Diş Çıkarırken Öksürük

Diş çıkarma belirtileri

Bebeğiniz doğmadan pek çok anne-bebek sağlığıyla ilgili pek çok bilgiye sahip olursunuz. Özellikle bebeğinizin hangi döneminde hangi gelişimleri göstereceğine odaklanırsınız. “Ne zaman yürüyecek?”, “Ne zaman konuşacak” gibi pek çok soru kafanızı karıştırır. En sıkıntılı dönemlerden biri de diş çıkarmadır. Zira uykusuzluk, huzursuzluk gibi sıkıntılarla kendini belli eden bu dönem, bebeğinizin 6’ncı ayında başlıyor ve 36’ncı aydan sonra son buluyor. Süt dişleri aslında anne karnında oluşmaya başlıyor. Olgunlaşmasını tamamlayan dişler, doğumdan sonra belirli bir sıra izleyerek çıkıyor. Süt dişleriyle ilgili doğru bilgi sahibi olmak çocuk sağlığı açısından önem taşıyor.

İlk diş ne zaman çıkar?

Diş çıkarma çocuktan çocuğa değiştiği için, sağlıklı bir çocuk ilk dişini üç aylıkken çıkartabildiği gibi, bir diğeri 15 aylıkken de çıkartabiliyor. Bunda genetik faktörler etkilidir. Anne ve babanın ilk dişi ne zaman çıktıysa çocuğun da dişi o zaman çıkıyor. Diş çıkarmada gecikme yaşanması hipotiroidi, raşitizm ve mongolizm gibi hastalıkların göstergesi olabiliyor. Bebek 13 aylık olmasına rağmen ilk dişi çıkmamış ise mutlaka bir hekime başvurulmalıdır.

Kulağını çekmesi, yanağını kaşıması veya ısırması diş sürmeyle ilgili değildir. Ateş, ishal, kusma, burun akıntısı, burun tıkanıklığı gibi hastalık belirtileri de diş çıkarmayla ilgili değildir. Çocuklardaki asıl yakınmalar; gündüzleri hafif huzursuzluk, ağız çevresinde kızarıklık, iştahsızlık ve sıvı alma isteğidir. Çocuğu etkileyen yakınmalar daha çok gece ortaya çıkıyor. Hiç uyuyamama, uykuya dalmada zorluk, sık uyanma veya ağlayarak uyanma sık görülüyor. Gündüzleri genellikle normal ancak geceleri kabus gibi geçiyorsa, diş çıkartmadan şüphe edilmeli.

Süt dişleri de temizlenmeli

Genellikle bu dönemde diş temizliğinin zor ve gereksiz olduğu düşünülüyor. Oysa çürük oluşturan bakteriler, ilk dişlerin çıkmasıyla birlikte ağız boşluğuna yerleşiyor ve kalıcı dişlerde de zararlı etkiler bırakıyor. İlk dişin çıkmasından itibaren yapılacak temizlik şöyle olmalıdır: Temiz bir tülbent ya da gazlı bezi alarak, sabah ve akşam beslenme sonrası diş ve diş etine masaj yaparak silin. Ayrıca ara beslenmeler sonrası su içirilmesi de faydalı. Macunsuz fırçalamaya ise, ilk süt azı dişlerinin sürmesi ile başlanmalı. Süt dişlerinin tamamlanmasıyla birlikte artık florürlü diş macunu ile günde iki kez fırçalamaya başlayabilirsiniz. Yalnız diş macununun mercimek tanesinden büyük olmamasına dikkat edilmeli.

Bu dönemde çocuğunuz ilk dişleriyle parmağınızı ısırabilir. Diş çıkarma yaşı çocuktan çocuğa değişir. Bebeğinizin süt dişleri 20 tanedir ve anne karnında oluşmuştur. Ancak çene kemiğini yararak dışarı çıkmaya başlaması ay dolaylarındadır. Bu bazen doğumda olabildiği gibi bazen ay dolaylarında da olabilir. Erken diş çıkarmak olağanüstü bir gelişme olmadığı gibi, geç çıkarmak da gelişmesinin geri kalması değildir. Dişleri düzensiz aralıklarla ve çift çift çıkarır.

Yaklaşık diş çıkarma sırası şöyledir.

1. 2 adet Alt ön kesiciler ay
2. 2 adet üst ön kesiciler ay
3. 2 adet üst yan kesiciler ay
4. 2 adet Alt yan kesiciler ay
5. 4 adet Alt ve üst ilk azı dişler ay
6. 4 adet Alt ve üst köpek dişleri ay
7. 4 adet Alt ve üst Arka azı dişleri ay

Kalıcı dişler yaş dolaylarında çıkmaya başlar. yaş dolaylarında 4 adet akıl dişinin çıkmasıyla 32 ye tamamlanır.

Diş çıkarma döneminde bebeğiniz biraz huysuz, huzursuz, mızmız olabilir. Devamlı salyası akar oyuncaklarını ve sert cisimleri çiğner. Biraz ateş, öksürük, burun akıntısı, bazen de ishal olabilir. Paracetemol cinsi bir ağrı kesici ve ateş düşürücü kullanabilirsiniz. Eğer ateş ısrarla devam ederse doktorunuza danışınız. Çocuğunuz ağzına götürdüğü eşyalardan mikrop almış olabilir.

Bebeğinizin dişlerini, çıktığı andan itibaren temizleyiniz. Nemli bir bezi parmağınıza dolayarak dişlerini silebilirsiniz. ay dolaylarında diş fırçası kullanmaya başlayabilirsiniz. Bu bezin ya da diş fırçasının üzerine çocuklar için hazırlanmış bir diş macunundan mercimek büyüklüğünde sürebilirsiniz. 2 yaşından sonra sabah akşam düzenli olarak artık kendi dişlerini kendisi fırçalamalıdır.

Aşınma olasılığına karşı kola, greyfurt, portakal, mandalina, limon gibi asitli yiyecek ve içeceklerden 1 saat sonra dişler fırçalanmalıdır.

Bebeğinizi tatlı ve şekerlemelerden mümkün olduğunca uzak tutunuz. Yalancı memeyi şeker, reçel, pekmez, bal, pudraşekeri gibi yiyeceklere batırarak çocuğunuza asla vermeyiniz.

Dr. Yılmaz Bay
Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı