Plt Değeri Yüksekliği

TROMBOSİT (PLT) NEDİR?

Trombosit ne demek sorusu, kan pulcukları ya da plateletler olarak da bilinen bir tür kan hücresi grubu olarak yanıtlanabilir. Kemik iliğinde üretilen trombositler, kanda çeşitli kimyasal reaksiyonların yürütülmesi için önemli görevler üstlenir.

Kanın pıhtılaşması, damar hasarlarının onarılması ve yaraların iyileştirilmesi gibi birçok durumda trombositler, çeşitli şekillerde farklılaşarak oluşan travmanın derhal kapatılmasını sağlar. Böylelikle kan kaybının önüne geçilirken hasar gören dokuların onarımı için gereken ortam hazırlanmış olur.

Trombosit sayısının normalden daha düşük olması durumunda kan damarları yaralanmaya ve kanamaya yatkın hale geleceğinden yaralanmalarda aşırı kan kaybı görülebilir, yara iyileşmesi gecikebilir ve kanın pıhtılaşma süresi uzar.

TROMBOSİT (PLT) NORMAL DEĞERİ NEDİR?

Trombosit sayısı, kişiden kişiye ve günden güne önemli farklılıklar gösterebilir. Ancak sağlıklı yetişkin bireylerde ortalama trombosit sayısının ile hücre/mL aralığında olması beklenir.

Dolayısıyla PLT değeri kaç olmalı sorusu ile bin trombosit arası olarak yanıtlanabilir. Çeşitli hastalıklar, kullanılan bazı ilaçlar, yaş, cinsiyet ve gebelik durumu gibi birçok faktör, bu değerlerde değişikliklere yol açabilir.

Bu nedenle kan sonuçlarındaki trombosit sayısı bireye özgü olacak şekilde hekim tarafından değerlendirilmelidir. Bazı durumlarda sınıra yakın olan düşüklük ve yükseklikler herhangi bir olumsuzluk teşkil etmez. Ancak belirgin trombosit düşüklüğü ve yüksekliği durumunda bu sorunun nedeni mutlaka araştırılmalıdır.

TROMBOSİT (PLT) DÜŞÜKLÜĞÜ NEDİR?

Kan sayımında trombosit değerinin hücre/mL’den daha düşük çıkması, kanda PLT düşüklüğü olarak adlandırılır. Bu durumun bir diğer ismi ise trombositopenidir. Kanda trombosit değerinin düşük olmasının altında yatan birçok sağlık sorunu söz konusu olabilir.

Trombosit üretiminin azalması, trombosit yıkımının artması, kanın normalden daha seyreltik olması gibi durumlarda birim kandaki trombosit sayısı düşeceğinden trombositopeni durumu ortaya çıkabilir.

Bazı hastalıkların yanı sıra kullanılan bazı ilaçlar, beslenme veya alınan bazı tedaviler trombosit sayısını düşürücü etki gösterebilir.

TROMBOSİT DÜŞÜKLÜĞÜ NEDENLERİ

Trombosit düşüklüğü tespit edilen hastalarda bu duruma yol açabilecek pek çok durum söz konusudur. Bunlardan bazıları şu şekildedir:

-Akut veya kronik çeşitli hastalıklar
-Gebelik
-Kan nakli
-Sepsis (mikroorganizmaların kan dolaşımına karışması ile görülen kan zehirlenmesi durumu)
-Kullanılan bazı ilaçların yan etkileri
-Folik asit veya B12 vitamininin eksikliğine bağlı olarak gelişen anemiler
-Aplastik anemi
-İmmünolojik veya romatolojik hastalıklar
-Çeşitli kanser türleri (özellikle hematolojik kanserler)
-Uzun süreli ve aşırı alkol kullanımı
-Zehirlenme, toksik maddelere veya radyasyona maruz kalma
-Kemoterapi ve radyoterapi gibi kanser tedavileri
-Kemik iliğine ilişkin hastalıklar
-Viral enfeksiyonlar.

TROMBOSİT DÜŞÜKLÜĞÜ BELİRTİLERİ

Kanda PLT değerleri düştüğünde bu durum kişide çeşitli belirtilere neden olabilir. Trombosit değeri ne kadar düşükse, belirtiler de genellikle o kadar şiddetli şekilde hissedilir. Bazı trombositopeni belirtileri şunlardır:

-Vücudun çeşitli bölgelerinde mor, kırmızı veya kahverengi renge sahip morarma ya da renk değişiklikleri
-Aralıklı olarak gelişen burun ve diş eti kanamaları
-Yara iyileşmesinin gecikmesi
-Kanın pıhtılaşmasının zorlaşması
-Ciltte kırmızı veya mor renkli beneklenmeler (Peteşi)
-İdrarda kan görülmesi
-Makattan kan gelmesi, kanlı dışkılama veya siyah renkli dışkı (melena) görünümü
-Kanlı kusma (Hematemez)
-İç kanamalar

TROMBOSİT (PLT) YÜKSEKLİĞİ NEDİR?

