Trakya Ilkeren Üzümü Yetiştiriciliği

Trakya İlkeren üzüm özellikleri - Trakya İlkeren üzümü nedir? Üzüm hasadının başlaması ile birlikte üzüm türleri ile ilgili bilgiler merak edilmeye başlandı.

Kaç çeşit üzüm türü vardır? Üzüm türleri nelerdir?

En sevilen meyveler arasında yer alan yüzünün birçok farklı türü bulunuyor. İşte üzümün türleri ve özellikleri…

1. Pembe Gemre
2. Trakya İlkeren
3. Yalova İncisi
4. Sugraone
5. Cardinal
6. Hamburg Misketi
7. Merlot
8. Bornova Misketi
9. Syrah (Şiraz)
10. Mevlana
11. Ugni Blanc
12. Macabeau
13. Kabarcık
14. Sultaniye üzümü

1) Pembe Gemre

Adında kendi hakkında bilgiler gizlidir. Pembe renge sahip olan bu üzüm türü, eylül ayında olgunlaşır. Yapraklarını alırken oldukça hassas davranılmalıdır. Taneleri ise orta büyüklüktedir ve çok sık değillerdir. Ege’de canlılığını koruyan pembe gemre Denizli, Ödemiş, Bayındır ve İzmir’de özel olarak yetiştirilmektedir.

2) Trakya İlkeren

Bu üzüm türü mor rengi ile dikkat çekiyor. Taneleri ise yuvarlak şekildedir. Verimli bir tür olan Trakya ilkeren, karışık dallara sahiptir. Bu nedenle budanırdan dikkat ve ilgi ister. En önemli özelliği ise erken olgunlaşır ve buna rağmen uzun süre taze kalabilir.

3) Yalova İncisi

Temmuz ayında olgunlaşan Yalova incisinde en çok 3 çekirdek bulunur. Salkımları orta büyüklüğe sahiptir. Ülkemizde meyve reyonlarında sıkça bulunan ve pek çok şehirde tercih edilen bir üzüm türüdür. Sofralık üzümlerin adeta incisidir.

4) Sugraone

Süper çekirdeksiz bir üzümdür. Ağustos ayında olgunlaşır ve toplanmayı bekler. Taneleri yuvarlak ve dolgundur. Sofralık üzümler arasında sugraone türü de oldukça popülerdir.

5) Cardinal

Mor üzümler grubunda yer alan cardinal, iri salkımlı bir üzüm türüdür. Temmuz ayı geldiğinde ağustosa yaklaşırken olgunlaşmaya başlar. Ağustos ayının ilk zamanlarında ise tam olarak yenmeye uygun hale gelir. Yapraklarını alırken hassasiyet ister.

6) Hamburg Misketi

Hamburg misketi aromalı bir üzüm türüdür. Aroması yoğun olduğu için çoğu zaman üzüm şırası yapımında da tercih edilir. Mor renkli olan bu üzüm türü aynı zamanda da çekirdekli yapıya sahiptir.

7) Merlot

Ana vatanı Fransa’dır. Maviden siyaha çalan rengi ile dikkat çeken merlot, ABD’de yılından itibaren yetiştirilmeye başlanmıştır. Şaraplık üzümlerden olan merlotun değeri son yıllarda daha da artmıştır. Şarabı yapıldığında ise yakut kırmızısına yakın bir ton elde edilmektedir.

8) Bornova Misketi

Ege Bölgesi’nde yetiştirilen Bornova misketi, özellikle de şarap yapımında tercih edilmektedir. Yuvarlak ve orta büyüklükteki taneli yapısı ile, aromalı bir lezzete sahiptir. Son yıllarda dikim alanı azaldığı için ve şarap yapımında Bornova misketi de tercih edildiği için adı sıkça duyulan bir üzümdür.

9) Syrah (Şiraz)

Mavi siyah renklere sahip olan bu üzüm türü, verimli bir yapıya sahiptir. Kuraklığa ve küfe karşı çok hassastır. Bakımında ilgi ister. Bu üzüm türünden elde edilen şarapların en az 3 yıl dinlendirilmesi gereklidir. Lezzetini ancan 3 yıl sonra vermeye başlar.

10) Mevlana

Uzun ve etli tanelere sahip olan Mevlana türü üzüm, ağustos ayında olgunlaşmaktadır. Sarı ve yeşil arasında bir renge sahiptir. Çardak sisteminde yetiştirildiğinde verimli hale gelir ve sofralık üzümler arasında kendine yer edinir.

11) Ugni Blanc

İtalya topraklarına ait olan bu üzüm türünün taneleri küçüktür ve yuvarlaktır. Yeşil ve sarı tonlarına sahiptir. 2 çekirdek bulunur. Ugni Blanc ile elde edilen şaraplar açık renkli olmaktadır. Asit oranı da epey fazladır. Sıcak bölgelerde yetiştirilmeye de uygun bir üzümdür.

