Belden Sıvı Nasıl Alınır

Multipl Skleroz tanısı araştırılırken yapılan belden sıvı alma işlemine lomber ponksiyon denir.

• Hekim hastanın en rahat olduğu pozisyonu belirledikten sonra lomber ponksiyon yapılacak bel bölgesini temizler.

• İnce bir iğne aracılığı ile bel boşluğundan beyin omurilik sıvısı (BOS) örneği alınır.

• Beyin omurilik sıvısı 0.3ml/dk hızında sürekli olarak üretilmektedir.

• Belinizden alınan sıvının yerine konması sadece yarım saat sürmektedir.

• Belinizden alınan sıvı sonrasında sizde bir eksiklik olmamaktadır.

Beyin omurilik sıvısı alındıktan sonra

• 3-4 saat süreyle istirahat etmeniz gerekir.

• En sık görülebilecek yakınma baş ağrsıdır. Özellikle ayağa kalkınca artan, şiddetli, tüm başta hissedilen zonklayıcı baş ağrısı görülebilir.

• Bol sıvı, çay, kahve içebilirsiniz ve ağrı kesici kullanabilirsiniz.

• Baş ağrısı 3 güne kadar devam edebilir, nadiren 7 günü bulabilir.

• Baş ağrınız 7 günü geçerse hekiminize başvurmalısınız.

• Beyin omurilik sıvısı alınan bölgede ağrı olabilir.

Son olarak

Gelişebilecek diğer sorunlar çok nadiren görülmektedir. Beyin omurilik sıvısı alınması özürlülük oluşturmaz ve kısırlık yapmaz! Belden sıvı alma işlemi güvenilir bir tanı yöntemidir.

Doç. Dr. Meral Seferoğlu

Aslında bel suyu alınması biz doktorlar için sıradan bir işlem olup merkezi sinir sisteminin (MSS diyeceğiz) birçok hastalığının tanısı ve bazen tedavisinde gereklidir. Beyin boşlukları ve omurilik zarı etrafında bulunan steril bir sıvı vardır; buna Beyin Omurilik Sıvısı denir. (Al sana bir kısaltma daha; buna da BOS diyeceğiz) BOS beyin içinde örümceksi doku denen bir yerde devamlı üretilip omurilik boşluğuna kadar iner, yine toplardamarlar etrafındaki lenf damarları tarafından emilir; miktarı aynı kalsa da sürekli bir devr-i daim halindedir. BOS beldeki omurlar arasından bir iğne ile girilerek alınır ve tahliller yapılır.

Çocuklarda neden bel suyu alınır?

Tanı amaçlı: En çok da menenjit tanısı için veya Guilland-Barré sendromu tanısı için BOS alınması gerekir. Nadir bazı beyin ve MSS hastalıklarının tanısı amacıyla BOS alınır. Löseminin veya lenfomanın beyne sıçrayıp sıçramadığının anlaşılması için de BOS alınmalıdır.

Tedavi amaçlı: Lösemi ve lenfomada aynı zamanda alınan BOS miktarı kadar da kemoterapi ilaçları BOS boşluğuna verilir.

Çocuklarda nasıl ve nereden bel suyu alınır?

Mümkün olduğu kadar steril şartlar hazırlanıp hastanın bel suyu alınacak bölgesi ameliyat öncesi kullanılan antiseptiklerle temizlenir; hastanın EKG ve solunum monitörüne bağlanması sonrası sakinleştirici ilaç verilip L4-L5 (4-5. bel omurları arası) veya L5-S1 (5. bel omuru-1. kuyruk sokumu omuru) arasından sıvı alınır.

Çocuklarda bel suyu almanın zararları ve kalıcı hasar bırakma olasılığı nedir?

BOS alınan yerde (bel omurlarının en alt aralığı) omurilik ve sinir dokusu yok, dolayısıyla kalıcı zarar olması hele hele kısırlık olması tıbba, biyolojiye ve akla aykırıdır.

BOS’ta neye bakılır? Bunların normal değerleri nelerdir?

