klinik farmakoloji pdf / Açık Erişim@BUU: Farmakoloji ve klinik farmakoloji kürsüsü

Klinik Farmakoloji Pdf

klinik farmakoloji pdf

Temel ve Klinik Farmakoloji - Katzung

ÜRÜN DEĞİŞTİRİLMESİ VE İADE

Size yanlış ürün gönderilmesi halinde, tarafımıza yanlış gönderilen ürün ulaştırıldığı tarihte size yeni ürününüz gönderilecektir.

Size gönderilen üründe herhangi bir sebeple hata, bozulma ya da başka bir eksiklik olması durumunda bu ürünün değiştirilmesini ya da iade edilmesini talep edebilirsiniz. Bu durumda bize hatayı bildirdiğiniz tarihte size yeni ürün gönderilecek ve ek bir kargo ücreti talep edilmeyecektir.

Üründeki hatalardan kaynaklanan değiştirme ya da iade istekleri; ürün tüketicinin eline geçtiği tarihten itibaren en geç 7 gün içinde yapılmalıdır. Daha sonraki bir tarihte oluşacak bu tür istekler geçersiz olacaktır.

Herhangi bir hata durumu olmadan değiştirme veya iade istemi durumunda ürün "Dünya Tıp Kitabevi ."ne kullanılmamış ve hasarsız olarak geri iade edilmelidir. Eğer alınan ürün başka bir ürünle değiştirilmek isteniyorsa iki ürün arasındaki fiyat farkı tespit edilecek ve iade/ilave fiyat durumu müşteriye bildirilecektir.

 

TESLİMAT

Tüm siparişleriniz "Aras Kargo" aracılığı ile siz değerli müşterilerimize ulaştırılmaktadır.

Tarafımıza yapmış olduğunuz sipariş aynı gün içerisinde değerlendirilir ve kargo ile size ulaştırılması sağlanır. 

ÖZEL DURUMLAR: 1) Hava muhalefeti olduğu durumlar, 2) İstenilen ürünün halihazırda stoklarımızda olmadığı durumlar (Bu durumda sistemimiz size bir bilgi mesajı yollayacaktır.)

Yurtdışı siparişlerinizde sizden sadece ürün bedeli talep edilecektir. Kargo ücreti, size kargo hizmetini veren firmaya (UPS ya da DHL) tarafınızdan ödenecektir.

Azerbaycan gönderilerinde teslimat; STAR OK otogar şubesinden kargo ücreti tarafınızdan ödenerek yapılmaktadır.

 

SİPARİŞ İPTALİ

Siparişinizi iptal ettirmek için 0312 231 31 33 numaralı telefonumuzdan müşteri hizmetleri departmanımızdan destek alabilirsiniz. Talebiniz bize ulaştığında işlemler yapılarak tarafınıza bilgi verilir.

Ödemesini yaptığınız iptal taleplerinizin iadeleri yapıldıktan sonra en geç 3 iş günü içerisinde ilgili hesabınıza yansır. (İyzico ödeme firmasının iletmiş olduğu zamandır.)

 

GİZLİLİK

Sayın Müşterimiz;

Web sitemizden yapmış olduğunuz tüm alışverişlerinizde tarafımıza vermiş olduğunuz kredi kartınız ile ilgili bilgileriniz yapmış olduğunuz ödeme seçeneğine göre İyzico Sanal POS güvencesindedir. Ayrıca, tarafımıza vermiş olduğunuz fatura bilgileriniz ve kişisel bilgileriniz kesinlikle üçüncü kişiler ile paylaşılamaz. "Dünya Tıp Kitabevi"nden satın aldığınız tüm ürünleri hasarsız ve eksiksiz olarak faturası ile birlikte zamanında teslim etmekten DÜNYA TIP KİTABEVİ sorumludur.

