Ayağa Kalkınca Göz Kararması Ve Titreme

Ayağa kalkarken yaşanan göz kararması probleminin en yaygın sebebi kan basıncının ani olarak değişmesidir. Bu durum oturur pozisyondayken ayağa kalkıldığında kan basıncının aniden düşmesi olarak tanımlanır. Tıp literatüründe ise postüral hipotansiyon olarak adlandırılır. Yetişkinlerde görülme sıklığı çocuklara göre daha yaygındır. Hem erkeklerde hem de kadınlarda rastlanması mümkün olan bu probleme kadınlar, erkeklere göre daha fazla maruz kalırlar.

Ayağa ani bir şekilde kalkma sonucu meydana gelen titreme, baş dönmesi, geçici görme kaybı ve göz kararması problemleri fazla uzun sürmez. Saniyeler içerisinde son bulur. Bu esnada herhangi bir problem olmadığı düşünülse de sorunun kaynağına gidilmelidir. Kan basıncının hızlı bir şekilde ve kişinin bayılacakmış hissine kapıldığı bu süreçte bazen düşmeyi önlemek amacıyla duvara ya da o an düşmeye engel olabilecek herhangi bir nesneye tutunmak gerekebilir.

Ayağa kalkınca göz kararmasının sebepleri nelerdir?

Ayağa kalkıldığında birden gözlerin kararması ve bu duruma eşlik eden titreme, baş dönmesi, geçici görme kaybı gibi problemlerin kaynağı için aşağıdaki durumlardan söz edilebilir:

• Atardamalarda yaşanan tıkanıklık
• Damarların sertleşmiş olması
• Şeker hastalığı
• İç kulakta bulunan keseciklerde mevcut olan bir problem
• Bir çeşit sinir hastalığı olan çoklu sistem atrofisi
• Yeme hastalığı olarak tanımlanan anoreksiya nevroza
• Kalpteki ritim bozuklukları
• Kan hacminin gereğinden düşük olması
• Postural tansiyon düşüklüğü
• Aşırı derecede stresli ortamlara ve olaylara maruz kalmak
• B12 vitaminin eksikliği
• Kullanılan bazı ilaçların yan etkileri
• Demir eksikliğine bağlı olarak meydana gelen anemi (kansızlık)

Ayağa kalkarken göz kararması için hangi doktora gidilir?

Gün içinde çok fazla karşılaşılan göz kararma sorunu genellikle tansiyon düşüklüğünden kaynaklanmaktadır. Uzun süre hareketsiz kalmak göz içinde bulunan kılcal damarlardan kan dolaşımının azalmasına neden olmaktadır ve aniden hareket edince de göz kararması ve boş dönmesi yaşanmaktadır. Beyin kan dolaşımının da yetersiz olması göz kararmasına neden olan faktörlerdendir. Özellikle de uzun süre hareket etmemek beyin ve gözdeki kan akışını yavaşlatmaktadır. 

Tıkalı burnu açmak için ne yapmalı? Burun tıkanıklığına 25 saniyede çözüm

Göz Kararması Neden Olur?

Günlük hayatta sıklıkla yaşanan göz kararması genellikle göz içinde bulunan kılcal damarlarda kan dolaşımının azalmasından kaynaklı görülür. Tansiyon düşmesi, yükselmesi, mide bulantısı ve açlık gibi nedenlerden de kaynaklanabilir. Ancak göz kararması beyinde oluşan tümöre bağlı olarak da görülebildiği için uzun süre devam etmesi halinde muhakkak doktora başvurulmalıdır. Göz kararması genel olarak uzun süre hareketsiz kalıp kan dolaşımının yavaşlamasından kaynaklı görülür. Göz kararmasının nedenleri:

• Uzun süre aç kalma

• Vücudun ihtiyacı olan vitamin ve mineral eksikliği

• Gün için az su tüketimi

• Sıcak havaya maruz kalma

• Yorgunluk

• Yoğun çalışma temposu

• Tansiyon düşmesi ve yükselmesi

Migrenin belirtileri nelerdir? Migren nasıl geçer? Migrene ne iyi gelir?

