denir.
İyi bir satış mektubunda bulunması gereken hususlar:
— Satış mektuplarında satılmak istenilen mal veya hizmetin benzerle-
rinden üstünlükleri veya farklılıkları belirtilmelidir,
— Renkli ve kaliteli görüntülerle hedef kitlenin dikkatini çekecek şe-
kilde hazırlanmalıdır,
— Müşterinin hemen sipariş verebilmesi için gerekli katalog, teklif
formu, teklif için gerekli bilgiler ve sipariş kolaylıkları satış mektubu ile
birlikte sunulmalıdır,
26
— Potansiyel müşteriyi satılmak istenen mal veya hizmete ihtiyacı
olduğuna ve harekete geçmeye ikna etmelidir.
İthalatçıyı bilgilendirebilecek daha detay bilgileriniz varsa, örneğin:
Bir ülkeyi ziyaret edecekseniz ve görüşmeyi planladığınız yeni firmalar
mevcut ise, ziyaret öncesi firmanızı ve ürünlerinizi tanıtıcı bir bilgi mektubu
gönderebilirsiniz.
Aynı ülkede halihazırda temasta bulunduğunuz, referans olabilecek
düzeyde iyi firmalar olabilir. İthalatçıyı bu konuda bilgilendirebilirsiniz.
Hazır ürün örnekleriniz olabilir ve bunları numune olarak mektubunuzla
birlikte gönderebilirsiniz2.
Firmanın mevcut koşulları ve ihracat konusundaki deneyimlerine göre
mektupta yer alabilecek ilave hususlar olabilir. Aşağıdaki çeşitli cümleler
mektuba ilave edilebilecek alternatif ifadelere örnek teşkil etmektedir.
Firma, üretim konusunda ihtisaslaşmış olabilir ve özel sipariş kabul
edebilir.
«Özel sipariş kabul edilebilir.»
Firma, ihracatta deneyim sahibi olduğunu belirtebilir.
«İhracatta, özellikle Avrupa piyasalarında deneyimimiz vardır.»
İthalatçı ülkenin bulunduğu ülke piyasasına özellikle girme isteği vur-
gulanabilir.
«Son zamanlarda ülkenizden, ürünlerimize yönelik çok sayıda talep
aldığımız için, ürünlerimizin ülkenizde tanınmış bir ithalatçı/toptancı
tarafından dağıtımının yapılmasını planlamaktayız.»3

2
Büro Yönetimi ve Sekreterlik. İş Mektubu Modulü. Ankara: T.C. Milli Eğitim Bakanlığı, 2008
[Электронный ресурс]. URL: http://hbogm.meb.gov.tr/modulerprogramlar/kursprogramlari/
buroyonetim/moduller/ismektubu.pdf (дата обращения: 21.09.2013).
3
Gülsoy E. İhracatta Yazışma Örnekleri. Ankara: T.C. Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığı
İhracat Geliştirme Etüd Merkezi, 2007 [Электронный ресурс]. URL: http://web.bilecik.edu.
tr/mehmetali-paylan/files/2011/12/Mesleki-%C4%B0ngilizce-de-Yaz%C4%B1%C5%9Fma-
%C3%96rnekleri.pdf (дата обращения: 07.09.2011).

27
Б)
(İthalatçı firmanın ismi ve adresi)
Sayın (ithalatçının ismi),
Biz (ürünün ismi) ihracatçısıyız ve size kendimizi ve ürünlerimizi
tanıtmak istiyoruz.
Bu mektup ile birlikte size firma broşürümüzü ve ürün kataloğumuzu
gönderiyoruz. Bunlar, size sunduğumuz kalite ve ürün özelliklerini temsil
etmektedir. Halihazırda ülkenizde müşterilerimiz bulunmaktadır. Ekte bi-
zimle iş yapmakta olan firmaların bir listesini bulabilirsiniz.
Ben (tarih) tarihinde ülkenizde bulunacağım ve ülkenizde (süre) kalmak
niyetindeyim. Orada bulunduğum süre içinde sizi ziyaret etmek istiyorum.
Sizin için uygun olan zamanı bana bildirmenizden dolayı memnuniyet
duyacağımı belirtirim.
En yakın zamanda görüşmek üzere teyidinizi bekliyorum.
Saygılarımla,
(İhracatçının ismi)
Ek:
— Firma Listesi,
— Broşür ve Ürün Kataloğu.4

В)
Satış Mektubu Örneği:
YAPISAL TASARIM HİZMETLERİ A.Ş.
Sayın İlgili,
Büromuz 06.01.1988 tarihinde çalışmalarına başlamıştır. Özellikle
endüstri yapıları, yüksek yapılar, iş hanları, yönetim binaları, okul kam-
püsleri ve su yapıları konusunda proje hizmetleri ve sürekli danışmanlık
hizmetleri vermektedir. Ayrıca taşıyıcı sistem sorunu olan yapılarda
takviye ve iyileştirme işlerine yönelik proje ve kontrolluk hizmetleri
de yapmaktadır. Referanslarımızdan bazıları ekte verilmiştir.
Bilgilerinizi rica ederim.
Yusuf B. TIMBIR
Genel Müdür
Ek: Referanslar Listesi

4
Gülsoy E. İhracatta Yazışma Örnekleri.

28
AKAR MAKİNA ELEKTRİK
15 Mayıs 2013

Sayın Cahit ŞENEL


SANKO MAKİNA
Ostim/ANKARA

Makine elektriği alanında dev olan Schneider Electric, Omron,


Siemens gibi markaların Türkiye temsilciliğini yürütmekteyiz.
Ekte sunulan katalog ve fiyat listelerinde de göreceğiniz gibi
ihtiyacınız olan tüm elektronik ürünlerin tedariki konusunda sizlere
yardımcı olmak istemekteyiz.
İhtiyacınız olduğu takdirde siparişlerinizi bekler, çalışmalarınızda
başarılar dileriz.
Saygılarımızla,
Ahmet KILIÇ
Müdür

Ek: Ürün Kataloğu5

Новые слова и обороты


satış mektubu — рекламное письмо
üstünlük (ğü) — преимущество
hedef kitle — целевая аудитория
teklif formu — бланк заказа
ikna etmek — убеждать
temasta bulunmak — иметь контакты
ürün örnekleri / numuneleri — образцы продукции
ihtisaslaşmak — специализироваться
-mAk niyetinde olmak — намереваться, планировать
teyit (di) — подтверждение
iş hanı — офисное здание, бизнес-центр
yönetim binası — административное здание
su yapısı — гидротехническое сооружение
danışmanlık hizmetleri — консалтинговые услуги

5
Büro Yönetimi ve Sekreterlik. İş Mektubu Modulü.

29
taşıyıcı sistem — несущая конструкция
takviye — укрепление
temsilciliğini yürütmek / yapmak — являться представителем
fiyat listesi — прайс-лист
ürünlerin tedariki — поставка продукции

3. Переведите на турецкий язык следующее письмо.

ООО «Гидравлика-ФП»
18.10.2013 г.

Дорогие друзья!
Компания «Гидравлика-ФП» — ведущая российская маши-
ностроительная фирма с более чем 90-летней историей, специ-
ализирующаяся на изготовлении и продаже на рынках России
и международном рынке различных видов гидравлического
оборудования. Мы рады предложить Вашему вниманию новый
каталог продукции, производимой нашей компанией. Вы смо-
жете получить более подробные сведения о нашей компании
на сайте www.hydraulics-fp.ru.
Надеемся на дальнейшее сотрудничество.

С уважением,
заместитель генерального директора Д. А. Яшин

Приложение: каталог продукции

Новые слова и обороты


машиностроительная фирма — makine şirketi
гидравлическое оборудование — hidrolik ekipman
надеемся на дальнейшее сотрудничество — işbirliğimizin devamını
dileriz // işbirliği ümidiyle

4. Составьте рекламное письмо от фирмы «Evyap», производителя


изделий бытовой химии.

30
5. Прочитайте и переведите на русский язык рекомендации по
написанию письма-запроса, шаблон и образец такого письма.
А)
İstek Mektupları
Satın alma niyetinin; bilgi, yardım, randevu, örnek broşür, indirim veya
fiyat listesi gibi parasız sunulan hizmetlerin talebi ile ifade edildiği yazılara
istek mektupları denir.
İyi bir istek mektubunda bulunması gereken hususlar:
— Satın alma niyetini açıkca belirtmelidir,
— Satın alma kapasitesi ve potansiyeli konularında güven vermelidir,
— İstek konusu; satıcının, gelecekteki müşterilerine öngördüğü veya
benzeri hizmetler olmalıdır,
— İstek konusunun kolay sunulması için gerekli ortam (açık adres,
telefon, e-posta, faks) hazırlanmalıdır.
Bilgi Talebine Cevap
İthalatçı firma, firmanız hakkında bilgiyi çeşitli kaynaklardan
(uluslararası tanıtım kataloglarından, vermiş olduğunuz reklamdan,
uluslararası ticari kuruluşlardan vb.) almış olabilir ve sizden ürünleriniz ve
fiyatlarınız gibi çeşitli konularda bilgi talebinde bulunabilir.6

Büro Yönetimi ve Sekreterlik. İş Mektubu Modulü.


6

31
Б)
Uluslararası Ticaret Fuarlarına Katılma İsteği
(Katılmak İstenen Fuar
Fuar İdaresinin ismi ve adresi)
Sayın İlgili,
(ürün ismi) üreticisi ve ihracatçısı olan firmamız (fuar ismi) Fuarı’na
katılmayı düşünmektedir. Bu amaç için gerekli olan formları ve katılımcılar
için gerekli bilgileri bize temin ederseniz müteşekkir kalırız. Gelişmekte olan
ülkelerin katılımcılarına sağlanan kamu veya özel mali yardım programları
hakkında bilgi almayı da istemekteyiz.
İlginize şimdiden teşekkür ederim.
Saygılarımla,
(imza)

(Talepte bulunan firmanın ismi ve adresi)


Sayın (ilgilinin ismi ve soyismi),
(Ürün ismi) konusundaki talebinize teşekkür ederiz. İlgi duyduğunuz
ürünleri içeren tanıtım broşürümüz ve fiyat listemiz ilişiktedir.
Yardımcı olabileceğimiz herhangi bir husus olduğunda lütfen bizi bil-
gilendiriniz. İlginize teşekkür ederiz.
Saygılarımla,
(imza)

32
В)
İstek Mektubu Örneği:

TAYPA LOJİSTİK
20 Ekim 2013
ÇINARCIK REKLAM
Adakale Sokak № 15/5
Çankaya/ANKARA

Firmamız yılbaşı etkinlikleri için promosyon ürünleri


hazırlatmayı planlamaktadır. Ürün broşürlerinizi ve fiyat listesini
adresimize göndermenizi rica ediyoruz.
İlginize teşekkür ederiz.

Saygılarımızla,
Mehmet ERTAN
Halkla İlişkiler Müdürü

Alınteri Bulvarı No: 21 Ostim/ANKARA


Tel.: 0 (312) 560 34 21. Faks: 0 (312) 560 34 29
E-posta: [email protected]
www.taypa.com.tr

Новые слова и обороты


istek mektubu — письмо-запрос
satın alma kapasitesi — покупательная способность
temin etmek — доставлять, предоставлять, снабжать
müteşekkir kalmak — быть признательным
kamu — государственный
mali — финансовый
ilginize (şimdiden) teşekkür ederiz — (заранее) благодарим за про-
явленный интерес
yılbaşı etkinlikleri — новогодние мероприятия
promosyon ürünleri — рекламно-сувенирная продукция
halkla ilişkiler müdürü — начальник отдела по связям с обществен-
ностью

33
6. Переведите на турецкий язык следующее письмо.

ООО «Торгоборудование»
Директору ООО «Рейон»
г-ну Али Мутлу
Исх. № 21 от 16 декабря 2013 г.
Наша компания заинтересована в приобретении продукции
Вашей фабрики.
Просим Вас предоставить информацию о технических
характеристиках продукции, образцы и прайс-лист. Прайс-лист,
ссылку на сайт фабрики, сведения об условиях сотрудничества и
сроках исполнения заказа просим выслать на адрес электронной
почты: [email protected] или почтой по адресу: 107023 г. Москва,
ул. Измайловская, д. 3.
Директор по маркетингу С. В. Шишкин

Новые слова и обороты


информация о технических характеристиках продукции — ürünlerin
teknik özellikleri
сведения об условиях сотрудничества и сроках исполнения заказа —
işbirliği şartları ve sipariş hazırlama süresine ait bilgiler

7. Запросите в письме от имени компании «Урал-текстиль», про-


изводящей шторы, каталог тканей у фирмы «Yıldız».

8. Прочитайте и переведите на русский язык рекомендации по на-


писанию письма-заказа и образец такого письма.
А)
Sipariş Mektupları
Satın alınmak istenilen malın gönderilmesi ve hizmetin yapılması için
yazılan yazılara sipariş mektupları denir.
İyi bir sipariş mektubunda bulunması gereken hususlar:
— Talep edilen mal veya hizmetin cinsi, kalitesi, rengi, miktarı, stok
numarası, ölçüsü gibi bilgiler açıkca belirtilmelidir,
— Teslim alma yeri ve şartları açıkca belirtilmelidir, önceden belirlenmiş
veya rutin şartlar gerektiğinde tekrar hatırlatılmalıdır,
— Ödeme şekli ve zamanı belirtilmelidir,

34
— Satın almayı taahhüt etmek anlamında olduğundan açık, anlaşmazlık
yaratmayacak, net ifadeler kullanılarak yazılmalıdır.7

Б)8
SİPARİŞ PUSULASI Sipariş verenin
Adı ve Soyadı…………….
ALINAN SİPARİŞİN TESLİM
ÖDEME ŞEKLİ
YERİ VE
CİNSİ ADEDİ ÖLÇÜSÜ NİTELİKLERİ PEŞİN-TAKSİT
ŞARTLARI

Maliyet hesap edilmek üzere Atölye Şefliğine …/…/…


Sayman
Adı Soyadı
İmza
MALZEMENİN
MİKTARI ÖLÇÜSÜ FİYATI TUTARI
CİNSİ
TL TL

Toplam
Genel üretim gi-
derlerinde % …
Kar % …den
Hesap edilen maliyet ve sipariş bedeli yukarıda gösterilmiştir.
Kabulümdür.
…/…/… …/…/…
Müşteri Atölye şefi
Adı Soyadı Adı Soyadı
İmza İmza
Yukarıda yazılı siparişin …TL bedelle ve % ... peşin alınmak şartıyla
yapılması uygundur. …/…/…
Yönetim Kurulu Başkanı Sayman Üye Üye
Adı Soyadı Adı Soyadı Adı Soyadı Adı Soyadı
İmza İmza İmza İmza

7
Büro Yönetimi ve Sekreterlik. İş Mektubu Modulü.
8
Pazarlama ve Perakende. Ankara: T.C. Milli Eğitim Bakanlığı, 2007. 87 s. [Электронный
ресурс]. URL: http://www.megep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf/E-ticaret.pdf
(дата обращения: 17.09.2013).

35
В)9
Sipariş Mektubu Örneği:

ONAT AKÜ
17 Eylül 2013
Sayı: 2013.09.ATB.171

Sayın Ahmet KILIÇ


AKAR Makina Elektrik
Ostim
Fabrikamızın ihtiyacı ile ilgili, müdürlüğümüzün 10/09/2013 tarih ve
2013.09.ATB.158 sayılı istek mektubuna karşılık vermiş olduğunuz tekliften,
aşağıdaki cins, miktar ve fiyatı yazılı malzemelerin firmanızdan alınması
uygun görülmüştür.
Aşağıda yazılı malzemeler faturalarıyla birlikte Depo Sorumlusu Ali
Gültekin’e teslim edilmesini rica ederim.
Sabri KARATAŞ
Satın Alma Müdürü

S.N. CİNSİ MİKTARI BİRİM F TUTARI

TOPLAM
FATURA BİLGİLERİMİZ
VERGİ DAİRESİ: OSTİM VERGİ DAİRESİ
VERGİ KİMLİK NO: 000111789456
ADRES: Kabataş Sokak No: 18 OSTİM
Tel.: 0 (312) 245 80 36. Faks: 0 (312) 245 80 40.

