Erzurum Yöresel Giyim
kaynağı değiştir]
Dadaş, Türkiye'de Erzurum denince halk arasında akla gelen ilk ifadedir. Dadaş kökeni Kıpçak Türkü olarak veya Erzurum'un yerel halkı olarak bilinen etnik grup. Ayrıca Dadaş kelimesi Erzurum'da ve yöresinde yerleşik veya menşe-i olarak bu yörenin insanını ya da özellikle bu yöreye ait bir halk oyunu olan Erzurum barlarını oynayan oyunculardan her birini ifade eder. Bu sebeple dadaş ifadesi üzerinde fikir beyan edenler, bunu Erzurum ve bar sözcükleriyle ilişkilendirirler. Genel olarak Erzurum yöresinde 1- Erkek kardeş, 2- Yiğit, delikanlı, babayiğit kimse. 3- Mert, cesur. 4- Arkadaş, dost.[84] anlamlarında kullanılır. Ayrıca Ağabey, bar oynayan delikanlı, Erzurumlu arkadaş, hemşeri, geniş anlamı ile Erzurum bölgesinin efesi[85] şeklinde de ifade edilir. Üzerinde çok beyan ve açıklamalarda bulunulan dadaş ifadesi, yöre kültürünün sembolik söyleniş biçimidir. İçeriği yukarıda açıklandığı gibi oldukça zengin olup, Erzurum merkezinde, civar ilçe ve köylerinde yaşayan, özellikle etnik Türk kökenli insanların kendi aralarında veya onlara başkalarınca yapılan hitap şeklidir. Zaman zaman kişiye hitaben doğrudan söylenilebildiği gibi, bazen de yüceltme sıfatı olarak kullanılır. Dadaş olmak tarihi kahramanlıklar, dostluklar, sevgi ve saygı diyalogları, insanlar arasındaki sosyal yardımlaşma ve dayanışmanın adeta alt yapısını oluşturan en önemli unsurdur. Anadolu'da özellikle olumlu anlamda Erzurum halkı için kullanılan bu ifade kültürel içerik taşır.[86]
Halk oyunları[değiştir kaynağı değiştir]
Türkiye'nin büyük kenti olan Erzurum büyükşehir olduktan sonra Merkez ilçe yılında sayılı yasa ile Palandöken, Aziziye ve Yakutiye olmak üzere 3 ilçeye ayrılmış, yine aynı yasa ile daha önce ilçe olan Ilıca'nın ismi Aziziye olarak değiştirilmiş ve Büyükşehir Belediyesine bağlanmıştır.
Şehir merkezinin nüfus verileri yıllara göre aşağıdaki gibidir:[50]
| Yıl | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Nüfus | |||||||||||||||
| Kaynak: Erzurum merkez ilçelerinin nüfus bilgileri - TUİK () | |||||||||||||||
İl sınırları içinde sırasıyla şu etnik gruplar yaşamaktadır:[51]
| Erzurum il nüfus bilgileri | ||||
|---|---|---|---|---|
| Yıl | Toplam | Sıra | Fark | Şehir&#;-&#;Kır |
| [58] | 13 | &#;&#;%17&#;&#;&#;&#;&#; &#;&#;&#;&#;&#;%83&#;&#; | ||
| [59] | 13 | %7 | &#;&#;%17&#;&#;&#;&#;&#; &#;&#;&#;&#;&#;%83&#;&#; | |
| [60] | 13 | %16 | &#;&#;%17&#;&#;&#;&#;&#; &#;&#;&#;&#;&#;%83&#;&#; | |
| [61] | 11 | %13 | &#;&#;%21&#;&#;&#;&#;&#; &#;&#;&#;&#;&#;%79&#;&#; | |
| [62] | 12 | %9 | &#;&#;%23&#;&#;&#;&#;&#; &#;&#;&#;&#;&#;%77&#;&#; | |
