Hamilelikte Hct Kaç Olmalı

Tam kan sayımı testi olan Hemogram, kan hücrelerin çeşitleri ve sayıları hakkında önemli bilgiler veren bir kan testidir. Her biri vücutta belirli ve önemli işlevleri yerine getiren beyaz kan hücreleri (WBC), kırmızı kan hücresi (RBC) ve trombositler hakkında bilgiler Hemogram ile alınabilir.

Hemogram testi nasıl yapılır?

Hemogram testi için kişinin kolundan kan örneği alınır. Bunun için kişinin aç ya da tok olması önemli değildir. Kan örneği günün her saatinde verilebilir. Hemogram (tam kan sayımı) testi kandaki çeşitli bileşenleri ölçer. Bu test ile anemi, enfeksiyon, kanser ve bir çok hastalığın teşhisi için veri elde edilir. Hemogram testinde “normal” olarak değerlendirilen değerler hastanın yaşına ve cinsiyetine göre değişir. Testin laboratuar raporunda sonuç ve  normal referans aralığı gösterilmektedir.

Hemogram testi normal değerleri

WBC                 10.06       3.0 – 12.0

NE                     76.8         35 – 80

RBC                   3.8          3,2 – 6

HGB                   11           10 – 18

HCT                    33,6        30 – 55

MCHC                32.9         30 – 36

MCH                   29.3         25- 33

MCV                   89.1         78 – 105

LYM                    12.8         15 – 50

RDW                   14.5         9 – 18

PLT                      203         150 – 500

MPV                     9.5           0 – 15

Hemogram testinde RBC (Kırmızı Kan Hücreleri)

Vücuttaki kırmızı kan hücreleri, vücut içinde oksijen ve karbondioksit taşıyan kan parçalarıdır. Bu kırmızı kan hücreleri; kendi yapısının bir parçası olarak demir içermekte ve hemoglobinden oluşmaktadır. Hemoglobin testinde kanda eritrosit değerlerinin düşük olması genellikle demir eksikliği ya da kansızlık, anemi işaretidir. Bu değerlerin olduğundan yüksek çıkması ise akciğer, bronşit, astım ve böbrek gibi hastalıkların habercisi olabilir.

Hemogram testinde WBC (Beyaz Kan Hücresi) 

Vücuttaki beyaz kan hücreleri, kişinin vücudunun enfeksiyonlarla savaşmasına yardım eder.  Hemogram testinde vücuttaki beyaz kan hücrelerinin sayısı ve türleri ölçülür. Test sonucuna göre beyaz kan hücrelerinin anormal bir şekilde yüksek ya da düşük çıkması enfeksiyon, iltihap veya kanser belirtisi olabilir. Bu bağlamda WBC bağışıklık sistemi ile ilgili de önemli bilgiler verir.

Hemogram testinde HGB (Hemoglobin) 

Hemoglobin kişinin vücudunun akciğerlerinden dokularına oksijen taşır ve karbondioksiti dokulardan akciğere verir, kırmızı kan hücrelerinde protein molekülüdür. Hemoglobin, birbirine bağlı dört protein molekülünden oluşmaktadır. Normal sağlık koşullarına sahip olan bir yetişkinde hemoglobin molekülü iki alfa-globulin zinciri ve iki beta-globulin zincirlerinden oluşur. Kişinin hemoglobin yapısının anormal olması, kırmızı kan hücrelerinin şeklini bozabilir, fonksiyonlarını engelleyebilir.

Hemogram testinde HCT (Hematokrit)

Hemogram testinde HCT, insan kanındaki kırmızı kan hücrelerinin yüzdesini gösteriyor. HCT testi kişide anemi ya da dehidratasyon düzeyini ölçmek için uygulanan hızlı ve kolay bir testtir. HCT, genellikle cerrahi bir hastanın durumunu kontrol etmek ya da şüpheli bir kan kaybının varlığını tespit etmek, olası travmaları önlemek için uygulanmaktadır. Düşük HCT değeri; kemik iliği hastalıkları, kronik enflamatuar hastalık, demir, B12 vitamini, besin eksiklikleri, iç kanama, anemi, böbrek yetmezliği, lösemi, lenfoma gibi hastalıkların habercisi olabiliyor.  Yüksek HCT değeri ise; kalp hastalığı, böbrek tümörü ve akciğer gibi hastalıkların göstergesi olabilir. HCT değeri yetişkin erkeklerde; % 38.8- 50, yetişkin kadınlarda ise; % 34- 44.5 oranında olmalıdır.