9
Büro Yönetimi ve Sekreterlik. İş Mektubu Modulü.

36
Новые слова и обороты
sipariş mektubu — письмо-заказ
malın cinsi — наименование товара
stok numarası — номенклатурный номер, артикул
ölçü — (здесь) единица измерения
teslim alma yeri ve şartları — место и условия поставки
rutin — обычный, стандартный
ödeme şekli ve zamanı — форма и сроки оплаты
taahhüt etmek — брать обязательство
anlaşmazlık yaratmak — вызывать разногласия, конфликт
sipariş pusulası — бланк заказа
sipariş veren — заказчик
peşin — наличные
taksitle — в рассрочку
maliyet hesap edilmek üzere — для расчета себестоимости
atölye şefliği — начальник цеха
sayman — бухгалтер
sipariş bedeli — стоимость заказа
kabulümdür — согласовано
fatura — счет-фактура, инвойс
depo sorumlusu — кладовщик
satın alma müdürü — начальник отдела снабжения
S.N. (sıra numarası) — порядковый номер (№)
birim f. (fiyatı) — цена за единицу продукции
tutar — сумма
toplam — итого
fatura bilgileri — реквизиты
vergi dairesi (V.D.) — налоговое управление
vergi kimlik No — индивидуальный номер налогоплательщика
(ИНН)

37
9. Переведите на турецкий язык следующее письмо.

ООО «Водяной»

Директору ООО «Халим Хидросан»

Исх. № 195/13 от 27 сентября 2013 г.


В соответствии с Вашим коммерческим предложением от
20.09.2013 г. просим Вас принять заказ на поставку деталей
в следующем ассортименте и количестве:

Коли- Цена, Сумма,


№ Код детали Наименование чество, долл. долл.
шт. США США
1. 393595 Кран 300 29,54 8 862
2. 393572 Двигатель 200 78,25 15 605
3. 310043 Насос 200 53,00 10 600
Система автоматиче-
4. 525010 1 352,00 352
ского водоснабжения
Итого 35 959

Условия поставки: CPT-Екатеринбург. Просим Вас выслать


нам счет-проформу и указать сроки поставки товара.

Начальник отдела снабжения О. Е. Лысенко

Новые слова и обороты


коммерческое предложение — fiyat teklifi
система автоматического водоснабжения — temiz su pompaistasyonu
CPT (от сокр. англ. Carriage Paid To — фрахт / перевозка оплачены
до) — международный торговый термин Инкотермс, использующийся
для обозначения условий поставки груза и указывающий, что продавец
обязан оплатить расходы, связанные с перевозкой товара до названного
пункта назначения
счет-проформа — proforma fatura
сроки поставки — teslim süresi

38
10. Составьте заказ на джинсы нескольких моделей в  фирме
«Stilmen».

11. Прочитайте и переведите на русский язык шаблоны писем,


связанных с выполнением заказа.
А)
Siparişin Kabulü
Sayın (…),
(Ürün ismi) sevkiyat ile ilgili (…) tarihli siparişinizi aldığımızı teyit
ederiz.
Sevkiyat (…) tarihli teklifimizde yer alan koşullara uygun olarak
yapılacaktır. Siparişiniz, teslimatı yapılmak üzere (…) tarihinde hazırlanmış
olacaktır.
Saygılarımızla,
(imza)
Б)
Siparişin Reddi
Sayın (…),
Sevkiyat talebinizi içeren (…) tarihli siparişinizi aldık.
Maalesef, şu anda siparişinizi teslim edebilecek durumda değiliz; çünkü
önümüzdeki (…) ay için üretimimizin tümü satılmıştır.
Siparişinizi karşılayamamaktan ötürü üzgünüz; ancak stoklar müsait
olduğunda sizinle temasa geçeceğiz.
Saygılarımızla,
(imza)

В)
Üretimin Başladığını Bildirme
Sayın (…),
(…) tarihli (ürün ismi) gönderilmesine ilişkin siparişlerinizle ilgili
olarak, sipariş verdiğiniz malların şu anda üretilmekte olduğunu ve (…)
tarihine kadar gönderilmeye hazır olacaklarını size bildirmek isteriz.
Saygılarımızla,
(imza)

39
Г)
Sevkiyatın Bildirilmesi
Sayın (…),
(…) tarihinde (no) ile sipariş edilen mallar bugün sevkedilmiştir. Mallar
(şirket ismi) aracılığıyla, TIR’la (fiyat)’a FOB olarak sevkedilmiştir.
Bu sevkiyattan memnun kalacağınızı umar, başka siparişlerinizi de
bekleriz.
Saygılarımızla,
(imza)

Д)
Ödemenin Gecikmesi Durumunda Bilgi Yazısı
Sayın (…),
(…) tarihli siparişinizle ilgili mallar (…) tarihinde sevkedilmiş
bulunmaktadır.
Şartlarımıza göre, ödemenin sevkiyatın yapılmasından (...) gün
sonra yapılması gerekiyordu, ancak henüz tarafımıza herhangi bir ödeme
ulaşmamıştır.
Bu nedenle, acilen (…) tutarındaki parayı ödemenizi rica ediyoruz.
Ödemeye ilişkin teyidinizi bekliyoruz.
Saygılarımızla,
(imza)10

Новые слова и обороты


sevkiyat (tı) — поставка, отгрузка
(…) tarihli siparişinizi aldığımızı teyit ederiz — подтверждаем
получение Вашего заказа от (…)
koşullara uygun olarak — в соответствии с условиями
ret (ddi) — отказ
siparişinizi teslim edebilecek durumda değiliz — мы не можем
поставить заказанный Вами товар
temasa geçmek — связаться
sevketmek — отправлять, отгружать

10
Gülsoy E. İhracatta Yazışma Örnekleri.

40
TIR (от сокр. фр. Transports Internationaux Routiers — междуна-
родная дорожная перевозка) — грузовой автомобиль, который идет
международным транзитом
FOB olarak — на условиях FOB (от сокр. англ. Free On Board —
международный торговый термин Инкотермс, использующийся для обо-
значения условий поставки груза и указывающий, что продавец обязан
доставить товар в порт и погрузить на указанное покупателем судно)
ödemenin gecikmesi — задержка оплаты
acilen — срочно

12. Переведите на турецкий язык следующее письмо.

Уважаемый Мурат Сечкин!


В соответствии с условиями подписанного нами контрак-
та после получения Вашего письма от 04.09 2013 г. о начале
изготовления заказанного нами оборудования мы произвели
оплату в  сумме 10  580 долларов США 06.09.2013 г. Просим
Вас подтвердить получение оплаты и сообщить, когда товар
будет готов к отправке.

С уважением,
Анна Сергеева

13. Прочитайте и переведите на русский язык рекомендации по


написанию письма-уведомления об отправке и образец такого письма.

Bir Belgenin veya Bir Malın Gönderildiğini Bildiren Mektuplar


Kurumun mal veya hizmet konusunda yükümlülüğünü yerine getirdiğini
(gönderdiğini) gösteren yazılara gönderme yazısı denir.
Gönderilen şey; malın kendisi, mal ya da bir hizmete ait katalog, harita,
rapor, fizibilite, kitap, broşür, kıymetli evrak vb. belge olabilir. Gönderme
yazısı, söz konusu gönderilerden karşı tarafı haberdar etmek için yazılır.
Gönderme yazılarında dikkat edilmesi gereken hususlar:
— Gönderme bilgilerinin (hangi ulaşım aracı ile, ne zaman yola
çıkarıldığı) açıkca belirtilmesine,
— Gerekiyorsa alındığının bildirilmesi istemine,
— Varsa, ulaşım sigortası veya muhtemel aksaklıklar ile ilgili bilgi
verilmesine,
41
— Muhtemel teslim alma zamanı ve şartlarından bahsedilmesine dikkat
edilmelidir.

Belge ve Mal Gönderildiğini Bildiren Mektup Örneği:

KARTAL LOJİSTİK
02 Nisan 2013
Ahmet GÜRAY
Kara Dış Ticaret
Kılıçlar Bulvarı No: 15
Yenibosna/İSTANBUL

19 Mart 2013 tarihli mektubunuzda istemiş olduğunuz elek-


tronik yön bulma cihazlarını 22 Mart 2013 tarihinde fatura ve
diğer belgeleri ile birlikte göndermiş bulunmaktayız. Ürün bedeli
olan 5000 TL’nin banka hesabımıza en kısa sürede yatırılmasını
rica ederiz.
Göstermiş olduğunuz ilgiye şimdiden teşekkür ederiz.
Saygılarımızla,
Semra AYDIN
Satış Müdürü11

Новые слова и обороты


yükümlülüğünü yerine getirmek — выполнять обязательство
gönderme yazısı — письмо-уведомление об отправке
fizibilite — экономическое обоснование
kıymetli evrak (kı) — ценные бумаги
söz konusu — упомянутый
-DAn haberdar etmek — уведомить, известить о чем-либо
ulaşım sigortası — страхование на период перевозки
yön bulma cihazı — навигатор
satış müdürü — заведующий отделом продаж, менеджер по продажам

11
Büro Yönetimi ve Sekreterlik. İş Mektubu Modulü.

42
14. Переведите на турецкий язык следующее письмо.

Уважаемая г-жа Эсин!


Сообщаем Вам, что рекламные проспекты, которые Вы
запрашивали в  письме от 12.04.2013 г., были отправлены по
Вашему адресу службой доставки DHL. Вы можете отследить
посылку по номеру 3790014782. Надеемся, что эти материалы
будут полезны в Вашей работе в качестве представителя нашей
компании.
С уважением,
Константин

Новые слова и обороты


службой доставки DHL — DHL kargo ile göndermek
отследить посылку по номеру (...) — gönderiyi (...) numarasından
takip etmek

15. Напишите уведомление об отправке партии лимонов от имени


фирмы «Lider Grup» фирме «Orange» с  просьбой оплатить товар
в соответствии с отправленным счетом.

16. Прочитайте и переведите на русский язык рекомендации по на-


писанию письма-уведомления о получении, а также благодарственного
письма и образец такого письма.

Alındığını Bildirme ve Teşekkür Mektupları


Gönderilen mal veya hizmete ait çek, bono, sözleşme, kontrat, rapor gibi
önemli, kıymetli ve yenilenmesi zor belgelerin alındığını bildiren yazılara
alındı yazısı veya mektupları denir. Kişi veya şirketlere memnuniyet bildir-
mek amacıyla yazılan yazılara teşekkür mektubu denir.
Alındı mektuplarının yazılmasındaki amaç, yüz yüze yapılamayan
alışverişlerin tamama erdirilmesi ve kayıt altına alınmasıdır:
Alındı mektuplarında dikkat edilecek hususlar:
— Teslim alınan mal veya hizmet belgelerinin siparişe uygun olup
olmadığına,
— Mal veya hizmet belgelerinin eksik, kırık, tahrip görmüş olup
olmadığına,

43
— Gönderilenler; sipariş ve beklentilere uygun ise teslim alındığının
ve memnuniyetin nezaketle ifade edilmesine,
— Gönderilenler; siparişe, beklentilere, ön anlaşmalara uygun değil
veya eksik ya da zarar görmüşse durumun uygun dille ifade edilmesine ve
en makul çözüm önerisi sunulmasına dikkat edilmelidir.

Alındığını Bildirme ve Teşekkür Mektubu Örnekler:


Sayın Arınç,

Sipariş ettiğimiz KN 433 kodlu 10 adet Beko marka buzdolabını taahhüt


etmiş olduğunuz 25.10.2013 tarihinden önce aldık. Siparişlerimizin temin ve
teslimatında göstermiş olduğunuz ilgiye teşekkür eder, iyi çalışmalar dileriz.

Saygılarımızla,
Eskişehir Beko Bayi
Harun Tuncel

DERMAN TIP MERKEZİ


Kurtuluş Caddesi 35 / 9
Avcılar / İSTANBUL

Sayı: 2013/BK.0140 21/10/2013

Gülgün MUTLU
Eczacıbaşı İlaç Sanayi
Avcılar/İSTANBUL

Sayın Mutlu,

Hastanemizin açılışında göstermiş olduğunuz ilgi


ve yardımlarınızdan dolayı çalışanlarımız ve şahsım adına
teşekkürlerimizi sunar, işlerinizde başarılar dileriz.

Saygılarımızla,
Esin YILDIRIM
Başhekim12

12
Büro Yönetimi ve Sekreterlik. İş Mektubu Modulü.

44
Новые слова и обороты
teşekkür mektubu — благодарственное письмо
bono — вексель
alındı yazısı — письмо-уведомление о получении
yüz yüze yapılamayan alışverişlerin tamama erdirilmesi ve kayıt altına
alınması — завершение и учет заключаемой заочно сделки
tahrip görmek — получать повреждение
nezaketle — вежливо
adet (di) — штука
bayi (ii) — дилер, представитель
çalışanlarımız ve şahsım adına teşekkürlerimizi sunarız — благодарю
от имени сотрудников и от себя лично

17. Переведите на турецкий язык следующее письмо.

ООО «Дрим-Тур»
Генеральному директору «Ильк Фуарджылык»
Мехмет Шенсой

Уважаемый г-н Мехмет Шенсой!


Благодарим сотрудников компании «Ильк Фуарджылык» за
профессионализм, проявленный при организации работы стенда
нашей фирмы на выставке «Международный туризм — 2013».
Мы надеемся на дальнейшее развитие нашего сотрудничества.
Желаем Вам и Вашей компании успехов в работе.

С уважением,
генеральный директор Д. Е. Мосин

Новые слова и обороты


проявлять профессионализм — profesyonellik göstermek
организация работы стенда — standın organizasyonu

45
18. Прочитайте и переведите на русский язык образец письма-
претензии.

Sayın Vladimir İgoreviç Petrov,


Eylül ve Ekim 2008 ayları boyunca tamamladığımız işlerden
dolayı çalışmalarımızın karşılığı olan paraları, tarafımıza defalarca
söz vermiş olmanıza rağmen henüz ödememiş durumdasınız.
Sizlerle daha önce yapmış olduğumuz görüşmeler neticesinde,
bugünün ekonomik şartları göz önünde bulundurularak planladığı-
nız ödeme planı teklifinize olumlu bakarak, bize vermiş olduğunuz
sözleri yerine getirmenizi bekledik; ancak sözleriniz bugüne kadar
yerine getirilmediği gibi ağırlaşan maddi durumumuzun da görme-
mezlikten gelinmesi bizi son derece üzmüştür. Bu bağlamda,
Size vermiş olduğumuz faturalardan dolayı oluşan KDV ve
vergi borçlarımızın tarihi geçmesine rağmen henüz ödeyemediğimiz,
Malzeme temin ettiğimiz firmaların bize olan alacaklarını uzun
süreden beri ödeyemediğimiz,
İşin, gerek kaliteli olmasını ve gerekse de süresinde tamamlan-
masını sağlamak için zor şartlar altında gece gündüz çalıştırdığımız
personellerimizin iki aydan beri ücretlerini ödeyemediğimiz,
Bu gecikmelerden dolayı oluşacak cezai durumların tarafımıza
büyük bir mali külfet getireceği, sizlerin de bilgisi dahilindedir.
Bütün bu olumsuzluklardan dolayı, 2 aydan beri yürütmüş
olduğumuz hizmetin devamı için hiçbir imkanımız kalmamıştır ve
ödemelerimiz tamamlanıncaya kadar çalışmaya ara vermek zorunda
kaldığımızı bildirmek istiyoruz. Bu durum, gösterdiğimiz çaba ve
özveriye karşılık bize verdiğiniz sözlerin uzun süreden beri yerine
getirilmediğinden dolayı ortaya çıkmıştır.
Bu arada, ekipleri geri gönderdiğimiz takdirde yeniden toparla-
manın güç olacağı ve zaman alacağı için olabilecek gecikmelerden
dolayı sorumlu olamayacağımızı ve gerek devlet kuruluşlarından
gerekse de özel kuruluşlardan gelebilecek cezai müeyyideler için
haklarımızın saklı tutulacağı hususlarının da bilinmesini rica
ederiz.
Saygılarımızla,
Zafer YEŞİLOVA
Yönetim Kurulu Başkanı

46
Новые слова и обороты
göz önünde bulundurularak — учитывая, принимая во внимание
görmemezlikten gelmek — игнорировать
KDV (katma değer vergisi) — НДС (налог на добавленную стоимость)
alacak (ğı) — долг (с кого-либо); кредит
cezai durumlar / müeyyideler — штрафные санкции
mali külfet (ti) — финансовые трудности
haklarını saklı tutmak — сохранять за собой право
yönetim kurulu başkanı — председатель совета директоров,
председатель правления

19. Переведите на турецкий язык следующее письмо.


ООО «Водяной»
Директору ООО
«Халим Хидросан»
Исх. № 215/13 от 17 декабря 2013 г.
На прошлой неделе нами получен наш заказ, который был
отгружен Вами 9 декабря 2013 г. По факту приемки товара на
склад нами обнаружено следующее несоответствие:
Код Количество Фактическое Недос-
№ Наименование
детали по инвойсу количество тача
1 393595 Кран 300 291 9
2 393572 Двигатель 200 199 1
3 310043 Насос 20 20 —
Комплект системы
Нет
4 525010 автоматического 1 1
в наличии
водоснабжения
Обращаем Ваше внимание, что нами не получен комплект
системы автоматического водоснабжения, который был указан
в инвойсе. Фактически в инвойсе числилось 26 коробок, нами
были приняты 24 коробки.
Просим Вас уточнить, был ли отгружен Вами комплект
системы автоматического водоснабжения.
Также просим Вас все недопоставленные детали отгрузить
со следующим заказом бесплатно.
С уважением,
заместитель директора О. Е. Лысенко
47
Новые слова и обороты
по факту приемки товара — mal kabulü sırasında
фактическое количество — fiili miktar
недостача — eksiklik (ği)
бесплатно — bedelsiz olarak

20. Переведите на русский язык следующие выражения.


