Kuyruksuz Kuzu

Kıvırcık ve Alman yapağı et merinosunun melezlenmesi sonucu elde edilen ve yüzde 90’ın üzerinde merinos genotipine sahip olan yerli Karacabey merinos koyunlarımız, dolgun ve derin butlarıyla ayırt ediliyor. Siz de türle ve diğer merinos koyunlarla ilgili detaylı bilgiye Tarfin Blog için hazırladığımız yazımızdan ulaşabilirsiniz. Ayrıca Tarfin, tarım ve hayvancılık alanında yapacağınız girdi alışverişlerinde de avantaj sağlıyor. Örneğin, Tarfin tarafından hayata getirilen Tarfin Mobil uygulaması ile siz de girdi fiyatlarını hemen karşılaştırabilirsiniz. Üstelik, Tarfin’in Türkiye’nin dört bir yanında bini aşkın yetkili satış noktası bulunuyor. Bu adreslerden size en yakın olanı ziyaret ederek siparişinizi oluşturabilir, peşin veya hasat vadeli ödeme imkanlarından yararlanabilirsiniz. Siz de Tarfin ile girdi alışverişlerinizi ertelemeyin, Tarfin avantajlarından yararlanan on binlerce mutlu çiftçimiz arasında yerinizi alın!

Peki merinos koyunu nedir? Merinos koyununun tarihçesi günümüzden yıl öncesine dayanıyor. Frikya adı verilen Batı Anadolu bölgesine yerleşen koyunlar, kaliteli yünleriyle ile nam salıyor. Yünlü kumaşlarıyla meşhur olan şehirlerde yoğun rağbet gören merinos koyunları, Yunanistan’dan İtalya’ya, İspanya’ya kadar dünyanın birçok farklı ülkesine götürülüyor. Merinos ırkının ilk ithalatı ise yılını tarih göstererek kayıtlara geçiyor. Bursa Karacabey çiftliğinde yetiştirilmeye başlanan ve nüfusu hızla artan koyunlar, günümüzde hala varlığını sürdürüyor. 

Ülkemizde merinos koyununun verimi için ıslah çalışmalarına Cumhuriyet döneminde başlanıyor. Islah edici koyun ırkı olarak Alman yapağı-et merinosu kullanılıyor. Melezleme sonucu seleksiyonla farklı merinos koyunu tipleri elde ediliyor. En yüksek genotipe sahip olan ise %90’dan fazla genotip taşıyan Karacabey merinosu oluyor. Ülkemizde merinos koyunu dendiğinde akla Karacabey merinosu geliyor. Sizlerle önce Karacabey Merinosu özelliklerini paylaşıyoruz, sonrasında diğer merinos koyunları hakkında bilgiyi yazımızda bulabilirsiniz. 

Merinos Koyunu Özellikleri Nelerdir? 

Karacabey merinos koyunları, karakteristik fiziksel özellikleri ve yüksek verimleriyle diğer koyun türlerinden kolaylıkla ayırt ediliyor. 

• Karacabey merinoslarının vücudu geniş, derin ve yuvarlak yapılı oluyor. Düzgün ve geniş sırta sahip olan merinosların bacakları orta irilikte ve uzunlukta görülüyor. 
• Başlarının yüzü ve bacakları tüy bulundurmuyor. 
• Beyaz renk olan merinos koyunların kuyruklarının yağsız, uzun ve ince olması dikkat çekiyor. 
• Erkeklerinin % kadarı boynuzlu olan merinos koyunlarının dişilerinde ise boynuz bulunmuyor. 
• Yapağıları ince ve bir örnek görülüyor. Tekstil endüstrisinde kullanılabilecek kalitede yapağı veriyor. 

Merinos koyunlarının ırka özgü ayırıcı özellikleri de var. Bu nitelikleri inceleyerek merinos koyunlarını teşhis edebilirsiniz: 

• Merinosların yaşama gücü oldukça fazla oluyor. Bölgelere kolay uyum sağlayan koyunlar, hastalıklara direnç gösteriyor. 
• Hemen hemen tüm yıl kızgınlık göstermeleriyle tanınıyorlar. 
• Kuzuları çok hızlı büyüyor. 
• İyi huylu, sürü içgüdüsü yüksek ve yönetilmesi kolay hayvanlar arasındalar. 
• Merinoslar sağım ve kırkmaya olumsuz tepki vermiyor. 
• Annelik içgüdüleri oldukça fazla olan merinoslar, yavrularına sahip çıkıyor. Koruma güdüleri nedeniyle yavrularda ölüm daha az görülüyor. 
• Engebesi az, ovalık alanlarda daha çok yetiştiriliyor. 

