Iç Anadolu Bölgesinde Hangi Halk Oyunları Oynanır
kaynağı değiştir]
kaynağı değiştir]
Köklü kültürümüz farklı halk oyunlarına ev sahipliği yapmaktadır. Doğu Anadolu bölgesi halk oyunları da bu açıdan zengin seçeneklere sahiptir.
Hem düğünlerde hem de farklı etkinliklerde yörenize ait halk oyunlarını sergilemek istiyorsanız, Doğu Anadolu bölgesi halk oyunları hakkında sunduğumuz bilgilere göz atmayı unutmayın.
Doğu Anadolu söz konusu olunca akla ilk gelen bar oyunları oluyor. Özellikle Erzurum ile özdeşleşen bu oyun davul ve zurna eşliğinde farklı ritm ve figürlerle oynanır. Bu oyunu icra ederken en az 5 oyuncu bir araya gelir ve gittikçe hızlanan tempoda ve çevik hareketler ile oynanır. Oyuncular başlangıçta el ele tutuşsa da hızlandıkça birbirlerinin omuzlarından tutarlar.
Dünyada mumlu dans olarak bilinen çayda çıra, Elazığ ili ile özdeşleşmiştir. düğün gibi törenlerde sadece kadınlar tarafından oynanan bu oyun, Doğu Anadolu bölgesi halk oyunları için sergileneceği zaman kadın-erkek karışık bir şekilde oynanır. Kendine has müziği ve manileri olan bu oyuna başlarken genelde şu mani okunur:
"Yansın şamdanlarda mum, olsun ergenler sıra.
İnsin davula tokmak, başlasın Çayda Çıra."
Maninin ardından oyuncular çember oluşturarak oyuna başlar ve kızlar çemberin ortasında yer alan alanda çömelir ve her erkek eşinin etrafında bir tur döner. Ardından tüm oyuncular düz olacak şekilde sıralanır ve ileri 8 adım atılarak şamdanlar yere bırakılır. Daha sonra oyuna has türkü söylenir ve şamdanlar alınarak alan terk edilir.
Yukarıda bahsedilen oyunların yanı sıra Erzincan ve çevresinde "herfene" adı verilen eğlence gecelerinde başka oyunlar da oynanır. Türkülerin eşlik ettiği bu oyunlara örnek olarak divan, hoyrat ve garip de verilebilir. Ayrıca davul, zurna ve klarnetin eşlik ettiği halaylar da bu yörede yaygındır.
Erzurum, bar oyunu ile meşhur olsa da kerem, maya, hoyrat gibi havalara ait oyunlar da oynanır. Bu oyunlara davul ve zurna eşlik eder.
Çayda çırası ile meşhur olan Elazığ'da halay, üçayak, tanzara gibi oyunlar da oynanır. Bu oyunlar için kullanılacak müzik için davul, zurna, bağlama, def gibi enstrümanlar kullanılır.
Muş, ağır oynanan oyunları ile ünlüdür. Hatta oyun oynayan kişinin başına bir tas su konsa dökülmez bile diyerek bu oyunların ne kadar ağır oynandığı vurgulanır. Koçeri, Silvani, Aşırma, Lemo gibi oyunlar Muş'ta sıklıkla oynanır.
"Halay" kelimesinin saptanmış en eski Türkçe yazılı örneği yılından Hamit Zübeyr Koşay ve İshak Işıtman'ın Anadilden Derlemeler adlı kitabındadır. Burada halay, Orta Anadolu bölgesinden "el ele tutarak zurna ve davul karşısında yapılan oyun" olarak nitelenmiştir.[1] Buna paralel olarak kökeni Çorum, Kayseri, Sivas ve Kuzey Kapadokya'ya dayanan Rumlar tarafından halay veya χαλάι bilinmekteydi.[2][3][4]
Kelimenin kökeni kesin olmamakla birlikte birkaç fikir ileri sürülmektedir.
Nişanyan Sözlük'te kelimenin etimolojik kökeni KürtçeninKurmanci lehçesindeki "oynamak, zıplamak" anlamına gelen hildan fiilinden türetildiği iddia edilen hilayi tabiri olarak bahsedilmektedir.[1] Ancak 24 Temmuz 'deki bir yayınında, Sevan Nişanyan "halay" kelimesinin kökenini bilmediğini söylemiştir.[5]
Kubbealtı Lugatı'nda geçen kökensel açıklama ise, kelimenin "topluluk, kalabalık” anlamına gelen alay&#;sözünden “h-"&#;türemesiyle oluştuğuna yöneliktir.[6] Türkçedeki "alay" kelimesinin kökeni Yunancaalágion (αλάγιον) olup Türkçeye Farsça yoluyla girmiş bir kelimedir.[7][8]
Türklerden başka halklarda da yer alan halay, Kürtçe 'Govend' veya 'Dîlan', Süryanice 'Ḥeggāʾ' (ܚܓܐ), Azerice 'Yallı', Ermenice šurǰpar (Շուրջպար),[kaynak belirtilmeli] ve Yunanca Chaláï (Χαλάϊ) olarak isimlendirilmiştir.
146285 146286 146287 146288 146289
batman iftar saati 2021 viranşehir kaç kilometre seferberlik ne demek namaz nasıl kılınır ve hangi dualar okunur özel jimer anlamlı bayram mesajı maxoak 50.000 mah powerbank cin tırnağı nedir