Mektuplarda Yer Alabilecek Cümle Kalıpları
A-Bilgi isteğine karşılık teklifte bulunma
1) Size aşağıdaki teklifi yapmak istiyoruz.
2) Bilgi isteyen mektubunuza teşekkür eder, size aşağıdaki teklifi yap-
mak isteriz.
B-Fiyat bildirme
1) Fiyatlarımızın tümü ilişikteki fiyat listesinde belirtilmiştir.
2) (…) tarihli bilgi isteyen mektubunuza cevap olarak aşağıdaki fiyatları
veriyoruz
3) Fiyatlarımıza ambalajlama dahildir. (dahil değildir.)
4) Fiyatlarımıza sigorta dahildir. (dahil değildir.)
5) Fiyatlarımıza ambalajlama, sigorta ve navlun dahildir.
6) Fiyatlarımız aşağıda görüldüğü gibidir:
6a) Fabrikadan teslim (fiyatı)
6b) Fabrika teslimi ambalajlama dahil
6c) Vagonda teslim
6d) Geminin bordasında teslim
6e) Kamyonda teslim
6f) Eve/işyerine teslim
6g) (…) tren istasyonunda teslim
6h) (…) limanında teslim
6i) Fiyat ve navlun
6j) Fiyat, sigorta ve navlun
6k) Fiyat, sigorta ve navlun, gümrük masrafları hariç
6l) Fiyat, sigorta ve navlun, gümrük masrafları dahil
6m) Fiyat, sigorta, havayolu taşıma ücreti
6n) Fiyat, sigorta, navlun ve komisyon
6o) Paketlenmiş
6p) Depoda teslim
C-Teklifin geçerliliği
1) Fiyatlarımız (…) tarihine kadar geçerlidir.

48
2) Fiyatlarımız ancak bugünkü hammadde fiyatlarında değişiklik
olmadığı takdirde geçerlidir.
3) Bu teklifinize (…) hafta süreyle bağlı kalacağız.
4) Faturayı sevkiyat yapıldığı tarihteki fiyatlar üzerinden düzenleyeceğiz.
D-Kalite ve garanti
1) Ürünlerimiz fabrika çıkışından önce dikkatli bir kalite kontrolünden
geçirilmektedir.
2) Kaliteleri yüksek olduğundan ürünlerimiz dış piyasalarda çok
aranmaktadır.
3) Makinelerimize (…) yıllık garanti veriyoruz.
4) Ürünlerimizin tümü garanti belgeriyle teslim edilmektedir.
5) Hatalı parçaları teslimattan sonra (…) aya kadar ücretsiz olarak
değiştirmeyi garanti ediyoruz.
E-Ambalajlama
1) Mallarımızın ambalajlanması şöyledir:
1a) Sandıklar
1b) Konteynerler
1c) Variller
1d) Mukavva
1e) Sepetler
1f) Balyalar
1g) Paletler halinde
2) Ambalajlama giderleri fiyata dahildir.
3) Ambalajlama giderleri fatura edilecektir.
4) Sandıklar iade edilemeyebilir.
5) Boş sandıkları iade ettiğiniz taktirde fatura edilmiş ambalajlama
giderlerinin yarı tutarı geri ödenecektir.
6) Ambalajlama, talimatlarınıza kesin bir biçimde uyularak yapılacaktır.
7) Ambalajlamamız uzun yol sevkiyatına uygundur.
F-Teslim süresi
1) Malları derhal teslim edebiliriz.
2) Teslimat gelecek hafta sonuna kadar yapılabilir.
3) En erken bir ay sonra teslimat yapabiliriz.
4) Teslimat için belirttiğiniz tarihi teyit ederiz.
5) Kesin bir teslim tarihi vadedemeyiz.
6) Malları üretmemiz için (…) güne ihtiyacımız vardır.
7) Mümkün olan en kısa zamanda teslim edebilmek için elimizden
geleni yapacağız.
Раздел 4
Внешнеторговая документация

1. Прочитайте и переведите на русский язык рекомендации по


составлению счета-проформы и образец такого счета.

PROFORMA FATURA

Proforma fatura bir teklif faturasıdır. Hiçbir mali yükümlülük yarat-


mamaktadır. Bu fatura karşılığı mal sevkiyatı yapılmaz ve para ödenmez.
En önemli amacı, ihracatçının ürününün bu fatura ile ithalatçıya teklif
edilmesidir.
Proforma fatura, alıcı ile satıcı arasında gerçekleşen anlaşmanın en
pratik kanıtıdır. Bu fatura, satıcı tarafından alıcı adına düzenlenen ve yapı-
lan anlaşma ile ilgili her türlü detayı gösteren ön faturadır. Satış akreditifli
yapılacaksa, ihracatçı proforma fatura düzenlemek zorundadır.
Proforma fatura, iş sonunda kesilecek kesin satış faturasının (Ticari
Fatura) bir ön taslağıdır. Teklif yapmak isteyen firma kendi başlıklı kağıdına
hazırlayacağı proforma fatura üzerinde en azından; alıcının adı, adresi, pro-
forma fatura tarih ve numarası, «PROFORMA FATURA» ibaresi, yaklaşık
mal miktarı, detaylı açıklaması, paketleme özellikleri, nakliye özellikleri,
sevkiyat periyodu, tahmini yükleme ve boşaltma limanları, malın menşei,
birim ve toplam fiyat ile ilgili bilgileri mutlaka belirtmelidir.
Proforma faturada belirtilen satış koşullarının alıcı tarafından uygun
bulunması durumunda, alıcının verdiği sipariş üzerine proforma fatura kesin
satış faturasına dönüştürülür.1

1
Proforma Fatura [Электронный ресурс]. URL: http://www.oaib.org.tr/tr/proforma-fatura (дата
обращения: 25.06.2012).

50
Proforma Fatura Örneği:
İhracatçı Firma Adı:
Adresi:
Telefon:
Faks:
PROFORMA FATURA
Alıcı
Firma Adı: Tarih:
Adres: Proforma Fatura No:

Ülke: Telefon:

Menşe Ülke Önerilen Sevk Tarihi Paket No. Boyutlar Ağırlık

Varış Ülkesi Taşıma rotası /Taşıyıcı

Teslim Şekli Ödeme Şekli

Miktar Malın Tanımı G.T.İ.P. No. Birim Fiyat Toplam Fiyat

Ara Toplam
Elleçleme

Navlun
Diğer
Toplam

Новые слова и обороты


mali yükümlülük (ğü) — финансовое обязательство
(fatura) kesmek — выписывать (счет-фактуру)
kesin satış faturası — окончательный счет-фактура
paketleme — упаковка

51
yükleme ve boşaltma limanları — порты погрузки и выгрузки
malın menşei — страна происхождения товара
ihracatçı firma — компания-экспортер
alıcı — покупатель
G.T.İ.P. No (Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu Numarası) —
классификационный код товаров по Товарной номенклатуре
внешнеэкономической деятельности (ТНВЭД)
ara toplam — промежуточный итог
elleçleme — обработка (грузов)
navlun — фрахт

2. Прочитайте и переведите на русский язык рекомендации по


составлению счета-фактуры и образец такого счета.
Fatura; satılan bir malın niteliği, ölçüsü ile birim satış fiyatını ve top-
lam bedeli gösteren bir belgedir. Faturaların mümkün olduğunca kapsamlı
olmasına, bilgilerin açıkça belirtilmesine ve kısıtlı düzeyde yabancı dil
bilgisi olan birisinin dahi anlayabileceği düzeyde anlaşılır ve basit olmasına
dikkat edilmelidir.
Ticari fatura, uluslararası ticarette kullanılan en temel belgelerden
birisi olup ihracatçı tarafından düzenlenmektedir. Ticari faturalar; Proforma
faturaya, siparişe, kontrat veya sözleşmeye istinaden satıcı tarafından düzen-
lenen mal veya hizmetin satışını gösteren belgelerdir. Ticari fatura; gümrük
işlemlerine, döviz transfer ve taahhütlerine esas olarak alınan kesin faturadır.
Ticari faturada bulunması gereken bilgiler aşağıda açıklanmıştır.
— Faturanın tarihi,
— Mal/hizmet cinsi,
— Satıcının ve alıcının isim/unvan ve adresleri,
— Ödeme şekli,
— Malların menşei,
— Teslim şekli,
— Mal veya hizmetin birim fiyatı, miktarı, tutarı,
— Malların ağırlığı, ebatları, miktarı,
— Sevkiyatın şekli,
— Mallara ilişkin ambalaj özellikleri, numara vb. detay açıklamalar,
— Düzenleyenin imzası bulunması gerekir.
— Navlun ve sigorta prim tutarları,
— Yükleme ve boşaltma yerleri, ticari faturalarda yer alması gereken
önemli noktalardır.

52
Resmi faturada; ihracatçının unvanı ve adresi, yükleme yeri, boşaltma
yeri, malın menşei, brüt ve net ağırlığı, fatura tarih ve no’su, muhabir ve aracı
banka, toplam miktar ve mal bedeli toplamı ile teslim şekli, yeri, para birimi
yazılmalıdır. Resmi fatura, fiili ihracatı müteakip ilgili dönemde, ihracatçının
bağlı bulunduğu Vergi Dairesine, Gümrük Beyannamesinin İhracatçı Nüshası
ile birlikte verilerek KDV iade veya mahsup talebinde bulunulur.2

Resmi Fatura Örneği:


SATICI TİCARET UNVANI
İMALAT SAN. TİC. LTD. ŞTİ. T.C. FATURA
Mithatpaşa Cad. No: 18/6 MALİYE Seri: A
Kızılay/ANKARA BAKANLIĞI Sıra 32450
Tel.: 4175858

Mithatpaşa V.D. 1441520101 İrsaliye Tarihi: …/…/20…


İl Kodu 37 İrsaliye No: …
Sayın:
Müşteri bilgileri yazılır
Vergi Dairesi: Hesap no: Tarih:.…/…/20………….

MALIN CİNSİ BİRİM MİKTAR BİRİM FİYAT KDV % TUTAR

TOPLAM
İSK %
NET TUTAR
YALNIZ: KDV %
GENEL TOPLAM

Новые слова и обороты


ticari fatura — счет-фактура
gümrük işlemleri — таможенные операции
döviz transferi — перечисление валюты
malların ağırlığı, ebatları, miktarı — вес, габариты, количество товара

2
Ticari Fatura [Электронный ресурс]. URL: http://www.oaib.org.tr/tr/ticari-fatura (дата
обращения: 25.06.2012).

53
ambalaj — упаковка
sigorta primi — (здесь) страховая премия
ihracatçının unvanı — название компании-экспортера
brüt ağırlık (ğı) — вес брутто
net ağırlık — вес нетто
muhabir ve aracı banka — банк-корреспондент и банк-посредник
gümrük beyannamesi — таможенная декларация
ihracatçı nüshası — экземпляр для экспортера
KDV iadesi veya mahsubu — возврат или зачет НДС
maliye bakanlığı — министерство финансов
İSK (iskonto) — скидка
net tutar — сумма нетто
yalnız — (здесь) прописью
genel toplam — общий итог

3. Переведите на турецкий язык счет-фактуру (см. с. 55).

Новые слова и обороты


общество с ограниченной ответственностью (ООО) — limited şirket
(Ltd. Şti.)
КПП (код причины постановки на учет) — tescil kodu
грузоотправитель — gönderen
грузополучатель — alıcı
платежно-расчетный документ — fatura belgesi
имущественное право — mülkiyet hakkı
акциз — tüketim vergisi
главный бухгалтер — muhasebe müdürü

4. Прочитайте и переведите на русский язык рекомендации по


составлению упаковочного листа.
Çeki listesi, ticari fatura kapsamı eşyanın çeşitli cins ve türde ve çeşitli
ağırlıktaki kaplara konulması halinde, her kapta hangi miktarda eşya
bulunduğunu göstermek amacıyla düzenlenen bir belgedir.
Çeki listesi satıcı veya gönderici tarafından fatura ile birlikte
hazırlanabileceği gibi, beyan sahibi tarafından da hazırlanabilir.
Bu belge yabancı gümrüklerde malın gümrük makamları tarafından
örnekleme yöntemi ile kontrol edilmesini sağlamaktadır. Ayrıca yabancı

54
СЧЕТ-ФАКТУРА № 00792 от 15 августа 2013 г.

Продавец: Общество с ограниченной ответственностью «Ортекс»


Адрес: 129366, г. Москва, Ракетный бульвар, 5
ИНН/КПП продавца: 7713894027/671055469
Грузоотправитель и его адрес:
Грузополучатель и его адрес:
К платежно-расчетному документу № 145 от 04.08.2013
Покупатель: ООО «Чемпион»
Адрес: 129100, г. Москва, ул. Щепкина, 18
ИНН/КПП покупателя: 7759611503/671055469
Стоимость
Стоимость
Наименование товаров
Цена товаров (ра-
товара Еди- (работ,
Ко- (тариф) бот, услуг), Нало- Страна Номер
(описание выполнен- ница В том услуг),
ли- за еди- имуще- говая Сумма проис-
ных работ, из- числе имуще- таможенной
че- ницу ствен- став- налога хож-
оказанных услуг), мере- акциз ствен- декларации
ство измере- ных прав, ка, % дения
имущественного ния ных прав,
ния всего без
права всего с уче-
налога
том налога
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
Футболка мужская шт. 50 400,00 20 000,00 — 18 3 600,00 23 600,00 Турция 4546913501
Футболка женская шт. 40 350,00 14 000,00 — 18 2 520,00 16 520,00 Турция 4546913501
Костюм спортивный шт. 20 1 800,00 36 000,00 — 18 6 480,00 42 480,00 Турция 4546913501
Всего к оплате 12 600,00 82 600,00
Руководитель организации (подпись) Хасанов Р. Х. Главный бухгалтер (подпись) Курочкина В. И.

55
alıcılar, ihracatçı tarafından kendilerine gönderilecek ambalaj listesine göre
malları çeşitli perakende veya toptan satış yerlerine gönderebilmektedir.
Ambalaj listeleri alıcının kendi iç dağıtımında bu açıdan yardımcı olmaktadır.
Çeki listesi hangi bilgileri içerir?
— Çeki listesi ayrı bir belge olarak hazırlanıyorsa hangi faturaya
karşılık geldiğinin bilinmesi açısından, faturanın referans numarası ve tarihi
belirtilmelidir.
— Her bir tip ürün için kaç paket olduğu (paket sayısı) belirtilmelidir.
— Paketlerin her birisi numaralandırılır. Çeki listesinde de her bir ürün
için kaç kutu varsa bunların numaraları da ayrı bir sütunda belirtilmelidir.
— Her bir paketin içinde ne olduğu açıkça ifade edilmelidir.
— Her bir paketin dıştan dışa ölçüleri çeki listesinde yer almalıdır.
— Her bir paketin brüt ağırlığı belirtilmelidir.
— Malların nasıl paketlendiği belirtilmelidir. Eğer mallar palete
yerleştirilmişse bu belirtilmeli, eğer özel taşıma koşulları gerekli ise bu
gösterilmelidir.
— Paket üzerinde adres ve numaralar mutlaka bulunmalıdır.
— Yükleme konusu toplam paket sayısı,
— Metreküp olarak yüklemenin toplam hacmi,
— Yükün ambalaj hariç net ağırlığı,
— İhraç konusu yüklemenin toplam brüt ağırlığı, belirtilmelidir.3

Новые слова и обороты


çeki listesi — упаковочный лист
kap (bı) — тара
beyan sahibi — декларант
perakende veya toptan satış — розничная или оптовая продажа
dıştan dışa ölçü — габаритные размеры
palet (ti) — паллета, поддон
metreküp (bü) — кубический метр

3
Çeki Listesi [Электронный ресурс]. URL: http://www.oaib.org.tr/tr/ceki-listesi (дата
обращения: 25.06.2012).

56
5. Переведите на русский язык текст, помещенный на упаковочном
листе.

