Sepsis Nasıl Bulaşır

 Kanda Enfeksiyon Nedir?

 Sepsis, vücutta ilk enfeksiyon kaynağından kan dolaşımı yoluyla yayılan bir enfeksiyondur. Bu enfeksiyon bakteriyel bir kökene sahip olabilir (çoğu zaman durum budur), ancak bir virüs veya parazitten de kaynaklanabilir. Sonuçta, herhangi bir tedavi edilmemiş veya kötü tedavi edilmiş enfeksiyon (menenjit, bronşit, apandisit, vb.) veya yara (ameliyat sonrası, lomber ponksiyon vb.) dejenere olabilir.

 Nitekim tedavi olmadığında enfeksiyonun mikropları düzenli olarak kanın içine dökülmeye devam edecek ve bu enfeksiyon genelleşecek ve ciddi organ hasarına neden olacaktır.

 Kan Zehirlenmesi (Sepsis) Belirtileri Nelerdir?

 Bir sepsis asemptomatik kalabilir. Sepsis semptomları ilk başta değişken ve seyrektir. Daha sonra, en sık karşılaşılan tipik bir enfeksiyondur:

• l Yüksek ateş ve titreme,
• l Ciddi yorgunluk,
• l Taşikardi ve kan basıncında düşüş ( hipotansiyon )
• l Nefes almada güçlük (nefes darlığı veya taşipne).

En kısa sürede kontrol edilmeden bırakılırsa, enfeksiyon organlara yayılabilir ve atardamarlara, deriye, böbreklere, akciğerlere, kalbe, karaciğere ve hatta beyine ciddi zararlar verebilir. Bazı septisemilerin herhangi bir semptoma neden olmadığını unutmayın; bu durumda genellikle kendiliğinden iyileşirler, bağışıklık sistemi onları bastırmayı başarmıştır. Şiddetli sepsis zaman organlarını başarısızlık böyle gösteri işaretleri oluşur.

 Kan Zehirlenmesinin Tedavisi Nedir?

 Bazı durumlarda sepsis, enfeksiyonu diğer organlara yayabilir. Septik şokun neden olduğu kan dolaşımı sorunlarından kaynaklanan oksijen eksikliği, artık uygun şekilde sulanmadıkları için bazı organlarda ağrıya neden olabilir.

 Görüntüleme testleri göğüs röntgeni ve akciğer, kalp ultrasonu, karın ultrasonu ile teşhis edilir. Sepsis durumunda, tedavi ne kadar hızlı olursa, iyileşme şansı o kadar artar. Başlangıçta ve enfeksiyonun kökeninin doğrulanmasını beklerken, çok sayıda bakteri suşuna karşı etkili olan geniş spektrumlu bir antibiyotik tedavisi bu nedenle uygulanır.

 Doktorlar bulaşıcı odaktan birkaç saat veya birkaç gün sonra onay aldıklarında tedaviyi uyarlayabilirler. Daha sonra enfeksiyondan sorumlu bakterilere karşı daha etkili olan bir antibiyotik seçerler.

 Kan Zehirlenmesinde Risk Faktörleri Nedir?

 Septisemi için çeşitli risk faktörleri bulunabilir. Dikkate alınması gereken en önemli hususlar şunlardır.

 Küçük çocuklar ve yaşlılar, AIDS'li veya bağışıklık sistemini baskılayıcı tedavi gören kişiler gibi diğerlerinden daha fazla risk altındadır.

• l Bir enfeksiyonun varlığı,
• l Alkolizm veya uyuşturucu bağımlılığı,
• l Bir karaciğer sirozu,
• l Diyabet.

Sepsisin önlenmesi, her şeyden önce, yaraların enfekte olmasına izin vermekten kaçınmayı içerir.

 Kan Zehirlenmesi Nasıl Önlenir?

