Şiir Antolojisi Nasıl Hazırlanır

Antolojiler zaruridir. Hele dönemleri iyi bilen, çözümlemeleri güçlü seçicilerin hazırladığı antolojiler zamanla o dönemi tanımak için kullanılan başlıca zemindir. Şimdi elimizde iki cillten oluşan Orhan Kahyaoğlu'nun hazırladığı modern türkçe şiir antolojisi başlıklı kitap var. Kahyaoğlu'nun antolojisi büyük bir emeğin ürünü

Şaşırtıcı bir şekilde tarihi daha eskilere gitmeyip, yüzyıl sonu, yüzyıl başına uzanan antolojiler şiir dünyasının olmazsa olmaz kitapları, kaynakları arasındadır. Sadece Türkiye'de değil, dünyanın her yerinde iddialı bir antolojinin yayınlanmasıyla birlikte kıyamet kopar. Yapıta kabul edilenler, dışarıda kalanlar bir yana, seçilen şiirler, ortaya konan değer yargıları da tartışma yaratır. Pek az antoloji yayınlandıktan sonra 'klasikleşir', ortak bir kabul görür. Öyle bile olsa her antoloji yayınlandığı dönemin zevkini yansıtır. Zamanla yaşlanır. Her şeyden önce kapsadığı dönemin ardından gelen yeni oluşumlar yeni antolojileri zorunlu kılar. Antolojiler zaruridir. Hele dönemleri iyi bilen, çözümlemeleri güçlü seçicilerin hazırladığı antolojiler zamanla o dönemi tanımak için kullanılan başlıca zemindir. Bizde de böyle çalışmalar vardır. Necmettin Halil Onan'ın izahlı divan şiiri antolojisi ilk örneklerden biri. Birer edebiyat tarihi olmakla birlikte İsmail Habip Sevük'ün türk teceddüd edebiyatı (yeni baskısı edebi yeniliğimiz başlığıyla) ve Mustafa Nihat Özön'ün metinlerle muasır türk edebiyatı bugün birer antoloji işlemi/işlevi görüyor. Gene Prof. Mehmet Kaplan'ın yeni türk edebiyatı antolojisi, Kenan Akyüz'ün batı tesirinde türk şiiri antolojisi seçkileri bu meyanda ele alınıyor. Yaşar Nabi'nin gerek kendisinin gerekse diğer yazarlarla birlikte Varlık Yayınları için hazırladığı birçok derleme ve antoloji bir dönemin önemli, vazgeçilmez kaynaklarıdır ve zevkli çalışmalardır. Daha sonra Milliyet Yayınları bir dizi şiir antolojisi yayımlamıştı. Rauf Mutluay'ın tanzimattan Günümüze kadar türk şiiri (), konuyu 'lerin ortasına getiren bir çalışmaydı. sonrasında ise iki önemli yapıt hazırlandı. İlki, Memet Fuat'ın her çalışmasında gösterdiği titizlikle ortaya çıkan çağdaş türk şiiri antoloji'siydi (). Diğer ise ondan sonra oluşturulan Ataol Behramoğlu'nun () kitabıdır. Mehmet H. Doğan'ın yüzyılın türk şiiri ise gene çok kazanların kaldırılmasına yol açan bir antolojiydi. Mehmet Ay'ın Türkçe Şiirler Antolojisi ise () 9 ciltlik bir 'metin'dir. (Bu konuda daha ayrıntılı bir döküm isteyenler türkiye araştırmaları literatür dergisi'nin 8. sayısında () yayınlanan Fırat Karagülle'nin türk edebiyatında antoloji başlıklı yazısına bakabilirler.) Bütün bunlarla birlikte benim çok sevdiğim iki antolojiyi de burada anayım. (Bu arada belirteyim, 'antoloji' sözcüğü Yunancada, 'anthos'-çicek ve 'logia'- derlemeden 'derlenmiş çiçekler', 'çiçek derlemesi' anlamına geliyor. Nurullah Ataç, bu sözcüğe karşı güldeste sözcüğünü kullanmamızı önermişti. Kendisi de yazılarında bu sözcüğü tercih ediyordu. Bence de, her şey bir yana, çok güzel bir sözcük, güldeste ama artık bilen olduğunu sanmıyorum. Ayrıca Nurullah Ataç gibi şiir delisi, ayrıca şiir zevki çok yüksek bir eleştirmenin bir antoloji yapmamasına her zaman üzülmüşümdür.)

