Boyunda Ele Gelen Kitle
Boyun kitleleri yani boyunun her iki tarafında ani olarak beliren şişlikler her yaş grubunda ortaya çıkabiliyor. arasındaki çocuk yaş grubunda genellikle doğumsal ve enfeksiyona bağlı iyi huylu kitleler görülürken, erişkin grupta ise kitlelerin iyi ya da kötü huylu olup olmadığının, ileri görüntüleme yöntemleri ile kontrolü büyük önem taşıyor. Medstar Antalya Hastanesi Kulak Burun Boğaz Bölümü Uzmanları, boyun kitlelerinin tanı ve tedavisi hakkında bilgi verdi.
Kısa zamanda ortaya çıkan kitleler önemsenmeli
Boyun kitleleri sınıflandırılırken daha çok boyundaki yerleşim yeri, iyi veya kötü huylu olup olmaması kriterleri göz önüne alınmaktadır. Muayenede kitlenin hareketliliği, hassasiyeti, yerleşimi, sertliği ve üzerindeki cildin kızarık olup olmaması önemlidir. Büyüyüp küçülen ve uzun zamandır var olan boyun kitleleri genellikle doğumsal veya enfeksiyona bağlı yani iyi huylu olarak değerlendirilir. Sürekli büyüme eğiliminde olan ve çok kısa zamanda ortaya çıkan kitleler ise kötü huylu bir oluşumu düşündürmektedir. Kitlenin türünün belirlenmesi için kan tahlilleri, boyun ultrasonografisi, tomografi veya MR’ı değerlendirilir, gereklilik halinde biyopsi yapılır.
Lenf büyümesi enfeksiyon kaynaklı olabilir
Çocuk yaş grubunda en sık enfeksiyon nedeni ile lenf nodunun büyümesiyle karşılaşılır. Bunlar boyun ve baş bölgesindeki herhangi bir enfeksiyondan sonra belirginleşir ve enfeksiyonun tedavisi ile hızla geriler. Boynun orta bölümünde yer alan kitleler genellikle tiroglossal duktus kistidir, yani doğumsal kitlelerdir. Troit bezinin anne karnında hareketi sonrası oluşan ve kapanması gereken tüp şeklindeki boşluğun iltihaplanmasından kaynaklanır. Bu kitle dil kökü ile bağlantılı olduğundan dil hareketi ile yukarı aşağı hareket eder.
Kitle anne karnında da gelişebilir
Boynun yan tarafında olan ve anne karnında kapanması gereken açıklıkların tam kapanmaması sonucu gelişen kistik yapılar “brankiyal kleft” olarak adlandırılır. Dört farklı seviyede olabilen bu kist yapılarının en sık görüleni Tip 2’dir. Tekrarlayan enfeksiyonlar nedeniyle bu oluşumlar şişer ve boyun kitlesi oluşturur. Her dört tipte de ameliyatla bu dokuların temizlenmesi gerekir.
Yenidoğan dönemi kistlerine dikkat!
Hemanjiomlar, yeni doğanlarda baş boyun bölgesinde en sık tespit edilen iyi huylu damarsal kökenli kitlelerdir. Mavi kırmızı renkli üzerine basmakla solan kitlelerdir. Doğumdan sonra fark edilir ve ilk 1 sene içinde büyüme olur. sene arasında stabil seyreder 5 yaş civarı ise kısmen küçülür. Tedavide cerrahi, lazer veya kortizon uygulanabilir.
Tükürük bezinde görülebilir
Sialoadenit ve sialolitiazis büyük tükürük bezlerinin büyümesi ve enfeksiyonudur. Çoğunlukla vücudun sıvı ihtiyacının karşılanamadığı durumlarda tükürük salgısının koyulaşması ile birlikte kanalın tıkanması çeşitli enfeksiyonlara neden olur. Sık tekrarlayan enfeksiyonlar sonrası tükürük bezinde taş oluşabilir ve tükürük bezinin hacmi artar. Çoğunlukla uygun tedavi ve sıvı alımının artırılması ile bu sorunlar giderilir. Medikal tedavinin yeterli olmadığı durumlarda cerrahi tercih edilebilir.
İğneli biyopsi uygulanabilir
Tiroid nodülleri ve tiroid kanserleri boynun orta bölgesindeki kitlelerin büyük bir kısmını içerir. Tükürük bezi kanserleri ise kulak kepçesinin önünde ve çene altındaki tükürük bezlerinden kaynaklanır ve genellikle ileri yaş kanserleridir. Tanısında ultrason, bilgisayarlı tomografi ve MR kullanılır. Saptanan kitlelerden iğne ile biyopsi uygulanabilir. Tedavide cerrahi seçenek önceliklidir.