İhracatçı Firmanın
Başlıklı Kağıdına
düzenlenecek
Alıcı Firmanın Adı Adresi

Çeki Listesi
Fatura No: 358/2013 Tarih: 10.10.2013

Net Brüt
Palet Paletteki Toplam Koli İçi
Mal Cinsi Ağırlık Ağırlık
No. Koli Sayısı Adet Adet
(kg) (kg)
1–9 Fırın Izgara Teli 24 14040 65 6318 6500
Isıya Dayanıklı
10 12 6000 500 210 240
Kauçuk Conta Profili
11 Fırın Çakmağı 30 4800 160 435 470
12 Kablo Grubu 5 2000 400 230 248
Toplam

Новые слова и обороты


koli — упаковка, коробка
fırın ızgara teli — решетка плиты
kauçuk conta profili — уплотняющий резиновый профиль
fırın çakmağı — блок розжига плиты
kablo grubu — жгут проводов

57
6. Переведите на турецкий язык текст, помещенный на упако-
вочном листе.
Отправитель груза: ИНН 7701219266 УПАКОВОЧНЫЙ ЛИСТ/
ООО «Газаппаратура»
г. Москва, ул. Вавилова, 25 ФАКТУРА №………
Тел.: (495) 777-11-21
Получатель груза:
«АКАР Макине Электрик»
Черкезкёй, ул. Истикляль, 11
Тел.: +90 (282) 726 64 43
Кол-
Кол-
Иденти- во
Наиме- во Кол- Вес Вес
№ фикацион- коро- Стои-
нование в ко- во нетто, брут-
ме- ный номер ТНВЭД бок на мость,
товара роб- (шт.) кг то,
ста товара пал- US $
ке кг
лете
(шт.)
(шт.)
Решетка
1 388000310 7321900000 65 24 1560 645,6 660 2730
плиты
Газовый
2 390200047 8481808190 30 10 300 93 99 396
кран

Общий вес нетто 738,6 кг, общий вес брутто 759 кг, общая стоимость
3126 $
Дата: 09.09.2013 г.

7. Прочитайте и переведите на русский язык информацию о видах


транспортных накладных и образец накладной.
Konşimento; taşıma senedi olarak da bilinen, üzerinde yükleyici, alıcı
bilgileri başta olmak üzere söz konusu ticari işlemle ilgili her türlü bilginin
yer aldığı kıymetli evraktır.
Kara Yolu Taşıma Senedi; uluslararası nitelikteki CMR (Convention
Marchandises Routiers) anlaşmasının hükümlerini kabul eden ülkelerce
kullanılan bir karayolu taşıma belgesidir ve taşımanın CMR hükümlerine
göre yapıldığını gösterir. Navlun komisyoncusu veya taşımacılık şirketi
tarafından alıcının adına düzenlenir. Malların belirtilen şartlarla taşınmak
üzere, iyi durumda teslim alındığını ve taşıma sözleşmesinin yapıldığını
gösteren hukuki bir delildir.
Üç orijinal nüsha olarak düzenlenir. Birincisi yükletene verilir, ikincisi
mallara eşlik eder, üçüncüsü de taşımacıda kalır. Yükleten, mallar yolda iken
taşımacıya talimat vererek taşımayı durdurma, teslim yerini değiştirme veya
58
malların belgede ismi yazılı alıcıdan başka bir şahsa teslimini isteme hakkına
sahiptir. Bu hak, belgenin ikinci orijinalinin belgede adı yazılı alıcıya verilmesi
üzerine hükümden düşer. Anılan, hakkını kullanmak istediğinde yükleten bel-
genin birinci orijinalini taşımacıya ibraz etmelidir. Bu durumda yeni talimat
belgeye kaydedilir. Yükleten aynı zamanda taşımacıya garanti vermelidir.
Hava Yolu Taşıma Senedi; (Airwaybill/AWB) Havayolu şirketlerince
düzenlenen ve malların taşınmak üzere teslim alındığını gösteren makbuzdur.
Mallar üzerinde tasarruf etme yetkisi vermez. Varış havalimanında gümrük
işleminin tamamlanmasından sonra mallar belgede ismi yazılı alıcıya teslim
edilir. Alıcı yerine alıcının bankası adına da düzenlenebilir. Bu durumda
banka varış yerindeki havayolu şirketine vereceği yazılı talimatla malları
alıcıya teslim ettirir. Hava yolu taşıma senedi biri alıcıya, biri yükletene, biri
de havayolu şirketine ait olmak üzere 3 orijinal ve 9 kopya olarak düzenlenir.
Bankalara ibraz edilen nüsha 3 numaralı yükleten nüshasıdır. Belgede yer
alan bilgiler: Uçuş sefer sayısı ve tarihi, malın cinsi ve miktarı, alıcının adı,
yükletenin adı, navluna ait kayıt ve havayolu şirketinin kaşe ve imzasıdır.
Deniz Yolu Taşıma Senedi; bu belge bir gemi şirketinin veya onun yet-
kili acentesinin veya yükleme limanında acentesi yoksa gemi kaptanının malı
yükletene verdiği, emre ve nama düzenlenebilen ve belge konusu malların
taşınmak üzere kabul edildiğini gösteren bir makbuz ve aynı zamanda yükle-
me kaydı konduğunda bir taşıma sözleşmesidir. Belirtilen malın mülkiyetini
de temsil eder ve belgenin ciro edilmesiyle mal el değiştirir. Konşimentoda
aşağıda yazılı bilgiler bulunur:
— Taşıyanın adı ve soyadı veya ticaret unvanı,
— Kaptanın adı ve soyadı,
— Geminin adı ve uyruğu,
— Yükletenin adı ve soyadı veya ticaret unvanı,
— Alıcının adı ve soyadı veya ticaret unvanı,
— Yükleme limanı,
— Boşaltma limanı veya buna dair talimat alınacak yer,
— Gemiye yüklenen veya taşınmak üzere teslim alınan malların cinsi,
ölçüsü, sayı veya tartısı, markaları ve dıştan belli olan hal ve nitelikleri,
— Navluna ait şartlar.
Taşıma irsaliyesi; araç sahibi tarafından, bir ücret karşılığında yük (eşya,
mal) taşıyan gerçek veya tüzel kişi olan nakliyecilerin taşıdıkları eşya için
düzenledikleri bir belgedir.4

4
Konşimentolar [Электронный ресурс]. URL: http://www.oaib.org.tr/tr/konsimentolar (дата
обращения: 25.06.2012).

59
Taşıma İrsaliyesi Örneği:

T.C. TAŞIMA İRSALİYESİ


Mükellefin: MALİYE
Adı Soyadı/Unvanı BAKANLIĞI Seri:
Adresi 35 Sıra No:
Vergi D. — T.C. Kim. No
Tarih: …/…/…
Malı Tevdi Eden : ......................................................
“ “ “ V.D. — T.C. No ........................................................
Gönderilenin Adı Soyadı ........................................................
“.......“........“ V.D. — T.C. No ........................................................
Gideceği Yer / Adres ........................................................
Sürücünün Adı Soyadı ........................................................
“.......“........“ V.D. — T.C. No ........................................................
Aracın Plaka No.su Malın Ambara Giriş Tarihi: …/…/…

Alınan Nakliye
Malın Cinsi Ambalaj Adet Kg Fiyatı Tutarı
Ücreti

........................................................................................TL Nakliye Bedeli Ödeyiniz.

Yukarıda cins ve miktarı yazılı emtiayı (…) teslim etmek üzere tamamen
ve sağlam olarak teslim aldım. Mallarda vukuu bulacak her türlü zarar ve
ziyanı ödemeyi şimdiden kabul ederim.

Malı Teslim Eden Malı Teslim Alan Malı Teslim Alan


Şoför Müşteri

Новые слова и обороты


konşimento // taşıma senedi — коносамент, накладная
yükleyici / yükleten — грузоотправитель
alıcı — (здесь) грузополучатель
başta olmak üzere — прежде всего
kara yolu taşıma senedi — автотранспортная накладная
hüküm (kmü) — положение (закона, соглашения)

60
navlun komisyoncusu — агент по фрахту
taşımacılık şirketi — транспортная компания
delil — доказательство
üç orijinal nüsha olarak — в трех оригинальных экземплярах
taşımacı — перевозчик
hükümden düşmek — терять силу
ibraz etmek — предъявлять
hava yolu taşıma senedi — авианакладная
makbuz — расписка, квитанция
mallar üzerinde tasarruf etme yetkisi — право собственности на товар
uçuş sefer sayısı ve tarihi — номер и дата рейса
kaşe — печать, штамп
deniz yolu taşıma senedi — морская накладная
yetkili acente — уполномоченный агент, официальный представитель
emre yazılı konşimento — ордерный коносамент
nama yazılı konşimento — именной коносамент
mülkiyet (ti) — собственность
ciro etmek — индоссировать, делать передаточную надпись
el değiştirmek — перейти в другие руки
irsaliye — накладная
gerçek veya tüzel kişi — физическое или юридическое лицо
mükellef — налогоплательщик
tevdi etmek — вручать, вверять
aracın plaka No.su — номер автомобиля
emtia — товары
vuku bulmak — происходить, иметь место
ziyan — ущерб, вред
Раздел 5
Транспортная документация

1. Прочитайте и переведите на русский язык переписку заказчика


с представителями транспортных компаний.
А)
Sayın İlgili,
Lütfen aşağıda detayları belirtilen mal için tarafımıza navlun
fiyat teklifi geçer misiniz?
Kutu Ebatları: 43 × 22,5 × 28,5 cm.
Koli sayısı: 8 adet.
Gross Ağırlık: 136 kg.
Mal cinsi: Seramik lamba duyu.
Havalimanı: FUZHOU/ÇİN.
Havalimanı: Atatürk — İstanbul.
Saygılarımla,
Nazmiye YÜCE
Pazarlama Müdürü
Sega Elektrik Metal Gaz Endustri San. & TİC. Ltd Şti.
Huzur Hoca Cd. Zırhlıoğlu İş Mrk. No: 57 Kat: 4 D: 8
İçerenköy — İstanbul/Türkiye
Tel.: 0 (216) 574 42 52  Fax: 0 (216) 574 46 50

62
Б)
Sayın Nazmiye YÜCE,
Sizlere ekte tarafımızdan istemiş olduğunuz fiyat teklifimizi
sunuyoruz. Teklifimizle ilgili değerli yorumlarınızı bekleriz.

Bilgilerinize
Teşekkürler
Ferdihan
Tay Uluslararasi Nakliyat
Tel./Fax: 0 (212) 570 71 70 — 0 (212) 570 38 27

В)
Merhabalar,
Talebinize istinaden navlun çalışmamız ektedir. Yorumunuza
sunarım.
Teşekkürler.

Pelin ÖZ
Satış ve Pazarlama Müdürü
Balnak Logistics Group
Fax: 0 (212) 473 15 35
[email protected]
www.balnak.com.tr

Г)
Merhabalar,
Navlun teklifimiz tarafınıza ulaştı mı? İnceleme şansınız oldu
mu? Yorumunuzu beklerim.
Teşekkürler.
Pelin ÖZ

Новые слова и обороты


seramik lamba duyu — керамический патрон для лампы
-A istinaden — основываясь, в соответствии

2. Прочитайте и переведите на русский язык коммерческие


предложения транспортных компаний.

63
А)

15.01.2007
SEGA ELEKTRİK LTD. ŞTİ.

YÜKLEME YERİ : FUZHOU (Xiamen/Kuala Lumpur/İstanbul)


VARIŞ YERİ : İSTANBUL
DÖVİZ KURU : USD / KGS

Tarafımızdan istemiş olduğunuz toplam 8 koli, 43 cm × 22,5 cm × 28,5 cm


ölçülerinde genel ağırlığı 136 kg olan yükünüzün FUZHOU hava limanından
İSTANBUL havalimanına kadar FOB bazdaki uçak ile teklifimiz aşağıdaki
gibidir.
Vermiş olduğumuz teklifimiz Malaysia Havayolları ile ve aktarmalı servis
vermektedir. Aktarma bölgesi K. Lumpur’dan İstanbul’a uçuşları haftanın iki
günü cuma ve pazar günlerindedir. Tahmini taşıma süresi ise 4–5 gün arasındadır.

HAVAYOLU NAVLUN BEDELİ:


MALAYSİA HAVAYOLLARI: 666,40 USD (136 kg × 4,90 USD)

VARIŞTA OLUŞAN MASRAFLAR:


Dbch Bedeli: 25,00 USD KONŞİMENTO
Ordino Bedeli: 177,00 USD KONŞİMENTO

Teklifimiz ikinci bir işar’a kadar geçerlidir. Havayollarınca yapılacak


değişiklikler tarafınıza iletilecektir.
Teklifimiz yanıcı, parlayıcı, patlayıcı ve değerli maddeler için geçerli
değildir.
Yüklemelerden en az 3 iş günü önce tarafımıza sipariş vermenizi rica ederiz.
Navlun ve ordino ödemeleri ordino tesliminde nakit veya firma çekiniz ile
tahsil edilecektir. TL ödemelerde Garanti Bankası Günlük Döviz Satış Kuru
geçerlidir.
Saygılarımızla,
Merkez ofis: Kartaltepe Mh. Ahmet Doğan sk. Soyyiğit evleri B Blok No: 4/18
Bakırköy/İSTANBUL
Tel.: 0 (212) 570 71 70 — 0 (212) 570 38 27
Web adres: www.taynakliyat.com E-mail:[email protected]

64
Б)

15/01/2007

HAVAYOLU İTHALAT TEKLİFİMİZ

FOB FUZHOU-İSTANBUL
Döviz Cinsi Havayolu +100 kg
USD EK/KA 4,65

YAKIT ZAMMI ÜCRETİ: navluna dahil


GÜVENLİK ÜCRETİ: navluna dahil
Ordino: 85 USD + KDV

HAVAYOLU GENEL ŞARTLARIMIZ

Navlun 1 cbm = 167 kg bazı üzerinden hesaplanır. IATA kurallarına göre


metreküp veya kilogram cinsinden yüksek olan baz alınır.
Ordino ücretimiz: USD 85,- +KDV
Taşıma ücreti, ödeme günündeki İş Bankası döviz satış kuru üzerinden
peşin veya çek karşılığı olarak tahsil edilir. Banka transfer komisyonu olarak
min. USD 10,- olmak üzere %3 tahsil edilmektedir. Navlun tutarı döviz bazında
ödendiğinde, transfer komisyonu alınmaz.
Teklifimiz IATA’nın yanıcı, patlayıcı, tehlikeli ve bozulabilir kargo
taşımalarını kapsamaz.
İhracatçılarınızdan, havayollarından ve mücbir sebeplerden kaynaklanan
gecikme ve aksaklıklardan firmamız hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Teklifin geçerlilik süresi: 31/01/2007

Teklifimizi uygun karşılanmasını diler, size titiz bir hizmet verebilmek için
değerli nakliye siparişlerini bekleriz.

65
Новые слова и обороты
aktarmalı — с перегрузкой (грузов)
aktarma bölgesi — пункт перегрузки
tahmini taşıma süresi — предполагаемые сроки транспортировки
varışta oluşan masraflar — сборы, подлежащие оплате по прибытии
груза
Dbch bedeli — сбор (DB — за инкассирование издержек; СН —
за очистку и обработку при отправлении)
ordino bedeli — сбор за ордер доставки
işar — письменное извещение, уведомление
nakit (kdi) / peşin veya firma çeki ile tahsil etmek — взимать налич-
ными или чеком фирмы
TL ödemelerde Garanti Bankası günlük döviz satış kuru geçerlidir —
оплата в турецких лирах производится по курсу банка «Гаранти» на
день оплаты
yakıt zammı ücreti — топливный сбор
güvenlik ücreti — сбор за безопасность
transfer komisyonu — комиссия за перевод
mücbir sebepler — форс-мажор, обстоятельства непреодолимой силы
mücbir sebeplerden kaynaklanan gecikme ve aksaklıklardan firmamız
hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz — наша компания не несет ответ-
ственности за задержку или сбои в доставке груза, вызванные форс-
мажорными обстоятельствами

3. Составьте письмо-запрос транспортной фирме «Albatrans»


о стоимости авиаперевозки запчастей для газовых плит в количестве
24 коробки весом 645 кг из Стамбула в Екатеринбург.
Раздел 6
Контрактная документация

1. Прочитайте и переведите на русский язык следующий договор.

TEM — TAŞERON
«MEGA FAMILY CENTER» PROJESİ İŞ YAPIM
PROTOKOLÜ
1. TARAFLAR
Bu protokol, mekanik işler taahhüdü TEM (Açık adres ve unvanı işbu
protokolün imza sayfasındadır.) tarafından yüklenilen Rusya’nın Ekaterin-
burg şehrindeki Mega Family Center işi kapsamında, TEM ile TAŞERON
(Açık adres ve unvanı işbu protokolün imza sayfasındadır.) arasında aşağıda
belirtilen işlerinin yapımı için düzenlenmiştir.

