Yüzün Kızarması Neden Olur
Kırmızı yüzün sebebi cilt hastalığı olabilir
Dermatoloji Uzmanı Dr. Aylin Gözübüyükoğulları, kırmızı yüze neden olan sebepleri ve tedavi süreçlerini anlattı. Kırımızı yüzün Roza hastalığı belirtisi olabileceğine dikkat çeken Gözübüyükoğulları,"Bazı insanlar yapısal olarak kırmızı yüz görünümüne sahiptir. Derinin kan damarlarında genişleme ve kan akımı artışı kızarıklığa neden olur ve bu durum açık tenli bireylerde daha belirgindir. Duygusal stres, egzersiz, güneş maruziyeti ve sıcak hava yüzde geçici kızarmaya yol açabilir. Acılı baharatlı gıdalar ve alkolizm kırmızı yüzü tetikleyebilir. Gebelik ve menopozda da hormonal değişikliklere bağlı kızarıklık oluşabilir. Bunların yanında birçok deri hastalığı ve sistemik hastalık da kırmızı yüz görünümüne neden olabilir ve bu durum daha kalıcı olma eğilimindedir" dedi.
"Sıklıkla 30 ile 60 yaş arasındaki açık tenli renkli gözlü erişkin kişilerde görülür"
Birincil olarak deriyi ilgilendiren kırmızı yüz nedenleri arasında birçok cilt hastalığı yer aldığını kaydeden Gözübüyükoğulları, " Böcek ısırıklıkları, sivilce, çeşitli infeksiyonlar, bazı egzama türleri kırmızı yüze neden olan cilt hastalıklarından bazılarıdır. Bunlar içinde sık karşılaşılanlardan biri de gül hastalığı ya da gülleme olarak bilinen Roza hastalığıdır.Roza hastalığı burun, çene, alın ve yanaklar gibi özellikle yüzün orta kısmını tutan bir hastalıktır. Kızarma yanma atakları ile başlayıp daha sonra kalıcı kızarıklık, kılcal damarlarda artış, sivilcelenme ve yüzde şişlik gibi değişikliklere neden olabilir. Alevlenme ve gerilemelerle seyreden kronik bir hastalıktır. Görülme sıklığı yüzde 1-10 arasındadır. Sıklıkla 30 ile 60 yaş arasındaki açık tenli renkli gözlü erişkin kişilerde görülür. Hastaların yüzde 30 ile 40’ında aile öyküsü vardır" İfadelerini kullandı.
"Teşhiste bazen biyopsiye gerek duyulabiliyor"
Roza hastalığının nedeninin hala tam olarak bilinmediğini ifade eden Gözübüyükoğulları, hastalığın genetik ve bazı çevresel faktörlerin etkisinde olduğunun düşünüldüğünü belirterek," Sıcak soğuk içecekler, acı ekşi baharatlı gıdalar, güneş ışığı, sıcak ve soğuk hava, bazı kozmetikler ve ilaçlar hastalığı kötüleştirebilir. Gebelik ve adet dönemlerinde hormonal dalgalanmalardan dolayı alevlenebilir. Kişinin duygu durumundaki değişiklik ve psikolojik stres aralıklı gözlenen yanma ve kızarıklık ataklarını tetikleyebilir. Yüzde bulunan demodeks adı verilen akardaki artış ve midedeki bir bakteri hastalığın şiddetlenmesine neden olan faktörler arasındadır. Roza hastalığının önemli bir diğer yönü de hastaların yaklaşık üçte birinde göz tutulumu olmasıdır. Gözde sulanma, yanma, ağrı, infeksiyon, ışık hassasiyeti gibi bulgular olabilir.Roza hastalığının tanısı klinik bulgular eşliğinde konulur. Fakat bazen biyopsiye gerek duyulabilir. Hastalığa özgü bir laboratuvar testi bulunmamaktadır" diye konuştu.
