Ayak Bacak Ağrısına Ne Iyi Gelir

Yürüme Ağrısı (Kladikasyo) Tedavisi

Alt ekstremite bölgesinde bulunan damarların tıkanıklığı yoğun ağrı hissine neden olmaktadır. Özellikle yürüme sırasında gelişen ağrılar bir süre dinlenildiği taktirde geçmektedir. Kişide hareket kısıtlığına neden olan Kladikasyo; halk arasında yürüme ağrısı olarak tanımlanmaktadır. Bu problem genellikle; baldır, kalça, ayak ve uyluk bölgesinde hissedilmektedir. En büyük özelliği yürüme sırasında başlaması, dinlenince geçmesi olan yürüme ağrısı; özellikle merdiven ve yokuş inip çıkarken daha da şiddetlenmektedir.

Bacak bölgesinde bulunan damar tıkanıklıklarının bir sonucu olarak açığa çıkan yürüme ağrısı; tıkanıklığın bulunduğu bölgeye göre değişiklik gösterebilmektedir. Kasık bölgesinin yukarısında bulunan damarlarda tıkanıklık olması durumunda uyluk çevresinde ve baldırda hissedilirken, diz bölgesinde bulunan atardamarlarda bulunan tıkanıklarda ayak bölgesinde b ağrı hissedilmektedir. Bunların yanı sıra aorta ve iliak atardamarlarda tıkanıklık bulunuyorsa ağrı kalça bölgesinde hissedilmektedir.

Kladikasyoda Tedavi İçin Ne Yapılmalı?

Kladikasyo problemi dolaşım sistemi problemi olmakla birlikte hayati tehlike oluşturmamaktadır. Ancak kişinin yaşam kalitesini düşürmesi ve ilerlediği durumlarda ciddi problemlere yol açma riskine karşın mutlaka kontrol altında tutulması gerekmektedir. Damar cerrahı tarafından ayrıntılı bir tetkik ve muayene süreci sonrasında tıkanıklığın konumu tespit edilmekte ve tedavi planlaması yapılmaktadır.

Yürüme ağrısı tedavisinin ilk aşaması; damar tıkanıklığına neden olan faktörlerin ortadan kaldırılmasıdır. Bu nedenle;

• Sigara kullanımının bırakılması
• Şeker hastalığının kontrol altında tutulması
• Kolesterol problemlerinin kontrol altında tutulması
• Yüksek kan basıncı problemlerinin tedavi edilmesi
• İdeal kilonun korunması gerekmektedir.

Aynı zamanda egzersiz programları ve yürüyüş programlarının aksatılmaması da hem yürüme ağrılarının giderilmesinde hem de damar tıkanıklığının tedavisinde etken rol oynamaktadır. Bununla birlikte yürüyüş programında her seferde biraz daha uzun yürümek gerekmektedir.

Kladikasyoda Ameliyat mı Yoksa Ameliyat Dışı Tedaviler mi Daha İyidir?

Yürüme ağrısı probleminde tedavi süreci damar tıkanıklığının ve ağrıların giderilmesi için egzersiz programları ve yaşam tarzındaki değişikler bazı hastalarda yeterli oranda etki etmemektedir. Bu nedenle özellikle yürüme mesafesi çok kısa olan hastalarda; günlük yaşamın sekteye uğramaması, hareket kısıtlılığının ortadan kaldırılması amacı ile cerrahi müdahale gerçekleştirilmektedir. Ameliyat ile tedavi edilen hastaların oranı günümüzde %2’dir.

Hastanın yaşı ve fiziksel sağlığının yanı sıra damar tıkanıklığının ciddiyeti tedavi planlamasında oldukça etkendir. Bazı hastalarda durum giderek ciddileşmekte ve gangren ve ayak yarası gibi problemlere yol açmaktadır. Bu hastaların mutlaka ameliyat ile tedavi edilmeleri gerekmektedir.

Kladikasyoda İlaç Tedavisi Var mıdır?

Yürüme ağrısı; bacaklarda oluşan damar tıkanıklıkların bir sonucudur. Bu nedenle tedavisi de öncelikle damar tıkanıklıklarının tedavisi ile başlamaktadır. Yürüme ağrısının ilaçla tedavisi; kan basıncının düşürülmesi, yüksek kolesterolün ve şeker hastalığının kontrol altında tutulması amacı ile ve pıhtı oluşumunu önleme amacı ile uygulanmaktadır. Bu problemlerin tedavisi yürüme ağrılarının da iyileşmesini sağlamaktadır.