Новые слова и обороты


taşeron — субподрядчик
iş yapım protokolü — протокол о выполнении работ
mekanik işler taahhüdü — подряд на выполнение механических работ
açık adres — полный почтовый адрес
yüklenmek — брать на себя (обязательство)
protokol (…) ile (…) arasında aşağıda belirtilen işlerinin yapımı için
düzenlenmiştir — договор заключен между (…) и (…) о нижеследующем

2. İŞİN KAPSAMI
İşbu protokol muhteviyatı işler;
IKEA Garaj Alanı
Isıtma ve Soğutma Borulama İşleri,
Isıtma ve Soğutma Kanal İşleri,
Yangın Borulama İşleri,
Yağmur Suyu Borulama İşleri, Temiz ve Pis Su Borulama İşleridir.

67
Новые слова и обороты
işin kapsamı — объем работ
işbu protokol muhteviyatı işler — предмет настоящего договора
ısıtma ve soğutma borulama işleri — установка трубопроводов
системы отопления и охлаждения
ısıtma ve soğutma kanal işleri — установка каналов системы
отопления и охлаждения
yangın borulama işleri — установка труб противопожарной системы
yağmur suyu borulama işleri — установка водосточных труб
temiz ve pis su borulama işleri — установка труб водопровода и
канализации

3. İŞİN BEDELİ
Bu Protokolde tarif edilen işler birim fiyatlı olup, toplam bedeli (…)
USD’dır. Bu fiyatlar SÖZLEŞME süresince sabit birim fiyatlardır. SÖZ-
LEŞME süresi boyunca, TAŞERON birim fiyatlarda değişiklik talebinde
bulunamaz. Bu bedel, mücbir sebepler (doğal afetler, siyasi olaylar vb.)
haricindeki iş süresinin uzaması halinde dahi ekli birim fiyatlar ile sabit
olup, işçilik, teknik + idari kadro, genel giderler, el aleti ve kar dahildir.

Новые слова и обороты


işin bedeli — стоимость работ, стоимость договора
bu protokolde tarif edilen işler birim fiyatlı olup, toplam bedeli (…) —
стоимость работ по настоящему договору определяется ценой за еди-
ницу выполняемых работ и составляет (…)
sabit — фиксированный
haricindeki — за исключением
ekli — указанный в приложении
bedel işçilik, teknik  +  idari kadro, genel giderler, el aleti ve kar
dahildir  — стоимость включает оплату труда рабочих, технического
и административного персонала, общие расходы, ручной инструмент
и прибыль

4. İŞİN BAŞLAMA TARİHİ VE SÜRESİ


İşbu protokol muhteviyatı işin başlama tarihi, protokolün imzalandığı
tarihten itibaren TAŞERON’un TEM’e 5 iş günü içerisinde vereceği Kesin
Teminat Mektubunun TEM’e teslim edildiği tarih olup, işin süresi (…)
aydır. Kesin Teminat mektubunun TEM’e teslim edilmesi 5 iş gününü aşar

68
ise TAŞERON’un bu protokoldeki yükümlülüklerinin başlama tarihi, pro-
tokolün imzalandığı tarihtir.

Новые слова и обороты


işin başlama tarihi ve süresi — сроки начала и выполнения работ
kesin teminat mektubu — гарантия исполнения обязательств по
контракту

5. HAKEDİŞ VE ÖDEMELER
Protokolde bahsi geçen işler ile ilgili hakedişler; her ay sonu, o ay
içerisinde yapılan imalatlara göre şantiyede tanzim edilecek, TEM şantiye
sorumluları ve TAŞERON yetkililerince imzalanacaktır. Hakediş ödemeleri,
Ana Müteahhit’in ilgili ay hakedişini TEM’e ödemesini takip eden 7 gün
içerisinde yapılır. Ödemeler; fatura tarihindeki Merkez Bankası ortalama
kuru esas alınarak, RUBLE olarak yapılacaktır.
İşbu protokolde bahsi geçen işlere ait ödemeler, TAŞERON’a aylık
hakedişler şeklinde yapılacaktır.

Новые слова и обороты


hakediş — акт приемки выполненных работ
o ay içerisinde yapılan imalatlara göre — в соответствии с выполнен-
ным в данном месяце объемом работ
(hakediş) tanzim etmek — составлять (акт приемки выполненных
работ)
şantiye — строительная площадка
şantiye sorumlusu — прораб
yetkili — полномочный представитель
hakediş ödemeleri — платежи за выполненные работы
ana müteahhit (di) — генеральный подрядчик
Merkez Bankası ortalama kuru esas alınarak — по среднему курсу
Центрального банка
protokolde bahsi geçen işler — работы, указанные в договоре

6. TAŞERON’UN YÜKÜMLÜLÜKLERİ
6.1. TAŞERON, TEM tarafından verilecek iş programına uygun olarak
belirlenen ve ilerleyen aşamada gerektiği sayıda, kaliteli ve nitelikli usta
temin edecektir.

69
6.2. Malzemelerin yüklenmesi ve boşaltılması, saha içinde yatay ve
düşey nakliyelerinin yapılması (çatıya konacak klima santralı ve fan üniteleri
için TEM vinç desteğinde bulunacaktır), tüm malzeme ve ekipmanlarının
(mekanik ve teknolojik) montajı, gerekli testlerin yapılması ve tüm montajı
yapılmış imalatlarla ilgili TEM’le birlikte yerel idarelere ve İşveren’e akt
karşılığı teslimi, TAŞERON’un sorumluluğundadır.
6.3. TAŞERON bu işlerle ilgili olarak; tüm el aletleri, iskele, sarf
malzemeleri (elektrot, kesme taşı, oksijen vb.) temin etmekle yükümlüdür.
6.4. TAŞERON’un çalıştıracağı elemanlar, şantiyedeki TEM bünyes-
indeki çalışan ekipler ve diğer disiplinler ile tam bir uyum içerisinde
çalışacaklardır. Şantiye huzurunu bozucu davranışlar sergileyen ve tarif
edilen işi gereği gibi yapmayıp işi savsaklayan TAŞERON elemanları, TEM
şantiye sorumlularınca TAŞERON’a bildirilecek ve bu elemanların aynı gün
şantiyeyi terk etmeleri TAŞERON tarafından sağlanacaktır.
6.5. TEM’in protokolde bahsi geçen işlerde kullanmak üzere
TAŞERON’a teslim edeceği malzemeler şantiye ambarından tutanak ile
verilecek olup, bu malzemeler ile ilgili kayıp, çalıntı ve imalat hatasından
kaynaklı tahribat ve zayilere ilişkin bedeller, tespit edildiği ilk ayki
TAŞERON hakedişinden kesilecektir.
6.6. TAŞERON’un çalıştıracağı elemanların şantiyeye ulaşımları, yata-
cak yerleri ve tüm sağlık masrafları TAŞERON’a ait olup, yemekleri TEM
tarafından Ana Müteahhit’in TEM’e sağladığı koşullarda karşılanacaktır.
TAŞERON, elemanlarına ödeyeceği ücretleri Rusya’da yürürlükteki mev-
zuatlarca ödeyecektir. Bu ücretler ile ilgili tüm sigorta primleri ve ilgili
masraflar TAŞERON’a aittir.
6.7. TAŞERON iş sırasında ve sonunda isyerindeki kendi imalatlarından
kaynaklanan çöplerin temizliğinden sorumludur. TAŞERON’un bu
duyarlılığı göstermemesi durumunda TEM’in, Ana Müteahhit ile bu prob-
lemden kaynaklı parasal kayıpları TAŞERON’dan kesilir.
6.8. TAŞERON ve elemanları, şantiyede işveren ve Ana Müteahhit’in
koyacağı her türlü güvenlik kuralına uymak zorundadır. Buna rağmen
işçilerin uğrayacağı ve TAŞERON’un sorumluluğunda olduğu taraflarca
mutabık kalınan iş kazası sebebi ile doğacak sorumluluğun tamamı
TAŞERON’a aittir.
6.9. Bu protokolün imzalanması ile birlikte doğabilecek tüm lokal vergi
ve harçlar TAŞERON’a aittir.
6.10. TAŞERON, işin tamamını veya bir kısmını hiçbir suretle başkasına
devredemez. TEM’in yazılı onayı olmadan alt taşeronlar kullanamaz.

70
TAŞERON, işin yapımı esnasında kullandığı ekipmanları TEM’in yazılı
onayı olmadan şantiye dışına çıkaramaz. Aksi yapıldığı takdirde TEM’in
protokolü feshetme hakkı doğar.
Fen, Rus SNIP ve GOST ve IKEA standartları gereği olarak vasıfları
protokol gereğince belirli şartlara haiz olmayan imalat ve işçilik, TEM,
Ana Müteahhit veya İşveren tarafından bozdurulabilir. Bozdurulan kısım
için ayrıca ücret ödenmeyeceği gibi, harcanan malzeme bedeli ve işçilik
TAŞERON’a ait olmak üzere yeniden yaptırılır. Bu yüzden doğan gecik-
meler, işin bitme süresinin uzatılmasını gerektirmez. Ayrıca gecikme süresi
için protokoldeki ceza hükümleri uygulanır.

Новые слова и обороты


yükümlülük (ğü) — обязательство
iş programı — календарный график производства работ
kaliteli ve nitelikli usta temin etmek — обеспечивать квалифициро-
ванными мастерами
saha — площадка
yatay ve düşey nakliyeler — горизонтальная и вертикальная транс-
портировка
klima santralı ve fan üniteleri — центральный воздушный конди-
ционер и вентиляционная установка
vinç (ci) — подъемный кран
malzeme ve ekipmanlar — материалы и оборудование
montajı yapılmış imalatlarla ilgili... yerel idarelere ve İşveren’e akt
karşılığı teslimi — сдача произведенных работ представителям местных
органов власти и заказчику по акту
iskele — строительные леса
sarf malzemeleri — расходные материалы
kesme taşı — отрезной круг
şantiye huzurunu bozucu davranışlar sergilemek — нарушать порядок
на стройплощадке
işi gereği gibi yapmayıp işi savsaklama — ненадлежащее и несвоев-
ременное исполнение работ
ambar — склад
tutanak ile verilmek — выдаваться по акту
kayıp, çalıntı ve imalat hatasından kaynaklı tahribat ve zayilere ilişkin
bedeller — стоимость повреждений и ущерба, вызванного утратой,
кражей или производственным браком

71
hakedişten kesmek — производить удержание из суммы платежа за
выполненные работы
Rusya’da yürürlükteki mevzuatlarca — в соответствии с действующим
российским законодательством
sigorta primi — (здесь) страховой взнос
masraflar -A ait — расходы несет
duyarlılık göstermek — проявлять сознательность
güvenlik kuralı — правило безопасности
mutabık kalmak — соглашаться, согласовать
iş kazası — несчастный случай на производстве
sorumluluğun tamamı... -A aittir — вся ответственность лежит на...
devretmek — передавать (полномочия, дела и т. п.)
yazılı onayı olmadan — без письменного согласия
alt taşeron — субподрядчик, нанимаемый субподрядчиком
aksi yapıldığı takdirde — в противном случае
protokolü feshetme hakkı — право расторгнуть договор
vasıfları protokol gereğince belirli şartlara haiz olmayan imalat ve
işçilik, TEM, Ana Müteahhit veya İşveren tarafından bozdurulabilir — если
качество выполненных работ не соответствует требованиям, указанным
в  договоре, фирма «ТЕМ», Главный Подрядчик или Заказчик могут
потребовать произвести демонтаж
ceza hükümleri — штрафные санкции

7. İŞİN GECİKMESİ VE GECİKME CEZASI


TAŞERON, işin bitimini geciktirmesi halinde, gecikilen her gün için
protokol bedelinin %1 (yuzde bir)’i tutarında ceza kesilir. Bu cezaların top-
lamı protokol bedelinin %10 (yüzden on)’unu geçemez. Gecikme cezaları
toplamının protokol bedelinin %10’unu geçmesi halinde TEM işbu proto-
kolü TAŞERON’un kusuruna binaen feshedebilir veya gecikme cezasını
uygulayarak TAŞERON’u işe devam ettirebilir.

Новые слова и обороты


işin gecikmesi ve gecikme cezası — задержка срока сдачи выполнен-
ной работы и штраф за задержку
gecikilen her gün için — за каждый день просрочки
kusuruna binaen — по вине

72
8. PROTOKOLÜN FESHİ
TAŞERON veya TEM protokol ve eklerindeki vecibelerden herhangi
birisine uymadığı takdirde, karşı tarafı bu hükümlere uymaya davet eder. Bu
davet yazılı bir ihtarla yapılır. Bu ihtarname ile karşı tarafa 7 (yedi) takvim
günü süre tanınır. Tanınan bu süre protokol süresine tesir etmeyeceği gibi
gecikme cezasına da engel değildir. Bu süre icerisinde karşı taraf ihtarname
hükümlerine uymazsa, başka ihtar ve merasime gerek kalmaksızın TAŞERON
veya TEM protokolü feshetmeye yetkilidir. TAŞERON’un iflası veya aleyhine
protokol kapsamının %15’ini aşan icrai takipler olması ve davalar açılması,
TEM’in Ana Müteahhit ile yapılan sözleşmesinin iptal edilmesi halinde de
TEM, TAŞERON’un protokolünü tek taraflı feshetme hakkına haizdir.
TEM’in protokol hükümlerini ihlal etmesi halinde de TAŞERON’un
protokolü feshetme hakkı saklıdır.

Новые слова и обороты


vecibe — обязательство
hükümlere uymaya davet etmek — призывать к соблюдению условий
договора
yazılı ihtar // ihtarname — письменное предупреждение
tesir etmek — влиять
merasim — процедура
iflas — банкротство
icrai takip (bi) — долговой иск
tek taraflı feshetme hakkına haiz — имеет право в одностороннем
порядке расторгнуть договор
ihlal etmesi halinde — в случае нарушения

9. TEMİNATLAR VE GARANTİ SÜRESİ


TAŞERON yüklenmiş olduğu işleri, TEM’den Ana Müteahhit ve
İşveren’in istediği standartlarda, yürürlükteki şartnamelere, projelere ve
iş programına uygun olarak yapmayı kabul, taahhüt ve garanti etmiş olup,
hatalı ve projeye uygun olmayan imalatlarını ek bir hakediş talep etmeksizin
yeniden yapmayı da taahhüt etmiştir. TAŞERON bu taahhüdü için, TEM’e
protokol bedelinin %5’i tutarında Kesin Teminat Mektubunu/Şirket Çeki,
Senedini protokolün imzalanmasını müteakip 5 iş günü içerisinde verecektir.
Protokolde bahsi geçen işlerin garanti süresi, Geçici Kabulden sonra 1
yıl olup TAŞERON’un TEM’e verdiği Kesin Teminat, İşin Kesin Kabulü
yapıldığında TAŞERON’a iade edilecektir.

73
Garanti süresi boyunca, normal aşınmanın dışında, işçilik hatalarından
kaynaklanan hasarların bedelsiz giderilmesi TAŞERON’un sorumluluğun-
dadır.

Новые слова и обороты


garanti süresi — гарантийный срок
şartname — контракт; техническое задание
senet (di) — вексель
geçici kabul — временная приемка, промежуточная приемка
kesin kabul (lü) — окончательная приемка
normal aşınma — нормальный износ
işçilik hatası — низкое качество работ, брак
hasar — ущерб
işçilik hatalarından kaynaklanan hasarların bedelsiz giderilmesi — без-
возмездное устранение недостатков и возмещение ущерба, вызванного
низким качеством работ

10. UYUŞMAZLIKLARIN HALLİ


TAŞERON’un yapacağı işler hakkında, taraflar arasında yapılan işbu
protokolde aksine düzenleme bulunmayan hükümler ve konular hakkında
TEM’in Ana Müteahhit ile aralarında yapılan sözleşme ve eklerinde bulunan
hükümler aynen geçerlidir.
Taraflar arasında bu protokol ile ilgili olarak doğacak uyuşmazlıklar
Rusya’da geçerli tahkim mevzuatına göre Moskova’da tahkim yoluyla
halledilecektir.

Новые слова и обороты


uyuşmazlıkların halli — разрешение споров
işbu protokolde aksine düzenleme bulunmayan hükümler — если иное
не предусмотрено данным договором
tahkim mevzuatı — арбитражно-процессуальное законодательство
Rusya’da geçerli tahkim mevzuatına göre tahkim yoluyla  — подле-
жат решению в арбитражном порядке, установленном действующим
законодательством РФ

11. SÖZLEŞMENİN EKLERİ


ANA SÖZLEŞME’nin bu sözleşme ekindeki kısımları ve ekleri,
EK-1 Mekanik Tesisat İşlere ait birim fiyat listesi

74
EK-2 Verilmiş ve verilecek tüm tatbikat ve detay projeleri
EK-3 ANA SÖZLEŞME’deki İş Programına uygun tanzim edilen
bu SÖZLEŞME ekindeki İş Programı
EK-4 Ekip-Adam Programı
SÖZLEŞME’nin tabii ekleridir.