ŞİİRİ İÇERİDEN KUŞATAN BİR İSİM
Bunların ilki, Abdülhak Şinasi Hisar'ın aşk imiş her ne Var alemde/aşka dair seçilmiş mısralar ve beyitler isimli çok güzel, çok lezzetli güldestesidir. İkincisi, İlhan Berk'in yayınladığı aşk elçisi isimli antolojidir. Bu da bütünüyle şairin öznel seçimini yansıtan bir 'şiir defteri'dir. (Kitapta İlhan Berk'in şiirlerini Salah Birsel'in seçmesi ayrıca hoş bir sürprizdir.) Bunlara bir de bazı şairlerin kendi yapıtlarından seçimlerini yansıtan, Ümit Yaşar Oğuzcan'ın derlediği şairlerin seçtikleri isimli yapıtı ekleyerek bu bölümü kapatayım. Bunlar da benim Türkçe antolojiler arasından kendimce yaptığım bir seçki olsun. Şimdi elimizde Orhan Kahyaoğlu'nun hazırladığı modern türkçe şiir antolojisi başlıklı kitap var. Kahyaoğlu'nun kitabı iki cilt. İlk cilt , ikinci cilt ise arasını kapsıyor. Kahyaoğlu esasen bir şair. Müzikle yakından ilgili. Bu alanda da çalışmaları var. Fakat Kahyaoğlu aynı zamanda, tabir eğer mazur görülürse, bütün olumlu yüklemiyle birlikte kullanıyorum, bir 'şiir emekçisi'. Büyük bir alçakgönüllülükle şiir konusunda yazılmış, ortaya getirilmiş her şeye vakıf, her şeyi yakından izleyen, daha önce de Ece Ayhan ve Melih Cevdet Anday hakkında derlemeler yapmış, öte yandan şiir kitapları yayınlamış bir kişi. Yıllar yılıdır şiiri izlediği gibi sombahar ve ludingirra isimli iki çok güzel derginin de yöneticisiydi. Kısacası, Kahyaoğlu, şiiri içeriden kuşatan bir isim. Antolojisi, belirttiğim gibi arasındaki 80 yılı kapsıyor. Bu tür antolojilerin çoğunda olduğu gibi, Yahya Kemal Beyatlı'yla başlıyor. Onu Ahmet Haşim izliyor. Yaklaşık şair yer alıyor. Antolojinin daha öncekilerden önemli bir farkı var, Kahyaoğlu da onu dile getiriyor, girişte. Kitap, Türkçe şiiri öncekilerden farklı bir dönemlemeye tabi tutuyor. Her dönemi ayrıca kavramlaştırıyor Kahyaoğlu: Modern Türkçe Şiirin Biçimlenişi, Modern Türkçe Şiirin Yükseliş Dönemi, Modern Türkçe Şiir Makas Değiştiriyor: Toplumcu, Modernist ve İslamcı Şiir Yeniden Biçimlenirken, Modern Türkçe Şiirde Farklı Şiir Eğilimlerinin Belirginleşmesi, Modern Türkçe Şiirin Durumuna Dair Genel Bir Değerlendirme. Hemen belirteyim ki, bu bölümler kendi içlerinde de alt bölümlere ayrılmış. Her dönem kendi içinde kesitlere sahip. 20 yıllık zaman dilimleri homojen veya bir bütün olarak verilmemiş. O alt kesitlerde kendisini gösteren dönüşüm ve değişimleriyle birlikte işlenmiş. Bunlar da akademik bir soluğa sahip, hayli ayrıntılı, neredeyse kılı kırk yaran değerlendirmeler. Bütün bunlarla birlikte bakınca Kahyaoğlu'nun antolojisi ilginç bir nitelik kazanıyor. Elbette bir antoloji Kahyaoğlu'nun yapıtı. Ne var ki, çalışmanın ana amacı bildiğimiz manada bir antoloji hazırlamaktan daha ötede bir yerde duruyor gibi, o da şu: Kahyaoğlu, kitapta, öncelikle, hakkındaki geniş bilgisiyle, onu, gerekçelerini girişte açıkladığı deyimiyle söylersem, Türkçe şiiri çözümlemek, ana hatlarını verdiğim şekilde dönemleştirmek, yeniden kurgulamak istemiş. Kitap, bölümler başına Kahyaoğlu'nun yazdığı bazıları epey uzun açıklamalar, yorum, değerlendirme ve şairlere dönük eleştiri ve sorgulamalarla Türkçe şiiri yeniden kurguluyor. Bir manada bir yazınbilim çabası içinde, bu şiiri, baştan başa yeni bir mimari ve geometriyle inşa ediyor. İngiliz şiirini toplayan Norton antolojisi gibi bir kaynak oluşturma kaygısını gütmüş. Bir ders kitabı (textbook) hazırlamayı istemiş. Tümü gayet yerinde girişimler. Ayrıca böyle bir çabaya, kendisinin son bölümde gerekçelerine değindiği üzere, şiirin gündemden ve toplumsal yaşamdan hayli çıktığı bir dönemde, daha da fazla gereksinme var/dı. İş, şimdi, Kahyaoğlu'nun önerilerini tartışmakta. Onu burada boydan boya yapmama olanak yok. Birçok kavramın ele alındığı ve yeni kavramların üretildiği, önerildiği gayet uzun metinler bunlar. Hatta bir öneride bulunmak ve Kahyaoğlu'nun bölümlerin girişine koyduğu açıklamaları, ayrı bir kitap olarak yayınlamasını (gerekiyorsa biraz genişleterek) dilerim. Asıl o zaman görüşleri daha kapsamlı bir şekilde tartışmaya açılacaktır. Bununla birlikte antolojinin yapısal bazı özellikleri hakkında birkaç şey söylemek istiyorum.

ANTOLOJİ ZAMAN İÇİNDE ESKİR
Birincisi, başta da söylediğim üzere, antolojiler zaman içinde eskiyen ve aşılan çalışmalardır. Akan zamanın getirdiği bir sonuç. Nitekim, Kahyaoğlu da antolojinin 'lere kadar geldiğini ama o dönemden sonra, arasında şiir yayınlamış şairlerin ürünlerine yer vermediğini vurguluyor. Eğer diyor yapıtım 'de yeniden yayınlanırsa, onları o vakit kitaba alacağım. Bu çok doğal. Hatta gösterilmesi gereken bir davranış. Ama buradan hareketle ben her antoloji hazırlayanın kendi kuşağıyla, kendi yakın dönemiyle ilgili çalışmasının daha doğru olduğu kanısındayım. Netice itibariyle Kahyaoğlu Türk şiiri için her bakımdan önemli bir isim ama bir edebiyat tarihçisi değil. Bu bakımdan bu derecede geniş boyutlu, 80 yılı kapsayan bir antoloji yapmasını memnuniyetle karşılamakla birlikte, bana göre artık 'yeni şiiri' başlatmamız gereken sonrasına ait, münhasıran o dönemden bugüne uzanan bir çalışma ortaya koysaydı bu da çok anlamlı bir girişim olacaktı. Böylece, asıl merak ettiğimiz, bir araya getirildiklerinde nasıl bir coğrafya sergileyeceklerini şimdi daha fazla görmek isteyeceğimiz, veya sonrası şairler ve şiirlerini içeren bir antoloji çok daha ilginç ve derinlikli olabilirdi. Kahyaoğlu'nun bu döneme ait bilgisi ve yorum gücünden öyle bir çalışmayı şimdi bekliyoruz. Ötekisi, Kahyaoğlu'nun tercihi olan yaklaşımla yani şairi toplumsal ve ideolojik plana yerleştirerek irdelemeyi öngören yaklaşımla Yahya Kemal'den başlayan bir antoloji gereksiz bir yorgunluğa yol açıyor, her bakımdan. Bir diğer nokta kitabın gene önceden değindiğim gibi şiir hakkındaki değerlendirmeden ve birikimden şiirlere ve şairlere giden bir mantığa yaslanması neticesinde Kahyaoğlu, belki yerinde ama gene yorucu olduğunu düşündüğüm bir tutumla, dönemin neredeyse tüm şairlerini kapsayan, kuşatan bir çalışma içine girmiş. Neredeyse kimseyi dışarıda bırakmak istemeyen, herkesi içine alan bir yaklaşım bu. Kendisi de birçok yerde buna değiniyor. Bazı şairleri (sürekli olarak 'belki' diyerek ve kesinlemelerden kaçınmaya çalışarak) o derecede güçlü, görkemli, 'büyük' bulmuyor ama kitabına almakta ısrar ediyor. Bu tam da o belirttiğim tutumun bir göstergesidir. Halide Nusret'in veya Halit Asım'ın, Alim Atay'ın, Turgay Gönenç'in, Haluk Aker'in, Hüseyin Peker'in, Yusuf Alper'in, Haşim Çatış'ın, İlhami Çiçek'in (emeklerine bütün saygımla) olmadığı bir antoloji eksik olmaz. 'Belki' bir edebiyat tarihi onları arayabilir. Kahyaoğlu da bunu yapıyor. Bu koşulda antolojiyi bir edebiyat tarihi gibi okuyoruz. Üçüncü bir husus elbette bazı değerlendirmeler ve eksikler. Değerlendirmeler konusunda bir tek şey söylemekle yetineceğim bu kısa yazıda: Kahyaoğlu, benim de benimsediğim bir tutumla şiiri irdelerken iki temel noktadan kalkıyor. Birincisi sosyo-kültürel arka plan. Diğeri şairlerin bireysel pozisyonları ve bu planla ilgileri. Kaçınılmaz olarak, bu yaklaşımın sonunda, Kahyaoğlu şiiri büyük/ makro kavramlar etrafında ele alıyor: Toplumcu şiir, modern şiir, İslamcı şiir gibi. Bunda bir yanlışlık yok. Kendi kurduğu ilişki ağını da gayet iyi bir şekilde irdeliyor. Fakat giriş çözümlemelerinde soyut ve deyim yerindeyse felsefi hiçbir kavrama yer vermiyor. Halbuki, bugün öyle bir yaklaşımı ortaya getirecek (çok yeterli olmasa bile) küçük ama sağlam bir birikim var elimizde. ( sonrası şiiri başlı başına bir antoloji olarak ele alırsa bu tür bir tarzı orada işleyebilir.)

