Bebeklerde Viral Enfeksiyon Nasıl Geçer

Viral enfeksiyonlar; virüslerin neden olduğu rahatsızlıkların bütünü olarak tanımlanabilir. Kızamık, kızamıkçık, soğuk algınlığı, suçiçeği, uçuk, siğil, hepatit, alt ve üst solunum yolu enfeksiyonları HIV, çocuk felci, HPV ve kuduz viral enfeksiyonlar içerisinde sayılabilmektedir. İnsanlarda ortaya çıkan viral enfeksiyonların bazısı oldukça kolay atlatılırken bazıları ise oldukça ağır tedavilere sahip olup, ağır ilerleyebilmektedir. 

Viral Enfeksiyon Nedir?

Viral enfeksiyon; virüslerin neden olduğu rahatsızlıkların hepsi olarak tanımlanabilir. Suçiçeği, soğuk algınlığı, hepatit, uçuk, siğil, hepatit, kızamıkçık, kızamık, HPV, çocuk felci, HIV, alt ve üst solunum yolu enfeksiyonları ve kuduz gibi durumlar viral enfeksiyonlar içerisinde sayılmaktadır. İnsanlarda ortaya çıkan viral rahatsızlıkların bazısı kolay bir şekilde tedavi edilmektedir. Ancak bazı hastalıklar oldukça ağır tedavilere sahip olmakta ve oldukça zor bir şekilde tedavi edilmektedir. 

Viral hastalıkların tümü; bakteriyel enfeksiyonlara karşı oldukça etkili olan ve enfeksiyonları tedavi eden antibiyotik ilaçlar ile önlenememektedir. Fakat viral hastalıkların bazıları için aşılar geliştirilmiştir. Virüslerin çoğalma hızı, bakteriler ile kıyaslanmayacak biçimde hızlıdır. 

Viral Enfeksiyon Belirtileri Nelerdir? 

Viral enfeksiyon belirtileri hakkında bilgi vermek okurlara fayda sağlayacaktır. Bunlar;

- İshal, 

- Ateş,

- Boğaz ağrısı,

- Baş ağrısı,

- Karın ağrısı,

- Yorgunluk, 

- Virüslere bağlı şekilde ortaya çıkan öksürük olarak sıralanabilir. 

Viral Enfeksiyon Tedavisi Nasıl Yapılır?

Viral enfeksiyonların tedavisi adına kullanılan ilaç türleri, antiviral ilaçlar şeklinde isimlendirilir. Pek çok antiviral ilaç, virüsün kopyalanmasına engel olarak çalışır. HIV- AIDS enfeksiyonun tedavisi için kullanılan ilaçların pek çoğu bu şekilde çalışmaktadır. Antiviral ilaçlar; insan hücreleri adına toksik olabilmektedir. Virüsler; antiviral ilaçlara karşı direnç geliştirme olasılığına sahiptir. Başka antiviral ilaç türleri; viral enfeksiyonlara karşı bağışıklık tepkisini kuvvetlendirir. Bu ilaçlar türlü interferonların çeşitleri, aşılar ve immünoglobinlerdir. 

Antiviral ilaçların en fazla oral yolla alındığını belirtmek önemlidir. Kimisi kas içerisine veya damara enjeksiyon yoluyla uygulanmaktadır. Kimi antiviral ilaçlar ise krem, merhem, göz damlası şeklinde uygulanır veya bir toz halinde inhale edilmektedir. Antibiyokler, antiviral virüslere kaşı etkili olmaz. Ancak viral enfeksiyona ilave şekilde ek biçimde bakteriyel enfeksiyon bulunuyorsa, antibiyotik çoğu zaman elzemdir. 

Viral Enfeksiyonların Oluşması Halinde Neler Yapılmalıdır?

Viral enfeksiyonların oluşması durumunda;

- Sıvı alımı arttırılmalıdır.

- Dinlenmek önemlidir.

- Rahatsızlık sırasında kullanılan materyaller ortalıkta bırakılmamalıdır.

- Başkalarına bulaşması önlenmelidir.

- Hafif besinler tüketilmelidir. 

- Tabak, çatal ve bardak gibi kişisel eşyalar ortak kullanılmamalıdır.

