2 Haçlı Seferi Sonuçları

>>>TIKLAYIN<<<

“TARİH DERSİ İLE İLGİLİ KONU ANLATIMLAR ” SAYFASINA GERİ DÖNMEK İÇİN

>>>TIKLAYIN<<<

“TARİH DERSİ İLE İLGİLİ TEST SORULARI, SORU BANKASI ” SAYFASINI GÖRMEK İSTERSENİZ

>>>TIKLAYIN<<<

“TARİH DERSİ İLE İLGİLİ YAZILI SORULARI ” SAYFASINI GÖRMEK İSTERSENİZ

>>>TIKLAYIN<<<

Bu yazımızda Haçlı Seferleri Sonuçları başlığı altında Haçlı Seferlerinin siyasi, sosyal, ekonomik, kültürel ve dini sonuçlarını inceledik. Ayrıca Haçlı Seferleri arasında sonuçları itibariyle önemli bir yer tutan ilk dört Haçlı Seferinin sonuçlarını da ayrıntılı olarak inceledik.

Haçlı Seferleri Siyasi Sonuçları

• Avrupa’da asırlardır süregelen derebeylik sistemi, Haçlı seferlerinin yarattığı kayıplar ve farklı kültürlerle etkileşimle beraber zarar görerek gücü azalmıştır.
• Haçlı Seferleri sonucunda Avrupa ve Ortadoğu’da birçok devlet ve yönetim birimi kurulmuş, yıkılmış ve el değiştirmiştir.
• Abbasi Halifeliği yıllardır sürdürdüğü siyasal gücünü kaybetmiştir, ancak dini gücünü elinde tutmayı başarabilmiştir.
• Türklerin ve Doğu kültürünün Avrupa’ya ulaşması ve Batı’ya varmak için düzenlenen akınlar yavaşlamış ve gecikmiştir.
• Anadolu topraklarında Türklerin hakimiyeti kesinleşmiş ve bunun sonucu olarak Bizans İmparatorluğu Anadolu’daki bazı haklarından ve topraklarından feragat etmek durumda kalmıştır.
• Küçük derebeylikler güçlerini kaybederek yerini büyük merkezi krallıklara bırakmıştır.
• Merkezi krallıkların güçlenmesi ülkeler arasında rekabetin artmasına ve daha sonrasında yaşanacak coğrafi keşiflerin yapılmasına ön ayak olmuştur.
• Türk akınları karşısında zor durumda kalan Bizans İmparatorluğu&#;nun Haçlıların desteği ile ömrü uzamıştır. Ancak Bizans İmparatorluğu’nun güçsüzleşmesi ve yıkılması da Haçlı Seferlerinin sonucunda yaşanmıştır.

Haçlı Seferleri Ekonomik Sonuçları

• Doğu ile Batı medeniyetleri arasında ticaret gelişim göstermiştir.
• Uzakdoğu’da icat edilen pusula, kağıt, barut ve matbaa benzeri teknolojik ürünlerin kullanımı artmış ve kullanıldığı bölge oldukça genişlemiştir.
• Batı’da ticaret yaşamında kullanılan bankacılık uygulamaları: çek, senet, kefalet vb. uygulamalar Doğu’da da kullanılmaya başlanmıştır.
• Akdeniz’de Haçlıların seferlerine başlangıç noktası olarak seçtikleri Marsilya, Cenova ve Venedik limanlarının önemi artmıştır. Özellikle Venedikliler Akdeniz çevresinde yaşanan bu hareketlilikten oldukça büyük kazançlar elde edip önemli bir krallık olmuştur.
• Doğu coğrafyasında var olan ve yetiştirilen birçok ürün Haçlılar tarafından Avrupa’ya götürülüp yetiştirilmiştir.

Haçlı Seferleri Sosyal Sonuçları

• Coğrafi hareketliliklerin yarattığı ortam ile beraber gelişen ticaret halkın sınıfının ekonomik ve sosyal olarak güçlenmesine yol açmıştır.
• Burjuva sınıfı elde ettiği kültürel ve maddi birikimler sayesinde güçlenmiştir.
• Yıllardır süregelen savaşlar bölge nüfusunu, özellikle Müslümanların yoğun olarak yaşadığı Suriye, Filistin ve Anadolu’da insan nüfusunu seyrek bir hale getirmiştir.

Haçlı Seferleri Kültürel Sonuçları

• Çeşitli toplulukların farklı coğrafyalara yaptığı akınlar sonucu yaşanan hareketlilikle beraber bilim ve teknolojinin gelişebileceği bir ortam hazırlanmıştır.
• Kültürel ve bilimsel seviyede daha önde bulunan Doğu dünyası ile etkileşimde bulunan Avrupa’da kültür, sanat ve bilim alanında hareketlilikler ve çalışmalar ortaya çıkmıştır.
• İbn-i Sina gibi İslam coğrafyasındaki bilginlerinin eserleri Avrupa’da okutulmaya başlanmıştır.
• Türklerin kullandığı çeşitli silahlar ve savaş aletlerini gören Haçlılar bu aletleri Avrupa’ya tanıtmışlardır.
• Avrupalı üst düzey senyörler evlerini dekore etmek için Doğu’dan esinlendikleri süslemeleri ve ev dizaynını örnek almışlardır.
• Avrupa toplumu ilk çağda Avrupa’nın temelini yaratan antik Yunan kültürüyle tanışmışlardır.
• Rönesans’a sebep olacak ilk nedenler yeşermeye başlamıştır.
• Müslümanların ve Hristiyanların etkileşimiyle beraber konuşma, giyiniş, ev ve yemek biçimlerinde benzerlikler ortaya çıkmıştır.

Haçlı Seferleri Dini Sonuçları

• Avrupalı Hristiyanlar ve Ortadoğulu Müslümanlar birbirleri tanıma şansı elde etmişlerdir.
• Avrupalıların Haçlı Seferlerini gerçekleştirmelerindeki en büyük amaçlardan olan Kudüs’ün Hıristiyanların eline geçmesi hedefine ulaşılamamıştır.
• Kudüs bölgesinde Türk ve İslam medeniyetlerinin hakimiyeti sürmüştür.
• Hristiyan halkın kilise ve kilise adına çalışan din adamlarına olan inançları ve güvenleri azalmıştır.
• Kilisenin baskısı azalmasıyla birlikte edebiyat, sanat ve bilimde gelişmelerin önü açılmış, skolastik düşünce gücünü kaybederek yerini akılcı ve ampirik düşünceye bırakmıştır.
• Türklerin Haçlılara karşı İslam dünyası ile birlikte ortak hareket etmeleri Müslümanların Türkleri İslam toplumu içerisinde benimsenmelerini sağladı.

