39.5 Derece Ateş

Çocuklarda görülen ateş vakaları haliyle ebeveynleri endişelendiriyor. Vücut ısısının normalin üzerinde olması olarak tanımlanan ateş, çocuğunuzun yaş, genel sağlık durumu, hareketlilik seviyesi ve gün içindeki zaman ve giysileriyle şekilleniyor. Genel olarak, 38 derece üzerine çıkan vücut ısısı ateş olarak kabul edilirken bu eşik değer, ateş ölçümünde kullanılan yönteme göre de değişiklik gösteriyor. Koltuk altı ölçümlerinde eşik olarak kabul edilirken rektal veya oral ölçümlerde ise derece eşik değer olarak alınıyor.  
 

Aynı anda birkaç hastalık olabilir  

Ateşin çocukluk çağı enfeksiyonlarında en sık görülen semptom. Özellikle viral enfeksiyonlar sırasında ateş, sıklıkla ilk semptom olarak ortaya çıkıyor. Virüs kaynaklı enfeksiyonlarda, ilk gün ateş derece arasında seyredebiliyor. Ateş düşürücülere fayda etmeyebilir. Ateş dışında burun akıntısı, boğaz ağrısı, halsizlik, kas ağrıları, karın ağrısı, bulantı ve kusma yapabiliyor. İlkbahar aylarında yüksek ateşle seyreden adenovirüs, enterovirüslere sık rastlanıyor. (ADENOVİRUS), solunum yolu sekresyonları, yakın temas ve eşyalar ile kolayca bulaşabiliyor. Üst solunum yolu yakınmalarına ek olarak ishal de görülebiliyor. Aynı etkiyi enterovirüsler de yapabiliyor. Ateşin birkaç gün yüksek seyretmesi, eşlik eden hem üst solunum yolu bulguları hem de ishal ve döküntü virüs enfeksiyonu olduğunun göstergesi olabilir. Bu durumda destek tedavisiyle semptomlarının kontrol altına alınması gerekiyor. Her boğaz ağrısı ve boğaz kızarıklığında antibiyotik kullanımı doğru değil. Daha nadir olarak görülse de uzun süren ateş durumlarında enfeksiyon dışı hastalıkları ortaya çıkarmak için, eşlik eden yakınmalar ve yeni ortaya çıkan semptomlar yakından takip edilerek, gerekirse laboratuvar testleri ile kontrol edilmesi gerekiyor.  

Ateş neden olur?  

Ateşin neden yükseldiğini tespit etmek önem taşıyor. Kulak enfeksiyonu, soğuk algınlığı, üst solunum yolu enfeksiyonu, idrar yolları enfeksiyonu, zatürre, bazı durumlarda bir ilaç, yaralanma, zehirlenme ateşe neden olabiliyor. Çok sıcak ortamlar da sıcak çarpmasına yol açabiliyor. Çocuğun ateşi yükselince kalp atışları hızlanıyor. Çocuğun yanakları kızarabilir veya normalden daha fazla terleyebilir. Bazı çocuklar ateşliyken de kendilerini iyi hissedebiliyor, ancak çoğunda ateşe neden olan hastalığın belirtileri de görülüyor. Çocuğun kulağı veya boğazı ağrıyor olabilir, cilt döküntüsü veya karın ağrısı olabilir. Tüm bu belirtiler, ateşin nedeninin anlaşılması için önemli ipuçları veriyor. 6 ay-6 yaş arsındaki bazı çocuklarda yüksek ateş ile birlikte havale görülebilir; bu yaş grubunda daha dikkatli olmakta fayda var.  

Çocuğunuz 6 aylıktan büyükse bunlara dikkat edin 

6 aylıktan büyük çocuklarda hafif yüksek ateş görüldüyse, yani derece altında ise, hasta veya düşkün görünmüyorsa, uykulu veya huzursuz değilse, süregelen başka bir rahatsızlığı veya ateşli havale öyküsü yoksa, yemesi, uykusu, oyun oynaması olumsuz etkilenmediyse doktora götürme öncesinde şunlar yapılabilir:

• Serin bir ortamda tutun
• Hafif giysiler giymiş olmasına dikkat edin 
• Su, sulandırılmış meyve suları gibi sıvılar içmesi için teşvik edin
• Çok hareket edip yorulmamasını sağlayın 
• Ateş düşürücü verebilirsiniz.  

