104 Hafta Kaç Yıl
kaynağı değiştir]
Ayrıca bakınız: Çözüm süreci
28 Aralık 2012 tarihinde dönemin başbakanı Recep Tayyip Erdoğan, PKK'nın cezaevindeki lideri Abdullah Öcalan ile görüşmeler yaptıklarını açıklamıştır.[79] Bu dönemde ilk defa Çözüm Süreci ifadesi kullanılmaya başlanmış, aylar süren görüşmeler sonucunda, 21 Mart 2013 tarihinde Diyarbakır'da düzenlenen Nevruz mitinginde, halka PKK lideri Abdullah Öcalan'ın mektubu okunmuştur. Abdullah Öcalan, PKK'ya silahlı güçlerinin yurtdışına çıkması çağrısında bulunmuştur.[80] 23 Mart tarihinde ise PKK'nın silahlı kanadının lideri Murat Karayılan, Abdullah Öcalan'ın çağrısına uyacaklarını belirtmiş ve 21 Mart'tan itibaren PKK'nın ateşkes yaptığı duyurmuştur.[81] Bu karardan itibaren birkaç münferit olay[82] dışında iki taraf da ateşkese uymuş ve TSK ile PKK arasında silahlı bir çatışma yaşanmamıştır. Ancak PKK bu süreç içerisinde yol kesme, yerel mahkemeler kurma, muhtar kaçırma, haraç toplama, bölgeye devlet yatırımlarına sabotaj, mayın-tuzak ve şehirlere silah depolamak gibi faaliyetlerine devam etmiştir.[83] PKK Çözüm sürecinde şehirlerde YDG-H isimli kendi asayiş birimlerini dahi kurmuştur[84]
Kobani eylemleri sırasında polis ile PKK sempatizanları arasında pek çok şehirde çatışmalar yaşanmış ve ateşkesin sona ereceği kaygısı yaşanmıştır. Fakat, Abdullah Öcalan ve HDP başta olmak üzere Kürt kanadı ile hükûmet yetkilileri ile yapılan görüşmeler sonrasında tansiyon düşürülmüş,[85] 28 Şubat 2015 tarihinde AK Parti ile HDP arasında yapılmakta olan görüşmeler sonuç vermiş ve Abdullah Öcalan, PKK'ya silah bırakması için kongre çağrısı yapmıştır.[86]
2015 Türkiye-PKK çatışmaları[değiştir kaynağı değiştir]
1973 yılında Abdullah Öcalan liderliğinde bir grup Kürt kimliği üzerine bir deklarasyon yayınlamıştır. Ali Haydar Kaytan, Cemil Bayık, Haki Karer ve Kemal Pir'in başını çektiği bu grup kendilerini Kürdistan Devrimcileri olarak adlandırmışlardır. 1974 yılında bu grup, Kürt hakları adına bir hareket oluşturma kararı almışlardır.[45] Grup üyeleri çeşitli şehirlere dağılarak Kürt hakları için öğrenci organizasyonlar oluşturmaya başlamışlardır. İşçi ve çiftçilerden destek almaya çalışmışlardır. 1977 ve 1978 yıllarında Doğu ve Güneydoğu'daki pek çok ile çeşitli seyahatler gerçekleştirilmiş ve toplantılar düzenlenmiştir.
