Flo Fişsiz Değişim
fiş olmadan değiştiremeyiz
bilmis magaza calisanlari tarafindan soylenen laf.. hatalarinin kendilerinde oldugunu bile bile sirf fis olmadigi icin esyayi degistirmemeye kalkarlar..
"oh..oh.. ben malımı kakaladım ya kıvransın enayi" zihniyetinin mağazalarda "kdv hakkında kanun"un da ardına saklanarak yavşak yavşak suratınıza söylemekten çekinmediği küstahlık cümlesi.
5 ay önce aldığım nike ayakkabının çok kısa bir süre içinde çatlaması sonucu aldığım mağazaya götürdüğümde aldığım cevap.
bana deri olmayan ayakkabı nike bile olsa alınmaması gerektiğini ve fişin mutlaka fotokopisinin bile olsa saklanması gerektiğini öğreten durum.
maliye ve tüketici kanununa göre müşterinin de sorumlulukları olduğunu gösteren, alışveriş fişi yada faturasının (faturalarda birden fazla nüsha verilir) her türlü değişim, iade gibi işlemlerde satıcı firmaya göstermekle yükümlü olduklarını hatırlatan olumsuzluk ifadesi.
yıl olmuş 2015 tedbirende olsa fiş almayan insanların var olduğunu görüyoruz. ben marketten şalgam suyu bile alsam fiş alırım, belki bozuk çıkacak ya da et ürünü alıyorsun diyelim tavuk aldın zehirlendin (kimsenin önemseyeceğini sanmıyorum) ya da bütün piliç aldın bozuk çıktığını gördün (başıma geldi) gidip değiştirirsin misal.
haklarını bilmeyen tüketicinin maruz kaldığı cümle. firmanın işgüzarlığıdır. zaradan bir yıl önce aldığım pantolon aşınıp yırtılınca geri götürdüm. fiş istediler fiş yoktu ama aldığım tarihi hatırlıyorum girin sistemden bakın dedim. ota boka sistem demesini biliyorlar. indirim yap desen sistemde ne çıkarsa o diyorlar. e madem bu kadar iyi bu sistem o zaman benim fatura mı bulun dedim.
daha sonra mağaza sorumlusu geldi ve beyefendinin ürününü faturasız iade kısmından değiştirin hemen dedi. demek ki gerek yokmuş. mağaza sorumlusuna selamlar. hakkınızı yedirmeyin amk
bu bilinen bişey fişe sahip çıkın aq
son entry 2015 yılında girilmiş.
2021 yılındayız ve bu durumla karşılaştım.
hangi çağda yaşıyoruz dedim mağaza çalışanına, çok haklısınız dedi.
şansıma ödememi nakit yapmıştım. kart ile ödemiş olsaydım banka kayıtlarını kullanabilirdik.
eğer e-fatura'ya geçmeyen bir işletmeden nakit bir alış-veriş yaparsanız yasalara göre fiş-fatura saklamanız gerekmekte.
bu açıdan hiçbir ürünü asla ama asla nakit parayla almayın.
yaşadığınız bir mağduriyette ne tüketici hakları ne maliye bakanlığı yardımcı olamıyor.
sorumluluk tamamen size kalıyor.
kartla alırsanız bankalar kaydını sizin için tutmuş oluyor ve o banka kaydı ile hakkınızı arayabiliyorsunuz. ( denemedim ama mağaza çalışanı böyle olduğunu belirtti en azından)
bildiğim kadarıyla değişmediyse aslında kanunda fiş ve fatura gösterme zorunluluğu yok ancak işletmeyi değişim ya da iade almaya zorlayan bir durum da yok.
yani işletmenin politikasına bırakılmış bir konu. hediye gelmiş fişsiz faturasız bir ürünü bugün flo'da değişim yapmak isteyeceğim. bakalım ne olacak.
VERGİ DOSYASI
GİRİŞ
Pek çoğumuz mağaza ve marketlerde şöyle bir yazıyla karşılaşırız: “Sayın Müşterilerimiz, 3065 Sayılı KDV Kanununun 54 Seri No.lu genel tebliğine göre ürün iadelerinde fiş veya fatura ibrazı zorunludur. Fiş veya fatura aslı olmadan ürün iade ve değişimi yapılamamaktadır.”