BOS görünüşte su gibi berrak bir sıvıdır. Ancak içinde bir miktar sodyum, şeker (glikoz), protein ve klor vardır. Hücre sayısı çok az veya hiç yoktur. Ayrıca hiç bakteri bulunmamalıdır. Kültür ortamına ekilen BOS içinde hiçbir bakteri üremesi beklenmez.

yazar:  PD Dr. med. Gesche Tallen, Erstellt am 2016/10/12, editör:  Maria Yiallouros, Yayın İzni:  Prof. Dr. med. Dr. h. c. Günter. Henze, türk tercüman:  Sait Kont, Last modification: 2016/10/12 https://kinderkrebsinfo.de/doi/e75138

beyin‎ve omurilik korunma ve ‎besin maddeleriyle beslenmeleri amacıyla daima bir sıvı içerisinde yer alırlar. Bu sıvıya beyin-omurilik sıvısı‎, sinir suyu veya likör‎adı verilir. Likör, büyük beyinden kuyruk sokumuna kadar olan bölgede çeşitli beyin zarları‎ (veya omurilik zarı) içindeki alanda yer alır.

Beyin veya omurilik veya beyin zarları ve omurilik zarları kansere veya bir enfeksiyon‎a tutulursa, beyin-omurilik sıvısından numune alınıp incelenerek bu durum tespit edilebilir.

Kinderzeichnung zur Lumbalpunktion

Bir lumbal ponksiyon‎ veya ventrikel ponksiyon ‎yoluyla likör numunesi alınabilir.

Çocuğun annesi veya babası doktorun tavsiyesine göre çocuğu sakinleştirmek ve istenen pozisyonda yatar vaziyette tutabilmek amacıyla numune alınmasında hazır bulunabilirler. Lumbal veya ventrikel ponksiyonu kısa sürede gerçekleştirilir ve normal olarak pek şikayete neden olmazlar. Ender vakalarda baş ağrıları belirebilir. Buna önlem olarak hastanın ponksiyondan sonra bir süre (takriben bir veya iki saat kadar) yatağında yatması uygundur.

Sırttan likör alınması (lumbal ponksiyon)

Lumbal ponksiyonda çoğu hallerde lokal aneztesi altında çok ince ve uzun içi boş bir iğneyle sırttaki iki omur arasından sinir sıvısı kanalına girilir. Beyin–omurilik sıvısına‎ (likör) böylece en iyi şekilde ulaşılır.

Bir tedavi söz konusu ise böylece ulaşılan o bölgeye sitostatik‎ ilaçlar zerk edilebilir. İlaç o bölgeden tüm likör alanına yayılır.

Hasta ya otururken veya yana yatırılarak ponksiyon‎ yapılır. Ponksiyondan sonra genellikle bir süre (takriben iki saat) başı hafif aşağıda olacak şekilde yatılı vaziyette bekletilir. Bu suretle hastada baş ağrıları oluşmasına karşı önlem alınır. Şayet tedavi amacıyla beyin omurilik sıvısı içerisine ilaç zerk edilirse hastanın bir süre yukarıdaki gibi yatması yoluyla ilacın tüm likör‎ alanına daha kolay dağılması sağlanır.

Beyin ventrikelinden likör alınması (ventrikel ponksiyonu)

Ventrikel ponksiyonunda beyin omurilik sıvısı (likör) bir beyin odacığından (beyin ventrikeli‎) alınır veya bir tedavi söz konusuysa, söz konusu beyin ventrikelinin içine sitostatik‎ ilaç zerk edilir. Bu şekilde zerk edilen ilaç oradan tüm likör alanına dağılır.

Ventrikel ponksiyonu, Rickham rezervesi‎ veya Ommaya rezervesi‎ diye adlandırılan rezerveler vasıyasıyla gerçekleştirilir. Bu amaçla bunlardan biri bir nöroşirürjik ameliyatla önceden oraya yerleştirilir. Ventrikel ponksiyonu hasta çocuk otururken veya yatarken uygulanabilir.

Menenjit Belirtileri Nelerdir ve Nasıl Teşhis Edilir?