BİR TIP TERİMİ OLARAK FARMAKOLOJİ: TARİHİ GELİŞİMİ VE KLİNİK FARMAKOLOJİ DALI ÜZERİNE Müberra SÜRAT * Giriş İlaç bilimi manasına gelen Farmakoloji, ilaç ve biyolojik sistemlerin etkileşmesini inceleyen bir bilim dalı olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu incelemelerin amacı esasen hastalıkların tedavisi veya başka tıbbi durumlar için hekimin yararlanacağı en uygun maddenin saptanması ve ilaç olarak geliştirilmesidir. 1 Farmakoloji, ilacın canlı organizmaya (farmakodinomi) etkilerini ve organizmanın ilaca nasıl etki ettiğini (farmakokinetik) saptayarak tıbbi amaçlara hizmet ettiğinden, bir tıp terimi olarak değerlendirilebilir. 1. Farmakolojinin Tarihçesi Eczacılık, insanlık kadar eski bir alandır. Varoluşundan beri insan hastalık geçirdiğinden, hekimliğe ve dolayısıyla eczacılığa ihtiyaç duymuştur. İnsanlık zamanla gelişmiş bu gelişimin günümüzde dahi devam ettiği unutulmamalıdır. Binlerce yıldır süren bu gelişim tüm alanlarda olduğu gibi elbette ilaç bilimi için de geçerlidir. Bu nedenle insanlığın varoluşundan günümüze kadarki süreç için ilaç bilimini, içgüdüsel dönem, mistik dönem, dinsel dönem, ampirik (deneysel) dönem, Rasyonal sistemlerin kurulmaya başlandığı dönem ve modern (bilimsel) dönem olarak beş döneme ayırmak yerinde olacaktır. Bu dönemleri net olarak birbirinden ayırmak zor olsa da İçgüdüsel, Mistik ve Dinsel dönemin birbirini takip eden fakat aynı anda yaşanan dönemler olduğu belirtilmelidir. Eskiçağda hekimlik ve eczacılığın tek disiplin olduğunu unutmamak gereklidir. Yani hastalığın teşhisi ve bunu tedavi edecek basit ilacı üretmek işi aynı kişinin vazifesiydi. Bu dönemde macun, toz, pomat, lapa, şurup, maserasyon ve dekoksiyon ilaç şekilleri kullanıldığı bilinmektedir. Bunun yanında Mezopotamya kil tabletlerinde 250 bitkisel, 100 kadar da hayvansal drog kayıtlıdır ve damıtma, kristallendirme gibi yöntemler bilinmekteydi. Eskiçağda inanılan tanrılar, dini ritüeller, insanların hastalığa bakış açıları farmakolojinin henüz drogları tanıma ve basit yöntemlerle ilaç üretme düzeyinde olmasına neden olmuştur. İnsanlar bitkilerin farklı kısımlarının tedavi edici olduğunu tesadüfler sonucu öğrenmiştir. İlk önce bu bitki kısımları doğrudan yenmek veya haricen sürmek suretiyle kullanılmış ancak daha * İstanbul Üniversitesi Tarih Bölümü 3. Sınıf öğrencisi 1 Ed. Oğuz Kayaalp, Rasyonel Tedavi Yönünden Tıbbi Farmakoloji, Ankara, 2002, s.1 sonra suyunu çıkarma, yağını elde etme ve kaynatma yöntemleri bulunmuş bu yolla ilaç olarak kullanmaya başlanmıştır. Hipokrat’la birlikte, tıp ve eczacılık alanlarında bilimsel çalışmalar başlamış ve “modern (bilimsel) dönem”e girilmiştir. Hipokrat, tıbbı rasyonelleştirmiş ve gözlediği hastalıkların bilimsel açıklamasını yaparak sonuç çıkarmaya çalışmıştır. Her hastalığın doğal bir nedeni olduğunu beliriterek doğaüstü nedenlere bağlanan hastalık tanımını yıkmış ve bu nedeni bulmak için her şeyden önce insan vücudunun incelenmesinin gerekliliğini ortaya koymuştur. Ortaçağda Biruni Kitab al-Saydale isimli eserinde ilk defa eczacılık tanımının sisttematik olarak yapıldığı görülür. Aynı zamanda bu dönemde daha önce bilinmeyen pek çok bitkisel drog tanımlanmış ve tedavide kullanılmıştır. Ortaçağ Avrupa’sında bir süre hekimlik ve ilaç bilimi din adamlarının tekelinde kalmıştır. Ancak ilerleyen zamanda din adamlarının yalnız dinile ilgilenmesi gerektiği fikri oluşmuş ve din adamlarının ilaç hazırlama ve ilaç vermeleri yasaklanmıştır. Apothecaire olarak isimlendirilen başlangıçta aktar olan kişiler bu işleri üstlenmeye başlamışlardır. 18. yüzyıl sonlarında Antoine Lavoisier’in kantitatif kimya kimyanın temellerini atması vesilesiyle kimya ve kimyasal maddelerin ilaç olarak kullanılması yaygınlaştı. 19. yüzyıl itibariyle etken maddeler saflaştırılmaya başlanmış ve böylece ilaçların hazırlanması, doze edilmesi kolaylaşmıştır. 