- Eller düzenli şekilde yıkanmalıdır. 

Viral Enfeksiyonlar Nasıl Ortaya Çıkmaktadır?

Viral kaynaklı enfeksiyonlar genel olarak; ağız, temas ve solunum yolu ile bulaşır. Bulaşmanın önlenmesinde ise ellerin sürekli olarak su ve sabunla yıkanması, hasta olmuş çocukların birkaç gün boyunca okula gönderilmemesi, çocukların oyun alanının hijyeni, çocukların tuvaletinin hijyeni, besinlerin hijyenik şartlarda hazırlanması gibi unsurlara dikkat edilmesi önemlidir. 

Okan Üniversitesi Hastanesi Çocuk Sa&#;l&#;&#;&#; ve Hastal&#;klar&#; Uzman&#; Dr. Ö&#;r. Üyesi Co&#;kun Saf, son dönemde okullarda yayg&#;n olarak görülen; kendini ate&#;, kusma ve ishal gibi belirtiler ile gösteren viral enfeksiyonlar hakk&#;nda aileleri bilgilendirdi.

Yaz günlerini geride b&#;rak&#;rken gün içinde veya günden güne hava s&#;cakl&#;klar&#;n&#;n de&#;i&#;kenlik göstermesi ve de okullar&#;n aç&#;lmas&#;yla birlikte enfeksiyonlar&#;n toplumumuzda kolayca yay&#;labildi&#;i bir döneme girmi&#; bulunmaktay&#;z. Bu dönemde özellikle; bulant&#;, kusma &#;ikayetlerinin ön planda oldu&#;u, bazen ishal ve ate&#;in de e&#;lik edebildi&#;i, &#;iddeti ve süresi hastadan hastaya farkl&#;l&#;k gösteren baz&#; virüs enfeksiyonlar&#;n&#; s&#;kça görmeye ba&#;lad&#;k. Burada önemli olan nokta; aileleri endi&#;elendiren ve çocuklar&#;m&#;z&#;n okuldan bir süre ayr&#; kalmas&#;na neden olabilen bu enfeksiyonlar&#;n genelde, virüs kaynakl&#; oldu&#;u ve dolay&#;s&#;yla antibiyotik gerektirmemesidir. Tedavisi ise ço&#;unlukla, istirahat ve s&#;v&#; deste&#;inin artt&#;r&#;lmas&#;, gerekli durumlarda ate&#; dü&#;ürücü gibi destekleyici tedaviler ile kendini s&#;n&#;rland&#;rmas&#; &#;eklinde olmaktad&#;r.

ÇOCUKLAR ELLER&#;N&#; SIK SIK YIKAMALI!

Bu virüsler genelde; temas ve a&#;&#;z ve solunum yoluyla bula&#;maktad&#;r. Bula&#;man&#;n önlenmesinde ellerin s&#;kça sabun ve suyla y&#;kanmas&#;, hasta çocuklar&#;n mümkünse birkaç gün okula gönderilmemesi, tuvaletlerin hijyeni, çocuklar&#;n oyun alanlar&#;n&#;n hijyeni, yiyeceklerin hijyenik ko&#;ullarda haz&#;rlanmas&#; gibi faktörlere dikkat edilmesi gerekmektedir.

KUSMA, &#;SHAL VE ATE&#;&#;N &#;&#;DDETL&#; OLDU&#;U DURUMLARDA DOKTOR KONTROLÜ ÖNEML&#;

Hastaneye veya doktora ba&#;vuru konusunda karar verirken hastan&#;n &#;ikayetlerinin &#;iddeti, süresi ve evde yeterli s&#;v&#; al&#;m&#;n&#;n olup olmad&#;&#;&#; önemlidir. Yani hafif ate&#;, birkaç kez kusma veya ishali olup a&#;&#;zdan yeterli s&#;v&#; verilebilen ve ek &#;ikayeti olmayan hastalar evde takip edilebilir. Evde takip edilen hastalara su ve ayran gibi s&#;v&#;lar&#;n s&#;kça verilmesi, fazla ya&#;l&#; veya &#;ekerli g&#;da ve içeceklerden olabildi&#;ince uzak durulmas&#; yerinde olacakt&#;r. Ancak; kusma veya ishalin s&#;k, ate&#;in &#;iddetli ve dirençli oldu&#;u, a&#;&#;zdan s&#;v&#; al&#;m&#;n&#;n yetersiz oldu&#;u, çocu&#;un halsiz dü&#;tü&#;ü veya döküntü, &#;iddetli kar&#;n a&#;r&#;s&#; gibi ek &#;ikayetlerin oldu&#;u durumlarda tan&#; ve tedavi aç&#;s&#;ndan mutlaka bir çocuk hekimi taraf&#;ndan de&#;erlendirilmesi gerekmektedir.