I. Haçlı Seferinin Sonuçları ( )

• Haçlı kuvvetlerinin akınlarının yarattığı tehlike ve işgal sebebiyle Türk toplulukları Batı Anadolu’dan çekilmek durumunda kalmıştır.
• Yeni bir devlet olan Türkiye Selçukluları bu akınların sonucunda yıpranmış, Selçukluların yapılanması ve Anadolu’yu Türkleştirme faaliyetleri sekteye uğramıştır.
• Batı Anadolu’nun İznik dahil olacak şekilde Haçlılara geçmesiyle I. Kılıç Arslan devletin başkentini Konya’ya taşımıştır.
• İznik şehri Haçlılar tarafından Bizans İmparatorluğu’na verilmiştir.
• I. Haçlı Seferi’nin en önemli amaçlarından biri olan Kudüs’ün hakimiyeti Müslümanlardan Hristiyanlara geçmiştir.
• Haçlıların ele geçirdikleri bölgelerde, Kudüs bölgesinde krallık, Urfa, Trablus ve Antakya’da ise kontluklar kurmaları ile Avrupa’da yaygın olan feodal sistem Doğu’da varlık göstermiştir.
• Haçlıların genel olarak başarılı olması sonucunda I. Kılıç Arslan ilerde yaşanacak mücadelelerde daha temkinli bir biçimde davranmıştır.
• Haçlı ordusu sayı olarak oldukça büyük kayıplar yaşayarak bin kişilik ordusundan geriye 40 bin kişi kalmıştır.
• Suriye topraklarının çoğu haçlı kontrolü altına girmiştir.

II. Haçlı Seferinin Sonuçları ( )

• Haçlı birliklerinin aleyhine sonuçlanmıştır, herhangi bir başarı elde edilememiştir.
• Şam şehri deniz tarafından kuşatılmıştır, ancak bu kuşatma başarısızlıkla sonuçlanmıştır.
• Küçük bir birlik olarak Kudüs’e varmayı başaran Haçlılar yolda karşılaştıkları çatışmaların sonucu olarak güçsüz ve sayıca az konuma gelmeleri nedeniyle Kudüs’te varlıklarını sürdürememiştir.
• 1. Mesut’un emri altındaki Türk birlikleri Haçlılara karşı Konya ovasında zafer kazanmıştır ve böylece Türkler için Anadolu’da yayılma dönemi devam etmiştir.
• Anadolu Selçukluları’nın Alman İmparatoru’nun birliklerine karşı kazandıkları zaferle beraber Haçlılar yaşadıkları bu yenilgiden sonra Ortadoğu’ya olan seferlerinde Anadolu üzerinden geçemediler.

III. Haçlı Seferinin Sonuçları ( )

• Haçlı birlikleri için olumsuz yönde sonuçlanmıştır.
• İngiltere Kralı Aslan Yürekli Richard ile Müslümanların lideri Selahaddin Eyyubi’nin birlikleri karşı karşıya gelmiş ve Selahaddin Eyyubi’nin ordusu galip gelmiştir.
• Kalabalık olarak gelen Hristiyan birlikleri ile Müslümanlar arasında kültürel etkileşim yaşanarak birbirlerini daha yakından tanıma fırsatı elde etmişlerdir.
• Seferler yarattığı zararlar, kayıplar ve fakirlik Anadolu’daki Türk topluluklarının yıpranmasına ve böylece Anadolu’daki siyasi birliğin parçalanmasına neden olmuştur.

IV. Haçlı Seferinin Sonuçları ( )

• Asıl amacının dışına çıkan bir sefer olmuştur.
• Katolikler ile Ortodoksların karşı karşıya gelmesi Katolik birliklerinin Ortodokslara saldırmasına neden olmuştur.
• Hristiyanlıkta en çok bağlı olunan mezhepler olan Ortodoksluk ve Katoliklik arasındaki fark belirginleşerek Hristiyanların iki ana kola bölünmesine sebep olmuştur.
• İstanbul’da Bizans İmparatorluğu içinde yaşanan taht kavgaları ve süregelen kaos ortamını bastırmak isteyen Haçlı orduları İstanbul’a girerek İstanbul şehrini işgal etmişlerdir.
• Dönemin kültürel, bilimsel ve maddi olarak en zengin şehirlerinden olan İstanbul Haçlılar tarafından yağmalanmış ve birçok eser yok edilmiştir.
• Katoliklerin lideri olan Papa, İstanbul şehrini Ortodokslardan alma hedefine ulaşmıştır.
• ve yılları arasında İstanbul’da varlık gösterecek olan ve daha sonrasında Bizanslılar ile Bulgarların iş birliğiyle yıkılacak olan Latin İmparatorluğu Haçlılar tarafından kurulmuştur.
• Bizans Hanedanlığında soy değişimine neden olmuştur.
• Bizans İmparatorluğu’nun başında bulunan hanedan mensupları İstanbul şehrinden ayrılarak İznik ve Trabzon’da iki yeni devlet kurmuşlardır.
• Hem Bizans hem de Haçlıların zarar gördüğü bu seferde en kazançlı taraf, Ege Denizi ve Akdeniz’de kontrol altına aldığı ada ve limanların verdiği jeopolitik önemle beraber güçlenen bir İtalyan Krallığı olan Venedikliler olmuştur.

Haçlı Seferleri döneminde () Doğu'ya dokuz büyük sefer düzenlenmiştir. Bu seferler sırasında yalnızca Birinci Haçlı Seferi orduları 'de Anadolu'yu çapraz kesen yolu geçerek güneye inmeyi başarmışlardır. Yılı Haçlı Seferleri orduları Türkiye Selçuklu Devleti ve Danişmendli topraklarından geçmeye teşebbüs etmişler, fakat Sultan I. Kılıç Arslan tarafından Orta Anadolu'da imha edilmişlerdir. İkinci Haçlı Seferi orduları /48'de yine Türkiye Selçuklu Devleti'nin topraklarından geçmeye çaba göstermişlerse de bunu başaramamışlar, ancak Bizans'a ait Ege bölgesi topraklarından geçerek Antalya'ya ulaşabilmişlerdir. Üçüncü Haçlı Seferi'ne katılan Alman ordusu ise 'da kısmen Türk topraklarından kısmen de Bizans arazisinden geçerek güneye Silifke'ye inmiştir. Bu çalışmamızda bahsedilen Haçlı ordularını n Anadolu'daki yürüyüş yollarını kaynaklara dayanarak ve bu konudaki araştırma eserlerinde verilen bilgileri de göz önüne alarak açıklamaya çalışacağız.

Birinci Haçlı Seferi hareketinin öncüsü niteliğinde Anadolu'ya gelen ilk ordu Keşiş Pierre l'Ermite idaresindeydi. 1 Ağustos 'da İstanbul'a varan çoğunluğunu Fransız, Alman ve İtalyanlar'ın oluşturduğu bu ordu, Bizans İmparatoru I. Aleksios Komnenos () tarafından 6 Ağustos 'da Anadolu yakasına geçirildikten sonra İzmit Körfezi boyunca ilerledi ve Yalova yakınında bugünkü Hersek'in bulunduğu yerde Kibotos (Civetot) adındaki karargâha yerleşti[1]. Bir grup İznik civarındaki Kserigordon adındaki bir kaleye kadar ilerleyip burayı ele geçirdi, ancak Türkler tarafından mağlup edilerek öldürüldüler ve kale geri alındı [2]. Kibotos'taki Haçlı grubu da buradan güneye doğru İznik (Nikeia) üzerine yürümek üzere yola çıktı; Fakat bu grubun Anadolu'daki yürüyüşü, Kibotos'dan İznik Gölü'ne inen Drakon Vadisi'nde Türkiye Selçuklu Sultanı I. Kılıç Arslan () tarafından kesin yenilgiye uğratılmasıyla (21 Ekim ) son buldu[3].