HAYLİ NESNEL BİR ÇALIŞMA
Bu durumda Kahyaoğlu da, nüanse etmekle birlikte, şiirin genel kabullerini izliyor. O arada alt dönemlemelerde çok önemli, çok değerli bazı saptamalarda bulunuyor. Ve onlarla birlikte gerçekten dağınık duran bir şiirsel dönemi, sonrası şiiri hayli derli toplu bir çizgiye taşıyor. Buna mukabil işaret ettiğim yöntemi neredeyse bütün antolojiyi toplumcu şiir ve dışındaki eğilimler arasındaki bir gerilim çizgisinde oluşturuyor. Son husus öznel tutumlarla ilgili. İş öznelliğe geldiğinde söylenecek fazla bir şey yok. Fakat Kahyaoğlu onu aşacak bir yaklaşımla hayli nesnel bir çalışma ortaya koymuş. Kitabın her noktasında(n) anlaşılıyor. Ne var ki, iki noktaya değineyim. Birincisi, Melih Cevdet, Attila İlhan, İlhan Berk gibi önceki kuşaklara ait ama uzun soluklu, çok yaşamış, şiirini farklı dönemlerde yeniden kurmuş şairlerin sadece belli bir dönemle sınırlandırılarak 'verilmesini' ben yeterince doyurucu ve açıklayıcı bulmuyorum. (Memet Fuat antolojisinde bu tutumu kıran bazı zorlamalarda bulunmuştu). Keşke Kahyaoğlu da şairlerin çeşitli dönemlerini çeşitli dönemlendirmeler içinde verseydi. Bir şairin gelişimini, değişimini yansıtan şiirlerini başka dönemlerde de ele alsaydı. Bu onun yaklaşımına daha uygun düşecekti. Ben de doğrusu öyle bir antolojiyi özlüyorum.

BÜYÜK BİR EMEĞİN ÜRÜNÜ
İkincisi, bu kadar geniş kapsamlı ve iddialı bir antoloji hazırlanınca, ister istemez, şairlerden seçilmiş şiirlerin 'miktarı' hayli sorunlu olabiliyor. Çok önemli bazı şairler sadece birkaç, kısa ve çok da karakteristik olmayan şiiriyle yer alırken, diğer bazı şairlere çok daha fazla yer veriliyor. O durumda da şairin kendisi değil 'anlamı', konumu, 'pozisyonu' imlenmiş oluyor. Oysa daha kısa, dar zamanları içeren antolojilere de, bütün öznelliklerine rağmen, daha fazla ihtiyaç var. O öznellikler doğrultusunda elbette Kahyaoğlu'nun getirdiği çeşitli yorum ve değerlendirmeleri irdelemek isterim ama onu başka yerlerde yapmak gerekiyor. Kaldı ki, bu kadar geniş bir antoloji oluşturup, metni bir edebiyat tarihine doğru zorlayınca ortaya 'kriter' sorunu çıkıyor. Hele son dönemdeki şairler bakımından bu haydi haydi böyle. O bakımdan da kısa bir dönemi ele alan antolojiler, hazırlayıcısına duyulan güvenle bir tür meşrulaştırma ve 'lansman', yerleştirme manası taşır ki, şimdi, şiir yayıncılığının, şair sayısının görülmedik ölçüde arttığı bir dönemde bu yaklaşıma daha fazla ihtiyacımız var. Son olarak iki düzeltmede bulunayım. Birincisi, diğer yerlerde doğru yazılmasına rağmen Yahya Kemal'in Kendi Gök Kubbemiz isimli yapıtı sayfada Benim Gök Kubbem diye verilmiş. Bu, 'sehven', besbelli. Ama düzeltilmesi şart. Diğeri de, Sayfada Mavi dergisini Attila İlhan'ın kurduğu söyleniyor ki, bu da doğru değil. Kahyaoğlu'nun antolojisi büyük bir emeğin ürünü. Kendisini kutlamak gerek. Kişisel olarak Türk şiiri üstünde düşünürken çok yararlandım. Gelecek kuşaklar da yararlanacaktır. Türk şiirinin bu çalışmayı hak ettiğine ise asla kuşkum yok.

Şiir ve nesirlerin artmasından dolayı son zamanlarda antoloji oldukça popüler bir hale geldi. Peki, bu kadar bilinen ve meraklısı bulunan antoloji nedir? Son zamanlarda bilindiği gibi popüler bir hale gelen antoloji eserleri antoloji nedir? sorusunu da beraberinde getirmiştir. Peki, antoloji nedir? özellikleri nelerdir? Hiç düşündünüz mü veya araştırdınız mı? Şimdi, gelin antolojiyi açıklayıcı bir şekilde anlatalım…

Antoloji Nedir? Ne Demek?

Tercihiniyap Forum Tekrar Aktif Tıklayın

Antoloji, şiir yani nazım ve düz yazı yani nesir parçalarından seçilerek oluşturulan bir kitaptır. Antolojinin birçok ismi vardır. Bu isimler ise: Seçki, derimlik, güldeste ve müntehabat olarak bilinmektedir. Ancak, en çok kullanılan ismi seçkidir. Antoloji çoğunlukla aynı tür eserlerin birleşiminden oluşturulan kitaplara verilen genel bir addır. Çok nadir de olsa farklı türlerin birleşimiyle de antoloji kitabı oluşturulabilir. Antoloji çoğunlukla belirli bir dönemde yazılmış olan eserleri toplayarak oluşturulan bir kitaptır. Lakin, antoloji sadece belirli dönemleri kapsamaz. Yani, her dönemden eserler de antoloji kitabına dahil edilebilir. Bunun yanında, sadece tek bir ulusun edebiyatından da antoloji eserleri verilebilir. Bu bakımdan antoloji, oldukça geniş bir eserler topluluğudur diyebiliriz.

Antoloji Nasıl Hazırlanır? Amacı Ne?

Antolojiyi kısa ve anlaşılan bir dilde sizlere anlattık. Peki, antolojinin amacı nedir? Tabii ki de, antolojiyi açıkladık bunu da açıklamamız gerekmektedir. Antolojinin amacı: her türden okuyucuya ulaşacak türden eserleri birleştirip okuyucuya sunmaktır. Ancak söylemekte fayda var: Antoloji eserleri birleştirilirken okuyucunun beğendiği eserler değil, birleştirici kişinin beğendiği eserler ön plandadır. Yani, antolojide tercih her zaman birleştiriciye göre yapılmaktadır. Antolojiyi, ansiklopediye benzetebiliriz. Bu durumdan, aslında antoloji, içinde belirli bir döneme ait eserlerin bulunduğu bir ansiklopedidir. Son zamanlarda antoloji kitaplarının artması ve daha popülerleşmesinin nedenini şöyle açıklayabiliriz: Sanatsever bireylerin kitapları tek tek almak yerine tek bir antoloji kitabı alması daha mantıklıdır. Dolayısıyla bireyler de böyle yaparak bütün eserlerin içinde bulunduğu bir antoloji kitabı almaktalar. Bu da onların daha da işine yarayacaktır. Tabii ki her milletin kendi kültürel antoloji kitapları olduğu gibi Türkiye’nin de kendi dönemlerine ait antoloji kitapları bulunmaktadır. En son yılında yayınlanmış olan Türk antoloji kitapları yılından itibaren yayınlanmamıştır. Bu antoloji kitaplarını şöyle sıralayabiliriz:

Antoloji Örnekleri Nelerdir?