27 Kasım 1978'de Lice'nin Fis köyünde PKK resmen kurulmuştur. Aynı süre zarfında Alevi Kürtleri'nin katledildiği Maraş Katliamı'na yakından ilgi göstermişlerdir.[46] Türk güvenlik güçleri, sağcı gruplar ve Kürt toprak ağalarıyla çatışmalar da devam etmiştir. Sağcı-solcu çatışmalarında solcuların tarafını tutmuşlar,[47] 1979 yılının yaz mevsiminde PKK lideri Abdullah Öcalan Lübnan ve Suriye'ye gitmiş, burada Filistin ve Suriyeli liderlerle görüşmeler yapmıştır.[47] PKK üyeleri buralardaki kamplarda eğitim görmüşlerdir. Lübnan İç Savaşı sırasında Suriye rejimi ile beraber savaşmışlardır.[47]
1980 askeri darbesinde pek çok PKK üyesi tutuklanmış, çeşitli cezaevlerine konmuş, PKK üyelerinin de kaldığı Diyarbakır Cezaevi adından işkencelerle söz ettirmiştir.[48] Yine 1982 yılının ağustos ayında PKK, Suriye'nin Dera kentinde yaptığı bir toplantıda Türkiye'de 'bağımsız bir Kürt devleti' kurmak amacıyla gerilla savaşı başlatma kararı almış,[47] 21 Mart 1982'de PKK üyesi Mazlum Doğan'ın cezaevinde kendini yakması ile başlayan isyan süreci sonucunda PKK üyeleri açlık grevine başlamış ve birkaç tanesi ölmüştür.[49]
Birinci isyan (1984-1999)[değiştir kaynağı değiştir]
Ayrıca bakınız: Aralık 2007 Kuzey Irak Operasyonları
Ayrıca bakınız: Güneş Harekâtı
1 Haziran 2004'te PKK silahlı faaliyetlerine yeniden başlamıştır. Gerekçe olarak, hükûmetin PKK'nın çağrılarını görmezden gelmesi gösterilmiştir.[51][64] Hükûmet ise 2,000'den fazla PKK'lının Irak'tan Türkiye'ye giriş yaptığını belirtmiş,[67] PKK savaş taktiklerinde önemli değişikliklere gitmiştir. İlk olarak, önemli bir devlet desteğinden yoksun kalıp, eski militan gücüne de sahip olmadığından 15-20 kişilik grup sayısını, 6-8 kişiye düşürmüştür. İkinci olarak, ordu ile direkt sıcak çatışmalardan kaçınıp, mayın döşeme, pusu kurma, keskin nişancı ve vur-kaç taktiği yöntemlerine başvurmuştur. Üçüncü olarak ise alan tutma stratejisi tamamen terkedilmiştir.[68][69]
1984-1999 çatışma döneminden farklı olarak PKK, Batı'daki şehirlerde yaşayan sivilleri de hedef almaya başlamıştır. 2005'te Kuşadası'ndaki, 2006'da Adana, Marmaris, Antalya ve Mersin'deki ve 2007'de Ankara'daki saldırılar bunun göstergesi olmuştur.[67][70][71] PKK, bu dönemde pek çok bombalı saldırıya girişmiştir. Yine PKK'lı grupların sık sık Irak sınırından Türkiye'ye girip çıkmaları da, Türk Ordusu'nun Irak'a operasyonlar düzenlemesine sebep olmuştur.[72] Ekim 2007'deki Dağlıca saldırısı bardağı taşıran son damla olmuş ve TBMM, TSK'ya Irak'a sınır ötesi operasyon düzenlemesi için tam yetki vermiştir.[73]
2009 yılında AK Parti hükûmeti önemli reformlar yapmaya başlamıştır. İlk devlet bünyesindeki Kürtçe kanal TRT Şeş (6) açılmış, Türkçe yerleşim isimleri Kürtçeleştirilmiş, bazı PKK üyelerine kısmi af ilan edilmiş, Kürt mültecilere yeniden vatandaşlık teklif edilmiş, yerel yönetimlere verilen haklar genişletilmiş ve ifade özgürlüğünü arttıran düzenlemeler yapılmıştır.[74] PKK da 13 Nisan 2009'da ateşkes ilan etmiştir.[70] Ne var ki, DTP'nin kapatılması ve sonrasındaki gösteriler ve en sonunda PKK tarafından 7 Aralık 2009 tarihinde yapılan Reşadiye saldırısı ile ateşkes yeniden bozulmuştur.[75][76]
2012 yılının yaz mevsiminde, Kürtlerin Kuzey Suriye'de denetimi ele geçirmesi ile Türkiye-PKK çatışması farklı bir boyut almıştır. Türkiye, Suriye rejimini PKK'nın Suriye kolu olan PYD/YPG'yi desteklemekle suçlamıştır.[77] Eylül ayında PKK, Şemdinli'yi ele geçirmeye çalışmış fakat hava desteği sayesinde Türk Silahlı Kuvvetleri PKK'ya ağır kayıplar verdirmiştir.[78]