Lavman Nedir

Lavman Seti

• Uygulamayı kolaylaştıran rektum uç.
• 1.750 ml kapasite.
• Yumuşak PVC malzemeden.
• 110 cm bükülmeye dirençli hortum.
• Castile sabun.
• Sıvı geçirmez peçete.
• PE eldiven.
• Kaydırıcı jel.

Lavman nedir? Lavman seti nedir? Enema nedir? 

Lavman seti (enema set) bağırsakların muayenesi, tedavisi için ya da boşaltılması için kullanılır. Lavman sayesinde rektuma sıvı ya da gaz gönderilir. Tıbbi durumlarda bağırsakları temizlemek için kullanılırsa, dışkıdaki su miktarı artırılır, dışkı yumuşatılır ve bu sayede dışkı vücuttan kolayca atılır. 

Lavman neden yapılır?

Lavman; hastayı ameliyata hazırlamak için, geçici kabızlığın giderilmesi için, tıbbi durumlarda bağırsakları temizlemek için, röntgen incelemeleri için, ilaç tedavileri için ya da kontrol işlemlerinden önce yapılır.
 
Lavman seti nasıl hazırlanır? Lavman nasıl uygulanır?

Önce rektal tüpün ucuna kaydırıcı jel sürülür. Lavman sıvısının oda sıcaklığına yakın olup olmadığı kontrol edilir. Hastanın dizlerini göğsüne doğru çekmesi sağlanır. Bu sayede sıvı kolona düzgün şekilde ulaşacaktır. Rektal tüp rektuma yerleştirildikten sonra sıvı gönderilir. 

Lavman seti çeşitleri

Kolonu boşaltmayı sağlayan ve tedavi amacıyla kullanılan lavman çeşitleri bulunmaktadır.

Tarihsel olarak bakıldığında lavman, yüzyıllarca kullanılmış bir prosedürdür. Bu prosedür kabızlık, bağırsak bozuklukları ve kolon temizliği gibi çeşitli nedenlerle kullanılmıştır. Bugün, bir lavman tıbbi bir ortamda veya hatta evde gerçekleştirilebilir. Aşağıda bu işlemin farklı türlerini, kullanımlarını ve klinik olarak kanıtlanmış faydalarını hakkında bilgiler bulunmaktadır:

Lavman Nedir?

Lavman, rektumdan sıvının enjekte edilip içeriğini bağırsaklara [R] bırakan bir prosedürdür. Bu prosedür yüzyıllar boyunca farklı şekillerde kullanılmıştır. Cihaz yıllar boyunca değişmesine rağmen, nasıl ve neden kullanıldığının temel prensipleri aynı kalmıştır. Bazı kişiler lavman düşüncesinden bile rahatsız olabilirler. Bununla birlikte, sindirim fonksiyonunu ve diğer sağlık problemlerini restore etmede çok etkilidir. En yaygın kullanım alanları ve faydaları şunlardır:
• Bağırsak uyarıcı (kabızlık tedavisi)
• Kolon temizliği (hijyen ve kolonoskopi hazırlığı)
• X-ışını görüntüleme (hazırlık)
• İlaç yönetimi
• Bağırsak hijyeni