Merinos Koyunlarının Verimi Nasıldır? 

Karacabey merinoslarının canlı ağırlığı 60 ile 90 kilogram arasında değişiyor. Koyunlar bir batında kuzu veriyor. Ayrıca doğum ağırlığı - 5 kilogram arasında olan kuzular, hızla büyüyerek olgunlaşıyor. 

Merinosların süt verimi de oldukça iyi. Laktasyon süt verimi 70 ile 80 litre arasında değişiyor. Laktasyon süresi ise günü gösteriyor. 

Koyunların kirli yapağısı ile kilo arasında değişiyor. Temiz yapağı oranı ise %48 ile 54 arasında hesaplanıyor. 

Diğer Merinos Koyunu Türleri Nelerdir? 

Ülkemizde varlık gösteren merinos koyunlarının başında; Karacabey Merinosu, Malya koyunu, Anadolu Merinosu ve Konya Merinosu geliyor. Yapağı verimi yüksek olan merinoslar, gerek nicelik gerekse nitelik bakımından diğer yerli koyunlardan üstün. Malya koyunu dışında diğer merinoslar ince ve uzun kuyruklu oluyor.

Yerli ırklardan daha hızlı gelişen merinosların canlı ağırlıkları da daha yüksek oluyor. Yine Malya koyunu dışında yağlı kuyruklu ırklar ile doğal olarak aşma yeteneğine sahip bulunmuyorlar. Ayrıca bu tiplerde, Orta Anadolu koşullarında uyum zorlukları meydana geliyor. Yüksek merinos genotipi bulunduran Karacabey merinosunun özelliklerinden daha önce bahsettik, şimdi diğer merinos koyunları hakkında detay paylaşabiliriz. 

• Malya Koyunu: Alman et merinoslarının Akkaraman koyunlarıyla birleştirme melezleme yöntemiyle çiftleştirilmesi sonucu oluşan tür, % merinos genotipi taşıyor. Malya koyunlarının vücudu beyaz olmasına rağmen başlarında ve bacaklarında siyah lekeler bulunabiliyor. Yarım yağlı kuyruk yapısına sahip olan malya koyunları, yapağı verimi açısından Akkaraman koyunlarından daha verimli görülüyor. İnce vücudu, kg canlı ağırlığı ile ayırt ediliyor. Malya koyunlarının doğumda kuzu sayısı ortalamaya ulaşıyor. Akkaraman’dan daha hızlı gelişen malya koyunlarının kirli yapağı verimi, ile kilogram arasında oluyor. Yapağı inceliği ise 26 ile 28 mikron hesaplanıyor. 
• Anadolu Merinosu: Alman et merinosları ile Akkaraman koyunlarının melezlenmesiyle elde edilen Anadolu merinosunda %75 ile 80 arasında merinos genotipi yer alıyor. Vücutları, baş ve bacakları beyaz olan türde, lekelilik istenmiyor. Uzun, sık yapağıya sahip türler, boyunsuz olmalarıyla ayırt ediliyor. İri, derin ve geniş vücut yapısına rastlanıyor. Kuyruklar ise ince ve kısa oluyor. Ayrıca Anadolu merinoslarının canlı ağırlıkları 55 ile 60 kilogram arasında hesaplanıyor. Anadolu merinosunun doğumda kuzu sayısı Ayrıca doğum ağırlığının ile kilogram aralığında olması bekleniyor. Sütten kesim ağırlığı ile arasında değişiyor. Anadolu merinoslarının laktasyon süresi gün civarında. Laktasyon verimi ise ortalama 70 kilo çıkıyor. Bu miktar yer yer 30’a kadar düşebiliyor veya kilograma kadar çıkabiliyor. Hayvanların kirli yapağı verimi kg düzeyinde. Yapağı inceliği 22 mikrona ulaşıyor. 
• Konya Merinosu (Orta Anadolu Merinosu): G2,G3 düzeyindeki Alman et merinosu ile Akkaraman melezi koyun/koçların çiftleştirilmesiyle elde edilen tipin merinos genotipi %85’in üzerinde bulunuyor. Vücudu, başı ve bacakları beyaz olan koyunların kuyrukları ince ve uzun görülüyor. Hem koyunlar hem de koçlar boynuz taşımıyor. Yapağı örtüsü bir örnek ve ince olan tür, akkaramana göre daha iri, derin ve geniş yapılı vücutla dikkat çekiyor. Canlı ağırlıkları ise 55 ile 60 kilograma kadar ulaşıyor. Buna ek olarak doğumda kuzu sayısı Doğum ağırlığı - 5 kilo arasında gözleniyor. Laktasyon süt verimi 40 ile 50 kilo arasında değişirken laktasyon süresi gün oluyor. Kirli yapağı verimi ise ortalama , lüle uzunluğu 7 - 9 cm arasında, sortimanı S ölçülüyor. 

