Hemoroid Ağrı Yapar Mı

İçindekiler

Hemoroid (Basur) nedir?

Makat (anal kanal-anüs) bölgesinde bulunan kan damarlarının genişlemesi, şişmesi ve ele gelmesi durumuna hemoroidal hastalık (basur - mayasıl) denmektedir.

Normal şartlarda hemoroid, gaz-gaitanın tutulmasını, dışkılama sırasında tam boşaltımın yapılmasını sağlayan ve dinlenme sırasında su sızdırmazlık görevi olan anatomik yastıkçıklardır. Hemoroid her insanda birden fazla sayıda bulunmaktadır. Hastalık durumu hemoroidal hastalık, halk arasındaysa basur veya mayasıl olarak adlandırılmaktadır.

Hemoroidler bulundukları bölgeye göre iç ve dış olmak üzere ikiye ayrılmaktadır.

İç hemoroidler nedir?

İç hemoroidler anal kanalın içindedir ve bu damarların üzeri bağırsağın iç yüzeyini örten tabaka yani mukoza ile kaplıdır.

İç hemoroidler, dışkılama ile taze renkli kanamaya sebep olabildiği gibi ağrısız olarak makattan dışarıya sarkan şişlikler-memeler olarak da görülebilmektedir.

Dış hemoroidler nedir?

Dış (eksternal) hemoroid, hastanın, makatta hemoroid memelerinin gözle gördüğü ve elle hissedebildiği bir oluşum olarak açıklanabilir. Üzeri ince bir deriyle kaplı olan dış hemoroidler normalde hissedilmezler. Hemoroid memeleri makatta mavi ya da mor rengine yakın bir tonda gözlemlenebilmektedir.

Hemoroid tromboz nedir?

Hemoroidal damarlardaki kan akışının bozulması ve bölgede kan birikiminin yaşanmasıyla birlikte damarların tıkanır ve sonucunda bu damarlarda kanın pıhtılaşması gerçekleşir. Dış hemoroidal damarlardaki kanın pıhtılaşmasıyla da “tromboze hemoroid” oluşumu meydana gelir. Oldukça ağrılı seyreden tromboze hemoroid rahatsızlığında hastanın şikâyetleri arasında, makatın hemen yanında;

• Ağrılı,
• İçi dolu,
• Sert bir şişliğin elle hissedilebiliyor olması vardır.

Hemoroid (Basurun) belirtileri nelerdir?

Dışkılama esnasında sıklıkla lavaboyu kırmızıya boyayan taze renkli kanama ve/veya temizlik sırasında hasta tarafından hissedilen makattaki meme, şişlik başlıca belirtilerindendir.

Ayrıca;

• Makatta ve dışkı üzerinde parlak kırmızı kan görülmesi,
• Makat bölgesinde duyulan kaşıntı ve tahriş,
• Akıntı ve ıslaklık hissi basurun belirtilerindendir.

Hemoroidin (Basurun) evreleri nelerdir?

• I. Evre Hemoroid: Kanamaya yol açan ve makat dışına çıkmayan iç hemoroid.
• II. Evre Hemoroid: Makat dışına çıkan, ancak kendiliğinden içeri giren iç hemoroid.
• III. Evre Hemoroid: Makat dışına çıkan ve kişinin elle içeri itebildiği hemoroid.
• IV: Evre Hemoroid: Makat dışına çıkan ve kişinin elle içeri itemediği hemoroid

Hemoroid (Basur) neden olur? Risk faktörleri nelerdir?

Kronik kabızlık ve düzensiz dışkılama alışkanlığı hemoroidi olanlarda sık görülmektedir. Hemoroid hastalarının yakın aile bireylerinde de benzer hemoridal hastalıklar sıktır.

Hemoroidin (Basurun) nedenleri şunlardır:

• Dışkılamada zorlanma
• Ikınarak sert dışkı çıkarma
• Posasız/lifsiz beslenme
• Tuvalette beş dakikadan uzun süre oturmak
• Sürekli ishal veya kabızlık yaşamak
• Bazı spor aktiviteleri (Ata binmek, bisiklet sürmek, spinning gibi salon sporları)
• Gebelik ve emzirme
• Obezite
• Uzun süreli oturmayı ya da ayakta kalmayı gerektiren meslekler

Hemoroidi (Basuru) önlemek için nelere dikkat edilmeli?

