Ilaçlı Kalp Tomografisi

Kalp sorunlarıyla ilgili en gelişmiş görüntüleme tekniklerinden olan Koroner Bt Anjiyografi işlemini sizler için inceledik. İşleme hazırlık, işlem esnasında neler yaşayacağınız ve tüm daha fazlası için yazı içeriğine göz atabilirsiniz.

Bilgisayarlı Tomografi (BT) Nedir?

Bilgisayarlı tomografi, x-ışını kullanılarak yapılan bilgisayarla desteklenmiş aynı anda çok sayıda kesit alabilen gelişmiş görüntüleme sistemidir. Vücudun iç kısımlarını direkt röntgene göre çok daha detaylı görüntüleyebildiği için birçok sorunda detaylı görüntüleme için bilgisayarlı tomografi kullanılmaktadır.

Koroner BT Anjiyografi Nedir?

Koroner bilgisayarlı tomografi (kalp tomografisi), kalp ve kalp damarlarının görüntülenmesini sağlayan işlem olarak tanımlanabilir. Klasik anjiografiden farklı olarak bu yöntemde kateter olarak adlandırılan kol yada bacak damarlarından girilerek kalp damarlarına içine kadar giden ince borulara ihtiyaç kalmadan sadece kol damarlarından verilen kontrast ilaçla kalp damarlarının görüntülenmesi sağlanır.  Sebebi bilinmeyen göğüs ağrıları, damar tıkanıklıklarının tespiti gibi birçok farklı sorunun tespitinde bu işlemden yararlanılmaktadır. Kalp arterlerinde yapılan aramalar üç boyutlu görüntüler sunabilir, filme veya bilgisayara aktarılabilir. Birçok kalp hastalığının teşhisinde yararlanılan koroner bt anjiyografi, normal koroner anjiyografiden farklı, modern bir yöntemdir.

Koroner BT Anjiyografi Neden Çekilir?

Bt anjiyografi işlemi kalbe giden damarlarda tıkanıklık veya daralma olduğu düşünülen durumlarda istenebilir. Yapılan test sayesinde kalbin tüm işlevsel hareketleri, kalbe giden damar hareketleri görüntülenebilir. Teşhis konulabilmesi için bt anjiyografiye özel ek testler istenmesi mümkündür.

Kalp Tomografisi Hangi Hastalıklarda Kullanılır?

Kalp ve kalbi besleyen damarlarla ilgili durumların detaylı görüntülenmesinde, kardiyoloji doktorunuz tarafından tomografi incelemesi istenebilir. Aşağıdaki hastalıkların teşhisinde kalp tomografisi istenebilir;

• Doğuştan yapısal kalp bozuklukları (kalp damar hastalığı)
• Koroner arter hastalığı
• Kalp zarı problemleri
• Kalp kapakçıkları sorunları
• Protez kapak hastalıkları
• Kalp kitleleri

Bu hastalıkların teşhis ve seviyesini öğrenmek için BT tomografiden faydalanılabilir. Kalp tomografisi non invaziv olması (cerrahi müdahale gerektirmemesi) hızlı olması avantajları sayesinde tanı koydurucu olmakta ve uygun tedavi yöntemine karar verilebilmektedir.

Koroner BT Anjiyografi Öncesi Hazırlık

Anjiyografiye girmeden önce doktorunuz tarafından tüm talimatlar size bildirilecektir. İşle gününe kadar normalde aldığınız reçeteli ilaçları doktorunuza belirterek kullanmaya devam edebilirsiniz: Son 48 saatlik dilime girildiğinde kuvvet arttırıcı olarak bilinen ilaçlar veya bilmediğiniz farklı bir ilaç kullanmamalısınız. Ayrıca işlem öncesinde aç kalmanıza gerek yoktur ancak daha fazla su içmeniz önerilir.

İşlem yapılacağı gün rahat giyip çıkarılabilir kıyafetler giymeye özen göstermeli ve tüm takılarınızı evde bırakmanız önerilir. Hiçbir metal eşyayla bilgisayarlı tomografi işlemi yaptırmayacağınızı unutmayın. İşlem saatini bekleyene kadar kendinizi rahatlatacak aktiviteler yapmaya odaklı olabilirsiniz.