•    Divan Edebiyatı Antolojisi – – Mehmet Fuat Köprülü
•    Türk Tasavvuf Şiiri Antolojisi – Abdülbaki Gölpınarlı
•    Dünden Bugüne Türk Şiiri – – Asım Bezirci
•    Tanzimattan Günümüze Kadar Türk Şiiri – – Rauf Mutluay
•    Çağdaş Türk Şiiri Antolojisi – – Mehmet Fuat
•    Son Yüzyıl Büyük Türk Şiiri Antolojisi – – 2 cilt – Ataol Behramoğlu

Göründüğü gibi Türkiye’de yayınlanmış olan Türk antolojileri çoğunlukla şiir üzerinedir. Yalnızca Türkiye’de değil dünyada da antolojiler çoğunlukla şiir üzerine çıkmaktadır.

Antolojinin edebi tür olarak gelişmesi Yüzyılın ikinci yarılarından itibarendir. Avrupa’da yaygın olarak kullanılan antolojiler, Osmanlının batılılaşması nedeniyle Osmanlıya da gelmiştir ve geldiği zamandan itibaren antoloji kitaplarının işlevselliği hep göz önünde bulundurulmuştur. Bu durumda, işlevsel bir kitap olduğu için Osmanlı şairleri tarafından antoloji kitapları yazılmaya başlanmıştır. Osmanlıdan Türkiye Cumhuriyetine kadar olan süre içerisinde belki de yüzlerce antoloji kitabı yayınlanmıştır. Lakin, tabii ki bunların günümüze kadar ulaşması çok zor bir durumdur. Fakat, tabii ki ulaşan antoloji kitapları da mevcuttur. Özellikle en karışık edebiyatlardan birisi olan divan edebiyatı adına antoloji kitabı yayınlanması, oldukça önemli bir gelişmedir. Sonuç olarak bu kadar zor bir edebiyatın tek bir kitapta birleştirilmesi o zamana göre ve şimdiki zamana göre oldukça önemli bir olaydır.

Kısaca antoloji, sadece tek bir türün ya da birden fazla türün birleştirilmesiyle oluşturulan kitaba verilen genel bir addır diyebiliriz.

ANTOLOJİ: Şiir (nazım) ya da düzyazı (nesir) parçalarından seçilerek oluşturulan kitap; eş. Seçki, Güldeste, Müntehabat, Derimlik.

Antolojiler genellikle aynı türden eserlerin biraraya getirilmesiyle oluşturulur; şiir antolojisi, öykü antolojisi gibi. Fakat belli bir dönemde ortaya konmuş değişik türlerdeki eserlerden seçmeler yapılabileceği gibi tek bir yazardan, belli bir ulusun edebiyatından ya da dünya edebiyatından seçilmiş parçalarla da antolojiler oluşturulabilir.

Antoloji yapmanın amacı, her çeşit okuyucuya seslenebilecek seçkin örnekleri bir araya getirmektir. Bu eserlerin seçiminde seçmeyi yapanın beğenisi ön plandadır. Ama geniş bir zaman dilimini kapsayan antolojilerde, çağında sevilmiş, daha sonraki dönemlerde ise beğenisini sürdürmüş ve edebiyatla uğraşanların değerlendirmesinden geçmiş parçalara yer verilir.

Türk Edebiyatındaki Başlıca Antolojiler:

• Mehmet Fuat Köprülü, Divan Edebiyatı Antolojisi,
• Abdülbaki Gölpınarlı, Türk Tasavvuf Şiiri Antolojisi,
• Asım Bezirci, Dünden Bugüne Türk Şiiri,
• Rauf Mutluay, Tanzimattan Günümüze Kadar Türk Şiiri,
• Mehmet Fuat, Çağdaş Türk Şiiri Antolojisi,
• Ataol Behramoğlu, Son Yüzyıl Büyük Türk Şiiri Antolojisi, 2 cilt,

Kaynak: Açıklamalı Edebiyat Terimleri Sözlüğü/ Murat AKINCI

Türk Edebiyatında Antoloji

***

Antolojinin bilinen ilk örneğine Yunan literatüründe rastlanır. Gadaralı Meleagos (İÖ. I. yüzyılın başı); Arkilokos, Simonides, Safo ve Platon gibi isimlerle beraber 37 yeni ozana yer verdiği ve her birini kişiliklerine uygun bir çiçek adıyla simgeleştirdiği bir antoloji hazırlamıştır. Eser, seçilen ozanların tek tek tanıtıldığı bir şiirle başlar. Seçilen şiirler, ilk dizelerinin başındaki harfe göre alfabetik olarak sıralanmıştır. Şiirleri, konularına göre ayıran ilk antoloji ise VI. yüzyılda Agathias tarafından hazırlanır.

Antoloji türünün Türk edebiyatındaki ilk örneği ise Ömer b. Mezid’in /’de hazırladığı Mecmuatü’n &#; Nezair adlı eseridir. Nazirelerin bir araya getirildiği bu çalışmada, 84 şairin XIII.-XV. yüzyıllara ait şiiri yer alır. Altı bahre ayrılan şiirler ayrıca, uyak düzenine göre bir sıra içerisinde tertip edilmiştir. Her bahrin başında derleyicinin, o bahrin ölçüsünün kolayca bellekte kalması için yazdığı bir ya da birkaç beyitlik bir manzume bulunur. Divanlardan seçme metinlerin yer aldığı mecmuaları; nazire ve münşeat mecmualarını hatta halk edebiyatına ait ürünlerin bir araya getirildiği cönkleri antoloji türünün kadîm örnekleri arasında saymak mümkündür.

Antolojinin edebî tür olarak gelişimi XIX. yüzyılın ikinci yarısına rastlar. Edebiyatımızın Batılılaşmaya yöneldiği bu dönemde, antolojilerin işlevselliği fark edilmiş ve onun edebî bir tür olarak hüviyet kazanmasına yönelik çabalar artmıştır. Bunda türün temsiliyete imkân sağlayıcı yapısal özellikleri ve genel yargılara varabilme yolunda okuyucuya sağladığı kolaylıkların etkili olduğunu söylemek mümkündür. Nitekim Cumhuriyet’e kadar gelen süreçte birçok antoloji hazırlanmış ve bunlar aslî fonksiyonlarının yanında okuma ve yazmanın yaygınlaşmasına da yardımcı olmuşlardır.