Göz Kararması Hangi Hastalıkların Habercisidir? 

Tansiyon düşüklüğünden ve yükselmesinden kaynaklı olarak görülebildiği gibi vertigo ve migrenden kaynaklı da görülebilir. Bu hastalıklar rutin müdahalelerle engellenebilir. Ancak göz kararması daha riskli hastalıkların da habercisi olduğundan dikkate alınarak uzmana danışılmalıdır. Özellikle beyin damarlarında kan dolaşımının yeterli olmaması ve beyinde oluşan bir tümör kendini göz kararmalarıyla belli etmektedir. Sık yaşanan göz kararmalarını dikkate alarak uzman bir doktora gidilmelidir. 

Mide üşütmesi nasıl geçer? Mide üşütmesi belirtileri

Göz Kararması Nasıl Geçer?

Göz kararması tek başına bir hastalık değildir, bundan dolayı da tek başına tedavi edilmesi de mümkün değildir. Göz kararmasının neyden kaynaklı olduğunu tespit edip ona göre tedavi uygulanması doğrudur. Göz kararmasının altında yatan hastalıkların tespit edilebilmesi için gerekli kontrollerin yapılıp tedaviye başlanması gerekir.

Her hastalık için aynı bir yöntem uygulanarak göz kararmalarının önüne geçilebilir. Örneğin şeker düşmesine karşı yemek yiyerek göz kararmasını engelleyebilir. Tansiyon hastalarının (düşük ve yüksek) bunun takibini yaparak doğru beslenmeleri ve ilaçlarına dikkat etmesi gerekir.

Yeme bozukluklarından ve günlük çalışma temposundan dolayı göz kararması yaşanıyorsa daha sağlıklı ve dikkatli beslenerek göz kararmalarını tedavi etmek mümkündür. Ama en önemlisi göz kararmasının neyden kaynaklı olduğunu tespit etmek için muhakkak doktora gidilmesi gerekir.

Göz seğirmesi nasıl geçer? Göz seğirmesine iyi gelen doğal tedavi yöntemleri

Göz Kararmasına Ne İyi Gelir?

1- Domates: göz tansiyonuna iyi gelen domates ve domates suyu her sabah tüketildiğinde göz kararmasına iyi gelecektir. 

2- Su: Gün içinde vücudun ihtiyaç duyduğu suyu alarak göz kararmasına engel olunabilir

3- Meyve: Meyveler içerdiği besin değerleri sayesinde vücudun ihtiyaç duyduğu vitamin ve mineralleri karşılayarak göz kararması engellemektedir.

4- Havuç: Göz sağlığı için oldukça faydalı olan havuz, düzenli tüketilmesi durumunda göz kararmasına iyi gelmektedir

5- Düzenli Beslenme: Özellikle şeker hastalarının beslenmelerine dikkat ederek kandaki şeker dengesini koruması gerekir.

Ortostatik entoleransın kelime anlamı: dik duruma geçişi tolere edememedir.

• Ayağa kalkınca tansiyon düşmesi
• Ayağa kalkınca göz kararması, baş dönmesi, sallanma hissi
• Ayağa kalkınca bayılacakmış gibi olma, bayılma
• Uzun süre ayakta durunca göz kararması, dengesizlik, bayılma 
• Egzersiz yaparken (özellikle dik veya ayakta) bayılacak gibi olma
• Görmede bulanıklaşma, bulanık görme, yakını/uzağı görememe olur.

Ortostatik entoleransı olan hastalarda bu bulgulara sıklıkla çarpıntı eşlik eder.