Kanda PLT yüksekliği, trombosit sayısının hücre/mL’den daha yüksek olması durumudur.

Trombosit yüksekliği veya trombositoz olarak adlandırılan bu durumun gelişiminde trombositopeninin tam tersi şekilde kanda pıhtılaşma eğilimi artar.

Kan hücrelerinin üretimi ve miktarının düzenlenmesi ile ilişkili olan mekanizmalarda veya hormonal dengede oluşan sorunlar, trombosit üretiminde artışa neden olabilir. Yine benzer şekilde kullanılan bazı ilaçlar veya kişide bulunan çeşitli hastalıklar trombosit sayısının yükselmesinde etkili olabilir.

TROMBOSİT YÜKSEKLİĞİ NEDENLERİ

Trombosit yüksekliği veya trombositoz durumuna yol açabilecek çeşitli nedenler söz konusudur. Bunlardan bazıları şu şekildedir:

-Kandaki sıvı oranının düşmesine bağlı olarak trombosit oranının artmış olması (kanın yoğunlaşmış olması)
-Fizyolojik olarak trombosit üretiminin fazla olması
-Demir mineralinin yetersizliğine bağlı olarak trombosit üretiminin artması
-Trombosit yıkımında görev alan dalağın fonksiyonunu yitirmesi veya dalağın splenektomi operasyonuyla alınmış olması
-Kemik iliğinde bulunan tümörler
-İnflamatuar bağırsak hastalıkları
-Romatizmal hastalıklar
-Çeşitli kanser türleri
-Hemoliz (kırmızı kan hücrelerinin yıkımı)
-Kullanılan bazı ilaçlar.

TROMBOSİT YÜKSEKLİĞİ BELİRTİLERİ

Kanda PLT değeri yüksekliği kişilerde genellikle herhangi bir belirtiye neden olmaz. Bu nedenle çoğu durumda kan sayımı sonuçlarında tesadüfi olarak saptanır.

Ciddi bir trombositoz durumu var ise hastada baş dönmesi, baş ağrısı, göğüs ağrısı, görme bozuklukları, el ve ayak şişmesi, uyuşukluk, dalak şişliği ve kaşıntı gibi çeşitli semptomlar ortaya çıkabilir.

Yüksek trombosit sayısına bağlı olarak vücudun çeşitli bölgelerinde pıhtılaşma sorunu meydana gelebileceğinden belirtiler pıhtılaşmanın oluştuğu bölgede yoğunlaşır.

Söz konusu pıhtılaşmalar kalp ve beyin damarlarında da meydana gelebileceğinden ciddi trombositozlarda kalp krizi ve felç gibi riskler de söz konusudur. Bu nedenle belirgin trombosit yükselmelerinde tıbbi tedavi uygulanması oldukça önemlidir.

NTV’yi sosyal medyadan takip edin

Trombositoz Nedir?

Trombositler, kan pıhtılarının oluşumu sürecinde önemli bir rol oynayan kemik iliğinde üretilen kan parçacıklarıdır. Trombositoz, vücudunuzun çok fazla trombosit ürettiği bir hastalıktır.

Nedeni enfeksiyon gibi altta yatan bir durum olduğunda buna reaktif trombositoz veya ikincil trombositoz denir.

Trombositozun nedeni olarak belirgin bir altta yatan durum olmadığında, bozukluğa birincil trombositemi veya esansiyel trombositemi denir. Bu bir kan ve kemik iliği hastalığıdır.

Doktorunuz, yüksek trombosit seviyesi gösteren rutin bir kan testi sonucunda trombositoz tespit edebilir. Kan testiniz trombositozu gösteriyorsa, durumun nasıl yönetileceğini bilmek için reaktif trombositoz veya esansiyel trombositemi olup olmadığını belirlemek önemlidir.

Trombosit Sayısı Neden Yükselir?

Kemiklerinizin içindeki süngerimsi doku olan kemik iliği kırmızı kan hücreleri, beyaz kan hücreleri veya trombositlere dönüşebilen kök hücreler içerir. Trombositler birbirine yapışarak kanın, bir kan damarına zarar verdiğinizde kanamayı durduran bir pıhtı oluşturmasına yardımcı olur. Vücudunuz çok fazla trombosit ürettiğinde trombositoz oluşur.