Новые слова и обороты


mekanik tesisat işlere ait birim fiyat listesi — лист расценок на меха-
нико-монтажные работы
tatbikat projesi — рабочий проект
detay projesi — деталировочный проект
ekip-adam programı — график потребности в рабочих кадрах
sözleşmenin tabii ekleridir — являются неотъемлемой частью до-
говора

12. TEBLİGAT ADRESLERİ


TAŞERON ve TEM aşağıda gösterdikleri adresleri kanuni ikametgah
olarak beyan etmişlerdir. Adreslerdeki değişiklikler en geç 7 (yedi) gün
içinde diğer tarafa bildirilecektir.
İşbu protokol 4 sayfadan ibaret olup, taraflarca okunup, kabul edilerek
1 asıl, 1 suret olarak 21 Aralık 2005 tarihinde taraflarca Rusya’nın Ekate-
rinburg şehrinde imzalanmıştır.

Новые слова и обороты


tebligat adresi // kanuni ikametgah — юридический адрес
beyan etmek — декларировать, заявлять
asıl (slı) — оригинал
suret (ti) — копия

2. Переведите на турецкий язык следующий договор.

ДОГОВОР НА ВЫПОЛНЕНИЕ СУБПОДРЯДНЫХ РАБОТ

г. Екатеринбург 14 октября 2008 г.

Настоящий договор заключен между Обществом с ограниченной


ответственностью «СТРОЙТЕХМОНТАЖ», именуемым в  дальней-
шем «Генеральный подрядчик», в  лице Директора Викторова И. С.,

75
действующего на основании Устава, и Обществом с  ограниченной
ответственностью «ИНСА ИНШААТ», именуемым в  дальнейшем
«Субподрядчик», в  лице Генерального директора Тюркмен А., дей-
ствующего на основании Доверенности № 6782053 от 27.09.2008  г.,
о нижеследующем.

Новые слова и обороты


договор на выполнение субподрядных работ — taşeron sözleşmesi
настоящий договор заключен между (...) и (...) о нижеследующем —
bir taraftan (...) ile diğer taraftan (...) arasında aşağıdaki şartlar dahilinde
işbu sözleşme akdedilmiştir
именуемый в дальнейшем (...) — bundan sonra (...) olarak anılacaktır
общество с ограниченной ответственностью (...) в лице (...) действу-
ющего на основании Устава — (...) Limited Şirketi adına Ana Sözleşmesine
uygun olarak hareket eden (...)
доверенность — vekaletname

1. Предмет договора
1.1. Предметом настоящего договора является выполнение Суб-
подрядчиком комплекса работ по монтажу фундамента и стен здания
торгового центра «Аквамарин», находящегося по адресу: Россия,
г. Екатеринбург, пр. Космонавтов, д. 26, в объемах и сроках, согласо-
ванных сторонами в настоящем договоре, и по согласованной в нем
же стоимости.
По поручению Генерального подрядчика Субподрядчик принима-
ет на себя выполнение всех работ, предусмотренных приложением 1,
являющимся неотъемлемой частью настоящего договора.
1.2. Субподрядчик для выполнения работ в  соответствии с  при-
ложением 1 обеспечивает поставку материалов, перечисленных в при-
ложении 2, являющемся неотъемлемой частью настоящего договора.

Новые слова и обороты


предмет договора — Sözleşmenin Konusu
по поручению Генерального подрядчика Субподрядчик принимает
на себя выполнение работ — Taşeron, Ana Müteahhit tarafından yükletilen
işleri yapmayı kabul ve taahhüt eder

76
2. Стоимость договора
2.1. Стоимость работ по настоящему договору определяется
договорной ценой в соответствии с проектно-сметной документацией,
выданной Генеральным подрядчиком, и составляет на момент
подписания договора 5 000 000 (пять миллионов) руб. с учетом НДС
15 %.
2.2. В случае если объемы работ превысят проектное количество,
указанное в  приложении 1, этот дополнительный объем работ
должен быть отражен в  дополнительном соглашении, которое
станет приложением к настоящему договору, с указанием стоимости
дополнительных работ.
2.3. Если по причинам, не зависящим от Субподрядчика, произойдет
изменение сроков выполнения работ, что повлечет за собой увеличение
их стоимости, то такое изменение также должно быть отражено
в дополнительном соглашении к настоящему договору.

Новые слова и обороты


договорная цена — tarafların anlaştığı fiyat
проектно-сметная документация — proje ve keşif evrakları
дополнительный объем работ — ek iş kapsamı

3. Платежи и расчеты
3.1. Расчеты за выполненные Субподрядчиком работы произво-
дятся на основании договорных цен на комплекс работ, подлежащих
выполнению субподрядной организацией, согласованных Генеральным
подрядчиком.
3.2. Оплата выполненных работ производится на основании актов о
приемке выполненных работ в течение 5 дней после их представления
Генеральному подрядчику.
3.3. Окончательный расчет производится в течение 7 дней с мо-
мента окончания и сдачи работ и подписания приемосдаточного акта,
подтверждающего выполнение полного комплекса работ, предусмо-
тренного настоящим договором.

Новые слова и обороты


окончательный расчет — kesin hesap (bı)
приемосдаточный акт — kesin kabul tutanağı

77
4. Сроки выполнения работ
4.1. Работы, предусмотренные настоящим договором, должны
быть начаты не позднее 01 декабря 2008 г. и закончены не позднее
31 августа 2009 г.
5. Обязательства Субподрядчика
Для выполнения условий настоящего договора Субподрядчик
обязуется:
5.1. Выполнить предусмотренные настоящим договором работы
в объеме, указанном в приложении 1, и в сроки, указанные в п. 4.1,
в  соответствии с  утвержденной проектной документацией и сдать
указанные работы в порядке, установленном строительными нормами
и правилами. Обеспечить совместно с Генеральным подрядчиком ввод
в действие производственных мощностей и объектов.
5.2. Устранять все дефекты в работах.
5.3. Доставлять все необходимые для выполнения работ материалы
и комплектующие, осуществлять их приемку, разгрузку, складирование
и передачу для производства работ.
5.4. Взять на себя риск случайной утраты или повреждения стро-
ительных материалов и комплектующих.
5.5. Обеспечить выполнение необходимых противопожарных ме-
роприятий и мер по технике безопасности.
5.6. Обеспечить высокое качество работ и применяемых материалов
(в случае их поставки Субподрядчиком) с гарантией на 1 год с момента
подписания приемосдаточного акта о выполнении работ.
5.7. Получить все разрешения и лицензии, необходимые для про-
изводства работ, являющихся предметом настоящего договора.

Новые слова и обороты


утвержденная проектная документация — onaylanmış projeler
в порядке, установленном строительными нормами и правилами —
inşaat standart ve kurallarına uygun olarak
ввод в действие — işletmeye açma // devreye sokma
производственные мощности и объекты — tesis ve binalar
устранять дефекты в работах — imalat hatalarını gidermek
складирование — depolama / ambarlama
взять на себя риск — riskini üstlenmek
противопожарные мероприятия и меры техники безопасности —
yangına karşı tedbirler ve iş güvenliği önlemleri
разрешения и лицензии — izin ve ruhsatlar
78
6. Обязанности Генерального подрядчика
6.1. Генеральный подрядчик обязуется передать Субподрядчику
в  установленном порядке проектную (проектно-сметную) докумен-
тацию.
6.2. Генеральный подрядчик обязуется передавать Субподрядчику
строительные материалы и оборудование, необходимые для произ-
водства работ, если иное не предусмотрено условиями настоящего
договора.
6.3. Генеральный подрядчик обязуется обеспечить оплату всех про-
изведенных работ в сроки и на условиях, предусмотренных настоящим
договором.
6.4. Генеральный подрядчик обязан осуществить приемку работ и
подписание приемосдаточного акта в течение 3 дней с момента предъ-
явления Субподрядчиком выполненных работ к сдаче.

Новые слова и обороты


если иное не предусмотрено — aksi öngörülmediği takdirde
предъявлять к сдаче — kabule sunmak

7. Разрешение споров
7.1. Все споры и разногласия, которые могут возникнуть из настоя-
щего договора или в связи с ним, по возможности будут решаться путем
переговоров между сторонами. При выполнении настоящего договора
стороны будут руководствоваться действующим законодательством по
строительству и особыми условиями к настоящему договору.
7.2. В случае если разногласия не могут быть решены путем пере-
говоров, они подлежат решению в органах государственного арбитража.

Новые слова и обороты


действующее законодательство по строительству — yürürlükteki
inşaat mevzuatı
особые условия — özel hükümler

8. Ответственность сторон
8.1. Стороны несут ответственность за взятые на себя обязательства
согласно действующему законодательству.
8.2. За задержку Генеральным подрядчиком оплаты выполненных
работ он выплачивает Субподрядчику штраф в размере 0,5 % суммы
задержанного платежа за каждый день просрочки.
79
8.3. За невыполнение Субподрядчиком работ в соответствии с ка-
лендарным графиком или с  ненадлежащим качеством Генеральный
подрядчик имеет право производить удержание из очередной суммы
платежа за выполненные работы до 5 % их стоимости до устранения
Субподрядчиком отставаний по срокам и ликвидации претензий к ка-
честву выполнения работ.
8.4. За невыполнение работ в соответствии с настоящим договором
в  указанные сроки Субподрядчик платит Генеральному подрядчику
штраф в размере 0,5 % стоимости общего объема работ по настоящему
договору за каждый день задержки.
8.5. За срыв по вине Генерального подрядчика приемки работ
в  сроки, указанные в  настоящем договоре, Генеральный подрядчик
уплачивает Субподрядчику штраф в размере 0,01 % общей стоимости
выполненных работ за каждый день просрочки сверх трех дней.
8.6. При задержке начала выполнения работ в установленные до-
говором сроки Субподрядчик уплачивает Генеральному подрядчику
неустойку в размере 0,5 % стоимости общего объема работ по настоя-
щему договору за каждый день просрочки.
8.7. Уплата штрафов и неустоек, а также возмещение убытков не
освобождают стороны от исполнения своих обязательств по настоя-
щему договору.

Новые слова и обороты


ликвидация претензий к  качеству выполнения работ — imalat
hatalarının giderilmesi
срыв — zamanında gerçekleştirilmemesi
неустойка — gecikme cezası
возмещение убытков — tazminatın ödenmesi

9. Форс-мажор
9.1. При возникновении обстоятельств, которые делают полностью
или частично невозможным выполнение договора одной из сторон,
а именно: пожар, стихийное бедствие, военные действия всех видов,
замена текущего законодательства и другие возможные обстоятель-
ства непреодолимой силы, не зависящие от сторон, сроки выполнения
обязательств продлеваются на то время, в течение которого действуют
эти обстоятельства.

80
9.2. Если обстоятельства непреодолимой силы действуют в течение
более двух месяцев, любая из сторон вправе отказаться от дальнейшего
выполнения обязательств по договору, причем ни одна из сторон не
может требовать от другой возмещения возможных убытков.
9.3. Сторона, оказавшаяся не в состоянии выполнить свои обязатель-
ства по настоящему договору, обязана незамедлительно известить дру-
гую сторону о наступлении или прекращении действия обязательств,
препятствующих выполнению ею этих обязательств.
Уведомление направляется по юридическому адресу, указанному
в договоре.

Новые слова и обороты


возможные убытки — olası zarar
незамедлительно — derhal

10. Особые условия


10.1. Договор вступает в силу с момента его подписания сторонами.
10.2. Любые изменения и дополнения к настоящему договору дей-
ствительны в том случае, если они совершены в письменной форме и
подписаны обеими сторонами.
10.3. Ущерб, нанесенный третьему лицу в результате производства
работ по вине Субподрядчика, компенсируется Субподрядчиком, а по
вине Генерального подрядчика — Генеральным подрядчиком. Расходы
по возмещению ущерба, нанесенного третьему лицу по непредвиден-
ным причинам, несет Генеральный подрядчик.
11. Прочие условия

12. Юридические адреса и реквизиты сторон

Новые слова и обороты


третье лицо — üçüncü kişi
компенсировать — tazmin etmek
непредвиденные причины — beklenmedik sebepler
прочие условия — diğer hükümler

81
3. Прочитайте и переведите на русский язык следующий договор.

SATIŞ SÖZLEŞMESİ
1. TARAFLAR
Bir tarafta, OYKA KAĞIT AMBALAJ SANAYİ ve TİCARET A.Ş.
(kısaca Alıcı olarak adlandırılacaktır), diğer tarafta ORTAK GİRİŞİM
(kısaca Satıcı olarak adlandırılacaktır) aşağıdaki sözleşme şartlarını tespit
etmişlerdir.
2. SÖZLEŞMENİN KONUSU
Satıcı’nın «Yuvarlak kağıtlık odun teknik şartnamesi» çerçevesinde
muhtelif tonluk gemiler halinde Alıcı’nın Liman/Limanlarına uygun olarak
yüklenmiş gemilerin; Alıcı’ya harekete hazır olarak Rusya Federasyonu /
Novorossisk limanında teslim işidir.
3. SÖZLEŞME MİKTARI
3.1. Satıcı Alıcı’ya teknik şartnameye uygun 100.000 m/ton Yuvarlak
kağıtlık odun (kısaca mal olarak adlandırılacaktır) satacaktır.
3.2. Alıcı ve Satıcı karşılıklı olarak anlaşarak sözleşme süresini ve
miktarını ek bir protokolle uzatabilir.
4. TEKNİK ŞARTNAME
Odunun türü Pinus Yumuşak Odun
Odun çapı 10–40 cm (%5 oranında 8’e kadar izin)
Odun boyu 1–6 m
Dış kabuk Dış kabuk olmayacak

Yoğunluk kg/m³ Ortalama 750 kg/m³

5. SÖZLEŞMENİN SÜRESİ
Deneme amaçlı gelecek olan malın başlangıç süresi; 21 Ocak 2014
tarihinde başlar, 11 Şubat 2014 tarihinde biter.
6. FİYAT
6.1. Malın 1 metrik tonluk birim fiyatı Alıcı’nın Karadeniz’deki limanına
hareket edecek gemilere yüklenmiş olarak FOB Novorossisk / Rusya Federa-
syonu, 62.00 $ metrik/ton’dur (altmış iki ve 00 ABD Doları metrik/ton’dur).
6.2. Malın Birim fiyatı yaş yoğunluğu en fazla 750 kg/m3 için geçerlidir.
6.3. Malı nakledecek Gemileri Satıcı veya Alıcı tedarik edecektir. Gemi /
gemileri Satıcı tedarik ettiğinde Alıcı’dan gemi navlunu fiyatını onay konu-
sunda en fazla 24 saat bekleyecektir.
82
Gemi navlun fiyatına onay gelmediğinde veya Alıcı’nın tedarik ettiği
gemi yükleme limanına yanaşmadığında; malın liman işgaline ait ek
masrafları Alıcı fatura karşılığı ödeyecektir.
7. ÖDEME
7.1. Proforma Fatura karşılığı miktar; Satıcı’nın hesabına Banka akre-
ditifi şeklinde.
7.2. Gemi Navlun ücretlerini Alıcı ödeyecektir.
8. TESLİM TARİHİ
Deneme partisi Kabuksuz Yuvarlak Kağıtlık Odunların teslimat süresi
taraflarca belirlenecektir.
9. TESLİM ŞEKLİ
9.1. Satıcı; malı kendi limanında (Novorossisk / Rusya Federasyonu)
Alıcı’nın limanına nakledecek gemilere yükleyecektir.
9.2. Alıcı’nın tedarik edeceği Gözlemci Firma tüm kontrolleri Satıcı’nın
yükleme limanında yapacaktır.
9.3. Satıcı’nın tüm sorumluluğu; Gözlemci Firma’nın denetimi bitti-
ğinde ve yüklenmesi biten geminin Alıcı’nın Limanına hareket ettiğinde
bitecektir.
9.4. Malın Satıcı’nın yükleme limanı ile Alıcı’nın boşaltma limanı
arasındaki yolculuk sigortaları Alıcı tarafından yapılacaktır.
10. TARAFLARIN SORUMLULUKLARI
10.1. Satıcı, kendi kapsamında yapacağı tüm uygulamalar sırasında
çıkabilecek olan problemlerden ve güvenlikten sorumlu olacaktır.
10.2. Satıcı’nın malda Teknik şartname dahilinde oluşacak hata ve
noksanlıklar görüldüğü takdirde, Satıcı hatalı malı derhal Alıcı’nın isteği
doğrultusunda değiştirecektir. Bu durumda Satıcı hiçbir şekilde zarar, ziyan
ve bedel talebinde bulunmayacaktır.
10.3. Alıcı ve Satıcı karşılıklı mutabakata vararak bu sözleşmenin idari
bölümlerine ek yapabilirler veya değiştirebilirler.
10.4. Alıcı aleyhine oluşacak işbu sözleşmede belirtilen termin planına
Alıcı ve Satıcı (mücbir sebepler hariç) uymak zorundadır.
11. SÖZLEŞMENİN FESHİ VEYA CEZAİ ŞARTLAR
11.1. Sözleşmenin imzalanmasından sonra belirtilen sürede Satıcı malın
sevkiyatına başlamadığı ve planlanan temrin planına uymadığı takdirde
Satıcı’ya 5 iş günü süre verilir.
11.2. Satıcı’ya süre verilmesine rağmen malın sevkiyatına devam
etmediği takdirde sözleşme gereğince taahhüdünü yerine getirmemiş sayılır.
Alıcı’nın sözleşmeyi tek taraflı feshetme hakkı saklıdır.