Koroner bt anjiyografisi olmadan önce radyoloji bölümü hemşiresi kalp atışlarınızı ölçecek ve kalp atış hızının dakikada 60’dan düşük olup olmadığını ölçülecektir. Kalp atış hızınız 60’dan fazla ise, işleme uygunluk için kalp hızını düşürecek bir ilaç verecektir. İşlemler tamamlandığına hastane önlüğü giyip, anjiyo için işlem saatini beklemeniz yeterli olacaktır.

Koroner BT Anjiyografi Nasıl Çekilir?

Koroner bt anjiyografi sıranız geldiğinde, kalp damarlarında tam net görüntü sağlanabilmesi için damar yolundan kontrast bir boya enjekte edilecektir. İlaçlı bilgisayarlı tomografi işleminde olduğu gibi boya verilerek, işlemde damar içlerinin daha iyi görüntülenmesi amaçlanıyor. Görüntüleme için sırt üstü pozisyonda tarama aletinin özel sedyesine yatarak çekim için bilgilendirme yapılacaktır. Çekim öncesi sedye ile otomatik olarak makine içerisine girilecektir. Cihazın üzeri açık kapalı alan korkusu oluşturmayacak şekilde dizayn edilmiştir. Cihaz içerisindeyken hareket etmeden yatmanız gerekir. Ayrıca sizden kısa süreli nefesinizi tutmanız istenecektir.

• Tarayıcıya, vücudunuzun sadece çekim yapılacak kısmı makineye girip çıkacaktır. İşlem sırasında tıkırtılar duyulabilir, bu çok normaldir. Tomografi aletinin görünmeyen kısmındaki cihaz işlemlerinden gelen sestir.
• Tarayıcı çalıştığı zaman odada kimse olmayacaktır. Size yapmanız gerekenler sesli komut sistemiyle duyurulacaktır ancak odada sadece sizin olmanız gerekmektedir.
• Bilgisayarlı tomografi anjiyografi işlemi 15-30 dakika aralığında sürer ve bu süre içerisinde kalp ve kalp damarlarının sayısız görüntüsü çekilir.

Bu görüntüler bir araya getirilerek radyoloji uzmanı doktorunuza ulaştırılacaktır. Tomografi sonuçlarınızı ilgili bilgileri doktorla görüştüğümüzde öğrenebilirsiniz.

Koroner BT Anjiyografi Riskleri

Koroner bt anjiyografi zararları, yaptırmadan önce merak edilen konulardan biridir. Aşağıdaki bazı durumlarda bt anjiyografi zararlı olabilmektedir.

• Böbrek fonksiyonlarında anormallik olan kişilerde, enjekte edilen kontrastlı boya maddesi fonksiyonların daha kötü çalışmasına sebep olabilir.
• Bt anjiyografi işlemindeki boya içerisinde iyot barındırmaktadır. kullanılan madde iyot alerjisi olanlarda kızarıklık ve döküntüye sebep olabilir.
• Radyasyon. En bilinen tomografi zararlarından biri olan radyasyon sebebiyle, ileri dönemlerde kanser varlığı gelişebilir. Ancak bu riskten bahsedilebilmesi için sık sık bu işlemi yaptırmak ve yüksek radyasyona maruz kalmış olmak gerekir.
• Hamile veya hamile olma şüphesi olan kişilerde kötü etkileri göz önünde bulundurularak, bu durumlar içerisindeyken anjiyografi yapılıp radyasyona maruz kalmamalıdır.

maddeleri bt anjiyografi zararları arasında gösterilebilir. Koroner bt anjiyografi öncesi doktorunuza var olan alerji, kullanılan ilaçları ve hamilelik durumunuzla ilgili bilgi vererek, alternatif bir yönteme yönelmeyi tercih edebilirsiniz.

Koroner BT Anjiyografi Yararları Nelerdir?