• Posadan zengin bir beslenme tarzını benimsenmeli,
• Tuvalette uzun zaman geçirilmemeli,
• Çocuklara, tuvalete ihtiyaç duydukları anda gitmeleri ve orada uzun zaman geçirmemeleri gerektiği öğretilmeli, tuvalette kalma süresi dakika olmalı,
• Dışkılama sırasında aşırı ıkınılmamalı,
• Spor ve düzenli egzersiz yapılmalı,
• At, motosiklet veya bisiklete binilmesinin hemoroidal hastalık açısından olumsuz etkilerinin olduğunun bilinmesi,
• Halter ve güreş gibi ağır sporların, zorlanma nedeniyle olumsuz etkileri olduğu göz ardı edilmemeli,

Hemoroid (Basur) tanısı nasıl konur?

Hemoroidin kesin tanısı klinik muayenenin yanı sıra,

• Anoskopi,
• Rektoskopi,
• Sigmoidoskopi veya kolonoskopi ile konulur.

Hemoroid (Basur) nasıl tedavi edilir? Tedavi yöntemleri nelerdir?

Hemoroid kendiliğinden iyileşme seyredebilen kronik bir sorundur. Hemoroid, yüzde 90 oranında cerrahi yöntemlere başvurulmadan tedavi edilmektedir.

Hemoroid tedavisinde öncelikle; 

• Bağırsak fonksiyonlarının düzenlenmesi
• Kabızlığın giderilmesi,
• Makat bölgesine içine ilaç koyularak yapılan oturma banyoları yerine, sıcak duş uygulamaları,
• Bol lifli gıdaların tüketimine ağırlık verilmesi,
• Günlük su tüketiminin artırılarak en az 1, litre su içilmesi gibi adımlar izlenebilir.

Hemoroid hastalığının erken döneminde mukozal fiksasyon yöntemleri (lastik band ligasyonu, infrared, skleroterapi) yapılabilmektedir. Bu yöntemler ofis şartlarında, anestezi gerektirmeden ağrısız uygulanabilmektedir.

Hangi durumlarda hemoroid (basur) ameliyatına başvurulur?

• İleri derecede sık tekrarlayan kanama atakları,
• Ele şişlik gelmesi ve de içeri ittirmeye çalışılmasına rağmen dışarıda meme varlığı,
• Makat ağzında hemoroid şişliklerinin olması durumunda hemoroid cerrahisi daha uygun olmaktadır.

Hemoroid cerrahisi seçenekleri arasında;

• En eski ve en etkili yöntem olan, günümüzde de geçerliliğini koruyan cerrahi olarak hemoroidal yastıkçıkların kesilerek çıkarılıp ve dikilmesi yöntemi,
• Hemoroidal yastıkçıkların çıkarılmadan özel bir aletle yukarı asıldığı “stapler hemoroidopeksi”,
• Hemoroid arterlerinin ultrasonografik olarak özellikli cihazla yapılan THD/HAL ameliyatları,
• Hastalıklı hemoroid pakelerinin LigaSure, ultrasonik disektör gibi ileri teknolojik cihazların kullanıldığı ameliyatlar yer almaktadır.

Ayrıca son yıllarda hemoroid ameliyatlarında lazer tedavisine de sıklıkla başvurulmaktadır.

Hemoroid (Basur) ameliyatı nasıl yapılır?

Hemoroidin ilerlemesi durumunda cerrahi yöntem gündeme gelir. Hemoroid ameliyatı yöntemi, hastaya göre seçilmelidir ve uygun olan teknikle ameliyat yapılmalıdır.

Hemoroid ameliyatı öncesinde, hastaların kan sulandırıcı ilaçları kesilir ve ilaca uygun bekleme süresince beklenir. Ameliyattan 12 saat önce, su ve gıda alımı kesilir.

Hemoroid ameliyatı yöntemleri

Milligan & Morgan, Ferguson, Parks ve Whitehead Ameliyatları: Temelde hemoroid yastıkçıkların makas, bıçak ve damar kapatma cihazlarıyla kesilerek çıkartılmasını hedeflerler. Bu tekniğe ‘’hemoroidektomi’’ adı verilir. İşlem sırasında makatın genişletilmesi veya ‘anal dilatasyon’ işlemi özellikle üçüncü derecede hemoroidlerde belirgin bir rahatlama sağlar.