Siz de ülkemizdeki merinos koyunlarını inceleyerek verim beklentinize, yaşadığınız bölgeye uygun bir cins seçebilir ve koyun yetiştirmeye başlayabilirsiniz. Koyun yetiştiriciliği, türler, çiftçilik, tarımsal üretim gibi diğer konularda da Tarfin bilgilerini referans alabilirsiniz. 

Kuzu Eti ve Özellikleri

Kuzu, koyunun bir yaşına kadar olan yavrusuna denir. Ağırlıkları kg arasında değişkenlik gösterir. Erkek ve dişi kuzu eti arasında lezzet farkı olmamakla beraber daha çok dişi kuzular tercih edilir. Bunun sebebi yağ oranlarının daha fazla olmasıdır. 

Kuzu eti sıkı olup, pembemsi beyaz yağı ve kemikleriyle ayırt edilir. Büyük kuzular her mevsim bulunabilirken  kg gelen canlı kuzu, kesimden sonra kg et verir.

Koyun Eti ve Özellikleri

Koyunun damızlık olan erkeğine koç, dişisine marya, yavrusuna kuzu adı verilir. Bir yaşındaki koyuna toklu, 2 yaşındakine şişek denilir. Erkek koyunlardan koçların etleri sert ve lezzetsiz olduğundan kesime elverişli değildir. 1, yaş arasında kesilen koyun makbuldür ve 6 aylıktan büyük kuzular koyun sayılır.

Genellikle sonbahar ve kış ayları arası kesilen hayvanların eti daha lezzetli olur.

Koyun cinslerinden bazılarını incelemek gerekirse;

Kıvırcık : En beğenilen koyun cinsidir. Karnobat ve merinos olarak iki çeşidi bulunur. Karnobatın eti, merinosun yünü makbuldür. Ortalama ağırlıkları kg dir. kg canlı bir koyun kesimden sonra kg et verir. Kıvırcık koyunlar ince ve uzun kuyrukları, beyaz ve uzun tüyleriyle tanınır.

Dağlıç : Kıvırcıktan sonra değerli olan bir koyun türüdür. Beyaz ve kara dağlıç olmak üzere iki çeşidi bulunur. Beyaz dağlıç’ın eti daha makbuldür. Kara dağlıç’ın etinde hafif bir koku vardır. Beyaz dağlıç’ın kuyruğu, kara dağlıç’ınkinden daha büyük olup ortası yarıktır, ucunda da bir uzantı bulunur. Kara dağlıç’ın kuyruğu da kalp biçimindedir.

Karaman : Ak karaman ve kızıl karaman olmak üzere iki çeşidi vardır. Ak karamanın eti, kızıl karamanın etine tercih edilir. Kızıl karamanın hoş olmayan bir kokusu vardır. Karamanın kuyruğu dağlıçtan daha iridir. Kuyruk üzerinde yuvarlak kıvrılmış bir yumru bulunur. Kızıl karamanın kuyruğu üzerindeki kıvrılmış yumruda ikinci bir yumru vardır.

Koyun Etinin Sofradaki Yeri

Kebap, dolma, çorba, pilav, tandır ve köfte çeşitlerinin yapımında en çok koyun eti kullanılır.

Peki Koyun Eti Kokar Mı?

Koyun eti tercih etmeyenler “koktuğunu” iddia ederler ki bu bir gerçektir. Bunun sebebi, koyunun çoğunlukla açık havada çeşit çeşit ot yiyerek beslenmesinden kaynaklanır. Haliyle, yedikleri otun tadı ve kokusu hem sütlerinin, hem de etlerinin kokusunu değiştirir.