Gece terliyor ve zayıflıyorsanız…
Boyunda kitle oluşumu ile kendini gösterebilen lenfomalar, lenfoid dokulardan kaynaklanan kötü huylu tümörlerdir. Boyun bölgesinde lenfoid doku yoğunluğundan dolayı sıklıkla bu bölgede tespit edilir. Hodgkin lenfoma genellikle 20’li yaşların sonunda görülür. Non Hodgkin lenfoma ise yaş arası ortaya çıkar. Ateş, gece terlemesi, zayıflama gibi belirtiler görülebilir. Tanıda lenf nodu biyopsisi gereklidir. Boyundaki lenf nodlarına yayılım yapmış kanserler, boyunda şişlik oluşturur. Bu; hastalarda baş boyun ve akciğerlerde bir tümöre ait yayılım olabileceği bir kanserin ilk belirtisi de olabilir. Kırk yaş üzerinde boyunda kitle tespit edilirse akla kötü huylu tümör olup olmadığı gelmelidir. Bu durumda tanı için iğne ile biyopsi uygulanmalıdır.
Boyunda Kitle-Şişlik-Beze Ne Demektir?
Boyun üstte çene, altta da köprücük kemiklerine kadar olan kısımdır. Bu bölgede çok sayıda lenf bezleri dışında tükürük bezleri, tiroit bezi, gırtlak, kas ve kemik dokusu bulunur. Baş ve boyun bölgesinde bağışıklık sisteminin bir parçası olarak koruyuculuk görevi yapan lenf bezleri, normalde dıştan görülmez ve elle hissedilmezler. Tüm vücuttaki lenf bezlerinin üçte biri boyunda bulunur. Lenf bezlerindeki büyümeler yanında, bölgede yer alan diğer doku ve organlardaki dıştan görülebilen veya doktorun elle muayenesinde ortaya çıkan şişliklerin, bezelerin, tümörlerin hepsine boyunda kitle denilmektedir.
Boyunda Kitle -Şişlik-Boyunda Beze Neden Oluşur?
Boyunda kitle oluşmasının en sık sebebi lenf bezlerinin büyümesidir. Lenf bezleri çevre dokulardaki mikrobik hastalıklar ve tümörler sonucu kolayca büyürler. Cilt, ağız içi, dil, bademcik, boğaz, burun, geniz bölgesi, kulak, gırtlak, akciğerler hatta bazen mide ile ilgili rahatsızlıklar boyundaki lenf bezlerinde büyümeye yol açarlar.
Tükürük bezleri, tiroit bezi, gırtlak, boyundaki kas dokusu ve diğer dokulara ait kistler, iyi huylu tümörler ile bazı doğuştan gelen problemlerin sonradan ortaya çıkmasına bağlı hastalıklar da boyunda kitle yapabilir.
Boyunda Şişlikler Ne Zaman Önemlidir?
Bazen sadece muayene ile kitlenin nedeni hakkında bilgi edinilebilir. Özellikle çocuklarda boyunda çok sayıda lenf bezi bulunabilir. Bunlar genellikle daha önce geçirilmiş veya halen var olan bademcik ve geniz eti iltihaplarından oluşan basit, geçici ve önemli olmayan şişliklerdir.
Muayenede boyunda şişlikle beraber burunda, boğazda, genizde ya da bademciklerde iltihap ya da benzeri hastalıklar varsa öncelikle bu hastalıklar tedavi edilir ve kitlenin iyileşip iyileşmediğine bakılır. Kitlenin özelliklerine göre tümörle ilgili bir hastalığa bağlı olmadığı düşünülürse bir süre takip edilebilir.
İyileşmeyen ve giderek büyüyen, ciddi olabilecek bir hastalığa bağlı olduğu düşünülen şişliklerde mutlaka KBB uzmanı tarafından değerlendirilmeli, endoskopik muayene, detaylı incelemeler ve tetkikler yapılmalıdır.
Boyunda Şişlik, Beze ve Kitlelerde Yapılacak Tetkikler;
Boyunda kitle sebebini araştırmak için yapılabilecek birçok tetkik vardır. Hangi tetkikin yapılacağı genellikle muayene sırasında şüphelenilen duruma göre belirlenir. Bazı hastalarda kesin teşhis için kitle çıkarılıp patolojide incelenir. Bulgulara ve şüphelenilen duruma göre yeni ve daha ileri tetkikler gerekebilir.
Kan sayımı ve diğer kan tahlilleri
Boyun ultrasonu (USG)
İğne biyopsisi (İğne ile parça alınması)
Akciğer grafisi
Bilgisayarlı tomografi (BT), Manyetik resonans (MR)
Yemek borusu ve mide endoskopisi
Biyopsi (kitleden parça alınması veya İğne Biyopsisi)
Boyunda Şişlik- Kitle ve Bezelerde Tedavi;
Boyunda kitlenin nasıl tedavi edileceği, kitlenin sebebine bağlıdır. Bölgedeki iltihaplara bağlı lenf bezi büyümelerinde sıklıkla ilaç tedavileri, antibiyotikler yeterlidir.
İlaçlarla düzelmeyen boyundaki şişlik, kitle ve iyi huylu tümörler ameliyatla çıkarılarak tedavi edilir.