Hemogram testinde MCV (Mean Corpuscular Volume) 

Hemogram testinde MCV değeri, kanda kırmızı kan hücrelerinin ortalama büyüklüğünü göstermektedir. MCV yüksekse, kırmızı kan hücreleri normalden daha büyüktür ve B12 vitamin eksikliği vardır. Bu sorun kansızlık, anemi olarak adlandırılmaktadır. MCV düşük çıktığında ise kırmızı kan hücreleri normalden daha küçüktür, demir eksikliği, anemi değeri düşüktür. MCV için normal karşılanan değer aralığı; 80-100 µ3 olarak bilinmektedir.

Hemogram testinde MCH (Mean Corpuscular Hemoglobine)  

Kan akışı yoluyla akciğerlerden oksijen taşınması için gerekli olan hemoglobin, kırmızı kan hücrelerinin içinde bulunur. Kandaki eritrosit hücresinde bulunan hemoglobin konsantrasyonunun hesaplanması testte MCH değeridir. Bu değer eritrosit olarak tanımlanan hemoglobin miktarının bir tahmini bir değeridir. MCH değeri yüksekse; kansızlık, yani anemi, folik Asit veya B12 vitaminin eksikliği varlığından bahsedilir. MCH değeri düşükse; demir eksikliği anemisi, idiyopatik hipokrom anemi, kronik hastalık anemisi var olabilir. MCH için normal değer 30-35 pg civarıdır.

Hemogram testinde MCHC (Mean Corpuscular Hemoglobin Concentration) 

Eritrosit denilen kırmızı kan hücreleri kandaki ortalama hemoglobin konsantrasyonun tahmini bir oranıdır. MCHC değeri, kandaki hemoglobin bölünmesiyle hesaplanmaktadır. MCHC değerinin yüksek olduğu kişilerde kusma ve ishal görülürken, düşük olması durumunda ise  demir eksikliği anemileri, kronik hastalık anemileri, vücuda aşırı sıvı yüklenmesi gibi sorunlar yaşanabilir. Normal bir yetişkinde MCHC değeri 31-37 gram/dL civarındadır.

Gebelikte hemogramın önemi

Gebelik döneminde anne adayınınkan değerleri hem bebeğin hem de anne adayının sağlığı için çok önemlidir. Bu bağlamda hemogram, tam kan sayımı sonucu önem taşır. Bu sebeple de gebeliğin ilk döneminde doktorlar rutin olarak hemogram testi isterler. Tam kan sayımında anne adayında kansızlık olup olmadığı kontrol edilir, olumsuz bir değer çıkması durumunda en uygun tedavi planlanır.

Gebeliğin başında yapılan tam kan sayımı, gebeliğin son dönemlerine doğru tekrarlanır. Hemogram sadece kansızlık değil, anne adayında enfeksiyon ve kanda pıhtılaşma gibi problemler olup olmadığı konusunda da genel bir bilgi verir. Gebelikteki kan sayımında WBC, Hemoglobin (Hb), Hemotokrit (Hct), Trombosit (plt) parametreleri incelenir. Bu bağlamda incelenen kan sayımında hamile olan ve olmayan kişiler arasında bazı farklılıklar gözlemlenebilir.

Hemogram testi kişinin;

• Sebepsiz yorgunluk, cildin sık sık morarması, odaklanma problemleri ve depresyon gibi birçok farklı şikayetinin nedeni hakkında fikir sahibi olmak mümkün olur.
• Kansızlık (anemi), kanama sorunları, iltihaplı hastalıklar başta olmak üzere pek çok farklı sağlık sorunun teşhisi ve takibini olanaklı kılar.
• Bu rahatsızlıklar için uygulanan tedavilerin ne kadar etkili olduğu tespit edilebilir.

Hemogram ile ilgili bilinmesi gerekenler

Her kan laboratuarı kişinin ihtiyacı olan hemogram değerlerini verebilecek donanımda olmayabilir. Bu bağlamda doktorun veya sağlık uzmanının önerilerini uygulamak faydalı olur.