Lavman Çeşitleri

Birçok lavman çeşidi bulunmaktadır. Başlıca uygulanan lavman çeşitleri şu şekildedir:
Temizleme (Boşaltma) lavmanı: Bir temizlik lavmanı, bağırsakları ve sindirim organlarını temizlemek için kullanılır. 3 ana temizlik lavman türü vardır:
• Büyük hacimli temizleme lavmanı ( 500 ila 1000 mL ): Lavman çözeltisi (lavman amacına bağlı olarak değişir) kolonu ve kalın bağırsağın çoğunu temizler. Bu tip lavman bağırsakların dış dokusuna zarar verebilir.
• Küçük hacimli temizleme lavmanı (50 ila 200 mL): Bağırsaklarında daha hassas dış dokuya sahip olabilecek daha genç kullanıcılar veya yaşlı hastalar için kullanılmaktadır. Bu nadiren çocuklarda komplikasyonlara neden olur.
• Paketlenmiş tek kullanımlık lavman: Bunlar, kendileri yapabilen kullanıcılar için evde kullanılmak üzere tasarlanmış lavmanlardır. Bu tek kullanımlık paketler sodyum fosfat çözeltileri ile birlikte gelir. Bunların en büyük yan etkileri yaşlılar için tehlikeli olabilecek su ve elektrolit dengesizlikleridir.
Bağırsakta sıvı tutma lavmanı: Bir tutma lavmanı, emilecek bağırsak içine belirli bir çözelti salındığında meydana gelir. Bu, herhangi bir çözelti atılmadan değişen süreler boyunca gerçekleştirilir. Oldukça rahatsız edici olsa da, onu tutmak kolonun çözeltinin çoğunu emmesi için zaman sağlamaktadır (örn. İlaç uygulaması).
Kahve lavmanı: Kahve lavmanları, karaciğer tarafından bağırsaklara salındığında besinlerin sindirilmesine yardımcı olan safra salınımını uyarır. 34 hastadan oluşan bir pilot çalışmada (endoskopiye ihtiyaç duyan), kahve lavmanı ile tedavi edilenler, görüntülenemeyen hastalardan daha iyi görüntüleme sonuçlarına sahip olmuşlardır. Ek olarak, kahve lavmanı verilen hastaların hiçbirinde yan etkiye rastlanmamıştır. Kahve lavmanlarının kanseri tedavi edebileceğini ve antioksidan etkileri olduğunu bildiren bazı bilgiler vardır. Her ikisi de bilimsel araştırmalarda kanıtlanmıştır, bu nedenle kahve lavmanlarının bu tür kullanımlarını dikkatli olunmalıdır. Ayrıca tıbbi gözetim olmadan sağlık komplikasyonlarına neden olabilirler.
Tuzlu su filosu lavmanı: Filo lavmanları öncelikle kolonoskopinin hazırlanmasında ve kabızlıkta kullanılır. Bağırsak temizleyici sodyum fosfat veya su ile karıştırılmış sodyum klorür çözeltisi, lavman dakikalarında bağırsak hareketlerini uyarır. Her iki benzer yan etkiye sahip olan dehidrasyon ve elektrolit dengesizliği ile kolonoskopi hazırlığı için bağırsak temizlemede oral eşdeğerinden daha etkilidir.
Baryum lavmanı: Baryum lavmanı, doktorların alt bağırsak kanalını incelemek ve değerlendirmek için kullandıkları bir X-ışını görüntüleme hazırlığıdır. Kullanılan baryum çözümü, daha net ve doğru görüntüleme sonuçları sağlamaya yardımcı olur. Bu prosedür sırasında tıbbi bakıcı tarafından uygun ekipman ve dikkatli teknikler kullanılırsa, komplikasyonlar çok nadirdir.
Mineral yağ lavmanı: Genellikle gliserin içeren bu lavman bağırsaklarınızda dışkılamayı destekleyen su hareketlerine (ozmoz) neden olur. Mineral yağ lavmanları kabızlığı gidermek, bağırsaklar ve kolon gibi sindirim organlarınızı temizlemek için kullanılır (gastrointestinal sistem). Daha yaşlı yetişkinler için, bu tür lavman filo lavmanlardan daha tavsiye edilir. Filo lavmanı ile birlikte kullanılmasının da büyük katran yanıklarının giderilmesine yardımcı olduğu bildirilmiştir.
Fosfat lavmanı: Fosfat lavmanları (bir tür filo lavmanı) bağırsaklardaki dış dokunun uyarılmasına neden olur. Bu çözelti, dış dokunun altındaki tabakadan (hipertonik çözelti) daha konsantredir ve bu, suyun doku arasında hareketi ile sonuçlanır. Bu, sonuçta bağırsak hareketlerine yardımcı olan stimülasyon ve basınç değişikliklerine neden olur.
Tuzlu su, musluk suyu ve sabun lavmanı: Bu lavman çözümleri de bağırsaklardaki basıncı artırarak tahliyeyi arttırır. Küçük hacimlerde kullanıldığında, bu lavmanlar fosfat lavmanlardan daha az tahriş edicidir.