 Menenjit veya grip, aşılama gibi belirli bulaşıcı patolojilere karşı korunmak da gereklidir. Genel olarak, bir bebekte ateş ortalıkta bırakılmamalıdır, bu göz ardı edilmemesi gereken bir semptomdur. Ayrıca ellerinizi düzenli olarak sabunla yıkamak (veya aksi takdirde hidroalkolik jel kullanmak), riskli yiyecekleri düzgün pişirmek, sebzeleri iyice temizlemek ve su tüketmek gibi temel hijyen kurallarına uymanız yeterlidir.

 Sepsis, özel bir serviste acil tedavi gerektiren tıbbi bir acil durumdur. Antibiyotik tedavisine mümkün olan en kısa sürede (septisemi bakteriyel kökenli olduğu sürece), gerekirse intravenöz yoldan başlanacaktır. Aynı zamanda, hayati organların rahatsızlıklarını tedavi etmek için her şey yapılır.

 Diğer tüm organ hasarları gerektiği gibi ve gerektiğinde tedavi edilir. Enfeksiyonun ilk odağı bulunursa, yerel olarak müdahale etmek gerekebilir.

Bedenin herhangi bir kısmında gelişmekte olan ağır virüsün sonunda  bağışıklık sisteminin verdiği şiddetli tepkime ile organ ve dokularda problemler yaşanabilir. Tekli ya da çoklu organ yetmezliğinden hayatı kaybetmeye kadar giden bu önemli durum sepsis şeklinde isimlendirilmektedir. Mikroorganizmaların kana karışması ile gelişim gösteren bu durum kan zehirlenmesi olarak da belirtilmektedir. Her çeşit virüse bağlı olarak gelişen olan sepsis, hayati risk oluşturan bir durumdur, ve tedavi süreci ne kadar erken olursa organlarda görülen hasarların engellenebilmesi durumu da o kadar fazla olur.

Bedende bir sebep olan bakterilerin kana karışması ile bedendeki bağışıklık sisteminin bu virüslere karşı şiddetli bir savunma göstermesi ile sepsis meydana gelir. Olağan koşullarda beden kana karışan bakteri ve virüslere karşı bir bağışıklık yanıtı geliştirir. Ancak bu geliştirilen cevap bazı zamanlarda olması gerekenden çok daha kuvvetli olduğu zaman, organlara ve dokulara zarar verebilir. Ağır sepsis vakalarında bütün bedende iltihaplanmalar yaşanır ve septik şok olarak adlandırılan durum görülebilir ve tansiyonda önemli bir düşüşe de sebebep olabilir, bu durum ölüm ile neticelenebilir. Pek çok enfeksiyonun sepsisle sonuçlanma riskine karşı gereken antibiyotik tedavilerinin ve intravenöz sıvı işlemlerinin vakit kaybetmeden uygulanması gereklidir. Bağışıklık sistemi kuvvetsiz olan bireyler, gebeler, 1 yaşın altında olan çocuklar ve 60 yaş üzeri erişkinlerde bu durumun gelişme ihtimali öteki kişilere oranla fazladır.

Sepsis Kimlerde Görülür?

Sepsis enfeksiyonlardan dolayı görülmektedir bundan dolayı hemen hemen her kişi de bu duruma rastlanılabilir. Fakat sepsis en fazla; gebelerde, yaşlılarda, 1 yaşından ufak çocuklarda, bağışıklık sistemi güçsüz bireylerde, diyabet, böbrek ya da akciğer rahatsızlığı ya da kanser gibi kronik hastalıkları olan kişilerde görülmektedir ve bu kişilerde şiddetli septik şoka ilerleme tehlikesini taşımaktadır.
Sepsisin tedavi edilmesi için antibiyotikler ve damar içinden verilen sıvı katkısı ile uygulanır ve tedavinin vakit kaybetmeden yapılması kişinin yaşama olasılığını yükseltir.

Sepsis Neden Olur?