Farklı tedavi yöntemleri uygulanıyor
Roza hastalığının tamamen iyileşmesi zor olsa da tedavi ile kontrol altında tutulabildiğini dile getiren Gözübüyükoğulları, tedavi yöntemlerine ilişkin şu açıklamayı yaptı;"Tedavide en önemli basamak hastalığı arttıran faktörlerden uzak durmaktır. Hastalığı tetikleyen en önemli faktörlerden biri güneştir. Bu nedenle dermatologlar tarafından önerilen güneşten koruyucu ürünleri hayat boyu 2 ile 4 saat aralıklarla kullanmak gereklidir. Ayrıca güneşten koruyucu şapka ve gözlük takmalı, uygun kıyafet giyilmeli ve güneşin yoğun olduğu saatlerde dışarı çıkılmamalıdır.Hafif olgularda çeşitli sürme krem ve jeller daha şiddetli olgularda antibiyotik tabletler ve vitamin A türevi ilaçlar kullanılabilmektedir. Özellikle yüzdeki kalıcı kızarıklık ve kılcal damar artışı tedavisinde pulse dyne lazer, potasyum titanil sülfat (KTP) ve ND YAG lazer gibi çeşitli lazer tedavileri kullanılabilmektedir. Burun ve yanaklarda şekil bozukluğu yapan ağır olgularda cerrahi, kriyoterapi, elektrokoter veya dermabrazyon gibi yöntemler de kullanılabilmektedir" ifadelerini kullandı.
Yüz kızarması ya da kızarıklığı aniden ortaya çıkarak kısa sürede kayboluyorsa problem oluşturmayabilir. Fakat sürekli meydana gelen ve uzun süre geçmeyen yüz kızarması kişilerin sosyal ve iş hayatlarında sıkıntı yaratabilmektedir.
Yüz kızarması aşırı aktif çalışan sempatik sinir sisteminin başka bir belirtisidir. Sempatik sinir sisteminin aşırı çalışması sosyal etkileşim veya stresin bir sonucu olarak yüzde yoğun kızarıklık patlamalarına neden olur. Bazı hastalarda aşırı terleme (hiperhidrozis) ile bağlantılı olarak yüzde kızarma gelişebilir, ancak çoğu zaman bu durum izole bir problem olarak ortaya çıkmaktadır.
Şiddetli yüz kızarması yaşayan kişiler, topluluk önünde konuşma veya iş görüşmeleri gibi stresli durumlarda yalnızca yüzde değil, aynı zamanda boyunda ve göğsün üst kısmında da meydana gelen kızarıklıklardan şikayet eder. Genellikle hiçbir uyarı vermeden hızla ortaya çıkar ve kişide ciddi sosyal kaygı ve kaçınma davranışına neden olur.
Herkes zaman zaman yüzlerinde kızarma yaşayabilir ve kronik yüz kızarmasının fiziksel ve psikolojik etkilerini küçümsemek başkaları için kolay olabilir, ancak şiddetli yüz kızarması bundan oldukça farklıdır. Yüz kızarması küçük bir mesele değildir. Tedavi edilmezse yüz kızarması onur kırıcı olabilir ve insanları iş, aile ve sosyal konular dahil hayatın her alanında sınırlayabilir. Şiddetli yüz kızarması yaşam kalitenizi olumsuz etkiliyorsa, endoskopik torakal sempatektomi (ETS) ameliyatı da dahil olmak üzere tedavi seçeneklerini tartışmak için bir doktora görünmeniz önemlidir.
Ayırıcı tanı
Menopoz (sıcak basması) veya belirli cilt bozuklukları (örneğin, rozasea) şiddetli yüz kızarmasına neden olabilir. Kızarıklığın teşhis edilmemiş bir tıbbi sorundan kaynaklanıp kaynaklanmadığını öğrenmek için doktorunuzu görmeniz önemlidir.
İlaç Tedavisi
Yüz kızarması şikayeti ile doktora başvurduğunuzda sonuçların tatmin edici olup olmadığını görmek için ETS ameliyatından önce ilaç tedavisi önerilebilir. Yüz kızarmasının tedavisinde vücudun sempatik tepkisini azaltmak için beta blokerler de dahil olmak üzere bir takım ilaçlar kullanılabilir. Bazı hastalarda anti-anksiyete ilaçları, kızarıklığı tetikleyebilecek stres tepkilerini azaltmada etkili olabilir. Sonuçlar hastadan hastaya değişse de, çoğu zaman şiddetli yüz kızarması için ilaç tedavileri etkisiz kalmaktadır veya tatmin edici sonuçlar vermemektedir.
Botoks Enjeksiyonu
Yüz derisine yapılan botoks enjeksiyonları, ciltte kızarmaya neden olan sinirleri geçici olarak felç edecektir. Etkileri altı aya kadar sürebilir.
Lazer Tedavisi
Lazer tedavisi kırmızı görünüme katkıda bulunan küçük yüzeyel kan damarlarını ortadan kaldırarak kızarıklığının tedavisine yardımcı olur.
Lazer tedavisinin olası komplikasyonları şunlardır:
- Bir veya 2 saat içinde geçen kızarıklık ve şişlik
- 1 ila 3 gün içinde azalan morarma veya purpura
- 2 ila 5 gün içinde azalan kabarcıklar
- 2 ila 4 hafta sonra ortaya çıkan ve yavaş yavaş kaybolan artan pigmentasyon
İşinin ehli uzmanlar tarafından yapıldığında, lazer tedavisi genellikle sadece hafif rahatsızlık verir ve purpura, kabarcık ve yara izi oluşumu nadirdir.
Yüz Kızarmasının Cerrahi Tedavisi (ETS Ameliyatı)
Endoskopik torakal sempatektomi (ETS), koltuk altı terlemesi (aksiller hiperhidrozis), avuç içi terlemesi (palmar hiperhidrozis) ve aşırı yüz terlemesi ve kızarması dahil olmak üzere farklı hiperhidrozis türlerini tedavi edebilen minimal invaziv bir prosedürdür.
Kanıtlar ETS ameliyatının yaşam kalitesini iyileştirdiğini ortaya koymaktadır. Yüz kızarması için tedavi oranı %90 civarındadır.
Ameliyat genel anestezi altında koltuk altına yerleştirilen ve içinden tüm göğsün ve sempatik sinirin görüntülenmesini sağlayan küçük bir kamera ve diğer aletleri yerleştirdiğimiz tek bir mikroskobik kesi (0.5 cm) ile yapılır. İkinci kaburganın üst kısmı seviyesinde sempatik sinir klipslenir ya da kesilir.
Bu ameliyatın olası komplikasyonları şunları içerir:
- Ameliyatın riskleri – anesteziye karşı alerjik reaksiyon, kanama ve enfeksiyon dahil
- Sinir hasarının neden olduğu göz kapağında düşme (Horner sendromu)
- Vücudun bacak ve göğüs gibi diğer bölgelerinin yoğun terlemesi anlamına gelen refleks terleme
- Kuru eller.
Detaylı bilgi içinAşırı Terleme – ETS Ameliyatı
Diğer Tedavi Seçenekleri
İstemsiz kızarma sosyal fobisi olan kişilerde yaygındır. Çoğu durumda, bu bozukluklar bilişsel davranış terapisine (nefes alma teknikleri ve korkularla yüzleşme) (bir profesyonelin rehberliğinde) iyi yanıt verir.
Kırmızı yüz nedenleri ve çözümleri
Güncelleme Tarihi:
Dermatolog Dr. Neslihan DOLAR
LinkedinFlipboardE-postaLinki KopyalaYazı Tipi
Sıcak bir ortamda veya çok soğuk bir havada yüzün kızarması, beklenen fizyolojik bir durumdur. Ama duygularımızı saklamaya çalıştığımız zamanlarda özellikle heyecan veya stres anında bizi ele veren yüz kızarıklığına bir de yanma ve kaşıntı gibi semptomlar eklenince hem sağlık hem sosyal bir problem haline gelir. Kırmızı yüz pek çok kişinin şikayetçi olduğu cilt problemlerinden birisidir.
Bu durum tüm dünyada ortalama yüz kişiden üçünü etkilemektedir. Kırmızı yüzün nedeni çoğu zaman genetik ve yapısal olarak derideki damarlanmanın yoğun olmasından kaynaklanabilir. Bazense bu damarların geçirgenliğinin artması, damarlarda genişlemeye neden olan soğuk-sıcak ortamlarda bulunma, güneş, egzersiz, stres, alkol, baharatlı yiyeceklerin aşırı tüketilmesi olabilir. Ayrıca menopoz durumu ve bazı ilaçlar da ciltte kızarmaya neden olabilir.
Dermatolog Dr. Neslihan DOLAR
Yüz kızartan cilt hastalıkları
Kırmızı yüze neden olan bazı cilt hastalıkları da vardır. Bunlardan biri yağlı egzama diye de bilinen saçlı deri yüz ve göğüs bölgesini tutan seboreik dermatittir. Ayrıca sedef hastalığı, alerjik dermatitler, kortizonlu kremlerin kontrolsüz ve aşırı kullanımı, güneş yanığı da kırmızı yüze neden olabilen diğer nedenler arasında yer alır. Bir diğer kırmızı yüz nedeni ise akne Rozasea’dir. Halk arasında gül hastalığı veya gülleme diye de bilinen Rozasea yüzde kızarıklık, yanma, batma hissi, damarlarda belirginleşme, sivilce benzeri oluşumlarla sık görülen bir cilt hastalığıdır.
DİKKAT!
