Alanındaki birçok terime hakimiyet gerektiren mimari tercüme hizmeti için Çevirimvar olarak sizlere sektördeki en profesyonel çeviri hizmetini sunuyoruz. Hassasiyet gerektiren mimari tercüme alanında, güvenilir bir isim olarak Çevirimvar online tercüme bürosu ekibimiz ile taleplerinizi karşılayan bir çeviri ortaya koyuyoruz. Mimari tercümesini istediğiniz belgenizi sistemimiz üzerinden kolayca bize ulaştırarak uygun fiyat teklifleri alabilir ve seçiminizin ardından mimari tercüme sürecini başlatabilirsiniz.
Genel olarak bütün mimarlık bürolarının yurtiçi ve yurtdışı bağlantıları ile çalışıyor olması, mimari tercüme alanının da genişlemesine ve mimarideki tüm değişimlerin mimari tercümeleri etkilemesine sebep olmaktadır. Bu nedenle, alana hakim, yenilikleri takip eden, ülkeler arası mimari ölçütlerden haberdar çevirmen kadromuz ile mimari tercümeleri başarı ile yürütürüz. Kaliteli çeviri arıyorsanız, Çevirimvar çeviri bürosu sizlere mimari tercüme alanı dahil olmak üzere tıbbi çeviri, hukuki çeviri, teknik çeviri, şartname çevirisi, mühendislik çevirisi, akademik çeviri gibi daha birçok alanda ve birçok dünya dilinde çeviri olanağı sağlar.
Bilindiği üzere eski bir bilim olan ve antik çağlardan bu yana birçok farklı coğrafyada birçok farklı yapının (saray, ev, baraj, köprü ) inşasında kullanılan mimarlık, uluslararası platformlarda bağlayıcı bir çalışma alanı olarak karşımıza çıkar. Önemi daha da artmakta olduğu için mimari tercümeler hem daha çok detaylanır hem de mimari tercüme işlemini yapmak profesyonel çevirmenlerce sağlanmalıdır. Çevirimvar olarak, profesyonellik garantisi verdiğimiz mimari tercümeleriniz için gerektiğinde hızlı çeviri hizmeti de sunmaktayız. Acil olarak ihtiyaç duyacağınız mimari tercümelerde çevirmenlerimiz aynı titizlik ve özenle çalışarak çevirilerinizi kısa sürede tamamlar.
Mimari tercümelerde İngilizce çeviri, Rusça çeviri, Arapça çeviri, Almanca çeviri, İtalyanca çeviri ve İspanyolca çeviri başta olmak üzere birçok dilde çeviri hizmet vermekteyiz. Sıfır hata ve müşteri gizliliği ile ilerleyeceğimiz mimari tercüme projeleriniz de, diğer tüm çeviri alanlarında olduğu gibi özenle hazırlanarak sizlere teslim edilir. Online çeviri şirketi olarak esnek çalışma saatleri sunuyor olmamız, sizlere mimari tercümelerinizi kontrol ederek sorularınızı bize ulaştırmanız açısından büyük kolaylık sağlar. Gerekli olabilecek tüm yeminli çevirilerinizde de Çevirimvar olarak yanınızda olmaya devam ediyor ve uygun fiyat teklifleri sunuyoruz.