EVDE V&#;RAL ENFEKS&#;YON TEDAV&#;S&#; &#;Ç&#;N B&#;TK&#;SEL ÇÖZÜMLER NELERD&#;R?

Viral enfeksiyonla mücadelede evde uygulanabilecek bitkisel yöntemlerle tedaviye destek verilebilir. A&#;&#;r geçirilen ciddi hastal&#;klarda doktor kontrolünde tedavi yap&#;l&#;rken hafif geçirilen viral enfeksiyonlarda evde takviyelerden destek al&#;nabilir.

• Viral enfeksiyon tedavisi için en önemli kural bol su tüketimidir. Metabolizmay&#; canland&#;rarak toksin at&#;m&#;n&#; h&#;zland&#;ran su, viral enfeksiyon tedavisinde evde uygulanmas&#; gereken ad&#;mlar listesinde ba&#;ta yer al&#;r. Hastal&#;k sürecindeki ki&#;ilerin 10 barda&#;&#;n üzerinde su içmesi gerekmektedir.
• Basit viral enfeksiyon tedavisinde önem kazanan bir madde de dinlenmektir. Doktorlar en az 3 gün dinlenme önerirler. Vücudun tamamen hastal&#;&#;a odaklanmas&#;n&#; sa&#;layan bu süreç, ba&#;&#;&#;&#;kl&#;k sistemine destek olmay&#; kolayla&#;t&#;r&#;r.
• Viral enfeksiyon tedavisinde önemli bir nokta da tüketilen besinlere ve beslenme düzenine dikkat etmektir. Rafine &#;ekeri ve karbonhidrata ara verilen bu süreçte bol meyve ve sebze tüketmek ve menüde çinko içeren besinlere yer vermek önemlidir.
• Ayr&#;ca yemekle ilgili dikkat edilmesi gereken di&#;er bir nokta da hafif yemeklere yönelmektir. Sindirimi zorlamayacak ve hastal&#;kla mücadele edecek besinler sayesinde meyve, sebze ve çorba ile ba&#;&#;&#;&#;kl&#;&#;a destek vermek önemlidir.
• Viral enfeksiyon tedavisinde C vitamininin etkisi herkes taraf&#;ndan bilinir. Bol C vitamini tüketimi evde viral enfeksiyon tedavisi için aksat&#;lmadan uygulanmas&#; gereken noktalardand&#;r. Her gün düzenli olarak C vitamini içeren besinler yemek ya da suda çözünen C vitaminleri tüketmek enfeksiyonu atlatmada önemli bir rol oynayacakt&#;r.
• Viral enfeksiyon tedavisi için evde do&#;al bitkisel çözümler de aran&#;r. Bu çözümlerin ba&#;&#;nda ekinezya gelir. Ekinezya yaln&#;zca virüsler konusunda de&#;il, bakteriyel enfeksiyonlarda da oldukça etkili bir &#;ifa kayna&#;&#;d&#;r.
• Ihlamur, tarç&#;n ve elma kabu&#;u iel yap&#;lan bitki çay&#; viral enfeksiyon tedavisinde evde uygulanacak yöntemler aras&#;ndad&#;r. Kokusu ve lezzeti ile de sevilerek tüketilir. Bu çay özellikle üst solunum yollar&#;n&#; rahatlatmak için do&#;al reçetedir.
• Ba&#;&#;&#;&#;kl&#;k sistemini güçlendirmenin önemli oldu&#;u viral enfeksiyonlarda D vitamini de&#;erlerini de olmas&#; gereken de&#;erlerde tutmak gerekir. Dü&#;ük olmas&#; durumunda doktorun önerdi&#;i takviyelerle vitamin düzeyi istenilen orana yükseltilebilir.
  