Keşiş Pierre l'Ermite'in ordusunu Birinci Haçlı Seferi'ne katılan beş büyük Haçlı ordusu takip etti. Dük Hugue de Vermandois, Aşağı Lorraine Dükü Godefroi de Bouillon, Güney İtalya Normanları 'nın reisi Dohemund, Toulouse Kontu Raymond de St. Gilles ile Normandia Dükü Robert, Champagne Kontu Etienne de Blois ve Flandre Kontu II. Robert'in idaresindeki Haçlı orduları yılı sonbaharından itibaren arka arkaya İstanbul'a geldiler. yılı ilkbaharında Anadolu yakasına geçirilen Haçlılar Pelekanon'da [4] toplandılar. 26 Nisan civarında Pelekanon'dan ayrılan Haçlılar İzmit Körfezi'ni dolaşarak İzmit'e oradan Kibotos'a gittiler; sonra güneye doğru Drakon Vadisi'ne yöneldiler[5] ve Selçuklu başkenti İznik önüne ulaştılar (6 Mayıs) [6]. 14 Mayıs'ta başlayan kuşatma şehrin 18/19 Haziran gecesi Türkler tarafından Bizans'a teslim edilmesiyle son buldu [7].

Bundan bir hafta sonra İznik'ten ayrılarak Bizans kumandanı Tatikios'un[8] rehberliğinde Anadolu içine doğru ilerlemeye başlayan Haçlılar, Sakarya köprüsü yanındaki Osmaneli (Lefke)'nden sonra Eskişehir yakınındaki Dorylaion (Şarhöyük) istikametinde yürüyüşlerine devam ettiler[9]. Haçlılar Eskişehir'in kuzeybatısındaki Sarısu Ovası 'nda ordugâh kurdukları zaman Sultan Kılıç Arslan'ın taarruzuna uğradılar (1 Temmuz ), ancak sayıca üstünlükleri sayesinde Türkler'i mağlup ederek Anadolu'daki yürüyüşlerine devam etmek imkânını buldular[10].

Haçlı ordusu Dorylaion'dan ayrılarak güneydoğu istikametinde yeniden harekete geçti. Aslında Ankara üzerinden Kulu-Cihanbeyli güzergâhı ile Konya (Ikonion)'ya giden yol, güneye inen en kısa yoldu. Ancak yaz sıcağında yavaş hareket edebilen böylesine büyük bir ordunun, susuz Tuz Gölü havzasından geçmesi çok zordu. Bu sebeple Haçlılar Akşehir (Philomelion) üzerinden Konya'ya inmeye karar vermişlerdi. Dorylaion'da Haçlı yürüyüşünü engelleyemeyen Sultan Kılıç Arslan Haçlılar'ın geçeceği bölgeyi boşaltmış, tarlalardaki ürünleri yaktırmış ve kuyuları doldurmuştu. Böylece yolda büyük sıkıntı çeken Haçlılar yiyecek ve su bulabilmek için Bolvadin (Polybotos)'i geçtikten sonra ana yoldan ayrılarak Pisidia Antiokheia'sına (Yalvaç) gittiler[11]. Sonra Sultan Dağı geçitlerini aşarak Akşehir yakınında yeniden ana yola girdiler ve nihayet Ağustos ortasında Türkler tarafından tamamen boşaltılmış olan Konya'ya vardılar. Haçlılar Meram'da birkaç gün dinlendikten sonra Ereğli (Heraklea) 'ye doğru yeniden yürüyüşe geçtiler. Türkler, Ereğli yakınında Haçlılara tekrar taarruz ettiler, ama kuzeye çekilmek zorunda kaldılar; böylece Haçlılar Türkler tarafından terk edilen Ereğli'ye girdiler [12].

Haçlı ordusu, Ereğli'den sonra Toros Dağları 'ndaki Gülek Boğazı 'nı aşıp Çukurova'ya inebilir, böylece ana yoldan doğruca Antakya (Antiokheia)'ya ulaşabilirdi. Ancak ağır hareket eden ordu bu çok dik ve dar olan dağ geçidinde büyük tehlikelere maruz kalabilirdi. Bu yüzden Haçlılar Ereğli'den sonra Kayseri, Maraş üzerinden Anti Toros Dağları 'nı aşıp Amanos Geçiti ile Antakya'ya inmeye karar verdiler. Böylece Haçlılar Türkler'in elinde bulunan Çukurova'ya inmek yerine kendilerine dost olan Ermeniler 'in elindeki araziden geçmeyi tercih etmişlerdi.

Fakat Haçlı ordusu Ereğli'de bulunduğu sırada önce Norman reisi Bohemund'un yeğeni Tankred, ardından da Godefroi de Boullion'un kardeşi Baudouin yanlarında bulunan kuvvetlerle beraber Çukurova (Kilikya) 'ya inmek üzere peş peşe ana ordudan ayrıldılar. Ereğli'den sonra doğrudan Gülek Boğazı 'na yönelen Tankred, bugünkü tren hattının geçtiği, Ulukışla üzerinden geçite varan yolu takip etti. Baudouin ise sayıca büyük olan ordusu daha güç hareket edebildiğinden daha doğudan Tyana (Niğde)'dan geçen ve Pozanu'ya ulaşan eski ana yoldan Çukurova'ya indi[13]. Bölgeye Baudouin'den önce inen Tankred Türkler'in elinde bulunan Tarsus, Adana, Misis şehirlerini zapt etti. Arkadan daha büyük kuvvetlerle gelen Baudouin bu şehirleri ondan teslim aldı, fakat Urfa'nın Ermeni hâkimi Thoros'un daveti üzerine buradan ayrılarak Urfa'ya gitti ve orada ilk Haçlı devletini kurmak imkânını elde etti[14]. Tankred ise Baudouin'in Çukurova'dan ayrılmasından sonra İskenderun Körfezi (Issos) boyunca İskenderun'a yürüdü. Şehri ele geçirdikten sonra buraya bir garnizon bırakıp Amanos dağları üzerinden Suriye geçiti yoluyla Antakya'ya gitmek üzere yola çıktı[15].

Ana Haçlı ordusu ise Ereğli'den kuzeydoğuya doğru Kayseri'ye hareket etmişti. Augustopolis köyü [16]yakınında bir kez daha Türkler'in hücumuna uğradıktan sonra Eylül ayının sonlarında Türkler tarafından terk edilmiş olan Kayseri'ye vardılar. Buradan Danişmendliler tarafından kuşatılmakta olan ve Ermenilerin meskûn olduğu Komana (Placentia) şehrine gittiler. Haçlılar'ın gelişi üzerine Türkler derhal oradan uzaklaştılar[17].

Birinci Haçlı Seferi ordusu Komana'dan sonra güneydoğuya yönelerek Ermeniler'in yaşadığı Göksun ve Maraş şehirlerinden geçip Antakya Ovası 'na indi (20 Ekim )[18]. Haçlı ordusu ertesi gün surların önüne kadar gelip şehri kuşatma altına aldı. Uzun süren kuşatmadan sonra Antakya’yı ele geçiren (3 Haziran ) Haçlılar burada da Bohemund'un idaresinde bir Haçlı devleti kurup bundan sonraki hedefleri Kudüs'e yöneldiler [19].