Kalp tomografisi riskleri yukarıda bahsettiğimiz gibi sadece belirli durumlarda kendini göstermektedir. Daha fazla yarından hissedebileceğimiz uygulamanın;

• Yumuşak doku, kemik ve kan damarlarındaki hareketliliği eş zamanlı görüntülenmesidir.
• Kan pıhtısı yada aort yaralanması gibi rahatsızlıkların hızlıca tespit edilebilmesi, teşhis konulabilmesi,
• Diğer görüntüleme tekniklerine göre kapsamlı tarama sağlar,
• Tomografi işlemleri genel olarak kolay ve hızlıca biter,
• Yeni nesil bilgisayarlı tomografi sayesinde en düşük oranda radyasyona maruz kalırsınız.

Bu durumlar sayesine gerektiği durumlarda modern görüntüleme tekniklerinden olan koroner bt anjiyografiyi istediğiniz zaman tercih edebilirsiniz. İşlemle ilgili daha detaylı bilgi almak için Avicenna Hastanesi Radyoloji Bölümü Uzman doktorlarımıza randevu alabilirsiniz.

Sıkça Sorulan Sorular

Avicenna Hastanesi Radyoloji Bölümü Uzman Doktorlarımız

Tıbbi teknolojideki gelişmelerin sonucu olarak kalp ve damar hastalıklarında son yıllarda bilgisayarlı tomografiyle yapılan kalp tomografisi giderek daha sık kullanılıyor.

Kalp tomografisi nedir?

Bilgisayarlı tomografi, X ışınları aracılığıyla vücudun belli bölgelerini görüntülemek için kullanılan bir tekniktir. Bu teknikle düşük dozda X ışınları kullanılarak ayrıntılı görüntüler elde etmek mümkün olur. Kalp tomografisi, bu teknik kullanılarak kalbin ve kalp damarlarının görüntülenmesini sağlayan tekniğin adıdır. Bu test sırasında damardan özel bir boya verilerek ardından kalp ve damarlar görüntülenir.

Bu teknikte öncelikle koroner damarlar görüntüleniyorsa, teknik “BT koroner anjiografi” adını alır. Ayrıca, boya kullanmaksızın sadece koroner damarlardaki kireçlenme miktarını ölçen ve “koroner kalsiyum skorlaması” adı verilen bir yöntem daha vardır.

Damardan verilen boya dışında bir girişim gerektirmeyen bu teknik hızlı olması ve iyi sonuç vermesi ile tercih edilen bir hale gelmiştir.

Kalp tomografisi neden yapılır?

Kalp tomografisinin başlıca yapılma nedenleri aşağıda sıralanmıştır.

• Koroner arterleri görüntülemek ve darlık varlığını saptamak için
• Doğumsal kalp hastalıklarının yapısını saptamak için
• Kalp kapaklarının veya kalp kasının görüntülenmesi için
• Kalp boşluklarında oluşmuş pıhtıları saptamak için
• Kalp tümörlerini görüntülemek için

Koroner kalp hastalığı için kalp tomografisinin iki ayrı şekli kullanılır. Koroner kalsiyum skorlaması ile kalp krizi riski öngörüsü yapılabilir. Koroner BT anjiografi ise özellikle aşağıdaki nedenlerle yapılır:

• Koroner kalp hastalığı açısından orta derecede risk profili olan kişilerde şüpheli koroner kalp hastalığı belirtilerini değerlendirmek için
• Koroner kalp hastalığı açısından düşük- orta derecede risk profili olan kişilerde koroner kalp hastalığı için olağan olmayan eforsuz göğüs ağrısı gibi şikayetleri değerlendirmek için
• Karar verdirici olmayan egzersiz testi sonuçlarını açıklayabilmek için
• Koroner arterlerdeki doğumsal bozukluk şüphesini araştırmak için

Kalp tomografisinin riskleri

Kontrast boyadan kaynaklanan riskler

Kontrast boyalar genellikle iyot içeren yüksek toğunluklu bileşiklerdir ve sonradan böbreklerden atılırlar. Böbreklerde bir sorun veya böbrekleri etkileyen bir hastalık (örn. diyabet) varsa, bu maddenin atılması gecikir. Bu gibi durumlarda böbreklerin önceden hazırlanması ve işlemden sonra hastaya daha bol sıvı verilmesi gerekir.