İyi beslenmek istiyorsanız bilgili ve güvenilir kasaplardan alışveriş yapmanızda fayda var çünkü iyi kasaplar hangi cins hayvanın, hangi mevsimde ne ile beslendiklerini bilir ve etlerini buna göre seçerler. Yapacağınız yemeğe göre et önerirler, ona göre doğrarlar, tavsiye ve tariflerde yardımcı olurlar

Et Pişirirken Yağ Seçimi

Aslında eti güzel pişirmek sanıldığı kadar zor bir işlem değildir. Etiniz taze olduğu müddetçe, birçok teferruata gerek duymadan hayvanın kendi yağı ile pişirmek en lezzet veren yöntemdir. Kaslarının ve iç organlarının etrafında oluşan yağ dokusu ile birlikte pişen et hem yumuşacık, hem de lezzetli olur.

Yağ demişken kuyruk yağı da muhteşem bir malzemedir. En güzel yemeklerin özellikle kebap ve dönerlerin sırrı kuyruk yağından gelir.

Biz sizlere en doğal yönteminden bahsettik fakat ete dışarıdan yağ eklenmesi gerektiğinde de tereyağı veya zeytinyağı tercih edilebilir.

Koyunun Bölümleri ve Yemeklerde Kullanımı

Genel bir kural vardır; hayvanın fazla hareket etmeyen kısımları çabuk, çok hareket eden kısımları geç pişer.

But: Yağsız ve yumuşak olur. Kebaplar, çiğköfte, fırın yemekleri, şiş, külbastı yapılabilir. Külbastı piştiğinde bifteğe benzer.

Kol: Genellikle yemeklerde kullanılan kuşbaşı et buradan yapılır. Kıyma için de tercih edilir. Kapama için kullanılır, haşlaması da güzel olur. Çiğköfte, kebaplar, kavurmalar buradan çıkan etle hazırlanır. Kol veya but bütün bırakılıp fırında, tandırda, tencerede pişirilir.

Pirzola-Fileto: Koyunun sırt kısmıdır. Genellikle kemiklerine ayrılmış olarak pirzola biçiminde satılır. Çabuk pişer; ızgara, fırın veya tavada pişirmeye uygundur.

Kaburga: Pirzola ile filetonun tamamına kaburga denir. Bütün göğüs kafesidir. Kaburga dolması için, kaburganın kolla bitiştiği bir parçası kullanılır.

Gerdan: Kemikli bir bölümdür. Kısık ateşte uzun süre pişirildiğinde yumuşacık olur. Suda haşlanır, çorbası yapılır.

İncik: But ve kolun alt kısmıdır. Kemikli bir ettir. Haşlama, çorba çeşitleri ve sulu yemek olarak tüketilir. Tandırı da çok güzel olur.

Kelle: Kellenin kendisi tütsülenip pişirilebildiği gibi, sakatatçılarda söğüş olarak da tüketilir. Çorbası yapılır.

Paça: Ayaklar ve üst kısmıdır. Temizlenmiş olarak satılır, çorba yapımında tercih edilir. Oldukça şifalıdır.

Döş (boşluk): Karın kısmından çıkar. İki kolunun arasından çıkan yağlı bir bölümdür. Bol yağlı ve yumuşak bir ettir. Genellikle kıyması çekilir, kebap ve lahmacun harcında kullanılır. Yağsız kıyma ile karıştırıldığında çok lezzetli olur.

Kuyruk: Eritilerek kuyruk yağı elde edilir. Bu yağ birçok yemek çeşidinde kullanılabilir ve kuyruk yağı geç yandığı için özellikle uzun uzun kavrulan yemeklerde tercih edilir. Ayrıca küçücük doğranarak kebap şişlerine takılır. Yukarıda da bahsettiğimiz üzere kebapçıların en büyük sırrıdır.

Et Ne Kadar Pişmeli?

Ülkemizde haşlama veya kavurma usulü hazırlanan bir etin pişip pişmediği, kemiğinden kolayca ayrılmasından ve sıyrılmasından anlaşılır. Yumuşacık olana kadar, uzun uzun pişirmeye özen gösterilir.

Et suyunu çektiği halde yumuşamadıysa üzerine azar azar su ilave edilir. Bu suyun kaynar olmasına çok dikkat edilir. ‘’Pişmiş aşa soğuk su katılmaz’’ deyiminden de anlaşılacağı üzere, pişmiş ete soğuk su katılırsa etin daha da sertleşmesine ve lezzetsiz olmasına neden olur.