Belgesini kaybettiğiniz bir ürünü iade etmek istediğinizde, satıcının veya kasiyerin ısrarla fiş veya fatura aslı olmadan iade ve bazen değişim dahi yapmadıklarına şahit olursunuz. Fiş veya faturanızı kaybettiyseniz ürün elinizde kalır. Bir taraftan işletme sahibi veya kasiyere, diğer taraftan böyle bir düzenleme yapan Maliye’ye kızarsınız.
Gerçekten satın alınan ürünün iadesi için, ürüne ilişkin fiş veya faturanın ibrazı herhangi bir mevzuat düzenlemesine göre zorunlu mudur? Uzatmadan cevaplayalım: HAYIR. İadelerde fiş veya fatura aranması gerektiğine ilişkin daha önce Katma Değer Vergisi düzenlemeleri kapsamında söz konusu olan zorunluluk da kalktı. Ancak burada önemli husus şu: işletmeleri fiş veya fatura olmadan iadeye zorlayan herhangi bir düzenleme de bulunmamaktadır. Dolayısıyla, her işletme iade konusunda kendi politikalarını belirliyor. Tüketici işletmelerin iade politikalarının insafına kalıyor.
Pek çok işletme geçmişten gelen alışkanlıkla iade işlemi için fiş veya faturayı zorunlu bir unsur olarak değerlendiriyor ve fiş veya fatura olmadan iade almıyor. İncelediğimiz pek çok kurumsal firmanın “İade politikalarında” dahi bu görülmekte. Tabi burada, iade edilmek istenen ürünün ilgili işletmeden alındığının ispatı açısından fiş veya faturanın aranması gibi teknik zorunluklar da devreye girebiliyor.
Bu yazı, Maliye Bakanlığı düzenlemeleri uyarınca fiş veya fatura olmadan yapılamayan iadelere ilişkin olarak Maliyenin yaklaşımını değiştirdiğini ortaya koymaktadır. Bir malın iadesinde fiş veya fatura olmasa da işletmelerin bunu geri almasında Maliye mevzuatı açısından hiçbir engel yoktur. Başka bir deyişle, sürekli öne sürüldüğü gibi fiş veya faturasız ürün iadesinde VERGİ DÜZENLEMELERİ AÇISINDAN bir sorun yoktur. Geriye kurumların yaklaşım ve iade politikaları kalıyor.
KONUYA İLİŞKİN DÜZENLEME NE DİYOR?
Satıcıların fiş ve fatura bulunmaması nedeniyle iade işlemi yapmamalarına gerekçe gösterdikleri mevzuat 54 Seri No.lu KDV tebliğidir. Anılan Tebliğ’de iade esnasında satışa ait fiş veya faturaya ilişkin aşağıdaki belirlemeler yapılmıştır:
“Tüketiciler tarafından malların iade edilip bedellerinin geri verilmesinin istendiği durumlarda, satıcı tarafından ödenen bedellerin katma değer vergisi dahil tutarları tüketiciye iade edilecektir. Satıcılar işlemlerinin düzeltilmesi için iade edilen mal nedeniyle gider makbuzu düzenleyecekler ve tüketiciden iade edilen mala ait fatura ve benzeri belgeyi bu makbuz ekinde geri alacaklardır. Gider makbuzunda iade edilen malın katma değer vergisi satış bedelinden ayrı gösterilecek ve bu miktar indirim konusu yapılmak suretiyle işlem düzeltilecektir.”
Yukarıdaki düzenlemeden hareketle, “Evet satıcılar haklı. Fatura ve benzeri belge olmadan iade kabul edemiyorlar.” şeklinde bir sonuca ulaşılabilir ve iade işleminin önündeki kocaman engel olarak da Maliye Bakanlığının düzenlemesi görülür. Ancak bu durum, gerçeği yansıtmamaktadır.
Her şeyden önce, 54 Seri No.lu KDV Tebliği, 26/4/2014 tarihli ve 28983 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliği ile yürürlükten kaldırılmıştır. Söz konusu 54 Seri No.lu KDV tebliğinde yer verilen tüketiciler tarafından yapılan iadelerin ne şekilde işleme tabi tutulacağı hususu, KDV Genel Uygulama Tebliğinin I/B-11.1. bölümünde yeniden düzenlenmiştir. Konunun yeniden düzenlenmesi sırasında, fiş veya faturanın bulunmaması durumunda iade yapılmasının mümkün olduğu hususu aşağıdaki şekilde açıkça ifade edilmiştir:
“İade edilen mala ait fatura veya benzeri belgenin fiili imkânsızlıklar nedeniyle ibraz edilemediği durumlarda, aynı şekilde üzerine alış belgesinin ibraz edilemediği açıkça belirtilmek suretiyle gider makbuzu düzenlenmesi mümkündür.”
Gelir İdaresi, Genel Uygulama Tebliğinden önceki tarihlerde de, verdiği özelgelerde benzer görüşe yer vermiştir. Özelgenin[1] ilgili bölümü aşağıda aynen sunulmaktadır:
“54 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliği’nin B/1 bölümünde, tüketiciler tarafından satın alınan malların çeşitli nedenlerle iade edildiği durumlarda satıcılar tarafından iade edilen mal nedeniyle gider pusulası düzenleneceği ve tüketiciden iade edilen mala ait belgenin geri alınacağı açıklanmıştır.
Ancak, Bakanlığımıza yansıyan olayların yeniden değerlendirilmesi sonucunda, yukarıda bahsedilen işlemlerde fiili imkânsızlıklar nedeniyle satın alınan mallara ait belgelerin satıcılara geri verilemediği anlaşılmıştır.
Bu durumda da satıcılar, tüketicilerin iade ettikleri mallar için yine gider pusulası düzenleyecekler ve pusulada alış belgesinin ibraz edilemediğini açıkça belirteceklerdir.”
Gelir İdaresi Başkanlığı internet sitesinin sıkça sorulan sorular kısmının[2] KDV ile ilgili bölümünde 13 numaralı soruya verilen cevapta da, İade edilen mala ait fatura veya benzeri belgenin fiili imkânsızlıklar nedeniyle ibraz edilemediği durumlarda, aynı şekilde üzerine alış belgesinin ibraz edilemediği açıkça belirtilmek suretiyle gider makbuzu düzenlenmesinin mümkün olduğu belirtilmiştir.
SONUÇ
Yukarıda yapılan açıklamalar ve ilgili mevzuat çerçevesinde; fatura veya fişi kaybolan bir ürünün, Tüketici Kanunu ve diğer mevzuattaki şartlar aşılmamışsa, sırf fatura veya fiş olmadığı için satıcı tarafından kabul edilmemesinin hukuki dayanağı yoktur.
İade kabul etmeme gerekçesi olarak ileri sürülen 54 Seri No.lu KDV Tebliği yürürlükten kaldırılmış olup, tüm KDV tebliğlerini tek bir Tebliğde toplayan Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliği’nde ise fiş veya faturanın bulunmaması durumunda da iadenin yapılabileceği hususu açıkça belirtilmiştir.
İade edilmek istenen ürüne ait fatura veya benzeri belgenin fiili imkânsızlıklar nedeniyle ibraz edilemediği durumlarda, alış belgesinin ibraz edilemediği açıkça belirtilmek ve gider makbuzu düzenlenmek suretiyle ürünün İADESİ maliye düzenlemeleri açısından MÜMKÜNDÜR. Maliye Bakanlığının belge düzenine ilişkin mevzuatı iadeye engel değildir. Dolayısıyla pek çok işletmenin fişiniz yok, ilgili mevzuata göre iade alamayız şeklinde mazereti geçerli bir mazeret olarak kabul edilemez. İşletmeleri fiş veya faturasız ürün iade alamazsınız diye zorlayan hiçbir düzenleme yok. İşletmelerin, iade almama konusunda “Mevzuatı” veya “Maliyeyi” öne sürmek yerine, kendi kurum politikalarını ortaya koymaları daha dürüst ve doğru bir yaklaşım olur.
SONNOTLAR
[1]Maliye Bakanlığının, 18.09.1997 tarih ve 39973 sayılı Özelgesi. İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı tarafından verilen nispeten daha yakın tarihli diğer bir özelge de aynı yöndedir. Bakınız: İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığının 28/9/2011 tarih B.07.1.GİB.4.34.17.01-KDV.35-1652 sayılı özelgesi.
[2]http://www.gib.gov.tr/yardim-ve-kaynaklar/sikca-sorulan-sorular (Erişim Tarihi: 12.01.2017)
NOT: Tüm hakları yazarına aittir. Vergidosyasi.com adresindeki aktif linki belirtilmek suretiyle alıntı yapılabilir. AYNEN YAYIMLANAMAZ.