Azerbaycan In Neyi Meşhur

Bakü&#;nün Neyi Meşhur? Azerbaycan&#;ın kalbi sayılan Bakü lüks arabaları ve bakımlı insanlarıyla insanı başka bir dünyaya götürüyor. Bakü petrolüyle, Hazar Denizi&#;nin tam ortasındaki bayrağıyla, parklarıyla, havyarıyla ve zerdüştlerin tapınağıyla meşhurdur. Öncelikle petrol kokan bu şehrin benzin fiyatları bizim ülkemizin benzin fiyatlarından 8 kat daha ucuzdur. Bakü Hazar Denizi&#;nin tam ortasında olan dünyanın en büyük bayrağına sahiptir. Bayrağın yüksekliği yüz atmış iki santimetre, çapı üç metre ve ağırlığı iki yüz yirmi ton, göndere çekilen otuz beş metreye yetmiş metre boyutundaki bayrağın ağırlığı ise üç yüz elli kilodur.

Böyle güzel bir yapıt dünyanın da dikkatini çekmiş ve bu bayrak direği, dünyanın en büyük bayrak direği olarak iki bin dokuzda Guinness Rekorlar Kitabı&#;na girmiştir. Bakü&#;nün meşhur yiyeceği havyarı satın almak isterseniz yüz gramını dutyfreeden iki yüz elli dolara, şehir merkezinden iki yüz dolara alabilirsiniz. Bakü&#;nün çok eski yerleşim yeri olarak bilinen Surakhani şehre otuz kilometre uzaklıkta ve Surakhani&#;de zerdüştlerin tapınağı bulunmaktadır.

Bakü&#;de Ne Yenir?

Tarihi boyunca birçok medeniyetten etkilenmiş olan Bakü&#;de yemekleri de bu değişimden faydalanmıştır. Azerbaycan&#;ın Türk mutfağına çok benzeyen kardeş ülkesi Bakü&#;de yeme, içme ve eğlenceyi sizler için derledik. Listenize ekleyebileceğiniz pek çok lezzet olduğunu söylemeye gerek yok.

Bakü mutfağının zengin yemeklerinin baş kahramanı ettir ama her zaman değil. Türk mutfağı gibi biraz et içeren Bakü yemekleri de oldukça iddialı.

Duşbara

Bir çorba olan Dushbara, Bakü&#;de çok ünlüdür. Dusbara&#;nın kıyma veya peynir ekleyerek pişirebileceğiniz yuvarlak şekli tercih ediliyor. Bu wonton benzeri karışım, benzersiz bir Bakü yemeği oluşturmak için başka bir çorba benzeri karışıma eklenir.

Azeri Plovu

Bakü&#;de özel günlerde yapılan Azerbaycan pilavı bildiğimiz pirinç pilavı gibidir. Tek fark, içine konan malzemedir. Kızarmış tavuk ve koyun eti, kuru kayısı, kuru üzüm, kestane ekleyin, dinlendirin, önce gözleri doldurun, sonra doldurun.

Bakü Baklava

Bakü baklavasına, bizim baklavamız gibi açılıp şerbeti eklendiği halde safran eklenir. Bu farklı lezzeti denemeden geçmeyin.

Piti Aşı

Piti aşısı kuzudan yapılır, nohut ve çeşitli soslarla karıştırılır ve güveçte pişirilir. Doyurucu ve besleyici özelliği ile baş döndürücü bir etkiye sahip olan Piti aşısı, soğuk kış günlerinin de vazgeçilmezidir.

Karpuz Reçeli

Azerbaycan mutfağı reçelleri ile de ünlüdür. Bakü&#;nün en meşhur reçellerinden biri karpuz reçelidir, her şeye reçel yapılır. İsterseniz şehirde deneyebilir, isterseniz eşinize, arkadaşınıza veya kendinize hediye olarak satın alabilirsiniz.

Levengi

Levengi doldurulmuş balık veya tavuk anlamına gelir. Etin içine salça, ceviz ve soğan dolması ile yapılan levengi, tandırda pişirildiğinde gerçek lezzetine kavuşuyor.

Şekerbura

Yumuşak bir tatlı olan Şekerbura, en güzel özel gün olan Nevruz kutlamaları için yapılır ve dağıtılır. Yemeklerle birlikte yenebilen, fındık ve şeker oranı yüksek hafif bir tatlıdır.