Et yemeklerinde en çok kekik, kimyon, karabiber, yenibahar, kişniş, karanfil gibi baharatlar kullanılır. Bu baharatlar sadece hoş bir koku vermekle kalmaz; etin daha rahat sindirilmesine de yardımcı olur.

Peki Et Buzdolabında Ne Kadar Dayanır?

Kasaptan satın alınan et genellikle gün kadar soğuk ortamda dinlendirilmiş ettir. Dolayısıyla bıçak değip de parçalara bölündükten sonra evde kısa sürede tüketmek daha iyidir ve sağlıklıdır.

Kuşbaşı et, en fazla gün içinde tüketilmesi gerekir. Kıymanın da ömrü çok uzun olmadığı için gün içinde tüketilmesi gerekir.

Eğer et uzun süre buzdolabında unutulursa kokusuna bakılır, ağır ve kötü kokuyorsa kullanılmaz.

Bize soracak olursanız en iyisi, hemen tüketilmeyecek eti dondurarak saklamaktır. Çiğ eti derin dondurucuda saklarsanız üstüne satın aldığınız tarihi yazıp 1 ay içinde kullanmaya çalışın. Vaktiniz varsa bir gece önceden buzdolabına koyup buzunun kendiliğinden çözülmesini bekleyin. Buzu çözüldükten sonra hemen kullanın, tekrar dondurmayın.

Çiğ et pek dayanıklı değildir ama pişmiş et uzun süre muhafaza edilebilir. Kuşbaşı etle kavurma yapılabilir. Kıyma ise kendi saldığı suyu çekip de hafif renk alana kadar kavrulup tuzlandıktan sonra dondurarak uzun süre uygun koşullarda saklanabilir.

Sual: Hangi hayvanlardan kurban olur, vasıfları nelerdir?
CEVAP
1- Sadece davar, sığır ve deveden kurban olur. Davar denince koyun, keçi; sığır denince de, inek, boğa, manda, dana, düve, tosun anlaşılır.

2- Dişi hayvan da, erkek hayvan da kurban olur. Koyunun erkeği ve beyazı siyahından çok olanı, keçinin dişisi daha sevabdır. Kıymetleri eşitse, koyun, sığırdan daha sevabdır.

3- Yünü kırkılmış koyunu kurban etmek mekruhtur.

4- Davarın 1, sığırın 2, devenin 5 yaşını geçmesi gerekir. 6 ayı geçen kuzu, iriyse kurban olur.

5- Bir gözü görmeyen, topal olup yürüyemeyen, dişlerinin yarısı yok olan, kulağının veya kuyruğunun çoğu olmayan, bir ayağı kesik veya ölmek üzere olan hasta hayvan kurban olmaz.

6- Eti yenen vahşi hayvandan kurban olmaz. Yabani öküz [buffalo], yabani deve [lama] ve yabani koyundan da kurban olmaz. Melez ise, anaya itibar edilir. Mesela yabani bir koçla, evcil bir koyundan meydana gelen yavru kurban edilir. Tersi, yani bir erkek keçi [teke], bir geyikle çiftleşse, meydana gelen yavru, kurban edilmez. Anası evcil ise, yavrusu kurban edilebilir.

7- Husyeleri küçük, gebe, tüyü dökülmüş hayvanı kurban etmek mekruhtur.

8- Burnu veya dili kesik yahut çoğu yok olan hayvan kurban olmaz.

9- Davarda bir, sığırda iki meme kesik ise kurban olmaz, ama yavrusunu emziriyorsa olur.

İki kulağı kesik, biri kökten kesik, kuyruğu kesik, bir veya iki kulağı yoksa, kurban olmaz.

Diz kapakları gibi bir yeri kemik başına kadar kırılan hayvan kurban olmaz.

Kurbanlık tosuna binmek veya onunla çift sürmek mekruhtur.

Sual: Anadan kulağı çok küçük olan hayvan kurban edilir mi?
CEVAP
Evet.

Sual: Keçi-ceylan melezi hayvan, kurban olur mu?
CEVAP
Kurban olmaz.

Sual: Kuyruksuz koyunu kurban etmek caiz mi?
CEVAP
Kuyruksuz hayvan kurban olmaz. Ancak kuyruklu bulma imkanı yoksa, ikinci bir kavilde kuyruksuz olanı da kurban etmek caizdir.