Ateş için hangi ilaçlar kullanılabilir?  

• Parasetamol (ağızdan verilen veya fitil şeklinde) veya ibuprofen (ağızdan) verilebilir. Doz açısından doktorunuzun önerilerini ve ilaç bilgilerini takip edin. Çocuğunuza herhangi bir ilaç vermeden önce mutlaka ilaç bilgilerini okuyun.
• Çocuğunuz kusuyorsa ve sıvı kaybettiğini düşünüyorsanız ibuprofen vermeyin.
• Aspirin vermeyin. Çocuklarda viral hastalıklarda aspirin verilmesi (REYE SENDROMU) adında tehlikeli bir komplikasyona yol açabilir. Ayrıca aspirin midede rahatsızlık ve mide-barsak kanaması gibi yan etkiler yapabilir.
• Ateş yükselmeye devam ediyorsa vücudunu ılık su ile ıslatılmış bir sünger veya elbezi ile silin.  

Su ve bez ile ateş nasıl düşürülür?  

• Bu işlem için kesinlikle soğuk su kullanmayın veya soğuk duş yaptırmayın. Bu çocukta üşüme ve titremeye yol açarak ateşin daha da yükselmesine neden olur.
• Suya alkol eklemeyin veya cildini alkolle silmeyin, ciltten emilim ile ciddi yan etkilere yol açabilir.
• Çocuğunuzun ateşini hızla düşürmeye çalışmayın, Bu ateşin tekrar ve daha fazla yükselmesine yol açabilir.  

Çocuğunuz 6 aylıktan küçükse bunlara dikkat edin  

Çocuğunuz 6 aylıktan küçükse ve ateşi derecenin üzerindeyse, hasta veya düşkün görünüyorsa, uykulu veya huzursuz ise, süregelen başka bir rahatsızlığı veya ateşli havale öyküsü varsa, yemesi, uykusu, oyun oynaması olumsuz etkilendiyse hemen doktora götürmek gerekiyor. Bu sırada da ılık su uygulaması yapılabilir ve ateş düşürücü verilebilir.

İnsanlar, kendi vücut sıcaklığını dengeleyebilen canlılardır. Bu dengenin bozulması herhangi bir hastalığın habercisi olabilir. Ateş vücudun enfeksiyonlarla savaşmasını sağlar. Fakat vücut sıcaklığı pek çok nedene bağlı olarak değişebilmektedir. Bunlardan biri yaş faktörüdür. Yetişkin vücut sıcaklığı ve bebeklerdeki vücut sıcaklığı birbirinden farklıdır. Yetişkinlerde ateş kaç olmalı, yüksek ateş nedir? Sorularının yanıtlarını hazırladık. Normal vücut sıcaklığı kaç derece olmalı? İşte yanıtları…

NORMAL VÜCUT SICAKLIĞI

İnsan vücudunun normal sıcaklığının 37⁰C olduğu bilinmektedir. Ancak her vücut ve bünyenin farklı olabileceği unutulmamalıdır. Yaşınız, hareket durumunuz ve beslenme şekliniz gibi etmenler de ateşi etkileyebilmektedir. Bu yüzden bir iki derecelik fark çok fazla önemsenmemelidir. Sağlıklı bir bireyin vücudunda gün içinde en fazla derecelik bir fark görülmektedir.

NORMAL VÜCUT ISISI

İnsan vücudunun normal ısısı 37 derece civarıdır. Bu değer biraz değişebilir. Ancak vücut ısısının normal değerlerin üstüne çıkması yüksek ateş olarak kabul edilmektedir.

NORMAL ATEŞ

İnsan vücudunun sıcaklığı 37 civarında bilinmektedir. Ancak 'ye kadar normal ateş kabul edilmektedir. 'nin üzeri ateş, ve üzeriyse ciddi yüksek ateş kabul edilir.