Test öncesinde açlık tokluk durumu

Hemogram tahlili için kişinin aç veya tok olmasının hiç bir önemi yoktur, günün her saatinde kan verilebilir. Ancak bazı laboratuarlar hemogram testi öncesinde yağlı besinlerin tüketmesini önermez.

Değerler değişken olur!

Kanda hemogram sonuçları ve normal değer aralıkları kişiden kişiye değişir ve kişiye özeldir. Normal değerler hakkında yaklaşık bir aralık verilebilse de kişinin yaşına, cinsiyetine, genel sağlık durumuna, yaşadığı bölgenin rakımına ve diğer pek çok etkene göre değişkenlik gösterir. Bu bağlamda hastalar kendileri için en sağlıklı yorumlamayı takip eden doktordan öğrenebilirler.

Gebelik varlığı

Kandaki hemogram değeri yaşamın her anında, her döneminde çok önemlidir. Ancak hemogram gebelikte çok daha fazla önem taşır. Hastanın kanındaki pıhtılaşma sorunları, iltihap, kansızlık gibi olası problemler hemogram sayesinde önceden görülebilir, olası sorunlar için önlem alınabilir. Bu bağlamda hemogram hamilelik öncesinde, esnasında ve sonrasında önemlidir, sonuçlar yakından takip edilmelidir.

HCT, kelime anlamı olarak bir kan ölçüm testidir. Bu test kanın içinde mevcut kırmızı kan hücreleri oranlarını ölçmektedir. Kırmızı kan hücreleri vücudunuzda oksijen taşıyan hücrelerdir. Çok az ya da çok fazla kırmızı kan hücresine sahip olmak bazı önemli ve dikkatli bir şekilde takibi gereken hastalıkların işareti olabilmektedir. İşte bu yüzden bu test insan sağlığı açısından son derece önemlidir.

Hct Nedir?

Hematokrit testi, Hct olarak kısaca adlandırılır. Bu test ile kandaki kırmızı kan hücrelerinin oranı ölçülmektedir. Kırmızı kan hücreleri, vücudumuzda oksijen taşımaktadır. Çok az ya da çok fazla kırmızı kan hücresine sahip olmak bazı hastalıkların işareti olabilir. Hematokrit, kırmızı kan hücrelerinden oluşan kanın hacim oranını tespiti sağlamaktadır.

Hct Kaç Olmalı?

Hemaktokrit için normal aralıklar yaş ve erişkinlik sonrası kişinin cinsine bağlı olarak değişir. Standart değerler şöyledir:

Yenidoğan: % 55 – % 68
Bir haftalık: % 47 ila % 65
Bir aylık: % 37 ila % 49
Üç aylık: % 30 ila % 36
Bir yaş: % 29 ila % 41
On yaş: % 36 ila % 40
Yetişkin erkekler: % 42 ila % 54
Yetişkin kadınlar: % 38 ila % 46

Bu değerler farklı laboratuvarlar arasında az oranlarda değişebilmektedir.

Hct Yüksekliği Nedenleri

- Yüksek rakımlı yerlerde yaşamak
- Kronik sigara kullanımı
- Yetersiz sıvı alımı
- Uzun süre yüksek sıcaklığa maruz kalma
- Aşırı su kaybı
- Akciğer hastalıkları
- Bazı tümörler
- Polisitemi rubra Vera olarak bilinen kemik iliği bozukluğu

Hct Yüksekliği Belirtileri

– Aşırı halsizlik, yorgunluk, isteksizlik
– Baş ağrısı
– Ciltte kaşıntı,
– Kolay morarma
– Kas ve eklem ağrıları
– Dışkıda kan görülmesi
– Karın ağrısı

Hct Düşüklüğü Nedenleri

- Kan kaybı
- Kolon kanseri
- Travmatik yaralanma
- Beslenme yetersizliği (folat, demir, vitamin B12)
- Kemik iliği problemleri
- Böbrek yetmezliği
- Anormal hemoglobin (orak hücreli anemi)

Hct Düşüklüğü Belirtileri

– Bitkinlik, halsizlik
- Çabuk yorulma
– Solgun görünüm
- Zayıflık
– Saç dökülmeleri
– Nefes darlığı

Hct Ölçümü Nasıl Yapılır?

