Işten Ayrılınca Genel Sağlık Sigortası

Sosyal Güvenlikte yapılan reformların bir meyvesi olan Genel Sağlık Sigortası uygulaması Yaşını doldurdu. Hayatımıza sayılı Kanunla yılında giren kısaltılmış adıyla GSS uygulaması sağlıkta devrimin bir adımı olarak kabul edilmekteydi. Kanunun yürürlük tarihiyle birlikte uygulamaya konulmasa da tarihinden bu yana hayatımızda. Kanunen 14, uygulama olarak ise artık 10 yaşında bir Genel Sağlık Sigortası sistemimiz mevcut. Sahi, neydi Genel Sağlık Sigortası?  Yazımızın ilk paragrafında belirttiğimiz üzere tarihli sayılı Kanunla birlikte Sosyal Güvenlikte reform yapılmıştır. Bu kanunla birlikte ülkemizdeki tüm vatandaşlar Genel Sağlık Sigortası kapsamına alınmıştır. Genel Sağlık Sigortası tescillerinde sigortalılar g maddesine göre sınıflandırılmaktadır. Prim ödemekle yükümlü olan kişiler g kapsamında Genel Sağlık Sigortalısı sayılmaktadır. Bu kişiler her ay brüt asgari ücretin %3’ü tutarında prim ödemekle mükellefler. Yılı için ödenecek GSS primi ,12 TL’dir.

YEŞİL KART DÖNEMİ BİTTİ, 60/C1 DÖNEMİ BAŞLADI!

Kanunun yürürlük tarihinden önce yeşil kart adı verilen ücretsiz sağlık karneleri tedavülden kaldırıldı. Bunun yerine yine ilgili kanunda 60/C1 sigortalıları tescil edildi. İlgili madde kapsamında tescili yapılan kişilerin hanedeki kişi başına düşen gelir seviyesine bakılır. Kişi başı gelir brüt asgari ücretin 3’te birinden az ise primleri devlet tarafından ödenir. Nisan ayı öncesinde Genel Sağlık Sigortası primleri gelir seviyesine göre belirlenmekteydi. Kişi başına düşen gelir arttıkça ödenecek prim tutarı da arttırılmaktaydı. Sayılı Kanunla birlikte Genel Sağlık Sigortasının kapsamı değiştirildi ve brüt asgari ücretin yüzde 3’ü şeklinde tek tip prim tahakkuk sistemine geçildi.

GENEL SAĞLIK SİGORTASINDAN KİMLER YARARLANIR, KİMLER YARARLANMAZ?

Genel Sağlık Sigortası kapsamında sağlık hizmeti alabilmek için 60 günden fazla Sosyal Güvenlik Kurumuna borcunuzun bulunmaması şartı var. 4/a ve 4/c kapsamında sigortalı olanlarda bu şart aranmaz. Genel sağlık sigortalısı ve bakmakla yükümlü olduğu kişilerin, sağlık hizmeti sunucusuna başvurduğu tarihten önceki son bir yıl içinde toplam 30 gün genel sağlık sigortası prim ödeme gün sayısının olması gerekir.

Bağkur sigortalıları ve isteğe bağlı prim ödemesinde bulunan kişilerin 60 günden fazla prim borcu var ise sağlık hizmetlerinden faydalandırılmazlar. Ancak yılından bu yana borçlu kişiler de Cumhurbaşkanı kararıyla sağlık hizmetlerinden faydalandırılmaktadır. Yılında da yayımlanan kararla tarihine kadar borçlu kişilerin sağlık hizmetlerinden faydalanmalarına ilişkin karar Resmi Gazetede yayımlanmıştır.

Ayrıca ceza infaz kurumları ile tutukevleri bünyesinde bulunan tutuklu ve hükümlüler, oturma izni almış yabancı ülke vatandaşlarından yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında sigortalı olmayan kişilerden, Türkiye’de bir yıldan kısa süreyle yerleşik olanlar, Yurtdışı borçlanması yaparak aylık bağlanan kişilerden Türkiye’de ikamet etmeyenler, Banka sandıklarına tabi çalışanlar ve gelir-aylık alanlar ile bunların bakmakla yükümlü oldukları kişiler, TBMM üyeleri, aylık alanlar ve bakmakla yükümlü olduğu kişiler, Anayasa Mahkemesi, Yargıtay, Danıştay, Sayıştay, Genelkurmay Başkanlığı, Kara Kuvvetleri Deniz, Hava Jandarma Genel Komutanlığı Sahil Güvenlik, HSYK aylık alanlar ve bakmakla yükümlü olduğu kişiler de kapsam dışında bırakılmıştır.