ATEŞ BELİRTİLERİ

Vücutta yüksek ateş görüldüğünde genellikle şu belirtilere rastlanılır:

• Zayıflık
• İştah kaybı
• Kas ağrıları
• Sinirlilik
• Terleme
• Titreme
• Baş ağrısı
• Susuzluk

YÜKSEK ATEŞ KAÇ DERECE?

Vücut sıcaklığı 36,1'den 37,2 dereceye kadar normal kabul edilir. Ciddi bir yüksek ateş diyebilmek için 39,4 derece ateş olmalıdır.

ATEŞ NASIL ÇIKAR?

Vücut ısımızı beyinde bulunan hipotalamus bölgesi ayarlamaktadır. Bu bölge vücut ısısını yükselttiğinde yüksek ateş meydana gelir. Bu durumda vücutta üşüme veya vücut ısısını yükseltebilmek için titreme meydana gelir. Bunun sonucunda vücut ısısı da yükselir.

YETİŞKİNLERDE ATEŞ NASIL DÜŞÜRÜLÜR?

Bilinen en iyi yöntemleri sizler için sıraladık. İşte yetişkinlerde ateş nasıl düşürülür? Sorusunun yanıtları:

• Bulunduğunuz ortamı havalandırmak ya da temiz hava alabileceğiniz bir ortam tercih etmek.
• Ateş düşürücü kullanmak.
• Ilık suyla duş almak.
• Soğuk ve ıslak bir bezle koltuk altlarına soğuk uygulaması yapmak.
• Bol su tüketmek.
• Sigara ve alkolden uzak durmak.
• Üzerimize daha rahat, bol ve inci giysiler giymek.

İNSAN VÜCUT SICAKLIĞI

Genel olarak insan vücut sıcaklığı arasında kabul edilmektedir. Ancak zaman, açlık, tokluk durumu gibi pek çok faktörden etkilenen vücut sıcaklığı den ye kadar da normal kabul edilmektedir.

BEBEKLERDE ATEŞ

Bebek ve çocuklarda normal kabul edilen ateş derecedir. Yüksek ateş ise 38 derecenin üstüne denmektedir. 14 günden kısa süren ateşe akut, 14 günün üzerinde seyreden yüksek ateşeyse kronik ateş denir. Bebeklerde genellikle virüs kaynaklı solunum yolu, sindirim sistemi kaynaklı, orta kulak iltihabı, zatürre ve idrar yolu enfeksiyonları nedeniyle görülmektedir. Bunlara ek olarak diş çıkarma döneminde çocuklarda ateş görülmektedir ancak bu durum 38'in üzerinde ateş yapmamaktadır.

Yüksek ateş bebeklerin bağışıklık sistemi yeterince gelişmediğinden ciddiye alınmalı ve vakit kaybetmeden bir hekime başvurulmalıdır.

Farklı sebeplerle sıklıkla görülen yüksek ateş, ebeveynlerin bebeklerinde karşılaşmaktan en korktukları durumlar arasında yer alır. Bir hastalık bulgusu olarak algılanan ateş, kimi zaman vücudun geliştirdiği bir savunma hareketiyken, kimi zamansa bir rahatsızlığın ilk belirtisi olabiliyor. Bu noktada bebeklerde görülen ateşin önemsenmesi gerektiğini vurgulayan Avrasya Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları, konu hakkında önemli bilgiler veriyor.

Ateş, çocuğunuzun vücudunun enfeksiyonla mücadele ettiği anlamına gelir

Bebeklerin bağışıklık sistemi büyümelerine bağlı olarak gelişmekte, bebekler bu süreçte çeşitli hastalıklara karşı daha savunmasız olabilmektedir. Çeşitli sorunlara bağlı olarak ortaya çıkan ateş ise ebeveynlerin en önemli endişelerinin başında gelmektedir. Genel anlamda bilinmesi gereken en önemli unsur, ateş bir hastalık değil, bir rahatsızlığın göstergesi olarak vücudun gösterdiği tepkimedir.

Bebeklerde normal kabul edilen vücut ısısı kaçtır?