Kudüs'ün Haçlılar tarafından zaptından (15 Temmuz ) iki yıl sonra Doğu'ya yeni bir Haçlı seferi düzenlenmiş ve yılında üç büyük Haçlı ordusu arka arkaya Anadolu'ya gelmişti. Şimdi bu orduların Anadolu'da takip ettiği yollar hakkında bilgi vermeye çalışalım. Milano Başpiskoposu Anselm de Buis'nin idaresindeki Lombardlar ile Kont Etienne de Blois'nın kumandasındaki Fransızlar ve Alman imparatorunun marşalı Konrad'ın idaresindeki Almanlar'dan oluşan ve yılı İlkbaharında İstanbul önüne gelen birinci ordu (bu orduya Lombard ordusu da denir), imparator Aleksios tarafından Anadolu yakasına geçirilerek Kibotos ve İzmit civarındaki karargâhlara yerleştirildi. Bu Haçlı ordusu aslında Bizans arazisinden geçip Kudüs 'e gitmeliydi. Fakat Haçlılar bunun yerine kuzeydoğu Anadolu'ya gitmeye karar verdiler. Çünkü Albertus'a göre, Antakya Prinkepsi Bohemund'un bir süre önce (Ağustos ) Danişmendli Beyi Gümüştekin tarafından esir edildiğini ve Niksar'da hapiste bulunduğunu öğrenince Kudüs'e gitmekten vazgeçerek Bohemund'u kurtarmak ve Anadolu'nun bu bölgelerini zapt etmek gayesiyle Niksar'a gitmeye karar verdiler. Ayrıca Bohemund'u kurtardıktan sonra Bağdat'a kadar giderek burayı bile zapt etmeyi düşünmüşlerdi[20]. Böylece 3 Haziran'da Kibotos ve İzmit' teki karargâhlarından ayrıldıktan sonra doğuya dönüp Ankara'ya doğru yürüyüşe geçtiler. Bunlar "Hacılar Yolu" adıyla bilinen ve İznik-Osmaneli-Gölpazarı-Nallıhan-Ayaş üzerinden Ankara'ya ulaşan yolu takip ettiler[21]. Haçlılar'a kılavuzluk yapan Türk asıllı Bizans kumandanı Tzitas, Türkler'in elinde bulunan Eskişehir bölgesine girmek yerine aşılması zor da olsa daha kuzeyden, Paphlagonia dağları arasından geçen ve Bizans sınırları içinde kalan yolu tercih etmiş, böylece Haçlı ordusunun yol boyunca Türkler tarafından hırpalanmasını önlemeye çalışmıştı[22]. Haçlılar Ankara önüne gelince yine Türkler tarafından boşaltılmış olan kaleyi tek bir hücumla ele geçirmek imkânı buldular (23 Haziran) ve kalede kalmış olan az sayıdaki insanı kılıçtan geçirdikten sonra şehri imparatorun temsilcisine teslim ettiler[23]. Haçlı ordusu iki gün sonra Ankara'dan ayrılıp Çankırı 'ya doğru yürüyüşüne devam etti. Aslında Ankara'dan Amasya ve Niksar'a giden ana yol, Yahşıhan-Kırıkkale-Çorum üzerinden gitmekteydi[24]. Fakat bu yolun, Türkler'in yoğun olarak yerleştiği bölgelerin içinden geçtiği için tehlikeli olduğunu düşünen Bizans kumandanı Tzitas, Haçlı ordusunun Çankırı üzerinden kuzeye yönelerek Tosya'dan doğuya giden yol ile Amasya'ya ulaşmasının daha doğru olacağına karar vermişti [25]. Haçlı ordusu Çankırı 'dan sonra Merzifon'a doğru harekete geçti[26]. Ancak Merzifon yakınlarında Sultan Kılıç Arslan tarafından imha edildi (5 Ağustos ). Kurtulabilenler Karadeniz sahilindeki Bizans şehirleri Sinop ve Bafra'ya kaçtılar[27].

Nevers Kontu II. Guillaume'un kumandasındaki Fransızlar'dan oluşan ikinci orduda Haziran başlarında İstanbul'a ulaştı ve Anadolu'ya geçtikten sonra önden giden birinci orduya yetişebilmek için doğruca Ankara üzerine yürüdü. Böylece öndeki orduyla aynı yolu, yani Hacılar Yolu'nu takip ederek Ankara'ya kadar geldi[28]; fakat Lombardlara yetişemediler; üstelik onların bu sırada nerede oldukları hakkında da hiçbir şey öğrenemediler. Artık öndeki orduya yetişemeyeceklerini ve Ankara'nın kuzeyindeki Paphlagonia bölgesine girmelerinin de tehlikeli olabileceğini düşündüler. Bu yüzden, Konya 'da Lombardların akıbeti hakkında bir şeyler öğrenebilecekleri umuduyla Ankara'dan ayrılarak sağa dönüp Konya yoluna girdiler. Böylece Haçlılar Ankara'dan Konya'ya giden en kısa yoldan yani Gölbaşı-Kulu-Cihanbeyli üzerinden Selçuklu başkenti Konya önüne geldiler[29]. Sağlam surlarla çevrili olan ve güçlü bir Türk garnizonu tarafından savunulan Konya kalesine saldırdılarsa da başarılı olamadılar ve şehir önünde bir gün kaldıktan sonra tekrar yola koyuldular. Fakat Konya'dan ayrıldıktan üç dört gün sonra Türkler tarafından kılıçtan geçirildiler (Ağustos 11O1). Ordunun lideri Kont Guillaume ve birkaç kişi Bizans'ın elinde bulunan Ermenek (Germanikepolis)'e kaçtılar, buradan da Antakya'ya indiler[30].

Aquitania Dükü IX. Guillaume'un idaresindeki Fransızlar ile Bavyera Dükü IV. Welf’ in kumandasındaki Almanlar'dan oluşan üçüncü ordu ise imparator Aleksios'un tavsiyesine uyarak Birinci Haçlı Seferi'nin takip ettiği yoldan ilerledi. Böylece Haçlılar İznik'ten sonra güneye yönelerek Akşehir yakınında Selçuklu topraklarına girdiler. Türkler tarafından boşaltılan Akşehir ve pek çok kasabayı yakıp yıkarak Konya, İsmil (Salamia) üzerinden Ereğli'ye doğru yürüyüşe devam ettiler [31]. Nihayet Ereğli'nin batısında içinde Ereğli Irmağı'nın aktığı kısmen bataklık olan Akgöl (Avlos veya Olos)[32] Ovası'na ulaştılar. Burası , Yılı Haçlı Seferlerinin üçüncü ordusunun Anadolu'da ulaşabildiği son nokta oldu; Zira bu ordu, Ereğli suyu yakınında Türkler tarafından pusuya düşürülerek tamamen imha edildi (5 Eylül )[33].

Yılı Haçlı Seferi ordularının Anadolu'da imha edilmesinden yaklaşık yarım asır sonra düzenlenen İkinci Haçlı Seferi () sırasında da Alman Kralı III. Konrad ve Fransa Kralı VII. Louis idaresindeki Haçlı orduları Anadolu topraklarından geçmeye teşebbüs ettiler. Önden gelen ve 10 Eylül 'de İstanbul önüne ulaşan Alman Kralı III. Konrad ve ordusu Kadıköy'deki [34] ordugâhlarından ayrıldıktan sonra Izmit Körfezi boyunca yürüyüşe geçtiler. İmparator Manuel Komnenos, Konrad'a Bizans topraklarından geçen yolu takip etmesini tavsiye ederek Türkler'e karşı birlikte savaşa girmek teklifinde bulunmuştu. Fakat Alman kralı bu teklifleri reddederek Philomelion (Akşehir) üzerinden güneye inen en kısa yoldan ilerlemeye karar vermişti[35]. Konrad, Almanya'daki kraliyet nâibi ve Corvey manastırının başrahibi Wibald'e yazdığı mektupta, Malagina- Dorylaion - Bolvadin (Polybotos) -Akşehir ve Konya üzerinden en çabuk şekilde Kilikya'ya ulaşan bu yolu[36], Anadolu'yu çabucak geçmek için tercih ettiğini belirtmiştir[37]. Konrad'ın, imparatorun teklifini reddedip en kısa yoldan Suriye'ye ulaşmak için Türkler'e ait olan araziden geçmeyi göze alması, onun ordusunun büyüklüğüne güvenmesinin sonucu olabilir.