Hemoroid yastıkçıkları anal kanalının içerisinden alınması durumuna “kapalı hemoroidektomi’’ adı verilir. Bu teknikte, makat derisinde hiçbir yara veya iz olmaz. Anal kanalın dışında ve makat derisinden hemoroid yastıkçıkların alınması işlemiyse “açık hemoroidektomi’’ olarak adlandırılır.

Lateral İnternal Sfinkterotomi: Anal kanal basıncını düşürme amacıyla sfinkterik iç kasın kesilmesi işlemidir.

Anal kanalın genişletilmesi (Anal Dilatasyon): Makat kaslarının anestezi altında cerrahın parmaklarıyla genişletilmesi işlemidir. Bu işlem sıklıkla diğer tekniklere ek olarak yapılmaktadır. Ancak, sadece anal dilatasyon yapan cerrahlar da vardır.

Lazer Yöntemi: CO₂, Argon, NdYag, Diod lazerler bu amaçla kullanılabilir. Lazerlerin ana amacı, damarların tutkal ile yapıştırılarak kapatılması gibi adlandırılabilir. Bu yöntemlere ‘’lazer hemoroid ablasyonu’’ veya ‘’lazer hemoroidoplasti’’ denmektedir.

Longo Yöntemi: Hemoroidal hastalık tedavisindeki ameliyat yöntemlerinden biri de longo tekniğidir. Hemoroidal yastıkçıklar, anal kanalda genellikle üç yerde olmaktadır. Klasik cerrahi yöntemde en az üç yerden yara oluşturmak gerekir. Bu işlem normal dikişle de lazer uygulamasıyla da yapılsa makatta ciddi yaralar oluşur. Longo yönteminin anal kanalın içinde gerçekleştirilmesi ameliyat sonrasında ağrı duyusunun azalmasını sağlar. Ayrıca, makat sarkması durumlarında ve ileri derecedeki hemoroidlerde (üçüncü ve dördüncü derecedeki hemoroidler), longo tekniğinin olumlu sonuçlar verdiği bildirilmektedir.

Rektal Mukopeksi/RAR Yöntemi: Bu yöntem anal kanalın kalın bağırsağın son kısmına, emilen ve dışkı ile dışarı atılan dikişlerle tespit edilmesi esasına dayanır. Rektal mukopeksi yöntemi; rektoanal repair (RAR), transanal haemorrhoidal dearterialisation (THD) veya hemoroid arteri ligasyonu (HAL) olarak da adlandırılmaktadır.

Hemoroid (Basur) ameliyatı riskli midir?

Hemoroidin cerrahi tedavisi güvenle yapılabilir. Fakat basur ameliyatında seyrek de olsa bazı riskler ve komplikasyonlar ortaya çıkabilir.

Bu risklerin bazıları ameliyata bazıları da anesteziye aittir. Hemoroid ameliyatına bağlı gelişebilen komplikasyonlar şunlardır:

• Cerrahi sonrasında belli bir süre boyunca dışkılama yaparken ağrı ve batma hissi olabilir.
• Yara yerinde iltihabi akıntı görülebilir.
• Ameliyat esnasında ya da sonrasında kanama meydana gelebilir. Bu kanama nedeniyle tekrar ameliyat gerekli olabilir.
• Ameliyat sonrasında makatta darlık olabilir ve darlık nedeniyle hasta dışkılamada zorluk yaşayabilir.
• Ameliyat sonrasında hastanın dışkılama alışkanlığında değişiklik gözlenebilir. Aynı zamanda dışkı kontrol mekanizmaları bozulabilir. Bu durum zaman içinde düzelir.
• Hemoroid hastalığı, ameliyat sonrasında tekrar ortaya çıkabilir. Hemoroidin tekrarlamaması için yüksek lifli besinler tüketilmeli ve bol su içilmelidir. Ayrıca tuvalette uzun süre oturulmamalıdır.

Hemoroid (Basur) ameliyatı kaç dakika sürer?

Ameliyat süresi, her hastaya ve uygulanan tekniğe göre farklılık göstermektedir. Bu farklılıklar göz önüne alındığında hemoroid ameliyatı süresi dakika arasında değişmektedir.

Hemoroid (Basur) ameliyatı sonrasında iyileşme ne kadar sürer?