Hematokrit tipik olarak kan numunesinden bir makine ile ölçülmektedir. Bu makinelerin birçoğu hematokriti doğrudan doğruya ölçmemektedir. Hematokrit ayrıca bir santrifüj kullanılarak manuel bir yöntemle de belirlenebilir.

Hamile kalmak isteyen anne adaylarına en kesin sonucu veren testin Beta HCG testi olduğu biliniyor. Beta HCG testi sadece gebeliğin var olup olmadığını değil aynı zamanda gebeliğin süresini de ortaya çıkarması açısından oldukça büyük bir öneme sahip. Hamileliğin en erken teşhis yöntemi olan Beta HCG testi sonuçlarına göre anne adayları kaç haftalık hamile olduklarını bile öğrenebiliyor. Hamileliğin her aşamasında değişen beta HCG değerlerine ilişkin merak edilen her şeyi sizler için derledik...

HAMİLELİK HAFTALARINA GÖRE BETA HCG DEĞERLERİ

Hamilelik testi için hamilelik belirtilerinin dikkate alındığını biliyoruz. İlk hamilelik belirtilerinden biri olan adet gecikmesinin görülmesi, gebelik kan testi yaptırılması için yeterlidir. Adetiniz 7 gün ve daha fazla geciktiyse hamilelik kan testi yaptırılabilirsiniz. Hamilelik testinde gebeliği ortaya çıkaran hormon olan Beta HCG hormonunun değerlerine bakılır. Gebelik kan testi sonucunda ortaya çıkan beta HCG değerleri gebeliğin oluşup oluşmadığını hatta oluştuysa kaç haftalık olduğunu bile açıklayabilir.

Erkek İsimleri İçin Tıklayınız

İnsan koryonik gonadotropini olarak adlandırılan Beta HCG (Human Chorionic Gonadotropin) hormonu plasenta tarafından üretilir. Bu yüzden Beta HCG halk arasında hamilelik hormonu olarak da bilinir.

HAMİLELİKTE BETA HCG KAÇ OLMALI?

Hamile olmayan kadınlardaki Beta HCG hormonu 0-10 mlU/ml aralığındadır. Aktif cinsel hayatı olan kadınlarda Beta HCG hormonunun yükselmesi hamileliğin gerçekleştiğinin kanıtı olarak görülebilir. Kandaki ve idrardaki Beta HCG hormonu değerleri döllenme gerçekleştikten yükselmeye başlar. Kan testindeki Beta HCG hormonu değerleri gebeliğin hangi haftada olduğu bilgisini de verir.

1 HAFTALIK GEBELİKTE BETA HCG DEĞERİ KAÇ OLUR?

Gebelik tarihi hesaplanırken son adet tarihi dikkate alınır. Hamileliğin ilk haftası testlerde görülmeyeceği için 1 haftalık gebelik testinde Beta HCG hormonu negatif yani 0-10 mlU/ml aralığında görülür.

2 HAFTALIK GEBELİKTE BETA HCG DEĞERİ KAÇ OLUR?

Hamileliğin oluşabilmesi için döllenmenin gerçekleşmesi ve embriyonun sorunsuz bir şekilde rahime tutunması gerekir. Plasentanın Beta HCG üretmeye başlaması ancak embriyonun rahime tutunmasının ardından başlar. Bu da aşağır yukarı üç haftayı bulacağından sağlıklı bir gebeliğin kan testlerinde kendisini göstermesi üç hafta sonra olur. Gebeliğin 3. haftasında artık Beta HCG hormonu 0-10 mlU/ml aralığının üstüne çıkar ve hızla artmaya başlar. 2 haftalık gebelikte de Beta HCG hormonu artış göstermemiş olur.

Kız İsimleri İçin Tıklayınız

BETA HCG GEBELİK HESAPLAMA TABLOSU

Beta HCG horonu pozitif sonuçları 3. haftayla birlikte izlenmeye başlanır. Hamileliğin her haftasında yükselen Beta HCG hormonu değerleri gebeliğin 3. haftasında 5-50 mlU/mL aralığında, 4. haftasında 5-426 mlU/Ml aralığında, 5. haftasında ise 18-7.340 mlU/mL aralığında gözlemlenir.