İlgili Makaleler

Bunlar da İlginizi Çekebilir

Eklem ağrılarına ne iyi gelir sorusu, bu ağrıcı sık sık yaşayanların gündeminden düşmüyor. Bu ağrılar hayat kalitemizi düşürüyor ve günlük hayatta hareket kabiliyetimizi kısıtlıyor. Eğer siz de bu tarz ağrılarla savaşıyorsanız, eklem ağrılarına ne iyi gelir temalı bu yazı size iyi gelecek. Bu önerilerden sonra ağrılarınız son bulacak!

Eklem Ağrısı Nedir?

Belki de şüpheleniyorsunuz ancak henüz teşhis edilediniz… Eğer eklemlerinizle ilgili bir sorun yaşıyorsanız ve daha sağlıklı ve mutlu bir hayat yaşamak istiyorsanız, öncelikle sorunun ne olduğunu tespit etmeniz gerekmektedir. Önelikle eklem nedir ona bakalım… Eklem, iskelet sistemini işlevsel bir bütüne bağlayan vücuttaki kemikler arasındaki bağlantılardır. Farklı derecelerde ve hareket türlerine izin verecek şekilde konumlandırılmışlardır. Eklemlerimizin kimi hareketlidir. Bunlar bedenin dirsek ve omuz gibi kısımlarında yer alırlar. Bu eklemler kendi kendini kayganlaştırır, neredeyse sürtünmesizdir ve pürüzsüz ve hassas hareketler yaparken sıkıştırmaya dayanabilir ve ağır yükleri koruyabilirler. Ancak bazı eklemler oldukça serttir. Örneğin kafa taşının kemikleri arasındaki eklemler beyni ve duyu organlarını korumak için sadece doğum sırasında çok az harekete izin verir. Kısacası eklemler bizim için yaşamsal öneme sahiplerdir. Eklemlerimiz kimi zaman çeşitli nedenlerle ağrı çekebilirler. Bu nedenler arasında yaralanmalar, çeşitli hastalıklar, enfeksiyonlar veya ilaçlara alerjik reaksiyonlar yer alabilir. Eklem ağrısının nedenleri eklem perspektifinden osteoartrit ve spor yaralanmaları gibi dejeneratif ve tahrip edici süreçlerden kaynaklanabilir. Ayrıca enfeksiyonlar veya asılar gibi başka şeyler tarafından tetiklenebilir. Sebebi ne olursa olsun eklem ağrısı oldukça önemli bir rahatsızlıktır ve en kısa sürede tedavi edilmelidir. Bu sorunları yaşayanlar çoğu zaman eklem ağrısına ne iyi gelir diye araştırırlar. Eğer yoğun bir ağrı yaşıyorsanız mutlaka bir doktorla görüşmelisiniz.

Eklem Ağrısı Nasıl Teşhis Edilir?

Teşhis hastanın doktorla görüşmesi ve fiziksel muayenenin yapılmasını içerir. eklem ağrısı nedenini belirlemeye çalışırken, hastaya pek çok farklı soru sorulur. Bunun nedeni, eklem ağrısının olası nedenlerinin saptanması ve ilgisiz nedenlerin elenmesidir.. Bu olası nedenlerin çeşitliliği nedeniyle, bazı sorular ilgisiz görünebilir. Ancak her bir sorunun üzerinde durmak çok önemlidir. Sonrasında yapılan fiziksel muayene ile eklem ağrısının nedeni saptanır.

Eklem Ağrısı Nasıl Tedavi Edilir?

Eklem ağrısı karşısında uygulanacak olan tedavi, altta yatan nedene bağlıdır. Eklem ağrılarına ne iyi gelir sorusunun cevabı da aslında ağrının temel nedenine bağlıdır. Her şeyden evvel altta yatan neden tedavi edilecektir. Tedaviler, ciddi şekilde hasar görmüş eklemler için eklem değiştirme ameliyatını, bağışıklık sistemi işlev bozukluğu için immün baskılayıcıları, bir enfeksiyon neden olduğunda antibiyotikleri ve alerjik bir reaksiyon olduğunda ilacı kesmeyi içerebilir. Birincil nedeni tedavi ederken, ağrı tedavide yön vermede hala önemli bir rol oynayabilir. Rolünün kapsamı, eklem ağrısının özel nedenine bağlı olarak değişir. İşte bu süreçte, yani tedavi devam ederken eklem ağrılarına ne iyi gelir sorusuna yanıt bulmak gerekebilir.

