Araç bakım ve tamiri ile alakalı sık karşılaşılan kavramlardan biri de rot balans ayarıdır. Bu içerikte rot balans nedir, rot ayarı ve balans ayarı nasıl yapılır gibi sorulara detayları ile yanıt verilmiştir. Rot balans ayarı hakkında merak edilen soruların cevapları içerikte yer almaktadır.
Rot balans nedir?
Rot balans ayarı, iki farklı ayarlamayı ve düzeni ifade etmektedir. Rot ayarı ve balans ayarı olarak ayrı ayrı yapılan bu işlemler, benzer işlevlere yönelik oldukları için beraber anılırlar. Rot İngilizce Rotation (dönme) kelimesinden türetilirken Rot ayarı, direksiyon ile tekerlerin yönlerinin örtüşmesine yönelik olan işlemdir. Balans İngilizce Balance (denge) kelimesinden türetilirken Balans ayarı ise araç tekerlerinin doğrultularına ve açılarına yönelik yapılan bir ayardır.
Temel olarak her iki ayar için dengeli araç kullanımı için olmaz ise olmaz ayarlar demek yanlış olmayacaktır. Bir aracın stabil şekilde hareket etmesi ve kullanım açısından zorluk çıkarmaması için rot balans ayarı düzgün olmalıdır.
Yanlış rot balans, sadece araç kullanım konforunu etkileyen bir faktör değil ayrıca kimi zaman kazalara sebebiyet verebilen bir faktör olabilmektedir. Bu sebeple araç kullanıcılarının düzenli aralıklar ile titiz bir biçimde rot ayarı ve balans ayarı yaptırması önerilir.
Rot balans ne işe yarar?
Detaylandırmadan önce soruya direkt olarak şu cevabı vermek gerekir; sürüş hakimiyetine ve araç sağlını korumaya yarar. Bir aracın rot balans ayarı düzgün olur ise dönüşlerde ve farklı zeminlerde araç aksamı sebebi ile sorun yaşama ihtimali en aza indirgenir.
Rot ayarı başlı başına direksiyon ve lastik arasındaki koordinasyona yönelik olduğu için araç için en temel eylem olan sürüşü direkt etkiler. Kötü ayar sebebi ile oluşan gövde salınımı, sağa sola çekme gibi sorunları yanlış rot ayarı yapılması halinde gözlemlemek mümkündür.
Balans ayarı ise aracın zemine olan açısını direkt etkiler. Tekerlerde oluşacak farklı açılar sebebi ile aracın sağlıksız ilerlemesi ciddi kazalara yol açabilmektedir. Doğru balans ayarı ile beraber araç kontrolü sağlanırken, titreme gibi sorunlar da kolay kolay rastlanılabilir sorunlar olmaktan çıkar.
.jpg)
Rot balans nasıl yapılır?
Giriş kısmında da bahsedildiği gibi rot ayarı ve balans ayarı farklıdır. Bu sebeple her iki ayar da farklı adımlar izlenerek gerçekleştirilir. Aşağıda ayrı ayrı ayarların nasıl yapıldığı detaylandırılmıştır.
Rot Ayarı
Rot ayarı yapmadan önce ilk olarak analiz için araç istasyona konumlanır. Özel ekipmanlar ve bilgisayar sayesinde mevcut rot ayarına dair veriler elde edilir. Doğru ekipmanların kullanımı bu adımda oldukça önemlidir. Elde edilen veriler ışığında tekerler ayarlanarak birbirlerine ve direksiyon yönüne paralel hale getirilir. Paralellik elde edildiğinde rot ayarı yapılmış olur.
Balans Ayarı
Balans ayarı için ilk olarak aracın tekerleri sökülmelidir. Balans ayarı yapılacak kısım içerisine lastikler yerleştirilerek lastik basıncı ve jant kontrolü yapılır. Herhangi bir dengesizlik veya arıza var ise bu kısımda halledilir. Cihaza bağlı olan tekerler deneme amacı ile döndürülürken balans ayarına yönelik veriler elde edilir. Balans ayarı yapmak için bozukluk derecelerine göre ağırlık yerleştirilir ve ayarlama tamamlanır.
