Ev Sahibi Kızım Oturacağım Diye Kiracıyı Çıkarabilir Mi
Kiralık evlere yoğun talebi fırsata çevirmeye çalışan ev sahipleri, emlakçılarla iş birliği içinde kiracıyı zora sokuyor. Uzmanlar ‘Çocuğum oturacak’ bahanesiyle kiracının kapı dışarı edilemeyeceğini söylüyor. Ev sahibi ‘Oğlum oturacak’ demesi durumunda da daireyi bir başkasına 3 yıl boyunca kiraya veremiyor. Aksi halde kiracıya tazminat ödemek zorunda. Ev satılsa dahi kiracıya 6 ay süre verilmesi şart.
Üniversitelerin açılması, kentsel dönüşüm ve tayinler kiralık ev ihtiyacını artırınca, fiyatlar da uçtu. İstanbul’un bazı bölgelerinde 2 bin liraya tutulan daireler 4 bin liraya, 5 bin liralıklar bin liraya, 3 bin liralıklar da bin liraya tırmandı. Yoğun talebi fırsata çeviren bazı ev sahipleri “Çocuğum oturacak” bahanesiyle mevcut kiracısını çıkartarak evi başka birine yüksek zamla kiralamaya başlaması yeni davalara kapı açtı. Her hafta bu tür davaların geldiğini söyleyen uzmanlar, “Ev sahibi yüksek fiyattan kiralamak ya da aidat için çıkaramaz” uyarısı yaptı.
DAVALAR ÇOK ARTTI
Remax Mia Bebek Gayrimenkul Brokerı Songül Toprak Özsan, kiralık talebinin arttığını söyledi. Bazı ev arayanların mal sahibine gidip, “Ben iki katını vermeye razıyım” dediğine dikkat çeken Özsan, mal sahibinin de kafası karıştığını ve kiracısına “Çocuğum gelecek” dediğine işaret eden Özsan, “Ancak ev sahibinin çoğu gelmiyor ve başka bir kiracı geliyor. Bu sefer dava açıyor ev sahibine. Bu tür davalar çok fazla var artık. Ya da evi su basıyor. Zararı da mah sahibi mahkemeye taşıyor. Her hafta böyle bir olayımız var” diye konuştu. Bazı mal sahiplerinin evinin zarar gördüğünü düşündüğü, kimilerinin de fiyatların yükselmesini beklediği için kiraya vermek istemediğine işaret eden Özsan, mal sahibini ikna etmek için konut sigortasına başladıklarını açıkladı.
KIZIM GELECEK DİYEN 3 YIL KİRALAYAMAZ
Gayrimenkul Hukuku Derneği Başkanı ve AGK& AĞKOÇ Hukuk Bürosu Kurucusu Avukat Ali Güvenç Kiraz, Türk Borçlar Kanunu’nun, kira hukukunda açık hükümler içerdiğinin altını çizdi. Kiracı tahliyesinin ancak haklı sebebe dayanabileceğine işaret eden Kiraz, bu nedenleri şöyle açıkladı: “Kiracının borcunu ödememesi, haklı ihtarla cezalandırılması. Kira sözleşmesine aykırılık. Mesela, kuaför olarak kiralanın bir yerin restorana çevrilmesi. Kişinin taşınmazı satması ve satın alanın ihtarname çekerek, ‘burada ben oturacağım’ demesi. Bunun için de kiracıya 6 ay süre verilmek zorunda. İhtiyaç sebebi. Yani ‘Oğlum, kızım ya da kendim oturacağım’ demesi. Bu türden tahliyede ise 3 yıl kiraya veremezsiniz. Bu maddelerden herhangi oluşmamışsa kira sözleşmesinin süresi dolsa da kiracı tahliye edilemez.”