Sual: Yabani hayvanlardan veya melez olanlardan kurbanlık olur mu?
CEVAP
Yabani koyun, yabani öküz [buffalo] ve yabani deve [lama] gibi hayvanların etini yemek caiz ise de, kurban olmaz. Melezse, mesela yabani bir koçla, ehli bir koyundan meydana gelen yavru kurban edilir. Tersi, yani bir erkek keçi [teke], bir geyikle çiftleşse, meydana gelen yavru, kurban edilmez; çünkü hükümde anneye itibar edilir. Annesi ehli hayvansa, yavrusu kurban edilebilir. (Dürr-ül-muhtar)

İlk defa kurban kesen
Sual: İlk defa kurban kesecek kimsenin, mutlaka koyun kesmesi mi gerekir?
CEVAP
Hayır, öyle bir şey yoktur.

İki yaşındaki dana
Sual: 14 Kasım tarihinde doğan bir dana, bu yıl kurban bayramında miladi takvime göre iki yaşını doldurmuş olmuyor. Bu danayı kurban olarak kesmek caiz olur mu?
CEVAP
İki yaşını doldurmayan sığırı kurban etmek caiz olmaz. Ancak dinî işlerde yaşlar miladi yıla göre değil, hicri yıla göre hesap edilir. Hicri yıla göre 23 Ekim’de iki yaşını dolduruyor. Bu Kurban bayramında yani 25 Ekim’de kurban edilmesinde hiç mahzur yoktur.

Kurbanlık hayvanlar
Sual: Doğuştan kulaksız olan hayvan kurban olur mu?
CEVAP
Doğuştan kulaksız veya tek kulaklı olan hayvan kurban olmaz. (Hindiyye)

Kulaklarından biri tamamen kesik olan kurban olmaz. (Bedâyi)

Doğuştan kulağı küçükse, kurban olması caizdir. (İbni Âbidin)

Eğer hayvan bulmakta zorluk olursa, zaruret olunca, doğuştan kulaksız hayvan da kurban etmek caiz olur. Çünkü İmam-ı a’zama göre, doğuştan kulağı veya kuyruğu olmayan hayvanı kurban etmek caizdir. (Redd-ül muhtar)

Hanbelî’de doğuştan kulaksız veya kuyruksuz hayvan da kurban edilir. Bir zaruret, bir ihtiyaç olunca, İmam-ı a'zamın kavline uyularak veya Hanbelî mezhebi taklit edilerek kurban kesilebilir. (El-fıkhü alel mezahibil-erbea)

Boynuzu kırık hayvan
Sual: Boynuzu kırık hayvandan kurban olur mu?
CEVAP
Evet, kurban olur. Boynuzlarının biri veya ikisi kökünden kırılmışsa yani kırık, boynuzun içindeki öze ulaşmışsa, kurban edilmesi caiz değildir. Redd-ül muhtar)

Memesi kesik hayvan
Sual: Memesi kesik hayvan kurban olur mu?
CEVAP
Memeleri kesik veya yavrusu ememeyecek kadar memesi küçük olan hayvan, sütü kesilmiş, yavrularını emziremeyen hayvan kurban olmaz. (İbni Âbidin)

Şâfiî'de doğuştan memesiz olan hayvanı kurban etmek caizdir. (El-fıkhü alel mezahibil-erbea)

Gözü kör hayvan
Sual: Gözleri kör olan hayvan kurban olur mu?
CEVAP
İki veya bir gözü kör olan hayvan kurban olmaz. Hattâ bir gözü sağlam, diğer gözünün çoğu kör olsa yine kurban olmaz. (Redd-ül muhtar)

Dişleri düşmüş hayvan
Sual: Dişlerinin bir kısmı düşmüş olan hayvan kurban olur mu?
CEVAP
Dişlerinin yarısı veya çoğu düşmüş olan hayvan kurban olmaz. (İbni Âbidin)

Dişleri düşmüş, ama otlayıp karnını doyuruyorsa, böyle hayvan kurban olur. (Hindiyye)

Topal hayvan
Sual: Ayağı topal olan hayvan kurban olur mu?
CEVAP
Kesim yerine yürüyemeyecek kadar topal olan hayvan kurban olmaz. (Redd-ül muhtar)

Deli hayvan
Sual: Deli hayvan kurban olur mu?
CEVAP
Yayılmasına mâni olmayacak kadar deli olan ve sürüsünden ayrılmayan hayvan kurban olur. Sürüsünden ayrılan ve otlamayacak kadar deli hayvan kurban olmaz. (Hindiyye)