Bakü&#;de bu lezzetleri tadabileceğiniz başlıca yerler şunlardır:

1. Nargiz Restoranı
2.  Şehir Dünyası
3. Sanat Kulübü Restoranı
4. Elvet Biftek Restoranı
5. Dolma Restoranı
6. OroNero Bar ve Restoran
7. Turkuaz
8. Şirvanşah Müzesi ve Restoranı
9. Şah Restoranı

Baküde Gezilecek Yerler

Şirvanşahlar Sarayı

yılında UNESCO Dünya Mirası Listesi&#;ne yazılan Şirvanşahlar Sarayı, Bakü&#;nün iç şehir surlarının bir kısmının arkasında bulunan bir yapıdır. yılında müze olarak açılan saray, yüzyılda Şirvanşahlar hanedanından Kral İbrahim Halilullah tarafından yaptırılmıştır. Müzede, kralların o dönemdeki yaşamlarından kullandıkları eşyalara kadar her tarihi eser sergileniyor. Müze haftanın her günü &#; saatleri arasında açıktır.

İçeri Şehir

yılında UNESCO Dünya Mirası Listesi&#;ne alınan ve yılında nesli tükenmekte olan tarihi kalıntılar listesine alınan şehir içi, Paleolitik dönemden beri yerleşim yeri olarak kullanılıyor. Azeriler tarafından Eski Şehir olarak bilinen bu yer, Eski Şehir olarak da bilinir.

Kız Kalesi (Kız Kulesi)

Kız Kalesi veya Kız Kulesi, Bakü&#;nün en önemli tarihi ve mimari anıtlarından biridir. yüzyılın en ünlü mimarlarından biri olan Mesud İbn Davut tarafından yaptırılmıştır. Kireçten yapılmış bir parçadır ve 27 metre uzunluğundadır. Kız Kulesi&#;nin yapımıyla ilgili çeşitli hikayeler var. Bu hikayeler büyülü atmosferi daha da çekici kılıyor. Bakü&#;nün sembollerinden biridir ve UNESCO Dünya Mirası Listesi&#;ne yazılmıştır.

Ateşgah

Fırın, kadim Zerdüştlerin kurban yeridir ve dünyadaki üç büyük bilgenin kurban yerlerinden biridir. Kelime anlamı ateş tapınağıdır. Bakü&#;ye 30 km uzaklıktadır. Bakü gezilecek yerler listemizdeki belki de en büyülü yerlerden biri.

Devlet Bayrağı Meydanı

Azerbaycan halkının bayrağı ve çeşitli türbeleri şehir merkezinde yer almaktadır. Öte yandan buradaki bayrak, m uzunluğuyla Guinness Rekorlar Kitabı&#;na girdi, dolayısıyla adı yaygın olarak biliniyor. Azerbaycan ülkesi ve halkı için çok önemli bir yer olduğu için bu birlik ve beraberliğe katılmak istiyorsanız meydanda yürüyüş yapmanızı tavsiye ederiz.

Şehitler Hiyabanı

Martyr&#;s Lane, Bakü Savaşı&#;nda şehit olan Azerbaycanlı ve Türk askerlerinin mezarlarına ev sahipliği yapıyor ve &#;ten &#;a kadar Bolşevik yönetiminde eğlence yeri olarak kullanılmış. yılından bu yana gerçek isimleriyle anılan şehit mezarı bulunmaktadır.

Nizami Caddesi

Champs-Elysees&#;in Paris&#;teki karşılığı Nizami Caddesi, Bakü&#;nün alışveriş noktalarından biridir. Tamamen kapalı cadde 3,5 kilometre uzunluğunda ve minimalist bir tasarıma sahip. Futami Caddesi dünyaca ünlü markalarla dolu ve muhteşem aydınlatması etkileyici.

Azerbaycan Halı Müzesi

yılında ressam ve halı ustası Letif Kerimov tarafından kurulan dünyanın ilk ve en büyük halı müzesidir. Azerbaycan tarihinde kullanılan tüm halılar müzede sergilenmekte ve özenle hazırlanmaktadır.

Azerbaycan Ulusal Tarih Müzesi

Bakü gezilecek yerler listemizin en tarihi köşesi Devlet Tarih Müzesi. Müze, tarihi araçları kronolojik sırayla sergiliyor ve iki bölümden oluşuyor. Zeynalabdin Tağıyev&#;in evi ve arkeolojik eserlerin yeri olarak tek başınıza gezebileceğiniz müzeyi kaçırmamalısınız.

Yanardağ

&#;lerde bir kaza sonucu keşfedilen yanardağ, Abşeron Yarımadası&#;nda bulunuyor. Oldukça turistik bir yer olan şehir merkezinden yanardağa otobüsle ulaşabilirsiniz. Sürekli yanan yanardağa giderken fotoğraf makinenizi getirmeyi unutmayın.

Kobustan Milli Parkı

Kobustan Milli Parkı, Bakü&#;ye 64 km uzaklıktadır ve Bakü&#;deki turistik yerler listemizin en altındadır. Güneydoğu Kafkas Dağları&#;ndaki milli parkta yıl öncesine ait taşlar bulunuyor. Bölgeyi ziyaret ederek hikayeyi öğrenebilirsiniz.