POTS, yani postural taşikardi sendromu, oturur veya yatar pozisyondan ayağa kalkmakla, kalp atım hızının normalden fazla artması (hızlanması) ve 10 dakika boyunca hızlı kalmasıdır. Erişkinlerde bu artış dakikada 30, çocuklarda dakikada 40 atımdan fazladır.

Otururken ayağa kalkınca artan iş yükünü karşılayabilmek için herkeste kalp hızı artar, ama POTS hastalarında bu artış çok fazla olur ve uzun sürer, pek çok bulgu bu artışa eşlik eder.

Otonom tutulum ve/veya POTS olan hastalarda sempatik baskınlık artışına bağlı olarak, derin nefes ile ve uyku sırasında kalp hızı değişkenliği azalmıştır; hastaların kalbi yavaşlamadan devamlı yüksek hızla çarpar, gece uykuda yavaşlamaz. 

POTS olmadan da kalbin devamlı olarak hızlı çalışması, devamlı egzersiz yapmışçasına hastaları yorar.

Erken ve genç erişkin kadınlarda daha sık görülür.

POTS’un (ve ortostatik entoleransın) altında pek çok neden olabilir:

1. Otonom sinir sisteminin çalışmasında disfonksiyon
2. Artmış sempatik baskınlık
3. Hareketsizlik veya hastalığa bağlı ağır kondisyon ve kas kaybı
4. Kalbe dönen venöz  kan (kirli kan) miktarında azalma
5. Karın içi organlar çevresinde veya bacaklarda venöz kan göllenmesi.

Bunların dışında otoimmün tutuluma bağlı antikor oluşumu ve/veya mast hücrelerinin aktivasyonunun da katkısı olduğu düşünülmektedir.

POTS hastalarında sıklıkla

• IBS
• Besin entoleransları
• Alerjik yakınmalar
• Hipermobilite
• Damar kompresyon sendromları bulgulara eşlik eder.

IBS’i olan hastalarda, besin entoleransları/gıda hassasiyeti, histamin entoleransı /mast hücresi aktivasyonu sonucunda damar genişlemesi ve son olarak da artmış bağırsak geçirgenliğine bağlı, özellikle yemek sonrası bağırsak çevresinde venöz göllenme görülebilir. Ayrıca POTS hastalarının çoğunda mide boşalma süresi ve bağırsak hareketlerinin hızı yavaştır. Yine POTS ve ortostatik entolerans hastalarında sıklıkla görülen otonom sinirlerin/el ve ayaktaki küçük /ince sinirlerin tutulumu da bu duruma katkıda bulunur.

Hipermobilite bağ dokularının gevşek/güçsüz/yetersiz olmasına bağlı olarak, eklemler ve cildin normalden fazla esnek/hareketli olmasıdır. Vücut/ iskelet/bağ dokusu olması gereken kadar güçlü değildir.

Bu hastalarda damar duvarı/cidarının fazla elastik olması/güçlü olmaması nedeniyle, özellikle ayakta dururken kan yer çekimine karşı kalbe doğru yönlendirilemez ve ayak/bacaklar veya karın içinde göllenir. Hastaların pek çoğunda beraber olabilen otonom tutulum yakınmaların daha şiddetli olmasına/hissedilmesine neden olabilir.

Hipermobil hastaların bir kısmında Ehlers Danlos sendromu bulunur; hipermobilite ile birlikte, deride aşırı esneklik ile birlikte kolay zedelenme, çürümeye eğilim, omurga, göz, diş ve kalp damar problemleri görülebilir.

POTS ve hipermobilitesi olan hastalarda eklemler beklenenden fazla hareket aralığına sahip olduğu için hastalar bir yandan daha az mobil insanların yapamadığı hareketleri yapabilir; bir yandan da –yine aynı nedenle- çok kolay sakatlanabilir ve sık eklem yeri çıkığı yaşayabilir.  Hipermobil hastaların iyileşmesi normalden yavaş olur.

Oluşan ve fark edilmeyen mikrotravmalar uzun vadede dokularda/eklemlerde nedbeleşmeye neden olarak kronik ağrı ve geçmeyen sakatlığa neden olabilir.