Antoloji türünün ilk örneği tarihinde verilir. yılları arasında birbirini müteakip 5 cilt olarak neşredilen Letaif-i İnşa adlı bu eserin ilk cildi Refik, diğerleri sadece Tevfik imzasıyla yayımlanmıştır. Eski ve yeni nesir parçalarının bir araya getirildiği bu eser, topluma güzel konuşma ve yazma alışkanlığı kazandırmayı hedeflemiştir.&#;

***

Kaynak: Fırat KARAGÜLLE, Türk Edebiyatında Antoloji

Seçilmiş Antoloji Kitapları Bibliyografyası
(Bibliyografyada, eserlerin yayımlanış tarihleri esas alınmıştır.)

1. Şinasî, Tercüme-i Manzume (Fransız Lisanından Nazmen Tercüme Ettiğim Bazı Eş’âr), İstanbul: Presse d&#;Orient Matbaası,
2. Refik ve Tevfik, Letaif-i İnşa, 5 cilt, İstanbul: Tercüman-ı Ahvâl Matbaası ve Tasvir-i Efkâr Matbaası, [],
3. Şinâsî, Müntahabât-ı Eş’ârım, İstanbul: Tasvîr-i Efkâr Matbaası, [].
4. Kostantinidi, Müntahabat-ı Asar-ı Osmaniyye, İstanbul: Mekteb-i Sanayi Matbaası, [],
5. Ziya Paşa, Harabat, 3 cilt, İstanbul: Matbaa-i Amire, [].
6. Ebuzziya Tevfik, Numune-i Edebiyata Osmaniyye, İstanbul: Mihran Matbaası, [].
7. Mihran Apikyan, Beyitler Antolojisi, İstanbul: Aşçiyan Matbaası,
8. Mustafa Reşid, Müntahabat-ı Cedide, 2 cilt, İstanbul: Karabet ve Kasbar Matbaası, [],
9. Ebuzziya Tevfik, Müntahabât-ı Tasvîr-i Efkâr, İstanbul: Matbaa-i Ebüzziya, [], [],
10. Hüseyin Rahmi, Müntahabât-ı Hüseyin Rahmi, 3 cilt, İstanbul: Tercümân-ı Hakikat Matbaası, [],
11. Ahmet Midhat, Müntahabât-ı Ahmet Midhat, 3 cilt, İstanbul: Tercümân-ı Hakikat Matbaası, [],
12. Faik Reşad, Muharrerat-ı Nadire yahud Hazine-i Müntahabât, İstanbul: Kasbar Matbaası, [],
13. Mehmed Celâl, Osmanlı Edebiyatı Numuneleri, İstanbul: Matbaa-i Safa ve Enver, [],
14. Bulgurluzade Rıza, Müntahabat-ı Bedayi-i Edebiyye, İstanbul: Sancakyan Matbaası, [],
15. Reşid Süreyya, Edebiyat-ı Cedide, İstanbul: Sancakciyan Matbaası, [].
16. Mithat Cemal, Nefais-i Edebiyye, İstanbul: Tefeyyüz Kitabevi, [].
17. Süleyman Bahri ve Refet Avni, Resimli Müntahabat-ı Edebiyye, İstanbul: Kanaat Kitabha- nesive Matbaası, [],
18. Nüzhet Haşim, Milli Edebiyata Doğru, İstanbul: Cemiyet Kütabhanesi,
19. Celal Sahir ve Mehmed Âsim, Müntahabat Çocuk Şiirleri, İstanbul: Maarif-i Umumiyye Nezareti,
20. Hamamizade İhsan, Hıfzı Tevfik ve Haşan Âli, Türk Edebiyatı Numuneleri, İstanbul: Milli Matbaa,
21. Ziyaeddin Fahri, Erzurum Şairleri, İstanbul: Sanayi-i Nefise Matbaası,
22. En Güzel Hikâyeler, İstanbul: Resimli Ay, , ,
23. Fuat Köprülü, Türk Saz Şairleri, 5 cilt, İstanbul: Kanaat Kitabevi,
24. Sadettin Nüzhet, Bektaşi Şairleri, İstanbul: Devlet Basımevi,
25. Ahmet Talat, Çankırı Şairleri, 2 cilt, Çankırı: Çankırı Matbaası,
26. Ali Canip Yöntem, Türk Edebiyatı Antolojisi, İstanbul: MaarifVekâleti,
27. Fuat Köprülü, Eski Şairlerimiz-Divan Edebiyatı Antolojisi, İstanbul: Muallim Ahmed Ha- lit Kütüphanesi,
28. Faruk Nafiz, Elimle Seçtiklerim, Güneş Matbaası,
29. Taha Ay, Türk Kadın Şairleri, Universum Matbaası,
30. Vasfi Mahir Kocatürk, Şaheserler Antolojisi, Ankara: MaarifYayınları,
31. Feridun Fazıl Tülbentçi, Büyük Harpten Sonrakiler , Ankara: Ulus Basımevi,
32. Vehbi Cem Aşkun, Merzifon Şairleri, Merzifon: Utku Basımevi,
33. Sadettin Nüzhet Ergun, Halk Edebiyatı Antolojisi, İstanbul: Devlet Basımevi,
34. Murat Uraz, Servet-i Filmin Zümresi: Şairler Romanlar, İstanbul: Suhulet Matbaası,
35. Murat Uraz, Fecr-i Âti Şair ve Romancılar: Servet-i Fümına Zeyil, İstanbul: Suhulet Matbaası,
36. Murat Uraz, Edebiyat Antolojisi: Arasında Yetişen Şairlerimiz, İstanbul: Suhulet Matbaası,
37. Behçet Kemal Çağlar, Orhan Burian ve H. Y. Şehsuvarolğu, Mütarekeden Sonrakiler , İstanbul: Yücel Mecmuası,
38. Necmettin Halil Onan, İzahlı Divan Şiiri Antolojisi, Ankara: Maarif Matbaası,
39. Ahmet Hamdi Tanpınar, Namık Kemal Antolojisi, İstanbul: Muallim Ahmet Halim Kütüphanesi,
40. Murat Uraz, Seçme Çocuk Şiirleri, İstanbul: Tefeyyüz Kitabevi,
41. Pertev Naili Boratav ve Halil Vedat Fıratlı, İzahlı Halk Şiiri Antolojisi, Ankara: Maarif Vekâleti,
42. Şükran Kurgan, İzahlı Eski Metinler Antolojisi, Ankara: Maarif Mektebi,
43. Hikmet Şinasi Önal, Boğaziçi Şiirleri, İstanbul: Cumhuriyet Matbaası,
44. Baki Süha Ediboglu, Türk Şiirinden Örnekler , İstanbul: Güven Basımevi,
45. Ali Tomrukçu, 48 Şair, Ankara: Recep Ulusoglu Basımevi,
46. Cahit Öztelli, Zileli Şairler, Samsun: Vilayet Matbaası,
47. Türker Acaroglu, Çocuk Şiirleri Antolojisi, İstanbul: Güven Basımevi,
48. Sadettin Nüzhet Ergun, Bektaşi Edebiyatı Antolojisi: Bektaşi Şairleri ve Nefesleri, İstanbul: Maarif Kütüphanesi,
49. Cevdet Kudret, Türk Edebiyatında Hikâye ve Roman, 3 cilt, İstanbul: Nebioğlu Yayınları/Varlık Yayınları, ,
50. Fahir Onger, Bugünkü Şiirimiz: Antoloji, İstanbul,