Odlar Yurdu Azerbaycan zengin ve kadim tarihe sahiptir. Binyıllar boyunca Azerbaycan topraklarında dünyanın kültür hazinesine girmiş özgün medeni miras var olmuştur. Azerbaycan’da her bölgenin kendine özgü özellikleri, etik değerleri, yaşam tarzı ve kuralları vardır. Azerbaycan’ı tanımak bu bölgeleri tanımaktan geçer.  

Bakı-Abşeron bölgesi

Azerbaycan’da bulunan ve dünyada tanınan tarihi abidelerin (Gobustan, Kız kalesi, İçeri Şehir vs.) bir kısmı bu bölgededir.  

Bakı-Abşeron bölgesi halıcılık, ressamlık, musiki sanatı, meyhana, özellikle muğam sanatını derinden bilen adamlarıyla seçilir. 

Bakı ve Abşeron mutfağı rengarenk ve çeşitli yemekleriyle tanınmaktadır. Onlar arasında gutab (özellikle deve gutabı), düşbere, hengel, gürze, hemiraşı daha meşhurdurlar. Bakülülerin şah yemeyi koyun eti ve kestaneyle kurutulmuş erik karışımından yapılmış pilav, pişmiş tavukla, yumurta ve limon suyu karışımından kavrulmalı pilav, vs. değişik tür pilav türleri sayılır. Ayrıca koyun eti, tavuk ve balıktan hazırlanmış kebaplar da ünlüdür.

Bakü mutfağının tatlı türleri de zengindir. Bura baklava, şekerbura, goğal, şerbetler, semeni helvası vs. aittir. Genelde bu nimetlerin hazırlanması baharın gelmesi ile kutlanan Nevruz bayramıyla örtüşür. Bölgede Maştağa kasabası safranlı çayı ile ünlüdür.

Bakü’de genelde erkekler ve kadınların düğünü ayrı yapılır. Kadın düğünlerinde hiçbir erkek yer almaz.

Gencebasar bölgesi

Bölgede en çok çay dikeni, iğde, söğüt, sumag, sarağan, yulun, dut, ölmez çalı, nar, kuşburnu, böbürtken vs. yaygındır. Gence çınarları ve tarhun bitkisi ile de tanınır. Bölgedeki Göygöl ve buradaki devlet korusu Azerbaycan’ın ilk korusudur.

Bu bölgede âşık sanatı geniş yayılmıştır. Aynı zamanda Gencebasar bölgesi şairleriyle de ünlüdür. Gazah ilçesi halıcılık merkezlerinden biridir. Buranın birçok sakini halıcılık geleneklerini devam ettirmektedirler.

Gence mutfağından bahsederken firni, baklava, zilviye, nazik gibi tatlı türlerinden, aynı zamanda Gence dovğasınını hatırlamak gerekir.

Gence baklavası ülkenin değişik şehir ve ilçelerinde genelde Nevruz öncesi, nişan ve düğün meclislerinde hazırlanır. Gence baklavası ölçüsüne ve kullanılan baharata göre diğer bölgelerde pişirilen baklavalardan farklıdır. Gence baklavası genelde bakır tepside, köz üzerinde pişirilir ve bir kadar büyük ölçüde ve eşkenar şeklinde kesilir. 

Nevruz bayramında Genceliler mutlaka evden bazı eşyaları dışarı atarlar.

Gencebasar düğünleri genelde zurna ve sazla çalınır. Halk sanatçıları destanlar okur ve şiir söylerler. 

Karabağ Bölgesi

Karabağ’da Azerbaycan halkının eski mimarlık ve medeniyetini temsil eden çok sayıda abideler bulunmaktadır. Bu bölgenin sakinleri tarafından insan yaşamının değişik alanlarında toplanmış zengin gelenekler Karabağ’ın ününü onun sınırlarından çok uzaklara yaymıştır.

Hayvancılıkta genel olarak atçılık ve koyunculuk gelişmiştir. Burada halk seleksiyonu yoluyla Karabağ atı ve Karabağ koyun cinsleri geliştirilmiştir. Bu atlar ta eskiden Avrupa’da ün kazanmıştır.

Azerbaycanlıların musiki medeniyetinin gelişmesinde Karabağ hanendelerin müstesna rolü olmuştur. Eskiden Karabağ halk sanatçıları tüm Şark’ta ünlülerdi. Azerbaycan edebi dilinin gelişmesinde Karabağ diyalektinin rolü büyüktür.

Karabağ “Kırmızı Kitab”a düşmüş nadir bitkilerin vatanıdır: Hirkan şümşadı - pirkal, Kafkaz hedicegülü, komarov bireotusu, güzel tekesakal, mehmeri germeşov, sade kestane, Karabağ dağ lalesi, saksağan gülhetmisi vs. Dünyanın nadir bitkilerinden sayılan harı bülbül sadece Karabağ’da, Şuşa’dadır.

