Berat Orucu Niyeti

Berat, Arapça bir kelime olup kişinin yükümlülükten kurtulması ve yükümlülüğü üzerinden atarak azat olmasını ümit etme anlamına gelmektedir. Mübarek üç ayların ikincisi olan ve Ramazan ayından bir önceki Şaban ayının gecesine verilen isimdir.

Rahmet gecesi, mübarek gece, kurtuluş gecesi gibi farklı isimlerle anılan Berat gecesi, günahlardan ve hatalardan istiğfar ederek Allah’ın affına ve bağışlanmasına sığınılan gecedir. Bu geceyi sabaha kadar ibadetle geçirmek ve özellikle gecenin son saatlerine kadar sabahlayarak, seher vaktine kadar dua ve ibadet etmek Müslümanlar arasında adet haline gelmiştir.

Berat Gecesi Neden Önemlidir?

Rivayet edilir ki, Peygamber efendimiz (sav) şöyle buyurdu: “Recep Allah’ın ayıdır, Şaban benim, Ramazan ise ümmetimin ayıdır”. Rivayetlere göre Peygamber efendimizin (sav) ruhaniyeti Şaban’ın gecesinde dünya semasına tecelli eder ve Kelb kabilesinin koyunlarının kılları adedinden fazla insanın bağışlanması için dua eder. (Tirmizî, “Ṣavm”, 39; İbn Mâce, “İḳāme”

Başka bir rivayete göre ise Peygamber efendimizden (sav) nakledilen hadise göre; “Şabanın 15’inde gündüz oruç tutunuz ve geceyi ibadetle geçiriniz. Şaban ayının gecesi olan Berat Kandili Gecesi Allah rahmetini fecir vaktine kadar dünya seması üzerine yayar ve “Benden af isteyen yok mu, benden rızık isteyen ve bağışlanma isteyen yok mu, musibetlere uğrayan yok mu?” der.

Rivayetlere göre Berat gecesini önemli kılan etkenlerden birisi de Müslümanların kıblelerinin Ka’be olarak tayin edildiği gece olmasıdır. Daha önce 13 ay boyunca Mescid-i Aksa’ya yönelerek namaz kılan Müslümanlara Şaban ayının gecesi Ka’be’ye yönelerek namaz kılmaları emredilmiş ve bu tarihten sonra Müslümanların kıble olarak Ka’be’yi kabul etmeleri istenmiştir.

Kudüs’te bulunan Mescid-i Aksa’dan, Mekke’de bulunan Ka’be’ye yöneliş gecesi olan Berat gecesi, bu gecenin faziletini artırdığına ve geceye ayrı bir önem kazandırdığına inanılmaktadır. Peygamberimizden (sav) aktarılan rivayetler ve Şaban ayının Pegamberimizin (sav) ayı olması münasebetiyle alimler bu gecenin faziletinden faydalanmak, af ve bağış istemek için Kur’an okumayı, namaz kılmayı ve dua etme tavsiye etmişlerdir.

Berat Kandili’ne Özel İbadet Şekli Var Mı?

İslam dininde ve Kur’an’da özel gece ve özel ibadet kavramı birçok alim tarafından kabul edilmemektedir. Bazı günlerin özel kabul edilip kutsanması, diğer günlerde insanların başıboş hissetmeli bir gevşeklik ve sorumluluk bilincinden uzaklık olarak kabul edilmektedir.

Dünya hayatının geçici olduğunun bilincinde olmak, dünya hayatının geçilen bir yol olduğunun ve yaşamın ebedi olduğunun bilincinde olmak, sadece özel günlerde değil her günü özel gün bilip ona göre yaşamak ve ona göre davranmak her Müslümanın sorumluluğudur. Berat kandili ya da diğer kandil günleri Allah’ın rahmetini ve bağışını yeryüzüne yaydığı günlerdir ancak Allah’ın affına ve bağışına nail olabilmek için kişinin Allah’ın yasakladığı şeylerden uzak durmak, emrettiği şeyleri ise yapmakla kazanılır.

