Araba Sevdası Roman Özeti
Not: İçerik, internetten alıntılanarak derlenmiştir…
Not: İçerik, internetten alıntılanarak derlenmiştir…
Araba Sevdası, Recaizade Mahmud Ekrem'in yılında Servet-i Fünûn mecmuasında (nr. , Şubat - Eylül ) resimli olarak tefrika edilen sonra ’de kitap halinde yayımlanan yılında yayımlanan romanıdır.[1] Eser Türk edebiyatında ilk realistroman örneği olarak kabul edilmektedir.
Roman, dönemi İstanbul'unda görülen kimi cahilce davranış kalıplarını, eğlence ve zevk yaşamını anlatmaktadır. Osmanlı yenileşme hareketleri çerçevesinde Tanzimat'la birlikte Batı'ya açılan Osmanlı Devleti'nde yaşanan batılılaşma sürecinin yanlış özelliklerinin vurgulandığı yapıtta, Bihruz Bey ve onun romantik aşkı konu edilmiştir. Romanda Bihruz Bey karakterinden hareketle batılılaşmayı anlamayan tip eleştirilir. Bihruz Bey, az buçuk Fransızcasıyla berberler, kunduracılar, terziler ve garsonlarla konuşmayı, araba kullanmayı ve şık giyinip kendine bakmayı marifet bilmekte ve komik durumlara düşmektedir. Roman kahramanı Bihruz Bey, birçok yönden Ahmet Mithat Efendi'nin Felatun Bey'le Rakım Efendi adlı romanındaki Felatun Bey karakteriyle benzerlikler gösterir.
Kitap bir aşk hikâyesini anlatmakla beraber, dönemin toplumsal ve sosyal yapısını incelemekte, İstanbul'un entelektüel çevresini oluşturan Jön Türklerin ve üst tabakanın yaşantısını eleştirmektedir.
Ahmet Hamdi Tanpınar, Araba Sevdası için “Muayyen iktisadi şartlar etrafında teşekkül etmiş köksüz bir kalabalığın romanıdır” yorumunu yapmıştır.[3]
Bir paşa oğlu olan Bihruz Bey yarım yamalak bir öğrenim görmüş, yaşlarında bir gençtir. Babası ölünce, annesiyle kendisine liralık bir servet kalır. Yazları Çamlıca'da, kışları Süleymaniye'de oturur. Çalışmakta olduğu işyerine ara sıra uğrar. Bütün merakı pek zarif arabasıyla gezinti yerlerinde dolaşıp kendini göstermek, herkesten daha şık giyinmek, Türkçe cümleler arasında Fransızca sözcükler kullanmaktır. Berber, garson, terzi ve kunduracılarla Fransızca konuşur.
Bihruz Bey bir gün eğlenmek, lüks kıyafetleri, lüks asaları ve gayet pahalı olan at arabasıyla caka satmak için bir açık hava eğlence yerine (park diyebiliriz fakat giriş ücretli bahçeli havuzlu bir mekân) gitmişken yine kendisi gibi gayet lüks bir araçtan (lando) inen iki kadın görür ve birden bu kadınların birine aşık olur. Bihruz Bey aslında kadına aşık olmaktan ziyade kendi kafasındaki kadın modeline âşık olmuşseafoodplus.info çok yüksek bir aileden zanneder, türlü türlü hülyalara kapılır. Bihruz Bey, Periveş Hanım'a önce çiçek verir, ertesi hafta da arabasına bir mektup atar. Fakat o günden sonra da kızı bir daha görmez.
Bihruz Bey'in aynı dairede birlikte çalıştığı Keşfi Bey adında bir arkadaşı vardır. Keşfi Bey yalancılığıyla ünlü bir adamdır. Bir gün, kızdan haber alamadığı için üzülen Bihruz Bey'e Periveş'in öldüğünü söyler. Delikanlı kendini büyük bir acıya kaptırır, ne yazık ki sevgilisinin mezarının nerede olduğunu bile bilmemektedir. Bu arada Bihruz Bey'in serveti de tükenmektedir.
Bir ramazan akşamı çarşıda dolaşırken Periveş'e rastlar ama onu vefat eden kadının kız kardeşi zanneder. Sonunda, karşılaştığı kadının Periveş'in kendisi olduğunu anlar. Ayrıca kadının, zannettiği gibi yüksek bir aileden gelmediğini fark eder. Periveş'le yanındaki Çengi Hanım'ın küçümseyici sözleri ve gülüşmeleri arasında hızla yanlarından uzaklaşır.