Mimar Sinan ve Eserleri ile İlgili Kaynakça
Mimarlar hakkında İslam dünyasındaki genel bilgi eksikliğinin aksine, Mimar Sinanın resmi yaşamı ve eserleri ile ilgili, yazmalardan, vakfiyelerden, devlet kayıtlarından sınırlı da olsa bilgi edinilebiliyor. Bu konudaki en önemli ve birincil kaynakları Tezkiretül-Bünyan, Tezkiret-ül Ebniye, Tuhfet-ül-Mimârin, Risâlet-ül Mimâriyye ve Adsız Risâle oluşturuyor. ve yüzyıl arasında yazılmış olan bu (Osmanlıca) beş yazma içerik olarak çoğunlukla birbirlerini tekrar ederek, Mimar Sinanin resmi hayatının önemli basamaklarını, belli başlı yapılarının yapım serüvenini ve yaptığı yapıların listesini aktarırlar. 1 Tezkiretül-Bünyan ve Tezkiret-ül Ebniye, Mimar Sinanın ağzından arkadaşı Sâî Çelebi tarafından yazıldığı için, Mimar Sinanın mimarlık anlayışına ve yaşamına sınırlı bir çerçeveden de olsa, onun gözüyle bakabilmeyi sağlar. Beş yazmanın hepsi yüzyıldan beri pek çok kez yayımlanmıştır. Son yıllardaki baskılarda günümüz Türkçesine çevirileri bulmak mümkündür. Mimar Sinan ile ilgili Tarihi Yazmalar Belgeler (Zeki Sönmez, ) adlı kitapta Mimar Sinan ile ilgili 6 yazmanın bibliyografik kimlikleri yer alır. Bu çalışmada düzyazılar günümüz Türkçesine manzum kısımların ise Latin alfabesine çevirileri yer alır. Tezkiret-ül Bünyanın tıpkıbasımı en son olarak yılında "Mimar Sinan ve Tezkiret-ül Bünyan" (editör Metin Sözen, derleyen Suphi Saatçi, ) adı altında, yılında ise "Mustafa Sâî Çelebi Yapılar Kitabı (çeviri: Samih Fırat, Sinanın Tezkireleri, )" adı altında, orijinal metnin akıcı bir Türkçe çevirisi ile birlikte yapılmıştır. Aynı yıl Suha Arın tarafından çekilen, "Mimar Sinanın Anıları: Tezkiret-ül Bünyan adlı Mimar Sinan ve Tezkiret-ül Bünyanı alıntılarla ve eserlerine göndermeler yaparak anlatan bir belgesel de bulunuyor.
Sadece yazmalara ve diğer tarihi kaynaklara dayanarak Mimar Sinanın yaşamını tam ve objektif olarak kurgulamak mümkün değil, dolayısıyla hayatının pek çok kısmı, örneğin mimari kişiliğinin nasıl oluştuğu ya da özel yaşamı, muhtemelen hep belirsiz kalacak. Mimar Sinanın özel yaşamını, mimarlık serüvenini kurgulayan biyografik romanlar bu noktadaki boşluğu doldurmaya çalışıyorlar. Son otuz yılda bu türde bir dizi kitap yazılmış durumda. Bu alanda ilk biyografik roman Arthur Strattonun Sinan" (Arthur Stratton, , i) adlı, hem Mimar Sinanın biyografik romanını hem yazarın lı yıllardaki İstanbul izlenimlerini içeren kitaptır. Verónica de Osanın "Sinan, the Turkish Michelangelo: A Biographical Novel" (Verónica de Osa, , i) adlı biyografik romanı Mimar Sinanın hayatını daha yüzeysel ve kolay okunur biçimde aktarır. Romanda, Mimar Sinanın 20 yaşından ölümüne kadarki hayat hikâyesi aracığıyla, yüzyılda Osmanlı saray yaşamını, öne çıkan karakterlerinin ilişkilerinin oluşturduğu bir oryantalist dekor önünde anlatılıyor. yılında basılan "Işıkla Yazılsın Sonsuza Adım" (Mehmet Coral, ) adlı roman da günümüz Türkiyesinde yaşayan ana karakterin, Mimar Sinanın eserlerindeki simgesel dünyayı kavramaya çalışırken, iç dünyasında yaşadığı değişimleri, Mimar Sinanın mimari arayışlarını, abartılı tasvirlerle ve dönüşümlü olarak yansıtır. "Çanlar Sustu" (İsmail Yılmaz, ) adlı roman ise Mimar Sinanın yaşamöyküsünü kurgulamak yerine, politik bir tavırla şekillenmiş klişe bir hayat hikayesi içine Mimar Sinanı yerleştirmeye çalışıyor. Mimar Sinanın en son basılmış yaşamöyküsü, Abidin Dinoun daha önce yazdığı ama son yıllara kadar basılmamış olan "Sinan" (Abidin Dino, ) adlı kitabıdır. Mimar Sinanın çocukluğundan yeniçeriliğinin ilk dönemlerine kadar hayatının bir kesitini belli olaylar üzerinden, şiirsel ve duru bir dille anlatılır. Mimar Sinan biyografileri tarihi gerçeklere sıkı sıkıya bağlı çalışmalar değildir, daha çok, öznel ve bazen klişelere de dayanan simgeleşmiş bir Mimar Sinan karakterinin düşsel yaşamöyküleridir. Bu noktada biyografilerin Mimar Sinan gerçek tarihi kimliğinden çok, toplu olarak, birbirinden farklı Mimar Sinan mitoslarını yansıttıkları söylenebilir. Mimar Sinanın yaşamöyküsü daha gerçekçi, dolayısıyla daha akademik bir formatta, okuyabilmek için Mimar Sinan monografilerine göz atılabilir. Tüm Mimar Sinan monografilerinde Mimar Sinanın en azından kısa ve bilgilendirici bir hayat hikâyesi yer alır. Ernst Eglinin "Sinan" adlı monografisinde yer alan yaşamöyküsü en kapsamlı olanıdır, Mimar Sinanın ayrıntılı hayat hikayesi içinde mimari kişiliğinin oluşumu kurgulanmaya çalışılır.