Eskiden bölgede “kara dam” (“ev damı”, “toprak dam”), “bağdadi” ve “tağbend” ev tipleri geniş yayılmıştır. Bölge yemekleri ve tatlıları Azerbaycan  mutfağının zenginleşmesine büyük katkı sağlamıştır (Karabağ’ ketesi, Berde nanı vs.). Karabağ’ halıcılık ekolü de bütün dünyada ünlüdür. Burada değişik çeşnili halılardan “Lemberani”, “Çelebi”, “Açma-yumma”, “Balık”, “Boynuz”, “Karabağ’”, “Berde”, “Leçektürünc” özellikle seçilir. 

Karabağ Azerbaycan halk musikisinin, özellikle muğamın ve şiirin beşiğidir. Buradan çok sayıda ünlü musikici, şair, yazar, tanınmış hanende çıkmıştır. 

Karabağ mutfağında “kete”nin özel yeri vardır. Karabağ mutfağında koyun ve mal etinden kavurma, gevli, dolma, yahni, bozbaş, haş, kellepaça, sac içi, cız-bız, çorbalar ve değişik pilav türleri yapılır. Kızartılmış ve kaynatılmış çay balığı da kullanılır. Karabağ mutfağında meyve kurusu çok fazla kullanılır. Onlar hoşaf, pilav, çorba, et yemekleri hazırlanırken kullanılır ve çerez olarak sofraya konulur. Karabağ mutfağında cad, et gutabı, feseli, kete, şekerbura, baklama, kuymak, helva, kurabiye, şorgoğalı, dovğa, kababın değişik türleri vs. yapılır. 

Karabağ düğünlerinin başlıca farkı (Bakü ve Şirvan’da olduğu gibi) muğama geniş yer verilmesidir. Düğüne katılanlar oynamaktan ziyade muğam dinlemeyi tercih ederler.

Karabağ düğünlerinde gelin düğün alanına getirilmez. Umumiyetler düğün alanı sadece erkekler için kurulur. Kadınlar düğün alanına gece, yemek merasimi bittikten sonra gelirler.

Gelin evinden eşya çalmak da Karabağ’ bölgesinde yayılmış geleneklerdendir. Düğün alayı oğlan evine dönmeye başlayınca kız evinden çalınmış eşyalar etraftakilere gösterilir. Bu ilginç adetin başka adları şeyoğurluğu, hespuşlug, hekrizdeme (Ağdam, Fuzuli, Şuşa, Terter), çıpıtma (Laçın, Cebrayıl), hırsızlık, sirgetdir. Bazı yerlerde ise kızın anası ekmek yerine geline bir çimdik ocak külü verir.

Nahçivan’ bölgesi

Nahçivan bölgesinde en geniş yayılmış bitki türleri badem, Şark meşesi, fıstık, ceviz, söğüt, ağcakayın, yabani armut ve çok sayıda derman bitkileridir. Özellikle Ordubad bölgesi eriği ve limonu ile ünlüdür. 

Burada sıcak yay ve ılıman sonbahar mevsimi Bayan-Şiraz, Tebrizi ve Şirazi  gibi yüksek keyfiyetli üzüm üretimi açısından elverişlidir. Bahçecilik gelişmiştir. Burada ayva, erik, şeftalı, armut ve badem yetiştirilir.

Nahçivan’ın hayvanlar alemi de zengindir. Burada geniş yayılmış koyun cinsi balbas adlanır. Balbas cinsli koyunlar verimliliği, beyaz, yumuşak yünüyle seçilir. Bu koyunların yünü genelde halıcılık alanında kullanılır.

Özer Cumhuriyette maden yatakları çok fazladır. Burada ünlü Badamlı, Sirab, Vayhir, Nagacir ve Gızılcir maden suları vardır. Nahçivan ayrıca, tuzuyla ünlüdür. Bu tuz sadece mutfakta değil, aynı zamanda tedavi amacıyla da kullanılır.

Mineral su kaynaklarının yakınında çok sayıda küçük göller vardır var. Bu göllerden en ünlüsü – manzaralı alp çimenleri arasında, deniz seviyesinde metre yükseklikteki Batabat gölüdür. 

En eski dönemlerden itibaren Nahçivan’da dekoratif-tatbiki sanat türleri geniş yayılmıştır. Onların en meşhur türleri ipekçilik, halıcılık, gülebetin işleme, nakışlı tohuma, metal işlemesi ve ağaç üzerinde oyma sanatıdır. 

Nahçivan’ın zengin ve çeşitli mutfağı, yüksek seviyeli misafirperverlik gelenekleri vardır. 