51. Orhan Burian, Kurtuluştan Sonrakiler, İstanbul: Yücel Yayınları,
52. Yaşar Nabi, Türk Yenilik Şiiri Antolojisi (Tanzimattan Cumhuriyete Kadar), İstanbul: Varlık Yayınevi,
53. Yaşar Nabi, Yeni Türk Şiiri Antolojisi (Cumhuriyetten Bugüne Kadar), İstanbul: Varlık Yayınevi,
54. Vasfi Mahir Kocatürk, Divan Şiiri Antolojisi, İstanbul: Varlık Yayınevi,
55. Abdullah Rıza Ergüven, Resimli Yedigün Şiirleri Antolojisi, İstanbul: Marmara Basımevi,
56. Yaşar Nabi, Türk Edebiyatının En Güzel Hikâyeleri, İstanbul: Varlık Yayınları,
57. Orhan Veli, Fransız Şiiri Antolojisi, İstanbul: Varlık,
58. Vehbi Cem Aşkun, Sivas Şairleri, Sivas: Kâmil Matbaası,
59. Ziya Kılıçözlü, Hatay Halk Şairleri, İstanbul: Kader Matbaası,
60. Yaşar Nabi, Yeni Şiirler, İstanbul: Varlık Yayınları,
61. İsmail Ali Sarar, Yeni Şiir Antolojisi, İstanbul: Hatipoğlu Yayınları,
62. Yaşar Nabi, Fransız Hikâyeleri Antolojisi, İstanbul: Varlık Yayınları,
63. Muzaffer Reşit, Atatürk Şiirleri Antolojisi, İstanbul: Varlık Yayınları,
64. Faruk Çağlayan, Bugünkü Asker Şairleri Antolojisi, Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi,
65. Feyzi Halıcı, Bizim Şairler Antolojisi, İstanbul: Ekicigil Matbaası,
66. Kenan Akyüz, Batı Tesirinde Türk Şiiri Antolojisi, Ankara: Ankara Üniversitesi Dil, Tarih ve Coğrafya Fakültesi,
67. Süheyla Bayrav, Orta Çağ Fransız Edebiyatı Antolojisi, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, ).
68. Ömer Akbulut, Trabzon Şairleri, Trabzon: Trabzon İlini Kalkındırma Cemiyeti,
69. Muraz Uraz, İstanbul İçin Şiirler, İstanbul: Türk Neşriyat Yurdu,
70. Ferhan Oğuzkan, İstanbul Şiirleri Antolojisi, İstanbul: Varlık Yayınları,
71. Asaf Halet Çelebi, Divan Şiirinde İstanbul, İstanbul: İstanbul Fetih Demeği,
72. Abdulbaki Gölpınarlı, Divan Şiiri, İstanbul: Varlık Yayınları,
73. Ahmet Koksal, Aşk Şiirleri Antolojisi, İstanbul: Yeditepe Yayınları,
74. Abdülhak Şinasi Hisar, Aşk İmiş Her Ne Var Âlemde: Aşka Dair Seçilmiş Mısralar ve Beyitler, , İstanbul: Doğan Kardeş Yayınları,
75. Vasfi Mahir Kocatürk, Tekke Şiiri Antolojisi, Ankara: Buluş Kitabevi,
76. Hilmi Yücebaş, Hiciv Edebiyatı Antolojisi, İstanbul: Dizerkonca Matbaası,
77. İlhan Başgöz, İzahlı Türk Halk Edebiyatı Antolojisi, İstanbul: Ahmet Halil Yaşaroğlu,
78. Yeni Türk Şiiri Antolojisi, İstanbul: Yeditepe Yayınları,
79. Mehmet Ataker, Resimli Genç Şairler Antolojisi, Resimli Ses Yayınları,
80. Metin Eloğlu ve Ümit Yaşar Oğuzcan, Garip Şiirleri Antolojisi, Ankara: Bilgi Kitabevi, Mehmet Önder, Mevlana Şiirleri Antolojisi, Konya: Yıldız Basımevi,
81. Cevdet Kudret, Yurt İçin Ulus İçin, İstanbul: Yeditepe Yayınları,
82. Ali Püsküllüoğlu, Şiirimizin Dört Ahnıedi, İstanbul: Çevre Yayınevi,
83. Tahir Alangu, Cumhuriyetten Sonra Hikâye Roman (,,), 3 cilt, İstanbul: İstanbul Matbaası,
84. Ahmet Necdet, Çağdaş Fransız Şiiri, İstanbul: Yeditepe Yayınları,
85. Cemal Oğuz Öcal, Ramazan Şiirleri, İstanbul: Sıralar Matbaası,
86. İlhan Berk, Başlangıçtan Bugüne Beyit-Mısra Antolojisi, İstanbul: Varlık Yayınları,
87. Haşan Lâtif Sarıyüce, 23 Nisan Mayıs Hürriyet Şiirleri Antolojisi, İstanbul: Ekin Basımevi,
88. Mehmet Turan Yarar, Veteriner Şairler Antolojisi, Ankara: Gürsoy Basımevi,
89. Şahinkaya Dil, Çağdaş Türk Şiirinden Örnekler, Ankara: Başkent Yayınları,
90. Ümit Yaşar Oğuzcan ve Tarık Dursun K., Şiirimizde Ayrılık ve Yalnızlık, İstanbul: Ümit Yaşar Yayınları,
91. Ümit Yaşar Oğuzcan ve Tarık Dursun K., Şiirimizde Ölüm, İstanbul: Ümit Yaşar Yayınları,
92. Ümit Yaşar ve Tarık Dursun K., Şiirimizde Aşk ve Kadın, İstanbul: Ümit Yaşar Yayınları,
93. Ümit Yaşar Oğuzcan ve Tarık Dursun K., Şiirimizde Tabiat, İstanbul: Ümit Yaşar Yayınları,
94. Ümit Yaşar Oğuzcan ve Tarık Dursun K., Şiirimizde Taşlama, İstanbul: Ümit Yaşar Yayınları,
95. Ümit Yaşar ve Tarık Dursun K., Şiirimizde İstanbul, İstanbul: Ümit Yaşar Yayınları,
96. Murat Uraz, Batı Edebiyatından Seçme Özetler: Destan, Hikâye, Roman ve Tiyatro, İstanbul: Türk Neşriyat Yurdu,
97. Fevziye Abdullah Tansel, Servet-i Fünun ve Son Devir Edebiyatında Dinî Şiirler, Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı,
98. Baki Süha Ediboğlu, Atatürk İçin Bütün Şiirler, İstanbul: İnkılap ve Aka Kitabevi,
99. Vasfı Mahir Kocatürk, Türk Nesir Antolojisi, Ankara: Edebiyat Yayınevi,
100. Sabahattin Batur, Yeni Şiirimiz, İstanbul: Varlık Yayınları,
101. Vasfı Mahir Kocatürk, Türk Edebiyatı Antolojisi: Başlangıçtan Bugüne Kadar, Ankara: Edebiyat Yayınevi,
102. Vasfı Mahir Kocatürk, Saz Şiiri Antolojisi, Ankara: Ayyıldız Matbaası,
103. Abdülbaki Gölpınarlı, Alevi-Bektaşi Nefesleri, İstanbul: Remzi Kitabevi,
104. Şükran Kurdakul ve Ö. Candaş, Toplum İçin Şiirler, İstanbul: Ataç Kitabevi,
105. İlhan Berk, Aşk Elçisi, Ankara: Dost,