12) Macabeau

Macabeau üzüm türünün can bulduğu ilk ülke İspanya’dır. Zor şartlar altında da yetiştirilmeye uygun bir yapıya sahiptir. Çekirdekli üzümler arasında dikkat çeker. Şaraplık üzümlerden biridir. Elde edilen şarapları yüksek asit oranına sahiptir.

13) Kabarcık

Güneydoğu Anadolu’da yetişen kabarcık türündeki üzüm pekmezlik olarak kullanılmaktadır. Dolgun ve yumuşak bir yapıya sahiptir. Açık kahverengine sahip olan bu üzüm türü, Özellikle Gaziantep’te yetiştirilmektedir.

14) Sultaniye üzümü

Salkımları orta irilikte ve normal sıklıkta, taneleri eliptik-yuvarlak şekilli, yeşil-sarı renkli, ince kabuklu, ağustos ayında olgunlaşıp ağustos ortası ve eylül başı aralığında hasat edilen, sofralık, kurutmalık ve şıralık özelliklerin hepsini iyi derecede gösteren, verim ve yapısal gelişim bakımından iyi standart bir üzüm çeşididir.

Üzüm ne zaman hasat edilir? Üzüm hasat zamanı ne zaman? Hasat dönemi genelde üzüm taneleri yeşilden sarıya (beyaz çeşitler) ya da kırmızı-mor (kırmızı çeşitler) renginde olduğunda, yani meyve tutumundan yaklaşık gün sonradır. Bu aşamada tanelerin asit içeriği azalırken, şeker içeriğinde ise artış olur. Genel olarak, kuzey yarımkürede çoğu çeşit Ağustos ile Kasım aylarında, güney yarımkürede ise Mart ile Ağustos aylarında olgunlaşır.

Fakat asmalarda ideal hasat zamanını belirlemek kolay değildir. Hava şartları, toprak türü, üzüm türünün yeri ve kültürel işlemler gibi faktörlerin üzümün kalitesindeki rolleri bir hayli önemlidir. Üreticiler arzu edilen kalite fonksiyonlarını elde etmek için farklı olgunlaşma aşamalarında farklı tür ya da çeşit üzüm hasadı yaparlar.

Üzüm yetiştiricilerinin dikkate almaları gerekli olan spesifik özellikler şunlardır:

Kırmızı şaraplık türlerde:

• Şeker-asit oranı
• Fenol içeriği
• Tanen
• Flavonoidler

Beyaz şaraplık türlerde:

• Şeker-asit oranı
• Aromatik bileşikler

Sofralık türlerde:

• Şeker-asit oranı
• Tane büyüklüğü (ebatı)

Bu sebeple, olgunlaşmanın son aşamalarında, ben düşmeden renk değişiminin tamamlanmasına kadar üreticiler her gün hava durumunu takip emeli ve salkımları kontrol etmelidir, bu şekilde salgın ya da hasar önlenebilir.

Çoğu üretici, üzüm tanelerinin hasat için uygun olup olmadığına karar vermek için üzümlerin şeker içeriğini ölçen Taşınabilir Refraktometreler kullanır. Bu Taşınabilir Makineler, Brix derecesini belirler. Brix, tanelerin şeker içeriğinin bir ölçüsüdür. Brix derecesine göre, g şıra 1 g şekerle eşittir. Brix yöntemi, dünya genelinde meyve olgunluğunu, şarap çeşitlerinin alkol verimini ve şeker içeriğini belirlemek için kullanılır. Genel olarak, şaraplık üzüm çeşitleri Brix derecesinde, sofralık üzüm çeşitleri ise Brix derecesinde hasat edilir. Çekirdeksiz sofralık çeşitler Brix derecesinde toplanırken, çekirdekli sofralık üzüm çeşitleri ise Brix derecesinde hasat edilir.

El ile hasat

Üzüm salkımları çoğu zaman el ile hasat edilir. Hasat bıçak, makas ya da elektrikli aletler kullanılarak yapılır. Tüm salkımlar kesildikten sonra, çalışanlar salkımları sepetlere yerleştirir ve devamında şaraphanede (şarap çeşitleri) ya da özel depolarda (sofralık üzüm çeşitleri) muhafaza edilirler. Sofralık çeşitlerin hasadı mekanik hasada uygun değildir, dolayısı ile yalnızca elle yapılabilir. Çünkü mekanik hasat, meyvelerde yaralanma ve morluk oluşumu gibi problemler yaratır. Hasattan sonra sofralık üzümler soğutulur ve ambalajlama için depolara aktarmak gerekir.

