Adetliyken Halsizlik Nedenleri
Her adet dönemi yoğun ağrı yaşıyorsanız sebebi bu olabilir!
Premenstrüel Sendrom (PMS) nedir?
Adet döneminin ikinci yarısında ortaya çıkan fiziksel ve davranışsal değişikliklerle karakterize edilen PMS, kadınların çok sık yaşadığı bir durumdur. Adet kanaması yaklaşırken kadınların yaklaşık %75’inde değişen hormon seviyesi yüzünden bu şikayetler meydana gelir. Çoğu kadında bu şikayetler hafif seyretmesine karşın azınlık da olsa birçok kadında çok şiddetli gözlemlenebilir.
Premenstrüel Sendrom belirtileri nelerdir?
Kişinin sosyal hayatını büyük oranda etkileyen bu sendrom hem fiziksel hem de psikolojik etkilere yol açıyor. Bu konuda yapılan çalışmalar farklı kültürlerdeki kadınların farklı şikayetlerle mücadele etmek zorunda olduğunu gösteriyor. Şöyle ki, Uzakdoğulu kadınlar daha çok ağrı şikayeti yaşarken batı toplumlarında kadınlar depresyon sorunu ile karşı karşıya kalıyor. Premenstrüel sendromun fiziksel belirtileri:
• Memelerde hassasiyet,
• Sindirim sistemi bozuklukları, (adet öncesi kabızlık, ishal gibi)
• Kas ve eklem ağrıları,
• Halsizlik ve yorgunluk,
• Diş eti kanamaları,
• Denge bozuklukları,
• Sıcak basması,
• Uykusuzluk,
• Renk ve kokuya hassasiyet,
• Baş ağrısı.
Premenstrüel sendromun duygusal belirtileri:
• Duygusal hipersensitivite,
• Sinirlilik,
• Endişe ve kaygı,
• Konsantrasyon bozukluğu,
• Huzursuzluk ve gerginlik,
• Hafif hafıza kaybı,
• Sosyal geri çekilme,
• Libido değişikliği,
• Ağlama krizleri,
• İştahta değişiklik.
PMS neden olur?
PMS'nin bu hormonlar ile sinirlerde iletimi sağlayan bazı maddelerin ortak hareket etmesi sonucu ortaya çıktığı yönünde güçlü kanıtlar vardır. Bir diğer önemli etken ise GABA ve serotonin hormonlarıdır. Tüm bunlara ek olarak:
• Vitamin seviyelerinin yetersiz olması (özellikle A ve B vitaminleri),
• Vücutta suyun aşırı olacak şekilde tutulması,
• Mineral seviyeleri azlığı (magnezyum, çinko gibi),
• Hormon seviyelerindeki ani değişiklikler,
• Prostaglandin ve nörotransmitter adlı vücutta önemli görevleri bulunan kimyasalların miktarlarındaki dengesizlikler de PMS’ye neden olur.
PMS en çok kimlerde görülür?
Daha çok 30-45 yaş arasındaki kadınlarda gözlenir. Ailevi bir eğilim söz konusu olmasına karşın, sosyal sınıf ve ırksal olarak herhangi bir farklılık göstermez.
PMS nasıl teşhis edilir?
Kişiye PMS teşhisi konulacaksa kişinin aşağıdaki kriterleri karşılaması gerekir. Buna göre:
• Medyana gelen belirtiler düzenli olarak ortaya çıkmalı ve kaybolmalıdır,
• Adet görüldükten üç gün sonra belirtiler kaybolmalıdır,
• Belirtiler arka arkaya en az üç adet döngüsünde görülmüş olmalıdır,
• Belirtiler iş yaşamı, sosyal yaşamı ve kişisel ruhsal dengeyi etkileyecek kadar şiddetli olmalıdır.
PMS nasıl tedavi edilir?
Tedavide yaşam tarzının değiştirilmesi çok önemlidir. Belirtileri hafif ya da orta şiddette olan hastalar ilaç tedavisi dışında alınabilecek önlemlerden iyi fayda görebilirler. Az az ve sık sık yemek yemenin şikayetleri azalttığı yönünde araştırmalar vardır. Adet öncesi dönemde taze meyve ve sebze tüketilmesi, kırmızı et ve donmuş yağlardan uzak durulması, içinde katkı maddesi içeren besinlerin tüketilmemesi faydalı olmaktadır. Adet düzensizliği ve adet sancılarının çok fazla olduğu durumda doğum kontrol hapları kullanılabilir. Doktor kontrolünde GnRH analogları da işe yarayabilir. Bu ilaçlar yumurtalıkların işlevlerini geçici bir süreliğine engelleyerek etki gösterir. PMS tedavisinde tüm yollar denendiyse ve başarısız olunduysa son olarak rahmin alınması yöntemine başvurulur. Günlük kalsiyum ve magnezyum alımının artırılması da şikayetlerin azalmasında etkili olmaktadır. Aynı zamanda egzersiz yapmayan kadınlarda PMS daha sık görüldüğünden kadınların egzersiz ve fiziksel aktivite yapması önemlidir.
Adet Sancıları Kadın Hastalıklarının Belirtisi Olabilir
Medicana Sivas Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op.Dr.Nadir Comart adet sancılarının çeşitli kadın hastalıklarının belirtisi olabileceğine işaret ederek adet sancısı yaşayan kadınların neler yapması gerektiği hakkında bilgiler verdi.
Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op.Dr.Nadir Comart “Her kadın yaşamı boyunca belli bir dönemde adet görür ve bazı dönemlerde ise bazı sorunlar yaşar. Kimisi düzensiz adet görmeden şikâyetçiyken kimisi ise sancılı adet dönemlerinden şikâyetçi olabiliyor.” Dedi.
Comart “Adet düzensizliklerinin bazısı hormonal problemlerden, üreme bozukluklarından, psikolojik etmenlerden kaynaklanabildiği gibi genetik sebeplerden de meydana geliyor olabilir. Adet görmek her sağlıklı kadının hayatının önemli bir parçasıyken, sancılı adet dönemleri bazen hayatı oldukça zorlaştırabiliyor. Bu dönemde hissedilen kramplara; mide bulantısı, ishal, baş dönmesi, tansiyon düşüklüğü, çarpıntı, bel ve sırt ağrısı, yorgunluk, grip vb. hisler eşlik edebilir. Yine bu dönemde; iş ve sosyal hayatı olumsuz etkileyebilecek sinirlilik, uykusuzluk ve konsantrasyon kaybı meydana gelebilir. Adet sancısı kimi zaman normal kimi zaman ise çok sancılı geçen kasılmalardır. Bu kasılmaların nedeni rahim içi tabakanın kendini yenilemesidir. Bunlar dışında yorgunluk; tansiyon düşüklüğü gibi hisler de adet sancısı sırasında yaşanan duygu ve hormon değişikleri arasında yer alır.” Dedi.
Adet Sancısı Yaşayanlar Ne Yapmalı
Bölgedeki kan dolaşımını hızlandıracak her şey adet sancısına iyi gelir. Genelde adet sancıları geceleri artış gösterir, özellikle akşamları sıcak su torbaları battaniyeler ile bölge sıcak tutulmalıdır. Bununla beraber sıcak içecekler bitki çaylarının ağrıyı rahatlatmada etkisi vardır. Bu süreçte aç kalınmamalı ve karın bölgesine dairesel hareketler ile masaj yapılmalı. Eğer sancılar dayanılmayacak kadar şiddet gösterirse ılık duş yapılmalı. Düzenli egzersiz adet sancıları azaltan etkenlerdendir. Fakat adet döneminde ağır işler ve ağır sporlardan muhakkak kaçınılmalı. Çinko, kalsiyum ve E vitamini tüketimi adet sancısını azaltacaktır.
Eğer Adet Sancısı Geçmiyorsa Doktora Başvurmalı.
Medicana Sivas Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op.Dr.Nadir Comart son olarak şiddetli adet sancısının altında başka sebepler olabileceğini belirterek “Doğal sancılardan yani primer dismonerenin yanı sıra sekonder dismenore dediğimiz 20-30 yaşlarda ortaya çıkan ağrılar olabilir. Bu ağrılar Myom, Yumurtalık kisti, Polip, Genital enfeksiyonlar, Servikal darlık, Rahim içi yapışıklık, Bası yapan tümörlerin habercisi olabilir. Bu ağrılar muhakkak bir kadın doğum uzmanı tarafından jinekolojik muayenenin yanı sıra ultrasonografi ile de incelenmelidir.” Dedi.
Adet Yorgunluğuyla Savaşmak İçin Yemeniz Gereken Yiyecekler
Regl döneminde kadınlar daha fazla enerjiye ihtiyaç duyar. Bu nedenle olabildiğince dinlenmek için kendinize zaman ayırmayı unutmamalısınız.
Öte yandan regl dönemi yaklaştığında, serotonin seviyeleri düşer ve bu da enerjinizi düşürebilir. Bu noktada bazı besinler devreye girebilir ve size ihtiyacınız olan enerjiyi verir.
Regl döneminde yemeniz gereken besinler
Folat bakımından zengin olan pancar regl dönemi için harika bir besindir. Pancarın yanı sıra fasulye, mercimek ve bezelye demir kaynağı sağlar ve bu da PMS semptomları riskini azaltmaya yardımcı olur.
Fasulye ve bezelye ayrıca kan şekeri ve insülin seviyelerini düzenleyen lifle doludur. Sağlık tarafından belirtildiği gibi gün boyunca sabit bir enerji durumunu korumaya da destek verir.
Adet dönemde gelince, şeker, süt ürünleri ve alkolden uzak durmak ağrılı semptomları ve yorgunluğu azaltmaya yardımcı olabiliyor.
Ancak bitter çikolata gibi bazı tatlılar tam tersi etkiye sahiptir. Bitter çikolatadaki yüksek antioksidan seviyeleri kan basıncını düşürürken aynı zamanda dolaşımı da arttırıyor ve kan damarlarının gevşemesine yardımcı oluyor.
Daha da iyisi, düzenli olarak doğru miktarda bitter çikolata yemek, yorgunluğa neden olabilecek stres hormonu seviyelerini düşürmeye de fayda sağlıyor.
Sisteminizin enerjik kalmasına yardımcı olmak için B12 vitamini alımınızı da artırabilirsiniz. Hindi, tavuk ve sığır eti gibi yağsız etler, regl döneminiz boyunca gün boyunca uyanık kalmanıza ve odaklanmanıza yardımcı olur.
Size enerji verecek bir diğer besin ise yumurtadır. Regl döneminde beslenmenize yumurtayı dahil etmeyi ihmal etmeyin.