Hastalarda sıklıkla kronik ağrı sendromları fibromiyalji ve kronik yorgunluk ile birlikte mesane problemleri ve otonom tutulum, ayrıca yukarıda söylendiği gibi IBS görülür.

Bazı hastalarda gevşek/yerinde sabit durmayan bağ dokusu elemanları/ligamanlar ve bağlar, damarları sıkıştırarak kan akımını engelleyebilir. Buna vasküler kompresyon denir; karında, köprücük kemiğinin altında ve/veya pelvis içinde görülebilir.

POTS (ve otonom tutulum) bulguları çoğunlukla yaş arası kadınlarda görülür.

Hastaların yarısı, hastalık başlamadan önce viral bir enfeksiyon ve/veya aşılanma tarif ederler. COVID öncesi en sık olarak Epstein-Barr virüsü HPV aşılanması sonrasında POTS görülüyordu.

Hastaların bir kısmında ağır hastalıklar/operasyonlar/uzamış lohusalık sonrası kondisyon ve kay kaybı öyküsü, yeni başlayan besin entoleransları veya alerjileri ve/veya sirkadiyen ritm bozukluğu nedeni vardır.

Kronik yorgunluğu ve fibromiyaljisi olan hastalarda POTS ve ortostatik entolerans, POTS ve ortostatik entoleransı olan hastalarda kronik yorgunluk ve fibromiyalji sıklıkla birlikte seyreder.

İdrar söktürücü tansiyon ilaçları, drospirenon gibi mineralokortikoid reseptör antagonisti doğum kontrol hapları, kalsiyum kanal blokeri veya alfa agonisti şeklinde damar genişletici, veya betabloker kullanımı bulguların artışına neden olabilir.

Yukarıda sayılan nedenler dışında otonom nöropatiler ve otonom nöropatilere neden olan hastalıklar (alkolizm, diyabet, otoimmün hastalıklar (Sjögren sendromu, sistemik lupus eritamatozus, romatoid artrit, çölyak hastalığı, Guillain Barre sendromu ve diğer immün nöropatiler, paraneoplastik nöropatiler, kemoterapi, AIDS, multipl skleroz, Parkinson hastalığı, omurilik hastalıkları, amiloidoz, ailevi nöropatiler) otonom tutulum ve POTS’a neden olabilirler.

Otonom nöropatisi olan hastalarda ortostatik entolerans ve/veya POTS dışında görülebilecek bazı yakınmalar

• Kabızlık
• İshal
• İştahsızlık
• Erken doyma/tokluk hissi
• Yemek sonrası bulantı, kusma
• Reflü
• Yutma zorluğu
• Gaz/ şişkinlik
• Hiperaktif mesane, idrar kaçırma, çiş yapmaya başlayamama, mesaneyi tam boşaltamama
• Cinsel işlev bozukluğu (iktidarsızlık, erken boşalma, düşük libido, orgazm olamama)
• Kan şekeri düşüklüğünün farkına varamama
• Fazla/az terleme
• Göz bebeği tutulumuna bağlı aydınlıktan karanlığa geçişte zorlanma, gece araba kullanamama
• Ağız ve göz kuruluğu
• Egzersiz yapamama

Yukarıda sayılanlar dışında hastalarda Raynaud fenomeni ve ayakta kalma donrası bacaklarda morarma ve ödem görülebilir.

Koronavirüs sonrası devam eden yakınmalar için buraya, POTS ve öneriler için buraya , beyin sisi ve öneriler için buraya, otonom tutulum ve öneriler için buraya, ellerde titreme için buraya bakabilirsiniz.