Boyun Kitlesi Ankara
‘’Boyun kitleleri’’; reaktif lenf bezi büyümeleri ve kistler gibi iyi huylu patolojilerin yanı sıra, lenfomalar ile metastazlar gibi kötü huylu patolojiler sebebiyle de meydana gelebilmektedirler. Boyunda ki kitleler, kesinlikle ihmal edilmemesi gereken lezyonlar olup erken teşhis sayesinde daha kolay tedavi edilebilmektedir.
Normal olarak boyunda, dışarıdan görünmeyen ve dokunma yoluyla hissedilemeyen lenf bezleri, çeneden köprücük kemiğine değin uzanan bölgede çok sayıda bulunmaktadır. Lenf bezleri; iltihaplanma veya tümör gibi sebepler ile büyüyerek görünür olmaktadırlar. Boyunda meydana gelen kitleler; lenf bezlerinin büyümesinden veya diğer organlarda (gırtlak, ağız içi, boğaz vb) iltihaplanma, tümör ile kist oluşumuna bağlı olarak gelişen büyümelerdir. Bu kitleler, dışarıdan görülebildiği gibi elle muayenede şişlik biçiminde hissedilen oluşumlar olarak da karşımıza çıkmaktadırlar. Boyun kitleleri, genellikle, 2 santimetre veya daha büyük çapta olup hareketli / hareketsiz, sert / yumuşak ve hızlı / yavaş olarak gelişim gösteren özelliklere sahip olabilirler. Yetişkinler ile kıyaslandığında çocuklarda oluşan boyun kitleleri, genel olarak, iyi huyludur. Bununla birlikte, yetişkin bireylerde görülen boyun kitlelerin büyük bir çoğunluğu kötü huylu özelliktedir.
Boyunda kitle neden oluşmaktadır?
Lenf bezlerinde iltihaplanmanın veya tümörün meydana gelmesi sebebiyle oluşan büyüme, boyunda kitle oluşumun en sık rastlanan nedenidir. Lenf bezleri, çevrelerinde yer alan dokularda olan hastalıkların neticesinde kolaylıkla büyüyebilmektedir. Bademcikler, cilt, dil, ağız içi, geniz bölgesi, burun, boğaz, kulak, gırtlak, akciğer ve mide gibi organlarda beliren problemler; lenf bezlerinin büyümesine sebebiyet verebilmektedir. Boyunda kitle oluşumuna neden olan etmenler içinde &#; lenf bezlerinin dışında &#; tiroit bezi, tükürük bezleri, kas dokusu, gırtlak, diğer dokulardaki kist ve tümörler de yer almaktadır.
Boyunda kitle tanısı nasıl konmaktadır?
Boyunda kitle oluşumuna sebebiyet veren etmenlerin tespit edilmesi hususunda detaylı bir şekilde araştırma yapılması gerekmektedir. Bazı durumlarda yalnızca fiziki muayene ile birlikte, kitleye neden olan etmen hakkında yeterli bilgiye sahip olunabilmektedir. Boyunda oluşan kitlenin neden kesin olarak belirlenmemesi durumunda, hasta takip altına alınmalıdır. Böylelikle, oluşan kitlenin nedenini bulmak amacıyla araştırmalar ve tetkikler yapılmalıdır. Bununla birlikte, boyunda yer alan lenf bezleri de araştırma dahiline alınıp iltihaplar incelenmelidir. Boyunda meydana gelen kitlenin nedeninin saptanması hususunda birçok tetkik bulunmaktadır. Bu tetkikler, fiziki muayene esnasında şüphelenilen sebebe göre yapılmaktadır. Bazı durumlarda kitleden iğne ile biyopsi alınabilmekte bazen ise kitle çıkarılıp incelenmek için patolojiye gönderilmektedir. Boyunlarında kitle oluşan hastalara ‘’kan sayımı ve kan tahlilleri, akciğer grafisi, endoskopik muayene, boyun ultrasonu, manyetik rezonans MR, bilgisayarlı tomografi BT, iğne biyopsisi’’ ve ‘’insizyonel biyopsi’’ gibi tetkikler yapılmaktadır. İnsizyonel biyopsi, yani cilde kesi yaparak parça alınması, en son seçenektir ve çok nadiren uygulanmaktadır.
Boyunda oluşan kitlenin tedavisi nasıl yapılmaktadır?
Boyunda oluşan kitlenin tedavisi, kitlenin nedenine bağlı olarak değişmektedir. İltihaplar sebebiyle lenf bezlerinde büyüme meydana geldiğinde, iltihabın antibiyotik tedavisi ile birlikte kitle tedavisi de sağlanmaktadır. Kist nedeniyle oluşan kitlelerde, kitlenin yerinden çıkarılması sonucunda tedavi sağlanmaktadır. Bununla birlikte, tümör sebebiyle meydana gelen kitlelerde, tümörün konumlandığı yere ve yayılımına göre spesifik bir tedavi belirlenip uygulanmaktadır. Radyoterapi ile kemoterapi, lenf bezlerinde oluşan kanserleşmelerde uygulanan tedavi türleridir. Bazı kanserlerde dokunun yanında lenf bezleri de cerrahi müdahale ile alınabilmektedir.