Sepsis oluşmasında pek çok enfeksiyon çeşitli rol oynayabilir. Bunlardan en yaygın olanı idrar yolu enfeksiyonu, solunum yolu enfeksiyonu, zatürre, karnın içinde oluşan enfeksiyon ve cilt enfeksiyonlarıdır. Bilhassa yaşlı kişilerde sepsis görülme ihtimali oldukça yüksektir. Geçirilen cerrahi işlemlerin ardından bedende görülen yaralar, sepsisin risk etkenleri içindedir. Bunlar ile birlikte yersiz antibiyotik kullanmak, antibiyotiklerin tamamen bitirilmemesi gibi sebeplere bağlı olarak bakterilerin antibiyotiklere karşı geliştirdiği direnç, enfeksiyonların kontrol altında tutulmasının engellenmesine neden olur. Bundan dolayı sepsis görülme tehlikesi çoğalır. Bazı rahatsızlıkların tedavi edilmesinde ya da organ nakli gibi vakalarda bedenin nakil olan organı kabullenmesi için uygulanan immün sistemi baskılayan ilaçlar da bağışıklık sistemini güçsüz bırakır, enfeksiyonların sepsise neden olmasını kolay kılar. 1 yaşın altındaki çocuklar, gebeler kronik hastaları ve yaşlı kişiler sepsis bakımından risk grubundadır.

Sepsis İle Ortaya Çıkabilecek Komplikasyonlar Nelerdir? 

Sepsis oldukça önemli ve hayati tehlikesi bulunan bir hastalıktır. Çok vakit kaybetmeden hastalığın tedavi edilmesi gerekir. Bu hastalığın belirtileri kendini kolay kolay göstermeyebilir. Bundan dolayı en ufak bir enfeksiyon dahi dikkate alınmalıdır. Semptomlar şiddetlendikçe kişinin beyni, kalbi ve böbrekleri gibi yaşamsal organlara kan akışında problem görülür. Bunun ile birlikte sepsis sebebi ile organlarda ve kol, bacak, el, ayak parmaklarında kan pıhtılaşması görülebilir.

Sepsis Bulaşıcı Mıdır?

Sepsis kendi kendine geçen bir şey olmamaktadır, fakat sepsise sebebiyet veren enfeksiyonun bulaşıcılığı mevcuttur, bunun ile birlikte, geçtiği bireylerde sepsise sebebiyet vermeyebilir. Pek çok olayda kişiler hafif sepsisten kurtulabilir. Fakat durum septik şok seviyesinde olursa, kişilerin hayatını kaybetme oranı yaklaşık olarak yüzde 40 şeklinde değerlendirilmiştir.

Sepsis Belirtileri Ve Tipleri Nelerdir?

Geçirilen şiddetli enfeksiyonlarda sepsisin semptomları tam olarak belli değildir. Bu sebep ile sepsis enfeksiyonlara bağlı şekilde meydana gelen değişik belirtilerle karıştırılabilir. Teşhis edilmiş ya da edilmemiş her çeşit enfeksiyon, sepsisin gelişmesi için ihtimal oluşturur. Şiddetli sepsis ve septik şok biçiminde 3 çeşit aşamadan oluşur. En yaygın semptomları şu şekildedir;

• 38 derecenin üstünde ateşlenme
• Kalbin atış hızının dakikada 90 atışın üzerinde olması
• Solunum hızının 60 dakikada 20 soluğun üzerinde olması
• Üşüme ve titreme
• Nefeste darlık

Bu semptomların görüldüğü durumlarda bedeninde belirli bir enfeksiyonu ya da enfeksiyon şüphesi olan kişiler kesinlikle hastaneye başvurmalıdır. Sepsisin kontrol altında olmaması ile 2. kısım olan ağır sepsis tablosu gelişir. Bununla beraber meydana gelen en çok görülen semptomlar şu şekildedir; 