Lavmanın Kullanımı ve Faydaları

Kabızlığı giderir: Bağırsak hareketleri arasındaki normal süre kişiden kişiye değişir. Birçok kişi kabızlığa sahiptir, bu da tedavi edilmeden daha uzun süre rahatsız edici semptomlara neden olur. Kabızlık bireyler yaşlandıkça daha yaygın hale gelir ve yaşam kalitesini olumsuz yönde etkiler. Lavmanlar kabızlığın tedavisinde etkili bir yöntemdir. En yaygın tedaviler müshil olsa da, lavmanlar da aynı derecede faydalıdır. Çeşitli lavman tedavileri mevcuttur ve bunların her biri belirli durumlarda yardımcı olan özelliklere sahiptir.
Lavman çözeltisi anüs yoluyla verildikten sonra, çözeltinin emilmesi ve dışkı ile karışması için zaman tanınır. Bu, dışkıyı yumuşatır ve birkaç dakika sonra çözeltinin kendiliğinden boşaltılması hemen rahatlamaya neden olur. Küçük hacimli sabun köpüğü lavmanı ile tedavi edilen 512 kabızlığı olan çocukta (geriye dönük kesitsel çalışma), % 80’inden fazlası herhangi bir komplikasyon olmadan pozitif sonuç göstermiştir. Kabızlık şikayeti olan 79 çocuk üzerinde yapılan ilave bir çalışmada (tanımlayıcı ve prospektif), tuzlu su lavman tedavisi, % 62’si rahatlama bildiren çocuk sonuçları ile tamamlanmıştır. Başka bir çalışmada (retrospektif çalışma), kabızlığı olan 214 hasta acil serviste sadece süt ve melas lavmanı ile tedavi edilmiştir. Bu hastalarda bağırsaktaki dışkının tahliyesi % 87.9 idi ve diğer tedaviler başarısız olduktan sonra kullanıldığında% 82.4 başarılı olmuştur.
Kolonu temizler: Ortalama olarak bir kişi kolonda çeşitli bakteri ve dışkı maddesi birikimine sahiptir. Bu sadece şişkinlik gibi hiçbir komplikasyona veya hafif komplikasyona yol açmasa da, kronik hastalıklar gibi daha ciddi problemlere yol açabilir. Kolonunu temizlemek komplikasyon gelişme riskini en aza indirebilir. Ek olarak, kolon taramasının genişletilmesi ile kolon temizliği giderek daha önemli hale gelmiştir. Kolon taramasının bazı yönlerinin zayıf görselleştirme nedeniyle kaçırılmaması için temizlik yapılması gereklidir.
Bir çalışmada (RKÇ) Baryum röntgen görüntüleme için planlanan 1.200 hastaya kolon temizliği için lavman verilmiştir. Müshil ve su arıtmanın bir kombinasyonu verildiğinde, hastaların kolonlarının % 52 ila % 80’inin temiz olduğu gözlemlenmiştir. Kolon muayenesinden bir saat önce ilave bir musluk suyu lavmanı verildiğinde, kolonların% 96’sı dışkı maddesinden temizlenmiştir.
Ayrıca baryum röntgeni gerektiren 123 hastaya (kesitsel çalışma) kolonlarını temizlemek için temizlik lavmanları verilmiştir. Daha fazla lavman turu tamamlayan hastaların bağırsaklarında belirgin olarak daha az fekal madde olduğu bulunmuştur. Yaygın bir kolonik temizlik uygulaması olmasına rağmen, araştırmacılar sağlığı geliştirmek ve ilerletmek için kullanımının yayınlanmış bilimsel literatürde desteklenmediğini ya da önerilmediğini bildirmiştir.