Rot balans ayarı kaç yılda bir yapılır?
Rot balans ayarı için genel olarak kilometreye bağlı olarak plan yapılması tavsiye edilir. 15 bin km’de rot balans ayarı yapılması önerilirken, bu miktar yaklaşık olarak bir senelik araç kullanımına da denktir.
Kimi araç kullanıcıları 15 km veya 1 senenin dolmasını beklemeden rot balans ayarı yaptırmaktadır. Bu sayede sürüş esnasında daha güvenli ve konforlu bir biçimde seyahat edilebilir. Eğer sık sık teknik servise gidilmiyor ise en az senede 1 defa olmak üzere balans ayarı yaptırmak araç ve sürücü sağlığına fayda sağlayacaktır.
Rot balans neden bozulur?
Rot ayarı ve balans ayarı bozulmaları aşağı yukarı birbirlerine benzerlik gösterirler. Rot balans ayarı bozulmasındaki en temel sebep araç kullanımında karşılaşılan çevresel etmenlerdir. Kaldırım taşına çarpmak, kazaya karışmak veya çukura girmek başlıca rot ayarı bozulma sebebi denilebilir. Balans ayarı ise genellikle lastiğin hasar alması, eskimesi, jant hasarı ve çevresel şartlardan bozulmaktadır.
Bunların dışında aracın uzun süreli kullanımlarda da rot balans ayarları bozulabilmektedir. Bu sebeple yukarıda da ifade edildiği gibi belirli aralıklar ile bakım yaptırma oldukça faydalı olacaktır.
Rot balans çekişi etkiler mi?
Giriş kısmında da ifade edildiği gibi aracın hareket mekanizmasını yönetmek, yol tutuşunu artırmak adına rot balans ayarlarının düzgün olması gerekir. Bundan yola çıkara “rot balans ayarı çekişi etkiler” demek yanlış olmayacaktır. Eğer rot balans ayarları bozuksa araç sağa veya sola çekerek ilerleyebilir. Daha ileri seviye ayar hatalarında ise gövde salınımı ile karşılaşılması muhtemeldir. Bu da özelliklerde virajlardaki hakimiyeti büyük oranda azaltır.
Bunlara ek olarak dönüşlerde çamurluğa sürtme veya açı kaynaklı teker ve jant kısmından sesler de gelebilir. Yanlış rot ayarına sahip araçlarda lastik ve jantlar ile beraber yürüyen aksam ve direksiyon sistemi ciddi tehlike altında kalır.
Araç kullanıcılarının rot balans ayarı üzerine olan hassasiyetlerinin temelinde de bahsi geçen durumlar yer almaktadır. Araç hakimiyetini kaybetmemek ve virajlarda güvenli dönüşler yapabilmek için sağlıklı bir rot ayarı ile balans ayarı gerekir. Oldukça kısa sürede yapılan bu işlem hemen hemen tüm teknik servislerde makul fiyatlar ile sunulmakta.
Rot balans fiyatları nedir?
Her tamir ve bakım hizmetinde olduğu gibi rot balans ayarı için de model ve araç tipi bazında farklı ücretlendirmeler ile karşılaşılmaktadır. Binek araçlar için teker sökme, takma, balans ve rot ayarı işlemleri ortalama 200 ile 500 TL dolaylarında seyir etmektedir. SUV, 4x4 gibi araçlarda yapılacak rot balans ayarları için ise yaklaşık olarak 500 ile 800 TL dolaylarındadır.
Fiyatlar kesin olmamak ile birlikte ekonomik şartlar ve ilgili araç tipine göre bahsedilen miktarlardan farklı ücretler ile karşılaşılabilir. Bu gibi durumlarda alternatif işletmelere yönelmek oldukça akılcı bir çözüm olabilir.
Yazar : Çetaş Dijital