Gebeliğin 5. haftasından sonra Beta HCG hormonu çok fazla yükselmeye başlar ve 40. haftaya kadar da yükselmeye devam eder. Beta HCG hormonu ilk 5 hafta içinde büyük önem taşısa da 5. haftada sonra artık takip edilmesi çok da önemli değildir çünkü 5. haftanın ardından anne adayı düzenli olarak ultrason kontrollerine tabii olacaktır.

Halk arasında kansızlık olarak da bilinen anemi özellikle ülkemizde önemli bir sağlık sorunudur. Oksijen kanda hemoglobin adı verilen bir proteine bağlanarak taşınır Alyuvarlarda bulunan hemoglobin aynı zamanda kana kırmızı rengi veren maddedir. Hemoglobinin normalden düşük olması ise anemi olarak isimlendirilir.

Kadınlarda en sık karşılaşılan anemi türü demir eksikliği anemisidir. Demir, hemoglobinin ana yapısında bulunan bir elementtir. Amerika Birleşik Devletlerinde kadınların %10-30’unun anemik olduğu düşünülmektedir. Kadınlar erkeklere göre anemiye biraz daha eğilimlidirler. Bunun temel nedeni adet kanamaları ile düzenli ve sürekli olarak kan kaybetmeleridir. Ayrıca kadınların yeme alışkanlıklarının erkeklerden farklı olması da anemiye olan eğilimi arttırmaktadır.

Hamilelik anemi riskini arttıran bir süreçtir. Kan temel olarak 2 bölümden oluşur. Birinci bölüm şekilli elemanlar denilen akyuvar, alyuvar gibi hücreler, ikinci kısım ise bu şekilli elemanları taşıyan sıvı yani plazmadır. Kırmızı kürelerin (alyuvar, eritrosit) plazmaya göre olan yüzdesine hematokrit adı verilir. Normalde hematokrit %38-45 arasındadır. Yani kanın %38-45’i şekilli elemanlar geri kalanı ise plazma tarafından oluşturulmaktadır. Hamilelik sırasında kan hacmi yaklaşık %50 artar. Bu artışın büyük bir bölümü plazma kısmındadır. Alyuvarlar plazma kadar hızlı çoğalamazlar.Bu durumda kan içinde alyuvar konsantrasyonu azalır ve hamilelik öncesi dönemde olduğundan daha aşağılara iner. Bu durum özellikle hamileliğin ilk yarısında belirgindir. Hamilelik ilerledikçe alyuvar yapımı artar. Yapım artışı ise demire olan ihtiyacı arttırır. İlk başlarda gerek duyulan demir vücuttaki depolardan karşılanır ancak çoğu zaman bu depolar ihtiyacı karşılamada yetersiz kalır. Eğer kişi diet ya da ilaçlar ile yeteri kadar demir almıyor ise anemi ortaya çıkar. Bu tür anemiye hemodilüsyonel anemi adı verilir. Hamile kadınların yaklaşık %20’sinin anemik olduğu bilinmektedir.

Genel olarak hemoglobinin 10 gr/dL altında olması anemi olarak tanımlanır. Hemodilisyon varlığında hematokrit düzeyi %38-45’den %34 civarına düşer. Çoğul gebeliklerde bu değer %30’a kadar inebilir. Gebeliğe bağlı bu fizyolojik hemodilusyon oksijen taşıma kapasitesinde bir azalmaya neden olmaz ve aneminin hamilelikte doğurduğu riskleri arttırmaz. Asıl problem olan hamileliğe anemik olarak başlamak ya da hamileliğin ilk 3 ayında anemik olmaktır.

Hamilelikte görülen aneminin olası nedenleri

• Demir eksikliği anemisinin en sık karşılaşılan nedeni yetersiz demir alımıdır.Demir hayvansal gıdarlarda ve yeşil yapraklı sebzelerde bol miktarda bulunur.
• Folik asit yetersizliği de anemiye neden olur.
• Basur ya da benzeri patolojiler nedeni ile kronik kan kaybı
• Gelişmekte olan bebeğin annesinin depolarını tüketmesi
• Travma, kaza gibi durumlarda ani ve fazla miktarda kan kaybı
• Diğer anemi nedenleri

Risk fakörleri

• Çoğul gebelik
• Beslenme bozukluğu
• Sigara kullanımı (besin maddelerinin emilimini azaltır)
• Alkol kullanımı
• Sindirim sistemi hastalıkları
• Bazı ilaçların kullanımı

Belirtileri
Pekçok olguda kişi anemik olduğunun farkında değildir. Anemi birden değil de yavaş yavaş geliştiğinde vücut bu duruma tolerans geliştirir. Anemi sıklıkla rutin yapılan incelemeler sırasında anlaşılır. En sık karşılaşılan belirtiler şunladır:

• Halsizlik
• Çabuk yorulma
• Soluk görünüm
• Çarpıntı
• Merdiven çıkma, yürüyüş gibi aktivitelerde hemen yorulma ve nefes nefese kalma
• Başdönmesi, baygınlık
• Başağrısı
• Tırnak diplerinin soluklaşması
• Sarılık (nadir)
• Karın ağrısı (nadir)

Bu belirtilerin büyük bir kısmının hamileliğin erken döneminde de normalde görülebilen yakınmalar olduğu gözden kaçırılmamalıdır.

Tanı
Aneminin tanısı çok kolaydır. Yapılacak olan bir kan sayımı ile anemi varlığı saptanabilir. İlk kontrolde yapılacak olan kan sayımı hamilelik öncesi anemi varlığının anlaşılması açısından önemlidir. Hamilelik takipleri sırasında kan sayımı 24-28. haftalarda tekrarlanmalıdır.

Tedavi
Demir eksikliği anemsinin tedavisi basittir. Genelde ağızdan alınan haplar ya da şurup şeklinde demir ilaçları ile tedavi yapılır. Nadiren enjeksiyon şeklinde demir alımı gerekebilir. Kansızlığın çok fazla olduğu durumlarda kan verilmesi gerekli olabilir.

Hamileliğin başlangıcında anemi olmasa bile pek çok kadında demir kullanılması önerilir. Bunun amacı demir depolarının desteklenmesidir. Kan değerleri normal olan kadınlarda demir kullanımı 24 haftaya kadar geciktirilebilir. Demir ilaçlarının kabızlık ve mide bulantısına neden olabileceği, aynı zamanda dışkıyı siyaha boyadığı unutulmamalıdır.

Komplikasyonlar
Demir eksikliği anemisi hamilelikte bazı sorunlara neden olabilir. Bunların en önemlisi erken doğum riskindeki artıştır.

• Erken doğum riskinde artış
• Rahim içi gelişme geriliği
• Düşük doğum ağırlıklı bebek
• Doğum sonrası annenin iyileşmesinde gecikme
• Doğum sonrası annede enfeksiyon riskinde artış
• Doğumda normal miktardaki kan kaybının anemik kadında tehlike yaratacak düzeylere ulaşması

Önlemler

• Yeterli miktarda demir içeren besinler tüketin
• Yeterli miktarda folik asit içeren besinler tüketin
• Yeterli miktarda C vitamini alın. C vitamini demirin barsaklardan emilimini kolaylaştırır.
• Kontrollerinizi ihmal etmeyin
• Doktorunuz tarafından verilen vitamin ve demir ilaçlarını düzenli olarak kullanın

Kaynaklar

1. Fleming AF, Martin JD, Hahnel R, Westlake AJ. Effects of iron and folic acid antenatal supplements on maternal hematology and fetal wellbeing. Med J Aust 1974;2;429-36.
2. Klebanoff MA, Shiono PH, Selby JV, Trachtenberg AI, Graubard BI. Anemia and spontaneous preterm birth. Am J Obstet Gynecol 1991;164:59-63.
3. Murphy JF, O’Riordan J, Newcombe RG, Coles EC, Pearson JF. Relation of haemoglobin levels in first and second trimesters to outcome of pregnancy. Lancet 1986;1;992-4.
4. Scholl TO and Hediger, ML. Anemia and iron-deficiency anemia: compilation of data on pregnancy outcome. Am J Clin Nutr 1994; 59(suppl):492S-501S.