Kral, İzmit'i geçip İznik (Nikea) 'e varınca ordusunu ikiye ayırdı[38] ve ordunun savaşçı olmayan unsurunu birçok asille beraber Otto von Freising'in idaresinde Denizli (Laodikeia) üzerinden Antalya'ya gönderdi. Otto'nun idaresindeki Haçlı grubunun bu seyahati hakkında kaynaklarda yeterince bilgi yoktur. Ancak Odo'nun kaydından bu grubun sahil yoluyla güneye doğru ilerlediğini[39]ve büyük bir kısmının Denizli yakınlarında Türkler tarafından yok edildiğini öğreniyoruz [40].

Konrad ise seferin esas kısmıyla beraber Bizans kumandanı Stephanos 'un rehberliğinde 15 Ekim günü İznik'ten Dorylaion yönünde harekete geçti. Ancak Türkiye Selçuklu Sultanı I. Mesud, Alman Haçlı ordusunu, Dorylaion yakınında Sarısu (Bathys) Irmağı'na ulaştığı zaman ağır bir yenilgiye uğrattı (26 Ekim ) ve bu ordunun Anadolu'yu geçme teşebbüsünü sonuçsuz bıraktı. Konrad sağ kalan adamlarıyla beraber İznik'e geri kaçtı[41].

Arkadan gelen Fransa Kralı VII. Louis ve Fransız Haçlı ordusu ise 4 Ekim'de İstanbul'a varmış ve Anadolu'ya geçtikten sonra, İzmit körfezini dolaşarak İznik'e ulaşmış ve Kasım'da İznik gölü yakınında ordugâhını kurmuştu[42]. İznik'te buluşan iki kral seferin bundan sonraki kısmı için ordularını birleştirmeye karar verdiler[43]. Konrad yola çıkmadan önce İznik'te erzak temin ederken Louis önden giderek Lupar (Lopadion, Uluabad) [44] kalesinde onu bekledi. Böylece Lopadion'da buluşan iki ordu birlikte yürüyüşe başladı[45].

Kral Louis Balıkesir yakınındaki Esseron'dan sonra Alaşehir (Philadelphia)-Denizli üzerinden Antakya (Antiokheia)'ya inen yoldan gitmeyi plânlamıştı. Fakat bu yol, sahil yolundan daha kısa ve rahat olmakla beraber Selçuklu Türkleri'nin sınırlarına çok yakın olmasından dolayı endişe vericiydi. Bu yüzden Louis, Konrad'ın tavsiyesine uyarak kıyı yolundan güneye inmeye karar verdi. Böylece Haçlılar Esseron'dan sonra Edremit'e gittiler ve buradan dolambaçlı sahil yoluna girdiler[46]. Sonra Bergama (Pergarno) ve İzmir (Smyrna) 'i geçip Efes (Ephesos) 'e ulaştılar[47]. Alman Kralı Konrad, Imparator Manuel'in daveti üzerine Efes'ten İstanbul'a geri döndü ve ilkbaharda bir Bizans filosuyla Filistin'e doğru denize açıldı[48].

yılı Noeli arifesinde Efes yakınındaki Decervion Vadisi'nde[49] ordugâh kurmuş olan Fransızlar ise Buradan sonra Menderes Vadisi boyunca ilerleyerek Denizli (Laodikeia)'ye ulaşmak üzere tekrar yürüyüşe geçtiler[50]. Pisidia Antiokheia'sı yakınında Türkler ile savaşarak (1 Ocak ) Menderes Nehri'ni geçen Haçlılar üç gün sonra, Bizans'a ait bulunan ve halkı tarafından tamamen boşaltılmış olan Denizli'ye vardılar[51]. Denizli'den sonra Honaz (Kadmos) Dağı'ndaki Kazıkbeli Geçiti'ni aşarken Türkler tarafından mağlup edildiler (7 Ocak ) [52]. Fransız Haçlı ordusu nihayet 20 Ocak 'de Antalya (Satellia, Attalia)'ya ulaştığı zaman Kral Louis, yayaları burada bırakarak asilleri, ileri gelen şövalyeleri ve maiyetiyle birlikte, Antalya' dan deniz yoluyla Antakya'ya hareket etti ve Antakya'nın Samandağ (Süveydiye, St. Symeon) limanında karaya çıktı (19 Mart ). Geride bırakılan korumasız yayalar ise bunların ancak pek az bir kısmı Çukurova'yı geçerek ilkbahar sonunda Antakya'ya ulaşabilmiştir[53].

Son olarak Üçüncü Haçlı Seferi () 'ne katılan Alman İmparatoru Friedrich Barbarossa'nın Anadolu'da takip ettiği güzergâh üzerinde durmaya çalışacağız. Kış aylarını Edirne'de geçiren Friedrich Barbarossa idaresindeki Almanlar Mart 'da bu defa Çanakkale Boğazı 'ndaki Gelibolu 'dan Anadolu yakasına geçtikten sonra güneye doğru ilerlediler[54] ve Alaşehir (Philadelphia) üzerinden Denizli'ye ulaştılar (27 Nisan). Sonra doğuya dönerek imparator Manuel Komnenos'un 'da Türkler karşısında mağlubiyete uğradığı Myriokephalon'dan geçip Sultandağı'nı dolaşarak Akşehir üzerinden Konya'ya geldiler (17 Mayıs). Haçlılar, Sultan II. Kılıç Arslan ()'ın oğlu Kutbeddin ile çarpıştıktan sonra şehre girdiler. Buradan Meram'a geçerek orada birkaç gün dinlenip Karaman'a gittiler ve Toros Dağları'nı aşıp Silifke Ovası 'na indiler (10 Haziran ) [55]. İmparator nehri geçip Silifke'ye girecekti, ancak onun seferi Silifke Nehri'nde boğulmasıyla son buldu (10 Haziran ) [56]. Silifke'ye kadar gelenlerin bir kısmı bulabildikleri gemilerle Avrupa'ya geri döndüler. İmparator Friedrich'in oğlu Friedrich, geri kalanlarla Çukurova'yı geçip Antakya'ya geldi ve buradan da Akka önüne gitti [57].

Sonuçta daha Haçlı Seferleri döneminin başında Anadolu'dan Suriye'ye geçiş yolu Haçlı ordularına kapanmış oldu. Bundan sonra Anadolu'da Türkler'in elinde bulunan topraklar için artık Haçlı ordularının tehdidi söz konusu değildi.