106. Ülkü Tamer, Varlık Şiirleri Antolojisi, İstanbul: Varlık Yayınları,
107. Cemal Süreya, Mülkiyeli Şairler, Ekin Basımevi,
108. İbrahim Zeki Burdurlu, Öğretmen Şairler Antolojisi, İzmir: İzmir Eğitim Enstitüsü Uyanış Dergisi,
109. İbrahim Zeki Burdurlu, Atatürk Şiirleri Antolojisi, İzmir: Karınca Matbaası,
110. Sunullah Arısoy, Türk Hiciv ve Mizah Antolojisi, İstanbul: Varlık Yayınları,
111. Baki Süha Ediboğlu, Yurt ve Kahramanlık Şiirleri, İstanbul: İnkılap ve Aka Kitabevi,
112. Cemal Süreya, Aşk Şiiri, İstanbul: Gerçek Yayınevi,
113. Yaşar Nabi, Mustafa Baydar ve M. Sunullah Arısoy, Başlangıçtan Bugüne Türk Hikâye Antolojisi, İstanbul: Varlık Yayınları,
114. Eray Canberk, Çağdaş Vietnam Şiiri, İstanbul: Uğrak Kitabevi,
115. İbrahim Zeki Burdurlu, Atatürk Şiirleri Antolojisi, İzmir: İzmir Eğitim Enstitüsü,
116. Asım Bezirci, Dünden Bugüne Türk Şiiri, İstanbul: May Yayınları,
117. Yaşar Nabi, Başlangıçtan Bugüne Türk Şiiri, İstanbul: Varlık Yayınları,
118. Eflatun Cem Güney Halk Şiiri Antolojisi, İstanbul: Varlık,
119. Mehmet Doğan ve Turgay Gönenç, İkinci Yeni Antolojisi, İstanbul: Papirüs Dergisinin Özel Sayısı,
120. Müjgân Cunbur ve Neriman Saryal, Türk Kadınının Şiiri, Ankara: Kadının Sosyal Hayatını Tetkik Kurumu,
121. Şemsettin Kutlu, Türk Romanları: Başlangıçtan Günümüze Kadar, İstanbul: Türkiye Yayınevi,
122. Kemal Özgür, Edebiyatımızda Sevgili Şiirleri, İstanbul: Ahmet Sait Matbaası,
123. Ümit Yaşar Oğuzcan, Şairlerin Seçtikleri, İstanbul, Türkiye İş Bankası,
124. Abdülbaki Gölpınarlı, Türk Tasavvuf Şiiri Antolojisi, İstanbul: Milliyet Yayınları,
125. Şemsettin Kutlu, Tanzimat Dönemi Türk Edebiyatı Antolojisi, İstanbul: Bateş,
126. Şemsettin Kutlu, Servet-i Fünun Dönemi Edebiyatı Antolojisi, İstanbul: Bateş Yayınları,
127. Hilmi Yücelen, Türk Mali Tarihine Toplu Bir Bakış ve Maliyeci Şairler Antolojisi, İstanbul: Nilüfer Matbaacılık,
128. Rauf Mutluay, Tanzimattan Günümüze Kadar Türk Şiiri, İstanbul: Milliyet Yayınları,
129. Lütfü Özkök, Çağdaş İsveç Şiiri, İstanbul: Yeditepe,
130. Cevdet Kudret, Türk Edebiyatından Seçme Parçalar, İstanbul: inkılap ve Aka Kitabevi,
131. İlhami Soysal, Yüzyılda Türk Şiiri Antolojisi, Ankara: Bilgi Yayınevi,
132. Kadir, Dünya Halk ve Demokrasi Şiirleri, İstanbul: Hilal Matbaacılık,
133. Talat Sait Halman, Eski Uygarlıkların Şiirleri, İstanbul: Türkiye İş Bankası,
134. Mehmet Kaplan, Birol Emil, inci Enginün ve Zeynep Kerman, Yeni Türk Edebiyatı Antolojisi, 5 cilt, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi,
135. Tahir Kutsi, Türk Halk Şiiri Antolojisi, İstanbul: Toker Yayınları,
136. Yaşar Nabi, Günümüz Dünya Hikâyeleri, İstanbul: Varlık Yayınları,
137. Rüştü Şardağ, Klasik Divan Şiirimiz, İstanbul: inkılap ve Aka Kitabevleri,
138. Nuri Pakdil, Çağdaş Arap Şiiri, Ankara: Edebiyat Yayınları,
139. Tahsin Saraç, Çağdaş Fransız Şiiri Antolojisi, İstanbul: Cem Yayınevi,
140. Ülke Ülke Çağdaş Dünya Şiiri, İstanbul: Milliyet,
141. Ülkü Tamer, Çağdaş Latin Amerikan Şiir Antolojisi, İstanbul: Adam,
142. Cevat Çapan, Çağdaş Yunan Şiiri Antolojisi, İstanbul: Adam Yayınları,
143. Mehmet Semih, Sele Zeytini: Gülmece Şiirleri Antolojisi, İstanbul: Milliyet Yayınları,
144. Orhan Kabataş, Milli Egemenlik Makaleler Antolojisi, Ankara: Milli Kütüphane Başkanlığı,
145. Cevat Çapan, Çağdaş İngiliz Şiiri Antolojisi, İstanbul: Anadolu Yayıncılık,
146. Memet Fuat, Çağdaş Türk Şiiri Antolojisi, İstanbul: Adam Yayınları,
147. Sunullah Arısoy, Türk Halk Şiiri Antolojisi, Ankara: Bilgi Yaymevi,
148. Mehmet Kaplan ve Necat Birinci, Atatürk Şiirleri Antolojisi, Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı,
149. Turgut Çeviker, Tanzimat İmzasız Karikatürler Antolojisi, İstanbul: Adam Yayınları,
150. Ataol Behramoğlu, Son Yüzyıl Büyük Türk Şiiri, 2 cilt, İstanbul: Sosyal Yayınları.
151. Ataol Behramoğlu, Çağdaş Rus Şiiri Antolojisi, İstanbul: Adam Yayınları,
152. Enis Batur, Kara Mizah Antolojisi, İstanbul: Hil Yayınları,
153. Cevat Çapan, Çağdaş Amerikan Şiiri, Ankara: Adam Yayınları,
154. Mustafa Miyasoğlu, Çağdaş Islami Şiirler Antolojisi, İstanbul: Üveys Neşriyat,
155. Abdullah Satoğlu, Mimar Sinan Şiirler Antolojisi, Ankara: Divan Yayınları,
156. Aydın Oy, Şiir Dünyamızda Atatürk, Ankara: Türk Tarih Kurumu,
157. Mehmet Çınarlı, Mısralarda Gezinti, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları,
158. Emir Kalkan, XX. Yüzyıl Türk Halk Şairleri Antolojisi, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları,
159. Alpay Kabacah, Aşk Şiirleri Antolojisi, İstanbul: Özgür Yayın,
160. Türk Edebiyatının En Güzel Şiirleri, İstanbul: Tercüman Yayınları,
161. Eray Canberk, Türk Yazınından Seçilmiş Yergi Şiirleri Antolojisi, İstanbul: Adam Yayınları,
