Medeni Kanun Hangi Ilke

Hukuk, toplumun bir arada yaşamasını sağlayan kurallar bütünlerinden başta gelendir. Hukukun, ahlak, örf ve adet ile din kurallarından önce gelmesinin temel sebebi, yaptırımlarının belirgin ve ağır olmasıdır. Belirgindir çünkü hukuk, hangi davranışın sonucunda davranışta bulunanın ne ile karşılaşacağını, davranış meydana gelmeden ortaya koyar. Davranışın, hukukta belirlenen davranışa karşılık gelip gelmediği ise yargılama ile belirlenir. Burada karşımıza bir diğer soru çıkar: Yargılama nasıl yapılacaktır? Evet, alınan borcun ödenmemesi halinde ne ile karşılaşabileceğimizi hukuk söylüyor ama yargılama süreci nasıl işleyecektir? İşte özel hukuka ilişkin uyuşmazlıkların çözümünün nasıl gerçekleştirileceğini medeni usul hukuku belirlemektedir. “Medeni usul hukuku” ifadesindeki medeni, özel hukuk anlamındadır.

Özel hukuktan doğan yargılamaların süreçlerinin nasıl yürütüleceğini ortaya koyan temel yasa, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu(HMK)’dur. Yasada, mahkemelerin görev ve yetkileri, hakime ilişkin hükümler, taraflar, davanın açılışı, davaya cevep verilmesi, duruşma, yargılama aşamaları, deliller, kararlara itiraz yolları, vb olmak üzere özel hukuktan doğan bir yargılamanın nasıl yapılacağı belirlenmiştir. Temel yasadır diyoruz çünkü mevzaauttaki özel hukuk usulüne ilişkin tek metin değildir. Konumuzun sınırı nedeniyle sadece HMK belirtilmiştir.

Kurallar bütünü oluştururken ilk yapılması gereken, bu kuralların temellerinin belirlenmesidir. Zira ne kadar ayrıntılı düzenlenirse düzenlensin belirlenen kurallar, tüm olayların karşılığını ortaya koyamazlar. Hukuki ilişkiler sürekli değişir ve gelişir. Eğer kurallar oluştururken temel kavramlar ortaya konabilirse, kurallar arasında boşluk oluşmaması sağlanabilir.

Özel hukuk uyuşmazlıklarında uygulanacak temel ilkeler, yargılama sürecinin temel taşlarıdır ve ona temel şeklini verir. Bu yazıda ilkelere basitçe değinilecek, ilkelerin ayrıntıları ise kendilerine ait yazılarda verilmeye çalışılacaktır. Bağlantılar kullanılarak bu yazılara ulaşmak mümkündür.

Özel Hukukta Yargılamaya Hakim Olan İlkeler

HMK kapsamında yargılamaya esas olan ilkeler, yasanın 24-33 maddeleri arasında düzenlenmiştir. Buna göre:

Tasarruf İlkesi

Tasarruf ilkesi, davanın doğumu, konusu ve sona ermesi hususlarında tarafların iradelerinin temel oluşunu ortaya koyar. Buna göre bir dava ancak bir tarafın başvurusu ile hakim tarafından incelenmeye başlayabilir. Hakim kendiliğinden, “Ahmet ile Mehmet arasındaki borç ilişkisini inceleyeyim”, diyemez. Bununla birlikte hiçkimse, dava açmaya ya da hakkını talep etmeye zorlanamaz. Yani hakim Ahmet’e, “Dava aç da Mehmet’in sana borcu var mı inceleyeyim”, diyemez. Temelde davaların hakim karaı ile sona ereceği düşünülse de dava konusu tarafların tasarruf edebilecekleri bir konu ise, davayı taraflar sona erdirebilirler. Ayrıntılı açıklama ve Yargıtay karar örnekleri için tasarruf ilkesi sayfasını ziyaret edebilirsiniz.

Taraflarca Getirilme İlkesi

Bu ilkeye göre, istisnalar hariç, davanın oluşmasına sebebiyet veren vak’aları ve bunlara ilişkin ispat aracı olan delilleri sadece taraflar ileri sürebilir. Hakim re’sen araştırmada bulunamaz ya da taraflara hatırlatamaz, delil toplayamaz. Hakim, sahip olduğu bilgiyi de davada kullanamaz.

Taleple Bağlılık İlkesi

Davanın tarafları taleplerini dile getirirler ve hakim, bu taleplerle bağlıdır. Talep edilenden fazlasına ya da başka bir sonuca karar veremez. Ancak hakim, talep edilenden daha az bir miktara karar verebilir. Yine bu ilkenin de istisnaları mevcuttur.

Hukuki Dinlenilme Hakkı

Yargılamanın olmazsa olmazı ve olmadığında adaletten söz edilemeyecek bu ilkeye göre davann tarafları, müdahiller ve yargılamanın diğer ilgilileri, yargılama hakkında bilgiye ulaşabilmeli, açıklama yapıp iddialarını ispat etmeye çalışabilmeli ve yaptıkları açıklamalar kararda dikkate alınmalıdır. Kararlar mutlaka gerekçeli, anlaşılır ve açık olmalıdır. Davanın bir parçası olamayan, dahline izin verilmeyen kişinin hakları ile ilgili karar vermek kabul edilemez.

Aleniyet İlkesi

Genel ahlak veya kamu düzeninin kesin olarak gerekli kıldığı bir durum mevcut değilse duruşma ve kararlar herkes açık, yani alenidir. Gizlilik için hakim kararı gerekir.

Dürüst Davranma ve Doğruyu Söyleme Yükümlülüğü

Türk Medeni Kanunu 2’nci maddesi herkesin, haklarını kullanırken ve borçlarını yerine getirirken dürüstlük kurallarına uymak zorunda olduğunu belirlemiştir. Eğer bir hak açıkça kötüye kullanılıyorsa hukuk düzeni bunu korumaz. İlkeye göre de taraflar dürüst davranmak zorundadırlar. Taraflar gerçeğe aykırı açıklamada bulunamazlar. Aksi halde açıklamaları değerlendirilmez.

Usul Ekonomisi İlkesi

“Geç gelen adalet adalet değildir”, sözünün hayat bulmuş hali olan bu ilkeye göre hakim yargılamanın makul bir süre içerisinde bitirilmesinden sorumludur. Bu yapılırken, düzenli bir biçimde yargılamanın yürütülmesi ve gereksiz dava masrafı yapılmaması gerekir.

Hakimin Davayı Aydınlatma Ödevi

Özellikle yeterli hukuki bilgiye sahip olmayan taraflar, açıklamalarını yeterli açıklıkta yapamamış olabilirler. Ya da çelişkiye düşebilirler. İşte hakim zorunluluk bulunması halinde, maddi veya hukuki açıdan belirsizliğin ya da çelişkinin bulunduğu hususları taraflara açıklatabilir, soru sorabilir veya delil göstermesini isteyebilir. Bu ilkeyi taraflarca getirilme ilkesi ile birlikte değerlendirmekte fayda vardır.

Yargılamanın Sevk ve İdaresi

Yargılamayı sevk ve idae eden tek yetkili hakimdir. Hakim yargılama düzeninin bozulmaması için gerekli her türlü tedbiri alır. Hakim, okunamayan veya uygunsuz ya da ilgisiz dilekçenin yeniden düzenlenmesi için tarafa süre verir. Yeni dilekçe verilmezse tekrar süre verilmez.

Hukukun Uygulanması

Hakim, Türk hukukunu re’sen uygular.

Konu Hakkında Yorum Yapabilirsiniz

Lütfen Dikkat: Form aracılığı ile "Medeni Usul Hukukunda Yargılamaya Hakim Olan İlkeler" hakkındaki değerlendirmelerinizi, eklemelerinizi, önerilerinizi ya da yorumlarınızı iletebilirsiniz. Sorularınız için iletişim sayfasını kullanınız.

Medeni Kanun, kanun önünde kadın erkek eşitliğini kabul ederek kadınların ve bunun sonucu toplumun önünü açan en önemli devrim yasasıdır. Medeni Kanun, kadınların eşit ve özgür bireyler olarak toplumsal ve kamusal yaşamda yerini almasının başlangıcıdır.

Medeni Kanun Atatürk ilkeleri nelerdir?

Atatürk İlkeleri

• 1 — Cumhuriyetçilik.
• 2 — Milliyetçilik.
• 3 — Halkçılık.
• 4 — Devletçilik.
• 5 — Laiklik.
• 6 — İnkılâpçılık. Bütün bunlar birer temel düşünce veya ilkelerdir.
• 1 — CUMHURİYETÇİLİK. Atatürk İnkılâbı’nda Cumhuriyetçilik ana ilke ve esas değerdir.
• 2 — MİLLİYETÇİLİK.

Türk Medeni Kanunu’nun Isviçre’den alınması hangi ilke?

Batılı ülkelerin medeni kanunları incelendikten sonra Türk Medeni Kanununun hazırlanmasında, İsviçre Medeni Kanunu esas alındı. 1912’de yürürlüğe giren İsviçre Medeni Kanunu, dilinin basitliği, kadın-erkek eşitliğine dayalı bir aile düzeni içermesi ve hakime takdir yetkisi vermesi nedeniyle benimsendi.

Medeni Kanunun kabulü hangi ülke?

Türk Kanunu Medenisi, Türkiye’de 17 Şubat 1926’da İsviçre Medeni Kanunu örnek alınarak TBMM’de kabul edilen ve 4 Ekim 1926 tarihinde yürürlüğe konulan 743 sayılı kanundur. 1 Ocak 2002 kabul tarihli Türk Medeni Kanunu ‘nun yürürlüğe girmesiyle yürürlükten kalkmıştır.

Devlet bankalarının kurulması hangi ilke?

Birçok bankanın kurulması, kalkınma planları, demiryolları kurulması Devletçilik ilkesinin esasları arasındadır. O zamanın Türkiye’sinde Devletçilik ilkesi, ülkenin ekonomik politikası olarak kabul görmüştür. Laiklik, hukukun kurallarının dine değil, akıl ve bilime dayandırılması ilkesidir.

Atatürk ilkeleri nasıl ortaya çıktı?

Atatürk İlkeleri, Türkiye’nin ilk cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk’ün, yönetiminde yürürlüğe koyduğu pragmatik politikalarını belirlemiş altı ilkedir. Bu ilkeler, ilk olarak 13 Mayıs 1935’te “Kemalizm” ismiyle ülkenin kurucu ve tek partisi olan Cumhuriyet Halk Partisi’nin program ilkeleri olarak benimsenmiştir.

Milli birlik ve beraberlik hangi Atatürk ilkesi?

Millî birlik ve beraberlik milliyetçilik ilkesinin doğal bir sonucu olarak ortak amaçlarda da, idealde de birliği ifade eder. Millî birlik ve beraberlik aynı zamanda milli devletin gerçekleşme vasıtasıdır. Millî birlik ve beraberlik, önce milleti teşkil eden unsurlarda birlik ve beraberlik demektir.

Türk Medeni Kanunun kabulü ile ortaya çıkan gelişmeler nelerdir?

Medeni kanunun kabul edilmesiyle, aile yapısında önemli değişiklikler meydana geldi, mahkemelerde tanıklık yapma, miras ve boşanma konularında kadın ve erkek eşit hale getirildi, evliliklerde resmi nikah yapma zorunluluğu getirildi, tek eşle evlilik esası benimsendi.

Isviçre Medeni Kanunu Neden örnek alındı?

Batılı ülkelerin medeni kanunları incelendikten sonra Medeni Kanun ‘un hazırlanmasında, İsviçre Medeni Kanun ‘u esas alındı. 1912’de yürürlüğe giren İsviçre Medeni Kanunu, dilinin basitliği, kadın-erkek eşitliğine dayalı bir aile düzeni içermesi ve hakime takdir yetkisi vermesi nedeniyle benimsendi.

Türk Medeni Kanunu’nun Isviçre’den alınmasında rol oynayan etkenler nelerdir?

Türk Medeni Kanunu olarak neden İsviçre Medeni Kanunu alındı?

• İsviçre ‘de okuyan hukukçuların, Türkiye’de idare başına geçmeleri.
• İsviçre Medeni Kanunu ‘ nun açık ve sade oluşu.
• Türkiye’de Fransızca bilenlerin sayısının fazla olması nedeniyle çevirinin çabuk ve kolay yapılabilmesi olanağının bulunması.

1926 Medeni Kanunun kabulü hangi maddeleri içerir?

Evlilikte resmi nikah zorunluluğu getirildi. Tek eşle evlilik esası getirildi. Kadınlara, istedikleri mesleğe girebilme hakkı tanındı. Mahkemelerde tanıklık yapma, miras ve boşanma konularında kadın-erkek eşit hale getirildi.

1926 yılında kabul edilen Medeni Kanunun önemi nedir?

Bu Kanun ilemahkemelerde tanıklık yapma, miras ve boşanma konularında kadın ve erkek eşit hale getirilmiş, evliliklerde resmi nikah yapma zorunluluğu getirilmiş, tek eşle evlilik esası benimsenmiştir. Türk Medeni Kanunu hukuk düzenine geçişin belgesi, bir hukuk ve uygarlık anıtıdır.

Fransız Medeni Yasası kim çıkardı?

Napolyon Yasaları ( Fransızca: Code Napoléon; Code civil des Français) – Napolyon Bonapart’ın hazırlattığı medeni yasa metnidir. Onun isteğiyle Fransa ‘da hazırlanmış ve 1804 yılında yürürlüğe girmiştir.

Toplumsal alanda yapılan inkılaplar hangi ilkesi doğrultusunda?

“İnkılapçılık” İlkesi Doğrultusunda Yapılan İnkılaplar İnkılapçılık, çağın gerektirdiği yeniliklerin toplumun ihtiyaçları doğrultusunda yapılmasıdır.

Tbmm’nin açılması hangi ilkeyle ilgilidir?

“Egemenlik, kayıtsız şartsız milletindir” ilkesi Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin varoluşunun temel dayanağını oluşturur.

Siyasi alanda yapılan inkılaplar nelerdir?

Siyasi Alanda Yapılan İnkılaplar Nedir

• Ankara’nın Başkent Oluşu (27 Aralık 1919)
• Saltanatın Kaldırılması (1 Kasım 1922)
• Cumhuriyetin İlanı (29 Ekim 1923)
• Halifeliğin Kaldırılması (3 Mart 1924)
• Yeni Türk Devletinde Anayasa Hareketleri.
• Çok Partili Rejim Denemeleri ve Sonuçları