Kolon Hastalığı Teşhisine Yardımcı Olur

Bir çift kontrastlı baryum lavmanı, sağlık uzmanları tarafından, kolon ve rektumun röntgenini görselleştirmek için kullanılan faydalı bir tekniktir. Çoğu hastada yüksek kaliteli bir inceleme yapılabilir bu da kolon ve rektumdaki altta yatan sorunların tanınması ve tanısı için güçlü bir araçtır. Bu lavman türü, alternatif görselleştirme tekniği olan kolonoskopiden daha az istilacıdır. Kolonoskopiden sonra baryum lavmanı tamamlanırsa, kolonik değerlendirme ve tanı konulmasına izin verir. Bir çalışmada, bir hekim tarafından çift kontrastlı baryum lavmanı olarak adlandırılan neoplastik bozukluğu olan 190 hastaya kolonoskopi yapılmıştır. Araştırmacılar, lavmanın yanlış pozitifler verebileceğini ve kolonoskopinin teknik güçlükler yaşayabileceğini bulmuşlardır. Her iki tekniğin de görselleştirme için faydalı olduğu ve her birinin kendi dezavantajları olduğu sonucuna varmışlardır.
Henüz tamamlanmamış bir kolonoskopi alan 103 hastanın (prospektif çalışma) çalışmasında, daha sonra baryum lavmanı uygulanmıştır. Bunlardan baryum lavmanı hastaların % 94’ünün tüm kolonunu ortaya çıkarmıştır. Ek olarak, bu teknik kolonoskopide bulunmayan 14 hastada anormallik tespitine olanak sağlamıştır.
Baryum lavmanı görüntülemesi en iyi kalın bağırsakların duvarındaki (divertiküler hastalık) duvardaki şişkinliklerin tespitinde kullanılır. Bunlar polipleri ve enflamatuar bağırsak hastalıklarını tespit etmek için baryum lavmanından daha üstün tekniklerdir. Komplikasyonları tespit etmek için en uygun yöntem görselleştirme tekniklerinin bir kombinasyonunu kullanmaktır (baryum lavman, sigmoidoskopi ve kolonoskopi).
Lavman, ilaçları rektum yoluyla uygulamak için kullanılabilir. Bu ilaç verme yöntemi, doğru çözelti kullanıldığında çok faydalıdır. Özellikle ilacın tam vücut idaresi (sistemik) için veya sadece bitişik doku için (lokal) tasarlanabilirler. Bunun ek bir avantajı, kolondaki lokal ilaç konsantrasyonlarını en üst düzeye çıkarmaktır. İlaç tatbikatı için en yaygın kullanılan lavman türlerinden ikisi sukralfat lavmanları ve vankomisin lavmanlarıdır. Sükralfat, bağırsak hastalıklarını tedavi etmek için sıklıkla kullanılır ve vankomisin bir antibiyotiktir.
Bir çalışmada, iltihaplı kolonlu 22 hastaya (kesitsel çalışma) 3 hafta boyunca günde iki kez sukralfat lavmanı verilmiştir. Sonrasında, 22 hastanın 19’unda klinik iyileşmeler görülmüştür. Ek olarak, rektal ülseri olan 6 hasta (kesitsel çalışma), 6 hafta boyunca sükralfat tutma lavmanları ile tedavi edilmiştir. Hastaların dördünde semptomların tamamen düzeldiği, diğer 2’sinde belirgin iyileşmeler olduğu görülmüştür. Şiddetli kolon enfeksiyonları olan 47 hastanın retrospektif bir tablosu gözden geçirilerek kolon vankomisin lavmanı ile tedavi edilmiştir. Hastaların yüzde yetmişi tam düzelme ile cevap vermiş ve bu nedenle ameliyat gerekmemiştir.

Katran Yanıklarının Giderilmesine Yardım Edebilir

Vücudu boyunca katran yanıkları olan bir bireyden oluşan bir vaka çalışmasında bir mineral yağ lavmanı kullanımı, tüm katran yanıklarının giderilmesinde etkili bir ajan olduğu kanıtlanan mineral yağının zor alanlara uygulanmasını kolaylaştırmıştır.

