Göztepe Marşı Aç Kaldık Deplasmanlarda
kaynağı değiştir]
İzmir Körfezi'nin karşılıklı olarak ayırdığı semt takımlarının rekabetidir. “İzmir Derbisi” olarak adlandırılır. Zaman zaman yerli basında “Körfezin Ayırdığı Biraderler” olarak da adlandırılırlar.
'lı yıllara kadar İzmir; şehir merkezi, Güzelyalı, Konak ve Alsancak'tan ibaret olmuştur. Cumhuriyetten önce ise Konak ve Alsancak'ta Yahudi, Rum ve Avrupa Mahalleleri yer alırdı. Körfezin karşı yakasında ise Karşıyaka bulunurdu. Burası tamamen Türk mahallelerinden oluşurdu bundan dolayı da Karşıyakalılar kendilerini İzmir'in Türk kesimi olarak görürlerdi. Bu nedenle futbol kulüplerinin renkleri de Türk'ün kırmızısını ve İslam'ın yeşilini taşımaktadır. Karşıyakalılar, “Biz Karşıyakalıyız” der körfezin karşısına geçerken de “İzmir'e gidiyorum” diye konuşurlardı. Bu durum Osmanlı yıllarında başlamış ve İzmir göçlerle metropol konumuna gelene ('li yıllara) kadar sürmüştür. İşte Karşıyaka böyle bir geleneğin takımıdır. Günümüzde Bayraklı ve Bornova ilçeleri Karşıyaka ile İzmir şehir merkezini hemen hemen birbirine bağlamış durumdadır. Ne var ki Karşıyakalılar ile İzmir arasındaki futbol rekabeti ise en az eskisi kadar sıcaktır.
Göztepe, İzmir'in Güzelyalı semtinde kurulmuş olan bir kulüptür. Bir semt kulübü olarak kurulsalar da İzmir'in Karşıyaka ve çevresi dışındaki hemen her yerinden taraftarları vardır. Göztepe bir anlamda da kendilerine küçümseyerek bakan Karşıyakalılara karşı İzmir kentinin tepkisidir.
Ülkede futbol ilk olarak İzmir'de oynanır. Burada İngilizlerin Bornova çayırlarında başlattığı futbol hareketine Rum ve Ermeni gençler de katılır. Karşıyakalılar vatandaki kötü gidişata sessiz kalmaya niyetli değildirler. Kendi deyimleriyle “Gâvur İzmir” deki yabancı takımlara karşı bir Türk takımı oluşturmanın zamanı gelmiştir. Böyle bir ortamda işgale direnişin bir yolunun da futbol olacağına inanan her halk gibi Karşıyakalı gençler de satın aldıkları bir topla futbol hayatlarına başlamışlardır. Burada İzmir'in azınlık takımlarıyla oynarlar. Karşıyaka resmen yılında İzmir'in ilk Türk futbol kulübü olarak Karşıyaka Muaresei Bedeniye Kulübü adıyla kurulur. Fakat bu yalnızlıkları çok fazla sürmez. İki sene sonra yılında Altay kulübü kurulur. Altay, Karşıyaka'nın o yıllardaki en büyük rakibi olur. ’li yıllara kadar gösterdiği başarılarla Karşıyaka’nın bir adım önüne geçse de başarıyı sahiplenme duygusu Altay’ın içindeki grupları birer birer ayrılmaya sevk eder yılında Altınordu Altay'dan ayrılarak İzmir'in üçüncü futbol kulübü olarak kurulur. İki sene sonra ise Altay'ın Aydın'a yaptığı seyahat sırasında grupta bir anlaşmazlık çıkar ve Güzelyalı'daki gençler senesinde nihayet Göztepe'yi kurarlar.
Göztepe, kurulduktan on dört sene sonra 'da ilk İzmir şampiyonluğunu İzmirspor ile birleştiği Doğanspor adı altında alır. Ertesi sene yeniden ayrılırlar. yılları arasında da üst üste üç kere İzmir şampiyonu olur. Artık Karşıyaka'nın koltuğu ciddi anlamda sallanmaktadır. Göztepe başarılı oldukça İzmir'i sahiplenme yarışı iyice kızışır. Altınordu, İzmirspor ve Altay daha çok üst tabakayı temsil ederler ve bu duruma biraz daha yabancı kalırlar. Karşıyaka, İzmir Körfezi'nin kuzey kısmının gururu olmuştur. Göztepe ise artık Güzelyalı semtinden İzmir kentine yayılmıştır. İşte kutuplaşma ve ezeli rekabet kuvvetli bir biçimde başlamıştır.Türkiye Futbol Ligi kurulana kadar da İzmir'de ikişer şampiyonluk daha kazanırlar. 'da Türkiye Ulusal Futbol Ligi kurulur. İstanbul, Ankara ve İzmir kulüpleri bu lige katılır. İzmir'in son şampiyonu Karşıyaka ile Göztepe de bu kulüpler arasındadırlar. Aralarındaki ilk lig maçı 8 Mart 'da Alsancak Stadyumu'nda oynanır ve Göztepe kazanır. İlk sene Göztepe ligi dördüncü, Karşıyaka ise altıncı tamamlamış ve ünleri de ülke çapına yayılmıştır. 5 Mart 'deki biten Karşıyaka galibiyeti ise Göztepe'nin itibarını biraz düşürür.
Göztepe'nin altın yılları 'lı senelerdir. Altay bu turnuvada İzmir'i temsil eden ilk takım olsa da, İzmir ve Türkiye'nin gururu ile yıllarındaki Avrupa arenasında Fuar Şehirleri Kupası'nda (Günümüzde UEFA Avrupa Ligi) yarı final oynayan Göztepe olmuştur.[2] Ayrıca UEFA Kupa Galipleri Kupası'nda da bir kere çeyrek final oynama başarısı gösteren Göztepe, o yıllarda artık İzmir'in en büyük takımıdır. İzmir'de Göztepe çılgınlığı baş göstermiştir. İzmirliler Göztepe İzmirdir demektedirler. Göztepe, İzmir'i dünyaya da tanıtan bir ikon haline gelmiştir.Gürsel Aksel, Fevzi Zemzem, Ali Artuner, Nevzat Güzelırmak gibi efsane isimler İstanbul takımlarının müthiş tekliflerine rağmen Göztepe'de kalmayı tercih ederler. O zamanlar bir İzmirlinin top peşinde koşarkenki en büyük hayali bir Gürsel Aksel olabilmektir. Bu duruma Karşıyakalılar sessiz kalmazlar ve Biz İzmirli değiliz Karşıyakalıyız diyerek bağları koparırlar. Artık plakaları otuz beş değil, otuz beş buçuktur. Bu duruma karşı Göztepeliler de biz İzmir'i temsil ediyoruz diyerek Tam 35 sözünü kullanmaya başlarlar.
Karşıyaka ise ve 'li yıllarda 2. Lig ile 1. Lig arasında gidip geldi. İstediği başarıları yakalayamadı. Göztepe ayrıca 'de final oynadığı kupada, ve 'te de Türkiye Kupasını da müzesine götürdü'da final oynadığı kupada ise 'te Cumhurbaşkanlığı Kupasını da (Günümüzde Türkiye Süper Kupası) müzesine götürmeyi başardı.[3]
'li yılların en dikkat çekici olayında, 16 Mayıs 'de ise Türkiye tarihinin en büyük derbilerinden biri oynandı. Dünya futbol tarihine ikinci lig tarihindeki en kalabalık karşılaşma olarak geçen ve resmi kurumlarca da tescillenen bu karşılaşma öncesi iki takımdan Karşıyaka 1 puan farkla haftaya giriyordu ve kazandığı takdirde son hafta öncesi 1. Lig'e çıkmayı garantileyecekti. Göztepe ise kazanarak son haftaya 1 puan önde girmeyi hesaplıyordu. Karşılaşmada tribünler ikiye bölünmüştü Karşıyakalı, Göztepeli takımlarını destekledi. Maça Ege çevresinden seyirciler geldi. Karnaval havasında geçen karşılaşma sona erdi ve Karşıyaka son haftaya avantajlı girdi. Son hafta ise Karşıyaka yönetiminin uğruna tren kaldıracağı Bandırmaspor deplasmanında Karşıyaka gol atamayacak, Göztepe ise evinde Balıkesirspor'u yenerek Süper Lig'e çıkacaktı.
'de Göztepe küme düştü ve tam 18 sene burada mücadele etmek zorunda kaldı. Karşıyaka ise bu süre zarfında yedi sezon Birinci Lig'de mücadele etti ve Göztepe'nin önüne geçti. Karşıyaka 'da son kez küme düştü ve bir daha en üst düzey ligde oynayamadı. Göztepe 'da Süper Lig'e geri döndü. Böylece yeniden ipleri eline aldı. Fakat mazisini yakalayamadı. İlk sene küme düştü. İki sene sonra yeniden çıktı ilk sene yedinci olarak UEFA Kupası'nı kıl payı kaçırdı. Fakat ertesi sene hemşehrisi Altay ile birlikte yeniden küme düştü. Kulüp borç krizi yüzünden transfer yasağıyla karşı karşıya kaldı ve beş senede dört lig düştü. Amatör Lig'e kadar düşen Göztepe için Karşıyaka taraftarı lokma döktürdü ve Göztepe için sela okuttu. Göztepe ise bitti denilen yerde Altınbaş Holding'in takımı almasıyla küllerinden doğdu. Dört senede üç lig atladı ve sezonunda yeniden 1. Lig'de oynayacak. Bu süre zarfında Karşıyaka ise iki kere Süper Lig'in kapısından döndü. İlk olarak sezonunda Play-off finalinde Kasımpaşa'ya ile kaybetti. Ertesi sene ise yine Play-Off'larda grubu 3. bitirerek Süper Lig'e çıkamadı.
Tam 7 sene sonra 1. Lig'de yeniden karşılaşacak olan İzmir'in ezeli rakipleri lig ve kupada 44 kere karşı karşıya geldiler. Liglerdeki maçların 18 tanesi 1. Ligde, 21 tanesi ise 2. Ligde oynandı. İki takım da on yedişer galibiyete sahiplerdir maç ise berabere sonuçlanmıştır. Karşıyaka 59 gol atmış, buna Göztepe 50 gol ile cevap vermiştir.
Taraftar grupları[değiştir kaynağı değiştir]
Yerli basında Ege ve İzmir Basınında derbi bir hafta öncesinden duyurulmaya başlanır. Kulüp yöneticileri basına karşılaşmaların dostça geçmesi yönündeki dileklerini iletirler. Gazeteler, teknik direktörleri bir araya getirerek röportajlar yapar. Takımlar hakkında son bilgileri verirler. Bir gün öncesinde ise daha geniş bir manşet atar ve karşılaşmaların olaysız geçmesi temennisinde bulunurlar. Fakat bu durum yine de tam olarak beklenen etkiyi yapmaz.
Ülke veya İstanbul merkezli basında ise derbi inanılmaz derecede yok sayılır. Aralarındaki rekabet Üç Büyüklere parmak ısırtacak olan İzmir Derbisi, ülke genelinde yazılan gazeteler tarafından çok ufak bir dipnot şeklinde veya küçük bir yazı şeklinde verilerek İzmir halkından da tepki görürler. Ve Hiçbir gazete bir alt manşete dahi gerek görmezler. Günlük yaşamda bile her an futbolu ve Üç Büyük takımı yaşamımızın bir parçasıymış gibi gösteren ve uğruna sayfalarca haber yapan ve özellikle derbi günlerinde derbiyi ana manşete taşıyan ülke basını, 'de yedi sene sonra ilk defa oynanan derbiyi dahi sadece ufak bir yazı ile duyurmuşlardır.
Televizyon kanallarında da Göztepe-Karşıyaka derbisi sıradan bir lig karşılaşmasıymış gibi gösterilir ve hakkedilen ilgiyi görmezler. Üç Büyüklerle ilgili ani bir gelişmeyi 'Son Dakika' haberiyle duyuran ulusal haber kanalları, İzmir Derbisi hakkında özel bir çalışmaya girmemektedirler.