Kontrasta bağlı böbrek hasarı için risk faktörleri arasında dehidratasyon, nonsteroid antienflamatuar ilaç kullanımı ve orak hücre anemisi gibi kimi durumlar bulunur.

Kontrast boyalara bağlı olarak ortaya çıkabilecek bir başka reaksiyon da allerjidir. Ortaya çıkan allerjik reaksiyon basit kaşıntılar ve cilt kızarıklıklarından solunum yolu tıkanması ve anaflaksiye uzanan geniş bir spektrumda olabilir. Bu durum, önceden kontrast boya ile başka görüntülemeler yapılmış kişilerde daha sıktır.

Kontrast kaynaklı bir başka sorun da verilen iyotun tiroid üzerindeki etkisidir. Bu etki değişkendir ve kimi kişilerde tiroidin fazla çalışması sorunu yaratırken, kimi kişilerde ise tam tersine tiroid bezini baskılar.

Radyasyon

Kalp tomografisi sırasında bir miktar radyasyon alınır. Bu radyasyon miktarı risksiz olmakla ve yeni nesil cihazlarda radyasyon dozu daha da düşmüş olmakla birlikte, gebelerin ve gebelik olasılığı bulunan kadınların risk altında olduğunu belirtmek gerekir. Gebe olan veya gebelik olasılığı olan kadınlarda bu inceleme yapılmamalıdır.

Kalp tomografisi çekimi

• Tomografi öncesinde 4- 8 saat boyunca aç kalınması istenir. Su içmek serbesttir, ancak su dışı içecekler, özellikle de çay, kahve gibi kafeinli içecekler içilmemelidir.
• Teste gelirken rahat ve bol giysiler giyilmesi önerilir. Kolye, piercing ve benzeri takılarla tüm metal eşyalar önceden çıkartılmalıdır.
• Test sırasında kalp hızının 70/dakika’nın altında olması istenir. Eğer kalp hızı daha yüksekse, testten önce bir ilaç verilerek düşürülmesi sağlanabilir.
• Test öncesinde kontrast boyanın verilebilmesi için kola bir damar yolu takılır. Kontrat boya verildiği zaman sıcaklık basması ve kızarma görülebilir, bu durum kısa süreli ve geçicidir. Bu sırada ağızda da metalik bir tat hissedilebilir.
• Test sırasında vücudun üst kısmı çıplak olarak sırtüstü yatılır. Çekimler sırasında 10- 20 saniye süresince nefesin tutulması istenir.
• İşlem sırasında birkaç kez çekim yapılabilir. Genellikle ilki kontrastsız, ikincisi kontrastlı olarak iki kez çekim yapılır ve ikinci çekim öncesinde damardan kontrast verilir.Test öncesinde kontrast boyanın verilebilmesi için kola bir damar yolu takılır. Kontrat boya verildiği zaman sıcaklık basması ve kızarma görülebilir, bu durum kısa süreli ve geçicidir. Bu sırada ağızda da metalik bir tat hissedilebilir.
• Test sırasında vücudun üst kısmı çıplak olarak sırtüstü yatılır. Çekimler sırasında 10- 20 saniye süresince nefesin tutulması istenir.
• İşlem sırasında birkaç kez çekim yapılabilir. Genellikle ilki kontrastsız, ikincisi kontrastlı olarak iki kez çekim yapılır ve ikinci çekim öncesinde damardan kontrast verilir.
• Eğer test öncesinde panik veya huzursuzluk nedeniyle sakileştirici verilmemişse, testten sonra hastanın kalkıp eve gitmesinde bir sakınca yoktur.
• Test sonrasında bol su içmek böbrekleri korur ve kontrastın vücuttan hızlıca atılmasını sağlar.

Kalp tomografisi yorumu

Kalp tomografisinin incelenerek yorumlanması genellikle işlemi izleyen 1- 2 gün içinde tamamlanır ve çıkan sonuçlara göre doktor izlenecek yolu belirler.

Bu yazıda anlatılanlar bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için doktorunuzun önerileri çerçevesinde hareket ediniz.