Dipnotlar

1. Anna Komnene, Aleksias, nşr. veterc. B. Leib, Anne Comnene. Alexiade. Re'gne de l'empereur Mexis 1 Comnene (), II, Paris , s. ; terc. E.R.A. Sewter, The Mexiad of Anna Comnena, London , s. ; Gesta Francorum et aliorum Hierosolimitanorum, tere. R. Hill, The Deeds of the Franks and the Other Pilgrims to Jerusalem, Oxford , s. 3,5; Albertus Aquensis, Liber Christianae Expeditionis pro Ereptione et Restitutione San ctae Hierosolymitanae Ecclesiae, Recueil des Historiens des Croisades. Historiens occidenteaux (RHC occ.), IV, 1, 15, s. vd.; terc. H. Hefele, Albert von Aachen. Geschichte des ersten Kreuzzuges, I, Jena , s. 19 vd.
2. Anna Komnene, nşr. Leib, II, s. vd.; terc. Sewter, s. ; Gesta Francorum, s. 4 vd.
3. Bk. Anna Komnene, nşr. Leib, Il, s. vd.; terc. Sewter, s. ; Gesta Francorum, s. 4 vd.; Albertus, RHC occ., IV, 1, , s. ; terc. Hefele, I, s. ; krş. St. Runciman, Haçlı Seferleri Tarihi, terc. F. 'sıkan, I, Ankara , s. vd.; I. Demirkent, Türkiye Selçuklu Hiikümdart Sultan I. Kılıç Arslan, TTK-Ankara , s. 22 vd.; ayn. mlf., Haçlı Seferleri, İstanbul , s. 17 vd. Kibotos'dan Drakon Vadisi yoluyla Iznik'e giden yol bugün AltınovaYalakdere-Boyalıca güzergâhı ile İznik Gölü kıyısına iniyor.
4. Pelakanon'un yeri kesin olarak bilinmemekle beraber burasının Dil İskelesi ile Maltepe arasında olması mümkündür. Bizans tarihçisi Ioannes Kantakuzenos (Corpus Scriptorum Historiae Byzantinae (CSHB), Bonn, , I, s. vdd.) Pelakanon'un, Gebze (eski Dacibyza)'nin doğusunda olduğunu belirtir. Leib (Anna Komnene nesri, II, s. , n. 2) buranın İzmit'in otuz kilometre batısı nda yer alan Hereke olduğunu söyler. Ramsay (Anadolu'nun Tarihi Coğrafyası, terc. M. Pektaş, İstanbul , s. ) ise Pelakanon'un Kadıköy yakınlarında olduğunu tahmin eder. Krş. Runciman, s. , n. 5.
5. Drakon Vadisi'nden giden yol büyük bir ihtimalle, bugünkü Altınova'da vadiye giren yoldan geçmiş olmalı. Bugün bu yol Altonova'dan sonra Ayazma-Akçukur-Taşallı-ValideköprüYalakdere-Kızderbent-Bayındır güzergâhından geçiyor ve Boyalıca'da Iznik gölü kıyısına ulaşıyor.
6. Gesta Francorum, s. 14 vd.; Albertus, RHC occ., IV, ıı, 20, s. vd.; terc. Hefele, I, s. 60 vd. Anna Komnene (nşr. Leib, III, Paris , s. 7; terc. Sewter, s. ), diğer kaynaklarda olmamasına rağmen, Haçlı ordusunun bir kısmı İzmit Körfezi boyunca yürürken bir kısmı nın gemilerle doğrudan Kibotos'a geçtiğini söyler. Birinci Haçlı Seferi'ne bizzat katılmış olan Fulcherius Carnotensis (Gesta Francorum Iherusalem peregrinantium, RHC occ., ,1, 9, s. ; terc. R. Ryan, Fulcher of Chartres. A History of the Expedition to Jerusalem , Knoxville , s. 80) Haçlı ordusunun İstanbul'dan İznik'e yürüyüşünü çok kısa anlatmıştır. Ünlü Haçlı Seferleri tarihçisi Willermus Tyrensis (Historia rerum in partibus transmarinis gestarum, RHC occ., I, ıı, 21, s. ; terc. E.A. Babcock -A.C. Krey, A History of Deeds Done Beyond the Sea. By William Archbishop of Tyre, I, New York , s. vd.) de Fulcherius ve Albertus'a dayanarak bilgi verdiği için orijinal sayılmaz.
7. İznik'in Haçlılar tarafından kuşatılması ve şehrin Türkler tarafından Bizans'a teslimi konusunda geniş bilgi için bk. Demirkent, I. Kılıç Arslan, s. ; ayn. mlf., Haçlı Seferleri, s. ; ayn. mlf., "İznik'in Haçlılar Tarafından Kuşatılması (6 Mayıs Haziran )", I. Uluslararası İznik Sempozyumu, Kasım , İznik Eğitim ve Öğretim Vakfı.
8. Anna Komnene, nşr. Leib, III, s. 18; terc. Sewter, s. Kış. Willermus, terc. Krey, I, s.
9. Anna Komnene, nşr. Leib, III, s. 18; terc. Sewter, s. ; Gesta Francorum, s. 18; Albertus, RHC occ., IV, ıı, 38, s. vd.; terc. Hefele, I, s. 83; Willermus, RHC occ., 1,, 13, s. ; terc. Krey, I, s. vd. Haçlı ordusu yiyecek ve ikmal işini kolaylaştırmak için Osmaneli'nde ikiye ayrıldı ve bunlar bir günlük mesafe ile birbirini takip ettiler.
10. Temmuz Dorylaion Savaşı hakkında geniş bilgi için bk. R. Grousset, Histoire des Croisades et du Royaume Franc de Jerusalem, I, Paris , s. 31 vdd.; Runciman, terc. Işıltan. II, s. ; Demirkent, 1. Kılıç Arslan, s. ; ayn. mlf., Haçlı Seferleri, s.
11. Görgü tanığı kaynağımız Gesta Francorum (s. 23), Antiocheia adını vermez, fakat çektikleri yiyecek ve su sıkıntısından bahsettikten sonra Konya'ya varmadan önce her türlü yiyecek maddesinin bulunduğu bereketli bir yerden geçtiklerini söyler. Fulcherius ( RHC occ., ,1, 13, s. ; terc. Ryan, s. 87) bu yerin Pisidia'daki Antiocheia olduğunu belirtir. Ayrıca bk. Willermus, RHC occ., 1, ııı, 16, s. ; terc. Krey, I, s.
12. Gesta Francorum, s. 23 vd.; Anna Komnene, nşr. Leib, III, s. 18 vd.; terc. Sewter, s. ; Willermus, RHC occ., I, in, 18, s. vd.; terc. Krey. I, s. ; krş. Runciman, terc. Işıltan, II, s. ; Demirkent, I. Kılıç Arslan, s. Sultan Kılıç Arslan'ın yanında bu defa Danişmendli Beyi Gümüştekin ile Kayseri Selçuklu Beyi Hasan'ın bulunduğunu Anna Komnene (nşr. Leib, III. s. 18; terc. Sewter, s. )'nin kaydından öğreniyoruz.
13. Krş. Runciman, I, s. Bugün de Ereğli üzerinden Gülek Bogazı 'na inen yol Ulukışla-Pozantı üzerinden gitmektedir.
14. Birinci Haçlı Seferi sırasında Urfa Haçlı Kontlugu'nun kuruluşu (10 Mart ) hakkında geniş bilgi için bk. Demirkent, Urfa Haçlı Kontluğu Tarihi, I, ITK-Ankara , s. 18 vdd.
15. Willermus, terc. Krey, I, s. ; kış. Runciman, terc. Işıltan, II, s.
16. Anna Komnene (nşr. Leib, III, s. 19; terc. Sewter, s. ) tarafından belirtilen bu yerin bugün neresi olduğu kesin olarak tespit edilememiştir. Ramsay (s. ) buranın beşinci yüzyılda Augusta adıyla anıldığını belirtir ve Seyhan Irmağı ile Ceyhan Irmağı arasında bir yer olabileceğini yazar.
17. Gesta Francorum, s. 25; kış. Runciman, terc. Işıltan, II, s.
18. Gesta Francorum , s. Anna Komnene (nşr. Leib, III, s. 19; terc. Sewter, s. ) Haçlılar'ın "Hızlı Yol" denen yoldan Antakya'ya vardıklarını belirtir. Bu yol, Asi Irmağı Vadisi'ni izleyen yol olmalıdır. Osmaniye, Islahiye, Hassa ve Kırıkhan üzerinden Antakya'ya ulaşan bir yol daha vardı .
19. Antakya'nın Haçlılar tarafından zaptı hakkında geniş bilgi için bk. Grousset. I, s. 71 vdd.; Runciman, terc. Işıltan, I, s. ; Demirkent, Haçlı Seferleri, s.
20. Albertus, RHC. occ., IV, yin, , s. vd.; terc. Hefele. II, s. 78 vd.; Anna Komnene, nşr. Leib, III, s. 36 vd.; terc. Sewter, s. vd.
21. Runciman (terc. Işıltan, II, s. 17) bu ordunun Dorylaion üzerinden Ankara'ya gittiğini yazmıştır. Buna karşılık Demirkent (" Yılı Haçlı Seferleri", seafoodplus.info Fikret Işıltan'a Doğum Yılı Armağanı, İstanbul , s. 30) Anna Komnene (nşr. Leib, III, s. 37; terc. Sewter, s. ) ve Albertus (IC occ., IV, yin, 7, s. ; terc. Hefele, II, s. 78 vd.)'un verilerinden çıkan sonuca göre Lombard ordusunun Hacılar Yolu'ndan gittiğini kabul eder. Hacılar Yolu hakkında geniş bilgi için bk. Ramsay, s. , ; D. French, Roman Roads and Milestones of Asla Minor, Fasc. I: The Pilgrim's Road (Roma Çağında Küçük Asya'daki Yollar ve Mil Taşları, Fasikül I: Hacılar Yolu), British Institute of Archaelogy at Ankara, Monograph No. 3, BAR International Series , Ankara , s.