Hem İslam coğrafyasının hem de rönesans döneminin mimari değerlerini içinde barındırabilen klasik Osmanlı mimarisini ve Mimar Sinanı, varolan sanat tarihi kalıpları içinde değerlendirebilmek çok zor. Bu yüzden Mimar Sinanın klasik Osmanlı mimarisinde bir mimar olarak oynadığı rolü doğru olarak kavrayabilmek için bu kalıpların dışına çıkmak gerekiyor. Gülru Necipoğlunun bu konudaki "The Age of Sinan: Architectural Culture in the Ottoman Empire" (Gülru Necipoğlu, , i) adlı akademik çalışması ayrıntılı ve kapsamlı bir biçimde Mimar Sinan dönemi mimarlık kültürünü ve Mimar Sinanın yaptığı Cuma camilerini ele alıyor. Deneme niteliğindeki "Ters Lale, Osmanlı Mimarisinde Sinan Çağı ve Süleymaniye" (Selçuk Mülayim, ) adlı kitapta da Osmanlı klasik dönem üslubu irdelenirken, mimari tarih ile Osmanlı sosyal-siyasi tarihini çakıştırılıyor ve Mimar Sinan kendi kültürel ortamında değerlendirilmeye çalışılıyor. Mimar Sinan biyografileri Mimar Sinanı çoğunlukla bir deha mimar olarak tasvir etme eğilimdeyken, birbirinden format olarak çok farklı bu iki çalışmada Mimar Sinanın kişisel yaratıcılığı ile birlikte, Osmanlı mimarlık kültürünün eserlerindeki ağırlığı görülebilir.
Mimar Sinanın eserlerinin ve oluşturdukları üslubun açılımının yapılması, bu alandaki birincil kaynakların sınırlılığı nedeniyle ağırlıklı olarak mimari analizlere ve yorumlara dayanır. Analizlerde yer etmiş belli yaklaşımlardan bahsedilebilir: Mantıksal bir çerçeveden strüktürel değerlendirmeler getiren karşılaştırmalı incelemeler ve buna alternatif dönemin dini, sembolik ya da sosyal değerlerine de gönderme yapan çalışmalar. Mimar Sinan üzerine yazılmış yirmiden fazla monografi bugüne kadar oluşturulmuş akademik birikimi, özellikle camiler konusunda güçlü biçimde yansıtır. Belirli bir Mimar Sinan eserini kapsamlı biçimde ele alan bir monografi ise henüz yayınlanmadı. Dolayısıyla, özgül bir eser ya da konular için makalelere yönlenmek gerekiyor. 3 Bu kaynaklara başvurmadan önce, Osmanlı klasik mimarlığında örtü sisteminin temel birimini oluşturan ve Mimar Sinan üzerine araştırmalarda sürekli gönderme yapılan kubbe taşıyıcı sistemini strüktürel açıdan kavramak, teknik içerikli kaynaklardan yararlanmayı kolaylaştıracaktır. Bunun yanında mimarı olduğu yapıların çoğunluğunun İstanbulda yer almasıyla ve kentin tarihi kimliğinin şekillenmesinde oynadığı rol ile Mimar Sinan bir "İstanbul" mimarıdır. Mimar Sinan eserlerinin inşa edildikleri yüzyıl Osmanlı İstanbulunun kendine özgü kent dokusunu tanımak, eserlerin tasarlandıkları tarihi İstanbul resmi içine yerleştirilebilmesine yardımcı olacaktır.