2 19. Yüzyıl ortalarına geldiğimizde ise elde edilen maddelerin kimyasal yapılarının aydınlatılarak açık formüllerinin ortaya koyulduğunu böylece maddelerin sentezi ile uğraşıldığını görmekteyiz. 20. yüzyılın başı ile sentetik ilaç devri başlamıştır. Bu dönemde yapısı bilinen doğal maddelerin yan zincirlerinde değişiklikler yapılarak etkileri arttırılmaya çalışılmıştır. Aynı zamanda laboratuvar ürünü olan organik maddelerin ilaç olarak kullanılabilirliği çalışmaları bu dönemde hızlanmıştır. 2. Klinik Farmakoloji’nin Gelişimi Farmakoloji genel olarak ilaçların yapımından, kullanıma sunulmasına, ilaçlar ile biyolojik dizgeler arasındaki etkileşimleri inceleyen bir bilim dalıdır. Bu karmaşık ve yoğun süreci Farmokoloji, bir dizi alt dalı3 ve yardımcı disiplinleriyle birlikte yürütülür. İnsanlık 2 1820’de kınakına kabuğundan kinin’in izole edilmesi bir örnek olarak gösterilebilir. 3 Farmakodinamik : İlaçların canlılardaki etkileri ile etki mekanizmalarını araştırır. Farmakokinetik : İlaçların canlı vücuttaki emilimini, dağılımını, dönüşümünü ve vücuttan atılmasını inceler. Klinik farmakoloji: İlaçların insan organizması üzerindeki etkilerini ve insan vücudundaki sürecini inceler. tarihinde uzun bir süre hekimlik ve eczacılığın da birbirinden ayrılmadığı aşikârdır. Aynı şekilde, farmakoloji de bilimsel döneme gelinene dek bugünkü şekliyle alt dallara ayrılmış, geniş ve yoğun bir bilim dalı olmaktan ziyade basit yollarla ilaçların üretildiği (uzun bir süre doğrudan drog kullanımı) ve halkın yararına sunulduğu bir eczacılık olarak karşımıza çıkmaktaydı. Bu nedenle konumuz itibariyle farmakoloji tarihi esasen eczacılık tarihi olarak nitelendirilebilir. Farmakolojik ve klinik incelemeler üniversitelerin ve özellikle ilaç endüstrisinin farmakoloji laboratuvarları ile üniversite ve diğer araştırma kuruluşlarının hastanelerinde yapılır. Deneme dönemine erişmiş ilaçların gönüllü hastalar ve sağlıklı insanlar üzerinde incelenmesi ise klinik farmakolojinin araştırma sahasına girmektedir. Bu dönemde inceleme yükünün büyük kısmı profesyonel klinik farmakoloji uzmanı hekimlerin çabasını gerektirir. 4 İnsülinin keşfi farmakoloji alanında büyük bir yenilik olarak karşımıza çıkmaktadır çünkü - kendileri o an farkında olmasa da- Banting ve Best adlı hekimler o zamanın klinik farmakologları olarak aktif maddenin izolasyonu, hayvan deneylerinin yapılması ve insana uygulanmasını içeren tüm basamakları başarıyla uygulamışlardı. 5 ABD’nin 1938 Federal Besin, İlaç ve Kozmetik Yasasını geçirmesi de Farmakoloji biliminde büyük bir ilerlemedir çünkü böylece, ilaçların piyasaya sunulmadan önce güvenliliklerinin kanıtlanmış olmasını şart koşulmuştur ve bu da klinik farmakolojinin gelişmesinde çok etkili olmuştur. Yalnız ABD ile sınırlı kalmamış birçok yerde bu tarz kanunlar düzenlenmiştir.6 1950 ve1960’lı yıllar ise birçok yeni ve önemli ilacın üretilmesi ile birlikte, daha sistematik ve kapsamlı ilaç araştırmalarının yapılması ihtiyacının ortaya çıktığı bir dönem olarak Farmakoterapi : Hastalıkların tedavisinde ilaçların uygulanmasını konu alır Nörofarmakoloji: İlaçların sinir sistemi üzerindeki etkilerini inceleyer. Psikofarmakoloji: İlaçların canlı psikolojisi ve davranışları üzerindeki etkilerini inceler. İmmünofarmakoloji: İlaçların canlıların bağışıklık sistemleri üzerindeki etkilerini inceler. Endokrin Farmakoloji: İlaçların canlıların endokrin sistemi, diğer bir deyişle hormonlar üzerindeki etkilerini inceler. Kardiyovasküler Farmakoloji: İlaçların dolaşım sistemi üzerindeki etkilerini inceler. Kronofarmakoloji: İlaçların canlılardaki etkilerinin çeşitli zaman dilimleri içindeki değişimlerini inceler. Biyokimyasal farmakoloji: İlaçların canlıların biyokimyasal özellikleri üzerindeki etkilerini inceler. Moleküler farmakoloji: İlaçların canlılarda