22. Demirkent, " Yılı Haçlı Seferleri Ordularının Anadolu'da Takip Ettiği yollar Hakkında", Uluslararası Haçlı Seferleri Sempozyumu, Haziran , İstanbul, TTK-Ankara , s. vd.
23. Albertus, RHC occ., IV, vııı, 8, s. ; terc. Hefele. II, s. 80; Anna Komnene, nşr. Leib, III, s. 37; terc. Sewter, s. .
24. Bk. Ramsay, s. vdd.
25. Krş. Demirkent, " Yılı Haçlı Seferleri Ordularının Anadolu'da Takip Ettiği yollar Hakkında", s.
26. Albertus (RHC occ., IV, yin, , s. vd.; terc. Hefele, II, s. 84), yiyecek aramak için ana ordudan ayrılan bir grubun Constamne (Kastamonu) civarında Türkler tarafından öldürüldüğünü yazmıştır. Runciman (terc. Işıltan, II, s. 19) ve Cate ('The Crusade of ", A History of the Crusades, I, London , s. ) ise Albertus'un bu ifadesine dayanarak bütün Haçlı ordusunun Kastamonu'ya kadar gittiğini düşünmüşlerdir. Demirkent (" Yılı Haçlı Seferleri", s. 35 ve n. 39) ise Kastamonu'nun Haçhlar'ın yürüyüş yolundan çok uzak olduğunu belirtir ve buranın bölgenin en tanınmış şehirlerinden olduğu için Haçlılar'ın aklında kalan tek isim olabileceğini söyler.
27. Demirkent, ayn. mkl., s.
28. Bk. Albertus, RHC occ., IV, vııı, 27, s. ; terc. Hefele, II, s. Kış. Demirkent, aynı mkl., s. Runciman (terc. Işıltan, II, s. 23) ise Albertus, bu ikinci ordunun Birinci Haçlı Seferi yolundan girmediğini açıkça yazdığı halde Nevers ordusunun Ankara'ya Dorylaion üzerinden gittiğini yazmıştır.
29. Albertus, RHC occ., IV, vııı, 27, s. vd.; terc. Hefele. II, s. 97 vd. Runciman (aynı yr.), bu ordunun Ankara'dan geriye dönerek Eskişehir üzerinden Konya'ya gittiğini kaydetmiştir; Demirkent ise (aynı mkl., s. 44 vd.. n. 70) bu görüşü hatalı bulmaktadır.
30. Albertus, RHC occ., IV, vııı, , s. ; terc. Hefele, II, s. Nevers ordusu her ne kadar Konya'dan Ereğli'ye gitmeye niyetlendiyse de sonra en kısa yoldan Akdeniz kıyısına inmek ve oradan Antakya'ya gitmek kararıyla güneye yöneldi. Kış. Demirkent " Yılı Haçlı Seferleri Ordularının Anadolu'da Takip Ettiği yollar Hakkında", s. vd.
31. Albertus, RHC occ., IV, vııı, , s. vd.; terc. Hefele, Il, s. vd.
32. Urfalı Mateos, Urfalı Mateos Vekayi-nâmesi () ve Papaz Grigor'un Zeyli ( ), terc. H.D. Andreasyan, TTK-Ankara , s.
33. Albertus, RHC occ., IV, vııı, 38, s. ; terc. Hefele, II, s. ; Urfah Mateos, s. vd.; Anonim Süryâni Vekayinâmesi, terc. A.S. Tritton, The First and Second Crusades from an Anonytnous Syriac Chronicle, JRAS, (), s. 74 vd. Kış. Demirkent, " Yıh Haçh Seferleri", s. 52 vdd.
34. Willermus, RHC. occ., I, xvı , 19, s. ; terc. Krey, II, s.
35. Kinnamos, Historia, nşr. . A. Meineke, Epitome rerum ab loanne et Alezio Comnenis gestarum, CSHB, Bonn , s. 81; terc. I. Demirkent, loannes Kinnamos'un Historia'sl, TTKAnkara , s.
36. Ramsay, s.
37. Conradi Romanorum Regis ad Wibaldum, Recueil des Historiens des Gaules et de la France (RHGF), XV, s. ; tere. Munro, Letters of the Crusaders, c. I, No: 4, s. Annales Herbipolenses (Monumenta Germaniae Historica, scriptorum (MGH ss.), XVI, s. 4) de Konrad'ın, imparatorun uyarılarına rağmen kısa olduğu için bu yolu tercih ettiğini göstermektedir.
38. Conradi Romanorum Regis ad Wibaldum, RHGF, XV, s. ; terc. Munro, Letters of the Crıısaders, c. I, No: 4, s. 12; Annales Herbipolenses, MGH, ss., XVI, s. 5.
39. Odo de Deuil, De Profectione Ludovici VII in Orientem: The journey of Louis VII to the East, nşr. vetere. V.G. Berry, New York , s. 51, Runciman (tere. Işıltan, II, s. ), Otto'nun kumandasındaki Haçlılar'ın, Alaşehir (Philadelphia) üzerinden gittiklerini ifade eder, fakat kaynak göstermez.
40. Odo de Deuil, s. Otto von Freising ( The Deeds of Frederick Barbarossa by Otto of Freising, tere. Ch. Mierow, New York , s. 95, ) sadece, başında bulunduğu ordunun Kudüs'e giderken yolda Türkler tarafından darmadağın edildiğini, sonra parça parça Filistin'e doğru denize açıldıklarını kaydetmiştir.
41. Geniş bilgi için bk. Runciman, tere. Işıltan, II, s. ; Demirkent, Haçlı Seferleri, s. ; E. Altan, İkinci Haçlı Seferi (), İstanbul (basılmamış doktora tezi), s.
42. Oda de Deuil, s. 91, 97; Willermus, RHC occ., I, xvı, 23, s. ; terc. Krey, II, s.
43. Conradi Romanorum Regis ad Wibaldum, RHGF, XV, s. ; terc. Munro. Letters of the Crusaders, c. I, Na: 4, s. 13; Oda de Deuil, s. 97; Willermus, RHC occ., I, xvı , 23, s. ; terc. Krey, II, s; Kinnamos, CSHB, s. 84; terc. Demirkent, s.
44. Krş. Ramsay, s.
45. Oda de Deuil, s.
46. Oda de Deuil, s.
47. Oda de Deuil, s. ; Willermus, RHC occ., I, xvı, 23, s. ; terc. Krey. Il, s. vd.; Conradi Romanorum Regis ad Wibaldum, RHGF, XV, s. ; terc. Munro, Letters of the Crusaders, c. I, Na: 4, s.
48. Bu konuda geniş bilgi için bk. Altan, s.
49. Odo de Deuil,
50. Odo de Deuil, aynı yer.
51. Oda de Deuil, s. ; Willermus, RHC occ., I, xvı, 24, s. ; terc. Krey, II, s.
52. Odo de Deuil, s. ; Willermus (RHC occ., I, xvı, 25, s. vd.; terc. Krey, II, s. ; Ludovici Francorum Regis ad Sugerium, RHGF, XV, s. ; Itrş. Kugler, Studien zur Geschichte des zweiten Kreuzzuges. Stuttgart s. vdd.; Runciman, terc. Işıltan, II, s. ; Berry, -The Second Crusade", A History of the Crusades. I, s. ; Demirkent, Haçlı Seferleri, s vdd; Altan, s. 74 vdd.
53. Odo de Deuil, s. , ; Ludovici Francorum Reg-is ad Sugerium, RHGF, XV , s. ; Willermus, RHC, occ., I, xvı, 26, s. ; terc. Krey, II, s. ; Otto von Freising, s.
54. Niketas Khoniates, Historia, nşr. I. Bekker, Nicetae Choniatae Historia, CSHB, Bonn , s. vdd.; terc. F. Grabler, Abenteurer auf dem Kaiserthron. Die Regierungszeit der Kaiser Alexios IL, Andronikos und Isaak Angelos () aus dem Geschichtswerk des Niketas Choniates, Byzantinische Geschichtsschreiber, VIII, Graz , s. vdd.; Ansbert, Expeditio Friderici Imperatoris, nşr. A. Chroust, Quellen zur Geschichte des Kreuzzuges Kaiser Friedrichs I., MGH, sa., Nova Series, V, Berlin , s. 64 vdd.
55. Niketas, s. vdd.; terc. Grabler, s. vdd.; Ansbert, s. Krş. Grousset, III, Paris , s. 14 vd.; Runciman, III, s. 12 vd.; Demirkent, Haçlı Seferleri, s. vd.
56. Bk. Niketas, s. ; terc. Grabler, s. vd.; Ansbert, s. 90 vd; Epistola de Morte Friderici Imperatoris, nşr. Chroust. Quellen zur Geschichte des Kreuzzuges Kaner Friedrichs I., s. vd.; İbn Şeddad, The Life of Saladin , terc. Conder, Palestine Pilgrims Text Society, XIII, London , s. vd.
57. Kış. Grousset, III, s. 17 vd.; Runciman, terc. Işıltan, III, s vd; Demirkent, Haçlı Seferleri, s. Bu sefer sırasında Fransa Kralı II. Philippe Auguste ve İngiltere Kralı Arslan Yürekli Richard deniz yoluyla Filistin'e gitmeyi tercih ettikleri için onların seferi konumuz dışında kalmaktadır.