Berat kandiline ait özel ibadet şekli diye bir şey söz konusu değildir ancak bazı alimler bu gece Allah’ın affını cezbetmek ve Allah’ın affına nail olmak amacıyla bazı tavsiyelerde bulunmuşlardır. Bu tavsiyeleri emir gibi telakki etmemek gerekir. Şu kadar sayı, şu kadar rekât namaz gibi rakam vermek ancak bir tavsiye olabilir. Çünkü emir ve itaat yalnız Allah’a olur alimlere değil. Alimler ancak kendi icazetleri gereği tavsiyede bulunabilirler.

Berat Kandili’nin Faziletleri

Berat gecesine Berat Kandili denilmesinin nedeni, Mevlid, Regaip, Mi’raç ve Kadir geceleri Osmanlı Padişahı II. Selim döneminde () camiler ve minareler kandiller yakılarak aydınlatıldığından bu ismi almıştır. Peygamber efendimiz bu ayda oruç tutar ve orucunu Ramazan ayı orucu ile birleştirirdi. Berat kandilinin bazı faziletleri şöyledir: 

• Kader ve rızıklar bu gece taksim edilir
• Rahmet ve mağfiret gecesidir
• Bağışlanma ve af gecesidir
• Peygamberimizin (sav) şefaat gecesidir

Berat Kandili Orucu Ne Zaman ve Nasıl Tutulur?

Bu yıl Berat Kandili 7 Nisan Salı gününe denk gelmektedir ve kandil gecelerinin gündüzü oruçla gecesi ise ibadet ve zikirle geçirilmesi tavsiye edilmektedir. Kandillerde tutulan oruçlar, Ramazan ayı orucu gibidir. Genellikle bir gün öncesi ve bir sonrası beraber olmak üzere üç gün şeklinde tavsiye edilmekle beraber tek başına da tutulabilir.

Şaban ayının gecesini geceye bağlayan gece arasındaki zaman dilimi Berat Kandili günü olarak kabul edilir. Peygamberimizden (sav) bugün için: “Gündüzünde oruç tutun, gecesinde namaz kılın” şeklinde rivayet bildirilmiştir. Oruç tutmak, duaların kabulü için vesile sayılmaktadır bu yüzden gündüzü oruçlu geceyi ibadetle geçirmek duaların kabul olması açısından önemli kabul edilmektedir.

Berat Kandili Orucuna Nasıl Niyet Edilir?

Niyet etmek, yapılacak işe karar vermek demektir. Niyet etmenin önemi bir işe kastetmek açısından değer taşır. Peygamberimizden (sav) bildirilen hadiste “Ameller, niyetlere göredir” diye buyrulmuştur. Yapılacak olan işe niyet edilirken amaç kişinin neyi yaptığını Allah’a hatırlatmak ya da bildirmek değil, kendine hatırlatmaktır.

Kişinin yapacağı ameli sabit tutmak ve kararlık göstermek demek olan niyet sayesinde bir çeşit kendiyle akitleşmesi demektir. Bu akit sayesinde yapacağı amele riayet eder ve kararlılık gösterir. Ramazan orucu tutulurken yapılan niyet gibi Berat Kandili günü oruç tutmak isteyenlerin de gece sahurdan sonra niyet etmesi gerekir. 

Berat Kandili gecesi oruç tutmak için niyetlenen birisinin amacı Allah’a yaklaşmak olmalıdır. Berat Kandili için oruca niyet edilirken isim vermeye, şu gün, bugün demesine gerek yoktur. Niyet ettim Allah rızası için oruç tutmaya demesi yeterlidir. Yapılacak işin bilincinde olması gereken kişinin kendisidir, haşa Allah’a hatırlatma için niyet edilmez. Niyet, kişinin kendisine vermiş olduğu bir sözleşme olarak kabul edilmelidir.