Reaktif trombositoz

Bu en yaygın görülen trombositoz türüdür. Altta yatan bir tıbbi sorundan kaynaklanır, örneğin:

• Akut kanama ve kan kaybı
• Kanser
• Enfeksiyonlar
• Demir eksikliği
• Dalağın alınması
• Hemolitik anemi - genellikle belirli kan hastalıkları veya otoimmün bozukluklar nedeniyle vücudunuzun kırmızı kan hücrelerini ürettiğinden daha hızlı yok ettiği bir anemi türü
• Romatoid artrit, sarkoidoz veya inflamatuar bağırsak hastalığı gibi inflamatuar bozukluklar
• Ameliyat veya başka bir travma

Esansiyel trombositemi

Bu bozukluğun nedeni belirsizdir, ancak genellikle çeşitli genlerdeki mutasyonlara bağlı oluştuğu düşünülmektedir. Kemik iliğiniz trombosit oluşturan hücrelerin çoğunu üretir ve bu problemin varlığında trombositler genellikle anormaldir. Bu, reaktif trombositozdan çok daha yüksek pıhtılaşma veya kanama komplikasyonları riski taşır.

Trombositoz Belirtileri

Trombositozu olan kişilerde genellikle belirti veya semptom görülmez. Reaktif trombositozun belirti ve semptomları ortaya çıkarsa, altta yatan durumla ilgilidir.

Esansiyel trombositemili kişilerde kan pıhtıları ve kanama ile ilgili aşağıdaki belirtiler görülebilir:

• Baş ağrısı
• Baş dönmesi
• Göğüs ağrısı
• Güçsüzlük
• El ve ayaklarda uyuşma veya karıncalanma

Ne zaman doktora görünmeli?

Trombositozun semptomlara neden olması muhtemel olmadığından, rutin bir kan testi normal trombosit sayısından daha yüksek bir sayı göstermedikçe muhtemelen sizde trombositoz olduğunu bilemezsiniz. Böyle bir durumda doktorunuz trombositozun nedenini belirlemeye çalışacaktır.

Trombositoz Tanısı Nasıl Konulur?

Rutin bir doktor ziyareti veya başka bir durum için yapılan muayene sırasında doktorunuz dalağınızın büyüdüğünü veya bir enfeksiyon, başka bir duruma ilişkin belirti veya semptomlarınız olduğunu görebilir. Bu durumda doktorunuz tam kan sayımı isteyebilir. Bu test, trombosit sayınızın normalden yüksek olup olmadığını belirleyebilir.

Bazı koşullar trombosit sayınızda geçici bir artışa neden olabileceğinden, doktorunuz trombosit sayınızın zamanla yüksek kalıp kalmadığını görmek için kan testini tekrarlayacaktır.

Doktorunuz ayrıca aşağıdakileri kontrol etmek için testler isteyebilir:

• Kanınızdaki anormal demir seviyeleri
• İltihap belirteçleri
• Teşhis edilmemiş kanser
• İlişkili gen mutasyonları

Kemik iliğinizin küçük bir örneğinin incelenmesi için bir biyopsi prosedürüne de ihtiyacınız olabilir.

Trombositoz Tedavisi

Reaktif trombositoz tedavisi

Bu durumun tedavisi altta yatan nedene bağlıdır.

• Yakın zamanda geçirdiğiniz bir ameliyat veya yaralanma nedeniyle önemli ölçüde kan kaybınız olduysa, yüksek trombosit sayınız kendi kendine düzelebilir.
• Kronik bir enfeksiyonunuz veya inflamatuar bir hastalığınız varsa, trombosit sayınız, durum kontrol altına alınana kadar muhtemelen yüksek kalacaktır. Çoğu durumda, sorunu oluşturan neden çözüldükten sonra trombosit sayınız normale döner.
• Dalağınızı alındıysa (splenektomi), ömür boyu trombositozunuz olabilir, ancak tedaviye ihtiyacınız olmayabilir.

Esansiyel trombositemi tedavisi

Herhangi bir belirti veya semptomu olmayan bu durumdaki kişilerin, durum stabil olduğu sürece tedaviye ihtiyaç duymaları olası değildir. Doktorunuz, kan pıhtılaşması riskiniz varsa, kanınızın incelmesine yardımcı olması için günlük, düşük doz aspirin almanızı önerebilir. Doktorunuza danışmadan aspirin almayınız.

Aşağıdaki durumlarda trombosit sayınızı düşürmek için ilaç almanız veya tedavi uygulanması gerekebilir:

• Kan pıhtılaşması ve kanama öyküsü varlığı
• Kalp hastalığı için risk faktörleri varlığı
• 60 yaşından büyük olmak
• 1 milyondan fazla trombosit sayısı

Doktorunuz öncelikle hidroksiüre veya interferon alfa gibi trombosit düşürücü ilaçlar reçete edebilir.

Trombositler diyalize benzer bir prosedürle kanınızdan çıkarılabilir. Bir tüpe bağlı bir iğne damara yerleştirilir ve kanınız trombositleri filtreleyen bir makineden geçirilir. Daha sonra filtrelenmiş kan, damardan (IV) bir hat yoluyla vücudunuza geri verilir. Bu prosedür, yalnızca esansiyel trombositeminin felce neden olması gibi acil durumlarda kullanılır.

Trombosit Yüksekliği (Trombositoz) Nedir? Nedenleri, Belirtileri ve Tedavisi Hakkında Bizimle İletişime Geçin