Eklem Ağrılarına Ne İyi Gelir?

Şimdi isterseniz, kendi evinizde ya da herhangi bir markette bulabileceğiniz malzemelerle eklem ağrısını nasıl hafifletebileceğinize göz atalım. Bu yöntemleri deneyerek eklem ağrılarına ne iyi gelir sorusuna yanıt bulabilirsiniz. Başta da belirttiğimiz gibi eklem ağrıları temelde herhangi başka bir sorundan kaynaklanıyor olabilir. Bu nedenle de eğer ağrılarınız kronikleşirse, sırf ağrı gidermeye yardımcı bu öneriler size yardımcı olmayacaktır. Bu gibi durumlarda mutlaka doktorunuza danışın!

Epsom Tuzu Mucizesi

Epsom tuzu ile tanışmış mıydınız? İnternetten kolaylıkla sipariş edebileceğiniz bu tuz, öteki tuzlar gibi yiyeceklerinizi lezzetlendirmeyecek. Aksine eklem ağrılarınıza iyi gelecek. Epsom tuzundaki magnezyum sülfat, deriden emilir ve eklemlerdeki iltihaplanmayı azaltır. Eğer eklem ağrınızın nedeni iltihaplanma ise bu yöntem ağrılarınızı hafifletecektir. Bir bardak ılık suya yarım bardak epsom tuzu ekleyin ve ağrılı ekleminizi en az 15 dakika bu suyun içerisinde bekletin. Sırtınızda ya da birden fazla ekleminizde ağrı yaşıyorsanız, o zaman epsom tuzu içerisinde banyo yapmanız çok daha faydalı olacaktır. Küveti şu ile doldurduktan sonra banyo suyunuza iki bardak Epsom tuzu ekleyin ve küvette 15 dakika bekletin. Daha sonra kendiniz de küvete girin ve 15 dakika kadar bu suda yatın. Öncelikle epsom tuzu sizi havaya kaldıracak, çünkü suyum kaldırma kuvvetini arttıracak. Bunun yanısıra ağrılarınıza iyi gelecek.

Egzersiz ile Gelen Rahatlama

Egzersiz yapmak genel olarak bedeninizdeki her türlü soruna karşı sizi kuvvetlendirecektir. Ancak konu eklem ağrıları olunca egzersizin önemi çok daha artıyor. Kemikleriniz ve eklemleriniz ağrıyorken ve yapmak istediğiniz en son şey egzersiz olabilir. Bu nedenle de eklem ağrılarına ne iyi gelir sorusuna yanıt ararken egzersiz cevabı ile karşılaşmak sizi şaşırtabilir. Ancak uzun vadede egzersizin yararını göreceksiniz. Egzersiz, iltihabı azaltmak için kaşları güçlendirir ve gerer. Eklenen hareket aynı zamanda eklemleri yağlayan ve ağrıyı azaltan sinovyal sıvının etkilerini artırmaya yardımcı olacaktır. Eğer çok yoğun eklem ağrısı çekiyorsanız egzersiz yapmadan önce doktorunuza danışmalısınız.

Beslenme Alışkanlıklarındaki Değişimler

Sağlıklı bir hayatın genel kuralı, dengeli beslenmedir… Bunu artık hepimiz biliyoruz. Ancak dengeli beslenmenin eklem ağrıları ile ne gibi bir faydası olabilir? Hangi besinler eklem ağrılarına iyi gelir? İşte bu sorunun cevabını vereceğiz şimdi. Chia tohumları, ceviz ve omega-3 yağ asitleri yönünden zengin besinler eklem ağrılarına neden olan iltihabı azaltmak için mükemmel besinlerdir. Bu besinleri günlük beslenme düzeniniz içerisine mutlaka dahil etmelisiniz. Meyve ve sebzelerde yüksek miktarda, ağrı azaltan antioksidanlar bulunur. Bu besinler açısından zengin bir diyete sahip olmak, aynı zamanda eklemlerinizdeki stresi hafifletecek olan kilo vermenize de yardımcı olabilir. Kısacası eklem ağrılarına ne iyi gelir sorusuna yanıt, sağlıklı bir beslenme düzeninden geçiyor.