83
11.3. Satıcı gerekli miktarı sevketmediği veya sözleşmenin diğer mad-
delerinde belirtilen şartlara uymadığı takdirde, Alıcı hiçbir ihtara gerek
duymaksızın sözleşmeyi tek taraflı olarak feshedebilecektir. Taraflar karşılıklı
olarak fiyat ve diğer koşullar değiştiği takdirde karşılıklı olarak anlaşma
yoluna giderler. Anlaşma sağlanamadığı takdire karşılıklı sözleşme olarak
feshedilecektir.
12. MÜCBİR SEBEPLER
Resmi makamların alacakları zorunlu hal kapsamına girebilecek karar-
lar, yangın, deprem, sel, fırtına ve şiddetli kış gibi doğal afetler, Alıcı’nın
işyerinde ilan edilecek grev, lokavt ile savaş, ihtilal, abluka hali, zorunlu
sebepler nedeni ile işin devamına ihtiyaç veya imkan bulunmadığı takdirde
Alıcı işi kısmen veya tamamen durdurmaya yetkilidir. Satıcı bundan dolayı
hiçbir zarar, ziyan ve tazminat talebinde bulunmayacağını peşinen kabul eder.
Ancak bu durumlarda Satıcı’nın iş durduruluncaya kadar yapmış olduğu
masraflar ve işler, alt siparişlerin iptali masrafları kendisine ödenecektir.
Ayrıca taraflar bir araya gelip işin devam edip etmeyeceğine ve devamının
hangi şartlar altında olacağına karar vereceklerdir. Söz konusu mücbir se-
bepler Satıcı için de geçerlidir.
13. UYUŞMAZLIKLARIN ÇÖZÜM MERCİİ
İşbu sözleşmenin uygulanmasından doğabilecek her türlü anlaşmazlığın
çözümünde (...) Mahkemeleri ve icra daireleri yetkili olacaktır.
14. TEBLİGAT ADRESİ
Satıcı’nın kanuni ikametgahı olarak aşağıda belirtilen adresine yapılacak
tebligatın bizzat Satıcı tarafına yapılmış olacağını, adres değişikliklerini
en geç 7 gün içerisinde yazılı olarak Alıcı’ya bildireceğini, aksi halde
sözleşmede belirtilen adresine yapılacak her türlü tebligatın da tarafına
yapılmış olacağını kabul, beyan ve taahhüt eder.
15. SÖZLEŞME YÜKÜMLÜLÜK TARİHİ
İşbu sözleşme 15 madde ve 1 nüsha olarak hazırlanmış olup; taraflarca
13 Ocak 2014 tarihinde karşılıklı olarak imzalanmıştır.

Новые слова и обороты


satış sözleşmesi — договор поставки
kısaca ALICI/SATICI olarak adlandırılacaktır — в дальнейшем име-
нуемый «Заказчик» / «Поставщик»
yuvarlak kağıtlık odun — круглый лес, используемый для произ-
водства бумаги
teknik şartname — технические условия, спецификация

84
muhtelif tonluk gemiler — суда различного тоннажа
metrik ton (m/ton) — метрическая тонна
pinus yumuşak odun — мягкая древесина хвойных пород
çap (pı) — диаметр
yoğunluk (ğu) — плотность
nakletmek — перевозить, транспортировать
deneme partisi — пробная партия
denetim — проверка
noksanlık (ğı) — дефект
termin planı — график, сроки
resmi makamlar — официальные власти
zorunlu hal (li) — форс-мажорные обстоятельства
grev — забастовка
lokavt (tı) — локаут
ihtilal (li) — волнения, беспорядки
abluka — блокада
tazminat talebinde bulunmak — требовать компенсацию
merci (ii) — инстанция
icra dairesi — исполнительный орган суда
bizzat — лично
madde — статья

4. Переведите на турецкий язык следующий контракт.

Контракт № 31/2013
на поставку газетной бумаги
г. Нижний Новгород 15 декабря 2014 г.

Открытое акционерное общество «Волжская бумага», именуемое


в дальнейшем Продавец, в лице генерального директора Билялова Р. С.,
действующего на основании Устава, с  одной стороны, и Общество
с ограниченной ответственностью «Люкс Матбаа Тиджарет ве Санаи»,
в лице председателя совета директоров Ахметоглу Т., действующего
на основании Устава, именуемое в дальнейшем Покупатель, с другой
стороны, заключили настоящий контракт о нижеследующем.

85
1. Предмет контракта
Продавец продал, а Покупатель купил газетную бумагу, именуемую
в дальнейшем «товар», на условиях СИФ Трабзон в количестве, ассорти-
менте, по ценам и срокам, указанным в приложении 1, которое является
неотъемлемой частью настоящего контракта.
2. Цена
Цена устанавливается в  размере 400 (четырехсот) долл. США
согласно приложению 1. В цену товара включены стоимость тары,
упаковки и маркировки, погрузки товара на борт судна, таможенной
«очистки» товара для его вывоза, страховки, фрахта.
3. Страховка и риск гибели товара
3.1. Продавец обязан заключить договор морского страхования от
риска гибели или повреждения товара во время перевозки.
3.2. Риск случайной гибели товара лежит на Продавце товара и
переходит на Покупателя после пересечения товаром борта судна
в порту отправления.
4. Сроки и условия поставки
4.1. Поставка товара по настоящему контракту должна быть про-
изведена в срок с 15 января 2014 г. по 15 февраля 2014 г. согласно при-
ложению 1 к настоящему контракту.
4.2. В случае непоставки или недопоставки товара в  срок, ука-
занный в п. 4.1 настоящего контракта, Покупатель может установить
дополнительный срок для исполнения Продавцом своих обязательств.
5. Платеж
Платеж по настоящему контракту осуществляется Покупателем сле-
дующим образом: Покупатель переводит на счет Продавца авансовый
платеж в размере 50 % (пятидесяти процентов) от суммы настоящего
контракта. Оплата Покупателем оставшейся суммы в размере 50 % (пя-
тидесяти процентов) от стоимости контракта осуществляется течение
5 (пяти) дней после получения следующих документов:
— счет Продавца в 3 экземплярах;
— комплект коносаментов на имя Покупателя;
— спецификация в 3 экземплярах;
— сертификат качества в  3 экземплярах, представленный Про-
давцом;
— страховой полис — один оригинал и две фотокопии;
— упаковочный лист в 1 экземпляре.

86
6. Качество товара и гарантия
Качество отгружаемого товара должно полностью соответствовать
технической спецификации к настоящему контракту.
Приемка товара производится:
— по количеству мест (согласно количеству, указанному в  на-
кладной),
— по количеству изделий (согласно спецификации и упаковочным
листам),
— по качеству (согласно качеству, указанному в спецификации).
7. Санкции
7.1. Со стороны Продавца:
7.1.1. Если поставка товара не будет производиться в установленные
в контракте сроки, Продавец оплачивает Покупателю штраф, исчис-
ленный в стоимости недопоставленного в срок товара из расчета 5 %
(пять процентов) стоимости за каждый день опоздания.
7.1.2. В случае поставки дефектного товара и / или товара, не со-
ответствующего по своему качеству условиям контракта, Продавец
платит Покупателю штраф в  размере 20 % (двадцати процентов) от
первоначальной стоимости забракованного товара.
7.1.3. Уплата штрафа не освобождает продавца от обязанности
выполнения контракта.
7.2. Со стороны Покупателя:
7.2.1. Если оплата товара не будет производиться в установленные
в контракте сроки, Покупатель оплачивает Продавцу штраф, исчислен-
ный в стоимости не оплаченного в срок товара из расчета 5 % (пять
процентов) стоимости за каждый день просрочки.
7.2.1. Уплата штрафа не освобождает Покупателя от обязанности
выполнения контракта.
8. Форс-мажор
8.1. Стороны освобождаются от ответственности за частичное
или полное неисполнение обязательств по настоящему Договору, если
это неисполнение явилось следствием обстоятельств непреодолимой
силы, возникших после заключения договора в  результате событий
чрезвычайного характера.
8.2. В период действия непреодолимой силы и других обстоя-
тельств, освобождающих от ответственности, обязательства сторон
приостанавливаются и санкции за неисполнение обязательств в срок
не применяются.
87
9. Споры
9.1. Все споры и разногласия, которые могут возникнуть по на-
стоящему контракту или в связи с ним, разрешаются сторонами путем
переговоров. В случае неурегулирования спорных вопросов при по-
мощи переговоров спор передается на разрешение Арбитражного суда
г. Нижний Новгород.
9.2. Применимым правом по данному контракту является законо-
дательство Российской Федерации.
10. Прочие условия
10.1. Ни одна из сторон не вправе передавать свои права и обязан-
ности по контракту третьим лицам без письменного на то согласия
другой стороны.
10.2. Всякие изменения и дополнения к настоящему контракту будут
действительны лишь при условии, если они совершены в письменной
форме и подписаны уполномоченными на то лицами обеих сторон.
Настоящий контракт составлен в 2 экземплярах на русском и турец-
ком языках, причем оба текста аутентичны и имеют одинаковую силу.
Контракт вступает в силу с момента получения Продавцом авансового
платежа.
11. Юридические адреса сторон и реквизиты сторон

Продавец:

Покупатель:
Турецко-русский словарь

A
abluka — блокада
acilen — срочно
açık adres — полный почтовый адрес
adet (di) — штука
adına — от имени, за (кого-либо)
ağırlık (ğı) — вес
brüt ağırlık — вес брутто
net ağırlık — вес нетто
aksi yapıldığı takdirde — в противном случае
aktarma — перегрузка (грузов)
aktarmalı — с перегрузкой (грузов)
aktarma bölgesi — пункт перегрузки
alacak (ğı) — долг (с кого-либо); кредит
alıcı — покупатель; заказчик; грузополучатель
kısaca ALICI/SATICI olarak adlandırılacaktır — в  дальнейшем
именуемый «Заказчик» / «Поставщик»
alındı yazısı — письмо-уведомление о получении
ambalaj — упаковка
ambar / depo — склад
depo sorumlusu — кладовщик
depolama / ambarlama — складирование
ana müteahhit (di) — генеральный подрядчик
anlaşmazlık (ğı) — разногласия, спор, конфликт
anlaşmazlık yaratmak — вызывать разногласия, конфликт
anlaşmazlıkların çözümü / uyuşmazlıkların halli — разрешение споров
asıl — оригинал
atölye — цех
atölye şefi — начальник цеха

89
B
banka — банк
aracı banka — банк-посредник
muhabir banka — банк-корреспондент
banka akreditifi — банковский аккредитив
banka transferi — банковский перевод
basılı / matbu — напечатанный, печатный
başlık (ğı) — шапка (письма)
başlıklı / antetli kağıt — фирменный бланк
başta olmak üzere — прежде всего
bayi (ii) — дилер, представитель
bedel — стоимость, цена
işin bedeli — стоимость работ; стоимость договора
bedelsiz — безвозмездный
beyan etmek — декларировать, заявлять
beyan sahibi — декларант
bono / senet (di) — вексель

C
ceza — штраф
ceza hükümleri // cezai durumlar / müeyyideler — штрафные санкции
cinsiyet (ti) — пол
ciro etmek — индоссировать, делать передаточную надпись

Ç
çalışma şekli — форма занятости, график работы
çeki listesi — упаковочный лист
(...) çerçevesinde — в рамках (чего-либо)

D
dağıtım — распределение
dağıtım kanallarının yönetimi — управление каналами сбыта
danışmanlık hizmetleri — консалтинговые услуги
delil — доказательство
deneme partisi — пробная партия
denetim — проверка
devlet dairesi — государственное учреждение
devretmek — передавать (полномочия, дела и т. п.)
dış ticaret (ti) — внешнеэкономическая деятельность
dış ticaret bilgisi — знание внешнеэкономической деятельности
90
dış ticaret ödeme ve teslim şekillerine vakıf — знание Инкотермс (In-
coterms — Международные правила толкования коммерческих терминов)
dilekçe — заявление
döviz — валюта
döviz transferi — перечисление валюты

E
ek (ki) — приложение
ekli — указанный в приложении
sözleşmenin tabii eki — неотъемлемая часть договора
ekip (bi) — команда, бригада
ekip ruhuna sahip // takım çalışmasına uygun — обладающий умением
работать в коллективе
ekip-adam programı — график потребности в рабочих кадрах
ekipman — оборудование
hidrolik ekipman — гидравлическое оборудование
eleman — сотрудник
elleçleme — обработка (грузов)
evrak (kı) — документ
kıymetli evrak — ценные бумаги

F
fatura — счет-фактура, инвойс
fatura bilgileri — реквизиты
fatura kesmek — выписывать счет-фактуру
kesin satış faturası — окончательный счет-фактура
ticari fatura — счет-фактура
proforma fatura — счет-проформа
-I feshetmek — расторгнуть, аннулировать
protokolü feshetme hakkı — право расторгнуть протокол
tek taraflı feshetme hakkına haiz — имеет право в одностороннем
порядке расторгнуть договор
fiyat (tı) — цена, стоимость
fiyat listesi — прайс-лист
birim fiyatı — цена за единицу продукции
fiyat teklifi — коммерческое предложение
tarafların anlaştığı fiyat — договорная цена
(bir şey) fiyata dahil — (что-либо) входит в стоимость
fizibilite — экономическое обоснование

91
FOB olarak — на условиях FOB (от сокр. англ. Free On Board —
международный торговый термин Инкотермс, использующийся для
обозначения условий поставки груза и предусматривающий, что продавец
обязан доставить товар в порт и погрузить на указанное покупателем судно)
Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu Numarası (G.T.İ.P. No)  —
классификационный код товаров по Товарной номенклатуре
внешнеэкономической деятельности (ТНВЭД)

G
gecikme — задержка, просрочка
ödemenin gecikmesi — задержка оплаты
gecikme cezası — штраф за задержку; неустойка
gerçek kişi — физическое лицо
gönderme yazısı — письмо-уведомление об отправке
grev — забастовка
gümrük (ğü) — таможня
gümrük beyannamesi — таможенная декларация
gümrük idaresi — таможенное управление
gümrük işlemleri — таможенные операции
güvenlik (ği) — безопасность
güvenlik kuralı — правило безопасности
güvenlik ücreti — сбор за безопасность
iş güvenliği önlemleri — меры техники безопасности

H
-DAn haberdar etmek — уведомить, известить (о чем-либо)
hakediş — акт приемки выполненных работ
hakediş ödemeleri — платежи за выполненные работы
hakediş tanzim etmek — составлять акт приемки выполненных работ
hakedişten kesmek — производить удержание из суммы платежа
за выполненные работы
halkla ilişkiler — связи с общественностью
halkla ilişkiler müdürü — начальник отдела по связям
с общественностью
hedef kitle — целевая аудитория
hesap (bı) — расчет; счет
kesin hesap — окончательный расчет
hitap (bı) — обращение
hüküm (kmü) — положение, условие (закона, соглашения); законность,
сила
92
hükümden düşmek — терять силу
hükümlere uymaya davet etmek — призывать к соблюдению условий
договора
işbu protokolde aksine düzenleme bulunmayan hükümler — если иное
не предусмотрено данным договором
diğer hükümler — прочие условия
özel hükümler — особые условия

İ
ibraz etmek — предъявлять
icra — исполнение
icra dairesi — исполнительный орган суда
icrai takip — долговой иск
iflas — банкротство
ihlal etmesi halinde — в случае нарушения
ihracat (tı) — экспорт
ihracat satış uzmanı — менеджер по экспорту
ihracatçı — экспортер
ihracatçı birliği — ассоциация экспортеров
ihracatçı firma — компания-экспортер
ihracatçı nüshası — экземпляр для экспортера
ihtisaslaşmak — специализироваться
ikamet etmek — проживать
iletişim — коммуникации, связь
iletişim adresi — контактный адрес
iletişim becerisi yüksek // iletişimi güçlü — коммуникабельный
ilgi — отношение, связь; интерес
ilgi — (ссылка) на (...)
ilginize (şimdiden) teşekkür ederiz — (заранее) благодарим за
проявленный интерес
imalat (tı) — изготовление, производство
imalat hatası — производственный брак, дефект
imalat hatalarının giderilmesi — ликвидация претензий к качеству
выполнения работ
insan kaynakları — людские ресурсы, кадры
insan kaynakları departmanı — отдел кадров
insan kaynakları yönetimi — управление персоналом
irsaliye — путевой лист, накладная
iskonto — скидка
iskele — строительные леса