• İdrara çıkmada azalma, yanma ve acı hissi
• Ciltte soluklu ve beneklerin oluşması
• Zihinde bulanıklık 
• Kandaki trombosit seviyelerinin düşmesi 
• Solunum işlevlerinin bozulması ve nefeste daralma
• Kalp ritim hızının bozulması
• Beden ısısında azalma
• Yoğun kilo kaybetme

Sepsisin son aşaması olan septik şok vakalarında ise yukarıda belirtilen semptomlara ilave olarak kandaki basıncın normal olmayan seviyede azalması ve kandaki laktik asit oranının artması gözlemlenir. Bu evrede organlarda yetmezlikler görülebilmektedir.

Sepsis Teşhisi Nasıl Konulur?

Sepsisin belirtilerinden birkaç tanesinin birden kişide olması, sepsisten şüphe edilmesinin gerekli olduğunu gösterir. Bu semptomlar ile sağlık kuruluşlarına giden kişilerde uzman tarafından hasta olan kişinin öyküsünün alınması gerekir ve uygulanacak fiziki kontrollerden sonra Çeşitli tanı testleri istenebilir. 
Bunlardan ilk uygulanacak olanı kan testleridir. Kanda virüs ve virüs belirtilerinin olup olmadığı kontrol edilir. Bunun ile birlikte ardından pıhtılaşma problemleri, oksijen seviyesi, karaciğer ve böbrek işlevleri, su ve elektrolit seviyeleri ile kan pH'ı uygulanarak kan testleri ile incelenir. Hasta kişide meydana gelen semptomlar ve kan değerleri beraber incelendikten sonra uzman gerekli görürse daha ileri testlerin de yapılmasını isteyebilir. İdrardaki bakterilerin de incelenmesi gerekir. Bu yüzden idrar testi, enfeksiyonun neden olduğunun araştırılması için yara ve mukus salgı testleri de uygulanabilir. 
Yapılan testlerin sonunda sepsis teşhisi konulan hasta kişilerde semptomların ne biçimde olduğu ve hangi düzeyde olduğu belirlenip rahatsızlığın hangi aşamada olduğunun tespiti yapılabilir. Var olan bulguların sonunda tedavi sürecinin planı yapılmalı, organ işlevlerinin korunması için gereken işlemlere geçilmelidir.

Sepsis Tedavisi Nasıl Yapılır?

Sepsisin erken evrede tespitinin yapılması durumunda ve dolayısı ile tedavisinin yapılamaması durumunda septik şok tablosu görülür, rahatsızlık ölüm ile neticelenebilir. Rahatsızlığın bu aşamaya gelişine engel olmak için, sepsis semptomları ile sağlık kuruluşlarına başvuran ve sepsis teşhisi konulan hasta kişiler de tedavi için genel olarak aşağıdaki ilaçlar ile tedai yapılır;

• Tansiyon düşüklüğünü yükselten ilaçlar
• Enfeksiyonları engellemek için kullanılan antibiyotikler
• İnsülin enjeksiyonu
• Ağrı kesici ilaçlar

Belirtilen ilaçların kullanılması ile beraber yoğun sepsis vakalarında damar yolu ile sıvı katkısı yapılması gerekebilmektedir. Rahatsızlığın kontrol altında tutulması ve enfeksiyona bağlı gelişen belirtilerin yok edilmesinin ardından hasta kişiler belirli bir zaman daha kontrol altında kalmalıdır. Organ ve dokularda oluşan problemlere karşı yapılacak tedavi uzman tarafından detaylı olarak planlanmaktadır. Sepsis çok önemli bir sağlık problemidir ve gereken tedbirler alınmalıdır.  Bundan dolayı her enfeksiyon dikkate alınmalıdır ve zamanında tedavi edilmelidir.

Sayfa içeriğinde yer alan bilgiler yalnızca bilgilendirme amaçlıdır. İlgili sayfada tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren öğeler yer almamaktadır. Tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz.