Coğrafya ayt konu anlatımı, coğrafya tyt konu anlatımı , coğrafya yks konu anlatımı… Merhaba arkadaşlar sizlere bu yazımızda Doğa ve İnsan hakkında bilgi vereceğiz. Yazımızı okuyarak bilgi edinebilirsiniz.
İnsanların yaşamları boyunca ilişki içerisinde oldukları ve karşılıklı etkileşimde bulundukları fiziki, sosyal, ekonomik ve kültürel ortama doğal ortam adı verilir. Doğal ortam içerisinde yer alan, oluşumunda insanın etkisinin bulunmadığı herşeye doğal unsur adı verilir.
İnsanın yaşamak amacıyla bulunduğu ortama doğal çevre adı verilir.
Dünyanın değişik bölgelerinde yaşamlarını sürdüren insanların beslenme, barınma ve giyinme gibi temel yaşamsal faaliyetlerinin birbirine göre büyük farklılıklar gösterdiği görülür. Bu farklılığın temel nedeni doğal ortamın farklılık göstermesidir.
İnsanın yaşadığı bu doğal ortam, atmosfer (hava küre), litosfer (taş küre), hidrosfer (su küre) ve biyosfer (canlılar küresi) olmak üzere dört temel ortamdan oluşmaktadır.
Atmosfer (Hava Küre): Dünyamızı çepeçevre saran ve çeşitli gazların karışımından oluşan doğal ortamdır. Bulutluluk, nemlilik, sis ve yağış gibi tüm hava olayları atmosferde meydana gelir. Atmosfer olaylarını coğrafyanın alt dallarından klimatoloji bilimi inceler. Atmosferin %78’i azot, %21’i oksijen ve %1’i de diğer gazlardan (asal gazlar) oluşur.
Hidrosfer (Su Küre): Akarsular, göller, denizler, bataklıklar ve okyanuslar ile tüm yer altı sularının hepsine birden verilen isimdir. Su küreyi coğrafyanın alt dallarından Hidrografya bilimi inceler. Gezegenimizin 4’te 3’ü denizler ve okyanuslar başta olmak üzere sulardan oluşmaktadır.
Litosfer (Taş Küre): Yer kabuğunun en dış bölümüdür. Sial ve sima olarak ikiye ayrılır. Litosfere taşküre denilmesinin sebebi bileşiminin kayaçlardan oluşmasıdır. Dağlar, taşlar, vadiler ve platolar litosferi oluşturan başlıca unsurlardır. Taş küre üzerindeki yer şekillerinin oluşum özelliklerini coğrafyanın alt dallarından olan jeomorfoloji bilimi inceler.
Biyosfer (Can Küre):Litosfer, atmosfer ve hidrosferden oluşan doğal ortam içerisinde canlılar yaşar. Canlılarda doğal ortamın bir parçası olduklarından ve insan yaşamını doğrudan ilgilendirdiklerinden coğrafyanın, dolayısıyla yeryüzü kavramının bir ögesini oluştururlar. Biyocoğrafya; doğayı oluşturan dört unsur (muhteşem dörtlü) içerisinde bileşke konumundadır. Canlılar küresini coğrafyanın alt dallarından biyocoğrafya bilimi inceler.
İnsanın doğal ortam ile etkileşimine örnekler
–Barajların yapılması
–Bataklıkların kurutulması
–Tüneller, köprüler ve viyadüklerin yapılması
–Sulama kanallarının yapılması
–Maden ocaklarının işletilmesi
–Ormancılık faaliyetleri
–Ormancılık faaliyetleri
–Kanalların yapılması
–Deniz kıyılarına setlerin yapılması
Doğal ortamın insanla etkileşimine örnekler;
–Soğuk iklim bölgelerinde evlerin kalın duvarlı, küçük pencereli ve dik çatılı olması
–Güneydoğu Asya da yaşayan insanların temel besin kaynaklarının pirinç olması
–Orta kuşakta yaşayan insanların mevsimlere göre giysi ihtiyaçlarının fazla olması
–Yer şekillerinin engebeli olduğu Doğu Karadeniz kıyılarında temel geçimin balıkçılık olması
–Doğu Anadolu bölgesinde kar yağışı ve don olaylarının ulaşımı olumsuz etkilemesi
–Deprem, tsunami, kasırga gibi olayların can ve mal kaybına neden olması.