Zeytin Yağı Masajı

Doğanın insanlığa mucizesi olan zeytin yağı, eklem ağrılarına ne iyi gelir sorusuna da yanıt oluşturuyor. Bunun için zeytin yağını bu sefer bir gıda malzemesi olarak değil, daha ziyade bir masaj yağı olarak kullanacaksınız. Ağrılı eklemlerinize günde iki kez zeytinyağı masajı uygulayın. Masaj sona erdikten sonra durulamayan ve cildinize emmesini sağlayın. Bunun yanısıra zeytin yağını ağızdan alarak da eklem ağrıları ile savaşta faydalarını yaşayabilirsiniz. Ağızdan zeytinyağı almaya karar verirseniz, 1,5 yemek kaşığı zeytinyağının mg ibuprofen ile aynı etkiye sahip olduğunu unutmayın. Hangi yağı kullanırsanız kullanın, soğuk preslenmiş yağ aldığınızdan emin olun. Zira bazı markaların kullandığı ısıtma işlemi sağlıklı besinleri yok edebilir.

Gıda Takviyeleri ile Gelen Güç

Beslenme düzeninizi iyileştirdiniz… Ancak kimi zaman bazı maddeleri bedenimize gıda takviyesi olarak da dahil etmek gerekmektedir. Diyetinize genel olarak sağlıklı bir katkı sağlayan ve ayrıca kemik gücünü artırabilen bir takım takviyeler vardır. Bunlardan ilki kemik sağlığına oldukça iyi gelen bir vitamin olan D vitaminidir. Özellikle güneşe hasret kalınan kış aylarında D vitamini takviyesi almak bünyenizi güçlendirecektir. Güneş yüzünü göstermeye başladığı zaman da özellikle kol ve avuç içerinizi güneşe tutarak D vitaminini doğal yollarla da alabilirisiniz. Kemik sağlığı denildiğinde akla ilk gelen mineral Kalsiyum olacaktır. Eğer süt ve süt ürünleri tüketmenize karşın kalsiyum konusunda bir eksikliğinizin olduğunu düşünüyorsanız, bu konuda da takviye alabilirsiniz. Son olarak önerimiz magnezyum olacaktır. Günlük dozda yeteri kadar alınan magnezyum takviyesi, eklem ağrılarına son verir. Spa nedir sorusunun cevabı için linke tıklayabilirsiniz!

Ağrı Kesici Esanslar

Araştırmalar gösteriyor ki esansların ağrı kesici bir etkisi var! Öncelikle “esans da nedir?” diyenlerin kafasındaki soru işaretlerini giderelim. Esanslar, bir bitkinin öz yağlarının çıkartılması ile elde edilen hoş kokulu sıvılardır. Bu esansların pek çok faydası olabilir. Bu faydalardan bir tanesi de ağrı hafifletici yönleridir. Lavanta gibi hoş aromalar ağrı algısını yöneterek canınızın daha az acımasına neden olabilir. Japon araştırmacılar lavantanın stres hormonu kortizol seviyelerini düşürdüğünü keşfetti; bu da sizi rahatlamış hale getirir ve ağrıyı daha az hissetmenize neden olur. Bunun yanısıra mercanköşk, biberiye ve nane gibi çeşitli mutfak baharatlarının aromalarına maruz kaldıklarında daha az ağrı yaşadıklarını ve daha az depresyonda oldukları Koreli araştırmacılar tarafından bulunmuştur. Hepimizin mutfak dolaplarına yer alan bu minik baharatlar ve aktarlardan kolaylıkla bulabileceğimiz esanslar ağrı yönetiminde bize yardımcı olabilirler.