  

ANASAYFAYA DÖNMEK &#;Ç&#;N TIKLAYINIZ

Çocuğum Neden Sık Enfeksiyon Geçiriyor ?

Çoğu insan için çocuğunun sağlığı kendi sağlığından önce seafoodplus.info-babalar çocuklarının çok sık hastalandığını(enfeksiyon geçirdiğini) düşünerek aşırı endişeye kapılırlar. Ancak ilk 10 yaşta bağışıklık sistemi (vücudu mikro organizmalara karşı savunan sistem) normal olan bir çocuk bile yılda 6 kez üst solunum yolu enfeksiyonu geçirebilir. İlk yaşta yılda kez otit (kulak iltihabı) ve 2 kez kusma-ishal atağı geçirilmesi de normaldir. Daha sık enfeksiyon geçirilmesi, enfeksiyonların uzun sürmesi veya ağır seyretmesi durumunda bağışıklık sistemi ile ilgili incelemeler uygun olur ama aşağıda bahsedilecek olan durumlarda da enfeksiyonların sık tekrarladığı akılda tutulmalıdır.

• Kreş veya okul ortamı
• Kalabalık ev ortamı
• Atopi
• Aile bireylerinin hastane veya kalabalık ortamlarda çalışıyor olması
• Ailede Streptococcus/Staphylococcus taşıyıcılığı
• Sigara dumanı veya irritan maddelere maruziyet
• Gastro özefageal reflü
• Anatomik defektler (yarık damak, doğumsal kalp hastalıkları veya genito üriner sistem hastalıkları vb..)

Kalabalık veya anne-babaların sigara içtiği ortamlarda bulunan süt çocuklarında yılda 11, okul öncesi dönemde yılda 8, okul döneminde de yılda 4 kez üst solunum yolu enfeksiyonun (ÜSYE) geçirilmesi beklenebilir. Jeffrey Modell Vakfı Tıbbi Danışma Kurulu’nca hazırlanan durumlarda (Resim 1) primer immün yetmezlik düşünüseafoodplus.infoğumu takiben göbek kordonunun düşmesinde gecikme (1 aydan daha uzun), sebore, piyodermi, nekrotik apse, alopesi gibi deri bulguları veya ağızda aftöz lezyonların bulunması, bazı hematolojik sorunların varlığında da primer immün yetmezlik hastalıkları akla gelmelidir.

Resim1. Primer İmmün Yetmezlik düşünülmesi gereken durumlar

Kaynaklar:

1. Notarangelo LD. Primary immunodeficiencies. J Allergy Clin Immunol ; seafoodplus.info
2. Deniz Çağdaş Ayvaz. Primer immün yetmezliklere yaklaşım. In: Yurdakök M (ed).Yurdakök Pediatri. Ankara: Güneş Kitabevi,
3. Immunodeficiency Network (WIN); Jeffrey Modell Foundation.
4. Turvey SE, Bonilla FA, Junker AK. Primary immunodeficiency diseases: a practical guide for clinicians. Postgrad Med J ; seafoodplus.info

Primer İmmün Yetmezlik Hastalıklarının Tanısında Tam Kan Sayımı Önemli mi ?

Pek çok hastalıkta olduğu gibi çocukların bağışıklık durumunun değerlendirilmesinde ilk yapılacak testlerden biri tam kan sayımı ve periferik kan yaymasının incelenmesidir. Tam kan sayımı ile lökosit sayısı ve formülü (lenfosit, nötrofil ve eosinofil), eritrosit sayısı ve trombosit sayısı değerlendirilir (Resim 1). Yenidoğan sağlıklı bir bebeğin lökosit formülünde ikinci haftadan başlayarak 5 yaşına kadar olan dönemde lenfosit hakimiyeti vardır. Bir yaşından büyük sağlıklı çocuklarda ve yetişkinlerde lenfosit sayısının en az /mm3, bir yaş altındaki sağlıklı bebeklerde ise /mm3 veya daha üzerinde olması beklenir. Bu değerlerin altında lenfosit sayısına sahip olunması lenfopeni olarak kabul edilir ve henüz hastalık belirtileri bile başlamadan  kombine immün yetmezlik olarak adlandırılan çok ciddi ve ölümcül bir hastalığın ilk bulgusu olabilir. Lenfosit sayısının beklenenden yüksek olması ise lenfositoz olarak bilinir ve genellikle viral enfeksiyonlarda gözlenir (Resim 2).