İkinci Haçlı Seferi, Alman ve Fransız imparatorlarının öncülüğünde gerçekleşen bir seferdir. Haçlılar Eskişehir, Akşehir, Konya üzerinden Çukurova’ya inmeyi planlamıştı. Ancak, Bizans İmparatorunun uyarıları ve Almanların Doryleon’da uğradıkları ağır yenilgi sebebiyle güzergâhlarını değiştirmek durumunda kaldılar. Büyük ölçüde Bizans sınırından geçen ve daha güvenli olduğunu düşündükleri Balıkesir, Efes, Denizli, Antalya yolunu kullanıp, deniz yolu ile Kudüs’e ulaşmayı planladılar. Ancak bu yolun özellikle Denizli kısmı, büyük ölçüde Türklerin kontrolünde idi. Nitekim Efes’ten ayrıldıktan sonra Türkmenler tarafından taciz edilmeye başladılar. Bazı zorluklar yaşayarak da olsa Laodikeia’ya kadar ulaştılar. Halkın şehri boşaltması sebebiyle burada gerekli ihtiyaçlarını temin edemeyen Haçlı kuvvetleri 7 Ocak tarihinde buradan ayrıldılar. Bir günlük yolculuktan sonra Honaz Dağında kamp kurdular ve 7 Ocak gününü burada geçirdiler. Ertesi gün ise Kazıkbeli mevkiinde Türkmenlerin ağır bir baskınına maruz kaldılar. Öncü birliklerin, Kral IV. Louis’in planına sadık kalmaması büyük bir yenilginin temel sebebi oldu. Bu baskında Türkmenlerin muazzam pusu taktiği ve zamanlama stratejileri de büyük rol oynadı. Haçlılar, 8 Ocak günü gerçekleşen bu mücadelede çok büyük kayıplar verdiler. Kazıkbelin’de kazanılan bu zafer, İkinci Haçlı Seferinin seyrini büyük ölçüde etkilemiştir.

Anahtar Kelimeler:

II. Haçlı Seferi, I. Mesut, VII. Louis, Decervion Vadisi, Laodikeia, Honaz Dağı, Kazıkbeli

The Second Crusade is an expedition led by the German and French emperors. The Crusaders planned to land in Çukurova via Eskişehir, Akşehir and Konya. However, they had to change their course due to the warnings of the Byzantine Emperor and the heavy defeat at the Germans at Doryleon. They planned to reach Jerusalem by sea by using the Balıkesir, Ephesus, Denizli, Antalya road, which mostly passed through the Byzantine border and which they thought was safer. However, especially the Denizli part of this road was largely under the control of the Turks. Thus, after leaving Ephesus, they began to be harassed by the Turkmens. They reached Laodicea, albeit with some difficulties. The Crusader forces, who could not provide their necessary needs here due to the evacuation of the city, left here on January 7, After a day's travel, they camped in Mount Honaz and spent the day of January 7th. The next day, they were subjected to a heavy raid by the Turkmens in Kazıkbeli region. Pioneer troops, they did not stick to King IV. Louis' plan and became the root cause of a major defeat. The enormous ambush tactics and timing strategies of the Turkmen also played a major role in this raid. The Crusaders incurred casualty great losses in this struggle, which took place on January 8, This victory in Kazıkbeli greatly influenced the course of the Second Crusade. •

Keywords:

Second Crusade, Mesut I, Louis VII, Decervion Valley, Laodikeia, Mount Honaz, Kazıkbeli.,

Tam Metin