Tecessüs

tecessüs

Bu maddede eksikler var. "Açıklamalar" başlığı altında yer alan bilgiler biraz daha genişletilmeli. Eksikler konusunda ayrıntılı bilgi maddenin tartışma sayfasına yazılmış olabilir. Eksik bilgileri tamamlayarak bu şablonu kaldırabilirsiniz.

Türkçe[değiştir]

Ad[değiştir]

tecessüs (belirtme hâlitecessüsü, çoğulutecessüsler)

[1] (') merak etme, araştırma.

[2] (') bir şeyin iç yüzünü araştırma.

[1] (') casusluk yapma.

Eş anlamlılar[değiştir]

[1] gizli sorak

Köken[değiştir]

[1] Arapça c-s-s kökünden bir fiil olup belgeye ve akla dayanan mesnetli bir şeyin peşine düşerek sorgulayarak izlemek demektir. Bilimde konu üzerinde olursa bu tecessüse bilimsel tecessüs denir. Gayet faydalıdır. Şayet bilim konusu yerine, tecessüs niyet okuma tarzında insanlara dönerse, araştırılmadan ve değerlendirme yapmadan sebep sonuç ilişkisini ortaya kloymadan olursa buna hafiyelik denir.

Tecessüs Nedir? Tecessüs Etmek Ne Demek? Tecessüs Anlamı Ve İlgili Peygamber Hadisleri

Kur’an-ı Kerim’de Allah’ın kulların yapmasına rıza gösterdiği davranışlar ile O’nun gazabına sebep olacak davranışlar açık bir dille anlatılmaktadır. Bu bağlamda tecessüs etmenin de Allah’ın hoşuna gitmediği bilinmektedir.

Tecessüs Nedir?

 Tecessüs, kelime anlamıyla “bir olayın iç yüzünü kurcalamak, ayıp ve kusur bulmak” manaları taşımaktadır. Bu terim aslında nefis sebebiyle ortaya çıkan bir davranış olarak kabul edilmektedir. Bu davranış biçimi, Kur’an’ı Kerim’in Nisa Suresi’nde ele alınmıştır. Bu bağlamda, Allah’ın zulüm görenler dışında çirkin sözün açıklanmasını sevmediğine dikkat çekilmektedir.

Tecessüs Etmek Ne Demek?

 Belli etmeden kendiyle alakalı olmayan bir konuyu araştırmaya tecessüs etmek denilmektedir. Hucurat Suresi’nde Müslümanların tecessüs etmekten kaçınması gerektiği tembihlenmektedir. Gizli kalan çirkin olayları araştırıp, ortaya çıkarmak toplumun huzurunu kaçırabilmektedir. Hatta böyle olaylar, toplumun ahlak yapısına da büyük zararlar verebilmektedir. Tecessüs, yapı itibariyle iyi niyet de taşımadığı için İslam dininde kesin bir dil ile yasaklanmıştır.

 Tecessüs etmek, günümüzde özel hayat gizliliğine benzetilebilir. İnsanların genellikle kusurlarını ve ayıplarını saklı tutmak istedikleri görülmektedir. Bu gibi durumları araştırıp, öğrenmeye çalışmaksa bu gizliliği açıkça ihlal etmektir. Ancak bazı kişiler ayıplarını gizli tutma konusunda herhangi bir hassasiyet göstermemektedir. Bu durumda ortada gizli bir durum olmadığından tecessüsle alakalı bir husus da yoktur.

Tecessüs Anlamı ve İlgili Peygamber Hadisleri

 Tecessüs, Kur’an-ı Kerim’de ve Hz. Muhammed’in hadislerinde kesin bir biçimde yasaklanmıştır. Bu hususta bir hadiste “Kim bir topluluğun duyulmasını istemediği bir sözü öğrenmeye çalışırsa, kıyamet günü kulaklarına eritilmiş kurşun dökülür.” buyrulmuştur. Buradan da anlaşılacağı üzere tecessüs edenlere Allah katında büyük bir gazap olacağı işaret edilmektedir.

 Tecessüs ile ilgili dini kaynaklarda çok sayıda alıntıya da yer verilmektedir. Buna göre, İbn-i Mesut’a bir grup insan tarafından “Sakallarından şarap damlayan falanca kişidir.” denir. İbn-i Mesut ise bunlara karşılık “Biz ayıp aramaktan men edildik.” Diyerek cevap verir. Ardından da “Bir kusur, kendiliğinden açığa çıkarsa gereğini yaparız.” Diye ekler. Bu kısastan anlaşılacağı üzere din kardeşlerinin birbiri için tecessüs yapması hoşlanılmayan bir durumdur. Sahibinin gizli kalmasını istediği şeyleri açığa vurmak da çirkin bir davranış olarak kabul edilmektedir.