Kaç yaşındaki hayvan kurban olur?
Sual: Kurbanlık hayvanların yaşları ne kadar olmalıdır?
CEVAP
Davarın bir yaşını, sığırın iki, devenin beş yaşını geçmiş olanı kurban olur. Yalnız altı ayı geçmiş koyun iri, semizse, kurban olması caiz olur. Yaş, hicri yıla göre hesap edilir. (Durer ve Gurer)

Davar: Koyun, kuzu, şişek, koç, keçi, oğlak, çebiş, teke gibi hayvanların ortak adıdır.
Sığır: Öküz, boğa, inek, tosun, düve, dana, manda gibi hayvanların ortak adıdır.

Hünsa hayvan
Sual: Erkek veya dişi olduğu tespit edilemeyen hayvan kurban olur mu?
CEVAP
Hünsa yani cinsiyeti belli olmayan hayvanlar da kurban olmaz. (İbni Âbidin)

Doğuştan tenasül organı olmayan hayvan kurban olmaz. Şâfiî'de ise caizdir. (El-fıkhü alel mezahibil-erbea)

Zayıf hayvan
Sual: Zayıf hayvan kurban olur mu?
CEVAP
Çok zayıf olan hayvan kurban olmaz. (Redd-ül muhtar)

Hasta hayvan
Sual: Hasta hayvan kurban olur mu?
CEVAP
Hastalığı açık olan hayvan kurban olmaz. (Redd-ül muhtar)

Kuyruksuz hayvan kurban olur mu?
Sual: Bizim buralarda kuzuların kuyruklarını kesiyorlar. Kuynuklu koyun bulmak imkânsızdır. Kuyruksuz hayvan kurban olur mu?
CEVAP
Kuyruksuz veya kuyruğunun yarıdan fazlası kesik olan hayvan, kurban olmadığı gibi, doğuştan kuyruğu olmayan da kurban olmaz. Eğer koyunun kuyruğu doğuştan kuş kuyruğu gibi küçük olursa, caizdir. (İbni Âbidin)

Kuyruklu hayvan bulma imkânı yoksa, yani zaruret varsa, Şâfiî mezhebi taklit edilerek kuyruksuz olanı da kurban etmek caiz olur.

Şâfiî'de doğuştan kuyruksuz olan hayvanı kurban etmek caizdir. (El-fıkhü alel mezahibil-erbea)

Kurban olmaya mâni kusurlar
Sual: Bir hayvandaki hangi kusurlar kurban olmaya mâni olur?
CEVAP
Bir gözü görmeyen, topal olup yürüyemeyen, dişlerinin yarısı yok olan, gözünün, kulağının veya kuyruğunun çoğu, ön veya arka bir ayağı kesilmiş olan, çok zayıf olan hayvan kurban olmaz. (S. Ebediyye)

Kulağının, kuyruğunun, gözünün azı arızalı olan kurban olur. Çoğu arızalıysa kurban olmaz. (Hindiyye)

Sual: Zayıf veya gözleri görmeyen bir hayvanı, kurban olarak kesmek uygun olur mu?
Cevap: Fıkıh kitaplarında; “Bir gözü görmeyen, topal olup yürüyemeyen, dişlerinin yarısı yok olan, gözünün, kulağının veya kuyruğunun çoğu, ön veya arka bir ayağı kesilmiş olan, çok zayıf olan hayvan kurban olmaz” denmektedir. Boynuzu kırık veya boynuzsuz, uyuz, burulmuş olan hayvanı kurban etmek caizdir.

Sual: Kurbanlık hayvanların erkeğini mi yoksa dişisini mi kesmek daha çok sevaptır?
Cevap: Dişi hayvan da, erkek de kurban edilebilir. Koyunun erkeği ve beyazı siyahından çok olanı, keçinin dişisi daha sevaptır. Kıymetleri müsavi, eşit ise, koyun kesmek, sığır kesmekten daha sevaptır.

Sual: Kurbanlık hayvanların, kurban edilebilmeleri için kaç yaşında olmaları gerekir?
Cevap: Koyunun, keçinin bir yaşını, sığırın iki, devenin beş yaşını geçmiş olması lazımdır. Altı ayı geçmiş yalnız koyun iri, semiz ise, caiz olur.