Hemoroid ameliyatı olanlar çoğunlukla aynı gün içerisinde veya ertesi gün hastaneden taburcu edilir. Uygulanan tekniğine ve kanama, şişlik, akıntı gibi şikâyetlerin bulunup bulunmadığına göre ameliyat sonrası iyileşme süresi bir haftayla bir ay arasında değişmektedir. Hasta, ameliyatın aynı günü ayağa kalkabilir ve kısa süre sonra normal hayatına dönebilir.

Hemoroid (Basur) ameliyatı sonrasında nelere dikkat edilmeli?

Hemoroid ameliyatı sonrasında iyileşme sürecinin ağrısız ve konforlu geçmesi için dikkat edilmesi gereken bazı kurallar vardır.

Hemoroid ameliyatı sonrasında dikkat edilmesi gerekenler şunlardır:

• Dışkılama sonrası hijyen kurallarına dikkat edilmelidir.
• Yumuşak dışkı için içilen su miktarı artırılmalıdır.
• Lifli gıdaların tüketilmesine öncelik verilmelidir.
• Uzun zaman ayakta durulmamalıdır.
• Ilık suda oturma banyoları önerilen saatlerde yapılmalıdır.
• Kabız olmayı engelleyen besinlerden bol miktarda tüketilerek tuvalet sıkıntısı yaşanmamalı, Dışkılama esnasında ağrıyı hafifletmek adına uyuşturucu kremler de kullanılabilir ve işlem yapılan bölgeye soğuk kompres uygulanabilir.

Hemoroid (basur) hastalığı günümüzde bir çok kişide görülen bir hastalıktır fakat genelde hemoroidi olan kişiler ağrı ve acısı dayanılamayacak noktaya geldiği zaman bir doktora başvururlar ve tedavi olurlar. Hemoroid tedavisinde erken başvuru hemoroidin daha fazla ilerlemesinin önüne geçmektedir. Hemoroid belirtileri hastayı büyük oranda rahatsız eden belirtilerdir. Belirtiler gözlemlendiğinde mutlaka bir uzmana danışılmalıdır. Çünkü erken teşhis tedavinin seyri için çok önemlidir. Ne kadar erken teşhis edilip tedavi edilirse hasta için bir o kadar iyidir. Hemoroidi geleneksel yöntemlerle tedavi etmek zararlı olabilir. Bu yüzden çekinmeden uzmandan yardım alınmalıdımonash.pwid nedir, hemoroid kalın bağırsaktan sonra gelen ve dışkılamayı yaptığımız organ olan anüste olan damarlarda görülen problemlerdir.

İç hemoroid nedir, rektum adı verilen kalın bağırsağın son kısmında yani anüse bağlı olan kısımda oluşan hemoroid iç hemoroiddir. Çoğunlukla ağrıya neden olmaz. Ama meme dediğimiz sarkıtlar meydana geldiyse ağrı oluşabilir.
Dış hemoroid nedir, anüste bulunan damarlarda görülen hemoroiddir. Dış hemoroidde damarların üzeri ince bir deri tabakasıyla kapalı şekildedir. Basur memeleri oluşabilir. Dış hemoroidin tanısı daha kolay olabilmektedir.

Hemoroid (Basur) Nedir?

Hemoroid nedir, hemoroid halk dilinde basur ve mayasıl olarak bilinir. Bir benzetme yapacak olursak bacaklarda görülen varisin anüste ki halidir. Yani hemoroid bazı nedenlerden dolayı oluşan ve anüste bulunan damarların şişmesi ve büyümesidir. İlerleyen dönemlerde damarlar dışa doğru genişlediğinden minik sarkıtlar oluşturur. Bu sarkıtlara basur memeleri denir. Dışkılama esnasında anüsten dışarı sarkabilir. Hemoroid iki türlüdür. İç hemoroid ve dış hemoroiddir. 
Buradaki damar yastıkçıklarında bozulma olup genişlerse anüs bölgesinde varisleşmeyle bozulan yapılarda Hemoroid (Basur) hastalığı oluşur. Bozulan yapılar kendi kendine ilk hallerine dönmezler ve problemleri ortaya çıkarırlar. Halk arasında makat memesi diye de sanılır. Yani içi kan dolu keseciktir.
Çok sık görülen bir hastalıktır. Toplumda görülme oranı yüzde civarıdır, yani her üç kişiden birinde hayatının bir döneminde ortaya çıkar. Ancak çoğu kimselerin utanması, doktordan çekinmesi nedeniyle hastalık ilerler ve bazen kanserlerle karışabilir.
Hemoroid (basur) makattaki damarların genişlemesi sonucu oluşur. Oldukça sık görülen bir durumdur. Kabızlık hemoroid oluşumunun en büyük nedenidir. Hemoroid iç ve dış hemoroid (basur) olarak ikiye ayrılmaktadır. İç hemoroid (basur) belirtileri hasta tarafından kolayca fark edilmezken dış hemoroidde tam tersi söz konusudur. Belirtiler çok şiddetli devam eder, kanamalar görülebilir bu da hastanın endişelenmesine neden olabilmektedir.

