Hipofiz Bezi Makroadenomu Nedir

Tüm beyin tümörlerinin yüzde 10’unu hipofiz tümörleri oluşturmaktadır. Büyük çoğunluğu iyi huylu olan tümörlerin nasıl oluştuğu kesin olarak henüz aydınlatılamamıştır. Az bir kısmı genetik geçişlidir.

Hipofiz Tümörü Belirtileri Nelerdir?

Hipofiz bezinde ortaya çıkan tümörler, baş ağrısından adet düzensizliğine, kilo artışından, saç dökülmesine ve görme bozukluğundan kan basıncı değişikliklerine kadar çok çeşitli belirtilerle ortaya çıkabilirler. Bu noktada tümörün büyüklüğü, yerleşim yeri, normalden fazla salgılanan hormonun tipi ve miktarı önemlidir.

Tümörlere bağlı olarak gelişen ve en yaygın semptom olan baş ağrısının tipik bir özelliği yoktur. Tedaviye rağmen geçmeyen kronik baş ağrılarında hipofiz bezi tümörünün düşünülmesi gerekir.

Hipofiz tümörlerinin bir diğer önemli bulgusu ise görme bozukluğudur. Tümör büyüyerek görme sinirlerini etkilediği için zamanla görme alanında daralma, çift görme veya göz kapağında düşüklük gibi bulgular ortaya çıkabilir. En sık rastlanan görme bozukluğu görme alanında daralmadır (bu durumda hasta bir borudan bakıyormuş gibi görür ve etrafı göremez). Başka sebeplerle açıklanamayan göz kapağının düşmesi yanlara doğru büyümüş bir hipofiz bezini düşündürmelidir. Dolayısıyla görme bozukluğu durumunda da hipofiz tümörü ihtimali göz önünde bulundurulmalıdır.

Hipofiz bezi içerisine kanama acil bir tabloya yol açabilir ve tedavideki gecikme ölüm nedeni olabilir.

Hipofiz Tümörü Tedavisi Nasıl Yapılır?

Hastalığın kesin tanısı bir endokrinoloji uzmanı tarafından konulmalıdır. Klinik tabloya göre ilaç, cerrahi ve ışın tedavisi uygulanabilir. Eğer tıbbi ya da cerrahi tedavi ile aşırı hormon salgılanması ve tümörün büyümesi durdurulamıyorsa ışın tedavisine başvurulabilir. Hipofiz tümörlerinin önemli bir kısmında cerrahi tedavi ilk planda yer alır. Konusunda uzman ve deneyimli bir cerrahi ekip ve yeterli teknolojik altyapıyla hastalıktan tamamen kurtulmak mümkün olabilir. Bununla birlikte günümüzde ilaç tedavisi de, elde edilen başarılı sonuçlara paralel olarak gittikçe yaygınlaşmaktadır ve bazen ilk tedavi olabilir.

Kullanıcılar Bunları da Aradı:

Beyin tabanında, kemik bir yapının içerisinde fasulye büyüklüğünde bulunan bir salgı bezi mevcuttur. Bu salgı bezine verilen isim hipofiz bezi idir. Prolaktin yani annelerde süt oluşumunu sağlayan hormon, büyüme hormonu ve adrenokortikotropik hormonlar hipofiz bezinden salgılanan hormonlardır. Bu hormonların salgısı sayesinde insanlarda cinsel gelişme, kemik gelişmesi, kasların yapımı, stresle başa çıkma ve bunun gibi birçok önemli fonksiyon sağlıklı bir şekilde gelişir.

Hipofiz bezlerinde oluşacak herhangi bir tümör bu bezden salgılanan hormonların işleyişini olumsuz etkileyecektir ve bunların vücut üzerinde olumsuz etkileri olacaktır. Hipofiz bezi üzerinde oluşan tümörler her yaştan bireyde görülebilmektedir. Ancak en çok rastlanan yaş grupları 30 ile 60 yaş aralığıdır. Hormon etkisi ile ortaya çıkan hipofiz tümörlerinin gençlerde ortaya çıktığı görülmüştür. Hormon etkisi olmayan tümörler ise yetişkinlerde ileri yaşlarda oluşmaktadır.

Hipofiz bezinde oluşan tümörler oldukça sinsi ilerleyen tümörler olarak bilinmektedir. Bazen ileri safhaya gelene kadar hiçbir belirti göstermezler. Ayrıca çok çeşitli oldukları için görülen belirtiler de değişiklik göstermektedir.Tümörlerin büyüklükleri 10 mm den küçük ise bunlara tıpta mikroadenoma denilir. 10 mm ve daha büyük olan tümörler içinse makrodenoma denilmektedir.

Hipofiz Tümörü Çeşitleri

En sık görülen hipofiz tümörü prolaktin salgılatanlardır. Yoğun olarak üreme çağındaki kadınlarda görülür. Tüm hipofiz tümörlerinin görülme yüzdeleri ile karşılaştırıldığında bu tür tümör genelin yüzde 35 ini oluşturmaktadır. Aşırı şekilde prolaktin salgılandığında kadınlarda farklı belirtiler gözlemlenir. Aylık düzenli olarak gelen regl kanamalarında birden kesilmeler yaşanabilir, hamile olunmadığı halde memelerde süt oluşumu gözlenebilir. Erkeklerde bu tümör yaş aralıklarında görülmektedir. Baş ağrısı, görme kaybı, iktidarsızlık, cinsel isteksizlik gibi etkileri vardır.

Prolaktinden sonra en çok görülen tümör çeşidi yüzde 20 lik oranla büyüme hormonu salgılatan tümörlerdir. Bu çeşit tümör erkeklerde daha sık görülür. Büyüme hormonu salgılatan tümörler çoğunlukla 10 mm den büyük olurlar. Yani makroadenoma olarak geçerler. Gelişme dönemindeki çocuklarda bu hormonun fazla salgılanması devleşmeye sebep olur. Gelişimini tamamlamış yetişkinlerde bu tümör baş gösterdiğinde ellerde, ayaklarda ve çenede büyümeler gerçekleşir. Yüksek tansiyon, kalp hastalığı ve şeker hastalığı olan kişilerde büyüme hormonunun fazla salgılanması hastalıklarının ciddiyetini arttırabilir.

ACTH hormonunun salgılanmasına sebep olan tümörler ise tüm beyin tümörlerinin yüzde 14 lük kısmını oluşturur. Bu tümör kadınlarda daha sık görülmektedir. ACTH hormonu fazla salgılandığında böbrek üstü bezleri aşırı uyarılarak vücutta steroid miktarı artar. Bu artan steroidler cushing hastalığına sebep olur. Cushing hastalığı kilo artışı, şeker hastalığı, adet düzeninde bozulma, vücutta aşırı derecede kıllanma, cildin kolaylıkla morarması gibi durumlara neden olur.

Hipofiz Tümörü Tedavisi

Hipofiz bezlerinde oluşan tümörlerin farklı tedavi yöntemleri vardır. Tedavi yöntemleri belirlenirken hormonla ilgili olup olmadığına, hormonla ilgiliyse hangi hormonu aktive ettiğine, büyüklüğüne, yerine, hastanın genel sağlık durumuna bakılarak karar verilir. Tedavilerde amaç en başta tümörü tamamen yok etmektir. Ancak bu durumun zor olduğu zamanlarda tümörü küçültmek, büyümesini engellemek için tedaviler uygulanır.

Hipofiz tümörü ameliyatı uygulanarak tümörün tamamı veya bir kısmı ameliyat ile alınabilmektedir. Radyasyon tedavisi genelde cerrahi işlemlerden sonra ikinci bir tedavi olarak uygulanır. Yeniden büyümüş tümörlerin tedavisinde radyasyon tercih edilir. Ancak bu tedavi yönteminin sonuçlarının kesin olarak anlaşılması için birkaç ay gibi bir süresin geçmesi gerekebilir. Anında etkisini gösteren bir tedavi yöntemi değildir.