İŞTEN AYRILANLARA NE ZAMAN BORÇ ÇIKARILMAYA BAŞLAR?

Bir işyerine bağlı olarak sigortalı çalışan kişiler bir önceki paragrafta bahsettiğimiz gibi geriye dönük son bir yıl içerisinde 30 gün ödenmiş sigortası mevcutsa 10 gün, adına son bir yıl içerisinde 90 gün prim ödenmiş ise 90 gün daha sağlık hizmetlerinden faydalanabilirler. Dolayısıyla 90 günden fazla hizmeti olanlar için, işten çıkışının yapıldığı tarihten itibaren Günde otomatik olarak Genel Sağlık Sigortası prim borcu tahakkuk etmeye başlar. Bu kişiler ve bakmakla yükümlü olduğu aile bireyleri iş akdi sonlandıktan sonra 99 gün kadar ücretsiz sağlık provizyonu alabilir.

İşten kendi rızası ile ayrılanların ya da işten çıkarılanların eğer çıkış yapılan tarihten önceki bir yıl içinde 90 gün prim ödemesi yapılmışsa hizmetlerinden bir süre daha faydalanabiliyor. Ayrıca eşi ya da ebeveyni sigortalı çalışanların sağlık hizmetlerinden faydalanabilmesi için aranan şartlara yer verilmiştir. İşte SGK sağlık hizmetleri ve Genel Sağlık Sigortası (GSS) ile ilgili bilinmesi gerekenler…

sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile ‘Genel Sağlık Sigortası (GSS)’ de hayatımıza girdi. Sigortalı çalışanlar iş veren tarafından ödenen SGK prim ödemesi sayesinde sağlık hizmetlerinden faydalanırlar. Yani hem emelilik primleri dolar hem de sağlık hizmetlerini kullanırlar. Çalışmayanlar ise toplam 30 gün genel sağlık sigortası(GSS) prim ödemesi koşulu ile sağlık hizmetlerinden faydalanabilir.

İŞTEN AYRILANLARIN KAÇ GÜN DAHA SAĞLIKTAN FAYDALANABİLİR?

İşten kendi rızası ile ayrılanların ya da işten çıkarılanların eğer çıkış yapılan tarihten önceki bir yıl içinde 90 gün prim ödemesi yapılmışsa gün doktor muayenesi ve eczane hizmetlerinden yararlanmaya devam eder. İstenen prim gün sayısı doldurulmamışsa bu süre 10 güne kadar kısalır.

EŞ VE ÇOCUKLARIN SAĞLIKTAN YARARLANMA DURUMLARI

Bakmakla yükümlü olunan eş, sigortalı olarak herhangi bir işte çalışmıyor, isteğe bağlı sigorta ödemesi yapmıyor ve emekli aylığı bulunmuyorsa eşinin sigortası ile sağlık haklarından yararlanabilir.

Bakmakla yükümlü olunan çocuklar, liseden mezun olanlar 20 yaşını, yüksek öğrenimden mezun olanlar 25 yaşını geçmemek üzere mezun oldukları tarihten itibaren 2 yıl daha sağlık hizmetlerini kullanabilirler. gün süre ile sağlıktan yararlanabilmek için öğrencilerin lise ve dengi okullarından mezun olmaları ile birlikte diplomalarını genel sağlık sigortası müdürlüklerine ibraz etmeleri gerekiyor.

SAĞLIK HİZMETLERİNDEN KİMLER (KOŞULSUZ) YARARLANABİLİR?

– 18 yaşını doldurmamış olan kişiler,
– Tıbben başkasının bakımına muhtaç olan kişiler,
– Trafik kazası halleri,
– Acil haller,
– İş kazası ile meslek hastalığı halleri,
– Bildirimi zorunlu bulaşıcı hastalıklar,
– Yetim aylığı alan çocuklar

ÇocukdoktorDolaremekliSağlıkSGKsigortatrafiktrafik kazası

Kanunun yürürlüğe girmesiyle; mevcut sigortalılar, gelir/aylık alanlar, hak sahipleri ile bakmakla yükümlü olunan kişiler, herhangi bir işleme gerek kalmaksızın genel sağlık sigortalısı olacaklardır.