Azerbaycan’da, ayrıca Nahçivan’da ekmeksiz sofra tasavvur edilemez. Buna göre ekmeğin çok değişik çeşitleri vardır: tendir lavaşı, kalın, destana, kömbe vs.

Nahçivan’ mutfağında parça bozbaş, küfte bozbaş, çömlek pitisi, bozartma, çığırtma, dolma, kebap, haş, erişte, umac vs. yemekler daha yaygındır. Burada yemeklerin şahı pilavdır. Pilavın “karası” değişik türde hazırlanır ve koyun, dana, tavuk etinden, kuruyemiş (ceviz, fındık, kestane), meyve kuruları (kaysı, erik vs.), sebzeler vs. kullanılır. 

Nahçivan’ mutfağı hamur yemekleriyle - erişte aşı, umaç aşı, buğday unu ve pirinç, helvalar, heşil, kuymak vs. ünlüdür. 

Süt ve süt ürünlerinden hazırlanmış süt aşı, bulama, katık aşı, katıklama, dovğa, ayran aşı, kurut aşı vs. Nahçivan mutfağında özel yere sahiptir. 

Nahçivan mutfağı yemeklerin yanı sıra değişik şerbetler, meyve suları, salamura ve salatalarla zengindir. Nahçivan’da bölge mutfağına özgün tatlı türlerinden Ordubad gayganağı ve baklavası, şekerbura, çeşitli keteler, bükmeler vs. geniş yayılmıştır. 

Ordubad bölgesi bir sıra özellikleri ile de seçilir. Mesela ceviz,  gül, patlıcan reçelleri, maş çorbası, alana – bastık adlı yemekleri, lavaşı ve meyve kuruları (gahaç) ile ünlüdür. 

Maş çorbası Ordubad’ın en ünlü yemeklerindendir. Ordubad’da kuru maş fasulye ve taze maştan (yeşil fasulye) çok kullanılır. Yayda bu yemekler taze koyun etiyle, kışta ise kavurmayla pişirilir. Kavurma kendi yağında pişen koyun etidir. Kızartılmış koyun eti kendi yağında tencere ve kovalara konulur ve serin bir yerde bulundurulur. Kavurma hem sulu, hem kuru yemeklere ilave edilir. Kavurma fevkalade lezzetli bir yemektir.

Nahçivan’da düğün gelenekleri bazı özelliklerine göre farklıdır. Nahçivan diyarında düğün ve nişan meclislerinde kız evinde genç kız-gelinler hahışta adlı halaya benzer halk oyunu oynarlar.

kişiden ibaret iki topluluk halinde karşı karşıya durarak el ele tutarlar. Sonra ifacılardan birisi sonu hahışda kelimesiyle biten bir bayatı okur. Diğerleri bu sözü tekrar ederek el çalarak, oynayarak karşı sıraya ve oradan da geri sıraya geçerler. Okuyamayanlar sıradan çıkar ve tek ayak üzerinde oynarlar.

Şirvan bölgesi

Azerbaycan’ın tarihi Şirvan bölgesi Bakü’den kuzeybatıda, Büyük Kafkas dağlarının güneydoğu yamaçlarında yerleşir. yüzyıla dek bu arazide Azerbaycan’ın en eski ve kudretli devletlerinden birisi, başkenti Şamahı olan Şirvanşahlar devleti olmuştur. Şirvan diyarı çoğu zaman Gülistan, yeni güllük, lalezar, çimenlik adlandırılmıştır. 

Arazisinin yüzde sekizi ormanlarla kaplıdır. Burada nadir hayvan ve bitki varlığını korumak için Pirgulu ve İsmayıllı devlet koruları oluşturulmuştur. 

Göyçay narın vatanı sayılır. Bunun dışında Azerbaycan’da yetiştirilen birçok üzüm türü de bu ilçededir. İsmayıllı ilçesinde ise baharat türleri yetiştirilir.

Serin ve bol sulu çeşmeleri, zengin doğal güzellikleri, değişik bitki ve hayvan türlerinin bulunduğu Ulu düzü, Bülövdaş, Şeredil, Dedegüneş, Gonagkent ormanları özellikle seçilir. 

Bu bölge kaplıcalarla zengindir. Şamahı’nın Çukuryurt köyünde “Çukuryurt” suyu, İsmayıllı’da “Namazgah” suyu oldukça şeffaf, kokusuz ve renksizdir. Bu sular karbonat tipli sulardır. İsmayıllı rayonundakı “Bedo” suyu klorlu hidrokarbonat-natriyum tipli şifalı sudur.