moleküler düzeydeki etki ve davranışlarını inceler. Klinik Farmasi: Eczacının farmakoloji bilgilerini hasta yararına kullanmasıdır. Radyo Farmakoloji: Radyoaktif maddelerin vücuttaki etkileri ile bunlarla işaretlenmiş ilaçların farmakokinetiğini konu alır. 4 Ed. Oğuz Kayaalp, Rasyonel Tedavi Yönünden Tıbbi Farmakoloji, Ankara, 2002, s.1 5 Collin T. Dollery , Clinical pharmacology – the first 75 years and a view of the future, British Journal of Clinical Pharmacology, 2006, s.651 6 Collin T. Dollery, a.g.m. , s.653 karşımıza çıkmaktadır.7 Bu dönem boyunca ABD ve Avrupa’da birçok bölümün açılmasına başlanmış ve NIH, Medikal Araştırma Konseyi (MRC) ve büyük ilaç firmaları mali destek sağlamışlardır. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) klinik farmakolojinin gelişimi ile ilgili ilki 1969’da olmak üzere pek çok toplantı düzenlemiştir ve toplantılarında klinik farmakolojinin beklenen fonksiyonları tanımlanmıştır. İlaveten British Journal of Clinical Pharmacology gibi yeni dergiler kurulmuş, dernekler oluşturulmuş ve klinik farmakoloji gelişmeye devam etmiştir. 1747'de James Lind'in skörbüt tedavisi için gemiciler ile yaptığı çalışma klinik araştırmaların ilki olarak değerlendirilir. Ancak esasen tüberküloz tedavisi ile ilgili olarak 1947’de MRC’de yürüttüğü klinik araştırma ile Austin Bradfort Hill klinik farmakolojinin kurucularından biri olarak anılır. 8 Günümüze kadar sayısı devamlı artan bu klinik araştırmalar yeni ilaç geliştirmenin ve kanıta dayalı tıbbın temelini oluşturmuştur. İlaç sektörünün yeni ilaçlar üretebilmesi ile akademik klinik farmakolojinin gelişmesi birbirlerinin ayrılmaz birer parçası olarak karşımıza çıkmaktadır. 1965 yılı IUPS (Uluslararası Fizyolojik Bilimler Birliği) kararıyla IUPHAR’ın (Uluslararası Farmakoloji Birliği) ayrı bir birlik olarak kurulması ise Farmakoloji tarihi içerisinde mühim bir gelişmedir. Daha sonra ise (1975 yılı) ayrı olarak Klinik Farmakoloji alt bölümü kurulması kararlaştırılmıştır ve klinik farmakolojinin faaliyetlerinin artması ile birlikte 1996 yılında klinik farmakoloji ayrı bir bölüm haline gelmiştir.9 Sonuç Her ne kadar ilaç bilimi insanlık kadar eski olsa da modern anlamda farmakoloji biliminin oluşması ve bilimin alt dalları ve yardımcı disiplinleri ile birlikte geniş kapsamlı araştırmalarda bulunması yakınçağda gerçekleşmiş bir süreçtir. İlaç bilimi olarak karşımıza çıkan farmakoloji bir eczacılık ve tıp bilimidir. İlk çağlarda basit eczacılık olarak karşımıza çıkan bu alan hastalıkların ve hastanın hikayesine göre tedavide hekime yol gösterdiğinden her zaman tıpla iç içe olmuştur. Özellikle modernleşen bilim ile birlikte klinik deneylerin artması dolayısıyla oluşan klinik farmakoloji hekimlerin uzmanlığını gerektiren mühim bir tıp dalı olarak karşımıza çıkmaktadır. 7 Collin T. Dollery, a.g.m. , s.653 8 Collin T. Dollery , Clinical pharmacology – the first 75 years and a view of the future, British Journal of Clinical Pharmacology, 2006, s.658 9 Yusuf Ergün, Klinik Farmakoloji: Türkiye Açısından Geleceğe Yönelik Bir Perspektif, Arşiv Kaynak Tarama Dergisi, 2018, s.466 KAYNAKÇA DOLLERY Collin T. , Clinical pharmacology – the first 75 years and a view of the future, British Journal of Clinical Pharmacology, 2006, s.650–665 ERGÜN Yusuf, Klinik Farmakoloji: Türkiye Açısından Geleceğe Yönelik Bir Perspektif, Arşiv Kaynak Tarama Dergisi, 2018, s.459-482 ERİŞ Asil, Mezopotamya Uygarlıklarında Eczacılık, Ankara Eczacı Odası Bülteni, 1984, s.73-77 ERİŞ Asil, Eski Mısırda Eczacılık, Ankara Eczacı Odası Bülteni, 1984, s. 46-49 ERİŞ Asil, Eski Yunan Tıp ve Eczacılığı, Ankara Eczacı Odası Bülteni, 1984, s.94-97 J. K. Aronson, Clinical Pharmacology: Past Present and Future, British Journal of Clinical Pharmacology, 2006 KAYAALP Oğuz, Rasyonel Tedavi Yönünden Tıbbi Farmakoloji, Ankara, 2002