Bunlardan, çalışanlar ister hizmet akdi, ister kendi nam ve hesabına bağımsız çalışma ve isterse de kamu görevlisi olsun işe veya çalışmaya başladıktan sonra adlarına 30 gün prim bildirimi ve ödenmesinden sonra sağlık yardımı almaya hak kazanacaklardır. Yalnız, kendi nam ve hesabına bağımsız çalışan sigortalılar için ayrıca 60 gün ve daha fazla prim ve prime ilişkin her türlü borcun ödenme veya 60 günden fazla borçlarının tecil ve taksitlendirilmiş olması şartı aranacaktır.

Kanunun yürürlük tarihinden sonra aylık veya gelir bağlananlar ise herhangi şart aranmadan genel sağlık sigortası kapsamına alınacaktır.

Ayrıca, Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte bakmakla yükümlü olan kız çocukları, durumlarında değişiklik oluncaya kadar kız çocuğu olarak bakmakla yükümlü sıfatı ile tedavi yardımlarından yararlanmaya devam edeceklerdir. sayılı Kanunda kız çocukları için değişiklik yapılarak, kız çocuklarının durum değişikliğinden sonra da anne ve babalarından sağlık yardımı almalarına imkan tanınmıştır.

Kanunun kapsamında zorunlu sigortalı sayılanlar,zorunlu sigortalılıklarının sona erdiği tarihten itibaren 10 gün süreyle genel sağlık sigortasından yararlanmaya devam edeceklerdir.

Bunların, zorunlu sigortalılık niteliğini yitirdikleri tarihten geriye doğru 90 gün prim bildirimi olmaları durumunda, sigortalılık niteliğini yitirdikleri tarihten itibaren 90 gün süreyle da sağlık yardımlarından yararlanma imkanı olacaktır. Bu durumda, 4/b sigortalıları için prim ve prime ilişkin borçlarının olup olmadığına bakılmayacak ve bu haktan bakmakla yükümlü kişiler de yararlanacaktır.

Kanunun yürürlüğe girmesiyle; mevcut sigortalılar, gelir/aylık alanlar, hak sahipleri ile bakmakla yükümlü olunan kişiler, herhangi bir işleme gerek kalmaksızın genel sağlık sigortalısı sayılmışlardır.

Genel sağlık sigortalısı ve bakmakla yükümlü olduğu kişilerin, sağlık hizmeti sunucusuna başvurduğu tarihten önceki son bir yıl içinde toplam 30 gün genel sağlık sigortası prim ödeme gün sayısının olması gerekir.

Bununla beraber; kendi nam ve hesabına bağımsız çalışanlar yani Bağ-Kur’lular, Ek-5, Ek-6, Ek-9 (Ev işlerinde 10 günden fazla) ve gelir testi sonucu prim ödeme yükümlüsü olan genel sağlık sigortalıları ile bunların bakmakla yükümlü olduğu kişileri 30 gün prim ödeme şartıyla birlikte, sağlık hizmeti sunucusuna başvurduğu tarihte, tecil ve taksitlendirmeleri devam edenler hariç, 60 günden fazla prim ve prime ilişkin her türlü borcunun bulunmaması şarttır. 

Ayrıca, Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte bakmakla yükümlü olan kız çocukları, durumlarında değişiklik oluncaya bakmakla yükümlü sıfatı ile sağlık hizmetlerinden yararlanmaya devam edeceklerdir. sayılı Kanunda kız çocukları için değişiklik yapılarak, kız çocuklarının durum değişikliğinden sonra da anne ve babalarından sağlık yardımı almalarına imkan tanınmıştır.

Kanun kapsamında zorunlu sigortalı sayılanlar, zorunlu sigortalılıklarının sona erdiği tarihten itibaren 10 gün süreyle genel sağlık sigortasından yararlanmaya devam edeceklerdir. Bunların, zorunlu sigortalılık niteliğini yitirdikleri tarihten geriye doğru bir yıl içinde 90 gün prim gün sayılarının olması durumunda, 10 güne ilave olarak 90 gün, toplamda gün daha bakmakla yükümlü oldukları kişiler ile birlikte sağlık hizmetlerinden yararlanırlar.