Şirvan halıcılık ekolü güzel halılarıyla ünlüdür. Bu okula Şamahı, Mereze, Ağsu ilçelerinde üretilmiş halılar aittir. İsmayıllı’da tatbiki sanat türleri geniş yayılmıştır. Lahıç köyü “kalaycılık ve bakırcılığın vatanı” adlanır. Bu bölge yüzyıllarda Azerbaycan’ın bakır ve silah üretimi merkezlerinden biriydi. Lahıc ustalarının bakırdan hazırladıkları, zengin ve ince nakışlarla süsledikleri sürahi, testi, tepsi, sernic, serpuç, güyüm, aş süzen, kefkir, kâse,  piyale, tencere, kandil vs. ürünler Orta Asya’da, Dağıstan’da, Gürcistan’da, İran’da, Türkiye’de ve diğer ülkelerde çok ünlüdür.

Hamurdan hazırlanmış “Şamahı mütekkesi” meşhur yemeklerdendir. İsmayıllı daha çok peynir ve balıyla ünlüdür. 

Guba-Haçmaz Bölgesi

Guba-Haçmaz bölgesi Azerbaycan’ın kuzey doğusunda Bakü’den bir kadar aralıda kuzeyde, tarihi Guba hanlığının yerleştiği arazidedir. 

Bu bölgeyi ünlü kılan hususlardan biri de burada yaz boyunca ve sonbaharın başlarında değişik sebze ve yeşilin olmasıdır. Burada çok değişik tür derman bitkileri yetişir. Dağ ormanlarında ve çimenlerde kedi kuyruğu, yabanı moruk, yemişen, ardıç, hına çiçeği, kuş üzümü, yağı otu, bağa yaprağı, gülhetmi, gendelaş, delibeng ve bir sıra diğer bitki türleri yetişmektedir. Bölge daha çok halk seleksiyonu yoluyla meyve türleri yetiştirilmiştir. Bunlara “Cibir elması”, “Cırhacı elma”, “Şirvan güzeli”, “Mehdigulu cır elması”, “Kış kar armudu”, “İspik armudu”, “Nar armudu”, “Abasbeyi”, “Yay kar armudu”, “Serçe Ebud armut” vs. örnek gösterilebilir.

Guba’da halıcılık da geniş yayılmıştır. Guba halıların en parlak kompozisyonları Eski-Minare, Gımıl, Alpan, Kollu-Çiçi, Pirebedil, Hacıgayıb, Gırız, Cek vs.’dir.  

Bölgede hovsuz (“kuru”) ve hovlu (“etli”) halılar yaygındır. Hovsuz halılardan “Sumah” Gusar’da üretilir. Eskiden bölgede kendir üretimi ve çömlekçilik sanatı da gelişmiştir. Diğer sanat türlerine ağaç işleme ve kömürbasma örnek gösterilebilir.

Bu bölgede taze balık diğer gıda ürünleri boldur. Guba tıhması mutfağın en ünlü yemeklerindendir. Ünlü yemeklerden biri de helimaşıdır. Bu yemek türü buğdaydan hazırlanır. İçine et parçaları atılır. Sofraya verildikten sonra içerisine eritilmiş tereyağı katılarak yenilir, Genelde kışın yapılan bir yemek türüdür.

Bu bölgede değişik etnik halklar yaşamaktadır. Birbirine kaynayıp karışmış bu halkların gelenekleri de birbirine benzemektedir. En geniş yayılmış farklı bir gelenek de Guba ve Gusar ilçelerinin bazı köylerinde düğünde geline bal yedirtmektir. Bu tatlılık alametidir. 

Lenkeran bölgesi

Bu bölgenin elverişli coğrafi konumu eskiden insanları buraya çekmiştir. Lenkeran bölgesi son derece güzel manzaralı tabiata, özgün bitki alemine ve subtropik iklime sahip, nadir kuş ve hayvan türlerinin yaşadıkları bir bölge olarak bilinmektedir. Uzun ömürlü insanlar diyarı olarak bilinen bu bölge cömert ve misafirperver insanları, zengin kültürel ve tarihi gelenekleri, benzersiz mutfağı, halk sanatıyla dünyada meşhurdur. 

Bu bölge zebunun yetiştiği yegane bölgedir. Eksiden bu bölgede enberbu, akule, çileyi, reyhani, ağ çile, kırmızı çile, beybu, mazandarani vs. pirinç türleri ekilirdi. Bölgede çeltikle birlikte feyhoa, limon, mandarin ve Japon hurması gibi narinciye türleri de yetiştirilir.

Bölge yemekleri içerisinde pirinç ve balıktan hazırlanmış yemekler daha yaygındır. Çok çeşitli pilavlar (“daşma-plov”, “süzmeplov”, “boranıplov” vs.) ve değişik levengiler (balık levengisi, tavuk levengisi) geniş yayılmıştır. 

Bölgede sanat dalları, çömlekçilik ve hasır örme (özel kamış türü kullanılır) geniş yayılmıştır.