Mekanik hasat

Bu yöntem yalnızca şaraplık çeşitlerin hasadında kullanılır. Gelişmiş makineler, omca sıraları arasında hareket eder ve kauçuk yardımıyla omcaları sarsarlar (zarar vermeyecek şekilde), bu şekilde üzüm taneleri makinenin taşıma bandı üzerine düşerler. Bunun devamında, yabancı cisimler ağlar ile çıkarılır ve üzümler özel kaplara yerleştirilir. Bu aşamada üzümlerin hızlı bir şekilde şaraphaneye aktarılması son derece önemlidir. Ayrıca, çiftçiler bu hasat makinalarının pahalı olduğunu belirtmişlerdir. Öte yandan, pek çok üretici, hasat döneminde eğitimli işçi bulmakta güçlük çektiklerini de belirtmişlerdir. Netice olarak, çok sayıda eğitimli işçi bulamama endişesi olmadan, bağın çok büyük bir kısmının hasadını yapmak için mekanik hasat yapmayı düşünüyorlar. Bununla beraber, ince kabuklu üzüm mekanik hasat için uygun değildir. Bunun nedeni, üzüm tanelerinin çatlayarak oksitlenme ve bakteri gelişimini teşvik ederler.

Üzüm hassas meyvedir. Üreticiler, hasat sonrası üzümleri en kısa bir süre içinde ambalajlama tesislerine (sofralık üzüm) ya da şaraphaneye aktarmaya çalışırlar. Uzun mesafelerde, özellikle sofralık çeşitler için buzdolabı traktörleri gerekir.

Üzüm Türkiye'de en çok nerede yetiştirilir?

Manisa İli Kurutmalık Üzüm ve Sofralık Üzüm üretiminde Ülke birincisidir.

TÜİK verilerine göre ilimiz Türkiye'de kurutmalık üzümün % 85 ünü, sofralık üzümün % 20sini İlimiz üretmektedir.

Toplam tarım alanımızın yaklaşık %16'sında,İlimizin ve Ülkemizin en önemli tarımsal ürünlerinden bir tanesi olan üzüm yetiştirilmektedir.

Yukarıdaki haritada İlimize ait hit ürünlerin ağırlıklı bölgesel dağılımları görülmektedir.

Manisa İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü'nün verilerine göre TL olan yılı tarımsal üretim değerinin, TL kısmı bağcılıktan sağlanmıştır.

Üzüm Manisa'nın en önemli tarımsal gelir kaynağıdır.

Manisa'da dekar alanda yaklaşık 50 aile bağcılıktan geçimini sağlamaktadır.

Manisa yalnızca Türkiye'de değil Dünyada da en önemli üzüm üretim merkezidir.

Üzüm fiyatları ne zaman açıklanacak?

TMO'nun, 9 numara çekirdeksiz kuru üzüm alım fiyatını yılında 10,00 TL/kg, yani 1,75 dolar (USD/TL 5,70) ve yılında 12,50 TL/kg, yani 1,66 dolar (USD/TL 7,50) olarak açıkladığını hatırlatan Manisa Milletvekili Bekir Başevirgen " yılında rekoltenin daha düşük olacağı ve girdi maliyetlerindeki artış da hesaba katılırsa, kuru üzümün asgari fiyatın 2 dolar olması gerekiyor. Buna göre de, 8,50 olan USD/TL paritesi karşılığında da 1 kg çekirdeksiz kuru üzümün asgari fiyatının 17 lira olması gerekir. İktidar Milletvekilleri de bu sene üzümün 2 doların altında olmaması gerektiğini ifade ediyor. 2 Doların altında açıklanacak hiçbir fiyat üreticiyi memnun etmez.” Diye konuştu.

“TMO üzerine düşeni yapsın”

CHP Manisa Milletvekili Bekir Başevirgen, TMO’nun sorumluluklarına da dikkati çekerek, “Rekoltenin yüksek olduğu dönemlerde fiyat düşüşlerinin önüne geçilmesi veya kazanılmış ihracat pazarlarının korunabilmesi amacıyla kalitenin bozulduğu veya rekoltenin düşük olduğu yıllarda piyasaya sürülmek üzere, gereken miktarda ürünün üreticiden alınması ve depolanması için TMO'nun üzerine düşen görevi yapması gerekmektedir.” Diye konuştu.

TRAKYA İLKEREN ASMA FİDANI ÖZELLİKLERİ

Fidan Seçiniz bölümünden aynı çeşide ait farklı anaçlara aşılı veya çelikle üretilmiş ve "tatlı çelik" dediğimiz fidanlardan birisini seçebilirsiniz. Hepsi de aynı meyveyi verirler çünkü hepsine de aynı çeşit aşılanmıştır veya aynı çeşitten çelik alınarak üretilmiştir. Farklı toprak isteklerine göre farklı anaçlar seçebilirsiniz. Anaç özellikleri aşağıda açıklanmıştır. Ancak hobi bahçelerinde anaç seçiminin çok bir önemi yoktur. Açıklamalardan görüleceği üzere kırsal yerlerde, sorunlu topraklarda ve kurulacak büyük tesislerde anaç önem arz etmektedir. Fidanlarımız çıplak köklü, tüplü ve saksılı olarak satışa sunulmaktadır. Kap büyüklükleri aşağıda resimde görülmektedir.