Milli Mücadele Döneminde Çıkan Ayaklanmalar
Türk Kurtuluş Savaşı İç Cephesi
Türk Kurtuluş Savaşı boyunca Anadolu’nun çeşitli yerlerinde birçok ayaklanmalar çıkmıştır. Bu ayaklanmaların bir bölümü, Anadolu topraklarının bir bölümü üzerinde yeni bir devlet kurmayı amaçlayan, diğer bölümü ise, saltanat ve hilâfete geleneksel ve dinsel bakımdan bağlı olanlarca çıkarılmış isyan hareketleridir. Hıyanet, kin ve taassubun yarattığı isyanların amacı; millî hareketi boğmaktır. Atatürk, öncelikle iç isyanların bastırılmasına, ülkede iç güvenliğin sağlanmasına son derece önem vermiştir. Bir yandan vatana ihanet yasası çıkarılırken, öbür yandan da iç isyanları bastırmada kullanılmak üzere Seyyar Jandarma Müfrezeleri kurulmuştur. Ayaklanmalar Millî Mücadele’nin neticelenmesini geciktirmiştir.
İstanbul Hükûmeti[değiştir kaynağı değiştir]
- ^Türk İstiklal Harbi, VI. Cilt, İstiklal Harbinde Ayaklanmalar, T. C. Genelkurmay Harp Tarihi Başkanlığı Resmî Yayınları, Ankara , sayfa
- ^abcde"Dr. Yunus Kobal: Milli Mücadelede İç Ayaklanmalar, Hacettepe Üniversitesi". 20 Şubat tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ağustos &#;
- ^ab[1] 13 Ekim tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. seafoodplus.info, Savaşlar ve Antlaşmalar: TBMM'ne karşı ayaklanmalar
- ^Hüseyin Rahmi Apak, Türk İstiklâl Harbi – İç ayaklanmalar: , , seafoodplus.info, Genelkurmay Basımevi, sayfa
- ^Millî Mücadelede Develi 19 Aralık tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Metin Ayışığı, T.C. Balıkesir Üniversitesi
- ^Turgut Özakman, Vahidettin, Mustafa Kemal ve Milli Mücadele, Bilgi Yayınevi, ISBN , sayfa
- ^"seafoodplus.info, TÜRK İSTİKLAL HARBİ SIRASINDA MEYDANA GELEN AYAKLANMALAR, 06 Mayıs ". 12 Ağustos tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ağustos &#;
Ayrıca bakınız: Çerkez Ethem Ayaklanması ve Demirci Mehmet Efe Ayaklanması
Demirci Mehmet Efe Aralık ’de ayaklanmış, Refet Bey tarafından bastırılmıştır. Çerkez Ethem Ayaklanması; I. İnönü Muharebesi sırasında bastırılmıştır. Kuvâ-yi Milliye döneminde oldukça başarılı hizmetler veren Çerkez Ethem bu yenilgi sonunda, silahlarını TBMM kuvvetlerine bıraktıktan sonra Yunan ordusuna teslim olmuş ve TBMM tarafından vatan haini ilan edilmiştir.
Çerkez Ethem TBMM Reisliğine Meclis’i de aşağılayan ve Mustafa Kemal’in Bilecik’ten dönerken Ankara'ya götürdüğü İstanbul Hükûmeti temsilcilerinin hemen serbest bırakılmasını isteyen bir telgraf çekti. Bunun üzerine Meclis Kuvâ-yi Seyyâre’ye karşı tavır aldı. Batı Cephesi komutanlığı Ethem ve Tevfik Beylerin vatana ihanet suçu işlediklerini öne sürerek teslim olmalarını istedi. Fakat mebus Reşit Bey'in de kendilerine katılmasıyla üç kardeş Uşak’ta Yunanlarla görüştüler. Düzenli ordu İsmet Bey ve Refet Bey’in komutasında yılının ocak ayında Kuvâ-yi Seyyâre’nin tuttuğu Gediz-Kütahya üstüne yürüdü. Çerkez Ethem'in yanındaki kuvvet iyice küçülmüştü. 1. Süvari Grubu komutanı Binbaşı Derviş Bey takip ediyordu. Derviş Bey Ethem’in arkadaşı olduğu için, Yunanlara sığınmadan önce tüm silahlarını ve cephanesini TBMM kuvvetlerine bırakmasını sağladı.
Ayaklanmaların listesi[değiştir kaynağı değiştir]
Ayrıca bakınız: İntikam Alayı Ayaklanması ve Pontus Ayaklanması
Fransızların desteğiyle 10 Temmuz ’de Adana’ya giren Ermeniİntikam Alayı’nın ayrıca doğu illeri sınırında bulunan diğer Ermenilerin ayaklanma kışkırtma ve savaş açma şeklindeki baskılarıdır. Yunan desteğini alamayan Doğu Karadeniz Rumlarının Pontus devletini kurma amacıyla çıkarttığı ayaklanmalardır. Aralık ’de başlayan ayaklanmalar kesin zaferin kazanılmasından sonra ’te tam olarak bastırıldı. Azınlıklara karşı Osmanlı Devleti bir an önce savaşı bitirmek istiyordu.