Lavmanın Yan Etkiler

Farklı lavman türleri ile ilişkili çeşitli farklı yan etkiler vardır. Yan etkiler şunlardır:
• Elektrolit dengesizliği ve dehidrasyon
• Bağırsak hasarı
• Aritmi (anormal kalp ritimleri)
• Kan zehirlenmesi
• Böbrek hasarı
• MSM için artmış HIV olasılığı
Elektrolit dengesizliği ve dehidrasyon, fosfat lavmanlarla ilişkili en yaygın yan etkidir. Yetişkinlerde yapılan bir deney, fosfat lavmanlarını takiben kanda ciddi elektrolit kaymalarına sebep olduğu tespit edilmiştir. Kabızlığı tedavi etmek için lavman verilen 90 yaşında bir hasta ciddi dehidrasyon bulguları göstermiştir. Fosfat lavman kullanan bir hastanın derhal boşaltılması kritiktir, çünkü elektrolit bozuklukları (hiperfosfatemi) hayatı tehdit edici olabilir. Temizleme lavmanları etkilidir ancak bağırsaklara delik açabilir ve zarar verebilir. 24 sağlıklı gönüllü ile yapılan bir deneyde (çift-kör tasarım), sabun köpüğü ve musluk suyu çözeltisi kullananlar bağırsaklarının dış deri katmanlarına zarar vermişlerdir. Perforasyon, elektrolit dengesizlikleri (hiperfosfatemi) ve sepsis olguların % 4’ünde (özellikle yaşlılarda) ölüme neden olabilir.
Kullanılan baryum fazlalığı nedeniyle baryum lavmanı sırasında kolonik perforasyon olan 72 yaşında bir hasta incelenmiştir. Bağırsakların hasar görmesi ve delinmesi önlenebilir ancak nadir değildir. Aritmi vakaları (anormal kalp ritimleri) farklı lavman kullanımından kaynaklanmaktadır. 60 yaşın üzerindeki 58 hastadan% 40’ında baryum lavmanında yeni aritmi gelişmiştir. Ek olarak, yaşlı hastalarda ince bağırsak lavmanlarında tehlikeli olmayan kalp ritmi problemi ile karşılaşılabilir.
Küçük bebeklerde kontrast lavman sonucunda sepsis (sistemik enfeksiyon) durumu olmuştur. Yoğun bakımda kontrast lavman alan 160 erken doğmuş bebeğin bir çalışmasında (retrospektif çalışma), 21’inde klinik sepsis olduğu bildirilmiştir. Filo lavmanlarına maruz kalan yaşlılarda böbrek yetmezliği yaygındır. 11 kabız yaşlı hastaya filo lavman yapılmış, lavmandan sonra bütün hastalarda böbrek yetmezliği saptanmış ve bunların 5’i ölmüştür. HIV insidansı ile yakın zamanda lavman kullanan erkekler arasında bir ilişki tespit edilmiştir. Bir raporda yer alan, örneklerde HIV pozitif MSM’nin% 95’inden fazlası anal cinsel ilişkiden önce bir lavman kullanırken % 45,8’i anal cinsel ilişkiden sonra bir lavman kullanmışlardır.

Etkileşimler

Filo lavmanlarının böbrek, elektrolitler ve bağırsaklar üzerindeki etkisi göz önüne alındığında, alınan diğer ilaçlarla etkileşimler olabilir. Ağrı kesicilerin çoğu (yani ibuprofen) böbrekleri de zorlar. Filo lavmanları ile birlikte ağrı kesici alınıyorsa, her ikisinin de böbrek hasarına neden olabileceğinden, güvenli olduğundan emin olmak için doktora danışmak gerekir. Ek olarak, lavmanlar bağırsak hareketlerini uyardığından, çoğu ilaç ağızdan alınır, normalde olduğu kadar etkili bir şekilde sindirilemez. Mide boşalma oranındaki bir değişiklik, ağızdan alınan ilaçların emilim miktarını değiştirir. Daha hızlı sindirim daha az ilaç emilimine neden olabilir ve ilacı daha az etkili hale getirir. Lavmanlarda aşırı rahatsızlık ve bağırsaklarda olası hasara yol açabileceğinden müshil alınmamalıdır.

Sınırlamalar ve Uyarılar

Farklı lavman türlerinin kullanımı ile ilgili çok sayıda klinik araştırma yapılmış olmasına rağmen, hala sakıncaları vardır. Klinik verilerin ve yayınlanmış makalelerin çoğu 2000’den önce yayınlanmıştır ve yeni deneysel tasarımlarla güncellenmiş araştırmalar yapılmamıştır. Ek olarak, baryum kontrast lavmanının yanı sıra, tıp camiasındaki pek çok soru, lavmanların tamamen etkili ve güvenli olup olmadığı konusunda devam etmektedir.

Kaynakça:
visitnaturaldetoxresort.com
paleoleap.com
livestrong.com
bodyecology.com

Yazar: Özlem Güvenç Ağaoğlu