Mimar Sinan üzerine yazılmış filolojik monografiler, Mimar Sinan yapılarının büyük bir kısmını kapsayarak mimari tasvirlerini, çizimlerini ve Mimar Sinanın mimarindeki yerlerini aktarırlar. Değerlendirmeler ise çoğunlukla strüktürel ve mekansal açıdan yapılmıştır. Bu anlamda Mimar Sinan yapıları hakkında en önde gelen filolojik monografi Aptullah Kuranın "Sinan" (Kuran, ) adlı yapıtıdır. "Türk Mimarisinin Gelişimi ve Mimar Sinan" (Metin Sözen, ), "Sinan: Der Baumeister Osmanischer Glanzzeit" (Ernst Egli, ilk basım ,, a) ve "Mimar Sinanın Hayatı ve Eserleri" (Oktay Aslanapa, ) adlı geniş monografiler de bu yönde çalışmalardır. Üslup analizine odaklanmış ancak kapsamı daha dar olan eserler Mimar Sinanı farklı açılardan okuyabilmeyi sağlıyor. Doğan Kubanın çalışmaları (Sinanın Sanatı ve Selimiye, Doğan Kuban, ; ve kısmen diğer kitabı "İstanbul Yazıları" Doğan Kuban, ) Mimar Sinanın mimarlığını ussal bir gözle, evrensel mimarlık tarihi içine yerleştirerek değerlendirir. Ulya Vogt-Göknilin de benzer bir yaklaşımla sadece belli başlı camilere odaklandığı bir monografisi (Ulya Vogt-Göknil, , a) bulunuyor. Mimar Sinanın mimari üslubunu evrensel mimarlık prensipleri kadar çağının dini ve sembolik değerleri ile açıklamaya çalışan çalışmalar da var. Jale Erzen "Mimar Sinan Estetik Bir Analiz" () adlı monografisinde cephe estetiğini, Mimar Sinanı değerlendirirken temel bir veri olarak alıyor. "Sinan an Interpretation" (Hans Egli, , i) adlı kitapta ise Hans Egli Mimar Sinanın külliye ve camileri açılımını, yapıların süsleme ve planlamasının ardında yatan dini sembolizm üzerinden yapıyor. Yazın ağırlıklı kitaplara ek olarak Mimar Sinan eserlerini görsel olarak tanıtan yayınlar da var. Mimar Sinan eserlerinin çizimleri Türk Tarih Kurumu tarafından 50x70 levhalar halinde (Ali Saim Ülgen, ) basılmıştır. Burellinin "Sinans Mosques" (Augusto Burelli, , i) adlı kitabında, önde gelen Mimar Sinan camilerini geometrik kurguları açısından inceleyen içeriğe, renklendirilmiş plan, kesit ve üç boyutlu çizimler eşlik ediyor. "Sinan: Architect of Suleyman the Magnificent and the Ottoman Golden Age" (Augusto Burelli & John Freely , i); "Sinan Architect of Ages" (yazı içeriği Metin Sözen; fotoğraflar Sami Güner, , i); "Arts in the Age of Sinan" (yazı içeriği Metin Sözen; fotoğraflar Sami Güner, , i) ve "Mimar Sinan ve Eserleri" (Reha Günay, ) adlı monografiler Mimar Sinanın eserlerini etkileyici fotoğraflar aracığıyla yansıtıyorlar. Yazılı kaynaklara ek olarak, Mimar Sinanın mimari kişiliğini ve eserlerini belgeseller aracılığıyla da tanımak mümkün. Bu konuda önde gelen iki çalışma: "Ölümünün yılında Mimar Sinan" (Tolgay Ziyal, TRT, ) ve "Dünya Durdukça", (Suha Arın, MTV, ) adlı yapımlardır. 30ar dakikalık 6 bölümden oluşan "Dünya Durdukça" Mimar Sinanın hayatını ve eserlerini yansıtan en kapsamlı belgeseldir.
1. Yazıda adı geçen kaynaklar aksi belirtilmedikçe türkçe yayınlanmıştır. İngilizce yayınlar i harfi, almanca yayınlar a harfi ile belirtiliyor.
2. Zeki Sönmez, Mimar Sinan ile ilgili Tarihi Yazmalar Belgeler, Mimar Sinan Üniversitesi Yayınları, İstanbul,
3. Bu yazı sadece Mimar Sinan üzerine belli başlı ve seçilmiş kitapları tanıtıyor. Mimar Sinan hakkında onlarca kitap ve binin üzerinde makale de mevcut, monografilerin bibliyografyalarına ya da bağımsız biblografya çalışmalarına başvurulabilir: (editör) Prof. Dr. Ekmeleddin İhsanoğlu, Mimar Sinan ve Yapılarıyla İlgili Eserler Bibliyografyası, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, ; Mimar Sinan Bibliyografyası, Milli Kütüphane Başkanlığı, Ankara,
* Bu yazı, daha önce Geçmişten Geleceğe Yerel Kimlik dergisinin yılı 4. (Ekim-Kasım-Aralık) sayısında Mimar Sinan’ın Mimarlık Mirası ile Tanışma, Kaynakça adı altında yayınlanan metinin kısaltılmış halidir.