Prof.Dr. Erden’den doping uyarısı

Konya Karatay Medresesi'nin kapısında taş süsleme içinde yazılmış olan bir hadiste: "Sormasını bilmek, bilimin yarısıdır" diyor. Arapçası “es sual'u nısf-ul-ilm"dir (1251). Biz bu kitapta zihinsel ve bedensel performansımızla ilgili doğrusorular sorup, kanıtı olan ve bilimsel olarak kanıt düzeyi yüksek kalitede olan, yanıtlar vermeye çalışacağız. Kitabımızın bilgi seviyesi, en az lise-üzeri bireylere hitap etmektedir. Zihinsel ve bedensel performans açısından, ihtiyaç duyulduğu anlarda, doping nasıl yapılır sorusuna doğru yanıt arayan, teknik bilgiler içermektedir.

Günümüzde, sağlığımızla ilgili bilgi bombardımanı altında yaşıyoruz. Google™ Amcadan elde ettiğimiz sağlık bilgilerini, bir cep telefonu olarak kabul edelim. Son model iPhone ya da Samsung™ sahibi insanlar, eski ev telefonlarının çok daha sade ve samimi olduğunu söylüyorlar. Ve bu insanlar, kütüphanemdeki kitabımdan elde ettiğim net bilgileri özlüyorum. Kitaplarımı daha çok seviyordum. Yazarını canlı olarak tanıyordum. Onlara dokunabiliyor ve hatta kokusunu alabiliyordum. Kitaplar, daha sade ve insan algısına uygun bir araçlardı. Sayfa kenarına notlar alabiliyordum, notlarım yazdığım yerde yıllarca dururdu. Aklımda daha fazla bilgi ve detay kalırdı. Kütüphanemde aradığım kitabı ve kitap içindeki bilgiyi kısa sürede bıraktığım şekilde buluyordum. Kitaplarıma ve kütüphaneme yeniden ihtiyacım var. Onlara haksızlık etmişim. IPhone ve Samsung’u sevemedim, Google Amcanın verdiği sağlık bilgisine güvenmiyorum. Hep şüphe içinde bırakıyor. Kaynak ve kaynağın kalitesinden emin olamıyorum. Sonuç olarak, ev telefonuma haksızlık etmişim diyorlar.