Bu bölgede değişik düğün gelenekleri vardır. Düğünden önce oğlan ve kız evinden iki kişi kapı kapı dolaşarak her kesi düğüne davet edilir. Düğüne davet edilenler bu kadınlara “nemer” (bahşiş) verir. 

Lenkeran’da nişan yüzüğünü tepsiye konmuş bir balığın ağzına geçirirler. Bu da bereket, uğurlu nikah, uzun ömürlülük anlamına gelmektedir. Özel hazırlanmış bu tepsinin diğer adı da nişanbahtıdır.

Düğünden bir gün önce “Hırdaboy” adlı merasim yapılır. Merasimde oğlan evinin kıza getirdiği bütün eşyalar misafirlere gösterilir. Gelin bütün ziynet eşyalarını giyer ve ona bağışlanan diğer altınlar içerisinde su olan kaba konulur. İnanca göre her hangi bir bekar kız bu sudan içerse bir sonraki düğün onun olur.

Masallı ve Lenkeran’da toydan üç gün sonra “üze çıktı” adlı merasim yapılır. O gün gelinin kız kardeşleri ve kız arkadaşı üçüncü gün ana payını ve baba evinde ayakkabı dışında neyi kalmışsa toplayarak ona getirirler. Sonra gelinle oturup sohbet ederler.

Kız oğlan evine girince tabakta bal getirilir ve kızın elini bala sokurlar. Kız ballı elini giriş kapısının üzerine sürer. 

Bu bölgede çeyiz özel öneme sahiptir.  Lenkeran’da analar kızları yaşındayken onlara çeyiz toplamaya başlarlar. Kız nişanlanınca çeyiz almak aile için en öncelikli konu haline gelir. Kız düğünden sonra, oğlan düğünden önce, belli bir günde tüm akrabalar kız evine misafir gelirler ve herkes kız için bir çeyizlik hediye eder. Lenkeran’da çeyiz vermek bir kadar farklıdır. Evlenen kızlara büyük leğen takımları,  düğün ve diğer merasimlerde kullanmak için büyük tencereler ve teştler, 5 veya 6 takım seccade verilir. Bunun dışında gelinin gideceği evde yaşlı insan varsa, onlara özel minder, bakırdan hazırlanmış sürahi ve leğen de verilir.

Lenkeran’da hatta çeyizde inek, koyun, at, ev kuşları, ördek, tavuk, civciv vs. de verilir.

Şeki-Zagatala bölgesi

Şeki-Zagatala bölgesi Azerbaycan’ın kuzeybatı bölgesinde yer alır. Bu bölgeye Balaken, Gah, Gebele, Oğuz, Şeki, Zagatala ilçeleri dahildir. 

Bir zamanlar Kafkas Albanyasının, daha sonralar Şeki Hanlığına ait arazilerde çok sayıda eski Alban mabetleri, kale ve kulelerin kalıntıları, camiler, türbe ve kervansaraylar bulunmaktadır.

Bu bölge halkında mizah hissi çok güçlüdür. Şeki “fıkralar diyarı” da adlanır.  

Şeki-Zagatala bölgesinin bitki ve hayvanat alemi, çok zengin ve rengarenktir. Burası çayları ve şelaleleriyle zengindir. Bu bölgenin ceviz, fıstık, kestane, elma ve çileği, ayrıca birçok şifalı bitkileri de ünlüdür.

Şeki-Zagatala bölgesi çok zengin mutfağı ile tanınmaktadır. Şeki pitisi, helvası, baklavası ve tatlılarıyla ünlüdür.

Her misafir için mevsime uygun yemekler yapılır. Şeki sofrası mevsime uygun açılır. Şekililer pilavı da mevsime uygun hazırlarla. Kışın kıymalı, yazın dereotuyla, sonbaharda ise daha tavuklu-yumurtalı pilav yapılır. 

Gah, Balaken ve Zagatala ilçelerinin mutfağı bölgenin diğer ilçelerinin mutfağından farklıdır. Burada halk eti kışın kullanmak için “dolma” veya “gahaç” hazırlarlar. “Sülhüllü”, “sıkma” vb. yemekler daha yaygındır. Gebele mutfağı ise özel hazırlanmış turşularıyla ile seçilir. Sofraları bezeyen beyaz salatalık, muşmula, erik turşuları bu bölgeye aittir. 

Buralarda halıcılık, ağaç ve metal üzerine oyma, ipekçilik, kuyumculuk, çömlekçilik gibi halk sanatı geleneksel olarak gelişmiştir. Şeki ipeği, “kelağayı”sı sadece Şark’da değil, aynı zamanda Avrupa’da da ünlüydü.