◊ Sıcak suyla yapılan banyolardan, hamam ve saunalardan uzak durun.
◊ Cildinize kese uygulamayın.
◊ Güneş koruyucu kullanmadan dışarıya çıkmayın.
◊ Acı, baharat, alkol, sıcak çay ve kahvenin aşırı tüketimini kısıtlayın.
◊ Aşırı egzersiz ve terlemekten kaçının.
◊ Alkol, mentol veya
esans içeren toniklerden
uzak durun.
◊ Kozmetik seçerken mineralli ürünleri tercih edin.
Burun büyümesi ve göz tutulumu
Bazı hastalarda sadece kırmızı yüz komponenti ön plandayken bazılarında buna deride sivilce benzeri kabarıklıklar eşlik edebilir. Önceleri hafif kızarıklık ve damarlarda belirginleşmeler olurken zamanla sivilce benzeri lezyonlar oluşmaya başlar. Zamanla damarlar iyice belirginleşir ve kırmızılık rahatsız edici bir hal alır. Şiddetli olgular tedavisiz bırakıldığında burunda büyümeye yol açabilir. Rozasea hastalığının önemli bir diğer yönü de hastaların yaklaşık üçte birinde göz tutulumu olmasıdır. Gözde sulanma, yanma, ağrı, ışık hassasiyeti gibi bulgular olabilir.
Lazer ve ışık sistemleri
Tıbbi tedavi ile sivilcemsi döküntüler geçse de kılcal damar çatlamaları ve kızarıklık, ilaç ve kremler ile yok edilememektedir. Zemindeki kılcal damarlar tedavi edilmezse hastalık sürekli tekrar eder, damarsal genişlemeler hastalığın şiddetlenmesine neden olur. Rozasea’nin kızarıklığını azaltmak hastalığın gerilemesine ve tekrarlarına engel olabilir. Bu amaçla son teknoloji lazer sistemlerini kılcal damar, kırmızı yüz tedavisinde kullanılmakta.
Ayrıca lazer ve BBL gibi ışık sistemleri cilt altındaki kılcalları tedavi ederken, bakterileri ve iltihaplanmayı da azaltarak Rozasea tedavisine destek olur. Bu tedaviler ile damarlar yakılarak değil onarılarak geçirgenliği düzeltilir.
Rozasea hastalığı kimlerde görülür?
Hastalık açık tenli kişilerde, sıcakta ve soğukta ya da güneş altında çalışanlarda daha fazla ortaya çıkar. Bununla birlikte stres, aşırı egzersiz, sıcak çay, kahve, çikolata, acı, alkolün aşırı tüketilmesi, ani sıcak soğuk hava değişimleri, güneş ışığı, bazı kozmetikler ve ilaçlar tetikleyici faktörlerdir.
Gebelik ve adet dönemlerinde hormonal dalgalanmalardan dolayı alevlenebilir. Kişinin duygu durumundaki değişiklik yanma ve kızarıklık ataklarını tetikleyebilir.
Genellikle 30’lu yaşlardan sonra ortaya çıkar. Yanaklar, burun, çene ve alında alevlenme ve rahatlama dönemleriyle seyreden kırmızı yüz görünümü en klasik bulgusudur. Hastalığın asıl nedeninin damarsal aşırı reaksiyon olduğu düşünülmektedir. Yüzde bulunan demodeks adı verilen akardaki artış ve midedeki bir bakteri, hastalığın şiddetlenmesine neden olan faktörler arasındadır.
Tedavisi mümkün müdür?
Kırmızı yüz ve Rozasea ile mücadelede ilk yapılması gereken kişinin artırıcı nedenlerden uzak durmasıdır. En sık karşılaşılan problem yanma ve batma hissidir. Tedavide uygun bir cilt bakımı ile cildi yatıştırmak ilk basamak olmalıdır.
Çok hassas ciltlere uygun çay ağacı yağı içeren cilt temizleyicileri kullanmak, yağlı kozmetiklerden uzak durmak ve nemlendirici kullanmak tahrişi önlemeye yardımcı olur. Güneşten koruyucu olarak da hassas ve kırmızı yüzlere yatıştırıcı özelliği de olan güneş koruyucu krem ve losyonları tercih edilmelidir.
Tıbbi tedavi olarak kızarıklığın belirgin olduğu durumlarda, harici uygulanan ve damarları daraltıcı özelliği olan ilaçlardan faydalanılır.
İltihabi lezyonların az olduğu durumlarda kremler kullanılır, yoğun olduğu durumlarda ise ağızdan ilaç tercih edilir.