EV SAHİBİ TAZMİNAT ÖDER
Mal sahiplerinin ihtiyaç kozunu kullandığı ve bunun da tespit edilmesi durumunda yaptırımı olduğuna işaret eden Kiraz, “Yeni bir kiracıya verildiyse, bir yıllık kira ve taşınma bedeli tazminat olarak ödenir” dedi Yeni Borçlar Kanunu’nda 5 yıl olan oturma süresinin 10 yılla sınırladığına da işaret eden Kiraz, “Mal sahipleri 11 yıllık kiracıları varsa tahliye davaları açıyor. Ancak 3 ay öncesinden ihtirname göndermek zorunda. Tüm bu nedenlerle tahliye isteyenler ,5 yıllık yargı süreciyle karşılaşacağını bilmeli” uyarısı yaptı.
AZALAN ARZ BAHANE
İNDER Başkanı Nazmi Durbakayım, konut fiyatlarının, artan hammadde karşısında kontrolden çıktığını, bundan ilk zararı konut alıcılarının gördüğünü söyledi. İnşaat maliyetlerinin son bir yılda yüzde ’ü aştığına işaret eden Durbakayım, “Kiralama yöntemiyle barınma ihtiyacını karşılama zorunluluğu, arz talep dengesini, talep lehine çevirdi. Gizli enflasyon gerekçesiyle konut sahipleri ve fırsatçı aracıların spekülatif artış yapması, konut kiralarının bir anda fırlamasına yol açtı” dedi.
KİRA ÖDENEMEYİNCE DAVALAR ARTACAK
Tüm Girişimci Emlak Müşavirleri Derneği Başkanı Hakan Akdoğan, stok eksikliğinin talebi şişirdiğini söyledi. Akdoğan, “İnsanlar çaresizlikten ve çözümsüzlükten yüksek fiyatlara evet diyor. Bugün 2 bin liralık daire 4 bine verilince vatandaş mecburen kabul ediyor. Ancak bu yüksek bedellerin bir süre sonra ödenemeyince davaların artacağını düşünüyorum” değerlendirmesi yaptı.
KARABORSA KIYMETİNDE
Hakan Erilkun Danışmanlık Hizmetleri Başkanı Hakan Erilkun, konut sıkıntısı nedeniyle emlakçıların "Kiracınız çıkacak mı?" diye ev sahiplerine sormaya başladığını söyledi. Erilkun, şöyle devam etti: "Neredeyse karaborsa kıymetinde. Depozitoyu bir kira bedelinden daha yüksek tutmaya çalışıyorlar. Beşiktaş, Beylikdüzü, Kadıköy gibi talep yoğun. Daha önce 2 bin - 2 bin liraya kiraya verilen daireler şimdi 4 bine çıktı. Arayanların yüzde 70’i öğrenci. Günde en az 15 kişi kiralık için geliyor.”
LinkedinFlipboardLinki Kopyala
Elif Altın / İSTANBUL -Son dönemlerde yaşanan fahiş kira artışları, ev sahipleri ile kiracılar arasındaki davalarda yüzde 20 artışa yol açtı. Adalet Bakanlığı, kira uyuşmazlıklarında arabuluculuğu zorunlu hale getirme adımı atarken, uzmanlar da ev sahibi baskısıyla karşılaşan kiracıların yasal olarak koruyucu haklara sahip olduğuna dikkat çekti.
Ev sahipleri ile kiracılar arasında son dönemde yaşanan en büyük anlaşmazlık kira artışı. Fahiş oranlarda artan kiralar nedeniyle ev sahipleri de eski kiracılarına fiyatı arttırmaları ya da evden çıkmaları için baskı yapıyor. Ev sahiplerinin yüksek kira baskısı uyguladığı kiracılar, soluğu mahkemelerde almaya başladı. Kimi kiracılar haklarını bilirken bazıları ise ne yapacağını bilmiyor. Kiracıların ev sahiplerinin yaptığı hukuksuzluklara karşı yapmaları gerekenleri ve haklarını uzmanlara sorduk.
KİRA DAVALARI ARTTI
Kira Hukuku ve Kat Mülkiyeti uzmanı avukat Olcay Göçüm, son zamanlarda kira tespit ve kira tahliye davalarında artış olduğunu söyleyerek, “Enflasyon artış oranı karşısında ödenen aylık kira parasını az bulan konut sahipleri şartlar oluşmuş ise kira tespit davası açtığı gibi istediği kira parasını almak için kiracıyı tahliye tehdidi altında tutarak tahliye davası da açabildiği gözlemlenmektedir. “ dedi.
Aylık kira parasının nasıl artırılacağının Türk Borçlar Kanunu’nun maddesinde düzenlendiğini belirten Göçüm, “Bu maddeye göre, ev sahibinin ilk 5 yıl kiraya TÜFE artış oranında zam talep edebileceğini söyledi. Maddede yer alan düzenlemenin emredici nitelikte olduğunu söyleyen avukat Göçüm, “Kira sözleşmesinde TÜFE artış oranının altında artış oranı kararlaştırabilir. Ancak üzerinde artış oranı karalaştırılamaz. Yasal düzenleme dikkate alındığında sözleşme başlangıcını takip eden beş yıllık süre geçmedikçe ev sahibi, ‘bölgede konut değeri arttı, kira paraları yükseldi’ diyerek kira parasının TÜFE artış oranı üzerinde artışını talep edemez, ek ödeme isteyemez” dedi.
TAHLİYE DAVASI AÇABİLİR
Göçüm, beş yıllık süre dolduktan sonra ise ev sahibinin hak ve nesafet kuralına göre yörede oluşan emsal kira paralarına göre artış talep edebileceğini veya kira tespit davası açabileceğini de söyledi.
Kira süresinin sona ermesinin tahliye nedeni olamayacağını söyleyen Göçüm, konut sahibinin tahliye için haklı bir sebebi olması gerektiğini belirtti.
Kira süresi sona ermeden de kiracının taşınmazdan tahliyesinin talep edilemeyeceğini belirten Göçüm, “Ancak kiracı, kira borcunu ihtara rağmen 30 günlük süre içinde ödememiş ise kira süresinin sonu beklenmeden ev sahibi tahliye davası açabilir” dedi.
Göçüm, kiracının oturduğu iş yeri veya evin sahibi değiştiyse yeni ev sahibinin bir ay içinde ihtiyaç iddiasını kiracıya bildirmesi gerektiğini ve altı ay sonra da kendisi, eşi, çocukları veya bakmakla yükümlü olduğu kişilerin ihtiyacı için tahliye davası açabileceğini söyledi.
‘DAHA FAZLA ÖDE TALEBİ TEHDİT VE TACİZE GİRİYOR’
Tüketici Hakları Derneği Genel Başkanı Turhan Çakar, TÜFE oranın esas olduğunu ve konut sahiplerinin kesinlikle TÜFE oranına ek ara zam talep edemeyeceğine dikkat çekiyor: “Kiracı bir konutta, 5 yıllık kira müddetini doldurduysa ve ev sahibi de TÜFE oranından fazla zam istiyorsa kira tespit davası açabilir. Kira artışı TÜFE oranında artırılır. Sözleşmede bedel belirtilmemişse, günün şartları uygulanır. Ev sahibinin, TÜFE oranının dışına çıkıp, ‘daha fazla öde’ talebi sözlü veya yazılı, tehdit ve tacize girer. Bu kişiler hakkında cezai işlem uygulanabilir.
YALAN SÖYLEYEN EV SAHİBİ 1 YILLIK KİRA BEDELİ ÖDER
“Ev sahipleri, ‘oğlum, kızım, babam, annem gelecek’ gerekçesiyle kiracıyı evden çıkarmak isterse bunu belgelemelidir. Sözle gerekçe olmaz. Kira kontratı dolmuşsa, ev sahibi gerekçesini belgelerse, tahliye ettirebilir. Ancak bu sebeplerle kiracıyı evden çıkaran ev sahibi 3 sene boyunca evi üçüncü bir kişiye kiraya veremez. Aksi takdirde, çıkarttığı kiracıya bir yıllık kira bedelini (tazminat) ödemekle yükümlüdür.”