162. Bahattin Karakoç, Hüseyin Özbay ve Mustafa Tatcı, Şiir Burcunda Çocuk, İstanbul: MEB Yayınları,
163. Fahri Kaya, Çağdaş Makedon Şiirleri Antolojisi, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları,
164. Enver Ercan, Varlık Yıl Seçkisi, İstanbul: Varlık Yayınları,
165. Cevat Çapan, Şiir Atlası, 7 cilt, İstanbul: YKY-Kavram Yayınları,
166. Sedat Ümran ve Haşan Akay, Cumhuriyet Döneminde Bilinen ve Bilinmeyen Şaheserler Antolojisi, İstanbul: işaret Yayınları,
167. Hüseyin Tuncer, Meşrutiyet Devri Türk Edebiyatı, İzmir: Akademi Yayınları,
168. İskender Pala, Divan Şiiri Antolojisi, Ankara: Akçağ Yayınları,
169. Sedat Ümran ve Haşan Akay, Şaheser Çocuk Şiirleri Antolojisi, İstanbul: işaret Yayınları,
170. Nuri Bayramov, Çağdaş Türkmen Edebiyatından Çocuk Şiirleri, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları,
171. Selim ileri, Gençlere Türk Romanından Altın Sayfalar, İstanbul: YKY,
172. Emine Gürsoy Naskali ve Gülden Sağol, XVIII.-XIX. Yüzyıl Türkmen Şiirleri Antolojisi, İstanbul: Yesevi Yayınları,
173. Mehmet Kanar, Modern İran ve Afgan Öyküleri Antolojisi, İstanbul: YKY,
174. Gurbannepesov ve A. Atabeyev, Çağdaş Türkmen Şiirinden Örnekler, İstanbul: Kültür Bakanlığı Yayınevi,
175. Şerif Aktaş, Yenileşme Dönemi TürkŞiiri ve Antolojisi, Ankara: Akçağ Yayınları,
176. Hüseyin Tuncer ve ismet Alparslan, Şiirlerle Türkiye, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları,
177. Kayahan Özgül, Resmin Gölgesi Şiire Düştü: Türk Edebiyatına Tablo Altı Şiirleri, İstanbul: YKY,
178. Selim İleri, Modem Türk Edebiyatında 99 Hikâyeciden 99 Hikâye, İstanbul: Oğlak Yayınları,
179. Bediha Tamsöz, OsmanlIdan Günümüze Kadın Şairler Antolojisi, İstanbul: Ayyıldız Yayıncılık,
180. Eray Canberk ve Metin Celâl, Çağdaş Türk Edebiyatında Şairden Şiir, İstanbul: Oğlak Yayınları,
181. Cevat Çapan, Eray Canberk ve Erdal Alova, Çağdaş Dünya Şiiri Antolojisi, İstanbul: Adam Yayınları,
182. Ahmet Karataş, Adanmış Şiirler Antolojisi, TKD Ankara Şubesi Yayınları,
183. Veysel Usta, Kitap ve Kütüphane Şiirleri, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları,
184. Metin Celâl, Çağdaş Türk Edebiyatında Öykü, İstanbul: Bulut Yayın Dağıtım,
185. inci Enginün, Zeynep Kerman ve Selim ileri, Kurtuluş Savaşı ve Edebiyatı, İstanbul: Oğlak Yayıncılık,
186. Metin Celâl, Cumhuriyet Dönemi Çağdaş Türk Şiiri Antolojisi, İstanbul: Papirüs Yayınları,
187. Cemal Kurnaz ve Mustafa Tatcı, Türk Edebiyatında Hû Şiirleri, Ankara; Reyhan Yayınları,
188. Numan Külekçi, Mesnevi Edebiyatı Antolojisi, 2 cilt, İstanbul; Aktif Yayınları,
189. Abdullah Özkan ve Refik Durbaş, Cumhuriyetten Günümüze Türk Şiiri Antolojisi, 5 Cilt, İstanbul: Boyut Dosya Yayınları,
190. Gürsel Aytaç, Çağdaş Dünya Edebiyatı Çeviri Seçkisi, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınlan,
191. Ahmet Özdemir, Yılda Cumhuriyet Şiir Güldestesi, İstanbul: Dünya Yayıncılık,
192. Refik Durbaş ve Abdullah Özkan, Cumhuriyetten Günümüze Türk Şiiri, 5 cilt, İstanbul: Boyut Dosya Yayınları,
193. Ahmet Atilla Şentürk, Osmanlı Şiiri Antolojisi, İstanbul: YKY,
194. Metin Cengiz, Toplumcu Gerçekçi Şiir, İstanbul: Tümzamanlar Yayıncılık,
195. Kayahan Özgül, Arayışlar Devri Türk Şiiri Antolojisi, Ankara: Türk Diyanet Vakfı Yayımları,
196. Mehmet Hengirmen, Yılında Türk Şiiri Antolojisi, Ankara: Engin Yayınevi,
197. Mehmet Hengirmen, Türk Öykü Antolojisi, 3 cilt, Ankara: Engin Yayınları,
198. Sönmez Güven, Karanlıkta 33 Yazar: Korku Öyküleri Antolojisi, İstanbul: Ithaki Yayınları,
199. Yılmaz Odabaşı, Son Çeyrek Yüzyıl Şiir Antolojisi, İstanbul: Sc ala Yayıncılık,
200. Mehmet H. Doğan, Yüzyılın Türk Şiiri (), 3 cilt, İstanbul: YKY,
201. Enver Ercan ve İdil Önemli, Erkeklerin Aklından Geçen Öyküler, İstanbul: Everest Yayınları,
202. Enver Ercan ve İdil Önemli, Kadınların Aklından Geçen Öyküler, İstanbul: Everest Yayınları,
203. Enver Ercan ve İdil Önemli, Gergin Ruhlar Antolojisi: Psikolojik Öyküler, İstanbul: Everest Yayınları,
204. Metin Celal, Çağdaş Türk Edebiyatı Öykü Antolojisi, İstanbul: Alfa Yayınları,
205. Sadık Tural (proje yürütücüsü), Türk Dünyası Edebiyat Metinleri, 7 cilt, Ankara: Atatürk Kültür Merkezi.
206. Balkanlarda Türk Çocuk Hikâyeleri Antolojisi, Ankara: Grafiker Yayıncılık,
207. İskender Pala, Güldeste, İstanbul: L&M Yayınları,
208. Sedat Ümran, Büyük Alman Şairleri, İstanbul: İz Yayıncılık,
209. Abdullah Özkan, Başlangıçtan Cumhuriyete Türk Şiiri Antolojisi, 5 cilt, İstanbul: Boyut Yayınları,
210. Alpay Kabacalı, Yedi Deniz Beş Bucak: Gezginlerin Gözüyle, İstanbul: Dünya Yayıncılık,
211. İsa Bayrak, Bürokrasi Öyküleri, İstanbul: Popüler Yayınları,
212. Mehmet Ay, Türkçe Şiirler Antolojisi, İstanbul: Elips,