Bir bebeğin normal vücut sıcaklığı yetişkin bir bireye oranla daha yüksektir. Bu noktada normal kabul edilen 37 derece iken bir bebeğin vücut sıcaklığı ise ,5 arasında değişmektedir. 38 derece ise bebekler için önemli bir sınırdır ve hafif derecede ateş olarak kabul edilir. Ancak bu sınırı aşan derecelerde mutlaka kontrol altına alınması gerekmektedir. Bu durumda bebeğin vücut sıcaklığı 38,5 derece olduğunda menenjit başta olmak üzere birçok hastalık riski göz önünde alınarak doktora gidilmelidir.

Bebeğin vücut ısısı ölçülen bölgelere göre farklılık gösterir. Bu sebeple bu durum göz önüne alınarak bir değerlendirme yapılmalıdır.

• Kulak: 38 derece
• Alın: 37,5 derece
• Koltukaltı: 37,3 derece
• Makat: 38 derece ise yüksek ateş olarak tanımlanır.

Bebeklerde ateşin yükselme nedenleri nelerdir?

• Diş çıkarma dönemleri,
• Gribal enfeksiyonlar,
• İdrar yolu enfeksiyonları,
• Üst solunum yolu hastalıkları,
• İshal,
• Orta kulak iltihabı,
• Bulaşıcı hastalıklar,
• Zaman zamansa güneş çarpması gibi sebepler yüzünden bebeklerde yüksek ateş görmek mümkündür.

Belirli faktörler risk oranını artırıyor

• Zayıf ve hassas olmak,
• Kansız olmak,
• Kalabalık bir ortamda yaşamak,
• Anne sütü ile beslenmemek vb.

Yüksek ateş hangi durumlarda tehlikeli hale gelir?

Bebeklerde ateş hastalıklarla başa çıkmak için vücudun kullandığı bir yöntemdir. Ancak yüksek ateş özellikle de 1 yaşın altındaki bebeklerde çok ciddi sonuçlara yol açabilir. Yüksek ateşin tehlikeli olduğu kriterler ise;

• Ateşin derecesi 40 ve üzeriyse,
• Ateşe kusma eşlik ediyorsa,
• Ateş 2 gündür devam ediyorsa,
• Yutkunma ve nefes almada zorluk çekiyorsa,
• Sürekli uyku eğilimi gösteriyorsa,
• Ciltte mor döküntüler oluşuyorsa,
• Ateşi ilaç içmesine rağmen düşmüyorsa,
• Beslenmek istemiyorsa,
• Ateşle birlikte ishal görülüyorsa tehlikelidir.

Bebeklerde yüksek ateş durumunda nasıl müdahale edilebilir?

Daha öncede belirttiğimiz gibi yüksek ateş özellikle de 1 yaşın altındaki bebekleri etkiliyor. Bu noktada erken ve doğru müdahale çok önemlidir. Eğer bebeğinizin ateşi çok yükseldiyse yapabileceğiniz uygulamalar;

• Ateşin yükselmesi vücutta ciddi sıvı kaybına yol açar. Üstelik terleme olmasa bile buharlaşmayla birlikte vücut çok fazla sıvı kaybeder. Bu noktada bebeğinizin kaybettiği sıvıyı karşılamanız gerekir. Bol bol su verebilir, bunun yanında taze sıkılmış meyve suları ve çorbaları tercih edebilirsiniz.
• Bebeğinizin ateşi varsa ve siz hasta olduğunu düşündüğünüz için onu sarıp sarmalıyorsanız en büyük hatayı yaparsanız. Bebeğinizin vücut sıcaklığını düşürmek için daha serin bir yere alın. Kalın giysiler yerine daha ince kıyafetleri tercih edin. İçinde bulunduğu odanın sıcaklığı dereceyi geçmemelidir.
• Ilık su ile ıslattığınız temiz bir bez ile vücudunun sıcaklığını düşürmeye yardımcı olabilirsiniz.
• Eğer bu yöntemler işe yaramıyorsa ateş düşürücü ilaçlar deneyebilirsiniz. Ancak buna rağmen bebeğinizin ateşi düşmüyorsa mutlaka doktora götürülmelisiniz. Çünkü geç kalınması durumunda bebeğin havale veya menenjit gibi çok ciddi hastalıklarla karşı karşıya kalma riski artar.