93
istek mektubu — письмо-запрос
-A istinaden — основываясь, в соответствии
iş — работа, труд, производство, дело, бизнес
iş deneyimi / tecrübesi — опыт работы
en az 5 yıl alanında tecrübeli — имеющий опыт работы
в соответствующей сфере не менее 5 лет
iş tanımı — должностные обязанности
işe alım departmanı — отдел набора персонала
iş hanı — офисное здание, бизнес-центр
iş kazası — несчастный случай на производстве
iş programı — календарный график производства работ
iş yapım protokolü — протокол о выполнении работ
işin başlama tarihi ve süresi — сроки начала и выполнения работ
işin kapsamı — объем работ
ek iş kapsamı — дополнительный объем работ
işi gereği gibi yapmayıp işi savsaklama — ненадлежащее и
несвоевременное исполнение работ
işar — письменное извещение, уведомление
işbu — данный, настоящий
işçilik (ği) — качество работы; вознаграждение за труд, за выполненную
работу
işçilik hatası — низкое качество работ, брак
işlem — процедура; операция; формальность
işletme — эксплуатация; предприятие; менеджмент
işletme bölümü — факультет менеджмента
işletmeye açma — ввод в действие
ithalat (tı) — импорт
ithalat ihracat sorumlusu — менеджер по импорту и экспорту
ithalat, ihracat ve gümrük birimleri — отделы импорта, экспорта и
таможенного оформления
ithalatçı — импортер

K
kabul (lü) — приемка
geçici kabul — промежуточная приемка
kesin kabul — окончательная приемка
kabule sunmak — предъявлять к сдаче
kabulümdür — согласовано
kap (bı) — тара
kaşe — печать, штамп

94
kaşe basmak / vurmak — ставить печать
kesin teminat mektubu — гарантия исполнения обязательств по
контракту, гарантийное письмо
koli — упаковка, коробка
konşimento — коносамент
emre yazılı konşimento — ордерный коносамент
nama yazılı konşimento — именной коносамент
kur — курс
döviz kuru — курс иностранной валюты
fatura tarihindeki (...) Bankası ortalama kuru esas alınarak — по
среднему курсу банка (...) на день выписки счета
ödeme günündeki (...) Bankası döviz satış kuru üzerinden — по курсу
банка (...) на день оплаты
TL ödemelerde (...) Bankası günlük döviz satış kuru geçerlidir  —
оплата в турецких лирах производится по курсу банка (...) на день оплаты

L
lokavt (tı) — локаут

M
madde — статья, пункт (договора); вещество
makam — инстанция; власти
üst / alt makam yetkilisi — представитель вышестоящей / нижесто-
ящей инстанции
makbuz — расписка, квитанция
mal — товар
malın cinsi — наименование товара
malın menşei — страна происхождения товара
hatalı mal — бракованный товар
mali — финансовый
mali külfet — финансовые трудности
mali yükümlülük — финансовое обязательство
Maliye Bakanlığı — министерство финансов
maliyet (ti) — себестоимость
maliyet hesap edilmek üzere — для расчета себестоимости
malzeme — материал
sarf malzemesi — расходный материал
masraflar -A ait — расходы несет
medeni hal (li) / durum — семейное положение
metreküp (bü) — кубический метр

95
metrik ton (m/ton) — метрическая тонна
mevzuat (tı) — законодательство
güncel mevzuat — текущее законодательство
yürürlükteki mevzuat — действующее законодательство
Rusya’da yürürlükteki mevzuatlarca — в соответствии с действую-
щим российским законодательством
tahkim mevzuatı — арбитражно-процессуальное законодательство
mutabık kalmak — соглашаться, согласовать
karşılıklı mutabakata varmak — достигать взаимной договоренности
mücbir sebepler — форс-мажор, обстоятельства непреодолимой силы
müdür — директор
müdür yardımcısı — заместитель директора
genel müdür — генеральный директор
genel müdürlük (ğü) — главное управление
muhasebe müdürü — главный бухгалтер
mükellef — налогоплательщик
mülkiyet (ti) — собственность, имущество
mülkiyet hakkı — имущественное право
müşteri — клиент, покупатель, заказчик
müşteri ilişkileri yönetimi — работа с клиентами
müşteri hizmetleri temsilcisi // müşteri ilişkileri sorumlusu —
менеджер по работе с клиентами
müşteri tabanı // veri tabanı — клиентская база
müteşekkir kalmak — быть признательным
çalışanlarımız ve şahsım adına teşekkürlerimizi sunarız — благодарю
от имени сотрудников и от себя лично

N
nakit (kdi) / peşin para — наличные деньги
nakit / peşin veya firma çeki ile tahsil etmek — взимать наличными
или чеком фирмы
nakliye — транспортировка, перевозка
nakliyeci — перевозчик
nakletmek — перевозить, транспортировать
navlun — фрахт
navlun bedeli / ücreti — стоимость транспортировки
navlun komisyoncusu — агент по фрахту
nitelik (ği) — качество, свойство
adaylarda aranan nitelikler — требования к кандидатам
niyet (ti) — намерение

96
-mAk niyetinde olmak — намереваться, планировать
noksanlık (ğı) — дефект
normal aşınma — нормальный износ
nüsha — экземпляр
üç orijinal nüsha olarak — в трех оригинальных экземплярах

O
ofis araçları — офисная оргтехника
ofis elemanı — офис-менеджер
ordino — ордер доставки, деливери-ордер
ordino bedeli — сбор за ордер доставки

Ö
ödeme — оплата, платеж
ödeme şekli ve zamanı — форма и сроки оплаты
ödeme emri — платежный ордер
ölçü — единица измерения; размер
dıştan dışa ölçü — габаритные размеры
örnek (ği) — копия
karne örneği — копия зачетной книжки
özgeçmiş — резюме

P
paketleme — упаковка
palet (ti) — паллета, поддон
pazarlama — маркетинг
pazarlama departmanı — отдел маркетинга
bölgesel pazarlama — маркетинг в регионе
peşin — наличные деньги; авансом
proje — проект
detay projesi — деталировочный проект
tatbikat projesi — рабочий проект
proje ve keşif evrakları — проектно-сметная документация
onaylanmış projeler — утвержденная проектная документация
promosyon ürünleri — рекламно-сувенирная продукция

R
referans — рекомендация
referans mektubu — рекомендательное письмо

97
resmi — официальный
resmi makamlar — официальные власти
resmi mektup — официальное письмо
ret (ddi) — отказ
rutin — обычный, стандартный

S
sabit — фиксированный
saha — площадка
satın alma — закупка, покупка
satın alma kapasitesi — покупательная способность
satın alma müdürü — начальник отдела снабжения
satış — продажа, сбыт
satış mektubu — рекламное письмо
satış sözleşmesi — договор поставки
satış müdürü — заведующий отделом продаж, менеджер по продажам
satış temsilcisi — торговый представитель; продавец-консультант
satış geliştirme müdürü — менеджер по развитию продаж
perakende satış — розничная продажа
toptan satış — оптовая продажа
taksitle satış — продажа в рассрочку
sevkiyat (tı) — поставка, отгрузка
sevkiyat süreçlerinin yürütülmesi ve takibi — осуществление и
отслеживание отгрузок товаров
sevketmek — отправлять, отгружать
sıra numarası (S.N.) — порядковый номер (№)
sigorta — страховка, страхование
sigorta primi — страховая премия; страховой взнос
sigorta poliçesi — страховой полис
ulaşım sigortası — страхование на период перевозки
sipariş — заказ
sipariş bedeli — стоимость заказа
sipariş mektubu — письмо-заказ
sipariş pusulası — бланк заказа
sipariş veren — заказчик
sivil toplum kuruluşu — общественная организация
sorumlu — ответственный
-DAn sorumlu tutmak — считать ответственным (за что-либо)
-DAn sorumlu tutulmamak — не нести ответственность (за что-
либо)

98
sorumluluk (ğu) — ответственность, обязательство
sorumluluğun tamamı -A aittir — вся ответственность лежит на
(ком-либо)
sözleşme — договор, соглашение, контракт
sözleşmenin konusu — предмет договора
bir taraftan (...) ile diğer taraftan (...) arasında aşağıdaki şartlar dahilinde
işbu sözleşme akdedilmiştir — настоящий договор заключен между (...) и
(...) о нижеследующем
Ana Sözleşme — устав
staj — практика, стажировка
stok (ku) — запас товаров; склад
stok durumunun değerlendirilmesi — контроль наличия товара на
складе
stok numarası — номенклатурный номер, артикул
suret (ti) — копия
tasdikli suret — заверенная копия

Ş
şantiye — строительная площадка
şantiye sorumlusu — прораб
şartname — контракт; техническое задание
teknik şartname — технические условия, спецификация
şirket — компания
anonim şirket (ti) (A.Ş.) — акционерная компания, акционерное
общество (ОАО)
limited şirket (Ltd. Şti.) — общество с ограниченной ответствен-
ностью (ООО)
ticaret ve sanayi şirketi — торгово-производственная компания
(...) Limited Şirketi adına Ana Sözleşmesine uygun olarak hareket
eden (...) — общество с ограниченной ответственностью (...) в лице (...),
действующего на основании Устава
şube — филиал, отделение

T
taahhüt (dü) — подряд, обязательство
taahhüt etmek — брать обязательство
taahhüdünü yerine getirmek — выполнять свое обязательство
mekanik işler taahhüdü — подряд на выполнение механических
работ

99
taşeron, Ana Müteahhit tarafından yükletilen işleri yapmayı kabul ve
taahhüt eder — по поручению Генерального подрядчика Субподрядчик
принимает на себя выполнение работ
tahkim — арбитражный
Rusya’da geçerli tahkim mevzuatına göre tahkim yoluyla hallet-
mek  — решать в  арбитражном порядке, установленном действующим
законодательством РФ
tanıtım — продвижение (товара, услуги), реклама
tanıtım materyalleri — рекламно-информационные материалы
tanıtım stratejileri — стратегия продвижения
taşeron — субподрядчик
taşeron sözleşmesi — договор на выполнение субподрядных работ
alt taşeron — субподрядчик, нанимаемый субподрядчиком
taşıma — транспортировка
taşımacı — перевозчик
taşımacılık şirketi — транспортная компания
taşıma senedi — накладная
deniz yolu taşıma senedi — морская накладная
hava yolu taşıma senedi — авианакладная
kara yolu taşıma senedi — автотранспортная накладная
tazminat (tı) — компенсация
tazminat talebinde bulunmak — требовать компенсацию
tazmin etmek — компенсировать
tebligat adresi // kanuni ikametgah — юридический адрес
temas — контакт; связь
ile temasa geçmek — связываться (с кем-либо)
ile temasta bulunmak — иметь контакты (с кем-либо)
temin etmek — доставлять, предоставлять, снабжать
kaliteli ve nitelikli usta temin etmek — обеспечивать квалифициро-
ванными мастерами
temsilci — представитель
-In temsilciliğini yürütmek / yapmak — являться представителем
teslim — поставка; передача; сдача
teslim etmek — передавать; доставлять
teslim alma yeri — место поставки, пункт назначения
teslim süresi — сроки поставки
teslim şekli — условия поставки
teslim almak — принимать, получать
teşekkür mektubu — благодарственное письмо
teyit (di) — подтверждение

100
-I teyit etmek — подтверждать
TIR (от сокр. фр. Transports Internationaux Routiers — международная
дорожная перевозка) — грузовой автомобиль, который идет международным
транзитом
ticaret ve sanayi odası — торгово-промышленная палата
toplam — итог, сумма; итого; общий
ara toplam — промежуточный итог
genel toplam — общий итог
tutanak (ğı) — акт
tutanak ile verilmek — выдаваться по акту
kesin kabul tutanağı — приемосдаточный акт
tutar — сумма
net tutar — сумма нетто
tüzel kişi — юридическое лицо

U
unvan — название, наименование
ticaret unvanı — фирменное наименование
uyruk (ğu) — гражданство
uzman — специалист

Ü
ücret (ti) — плата, оплата
yakıt zammı ücreti — топливный сбор
ürün — продукция
ürün örnekleri / numuneleri — образцы продукции
ürünlerin tedariki — поставка продукции
ürünün pazara lansmanı — выпуск на рынок продукта (товара)
üstlenmek — обязываться, принимать на себя обязательства, брать
подряд
riskini üstlenmek — взять на себя риск

V
vekaletname — доверенность
vergi — налог
vergi dairesi (V.D.) — налоговое управление
vergi kimlik No — индивидуальный номер налогоплательщика
(ИНН)
katma değer vergisi (KDV) — налог на добавленную стоимость (НДС)

101
KDV iadesi veya mahsubu — возврат или зачет НДС
tüketim vergisi — акциз

Y
yazılı — письменный
yazılı ihtar // ihtarname — письменное предупреждение
yazılı onayı olmadan — без письменного согласия
yetki — компетенция, полномочие; право
yetki ve sorumluluk alanı dışında — вне компетенции, полномочий
yetkili — полномочный представитель; имеющий право
yetkili acente — уполномоченный агент, официальный пред-
ставитель
yetkinlik (ği) — навык
yönetim — управление, руководство
orta düzey yönetici — руководитель среднего звена
yönetim kurulu başkanı — председатель совета директоров,
председатель правления
yönetim binası — административное здание
yük (kü) — груз
yükleyici / yükleten / gönderen — грузоотправитель
yükleme ve boşaltma limanları — порты погрузки и выгрузки
yüklenmek — брать на себя (обязательство)
yükümlülük (ğü) — обязательство
yükümlülüğünü yerine getirmek — выполнять обязательство

Z
zorunlu hal (li) — форс-мажорные обстоятельства
zarar / ziyan / hasar — ущерб, вред, убытки
zarar görmek — нести убытки, терпеть ущерб
zarar karşılamak — возмещать убытки
Русско-турецкий словарь

А
акциз — tüketim vergisi
адрес — adres
контактный адрес — iletişim adresi
полный почтовый адрес — açık adres
юридический адрес — tebligat adresi // kanuni ikametgah
акт — tutanak (ğı)
выдаваться по акту — tutanak ile verilmek
акт приемки выполненных работ — hakediş
составлять акт приемки выполненных работ — hakediş tanzim
etmek
арбитраж — tahkim
решать в арбитражном порядке — tahkim yoluyla halletmek

Б
банк — banka
банк-посредник — aracı banka
банк-корреспондент — muhabir banka
банковский аккредитив — banka akreditifi
банковский перевод — banka transferi
банкротство — iflas
безопасность — güvenlik (ği)
правило безопасности — güvenlik kuralı
сбор за безопасность — güvenlik ücreti
меры техники безопасности — iş güvenliği önlemleri
бесплатно — bedelsiz / ücretsiz olarak
бизнес-центр — iş hanı / merkezi
бланк (фирменный) — başlıklı / antetli kağıt (dı)
шапка на фирменном бланке — başlık (ğı)
бригада; команда — ekip (bi)

103
В
в порядке, установленном строительными нормами и правилами —
inşaat standart ve kurallarına uygun olarak
валюта — döviz
перечисление валюты — döviz transferi
ввод в действие — işletmeye açma // devreye sokma
вексель — bono / senet (di)
вес — ağırlık (ğı)
вес брутто — brüt ağırlık
вес нетто — net ağırlık
внешнеэкономическая деятельность — dış ticaret (ti)
знание внешнеэкономической деятельности — dış ticaret bilgisi
в противном случае — aksi yapıldığı takdirde

Г
габаритные размеры — dıştan dışa ölçü / ebatları
гарантия — garanti
гарантия исполнения обязательств по контракту, гарантийное
письмо — kesin teminat mektubu
гарантийный срок — garanti süresi
генеральный подрядчик — ana müteahhit (di)
по поручению Генерального подрядчика Субподрядчик принимает
на себя выполнение работ — Taşeron, Ana Müteahhit tarafından yükletilen
işleri yapmayı kabul ve taahhüt eder
главный бухгалтер — muhasebe müdürü
главное управление — genel müdürlük (ğü)
государственное учреждение — devlet dairesi
грамотная устная и письменная речь — konuşması ve yazması düzgün
гражданство — uyruk (ğu)
график производства работ — iş programı
график потребности в рабочих кадрах — ekip-adam programı
график работы; форма занятости — çalışma şekli
груз — yük (kü)

nest...

batman iftar saati 2021 viranşehir kaç kilometre seferberlik ne demek namaz nasıl kılınır ve hangi dualar okunur özel jimer anlamlı bayram mesajı maxoak 50.000 mah powerbank cin tırnağı nedir