Hemoroid (Basur) Tedavisi

• Tedavi hastalığın tipine ve evresine göre yapılır. 
• 1 ve 2. Evrede kötü beslenme, tuvalet ve spor alışkanlıkları düzeltilmeli. Lokal ve sistemik bazı ilaçlar alınarak tedavi edilebilir. İkinci evrede cerrahinin yeri daha azdır.
• 3 ve 4. Evre ile komplikasyonlu hemoroidlerde anestezi altında ameliyatla tedavi edilebilir. 
• Klasik cerrahi (Milligan morgan / modifiye monash.pw) 
• Mixt yöntem: Klasik yöntemle modern yöntem kombinasyonu
• Longo stapler ( kapalı yöntem)
• Lazer veya Koterizasyon
• Ligasyon yöntemi 

Erken evrelerde tedavi başarı oranı daha yüksek ve daha az acılıdır.  Ameliyat sonrası ağrı yapılan yönteme ve hastanın ağrı eşiğine göre değişir.
Hemoroid (basur) hastalığı kanserleşmez ancak bazı hastalıklar hemoroidleri taklit edebilirler (anal kanser gibi) 
Hemoroid ileri evrelerde olmadığında tedavisi kolay olabilmektedir. Hemoroid (basur) tedavisinde genel olarak hastaya ilaç kullanımı önerilmektedir. Bu ilaçlar dışkıyı yumuşatıcı ilaçlardır. Makat bölgesine sürülecek olarak kremler ağrı kesici olarak kullanılabilir. İleri evrelerdeki hemoroid (basur) tedavisi cerrahi operasyonlarla yapılabilmektedir. Bu operasyon genişlemiş damar keseciklerine giden kan akımını durdurmak ve kesecikleri daraltmak için uygulanır. Bu işlem çok kısa sürmektedir. Ve kısa bir istirahatten sonra hasta yaşamına devam edebilmektedir. Operasyondan sonra hastanın kabız olmaması için sıvı ağırlıklı beslenmesi önerilir.

Hemoroid (Basur) Belirtileri Nelerdir?

• Dışkıda kanama
• Uzun süreli kabızlık
• Uzun süreli ishal
• Dışkılama esnasında ağrı
• Dışkılama sırasında yanma
• Düzensiz bir şekilde tuvalete çıkma
• Makatta kaşıntı
• Makatta ıslaklık, şişlik ve akıntı
• Otururken oluşan ağrı
• Dışkılamada zorluk çekme
• Hemoroidin bir süre sonra anüsten dışarıya çıkması
• Zorlama ve tuvalet sonrası makat (anüs) ağrısı
• Damla damla veya dışkılama sırasında patlar tarzda kanama. Dışkının üzerindedir.
• Sıvı sızıntısı nedeniyle ıslaklık hissi ve tahriş oluşup hassasiyet ve kaşıntı yapar. 
• Dışkı kaçırma ve iç çamaşırda kirlenme
• Ele gelen meme ve sertlik en sık görülen belirtilerdir.  
• Dış hemoroidler (basur) genelde ağrı ve sertlikle belirti verir pıhtıyla tıkanırsa tromboze olur. İç hemoroidlerde (basur) kanama daha fazla görülür.  

Hemoroid (Basur) belirtileri arasındadır.

Hemoroid (Basur) Neden Olur?

• Ailesel yatkınlık: Anne ve babada varsa gelişme riski vardır.
• Karın içi basıncı arttıran tüm nedenler.
• Hareketsiz veya fazla aktif ve çok zorlayıcı bir yaşam tarzının olması. Çok fazla oturma, ayakta kalma ve ağır işlerde çalışma tetikleyicidir.
• Zorlayıcı sporlar: Halter, bisiklet..
• Kötü tuvalet alışkanlığı olması:  Tuvalette uzun süre oturmak (gazete dergi okuma)  veya ihtiyacını devamlı ertelemek.
• Düzensiz tuvalet alışkanlığı: Uzun kabızlıklar ve ishaller.
• Şişmanlık, yaşlılık ve hamilelik
• Düzensiz ve dengesiz beslenme, yeterince su içmemek.
• Alkol, sigara, fazla kafein tüketimi ve aşırı baharatlı tahriş edici gıdalar.

Hemoroid (basur) oluşturan nedenleri arasında yer alır.

Hemoroid (Basur) Kanaması

Hemoroid, mayasıl ve basur isimleriyle anılan bu rahatsızlık genel olarak olarak bakıldığında makat bölgesinde meydana gelen bir rahatsızlıktır. Basur yani hemoroid rektüm ve anüste bulunan toplardamarların şişkinlik yani bir meme oluşturmasıyla oluşmaktadır. 
Basur kanamaları, hemoroid kanamaları genellikle dışkılama sırasında zorlanmayla olan kanamalardır. İç basur, iç hemoroidde daha fazla bu kanamalar görülür. Özellikle kadınlarda hamileleik döneminde oluşan kabızlık şikayetleri hemoroid, basur oluşumuna neden olabilmektedir. Hemoroid kanamaları, basur kanamaları yoğun olduğunda o bölgede daha fazla tahriş meydana gelir bu yüzden o bölgenin nemli olması ve antibiyotikli krem kullanımı önemlidir. Detaylı bir tedavi için mutlaka bir uzman doktora muayene olmak gerekmektedir.

Hemoroid Hastalığı (Basur) Çeşitleri Nelerdir?

Hemoroid (Basur) paketlerinin yerleşim yerine göre İç ve Dış Hemoroidler (Basur) diye ikiye ayrılırlar. Halk arasında dişi ve erkek basur diye adlandırılır.
İç hemoroid (basur) hastalığında evreleme vardır.
Evre I
Belirti vermeyebilir veya zorlamakla kanama olabilir.
Evre II
Kanama, ağrı olabilir ve zorlama veya dışkıyla ortaya çıkan hemoroid paketi kendi kendine geri içeri girer.
Evre III
Kanama, ağrı olabilir ve dışkı sonrası veya zorlamayla dışarı çıkan hemoroid paketi parmakla itilince içeri geri girer.
Evre IV
Kanama olabilir. Dışarı çıkan hemoroid memesi içeri geri giremez, ödemlidir ve şiddetli ağrı yapar. Hasta oturamaz bile.

Hemoroid Hastalığı (Basur) Tanısı Nasıl Konur?

Öncelikle hasta iyi şekilde sorgulanıp muayenesi yapılmalıdır. Anuskop, Rektoskop veya kolonoskop tanı ve ayırıcı tanıda yardımcı olur. Makattan olan kanama doğal değildir ve her zaman önemsenmelidir; Ayırıcı tanıda fissür, fistül, apse, kolit, kanser gibi durumlar unutulmamalıdır.

Ameliyat Sonrası Hemoroid (Basur) Hastalığına Karşı Alınması Gereken Tedbirler Nelerdir?

Genetik yapıyı değiştirebilme şansımız yok, onun için bazı koruyucu önlemler alınmalıdır. İlaç tedavisi veya ameliyat sonrasında hemoroidleri (basur) tetikleyen nedenlerden uzak durulmalıdır.

• Daha dengeli bir yaşam tarzına başlanılmalıdır. 
• Yeterli su / sıvı içilmeli ve lifli gıdaların tüketilmesine önem verilmelidir.  
• Tuvalet alışkanlığı düzeltilmelidir. Zorlamamalı ve düzenli tuvalete gidilmeli, uzun oturmamalıdır.
• Karın içi basıncı artıran nedenlerden kaçınılmalıdır. 
• Kilo verilmelidir
• Alkol, aşırı kahve, asitli ve fazla baharatlı gıdalardan kaçınılmalıdır.
• Dengeli ve zorlamayan sporlar yapılmalıdır.
• İlk belirti verdiğinde bir uzmana danışarak erkenden tedavi olunmalıdır.