Soğuk - Sıcak Terapisi

Bu tedavi için iki kaseye ihtiyacınız olacak. Biraz zahmetli gibi görünüyor olabilir. Ancak rahatlama garantili olduğu için uğraşmaya değer. Bir kabı soğuk suyla ve bir buz küpü tepsisiyle doldurun; diğerini ise içerisine eklem ağrısı çektiğiniz bölgenin girebileceği kadar sıcaklıkta sıcak şu koyun. Soğuktan başlayarak, ağrıyan eklemini bir dakika batırınız, daha sonra sıcak suya geçiriniz ve 30 saniye batırınız. Etkilenen eklemi her seferinde 30 saniye boyunca her birine batırarak, yaklaşık 15 dakika boyunca soğuktan sıcağa geçiş yapın. Bu bir sıcak bir soğuk uygulama kaslerinizi rahatlatacaktır. Son durağınızın soğuk su olmasına dikkat edin. Bu son uygulamayı bir dakika boyunca devam ettirin. Sonuçta eklemlerinizde bir rahatlama hissedeceksiniz.

Zencefil Çayı ile Gelen Rahatlama

Çok sayıda çalışma, zencefilin, artrit ağrısının giderilmesinde ön sıradaki ilaçlarla benzer bir etkiye sahip olduğunu saptamıştır. Zencefil çayı, ilaçlarda sık görülen yan etkiler olmadan vücudun iltihaplı tepkisinin bir parçası olan ağrıya neden olan kimyasalları engelleyerek işe yarıyor gibi görünüyor. Üstelik tadı da nefis! Peki, zencefili gündelik hayatımıza nasıl dahil edeceğiz? Öncelikle zencefili toz halinde yiyeceklerimize ekleyebiliriz. Bunun dışında özellikle de Uzakdoğu lezzetlerine merakı olanlar için zencefil pişirilerek yemeklere dahil edilebilir. Ancak en kolay kullanım alanı caydır. Marketten alacağınız taze zencefilin üzerine bir bardak sıcak şu ekleyin. Bu şekilde kendi zencefil çayınızı elde etmiş olursunuz. Üzerine ekleyeceğiniz bal ile çok daha lezzetli olacaktır.

Kızgın Kumlardan Serin Sulara…

Eklem ağrılarına ne iyi gelir sorusuna verilecek eğlenceli bir yanıt var sırada. Mayolarınızı giyin, şıpıdık terliklerinizi ayağınıza geçirin ve havlunuzu belinize bağlayın! Hazırsanız yüzmeye gidiyoruz! Yüzme, eklem ağrısı çekenler için uzun zamandır önerilen egzersiz türlerinden bir tanesi. Dolaşım sistemini rahatlatan yüzme egzersizleri, eklem ağrılarının giderilmesine yardımcı oluyor. Tayvan’da yapılan bir çalışmada sık sık yüzen kişilerde eklem rahatsılıklarının azaldığı gözlemlenmiştir. Diz ve kalça esnekliğini, kuvveti ve aerobik kondisyonu gibi konularda yüzmenin faydaları yadsınamaz. Dikkat edilmesi gereken bir nokta ise aşırı derece eklem ağrısı çeken kişilerin bir uzman gözetiminde yüzmesi gerekliliği… Çam ağacı çeşitleri ile bilgi almak için blog yazımızı inceleyebilirsiniz!

C Vitamininin Etkisi

C vitamini sadece eklemlerin önemli bir bileşeni olan kolajenin üretilmesine yardımcı olmakla kalmaz, aynı zamanda eklemlere zarar veren yıkıcı serbest radikallerin vücutlarını da temizler. C vitamini ve eklem ağrıları arasındaki ilişki bilimsel çalışmalarla da kanıtlanmıştır. Bu nedene eklem ağrılarına ne iyi gelir sorusunun yanıtlarından bir tanesi de C vitaminidir. Konu ile ilgili en iyi bilinen çalışmalardan biri, diyetleri rutin olarak yüksek miktarda C vitamini içeren kişilerin eklem ağrısı şikayetlerinin büyük oranda azaldığını ortaya koymuştur. Vücudunuz C vitamini deposuna sahip olmadığı için vitamin alımınızı bir gün boyunca yayın. Sabah, öğlen, ve akşam saatlerinde ya da ara menülerde C vitamini içeren yiyecekler tüketin.

Karanfil Denemiş Miydiniz?

Karanfiller, eklem ağrısını tetikleyen bedensel bir işleme müdahale eden ojenöl adı verilen anti-enflamatuar yani iltihap giderici bir kimyasal içerirler. Çok mu bilimsel oldu? Başka bir dilde özetlemek gerekirse karanfiller eklemlerde ağrı yapan sıkıntıları giderir. Hayvanlar üzerinde yapılan bir çalışmada  ojenöl isimli bu maddenin, enflamasyonu yani iltihaplanmayı hızlandıran bir protein olan COX-2'nin salınmasını önlediği tespit edilmiştir. Bu nedenle de karanfil tüketiminin eklem ağrılarına iyi geldiği tahmin edilmektedir. Karanfil ayrıca, eklem ağrılarının neden olduğu kıkırdak ve kemik hasarını yavaşlatmada önemli olan antioksidanlar içerir. Bu açıdan da kronik olarak eklem ağrısı şikayeti olan kişiler için oldukça faydalıdır. Eklem ağrısını azaltmak için günde ½ ila 1 çay kaşığı karanfil tüketebilirsiniz!

Alerji Yapan Yiyeceklerden Uzak Durun!

Gıda alerjileri, birtakım otoimmün yani bağışıklık sistemi hastalıklarda rol oynayabilir. Alerji yapma potansiyeli olan yiyecekler arasında inek sütü, yumurta ve morina yer almaktadır. Bunun yanısıra özellikle gluten içeren buğday ürünleri ve tahıllar, kuruyemiş, süt ve yumurta gibi besinler de kimi bünyelerde alerjik reaksiyonlara neden olabilir. Daha az yaygın olarak alerji yapan besinler arasındaysa mısır, buğday, portakal, yulaf, çavdar, yumurta, sığır eti ve kahve yer almakta…. Buzdolabınızda ne varsa çöp kutusuna dökmeden önce bir dakika bekleyin! Bu yiyeceklerin çoğu, iltihaplanma ile bağlantılı bir kimyasal olan arasıdonik asidin üretilmesine neden olur. Ancak bu demek değildir ki bu yiyecekleri tüketen herkes eklem ağrıları çekecek. Sadece bu şüpheli besinleri tükettiğinizde eklem ağrılarınızda ne gibi değişiklikler oluyor, dikkatle inceleyin. Eğer sorun yaşıyorsanız, belki de diyetinizi biraz değiştirmelisiniz.

Çıplak Ayaklar

Şimdiye kadar eklem ağrılarına ne iyi gelir sorusuna hep mutfaktan yanıt verdik. Şimdi ise kıyafet dolabına uzanıyoruz. Ayakkabılarınızı çıkartın, ve dolaba yerleştirin. İşte yapmanız gereken tamamen bu kadar! Şaka yapmıyoruz Ayakkabılarınızı çıkartmak ve çıplak ayaklarla gezmek eklem ağrılarınızı hafifletecektir. Bu alanda yapılan kimi çalışmalar bu duruma işaret etmektedir. Ayakkabı giymeniz gerektiğinde, doğal kemerinizi ve topuk çizginizi taklit eden ayakkabıları bulun, ancak eklemlere daha fazla baskı yapan topukları kaldırmaz. Ortopedik ayakkabılar özellikle diz, bacak, ayak bileği ve ayak eklemlerinde sıkıntı yaşayanların derdine derman olacaktır.

Yeni Bir Baharata Yer Açmak…

Sizleri kurkumin ile tanıştıralım! Körilerde ve bal kabağı hardalında bulunan bu sarı ve lezzetli  baharat, sizi eklem ağrılarınızdan kurtarabilir. Kurkumin iltihaplanmayı teşvik eden enzimleri ve proteinleri inhibe eden güçlü bir bileşik içerir. Bazı çalışmalar kürküminin eklem ağrısı çeken hastalarında ağrı ve şişliği özellikle azalttığını tespit edilmiştir.  Özelikle de diz bölgesinde ağrı çeken kişiler için bu baharatı tüketmek bulunmaz bir iyileşme fırsatıdır. Günde sadece 2 gram baharat yani bir çay kaşığıdan daha az olarak bu baharatı yemeklerinize katın. Bu oran size miligram ibuprofen alanlara eşit miktarda ağrı kesici özellik verecektir. Üstelik mutfağınıza da yeni ve egzotik bir baharat katmış olacaksınız! Gelin hamamı hakkında bilgi almak isterseniz blog yazımızı ziyaret edebilirsiniz! Kızılcahamam Termal Otelleri arasında en iyi olan Çam Termal Oteli'de ziyaret etmeyi unutmayın.