Bu bölgenin düğün gelenekleri de farklıdır. Mesela Şeki-Zagatala bölgesinde bey ve gelinin “sağdış” “soldışı” olur. Beyin “sağdış” “soldışı”  mutlaka bekar olmalıdır. Geleneklere göre düğünden sonraki “beygörüşü”ne kadar sadece bu “düğün arkadaşları” taze beyle iletişimde olabilir, onunla bahçeye inerek dolaşabilirler. Düğünden sonra erkek ve kız tarafı bu dört kişiye hediye vererek onlara minnettarlığını bildirir.  Bu gençlerin başka bir adı da beyyanı, vezirler, yançılar (Şeki), saggallardır. Bu deyimin sağdöş-soldöş telaffuz şekli de vardır.

Balaken, Zagatala ilçelerinde bazı farklı etnik gruplar yaşadı için geleneklerde de farklılık görülmektedir. Mesela Balaken’de gelin düğün meclisine götürülmezden önce eve getirilir ve kaynana onu ortaya konulmuş mumun çevresinde üç kez döndürür. Sonra bal getirilir ve gelinle kaynana bir-birlerine kaşıkta bal verirler. Bu tatlılık alametidir. Daha sonra evde kimin sözünün ağır basacağını bilmek için ekmeği çekiştirirler. Ekmeğin bir ucundan gelin, diğer ucundan ise kaynana çeker. Hangi taraf daha büyük dilim koparırsa, evde onun sözünün geçeceği tahmin edilir. Adeta gelinler saygılı olma adına ekmekten daha küçük dilim keserler.

Diğer bölgelerde gelin 3 gün odadan çıkmaz. Balaken’de ise düğünün ertesi günü “yumru toy” adlı merasim düzenlenir. Akrabalar toplanır, gelin herkese çay süzer, misafirler ise çay tabağına para koyarlar.

Kelbecer-Laçın bölgesi

Bu bölge, özellikle Kelbecer Alban abideleriyle zengindir.  Eski Alban abideleri bunlardır: Laçınkaya, Lev, Uluhan, Galaboynu, Comerd vs. Kelbecer’deki Soltan Haydar, Kurbağalı çay, Turşsu, Ayçınkıllı, Gelinkayası, Büyükdevegözü, Serçeli vs. yerlerdeki kaya üstü tasvirler sadece Kelbecer’in değil, Azerbaycan toprağının eski insan meskeni olduğunu göstermektedir.

Kelbecer-Laçın bölgesi genelde dağlık bölge olduğu için tabiatı çok zengin tabiata sahiptir. Bu bölgede Zengilan ilçlesi çınarlarıyla ünlüdür. Burada biten telekiya, ağacvari fındık-ayı fındığı, Araz meşesi, Şoranyer karğasoğanı, Kafkasya kaş salebi, Şark çınarı Azerbaycan’ın ve Kafkas’ın nadir bitkilerindendir. 

Bu bölge zengin doğal kaynaklarıyla da ünlüdür. Kelbecer’de  altın yatakları, mineral sular vardır. Ünlü Turşsu, İstisu dinlenme tesisleri bu bölgededir. Laçın bölgesinde de Turşsu adlı mineral su kaynağı vardır. 

Kelbecer-Laçın bölgesinde halıcılık, bakırcılık, ağaç ve metal oyma geniş yayılmıştır. 

Aran bölgesi

Bu bölge eski ve bereketli Azerbaycan toprağının güzel bölgelerindendir. 

Azerbaycan’da tahıl,  pamuk, karpuz (Sabirabad daha meşhurdur), kavun (özellikle Kürdemir’de), ayva (özellikle Ağdaş’ta), çeltik ve diğer sebzeler bu bölgede yetiştirilir. İmişli bölgesinde şeker pancarı de ekilir. 

Bu yerlerde değişik mesleklerin - dokuma, ipekçilik, halıcık, seramik mamullerinin üretimi, ağaç ve metal üzerinde oyma sanatlarının eski dönemlerden geliştiğini doğrulayan çok unsur bulunmaktadır. Bunun dışında Berde, Yevlah ve Terter’de güzel, elvan parçalar dokunur, halılar, silahlar, emek aletleri, güzel seramik kaplar, değişik metalik süs eşyaları, cam badeler, sürahiler, piyaleler vd. ürünler hazırlanır.

Azerbaycan’ın milli mutfağının ekser yemekleri bu bölgede de pişirilir. Özellikle et ve kuş eti ürünleri kullanılır. Nehir civarı ilçelerde balık çiftlikleri geniş yayılmıştır. Özellikle balık çorbası ve balık köftesi  pişirilir. 

Bu bölgede Azerbaycan’a özgün umumi düğün gelenekleri de yaşatılmaktadır. Fakat bu gelenekler bazı farklı hususları da içermektedir. Mesela, Ağdaş’da gelinin çeyizini oğlan tarafı tedarik eder.