Lökosit sayısının /mm3 olması normal kabul edilir. Lökositoza sahip olan bir çocukta öncelikle enfeksiyonlar akla gelmelidir. Periferik kan yayması incelendiğinde, nötrofillerde (PMN) toksik granülasyon (PMN içinde iri granüller) veya sitoplazmada vakuol görülmesi ve sola kayma (nötrofil öncül hücrelerinin periferik yaymada saptanması) ciddi enfeksiyon işaretleridir (Resim 3,4,5). Ancak enfeksiyon olmasa bile lökositozun varlığı (/mm3) lökosit adezyon defekti (LAD) denilen nötrofil fonksiyon bozukluğunu düşündürmelidir (Resim 6). Nötrofil sayısının  sağlıklı insanlarda en az /mm3 ve üzerinde olması gerekir. Bu sayının altında olan değerler nötropeni olarak kabul edilir ve pek çok nedeni olmakla birlikte özellikle vitamin B12 eksikliği, enfeksiyonlar ve herediter bazı hastalıklar (konjenital nötropeniler, bazı kombine immün yetmezlikler, X’e bağlı agammaglobulinemi vb..) öncelikle akla gelmelidir. Tam kan sayımı cihazında nötropeni saptanması durumunda boyanmamış hücre miktarına dikkat edilmelidir. Nötropeni olmasına rağmen periferik kan yayması incelendiğinde nötrofillerin görülmesi genelikle miyelo peroksidaz başta olmak üzere enzim eksikliklerine işaret eder (Resim 7).

Periferik kan yayması incelendiğinde nötrofillerin sitoplazmasında çok iri granüllerin olması, kısmi albinizm bulguları da olan bir hastada Chediak-Higashi sendromu (CHS)’ nu (Resim 8) düşündürür.

Sağlıklı bireylerde trombosit sayısı /mm3 değişir. Trombosit sayısı </ mm3 ise trombositopeni kabul edilir ve Wiskott-Aldrich sendromunun (WAS) erken bulgularından biridir.

Lökosit formülünde  eozinofili sayısının >/mm3 olması eozinofili, >/mm3 olması ise hipereozinofili kabul edilir. Allerjik veya parazitik hastalıklarda, WAS gibi bazı immün yetmezlik hastalıklarında eozinofili saptanabilir. Hipereozinofili ise hiper-Immünoglobulin E sendromu açısından ipucu olabilir (Resim 9).

Periferik kan yaymasında Howell-Jolly cisimciklerinin görülmesi dalak işlev bozukluğunu ya da aspleniyi işaret eder (Resim 10)

Resim 1. Eritrosit, trombosit ve lökositleri içeren normal bir periferik kan yayması.

Resim 2. Periferik kan yaymasında lenfositoz

Resim 3. Nötrofillerde toksik granülasyon görünümü

Resim 4. Vakuollü nötrofiller

Resim 5. Sola kayma (PMN öncül hücrelerinde artma)

Resim 6. Lökositoz görünümü

Resim 7. Periferik kan yaymasında boyanmamış nötrofil

Resim 8. CHS’da nötrofil içinde iri granüller

Resim 9. Hipereozinofili görünümü

Resim Eritrositlerde Howell-Jolly cisimcikleri

Kaynaklar:

1. Oliveira JB, Fleisher TA. Laboratory evaluation of primary immunodeficiencies. J Allergy Clin Immunol ; seafoodplus.info
2. Sütçü M,Somer A. Çocuklarda İmmün Yetmezliklere Yaklaşım. Çocuk Dergisi 14(2), doi/seafoodplus.info
3. Patıroğlu T, Eke Güngör H, Belohradsky JS, Unal E, Klein C. Myeloperoxidase Deficiency: The Secret Under the Flag of Unstained Cell. Turk J Haematol. Jun;30(2) doi: /Tjh 
4. Hoffbrand AV, Petitt J. Atlas of Clinical Hematology (2. Ed). Basle,Sandoz Pharma Ltd