Olumlu Etkileri
1. Doğa mutluluk verir ve hayatı anlamlandırmamızda kolaylık sağlar!
2. Şehirde yaşayanlara kıyasla doğada yaşayanlar daha az strese maruz kalır!
3.Doğa en doğal antideprasandır.
4. Doğada yürüyüş yapmak bağışıklık sistemimizi ve kaslarımızı güçlendirir.
5. Doğada zaman geçirmek yaratıcılığımızı artırır.
6. Doğayla iç içe yaşamak acılara dayanma gücümüzü artırıyor.
Olumsuz Etkileri
1. Doğal afetler can ve mal kaybına neden olur.
2. Aşırı kar yolları kapatır.
3.Sis deniz trafiğini engeller.
İnsan, coğrafi ortamda yaşamsal etkinliklerini gerçekleştirirken yaşadığı yerin doğal ortam özellikleri ile etkileşim hâlindedir
Zaman içinde insanın bilgi birikiminin artması, bilim ve tekniğin ilerlemesi, teknolojik araçların hızla çoğalması; insanların ihtiyaçlarının artmasına ve çeşitlenmesine neden olmuştur. İnsanlar, çeşitlenen ve artan ihtiyaçlarını karşılayabilmek için doğaya birtakım müdahalelerde bulunmuştur. Bu müdahaleler, bazen doğanın işleyişiyle uyumluyken bazen de doğanın işleyişine zarar vermiştir.
Doğa ve İnsan, Doğa ve İnsan Konu Anlatımı
Doğal olaylar ve doğal unsurlar insanların ekonomik, sosyal ve diğer beşeri faaliyetlerini büyük oranda etkiler. İşte bu yüzden doğal olaylar ile insan faaliyetleri sürekli bir etkileşim içerisindedir.
Coğrafya bilimi, ilk insandan günümüze kadar olan süreçte, doğa ile insan arasındaki etkileşimi inleyen bir bilim dalı olmuştur. İlk çağlarda, doğal koşullar insan yaşamı üzerinde baskın ve etkili bir rol oynarken, Sanayi inkîlâbından sonra teknolojinin de gelişmesiyle adeta doğa insanın bir eseri haline gelmeye başlamıştır.
Bir bilim olarak Coğrafya’nın görevi, insanın doğadan yararlanırken doğa ile uyumlu olmasını, aynı zamanda tüketirken üretmeyi öğretmek olmuştur.
İnsanlar en temel ihtiyaçları olan beslenme, barınma ve giyinme ihtiyaçlarını doğadan yararlanarak sağlarlar. Bunu yaparken yaşadıkları doğal ortam ile uyumlu yaşamak zorundadırlar. Bu yüzden farklı bölgelerde farklı yaşam ve geçim tarzları ortaya çıkmıştır. Peki insan yaşamı için gerekli olan bu doğal unsurlar nelerdir?
Coğrafya biliminin doğal sistemini oluşturan dört doğal vardır:
Daha öncede bahsedildiği gibi, sanayi ve teknolojinin ileri düzeye ulaşması ile hem insan doğal kaynakları daha hızlı tüketme yoluna gitmiş hem de doğaya egemen hale gelirken maalesef birçok yerde doğayı yok etme pahasına bilinçsizce Coğrafya’ya müdahale etmiştir.
Beşerî sistemler içerisinde insan ve insan etkinlikleri vardır. Nüfus, yerleşme ve göç beşeri sistemler içerisinde yer alır. Ayrıca ekonomik faaliyetlerin tamamı (avcılık toplayıcılık, tarım, hayvancılık, madencilik, ormancılık, sanayi, ticaret, ulaşım, turizm, enerji üretimi, hizmet sektörü) Coğrafya biliminin inceleme alanına girer.
Son söz; Coğrafyasını bilmeyenlerin tarihini başkaları yazar. Tarihini bilmeyenlerin Coğrafyasını başkaları çizer.
Erhan ANADOL
FacebookTwitterPinterestWhatsAppTelegramE-Posta ile paylaşYazdır