Google Amcamıza, sık bademcik iltihabı olan çocuklar hakkında soralım. Dinlenmek, su kaybını önlemek, sigara dumanını önlemek ve bol miktarda sıvı içmek, sağlıklı önerilerdir. Rahatsızlığı azaltmak için, “tuzlu su ile gargara yapabilir ve boğaz pastillerini kullanabilirsiniz”, şeklinde bilgiler de güzel bilgidir. Fakat dondurma yemek bademcik iltihabı ilişkisini merak ederseniz?  Dondurma gibi soğuk yiyecekler, boğaz ağrısını yatıştırır, iyi gelir, bilgisine ulaşırsınız. Buz blokları ve buz parçacıkları ya da buzlu-tuzlu suları yutmak bademcik iltihabında yararlıdır bilgisi, karşınıza çıkar. Bu bizim kadim bilgilerimize ters gelen bilgidir. Kafamız karışmaya başlamıştır. Sık bademcik iltihabı olan çocukların tonsillerini aldırmaya kalkışmak doğru mu? sorusunun yanıtını aramak, sizi kesinlikle bunalıma sokar. Kazara, Harvard Üniversitesi'ndeki sağlık ekonomisti olan Amitabh Chandra’ya ulaşabilirseniz, “Tonsillektomiler, radikal prostatektomilerde de olduğu gibi, risklidir bilgisi karşınıza çıkar. Radikal prostatektomi birçok merkezde lokalize prostat kanseri tedavisi için standart bir tedavi olarak kabul edilmektedir. Fakat, ameliyat sonrasında idrar kaçırma ve iktidarsızlık yan etkileri sebebiyle sorun varmış”. Google Amcamız, bizi öyle bir noktaya taşır ki, tonsillektomi derken, dondurma derken prostatektomiye geldik! Hani, sade, samimi ve net bilgiye, daha hızlı bir şekilde erişecektik?

Biz iki Farmakolog, son 20 yıldan beri, sıçanlar ve fareler üzerinde deneyler yapıyoruz. Görebildiğimiz kadarıyla, yan etkisi olmayan ilaç, hatta madde yoktur. Küçük bir yan etki olacak korkusuyla, “zihnimizi ya da bedenimizi canlandıran” ilaçlara ya da maddelere karşı duyarsız kalamayız. Avokadodan zencefile, enerji içecekleri (Powerade ya da RedBull) dahil, kafeinden pirasetama, ritalinden atomoksetine, testosterona, alkol ve esrara zihinsel ve bedensel doping yapma açısından, bilimsel kalite derecesi yüksek kanıtlar aramaya çalıştık.

Paracelsus (1493 – 1541) “Bütün maddeler zehirdir. Zehirli olmayan madde yoktur. Zehir ile tedavi edici olanı ayıran şey doğru dozdur.” diyerek, doza yani miktara dikkat edilmesi gerektiğini söylemiştir. Örneğin, gereğinden fazla suyu vücudumuza yüklediğimiz zaman aşırı terleme, su zehirlenmesi, hiponatremi gibi birçok felaketi de aynı zaman da yaşayabiliriz. Hiponatremi fazla su tüketildiği zaman, kanda sodyum ve elektrolit düzeyinin hemen düşmesi ve böbreklere yüklememiz gereken suyu birden ve fazlasıyla yüklediğimiz zaman, su kandan beyin hücrelerimize ulaşabilir ve bu da komaya girmemize sebebiyet verebilir.

Aralık-2019 tarihli bir kararla, Dünya Dopingle Mücadele Kurumu (WADA) İsviçre'nin Lozan kentinde yaptığı toplantıda, Rusya'nın 4 yıl boyunca tüm uluslararası spor müsabakalarından men edilmesi kararı aldı. Rusya, Dünya Anti-Doping Kurulu'nun (WADA) incelemesi sonucunda 4 yıllığına olimpiyatlardan ve birçok spor dalından men edildi. Buna göre Rusya, 2020 Olimpiyatları ve 2022 Dünya Kupası'nda yer alamayacak.

Marketlerde bilişsel ve bedensel performans artıran içeceklerin ve besinlerin neler olduğunu anlatan, onlarca kitap mevcuttur. Biz, mümkün olduğunca yüksek kalitede bilimsel kanıtlar göstererek, bu konulara açıklık getirmeye çalıştık. Kitabımızın kolay anlaşılabilmesi için, ilk bölümde, okuyucunun bilimsel kanıt kalite seviyesini nasıl değerlendirebileceğini açıklamaya özen gösterdik. Kitabımızda, bütün gayretimize rağmen gözden kaçan bazı yanlışlıkların olacağı kesindir, okuyucunun bizi bağışlamasını ya da Google™ Amcadan daha doğrusuna ulaşmasını dileriz.

 

DOPİNGFARMAKOLOJİSİ.pdf Creative Commons License

nest...

batman iftar saati 2021 viranşehir kaç kilometre seferberlik ne demek namaz nasıl kılınır ve hangi dualar okunur özel jimer anlamlı bayram mesajı maxoak 50.000 mah powerbank cin tırnağı nedir