| [63] | 12 | %10 | &#;&#;%24&#;&#;&#;&#;&#; &#;&#;&#;&#;&#;%76&#;&#; | |
| [64] | 12 | %9 | &#;&#;%29&#;&#;&#;&#;&#; &#;&#;&#;&#;&#;%71&#;&#; | |
| [65] | 11 | %9 | &#;&#;%32&#;&#;&#;&#;&#; &#;&#;&#;&#;&#;%68&#;&#; | |
| [66] | 14 | %7 | &#;&#;%36&#;&#;&#;&#;&#; &#;&#;&#;&#;&#;%64&#;&#; | |
| [67] | 17 | %7 | &#;&#;%41&#;&#;&#;&#;&#; &#;&#;&#;&#;&#;%59&#;&#; | |
| [68] | 20 | -%1 | &#;&#;%47&#;&#;&#;&#;&#; &#;&#;&#;&#;&#;%53&#;&#; | |
| [69] | 21 | %11 | &#;&#;%60&#;&#;&#;&#;&#; &#;&#;&#;&#;&#;%40&#;&#; | |
| [70] | 23 | -%16 | &#;&#;%62&#;&#;&#;&#;&#; &#;&#;&#;&#;&#;%38&#;&#; | |
| [71] | 24 | -%1 | &#;&#;%63&#;&#;&#;&#;&#; &#;&#;&#;&#;&#;%37&#;&#; | |
| [72] | 25 | -%0 | &#;&#;%63&#;&#;&#;&#;&#; &#;&#;&#;&#;&#;%37&#;&#; | |
| [73] | 25 | -%1 | &#;&#;%64&#;&#;&#;&#;&#; &#;&#;&#;&#;&#;%36&#;&#; | |
| [74] | 26 | %2 | &#;&#;%65&#;&#;&#;&#;&#; &#;&#;&#;&#;&#;%35&#;&#; | |
| [75] | 26 | -%0 | &#;&#;%65&#;&#;&#;&#;&#; &#;&#;&#;&#;&#;%35&#;&#; | |
| [76] | 27 | -%1 | Şehir ve kır ayrımı kaldırılmıştır. | |
| [77] | 29 | -%0 | ||
| [78] | 29 | -%0 | ||
| [78] | 29 | -%0 | ||
| [78] | 29 | -%0 | ||
| [78] | 30 | %1 | ||
| [78] | 29 | -%1 | ||
| [78] | 30 | -%0 | ||
| [78] | 30 | -%0 | ||
| [78] | 30 | -%1 | ||
Güncel Nüfus Değerleri(TÜİK 6 Şubat verileri [79])
Erzurum İl Nüfusu: ( sonu). İlin yüzölçümü &#;km2'dir. İlde &#;km2'ye 30 kişi düşmektedir. (Yoğunluğun en fazla olduğu ilçe: kişi ile Palandöken’dir)
İlde yıllık nüfus %0,94 oranında azalmıştır. Nüfus artış oranı en yüksek ve en düşük ilçeler: Yakutiye (%1,66)- Tortum (-%13,96)
06 Şubat TÜİK verilerine göre 20 İlçe ve belediye, bu belediyelerde toplam mahalle bulunmaktadır.
| yılı sonunda Erzurum ili ve ilçelerinin yerleşim yeri ve nüfusla ilgili sayısal bilgileri | |||||||
| İlçe | Nüfus | Nüfus | Fark | seafoodplus.infoışı&#;% | seafoodplus.info | Alanı &#;km2[80] | Yoğunluk |
| Aşkale | -3,10 | 75 | 14 | ||||
| Aziziye | 0,64 | 72 | 43 | ||||
| Çat | -4,30 | 45 | 11 | ||||
| Hınıs | -3,19 | 98 | 18 | ||||
| Horasan | -2,19 | 87 | 21 | ||||
| İspir | -2,35 | 99 | 7 | ||||
| Karaçoban | -3,55 | 27 | 39 | ||||
| Karayazı | -4,51 | 75 | 13 | ||||
| Köprüköy | -5,05 | 42 | 18 | ||||
| Narman | -3,79 | 46 | 15 | ||||
| Oltu | -0,80 | 72 | 21 | ||||
| Olur | -1,66 | 43 | 7 | ||||
| Palandöken | 0,82 | 26 | |||||
| Pasinler | -2,35 | 72 | 24 | ||||
| Pazaryolu | 41 | 1,08 | 43 | 6 | |||
| Şenkaya | -4,79 | 71 | 12 | ||||
| Tekman | -6,01 | 71 | 11 | ||||
| Tortum | ,96 | 58 | 10 | ||||
| Uzundere | -2,27 | 18 | 15 | ||||
| Yakutiye | 1,66 | 44 | |||||
| Erzurum | -0,94 | 30 | |||||