Referanslar

• Wells R, Spurrier AJ, Linz D, et al. Postural tachycardia syndrome: current perspectives. Vasc Health Risk Manag. ; Published Dec doi/VHRM.S
• Benarroch EE. Postural tachycardia syndrome: a heterogeneous and multifactorial disorder. Mayo Clin Proc. ;87(12) doi/monash.pw
• Cutsforth-Gregory JK, Sandroni P. Clinical neurophysiology of postural tachycardia syndrome. Handb Clin Neurol. ; doi: /B PMID:
• Atuesta-Rodriguez AJ, Medina-Velasquez YF, Motta O, Narvaez-Reyes MI, Rondon-Herrera F. Association between Postural Orthostatic Tachycardia Syndrome and Joint Hypermobility. Case Rep Cardiol. Apr 28; doi: // PMID: ; PMCID: PMC
• Miller AJ, Stiles LE, Sheehan T, Bascom R, Levy HP, Francomano CA, Arnold AC. Prevalence of hypermobile Ehlers-Danlos syndrome in postural orthostatic tachycardia syndrome. Auton Neurosci. Mar; doi: /monash.pw Epub Jan PMID: ; PMCID: PMC
• Bonamichi-Santos R, Yoshimi-Kanamori K, Giavina-Bianchi P, Aun MV. Association of Postural Tachycardia Syndrome and Ehlers-Danlos Syndrome with Mast Cell Activation Disorders. Immunol Allergy Clin North Am. Aug;38(3) doi: /monash.pw Epub Jun 9. PMID:
• Celletti C, Camerota F, Castori M, Censi F, Gioffrè L, Calcagnini G, Strano S. Orthostatic Intolerance and Postural Orthostatic Tachycardia Syndrome in Joint Hypermobility Syndrome/Ehlers-Danlos Syndrome, Hypermobility Type: Neurovegetative Dysregulation or Autonomic Failure? Biomed Res Int. ; doi: // Epub Feb PMID: ; PMCID: PMC
• Ishibashi Y, Yoneyama K, Tsuchida T, J Akashi Y. Post-COVID Postural Orthostatic Tachycardia Syndrome. Intern Med. May doi: /internalmedicine Epub ahead of print. PMID:
• Song B, Yeh P, Harrell J. Systemic manifestations of Ehlers-Danlos syndrome. Proc (Bayl Univ Med Cent). Aug 26;34(1) doi: / PMID: ; PMCID: PMC
• Eseonu KC, Payne K, Ward S, Fakouri B, Panchmatia JR. Chronic Low Back Pain Occurring in Association With Hypermobility Spectrum Disorder and Ehlers-Danlos Syndrome. Int J Spine Surg. Jun;15(3) doi: / Epub May 7. PMID:
• Brooks RS, Grady J, Lowder TW, Blitshteyn S. Prevalence of gastrointestinal, cardiovascular, autonomic, and allergic manifestations in hospitalized patients with Ehlers-Danlos syndrome: a case-control study. Rheumatology (Oxford). Jan 7:keaa doi: /rheumatology/keaa Epub ahead of print. PMID:
• Castori M, Morlino S, Pascolini G, Blundo C, Grammatico P. Gastrointestinal and nutritional issues in joint hypermobility syndrome/Ehlers-Danlos syndrome, hypermobility type. Am J Med Genet C Semin Med Genet. Mar;C(1) doi: /ajmg.c PMID:
• Song B, Yeh P, Nguyen D, Ikpeama U, Epstein M, Harrell J. Ehlers-Danlos Syndrome: An Analysis of the Current Treatment Options. Pain Physician. Jul;23(4) PMID:

Kalbinizle ilgili hiçbir şikayetiniz olmasa bile hayatınızı tehlikeye sokabilecek bir kalp hastalığınız olabileceğini ya da şikayetleriniz varsa bile herhangi bir kalp rahatsızlığınız olmayabileceğini biliyor muydunuz?

Bu sorunun yanıtını Hisar Intercontinental Hospital Kardiyoloji Bölümü Uzmanlarından öğrendik.

Göğüs ağrısını ne zaman dikkate almalısınız?
Kalp hastalıklarının en önemli belirtilerinden olan göğüs ağrısı; basit bir gaz sancısından, hayati tehlikesi olan kalp krizi veya kalpten çıkan tüm vücuda kanı taşıyan aort damarındaki yırtılmaya kadar çok çeşitli nedenlerle olabilir. Ancak bu ağrı eforla oluşuyor, göğsün ortasında baskı şeklinde hissediliyor, 2 dakikadan daha uzun sürüyor ve dinlenmekle de dakika içinde geçiyorsa hekime başvurmak gerekir. Bu tür bir ağrı; göğüs duvarında iki taraflı, daha çok sol taraf olmak üzere kollara boyun ve çeneye yayılma eğilimindedir. Daha az sıklıkla sol kürek kemiği ve omuz bölgesine yayılabilir. Bazen sol koldan başlayıp göğse yayılır ya da sadece sol kolda hissedilebilir. Ancak kalp krizinde genellikle istirahat halindeyken aniden göğüste ağrı şeklinde ortaya çıkar. Ağrı genellikle endişe verici kadar şiddetli ve 20 dakikadan daha uzun sürelidir. Beraberinde bulantı, kusma, soğuk terleme, baş dönmesi, göz kararması ve nefes darlığı da olabilir.

Göğüste duyulan kalbe ait ağrıların bir kısmı kalp zarı hastalıklarıyla ilişkilidir. Bu ağrı devamlıdır. Nefes alıp vermekle, göğsün hareketleriyle artar. Genellikle ateş, nefes darlığı ve çarpıntıyla birlikte görülür. Göğüste duyulan kalp ve damarlara ait başka bir ağrı da, aort damarı yırtılmalarında görülür. Bu durumda ağrı çok şiddetlidir. Hastada ağrıyla birlikte terleme, morarma ve kan basıncında düşme, fenalık hissi, bayılma, kol ve bacaklarda morarma görülebilir. Ana akciğer damarı ve dallarının bir pıhtı sonucu tıkanmasında da göğsün ortasında şiddetli bir ağrı olur. Ağrıyla beraber öksürük, kanlı balgam, terleme, çarpıntı ve morarma vardır.

Nefes Darlığı
Nefes darlığı kondisyonu düşük, hareketsiz yaşam tarzı olan veya kilolu kişilerde hafif eforla olabildiği gibi çok çeşitli solunum sistemi hastalıklarında ve kansızlıklarda da görülebilir. Kalp hastalıklarında görülen nefes darlıkları genellikle eforla ortaya çıkar, dinlenmeyle geçer ve hasta nefes darlığını elini göğsüne koyarak lokalize edebilir. Bunun yanı sıra kalp yetmezliklerinde gece gelen ve uykudan uyandıran nefes darlıkları olabilir. Genellikle hasta uykuya daldıktan saat sonra başlar ve hasta hava açlığı ile pencereleri açar. Nefes darlığıyla birlikte öksürük de görülebilir. Hasta oturunca ya da ayağa kalkınca dakika içinde nefes darlığında tedricen azalma olur.

Çarpıntı
Çarpıntı; kalp atışlarının hızlı ya da kuvvetli rahatsızlık verecek şekilde hissedilmesidir. Normalde nabız sayısı erişkin bir insanda dakikada ’dir. Taşikardiler (kalp hızının artması), ekstrasistol denilen ek atımlar, kalp kapak yetmezliklerine bağlı kalp atım volümünde artma ve ani başlayan kalp hızının yavaşlaması (bradikardi) çarpıntıya sebep olabilir. Kalp ritm anormalliklerine bağlı çarpıntılar kansızlık, sinirlenme gibi diğer sebeplere bağlı çarpıntılara göre aniden başlar ve aniden sonlanır. İki dakikadan fazla süren, kalp hızının atım/dk’dan fazla olduğu, beraberinde baş dönmesi, göz kararması ya da bayılma şikayetlerinin olduğu çarpıntılar mutlaka tedavi edilmesi gereken ritim bozukluğuna bağlı çarpıntılardır. Çarpıntı hisseden kişide, kendisi veya bir yakını o sırada nabzı kontrol ederek dakikadaki kalp hızını ve kalp atışının düzenli olup olmadığını tespit edebilir ve bu şekilde hekime ve tedaviye yardımcı olur. Nabız, el bileğinin başparmak hizasında kolaylıkla bulunur.

Bayılma ve Halsizlik
Bayılma; sıklıkla beyin kan akımındaki azalmaya bağlı birdenbire bilinç kaybı olup yere yığılma ve kısa bir süre sonra kendine gelme halidir. Son derece ciddi bir kalp hastalığının belirtisi olabileceği gibi diğer çok sayıdaki daha az ciddi sebeplerden de kaynaklanabilir. Kalp hastalıklarına bağlı bayılmalar genellikle ani, saniye içinde gelişir ve kısa sürelidir. Kalp kapak hastalıklarında (örneğin aort darlığında özellikle eforla alakalı bayılma), kalp kası hastalıklarında (hipertrofik kardiyomiyopati), çok hızlı ve uzun süren ritim bozukluklarında, kalp hızının aniden çok yavaşlamasında, doğumsal kalp hastalıklarında bayılmalar olabilir. Kardiyovasküler sistem hastalıklarında en sık şikayetlerden birisi halsizlik ve çabuk yorulmadır. Bu durum sistemik dolaşım bozukluğu sonucu gelişen kas güçsüzlüğü yanı sıra kalp hastalığı tedavisinde kullanılan ilaçlara (beta bloker, idrar söktürücü gibi) de bağlı olabilir.

Öksürük
Kalp hastalıklarında görülen öksürük genellikle kalp yetmezliğine ve/veya kalp kapak hastalıklarına bağlıdır. Hırıltılı solunum, çarpıntı ve nefes darlığı da genellikle beraberdir. Öksürük genellikle kuru, irritan ve geceleri olmaya meyillidir. Öksürükle beraber köpük şeklinde ve taze kan içeren balgam olabilir. Yine geceleri uykudan uyandıran ve kalkıp oturmakla geçen öksürük kalp yetmezliği belirtisidir.

Morarma (Siyanoz)
Siyanoz; özellikle dudaklar ve parmak uçlarının ve ağız, dilin morumsu bir renk alması durumudur. Genellikle hasta tarafından değil de yakınları tarafından fark edilir. İki tipi vardır. Santral siyanoz (dudaklarda, ağız mukozasında morarma) kanın iyi oksijenlenmediği veya kirli kanla temiz kanın kalpteki mevcut delikler aracılığıyla birbirine karıştığı doğumsal kalp hastalıklarında; periferik siyanoz (el ve ayak parmak uçlarında morarma) kalp yetmezliğinde görülebilen bir durumdur. Eğer periferik siyanoz tek taraflı bir ekstremitede görülürse lokalize arter ya da tıkanmasından şüphelenilir.

Ödem
Kalp hastalıklarına bağlı alt ekstremite ödemi simetrik ve çift taraflıdır. Hastalar hızlıca kg aldıklarında ödem belirgin olur. Ödeme parmakla baskı uygulandığında bir süre içeri çöktüğü görülür. Kalp yetmezliği ilerledikçe ödem bacakların üst kısmında, genital organlarda ve karında oluşabilir.

Diğer şikayetler
Gece sık idrar kaçırma (Noktüri) konjestif kalp yetmezliğinin sık bulgularından birisidir. Anoreksi, karın şişliği, batında sağ üst kadran ağrısı, kilo kaybı ve kaşeksi kalp yetmezliğinin ileri dönemlerinde görülebilen şikayetlerdir. Bulantı kusma akut kalp krizinde sıklıkla olur.

tarihinde güncellenmiştir.